3,251,386
edits
σφαιρικός: Difference between revisions
m
Text replacement - " )" to ")"
(Bailly1_5) |
m (Text replacement - " )" to ")") |
||
| (33 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=sfairikos | |Transliteration C=sfairikos | ||
|Beta Code=sfairiko/s | |Beta Code=sfairiko/s | ||
|Definition= | |Definition=σφαιρική, σφαιρικόν,<br><span class="bld">A</span> [[globular]], [[spherical]], Placit.1.14.2, al., Cleom.1.1, al., [[Aristotle|Arist.]]''[[De Partibus Animalium|PA]]''680b14 ([[varia lectio|v.l.]]), Ptol.''Geog.''1.20.2. Adv. [[σφαιρικῶς]] = [[like a globe]], [[spherically]], Arist.''Mu.''393a1, Plu.2.404f.<br><span class="bld">2</span> <b class="b3">σφαιρικὸς ἀριθμός</b> = [[ἀποκαταστατικός|ἀποκαταστατικὸς]] ([[quod vide|q.v.]]) [[ἀριθμός]], Nicom.''Ar.''2.17, ''Theol.Ar.''48, cf. [[σφαιροειδής]] 1.2.<br><span class="bld">II</span> [[of a sphere]], ἐπιφάνεια Euc.''Opt.''23 (recens.Theonis); <b class="b3">προϋφέστηκεν ἡ γεωμετρία τῆς σφαιρικῆς</b> (''[[sc.]]'' [[ἐπιστήμη]]ς) Procl. ''in Euc.''p.37 F.: Dor. fem. [[σφαιρικά]], ἁ, Archyt.1.<br><span class="bld">2</span> [[concerning the celestial spheres]], σφαιρικὰ . . [τέχνα] Ἀράτου ''IG''12(5).891.4 (Tenos); <b class="b3">ὁ σφαιρικὸς λόγος</b> the [[doctrine]] [[of the spheres]], [[Diodorus Siculus|D.S.]]4.27; so <b class="b3">τὰ σφαιρικά</b> ''AP''11.318 (Phld.), Porph. ap. Eus.''PE''3.7, Jul.''Or.''4.148b; <b class="b3">ἡ τῶν Θεοδοσίου σφαιρικῶν ἀστρονομία</b>, a work cited by Olymp. ''in Phlb.'' p.280 S.; called <b class="b3">τὰ Θεοδοσίου σφαιρικά</b> by Sch.Autol.p.4 H., and still extant with the latter title (ed. J. L. Heiberg, Abh. d. Gesellsch. d. Wiss.zu Göttingen, Phil.-Hist.Kl., N.F. xix 3, Berlin 1927).<br><span class="bld">III</span> ἡ [[σφαιρική]] (''[[sc.]]'' [[τέχνη]]), = ἡ [[σφαιριστική]], Ath.1.14e, 15c.<br><span class="bld">IV</span> [[σφαιρικόν]], τό, name of an [[eyesalve]], Gal.12.784. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ή, όν :<br />[[en forme de sphère]], [[sphérique]].<br />'''Étymologie:''' [[σφαῖρα]]. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=σφαιρικός -ή -όν [σφαῖρα] bol-, van de bol, subst.. ἡ σφαιρική (ἐπιστήμη) kennis van de bol Archyt. B 1. | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=<b class="num">1</b> <i>[[kugelrund]]</i>.<br><b class="num">2</b> <i>zur [[Kugel]], zur Erd- od. [[Himmelskugel]] [[gehörig]], [[sphärisch]]</i>, Plut. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''σφαιρικός:'''<br /><b class="num">1</b> [[шарообразный]], [[сферический]] (σώματα Plut.);<br /><b class="num">2</b> [[касающийся небесных сфер]], [[астрономический]] ([[λόγος]] Diod.). | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=-ή, -ό / [[σφαιρικός]], -ή, -όν, ΝΜΑ [[σφαίρα]]<br /><b>1.</b> αυτός που έχει [[σχήμα]] σφαίρας, [[σφαιροειδής]] («σφαιρικό [[σώμα]]»)<br /><b>2.</b> αυτός που ανήκει στη [[σφαίρα]], ο [[σχετικός]] με τη [[σφαίρα]] («σφαιρική [[επιφάνεια]]»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>μτφ.</b> [[ολόπλευρος]] («έγινε σφαιρική [[αντιμετώπιση]] του θέματος»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «σφαιρική [[άτρακτος]]» — [[τμήμα]] της επιφάνειας της σφαίρας το οποίο περιλαμβάνεται [[μεταξύ]] δύο μέγιστων ημικυκλίων της<br />β) «σφαιρική [[τριγωνομετρία]]»<br /><b>μαθημ.</b> [[κλάδος]] της τριγωνομετρίας, του οποίου η βασική [[έννοια]] [[είναι]] η τρίεδρη [[γωνία]] που σχηματίζεται από [[τρεις]] ημιευθείες που εκκινούν από ένα κοινό [[σημείο]] στον χώρο<br />γ) «σφαιρικό [[τρίγωνο]]»<br /><b>μαθημ.</b> [[τρίγωνο]] που σχηματίζεται από το [[τμήμα]] της επιφάνειας μιας σφαίρας το οποίο περιορίζεται από [[τρία]] τόξα μέγιστων κύκλων, οι γωνίες του οποίου έχουν [[άθροισμα]] κυμαινόμενο [[μεταξύ]] δύο και έξι ορθών γωνιών<br />δ) «σφαιρικό [[πολύγωνο]]»<br /><b>μαθημ.</b> στρεβλό [[πολύγωνο]] σφαιρικής επιφάνειας που περιορίζεται από τόξα μέγιστου κύκλου<br />ε) «σφαιρική [[υπεροχή]]»<br /><b>μαθημ.</b> το [[άθροισμα]] τών γωνιών ενός σφαιρικού τριγώνου ελαττωμένου [[κατά]] δύο ορθές<br />στ) «σφαιρική [[γεωμετρία]]»<br /><b>μαθημ.</b> [[γεωμετρία]] όλων τών σχημάτων που χαράσσονται στην [[επιφάνεια]] της σφαίρας και [[ιδίως]] τών σφαιρικών τριγώνων τα οποία σχηματίζονται από [[τρία]] τόξα μέγιστων κύκλων<br />ζ) «σφαιρικό [[τμήμα]]»<br /><b>μαθημ.</b> [[τμήμα]] της σφαίρας το οποίο περιέχεται [[μεταξύ]] δύο παράλληλων κύκλων της<br />η) «[[σφαιρικός]] [[δακτύλιος]]»<br /><b>μαθημ.</b> στερεό το οποίο παράγεται όταν κυκλικό [[τμήμα]], που στρέφεται [[γύρω]] από διάμετρο η οποία δεν το τέμνει, εκτελέσει μία πλήρη [[περιστροφή]]<br />θ) «[[σφαιρικός]] [[διαβήτης]]»<br /><b>μαθημ.</b> [[διαβήτης]] με κεκαμμένα [[άκρα]] με τρόπο που επιτρέπει, [[κατά]] [[περίπτωση]], τη [[μέτρηση]] της εξωτερικής διαμέτρου ενός σώματος ή της εσωτερικής διαμέτρου ενός κυλίνδρου<br />ι) «[[σφαιρικός]] όνυξ»<br /><b>μαθημ.</b> <b>βλ.</b> <i>όνυχας</i><br />ια) «σφαιρική [[ζώνη]]»<br /><b>μαθημ.