ἀλφάνω: Difference between revisions

m
LSJ1 replacement
m (Text replacement - "(?s)({{LSJ.*}}\n)({{.*}}\n)({{DGE.*}}\n)" to "$1$3$2")
m (LSJ1 replacement)
 
(6 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=alfano
|Transliteration C=alfano
|Beta Code=a)lfa/nw
|Beta Code=a)lfa/nw
|Definition=[ᾰν] ([[ἀλφαίνω]] <span class="bibl"><span class="title">EM</span>72.39</span>, <span class="bibl">Aët.13.133</span>), Hom. only in aor. 2 [[ἦλφον]], cf. <span class="title">IG</span>1.53a15, Plu.2.668c: pres., <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>297</span>, <span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>326</span> (nowhere else in Trag.), <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>324</span>, <span class="bibl">Eup.258</span>, <span class="bibl">Men.362</span>:—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[bring in]], [[yield]], [[fetch]], ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι <span class="bibl">Od.17.250</span>; ὁ δ' ὑμῖν μυρίον ὦνον ἄλφοι <span class="bibl">15.452</span>, cf. <span class="bibl">20.383</span>; ἑκατόμβοιον δέ τοι ἦλφον <span class="bibl">Il.21.79</span>; <b class="b3">ὁπόσην ἂν ἄλφῃ μίσθωσιν τὸ τέμενος</b> <span class="title">IG</span> [[l.c.]], cf. Plu. [[l.c.]]: metaph., <b class="b3">φθόνον ἀλφάνειν</b> to [[incur]] [[envy]], <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>297</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> = [[ἐναλλάσσω]], [[change]], Aët. [[l.c.]] (cf. Skt. arghás '[[price]]').</span>
|Definition=[ᾰν] ([[ἀλφαίνω]] ''EM''72.39, Aët.13.133), Hom. only in aor. 2 [[ἦλφον]], cf. ''IG''1.53a15, Plu.2.668c: pres., E.''Med.''297, ''Fr.''326 (nowhere else in Trag.), Ar.''Fr.''324, Eup.258, Men.362:—<br><span class="bld">A</span> [[bring in]], [[yield]], [[fetch]], ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι Od.17.250; ὁ δ' ὑμῖν μυρίον ὦνον ἄλφοι 15.452, cf. 20.383; ἑκατόμβοιον δέ τοι ἦλφον Il.21.79; <b class="b3">ὁπόσην ἂν ἄλφῃ μίσθωσιν τὸ τέμενος</b> ''IG'' [[l.c.]], cf. Plu. [[l.c.]]: metaph., <b class="b3">φθόνον ἀλφάνειν</b> to [[incur]] [[envy]], E.''Med.''297.<br><span class="bld">II</span> = [[ἐναλλάσσω]], [[change]], Aët. [[l.c.]] (cf. Skt. arghás '[[price]]').
}}
}}
{{DGE
{{DGE
Line 15: Line 15:
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0111.png Seite 111]] VLL. auch ἀλφαίνω, erkl. [[εὑρίσκω]], Hom. nur aor. 2, viermal, Iliad. 21, 79 ἑκατόμβοιον δέ τοι ἦλφον, brachte ich dir ein; Od. 15, 453 ὁ δ' ὕμιν μυρίον ὦνον ἄλφοι; 17, 250 ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι; 20, 383 τοὺς ξείνους ἐν νηὶ πολυκλήιδι βαλόντες ἐς Σικελοὺς πέμψωμεν, [[ὅθεν]] κέ τοι ἄξιον ἄλφοι, der sing. auffallend, die Verse 381 – 383 sind unächt, das ἄλφοι war formelhaft geworden u. ward vom Nachdichter unpassend gebraucht, intransit. = einkommen möchte, oder mit Bezug auf den einen der ξεῖνοι, welcher zu der Rede Anlaß gab. – Praes. Eur. Med. 297 φθόνον πρὸς ἀστῶν ἀλφάνουσι, sich zuziehen; frgmtt. comicc. bei Suid.; Arist. frg. εἶπέν μ' ὁ [[κήρυξ]], [[οὗτος]] ἀλφάνει heißt wohl: der hat es erstanden; B. A. 382 erkl. εὑρίσκειν u. führt aus Eupol. an ἀποκηρύξει τις ὅ τι ἂν ἀλφάνῃ, quovis pretio.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0111.png Seite 111]] VLL. auch ἀλφαίνω, erkl. [[εὑρίσκω]], Hom. nur aor. 2, viermal, Iliad. 21, 79 ἑκατόμβοιον δέ τοι ἦλφον, brachte ich dir ein; Od. 15, 453 ὁ δ' ὕμιν μυρίον ὦνον ἄλφοι; 17, 250 ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι; 20, 383 τοὺς ξείνους ἐν νηὶ πολυκλήιδι βαλόντες ἐς Σικελοὺς πέμψωμεν, [[ὅθεν]] κέ τοι ἄξιον ἄλφοι, der sing. auffallend, die Verse 381 – 383 sind unächt, das ἄλφοι war formelhaft geworden u. ward vom Nachdichter unpassend gebraucht, intransit. = einkommen möchte, oder mit Bezug auf den einen der ξεῖνοι, welcher zu der Rede Anlaß gab. – Praes. Eur. Med. 297 φθόνον πρὸς ἀστῶν ἀλφάνουσι, sich zuziehen; frgmtt. comicc. bei Suid.; Arist. frg. εἶπέν μ' ὁ [[κήρυξ]], [[οὗτος]] ἀλφάνει heißt wohl: der hat es erstanden; B. A. 382 erkl. εὑρίσκειν u. führt aus Eupol. an ἀποκηρύξει τις ὅ τι ἂν ἀλφάνῃ, quovis pretio.
