opto

Latin > English (Lewis & Short)

opto: āvi, ātum, 1 (optassis for optaveris, Plaut. Mil. 3, 1, 75), v. a. root op, whence Gr. ΟΠΤΩ, ὄψομαι; qs. to look out, pick out, = legere, eligere,
I to choose, select (anteclass. and poet.; syn. deligo): utrum vis, opta, dum licet, Plaut. Rud. 3, 6, 14; id. Aul. prol. 11: sapientius opta, Ov. M. 2, 102: non video hic, quid magnopere optem, Lucil. ap. Non. 358, 13: inhoneste parare divitias, Ter. And. 4, 5, 2: locum tecto, Verg. A. 1, 425: locum regno, id. ib. 3, 109: externos duces, id. ib. 8, 503: L. Furium optavit, Liv. 6, 25.—Hence, in relig. lang.: optatam hostiam, alii optimam, appellant eam, quam aedilis tribus constitutis hostiis optat, quam immolari velit, Fest. p. 186 Müll. —
II Transf., to wish, wish for, desire (the predominant signification of the word; cf.: volo, cupio, desidero, aveo): tua vita optanda est, Ter Phorm. 1, 3, 12: nihil nisi quod honestum sit, Cic. Off. 1, 20, 66: aliquid votis, Verg. A. 10, 279: vestitus, quem cupimus optamusque, Cic. Phil. 14, 1, 2: fortunam, id. Pis. 14, 32.—With ut (class. and freq.): (Phaëthon) optavit, ut in currum patris tolleretur, Cic. Off. 3, 25, 94: numquam a dis immortalibus optabo. ut, etc., id. Cat. 2, 7, 15.—With subj.: optavi, peteres caelestia sidera tarde, Ov. Tr. 2, 57.—With inf.: hunc videre saepe optabamus diem, Ter. Hec. 4, 4, 29: cujus integrā re consilium exquirere optassem, Plin. Ep. 3, 4, 2: officia mandare, deponere optantibus, id. Pan. 87, 2: Darius equestri proelio decernere optabat, Curt. 3, 11, 1; 4, 12, 4: meliores liberos habere, Suet. Oth. 1 fin.; Tac. Or. 9.—With acc. and inf.: impleri sinus optabamus, Quint. 10, 7, 23: ex Indiā sospitem ipsum reverti, Curt. 10, 1, 7: quem te esse opto, Cic. Fam. 10, 20, 3: omnes mortales sese laudarier optant, Enn. ap. Aug. Trin. 13, 6 (Ann. v. 551 Vahl.). —Absol.: optare hoc quidem est, non docere, Cic. Tusc. 2, 13, 30; cf. id. Ac. 2, 38, 121; id Fat. 20, 47: optare alicui aliquid, to wish one any thing, in a good sense: equidem tibi bona optavi omnia, Plaut. Rud. 3, 2, 25: tibi optamus eam rem publicam, in quā, etc., Cic. Brut. 97, 331; but mostly in a bad sense (= imprecari): si totum exercitum mortem mihi optasse crederem, Liv 28, 27, 10: quid mali feci, ut mihi pejorem reditum quam exitum optares? Sen. Ben. 6, 37, 2: furorem et insaniam optare alicui, id. Pis. 20, 46; id. Tusc. 1, 44, 107: aliquid ab aliquo, to desire, require, demand any thing of any one: quodvis donum et praemium a me optato, id optatum feres, Ter. Eun. 5, 8, 27: hoc et pallidus optas, pray for, Juv. 10, 189.—Hence, op-tātus, a, um, P. a., wished, desired, longed for, agreeable, pleasing, pleasant, dear (class.): optati cives, populares, incolae, Plaut. Aul. 3, 1, 1: rumores, Cic. Fam. 16, 21, 1: gloria, Juv. 10, 187.—Comp.: nihil mihi fuit optatius, quam, ut, etc., Cic. Fam. 1, 5, 1.—Sup.: vale, mi optime et optatissime frater, Cic. Q. Fr. 2, 8, 2.—
   B Subst.: optātum, i, n., a wish, desire: di tibi semper omnia optata offerant, Ter. Ad. 5, 9, 21; cf. afferant, Plaut. Capt. 2, 2, 105: eveniunt optata deae. Ov. M. 6, 370: impetrare optatum, Cic. Off. 3, 25, 94: praeter optatum meum, against my wish, id. Pis. 20, 46: meis optatis fortuna respondit, id. Fam. 2, 1, 1: mihi in optatis est, it is my wish, I wish, id. ib. 2, 13, 2.—Hence, adv.: optā-tō, according to one's wish (class.): optato venire, Plaut. Am. 2, 2, 26: mihi veneris, Cic. Att. 13, 28, 3: optato ventis aestate coortis, Verg. A. 10, 405. ‡† optostrōtum, i, n. ὀπτός-στρωτόν,
I a brick pavement, Not. Tir. p. 164.

