ἔπος

English (LSJ)

older ϝέπος SIG9 (v. infr.), etc., εος, τό (Skt.

   A vácas 'word', 'hymn', cf. εἶπον):    I word, παύρῳ ἔπει in short utterance, Pi.O. 13.98 ; ἐπέων κόσμος Parm.8.52, Democr.21 ; ἔπους σμικροῦ χάριν S. OC443 ; λόγοι ἔπεσι κοσμηθέντες Th.3.67 : generally, that which is uttered in words, speech, tale, ἔπος ἐρέειν Il.3.83, etc.; φάσθαι Xenoph. 7.3, Parm.1.23, etc.; joined with μῦθος, Od.4.597, 11.561.—Special uses,    1 song or lay accompanied by music, 8.91,17.519.    2 pledged word, promise, Il.8.8 ; τελέσαι ἔπος fulfil, keep one's word, 14.44, cf. A.Pr.1033.    3 word in season, counsel, Il.1.216, 2.807, Od.18.166, etc.; freq. in Trag., E.Hel.513, etc.    4 word of a deity, oracle, Od.12.266, Hdt.1.13, etc.    5 saying, proverb, τὸ παλαιὸν ἔπος Id.7.51, cf. Ar.Av.507.    6 word, opp. deed, ἔπε' ἀκράαντα words of none effect, opp. ἔτυμα, Od.19.565, cf. E.HF111 (lyr.); opp. ἔργον, Il.15.234, Od.2.272, etc., cf. 11.1 ; αἴτε ϝέπος αἴτε ϝάργον SIG9 (Elis, vi B.C.); opp. βίη, Il.15.106 ; opp. χεῖρες, 1.77 (pl.).    7 subject of a speech, message, 11.652, 17.701, S.OT 1144, etc.    II later usages,    1 joined with ἔργον or πρᾶγμα Heraclit.1, A.Pers.174 (troch.), Ar.Eq.39, etc.; ἔργῳ τε καὶ ἔπει Pl. Lg.879c ; ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε Hdt.3.134 ; χρηστὰ ἔργα καὶ ἔπεα ποιέειν Id.1.90.    2 κατ' ἔπος word by word, κατ' ἔ. βασανιεῖν φησι τὰς τραγῳδίας Ar.Ra.802.    3 πρὸς ἔπος at the first word, Luc. Ep.Sat.37.    b word in exchange for word, ἀμείβεσθαι, ἀποκρίνεσθαι, of an oracle, Id.Alex.19, Philops.38 ; also ἔ. δ' ἀμείβου πρὸς ἔ. A.Eu. 586, cf. Ar.Nu.1375, Pl.Sph.217d.    c οὐδὲν πρὸς ἔ. to no purpose, Ar.Ec.751 ; also, nothing to the purpose, ἐὰν μηδὲν πρὸς ἔ. ἀποκρίνωμαι Pl.Euthd.295c, cf. Luc.Herm.36 ; τί πρὸς ἔπος; Pl.Phlb.18d.    4 ὡς ἔπος εἰπεῖν almost, practically, qualifying a too absolute expression, esp. with πᾶς and οὐδείς (not with metaphors), Pl.Ap.17a, Phd. 78e, Grg.456a, al., Arist.Metaph.1009b16, Pol.1252b29, D.9.47, etc. ; opp. ὄντως or ἀκριβεῖ λόγῳ, Pl.Lg.656e, R.341b ; later ὡς ἔ. ἐστὶν εἰπεῖν POxy.67.14(iv A.D.) ; in Trag., ὡς εἰπεῖν ἔ. A.Pers.714(troch.), E.Heracl.167,Hipp.1162, once in Pl.,Lg.967b(s.v.l.).    