μέτωπο

Greek Monolingual

το (ΑΜ μέτωπον, τὸ, Α και μέτωπος, ἡ)
1. το ανώτερο τμήμα του προσώπου του ανθρώπου που περιλαμβάνεται μεταξύ της έκφυσης τών μαλλιών και τών υπερόφρυων τόξων προς τα εμπρός και τών πρόσθιων ορίων τών κροταφικών βόθρων στα πλάγια
2. το άνω πρόσθιο τμήμα της κεφαλής τών ζώων το οποίο βρίσκεται πάνω από τα μάτια
3. πρόσοψη οικοδομήματος ή οικοπέδου («τεῖχος ὡς ἐπὶ δέκα σταδίους... μέτωπον ἕκαστον», Ηρόδ.)
4. η πρώτη γραμμή στρατιωτικής παράταξης από τη μια πτέρυγα ώς την άλλη («τὸ μέτωπον τῆς φάλαγγος εὑρίσκεται ἐπὶ τῆς ὁδοῦ», Ξεν.)
νεοελλ.
1. η ζώνη τών στρατιωτικών επιχειρήσεων και ιδίως το τμήμα που βρίσκεται πλησιέστερα προς τον εχθρό εν καιρώ πολέμου («έκανε έναν χρόνο στο μέτωπο»)
2. (μετεωρ.) ιδεατή επιφάνεια στην ατμόσφαιρα η οποία αντιστοιχεί στην επαφή δύο αέριων μαζών οι οποίες συγκλίνουν και έχουν διαφορετικές θερμοκρασίες (α. «θερμό μέτωπο» β. «ψυχρό μέτωπο»)
2. συμμαχία πολιτικών δυνάμεων οι οποίες διατηρούν την αυτονομία τους αλλά συντονίζουν τη δράση τους με βάση ένα κοινό πρόγραμμα για την επίτευξη κοινών σκοπών («λαϊκό μέτωπο»)
4. φρ. α) «έχω καθαρό μέτωπο» ή «έχω το μέτωπο ακηλίδωτο» — είμαι έντιμος και ανεπίληπτος, καμία επιλήψιμη πράξη δεν μέ βαραίνει
β) «λερώνω το μέτωπο κάποιου» — προδίδω κάποιον
γ) «κατά μέτωπο»
i) κατά παράταξη
ii) αντικρυστά
δ) «μέτωπο δεξιά», «μέτωπο αριστερά» — στρατιωτικό παράγγελμα για να εκτελεστεί στροφή προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά
μσν.-αρχ.
περιθώριο βιβλίου ή εγγράφου
αρχ.
1. το μεταξύ τών οφθαλμών διάστημα
2. ο ρητινώδης οπός χαλβάνη ή το φυτό από το οποίο λαμβάνεται αυτή
3. φρ. α) «ευκάρπου γαίας μέτωπον» — ποιητ. μτφ. του Πίνδ. για την Αίτνα
β) «χαλάσας τὸ μέτωπον» — αφού χαλάρωσε το μέτωπο, δηλ. αφού σταμάτησε την οργή του (Αριστοφ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Πρόκειται για σύνθ. «εκ συναρπαγής» (δηλ. σύνθ. που έχει σχηματιστεί από ολόκληρη φράση) από τη φρ. μετὰ ὦπα (< ὤψ, ὠπός «οφθαλμός, όψη»)
αρχ. σημ. «το μέρος του προσώπου που βρίσκεται ανάμεσα στα μάτια», ιδίως απὸ τα ζώα, τών οποίων τα μάτια, καθώς βρίσκονται κοντά στα πλαϊνά του κρανίου, αφήνουν μεγάλο χώρο ανάμεσα στα μάτια. Η λ. εμφανίζεται στο αρχ. θεσσαλ. σκωπτικό ανθρωπωνύμιο Μέτουπος κατ' αποκοπή από σύνθ. σε -μέτωπος. Η λ., τέλος, εμφανίζεται ως β' συνθετικό με τη μορφή -μέτωπος.
ΠΑΡ. μετωπηδόν, μετωπιαίος, μετωπίας, μετωπικός, μετώπιον
αρχ.
μετωπίδιος, μετωπίς.
ΣΥΝΘ. (Α συνθετικό) μετωποσκόπος
αρχ.
μετωποσώφρων
μσν.
μετωποφορώ
νεοελλ.
μετωπομαντεία, μετωποπαγής. (Β' συνθετικό σε -μέτωπος): αντιμέτωπος, διμέτωπος, ευρυμέτωπος, μεγαλομέτωπος, πλατυμέτωπος
αρχ.
ακρομέτωπος, αργομέτωπος, δασυμέτωπος, θηροζυγομέτωπος, ισομέτωπος, καμψιμέτωπος, κρυψιμέτωπος, λευκομέτωπος, προμέτωπος, ταυρομέτωπος, υγρομέτωπος
νεοελλ.
πλακομέτωπος, πολυμέτωπος, στενομέτωπος].