}}
{{bailly
|btext=<i>ao.2</i> [[ἦλφον]];<br />gagner, obtenir ; procurer : τινί τι qch à qqn ; φθόνον ἀλφάνειν EUR exciter l'envie.<br />'''Étymologie:''' R. Ἀλφ chercher à se procurer ; cf. <i>lat.</i> [[labor]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἀλφάνω:''' (φᾰ) (aor. [[ἦλφον]], opt. [[ἄλφοιμι]])<br /><b class="num">1</b> [[добывать]]; [[доставлять]], [[приносить]] (τί τινι Hom., Plut.);<br /><b class="num">2</b> [[навлекать на себя]] (φθόνον πρὸς ἀστῶν Eur.).
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ἀλφάνω''': [ᾰν], [[ὡσαύτως]] (ἀναφέρεται ἐν τῷ Ἐτυμ. Μ. 72. 39) ἀλφαίνω: ἀόρ. [[ἦλφον]], εὐκτ. ἄλφοιμι: ὁ Ὅμηρ. μεταχειρίζεται μὸνον τὸν ἀόρ. ἀλλ’ ὁ ἐνεστὼς ἀπαντᾷ ἐν Εὐρ. Μήδ. 298 ([[οὐδαμοῦ]] ἀλλαχοῦ παρὰ Τραγ.), Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 308, Εὔπολ. ἐν «Ταξιάρχοις» 12, Μένανδρ. ἐν «Ὁμοπατρίοις» 3. Ἐπ. [[ῥῆμα]] (ἐν χρήσει παρὰ Πλουτ. 2. 668C) = [[φέρω]], [[εὑρίσκω]], κομίζομαι, κτῶμαι, ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι, Ὀδ. Ρ. 250· ὁ δ’ ὑμῖν μύριον ὦνον ἄλφοι, Ο. 452· πρβλ. Υ. 383· ἑκατόμβοιον δέ τοι [[ἦλφον]], Ἰλ. Φ. 79: - μεταφ., φθόνον ἀλφάνειν, ἐπισπᾶσθαι τὸν φθόνον, Εὐρ. ἔνθ’ ἄνωτ. (ἐκ τῆς √ΑΛΦ παράγονται [[ὡσαύτως]] αἱ λέξ. [[ἀλφή]], [[ἀλφηστής]], [[ἀλφεσίβοιος]], κτλ.: πρβλ. Σανσκρ. rabh (desiderare, κτλ.,) sam-rabh (compotem esse)· Λατ. labor, κτλ. Γοτθ. arbaiths ([[κόπος]]), arbaidjan (κοπιᾶν)· Παλ. Ὑψ. Γερμ. arabeit (arbeit), κτλ.· [[ὥστε]] ἡ πρώτη [[ἔννοια]] φαίνεται νὰ [[εἶναι]] ἡ τοῦ κόπου, κτᾶσθαι διὰ τοῦ κόπου· πρβλ. [[ἀλφηστής]]).
|lstext='''ἀλφάνω''': [ᾰν], [[ὡσαύτως]] (ἀναφέρεται ἐν τῷ Ἐτυμ. Μ. 72. 39) ἀλφαίνω: ἀόρ. [[ἦλφον]], εὐκτ. ἄλφοιμι: ὁ Ὅμηρ. μεταχειρίζεται μὸνον τὸν ἀόρ. ἀλλ’ ὁ ἐνεστὼς ἀπαντᾷ ἐν Εὐρ. Μήδ. 298 ([[οὐδαμοῦ]] ἀλλαχοῦ παρὰ Τραγ.), Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 308, Εὔπολ. ἐν «Ταξιάρχοις» 12, Μένανδρ. ἐν «Ὁμοπατρίοις» 3. Ἐπ. [[ῥῆμα]] (ἐν χρήσει παρὰ Πλουτ. 2. 668C) = [[φέρω]], [[εὑρίσκω]], κομίζομαι, κτῶμαι, ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι, Ὀδ. Ρ. 250· ὁ δ’ ὑμῖν μύριον ὦνον ἄλφοι, Ο. 452· πρβλ. Υ. 383· ἑκατόμβοιον δέ τοι [[ἦλφον]], Ἰλ. Φ. 79: - μεταφ., φθόνον ἀλφάνειν, ἐπισπᾶσθαι τὸν φθόνον, Εὐρ. ἔνθ’ ἄνωτ. (ἐκ τῆς √ΑΛΦ παράγονται [[ὡσαύτως]] αἱ λέξ. [[ἀλφή]], [[ἀλφηστής]], [[ἀλφεσίβοιος]], κτλ.: πρβλ. Σανσκρ. rabh (desiderare, κτλ.,) sam-rabh (compotem esse)· Λατ. labor, κτλ. Γοτθ. arbaiths ([[κόπος]]), arbaidjan (κοπιᾶν)· Παλ. Ὑψ. Γερμ. arabeit (arbeit), κτλ.· [[ὥστε]] ἡ πρώτη [[ἔννοια]] φαίνεται νὰ [[εἶναι]] ἡ τοῦ κόπου, κτᾶσθαι διὰ τοῦ κόπου· πρβλ. [[ἀλφηστής]]).