</b> το [[τμήμα]] της επιφάνειας μιας σφαίρας το οποίο περιέχεται [[μεταξύ]] δύο παράλληλων επιπέδων που τέμνουν τη [[σφαίρα]]<br />ιβ) «σφαιρική [[εκτροπή]]»<br /><b>φυσ.</b> η [[γεωμετρική]] [[εκτροπή]] ενός οπτικού συστήματος που έχει άξονα συμμετρίας, σύμφωνα με την οποία οι φωτεινές ακτίνες που προέρχονται από μια τοποθετημένη [[πάνω]] στον οπτικό άξονα του συστήματος σημειακή φωτεινή [[πηγή]] συναντούν το [[σύστημα]] σε [[σημεία]] τα οποία κείνται σε διαφορετικές θέσεις [[πάνω]] σε αυτό<br />ιγ) «σφαιρική [[αστρονομία]]»<br /><b>αστρον.</b> [[κλάδος]] της αστρονομίας ή αστρομετρίας ο [[οποίος]] έχει ως [[αντικείμενο]] τη [[μελέτη]] τών φαινομένων θέσεων και κινήσεων [[πάνω]] στην ουράνια [[σφαίρα]] τών διαφόρων ουράνιων σωμάτων, τα οποία εκλαμβάνονται ως υλικά [[σημεία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που αναφέρεται στις ουράνιες σφαίρες<br /><b>2.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>ἡ σφαιρική</i><br />(ενν. [[τέχνη]]) η [[δεξιότητα]] κάποιου να παίζει [[σφαίρα]]<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ σφαιρικόν</i><br />[[ονομασία]] κολλυρίου<br /><b>4.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τὰ σφαιρικά</i><br />η [[γεωμετρική]] [[διδασκαλία]] [[περί]] σφαίρας<br /><b>5.</b> (το ουδ. πληθ. ως κύριο όν.) <i>Σφαιρικά</i><br />[[τίτλος]] έργου του Θεοδοσίου<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «σφαιρικὸς [[ἀριθμός]]» — [[αριθμός]] που καθορίζει την [[αποκατάσταση]] ενός πλανήτη στη [[θέση]] που κατείχε στη [[σφαίρα]] (Νικόμ. Γερ.)<br />β) «σφαιρικὸς [[λόγος]]» — η [[διδασκαλία]] σχετικά με την ουράνια [[σφαίρα]] (<b>Διόδ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[σφαιρικώς]] / <i>σφαιρικῶς</i> ΝΜΑ, και <i>σφαιρικά</i> Ν<br />σαν [[σφαίρα]] ή με τρόπο σφαιρικό<br /><b>νεοελλ.</b><br />από όλες τις απόψεις, από όλες τις οπτικές γωνίες. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''σφαιρικός:''' -ή, -όν, [[σφαιροειδής]], αυτός που έχει [[σχήμα]] σφαίρας, στρογυλλός· <i>τὰ σφαιρικά</i>, [[διδασκαλία]] ή [[δοξασία]] για τις ουράνιες σφαίρες, [[αστρονομία]], σε Ανθ. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''σφαιρικός''': -ή, -όν, [[σφαιροειδής]], ἔχων [[σχῆμα]] σφαίρας, Πλούτ. 2. 883Β, διάφορ. γραφ. παρ’ Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 4. 5, 35, Πτολ., κλπ. - Ἐπίρρ. -κῶς, ὡς [[σφαῖρα]], Ἀριστ. π. Κόσμ. 3, 5, Πλούτ. 2. 404F. ΙΙ. ὁ ἀνήκων εἰς σφαῖραν ἢ περὶ σφαίρας πραγματευόμενος, τὰ σφαιρικά, ἡ γεωμετρικὴ [[διδασκαλία]] περὶ σφαίρας, Εὐκλείδ. 2) ὁ περὶ τῆς οὐρανίας σφαίρας ἢ ὁ περὶ αὐτῆς πραγματευόμενος, ὁ σφ. [[λόγος]], ἡ [[διδασκαλία]] ἢ [[δοξασία]] περὶ τῶν σφαιρῶν, Διόδ. 4. 27· οὕτω, τὰ σφαιρικὰ Ἀνθ. Π. 11. 318, Εὐσ. Εὐαγγ. Προπ. 98C· ἡ τῶν σφ. [[ἀστρονομία]], σύγγραμα μνημονευόμενον ὑπὸ τοῦ Ὀλυμπιοδ.· [[ὡσαύτως]] ἡ σφραιρικὴ (ἐξυπακ. [[ἐπιστήμη]]) Ἰάμβλ., Νικόμ. ΙΙΙ. ἡ σφαιρικὴ (ἐξυπακ. [[τέχνη]]) = ἡ σφαιριστική, Ἀθήν. 14C, 15C. | |lstext='''σφαιρικός''': -ή, -όν, [[σφαιροειδής]], ἔχων [[σχῆμα]] σφαίρας, Πλούτ. 2. 883Β, διάφορ. γραφ. παρ’ Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 4. 5, 35, Πτολ., κλπ. - Ἐπίρρ. -κῶς, ὡς [[σφαῖρα]], Ἀριστ. π. Κόσμ. 3, 5, Πλούτ. 2. 404F. ΙΙ. ὁ ἀνήκων εἰς σφαῖραν ἢ περὶ σφαίρας πραγματευόμενος, τὰ σφαιρικά, ἡ γεωμετρικὴ [[διδασκαλία]] περὶ σφαίρας, Εὐκλείδ. 2) ὁ περὶ τῆς οὐρανίας σφαίρας ἢ ὁ περὶ αὐτῆς πραγματευόμενος, ὁ σφ. [[λόγος]], ἡ [[διδασκαλία]] ἢ [[δοξασία]] περὶ τῶν σφαιρῶν, Διόδ. 4. 27· οὕτω, τὰ σφαιρικὰ Ἀνθ. Π. 11. 318, Εὐσ. Εὐαγγ. Προπ. 98C· ἡ τῶν σφ. [[ἀστρονομία]], σύγγραμα μνημονευόμενον ὑπὸ τοῦ Ὀλυμπιοδ.· [[ὡσαύτως]] ἡ σφραιρικὴ (ἐξυπακ. [[ἐπιστήμη]]) Ἰάμβλ., Νικόμ. ΙΙΙ. ἡ σφαιρικὴ (ἐξυπακ. [[τέχνη]]) = ἡ σφαιριστική, Ἀθήν. 14C, 15C. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{mdlsj | ||
| | |mdlsjtxt=[[σφαιρικός]], ή, όν<br />[[globular]], [[spherical]]: τὰ σφαιρικά the [[doctrine]] of the spheres, astronomy, Anth. | ||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[spherical]]=== | |||
Arabic: كُرَوِيّ; Armenian: գնդաձեւ; Assamese: ঘূৰণীয়া, গোল, টুপুৰা; Asturian: esféricu; Bulgarian: сферичен, кълбовиден; Burmese: လုံး; Catalan: esfèric; Chinese Mandarin: [[球形的]], [[球面的]]; Czech: kulovitý; Danish: sfærisk; Dutch: [[bolvormig]]; Esperanto: sfereca; Estonian: sfääriline; Finnish: pallomainen, pyöreä; French: [[sphérique]]; Galician: esférico; Georgian: სფერული; German: [[kugelförmig]], [[sphärisch]], [[kugelig]]; Greek: [[σφαιρικός]]; Ancient Greek: [[περίκυκλος]], [[σφαιρικός]], [[σφαιροειδής]], [[σφαιρόμορφος]]; Hungarian: gömbölyű; Indonesian: bulat; Irish: sféarúil; Italian: [[sferico]]; Latin: [[globosus]]; Norwegian Bokmål: sfærisk; Nynorsk: sfærisk; Occitan: esferic; Ottoman Turkish: یومرو, طوپاق; Pashto: غونډ; Plautdietsch: runt; Polish: sferyczny, kulisty; Portuguese: [[esférico]]; Romanian: sferic; Russian: [[сферический]]; Scots: spherical; Spanish: [[esférico]]; Sundanese: buleud; Swedish: sfärisk, klotformad; Tagalog: timbulugin, timbulog; Ukrainian: сферичний, кулястий | |||
}} | }} | ||