Translations

forehead

Abkhaz: алахь; Acehnese: dhoe; Afrikaans: voorkop; Albanian: ballë; Aleut: tanix̂; Amharic: ግምባር; Apache Western Apache: bitaʼ; Arabic: جَبْهَة; Egyptian Arabic: قورة, جبين; Hijazi Arabic: جَبْهة; Moroccan Arabic: جبهة; Aragonese: frent; Archi: нодо; Armenian: ճակատ; Aromanian: frãmti; Assyrian Neo-Aramaic: ܩܸܨܵܐ; Asturian: frente; Atayal: lihuy; Avar: нодо; Azerbaijani: alın; Banjarese: dahi; Bashkir: маңлай, маңдай; Basque: kopeta, kopetan; Bau Bidayuh: oro; Belarusian: лоб, чало; Bengali: কপাল, পেশানী, জবীন; Bhojpuri: माथा; Bikol Central: angog; Brunei Bisaya: kadat; Bulgarian: чело, лоб; Burmese: နဖူး; Catalan: front; Cebuano: agtang; Central Melanau: beleang; Central Sierra Miwok: ṭóp·ele; Chamicuro: tolo; Chechen: хьаж; Chepang: जेल्‍ह्; Cherokee: ᎠᎬᏓᎨᏂ; Chichewa: mphumi; Chinese Cantonese: 額頭, 额头; Dungan: бынлу, ңыйлу; Eastern Min: 額頭, 额头, 額, 额; Hakka: 額角, 额角; Hokkien: 頭額, 头额; Literary Chinese: 顙; Mandarin: 前額, 前额, 額頭, 额头, 額, 额, 頟, 额, 額門, 额门, 眉宇; Wu: 額角頭, 额角头; Chuvash: ҫамка; Coptic: ⲧⲉϩⲛⲓ; Cornish: tal; Czech: čelo; Dalmatian: fruant; Danish: pande; Dargwa: анда; Darkinjung: ngurran; Dhivehi: ނިއްކުރި; Drung: mvrdaq; Dutch: voorhoofd; Eastern Cham: ꨖꨬ; Erzya: коня; Esperanto: frunto; Estonian: laup; Even: омкат; Evenki: хэе, омкото; Faroese: panna; Fijian: yadre; Finnish: otsa; French: front; Friulian: front; Galician: fronte; Georgian: შუბლი; German: Stirn; Greek: μέτωπο; Ancient Greek: μέτωπον, μέτωπος; Greenlandic: qaaq; Guaraní: syva; Gujarati: કપાળ, ભાળ; Guugu Yimidhirr: bidi, gaman; Haitian Creole: fon; Hawaiian: lae; Hebrew: מֵצַח; Higaonon: tangad; Hindi: माथा, माथ, ललाट, मस्तक; Hungarian: homlok; Iban: bangi; Icelandic: enni; Ido: fronto; Igbo: egbugbere ihu; Indonesian: dahi; Ingrian: otsakeero, loba; Ingush: хьажа; Interlingua: fronte; Inupiaq: qauq; Iranun: beneng; Irish: clár éadain; Old Irish: étan; Italian: fronte; Iu Mien: biorngh; Japanese: 額, お凸; Javanese: bathuk; Kabuverdianu: tésta; Kalmyk: маңна; Kannada: ನೊಸಲು; Kapampangan: kanwan, kanuan; Karakalpak: mańlay; Kazakh: маңдай; Khmer: ថ្ងាស; Kimaragang: rabas; Komi-Zyrian: кымӧс; Korean: 이마; Kurdish Central Kurdish: ناوچاوان, تەوێڵ; Laki: توڵ; Northern Kurdish: enî; Southern Kurdish: تێوِڵ; Kyrgyz: чеке; Ladino Hebrew: פ׳רינטי, מצח; Roman: frente; Lak: неиттабакӏ; Lao: ຫນ້າຜາກ, ໜ້າຜາກ; Latin: frons; Latvian: piere; Lezgi: пел; Lingala: eboló; Lithuanian: kaktà; Livonian: vȱntsa; Lotud: kadat; Lushootseed: sʔililc; Luxembourgish: Stir; Macedonian: чело; Malagasy: betro, handrina; Malay: dahi, jidat; Malayalam: നെറ്റി; Maltese: ġbin; Manchu: ᡧᡝᠩᡤᡳᠨ; Manx: glaare eddin, baaish; Maori: rae; Marathi: कपाळ; Moksha: коня; Mongolian Cyrillic: магнай, манлай, дух; Mongolian: ᠮᠠᠩᠨᠠᠢ, ᠮᠠᠩᠯᠠᠢ, ᠳᠤᠬᠤ; Nanai: пэе; Nepali: निधार; Nogai: манълай; Norwegian Bokmål: panne; Nynorsk: panne; Nyunga: bap; Occitan: front; Ojibwe: nikatig; Old Church Slavonic: чело; Old East Slavic: чело, чоло; Old English: forehēafod; Old French: frunt; Old Tupi: sybá; Oromo: adda; Ottoman Turkish: آلن, جبین, پیشانی; Pacoh: padyiêl, payiêl; Pangasinan: muling; Pashto: تندى; Persian: پیشانی; Polish: czoło; Portuguese: testa; Punjabi: ਮੱਥਾ; Quechua: urku, mati; Romagnol: frònta; Romanian: frunte; Romansch: frunt, frùnt, front; Rungus: rabbas; Russian: лоб, чело; S'gaw Karen: ခိၣ်တိသၣ်; Salar: meñzi; Sami Northern: gállu; Southern: gaalloe; Sanskrit: ललाटम्; Santali: ᱢᱚᱞᱚᱝ; Sardinian: fronte, fronti, frunte; Scottish Gaelic: bathais; Sebop: anang; Serbo-Croatian Cyrillic: чело; Roman: čelo; Shan: ၼႃႈၽၢၵ်ႇ; Sicilian: frunti; Slovak: čelo; Slovene: čelo; Sorbian Lower Sorbian: coło; Upper Sorbian: čoło; Southern Altai: маҥдай; Spanish: frente, testuz, testera; Sumerian: 𒆠𒉆𒀀𒇒𒊏; Swedish: panna; Tagal Murut: rabas; Tagalog: noo; Tajik: пешона; Tamil: நெற்றி; Tarifit: tanyart; Tatar: маңгай; Telugu: నుదురు; Thai: หน้าผาก, เถิก; Tibetan: དཔྲལ་བ; Tigrinya: ግንባር; Timugon Murut: rabas; Tocharian B: ānte; Turkish: alın; Turkmen: aalyn, maňlaý; Tutelo: paniaminte; Udmurt: кымес; Ukrainian: лоб, чоло; Urdu: ماتھا, ماتھ, للاٹ; Uyghur: ماڭلاي; Uzbek: manglay; Venetian: front; Vietnamese: trán; Volapük: flom; Waray-Waray: ag-tang; Welsh: talcen; West Coast Bajau: lindo'; West Frisian: foarholle, poatte; White Winnebago: pee; Yakut: сүүс; Yiddish: שטערן; Yoruba: iwájú orí, oti; Zazaki: çare; Zhuang: najbyak