5 ἑνὶ ἔπει in one word, briefly, ἑνὶ ἔπεϊ πάντα συλλαβόντα λέγειν Hdt.3.82.    III of single words, esp. with ref. to etymology or usage, Id.2.30, Ar. Nu.638, Pl.Prt.339a, etc.; ὀρθότης ἐπῶν,=ὀρθοέπεια (q.v.), Ar.Ra. 1181 ; ἄριστ' ἐπῶν ἔχον ib.1161.    IV in pl., epic poetry, opp. μέλη (lyric poetry), ἰαμβεῖα, διθύραμβοι, etc., ῥαπτῶν ἐπέων ἀοιδοί Pi.N.2.2 ; τὰ Κύπρια ἔπεα Hdt.2.117, cf. Th.1.3, X.Mem.1.4.3, Pl.R.379a, etc. ; ἔπεά τε ποιεῖν πρὸς λύραν τ' ἀείδειν Theoc.Ep.21.6 ; νικήσας ἔπος IG3.1020 ; ποητὴς ἐπῶν ib.7.3197.9 (Orchom. Boeot.), cf. OGI51.37 (Egypt, iii B.C.).    b generally, poetry, even lyrics, Alcm.25(prob.), Pi.O.3.8, etc.    c lines, verses, esp. of spoken lines in the drama, Ar.Ra.862, 956, etc. : sg., verse, line of poetry, Hdt.4.29, Pl.Min. 319d ; group of verses, Id.R.386c, Hdt.7.143.    d lines of writing, μυρίων ἐπῶν μῆκος Isoc.12.136 ; ἐν ὅλοις ἑπτὰ ἔπεσι παραδραμεῖν, of a historian, Luc.Hist.Conscr.28.

German (Pape)

[Seite 1009] (eigtl. Fεποσ, s. Inscr. 11), τό, 11 das Gesagte, Gesprochene, das Wort, jede mündliche Aeußerung, auch mehrere zu einem Ganzen verbundene Wörter, die Rede, Erzählung, bes. häufig bei Hom., der das später übliche λόγος nur zweimal gebraucht, im sing. u. plur.; ἐσθλὸν δ' οὔτε τί πω εἶπες ἔπος Il. 1, 108; κακὸν ἔπος ἀγγέλλειν 17, 701; ἔπεα πτερόεντα προσηύδα, auch δόλια, μαλακά, μειλίχια; mit μῦθος verbunden, Od. 4, 597. 11, 561, εἰπεῖν, φάσθαι, αὐδᾶν, φράζεσθαι, μυθεῖσθαι u. ä., s. diese Verba. Auch der Gesang od. gesangweise vorgetragene Erzählungen, Od. 8, 91. 17, 519. – So bei allen Dichtern häufig, Aesch. ἔπος ἐκρίπτειν, ἐκβάλλειν, λακεῖν, φάσκειν u. ä., s. die einzelnen Verba. – Wortim Ggstz der That, Ζεῦ πάτερ εἴποτε δή σε – ὄνησα ἢ ἔπει ἢ ἔργῳ, Il. 1, 503. 15, 234; Ἀλκινόου δ' ἐκ τοῦδ' ἔχεται ἔργον τε ἔπος τε Od. 11, 346; μή σε δὶς φράσαι μήτ' ἔπος μ ήτ' ἔργον Aesch. Pers. 170; in Prosa, ἔργῳ τε καὶ ἔπει Plat. Legg. IX, 879 c, vgl. Rep. VI, 494 e; ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε Her. 3, 135, ἐπαφρόδιτα καὶ ἔπη καὶ ἔργα Xen. Conv. 8, 15; vgl. Thuc. 2, 41; λόγοι ἔπεσι κοσμ ηθέντες, mit Schmuck der Worte, 3, 67, vgl. τοιαῦθ' ἁμαρτάνουσιν ἐν λόγοις ἔπη Soph. Tr. 1075, sonst ist das einzelne Wortin Prosa ῥῆμα oder ὄνομα, auch verbunden ὀνόματα καὶ ῥήματα, die Rede λόγος. – Auch im Ggstz von βίη u. χείρ, Il. 1, 77. 15, 106, dah. auch mit dem Nebenbegriff des Eitlen, Nichtigen, ἐστάλην ἰηλέμων γόων ἀοιδός, ἔπεα μόνον καὶ δόκημα νυκτερωπόν Eur. Herc. Fur. 111, vgl. 229. Aber στεῦται γάρ τι ἔπος εἰπεῖν Ἅκτωρ, ein Wort, das der Rede werth ist, mit Nachdruck, Il. 3, 83. – Bes. merke man noch bei Hom. – al das gegebene Wort, Zusage, Versprechen, Il. 8, 8; τελεῖν ἔπος, sein Wort erfüllen, 14, 44; vgl. πᾶν ἔπος τελεῖ Aesch. Prom. 1035. – b) der Ausspruch eines Gottes, Sehers, Orakelspruch, μάντιος Od. 12, 262; auch Tragg., wie Soph. O. R. 89 Tr. 819; vgl. Her. 1, 13. 7, 143; einzeln bei Sp. – c) Gerücht, κωφὰ καὶ παλαί ἔπη Soph. O. R. 290. – d) übh. ein inhaltreiches Wort, Spruch, Sentenz, Sprichwort, Ar. Av. 507; ὡς ἔπος εἰπεῖν (selten in anderer Stellung, wie des Verses wegen ὡς εἰπεῖν ἔπος Aesch. Pers. 7; vgl. Plat. Legg. XII, 967 c) theils: wie man zu sagen pflegt, so zu sagen, ohne Genauigkeit od. Bestimmtheit, nur ungefähr es mit einem Worte auszudrücken, um mich so auszudrücken, wenn ich so sagen darf (Lob. Paralipp. 60, bes. nach allgemeinen, umfassenden Ausdrücken, πᾶς, οὐδείς, ὅλος, um anzudeuten, das Wort sei nicht so streng zu nehmen), dah. Plat. Rep. I, 341 d τὸν ὡς ἔπος εἰπεῖν ἢ τὸν ἀκριβεῖ λόγῳ entgegengesetzt, wie ὄντως Legg. II, 656 e; vgl. λευκὴν οὐχ ὡς εἰπεῖν ἔπος, ἀλλὰ καὶ χιόνος καὶ γάλακτος πλέον λευκήν, d. i. nicht im gew. Sinne des Wortes, Ael. H. A. 4, 36; theils: um es gerad heraus zu sagen, um die Wahrheit, um es kurz zu sagen, διαπεπόρθηται τὰ Περσῶν πράγμαθ' ὡς ἔπος εἰπεῖν Aesch. Pers. 700; Ἱππόλυτος οὐκέτ' ἐστὶν ὡς ἔπος εἰπεῖν Eur. Hipp. 1162; Plat.; Her. ἑνὶ ἔπεϊ πάντα συλλαβόντα εἰπεῖν 3, 82; – ἔπος ἀμείβου πρὸς ἔπος ἐν μέρει τιθείς Aesch. Eum. 556; vgl. ἔπος πρὸς ἔπος ἠρειδόμεσθα Ar. Nubb. 1375; ἔπος πρὸς ἔπος ποιεῖσθαι τὴν συνουσίαν Plat. Soph. 217 d. Collektiv παύρῳ ἔπει, mit wenig Worten, Pind. Ol. 13, 98; ἔπους σμικροῦ χάριν Soph. O. C. 443. – 2) der Inhalt der Rede, Sache, oft im Deutschen geradezu durch eszu übersetzen, Il. 11, 652. 17, 701. 22, 454 u. öfter; πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς, wozu erzählst du das? Soph. O. R. 1144; τί πρὸς ἔπος αὖ ταῦτ' ἐστίν; Plat. Phil. 18 d, wie gehört das zur Sache? ἐὰν μηδὲν πρὸς ἔπος ἀποκρίνωμαι, falls ich nichts zur Sache Gehöriges antworten sollte, Euthyd. 295 c; οὐδὲν πρὸς ἔπος ταῦτά φασιν, nicht zur Sache gehörig, Luc. Philops. 1; a. Sp.; vgl. Ar. οὐ γὰρ τὸν ἐμὸν ἱδρῶτα καὶ φειδωλίαν οὐδὲν πρὸς ἔπος οὕτως ἀνοήτως ἐκβαλῶ, Eccl. 751, um Nichts und wider Nichts, umsonst. – 3) τὰ ἔπη, das in Hexametern abgefaßte Heldengedicht, episches Gedicht, Ὁμηρίδαι ῥαπτῶν ἐπ έων ἀοιδοί Pind. N. 2, 2; τὰ Κύπρια ἔπεα Her. 2, 117; Thuc. 1, 3. 3, 104, von einzelnen Versen aus Homer; Plat. Rep. II, 379 a ἐάν τέ τις αὐτὸν ἐν ἔπεσι ποιῇ, ἐάν τε ἐν μέλεσιν, ἐάν τε ἐν τραγῳδίᾳ; Phaedr. 241 e ὅτι ἤδη ἔπη φθέγγομαι ἀλλ' οὐκέτι διθυράμβους; wie bei Thuc. von einem einzelnen Hexameter, ἀπὸ τοῦδε τοῦ ἔπους ἀρξάμενοι Rep. III, 386 c; ἐν ἰαμβείοις καὶ ἐν ἔπεσιν X, 602 b; λέγουσι δύο ἔπη εἰς τὸν Ἄρωτα Phaedr. 252 b. Uebh. Gedicht, Xen. Hem. 1, 2, 21; außer dem Hexameter von elegischen Versen, Distichen, auch übh. Vers, Ar. Th. 412; allgemeiner, Zeile, οὐδ' ἢν μυρίων ἐπῶν ᾐ τὸ μῆκος Isocr. 12, 136; ὅσαι μυριάδες ἐπῶν Luc. hist. conscr. 19; vgl. Schäfer zu D. Hal. C. V. p. 30.

Greek (Liddell-Scott)

ἔπος: -εος, τό, (ἐκ τῆς √ϜΕΠ, ἴδε ἔπω Α). Ι. λέξις, παύρῳ ἔπει, δι’ ὀλίγων λέξεων, Πινδ. Ο. 13. 138· ἔπους σμικροῦ χάριν Σοφ. Ο. Κ. 443· λόγοι ἔπεσι κοσμηθέντες, λόγοι κοσμηθέντες διὰ κομψῶν λέξεων, Θουκ. 3. 67· καθόλου, τὸ διὰ λέξεων ἐκφερόμενον εἴτε πολλῶν εἴτε ὀλίγων, ὁμιλία, λόγος, λίαν συχνὸν παρ’ Ὁμ. (ὅστις δὲν μεταχειρίζεται οὕτω τὸ μετὰ ταῦτα συνώνυμον λόγος) ἐν συνδυασμῷ μετὰ τοῦ μῦθος, μύθοισιν ἔπεσσί τε σοῖσιν ἀκούων Ὀδ. Δ. 597· ἵν’ ἔπος καὶ μῦθον ἀκούσῃς Λ. 561. Ἐντεῦθεν, ὡσαύτως, ὅταν αἱ λέξεις τοῦ ᾄσματος εἶναι σπουδαιότεραι τῆς μελῳδίας αὐτοῦ, ᾆσμα μετὰ μουσικῆς, ἐπεὶ τέρποντ’ ἐπέεσσιν Θ. 91· ἀοιδὸν… ὅς τε θεῶν ἔξ ἀείδῃ δεδαὼς ἔπε’ ἱμερόεντα βροτοῖσι Ρ. 519. ― Αἱ ἑπόμεναι χρήσεις εἶναι αἱ μᾶλλον ἄξιαι σημειώσεως, παρ’ Ὁμ.: 1) λόγος ἄξιος νὰ ἀκούσῃ τις αὐτόν, σπουδαῖον, στεῦται γάρ τι ἔπος ἐρέειν κορυθαίολος Ἕκτωρ Ἰλ. Γ. 83. 2) ὑπόσχεσις, Θ. 8, τελεῖν ἔπος φυλάττειν, ἐκτελεῖν τὸν λόγον, Ξ. 44, πρβλ. Αἰσχύλ. Πρ. 1033. 3) λόγος ἐπίκαιρος, συμβουλή, γνώμη, Ἰλ. Α. 108, κτλ. συχνὸν παρ’ Ἀττ. 4) ὁ λόγος, ἐκ θείας ἐμπνεύσεως, προφητεία, χρησμός, καί μοι ἔπος ἔμπεσε θυμῷ μάντηος ἀλαοῦ, κτλ., Ὀδ. Μ. 266, Ἡρόδ. 1. 13, κλ., καὶ Τραγ.: ― βραδύτερον, ὡσαύτως, λόγιον, ῥητόν, παροιμία (ὡς τὸ ἀπόφθεγμα), τὸ παλαιὸν ἔπος, Ἡρόδ. 7. 51, πρβλ. Ἀριστοφ. Ὄρν. 507. 5) λέξις κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ ἔργον, ἔπεα ἀκράαντα, λόγοι ἀνεκτέλεστοι, ἄνευ ἀποτελέσματος, ἀντίθετον τῷ ἔτυμα, Ὀδ. Τ. 595, πρβλ. Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 111: ― ἐντεῦθεν αἱ λέξεις ἔπος καὶ ἔργον συχνάκις παρατίθενται ἀλλήλαις, Ἰλ. Ο. 234, Ὀδ. Β. 272, κτλ.· οὕτω καί, ἢ ἔπει ἠὲ βίῃ Ἰλ. Ο. 106· προσέτι, ἔπεσιν καὶ χερσὶν ἀρήξειν Α. 77. 6) ἐκεῖνο ὅπερ αἱ λέξεις ἐκφράζουσιν, ἡ ἔννοια, οὐσία, ὑπόθεσις λόγου, κτλ., σχεδὸν ὅμοιον τῇ λέξει πρᾶγμα, νῦν δὲ ἔπος ἐρέων πάλιν ἄγγελος εἶμ’ Ἀχιλῆϊ Α. 602, Ρ. 701, κτλ., πρβλ. Σοφ. Ο. Τ. 1144, Ο. Κ. 443: ― ὁ Ὅμ. συχν. ἔχει τὰς φράσ., ἔπος εἰπεῖν, ἐρεῖν, φάσθαι, αὐδᾶν, μυθεῖσθαι, φράζεσθαι, πιφάσκειν. ΙΙ. μεταγεν. χρήσεις, 1) συχνάκις συνδυάζεται μετὰ τοῦ ἔργου ἢ πρᾶγμα, Αἰσχυλ. Πέρσ. 174, Ἀριστοφ. Ἱππ. 39, κτλ.· ἔργῳ τε καὶ ἔπει Πλάτ. Νόμ. 897C· ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε Ἡρόδ. 3. 135, πρβλ. 1. 90, Λοβέκκ. ἐν Σοφ. Αἴ. σ. 430. 2) κατ’ ἔπος, λέξιν πρὸς λέξιν, ἀκριβῶς, Ἀριστοφ. Βάτρ. 802. 3) πρὸς ἔπος, εἰς τὸν πρῶτον λόγον, ἅμα τῇ αἰτήσει, Λουκ. Ἐπιστ. Κρον. 37. β) πρὸς ἔπος ἀμειβομένου τοῦ θεοῦ, πρὸς πᾶσαν λέξιν ἀποκρινομένου τοῦ θεοῦ, ὁ αὐτ. ἐν Ἀλεξ. 19, Φιλοψ. 38: ― ὡσαύτως, ἔπος δ’ ἀμείβου πρὸς ἔπος Αἰσχύλ. Εὐμ. 586, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 1375, Πλάτ. Σοφ. 217D. γ) οὐδὲν πρὸς ἔπος, πρὸς οὐδένα σκοπόν, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 751· ὡσαύτως, ἐξαρκεῖ σοι, ἐὰν μηδὲν πρὸς ἔπος ἀποκρίνωμαι Πλάτ. Εὐθυδ. 295C· τὶ πρὸς ἔπος; ὁ αὐτ. ἐν Φιλήβ. 18D, Λουκ., κλ. 4) ὡς ἔπος εἰπεῖν ἢ ὡς εἰπεῖν ἔπος, εἰπεῖν κατὰ τὸ λεγόμενον, οὕτως εἰπεῖν, Εὐρ. Ἡρακλ. 167, κτλ.· ἴδε ἐν λ. ἔμβραχυ καὶ ἐν λ. ὣς Β. ΙΙ. 3: ― ἰδίως, ὁμιλῶ ἁπλῶς, γενικῶς, ἐν ἀντιθ. πρὸς τὸ ὄντως ἢ ἀκριβεῖ λόγῳ, Πλάτ. Νόμ. 656Ε, Πολ. 341Β· ἀλλ’ ὡσαύτως, ὁμιλῶ σαφῶς, ἁπλῶς, «μὲ ἕνα λόγον», Αἰσχύλ. Πέρσ. 714. 5) ἑνὶ ἔπει, μὲ μίαν λέξιν, συντόμως, ἑνὶ ἔπεϊ πάντα συλλαβόντα λέγειν Ἡρόδ. 3. 82. ΙΙΙ. ἐν τῷ πληθ., ποίησις εἰς ἡρωϊκοὺς στίχους, ἐπικὴ ποίησις, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὰ μέλη (τὴν λυρικὴν ποίησιν), ἰαμβεῖα, διθυράμβους, κτλ., πρῶτον παρὰ Πινδ. Ν. 2. 2, Ἡρόδ. 2. 117, Θουκ. 1. 3· νικᾶν ἔπος Συλλ. Ἐπιγρ. 200. 13· ποιητὴς ἐπῶν αὐτόθι 1584. 9, κ. ἀλλ., πρβλ. Ο. Μυλλέρου Ἱστ. τῆς Ἑλλ. Φιλολογίας, 1 § 3· ἀκολούθως ἐφηρμοσμένη εἰς τὴν ἐλεγειακὴν ποίησιν, ἔπειτα εἰς ἄλλα εἴδη, ἔτι δὲ καὶ εἰς αὐτὴν τὴν λυρικὴν ποίησιν, Ἀλκμὰν 29, Πινδ. Ο. 3. 14. 2) ἐν τῷ ἑνικῷ στίχῳ ποιήσεως, Ἡρόδ. 4. 29, Ἀριστοφ. Βάτρ. 862, 956. 1161 ἐντεῦθεν, περὶ μέτρων ἢ περὶ ἐπῶν ὁ αὐτ. Νεφ. 638· πρβλ. Francke εἰς Καλλῖν. σελ. 77 κἑξ.· ἔτι δέ, τῷ δὲ πλήθει τῶν λεγομένων οὐκ ἐπιτιμησόντων οὐδ. ἢν μυρίων ἐπῶν ᾗ τὸ μῆκος Ἰσοκρ. 261Α, πρβλ. Schäf. εἰς Διον. π. Συνθ. σ. 30· καὶ παρὰ Λουκ. (πῶς δεῖ Ἱστ. Συγγρ. 28), ἐπὶ ζωγράφου, οὐδ’ ἐν ἑπτὰ ἔπεσι γράφει, οὐδ’ ἐν ἑπτὰ γραμμαῖς.― Ἴδε καὶ Κόντον ἐν Ἀθηνᾶς τ. Δ΄, σ. 137.

French (Bailly abrégé)

ion. ἔπεος, att. ἔπους (τό) :
A. parole :
I. parole, mot : λόγοι ἔπεσι κοσμηθέντες THC discours arrangés avec de beaux mots ; πρὸς ἔπος LUC au premier mot ; ἔπος πρὸς ἔπος ESCHL mot pour mot ; κατ’ ἔπος AR mot à mot, exactement ; ἐνὶ ἔπεϊ HDT en un mot ; ὡς ἔπος εἰπεῖν, pour ainsi dire, pour le dire en un mot;
II. p. ext. 1 discours;
2 paroles d’un chant, récitatif;
3 parole donnée, promesse;
4 conseil, avis;
5 manière de dire, proverbe, sentence;
6 parole d’un dieu, oracle;
7 nouvelle;
B. sens d’un discours, sujet d’un développement;
C. vers en gén.
1 particul. τὰ ἔπη la poésie épique;
2 au sg. vers ; p. ext. ligne d’écriture.
Étymologie: R. Ϝεπ, parler = lat. voc-, cf. vocare.