Latin > French (Gaffiot 2016)

optō,⁷ āvī, ātum, āre (anc. v. opio), tr.,
1 examiner avec soin, choisir : utrumvis opta Pl. Rud. 854, des deux choses, choisis celle que tu préfères, cf. Pl. Aul. 11 ; Ter. Andr. 797 ; Virg. En. 1, 425 ; 3, 109 ; Cic. Amer. 30 ; Liv. 6, 25, 5 || choisir de, prendre le parti de, avoir l’idée de [avec inf.] : Virg. G. 1, 42 ; En. 6, 501
2 souhaiter acte réfléchi] : a) rem cupere et optare Cic. Phil. 14, 2, désirer et souhaiter une chose, cf. Cic. Pis. 32 ; Off. 1, 66 ; rem a dis immortalibus optare Cic. Pomp. 48, demander une chose aux dieux immortels, cf. Nat. 1, 122 ; Liv. 21, 43, 5 ; 28, 39, 13 || [avec ut subj.] souhaiter que : Cic. Off. 3, 94 ; ut ne Cic. Cæc. 23, souhaiter que ne... pas ; a dis immortalibus optare ut Cic. Cat. 2, 15, demander aux dieux immortels que || [avec subj. seul] Virg. En. 4, 24 ; Ov. Tr. 2, 1, 57 || [avec inf.] Ter. Hec. 651 ; Hirt. G. 8, 9, 2 ; Curt. 3, 11, 1 ; 4, 12, 5 ; Plin. Min. Ep. 3, 4, 2 ; Pan. 87, 2 ; [avec prop. inf.] Cic. de Or. 1, 87 ; Phil. 5, 51 ; Fam. 10, 20, 3 || abs^t] : optare hoc quidem est, non docere Cic. Tusc. 2, 30, c’est là l’expression d’un souhait, non une preuve ; b) souhaiter qqch. à qqn, aliquid alicui : [en bonne part] : Pl. Rud. 639 ; Cic. Br. 331 ; Plin. Min. Ep. 4, 15, 5 ; [en mauv. part] Cic. Pis. 46 ; Liv. 28, 27, 10 ; Sen. Ben. 6, 25, 2, etc. optassis p. optaveris Pl. Mil. 669.

Latin > German (Georges)

opto, āvī, ātum, āre (Frequ. eines alten *opio, ere), sich etwas ausersehen, I) wählend = etwas sich ersehen, aussuchen, wählen, locum tecto, Verg. – m. folgendem Fragesatz, opta, utrum vis, Plaut.: ut optet, utrum malit cervices Roscio dare, an insutus in culleum per summum dedecus vitam amittere, Cic. – II) wünschend = wünschen, den Wunsch äußern, Verlangen tragen, verlangen, sich Hoffnung machen (hingegen cupere, Wünsche hegen), illam fortunam, Cic.: ad eum, quem cupimus optamusque vestitum redire, Cic.: quod in tanto bello vix optandum videtur, Cic.: – mit folg. Infin., cur me morti dedere optas? Plaut.: quae sese inhoneste optavit parere hic divitias potius, lieber gewollt hat, Ter.: hunc videre saepe optabamus diem, Ter.: etsi dimicare optaverat, Hirt. b. G.: hostes perdere prius quam perire optantes, Liv.: si vis vivere, quid optas mori? Sen.: quis tam crudeles optavit sumere poenas? hat es übers Herz bringen können, Verg.: tametsi tantam calamitatem rei publicae quam tardissime audire optandum est, Pollio in Cic. ep. – m. folg. Acc. u. Infin., omnes mortales sese laudarier optant, Enn. fr.: quid ipsum me facere optes, Lucil. fr.: spero et opto nobis hanc coniunctionem voluptati fore, Cic.: opto redargui me, Cic.: optant hoc fonte prohiberi posse oppidanos, Hirt. b. G.: non oportet tibi amplius quam semel licere optare, Sen. rhet.: opto te bene cenare, gesegnete Mahlzeit, Inscr. – m. folg. ut u. Konj., optavit, ut in currum tolleretur, Cic.: numquam a dis immortalibus optabo, ut etc., Cic. – m. folg. ne u. Konj., fulmen optare ne se attingat, Sall. fr.: ne quis iuvenum currat velocius, optat, Ov. – m. folg. ut ne u. Konj., maxime fuit optandum Caecinae, ut ne etc., Cic. Caecin. 23. – m. folg. bl. Coniunctiv, sed mihi vel tellus optem prius ima dehiscat, Verg.: crescat tua civibus opto urbs, Ov. – m. Acc., mortem, sich den T. w., Cic. u. Sen.: mortem viri (v. e. Frau), Lact.: divitias, Sen. – mit dopp. Acc., se quisque eum optabat, quem fortuna in certamen legeret, Liv. 21, 42, 2: fortem te et hilarem et privatim et publice opto, Plin. ep. 10, 1 extr. – m. Acc. u. m. Ang. wem? = jmdm. etw. wünschen (im guten u. üblen Sinne), alci eam rem publicam, in qua etc., Cic.: alci furorem et insaniam, Cic.: alci mortem, Liv. u. Sen.: amicae suae exsilium, Sen.: optamus tibi ominamurque in proximum annum consulatum, Plin. ep. – m. Ang. für wen? durch pro m. Abl., ut facis, pro amicis bene optes, M. Aurel. bei Fronto 5, 31 (46). – m. Ang. von wem? von seiten wessen? durch ab m. Abl., hoc si effeceris, quodvis donum praemium a me optato (erwarte), id optatum feres, Ter.: quibus ampliora homines ne ab dis quidem immortalibus optare solent, Liv.: nihil optare a dis homines, Vell. – opto absol., Diogenes ab Alexandro rege iussus optare, Varro sat. Men. 281 B. – / Archaist. Konjunktiv Perf. optassis, Plaut. mil. 669. – PAdi. optandus u. optatus, a, um, s. bes.