πλάνος

English (LSJ)

[ᾰ], ον,    1 Act., leading astray, deceiving, π. κατέσειον ἐδωδάν the bait, Theoc.21.43, cf. AP7.702 (Apollonid.); π. δῶρα, ἄγρα, Mosch.1.29, Fr.1.10; πνεύματα 1 Ep.Ti.4.1.    2 Pass., wandering, roaming, fickle, ποικίλον πρᾶγμ' ἐστὶ καὶ πλάνον τύχη Men.Kith.Fr.8 ; π. φέγγη planets, Man.4.3.    II Subst. πλάνος, ὁ, = πλάνη, wandering, roaming, S.OC1114, E.Alc.482, etc.: in pl., Ar.V.873 (lyr.), etc.    b κερκίδος πλάνοι, of the act of weaving, E.Ion 1491 (lyr.).    2 metaph., φροντίδος πλάνοι wanderings of thought, S.OT67; π. φρενῶν wandering of mind, madness, E.Hipp.283 ; π. τε καρδίᾳ προσίσταται Id.Fr.1038; πλάνοις in uncertain fits, of a disease, S.Ph.758; = πλάνη 11.1, Pl.Phd.79d.    3 digression, Id.Ep.344d.    4 error, Ceb.25, Diog.Oen.26 ; grammatical mistake, A.D.Pron.84.11.    III of persons, πλάνος, ὁ, vagabond,impostor, Nicostr.Com.24, Dionys.Com. 4, D.S.34/5.2.14, Ev.Matt.27.63.

German (Pape)

[Seite 625] 1) als adj., auch 2 Endgn, umherschweifend, Landstreicher, Taschenspieler, Gaukler u. dergl.; πλάνοι ἀστέρες, die Irr-, Wandelsterne, Ggstz ἄπλανοι, Fixsterne. – 2) als subst., ὁ πλ., das Umherirren, Umherschweifen, Soph. O. C. 1116; auch übertr. von der Krankheit, Phil. 748; u. von Gedanken, πολλὰς δ' ὁδοὺς ἐλθόντα φροντίδος πλάνοις, O. R. 67; Eur. Hel. 540; κερκίδος, Ion 1491; Ar. Vesp. 873; πέπαυται τοῦ πλάνου, Plat. Phaed. 79 d.

Greek (Liddell-Scott)

πλάνος: [ᾰ], -ον, 1) ἐνεργ., παραπλανῶν, παροδηγῶν, ἀπατῶν, ἐξαπατῶν, πλάνον κατέσειον ἐδωδήν, τὸ δέλεαρ, Θεόκρ. 21. 43, πρβλ. Ἀνθ. Π. 7. 702· πλάνα δῶρα, πλάνος ἄγρα Μόσχ. 1. 29., 5. 10· πνεύματα Αϳ Ἐπιστ. πρ. Τιμ. δϳ, 1. 2) Παθ., πλανώμενος, περιπλανώμενος, ἀσταθής, ποικίλον πρᾶγμ’ ἐστὶ καὶ πλάνον τύχη Μένανδρ. ἐν «Κιθαριστῇ» 8· ἀλλά, πλάνα φέγγη, πλανῆται, Μανέθων 4. 3. ΙΙ. πλάνος, ὁ, = πλάνη, περιπλάνησις, Σοφ. Ο. Κ. 1114, Εὐρ. Ἄλκ. 482, κτλ.· ἐν τῷ πληθ., Ἀριστοφ. Σφ. 873, κτλ. 2) μεταφορ., φροντίδος πλάνοι, αἱ περιπλανήσεις τῶν σκέψεων, Σοφ. Ο. Τ. 67· ἀλλά, πλ. φρενῶν, παραπλάνησις τῶν φρενῶν, παραφροσύνη, μανία, Εὐρ. Ἱππ. 283, οὕτω, πλ. τε καρδίᾳ προσίσταται ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 1025· πλάνοις, με ἀκανονίστους παροξυσμούς, ἐπὶ νόσου, Σοφ. Φιλ. 758, ἴδε Ellendt Lex. ἐν λ. ἴσως· ― κερκίδος πλάνοι ἐπὶ τῆς ἐν τῷ ὑφαίνειν κινήσεως, Εὐρ. Ἴων 1491. 3) παρεκβολή, παρέκβασις, Πλάτ. Ἐπιστ. 344D. 4) πλάνη, λάθος, Κέβητ. Πίναξ 25. ΙΙΙ. ἐπὶ προσώπων, πλάνος, ὁ, ἀλήτης ἢ ἀπατεών, Νικόστρατος ἐν «Σύρῳ» 1, Διονύσ. Κωμ. ἐν «Ὁμωνύμοις» 2, πρβλ. Εὐαγγ. κ. Ματθ. κζϳ, 63 Λατ. planus, Cic. pro Cluent. 26.

French (Bailly abrégé)

1ος, ον :
1 errant;
2 qui égare, qui trompe.
Étymologie: R. Πλαν, errer.
2ου (ὁ) :
course errante ; en parl. de choses mouvements (d’une maladie, de la pensée, etc.).
Étymologie: R. Πλαν, errer.

English (Strong)

of uncertain affinity; roving (as a tramp), i.e. (by implication) an impostor or misleader; --deceiver, seducing.

English (Thayer)

πλανον, wandering, roving; transitively and tropically, misleading, leading into error: πνεύματα πλανᾷ, πλάνοι ἄνθρωποι, Josephus, b. j. 2,13, 4). ὁ πλάνος substantively (Cicero, others, planus), as we say, a vagabond, 'tramp,' impostor (Diodorus, Athen., others); hence, universally, a corrupter, deceiver, (Vulg. seductor): ὁ κοσμοπλάνος, ' Teaching' etc. 16,4 [ET].)

Greek Monolingual

(I)
-α, -ο / πλάνος, -α, -ον, ΝΜΑ
1. (για πράγματα) αυτός που παραπλανά, που παραπείθει (α. «πλάνες υποσχέσεις» β. «μὴ τὸ θίγῃς πλάνα δῶρα», Μοσχ.)
2. (για πρόσ.) αυτός που εξαπατά, απατεώνας
3. εκκλ. αυτός που πιστεύει ή διδάσκει εσφαλμένες θρησκευτικές δοξασίες, που αντιστρατεύεται τις χριστιανικές διδασκαλίες και αλήθειες
νεοελλ.
1. αυτός που γοητεύει με την ομορφιά του, γοητευτικός (α. «πλάνα μάτια»)
2. (για πρόσ.) γόης
3. αυτός που πλανάται ως προς την πεποίθηση ή την προσδοκία του («γλυκοί εστάθηκαν και πλάνοι / τών γονιών σου οι στοχασμοί», Σολωμ.)
4. το αρσ. ως ουσ. ο πλάνος
α) δόλωμα αλιευτικό
β) το πουλί γιδοβυζάστρα
μσν.-αρχ.
1. ασταθής («ποικίλον πρᾱγμ' ἐστὶ καὶ πλάνον τύχη», Μέν.)
αρχ.
αυτός που περιπλανάται («πλάνα φέγγη» — οι πλανήτες, Μαν.)
2. το αρσ. ως ουσ. α) περιπλάνηση
β) κίνηση («κερκίδος ἐμᾱς πλάνους», Ευρ.)
γ) παρέκκλιση, παρέκβαση
δ) (για ασθένεια) ανώμαλη πορεία
ε) πλάνη, λάθος
στ) γραμματικό σφάλμα
ζ) απατηλή κατάσταση
3. φρ. α) «πνεῡμα πλάνον»
(στην Καινή Διαθήκη) δαίμονας που παραπλανά, που εκτρέπει από την ευθεία οδό, από την αλήθεια
β) «φροντίδος πλάνοι» — οι περιπλανήσεις της σκέψης
γ) «πλάνος φρενῶν»
i) μανία, παραφροσύνη
ii) ψυχική διαταραχή.
[ΕΤΥΜΟΛ. Υποχωρητ. παρ. του ρ. πλανῶ / πλανῶμαι].———————— (II)
το, Ν
(στον Ερωτόκρ.) δελεαστικό μέσο, δέλεαρ.
[ΕΤΥΜΟΛ. Μεταπλασμένος τ. του πλάνη με αλλαγή γένους (πρβλ. μισθό, το: μισθός, ο, πεύκο, το: πεύκη, η)].