}}
{{bailly
|btext=<i>ao.2</i> [[ἦλφον]];<br />gagner, obtenir ; procurer : τινί [[τι]] qch à qqn ; φθόνον ἀλφάνειν EUR exciter l'envie.<br />'''Étymologie:''' R. Ἀλφ chercher à se procurer ; cf. <i>lat.</i> labor.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 30: Line 33:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἀλφάνω:''' (√<i>ΑΛΦ</i>)· αόρ. βʹ [[ἦλφον]], ευκτ. <i>ἄλφοιμι</i>· [[φέρνω]], [[βρίσκω]], κομίζομαι, [[αποκτώ]], σε Όμηρ.· μεταφ., <i>φθόνον ἀλφάνειν</i>, [[υφίσταμαι]] ζήλια, φθόνο, σε Ευρ.
|lsmtext='''ἀλφάνω:''' (√<i>ΑΛΦ</i>)· αόρ. βʹ [[ἦλφον]], ευκτ. <i>ἄλφοιμι</i>· [[φέρνω]], [[βρίσκω]], κομίζομαι, [[αποκτώ]], σε Όμηρ.· μεταφ., <i>φθόνον ἀλφάνειν</i>, [[υφίσταμαι]] ζήλια, φθόνο, σε Ευρ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀλφάνω:''' (φᾰ) (aor. [[ἦλφον]], opt. [[ἄλφοιμι]])<br /><b class="num">1)</b> [[добывать]]; [[доставлять]], [[приносить]] (τί τινι Hom., Plut.);<br /><b class="num">2)</b> [[навлекать на себя]] (φθόνον πρὸς ἀστῶν Eur.).
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[earn]], [[fetch]] (E.)<br />Other forms: [[ἀλφαίνω]] (H., EM); Aor. [[ἀλφεῖν]] (Hom.)<br />Compounds: [[ἀλφεσίβοιος]] <b class="b2">bringing in (many) oxen</b> of girls; type [[τερψίμβροτος]], with shortening for <b class="b3">*ἀλφησι-</b> as in [[ἑλκεσίπεπλος]].<br />Derivatives: [[ἀλφή]] [[produce]], [[gain]] (Lyc.)<br />Origin: IE [Indo-European] [32] <b class="b2">*h₂elgʷʰ-</b> [[earn]]<br />Etymology: The thematic aorist [[ἀλφεῖν]] agrees, except for the accent, with Skt. <b class="b2">árhati</b> [[earn]] (<b class="b2">*h₂elgʷʰ-</b>). [[ἀλφή]] corresponds with Lith. <b class="b2">algà</b> [[wages]], but they are prob. independent formations. The Greek aor. from zero grade <b class="b2">*h₂l̥gʷʰ-</b>. - On [[ἀλφαίνω]] = [[ἀμείβω]] in Aetius s. Benvenist, Année sociolog. 1951, 19-20.<br />See also: [[ἀλφηστής]]
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[earn]], [[fetch]] (E.)<br />Other forms: [[ἀλφαίνω]] (H., EM); Aor. [[ἀλφεῖν]] (Hom.)<br />Compounds: [[ἀλφεσίβοιος]] <b class="b2">bringing in (many) oxen</b> [[of girls]]; type [[τερψίμβροτος]], with shortening for <b class="b3">*ἀλφησι-</b> as in [[ἑλκεσίπεπλος]].<br />Derivatives: [[ἀλφή]] [[produce]], [[gain]] (Lyc.)<br />Origin: IE [Indo-European] [32] <b class="b2">*h₂elgʷʰ-</b> [[earn]]<br />Etymology: The thematic aorist [[ἀλφεῖν]] agrees, except for the accent, with Skt. <b class="b2">árhati</b> [[earn]] (<b class="b2">*h₂elgʷʰ-</b>). [[ἀλφή]] corresponds with Lith. <b class="b2">algà</b> [[wages]], but they are prob. independent formations. The Greek aor. from zero grade <b class="b2">*h₂l̥gʷʰ-</b>. - On [[ἀλφαίνω]] = [[ἀμείβω]] in Aetius s. Benvenist, Année sociolog. 1951, 19-20.<br />See also: [[ἀλφηστής]]
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj