Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

usurpo

From LSJ
Revision as of 15:50, 12 June 2024 by Spiros (talk | contribs) (CSV3 import)

Ἀναβάντα γὰρ εἰς τὴν ἀκρόπολιν, καὶ διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῆς λύπης προσκόψαντα τῷ ζῆν, ἑαυτὸν κατακρημνίσαι → For he ascended the acropolis and then, because he was disgusted with life by reason of his excessive grief, cast himself down the height

Diodorus Siculus, 4.61.7

Latin > English

usurpo usurpare, usurpavi, usurpatus V :: seize upon, usurp; use

Latin > English (Lewis & Short)

usurpo: āvi, ātum, 1, v. a. perh. contr. from usu rapio, to seize to one's own use,
I to take into use; to make use of; to use, employ, apply, practise, exercise, enjoy (class.; cf. utor).
I In gen.: inter novam rem verbum usurpabo vetus, Plaut. Cist. 2, 1, 29: nomen tantum virtutis usurpas: quid ipsa valeat, ignoras, Cic. Par. 2, 17: at quam crebro usurpat Et consul, et Antonius! id. Phil. 2, 28, 70; cf.: praeclare est hoc usurpatum a doctissimis, id. Par. 5, 1, 33: peregrinae condicionis homines vetuit usurpare Romana nomina, duntaxat gentilicia, Suet. Claud. 25: o barathrum! ubi nunc es? ut ego te usurpem lubens! I would occupy thee (cast myself into thee), Plaut. Bacch. 1, 2, 41: hoc genus poenae saepe in improbos cives hac in re publicā esse usurpatum recordatur, Cic. Cat. 4, 4, 7: conclusio, quā credo usuros veteres illos fuisse, si jam nota atque usurpata res esset, id. Or. 51, 169: id nunc jure imperii nostri quotannis usurpatum, id. Verr. 2, 5, 20, § 51; consolationes, a sapientissimis viris usurpatae, id. Fam. 5, 16, 3: paucas tribus ad usurpandam libertatem vocare, id. Agr. 2, 7, 17: officium, quod semper usurpavi, id. Lael. 2, 8: quis est, qui C. Fabricii, M'. Curii non um caritate aliquā benevolentiae memoriam usurpet? who does not cherish the memory of, id. ib. 8, 28: nec patrum nec avorum memoriā quemquam id jus usurpasse, Liv. 27, 8, 9: solita munia, Tac. H. 4, 49 fin.: modo comitatem et temperantiam, saepius violentiam ac libidines usurpans, id. A. 11, 16: otium post labores, id. ib. 14, 55: nec puduit has vestis usurpare etiam viros, Plin. 11, 23, 27, § 78: sibi quisque dominorum usurpat servitutem, Dig. 8, 6, 6, § 1.—With de: sed de hoc post erit usurpandum, cum de poëtis dicemus, Varr. L. L. 6, § 52 Müll.—Impers.: usurpatum est, it is usual, customary; with a foll. ut, Dig. 50, 13, 1, § 6: quod in quibusdam provinciis usurpatur, Co. 2, 2, 22.—
II In partic.
   A Aliquid oculis, auribus, etc., to take possession or cognizance of, i. e. to perceive, observe, etc., through the senses (ante-class.): nec calidos aestus tuimur, nec frigora quimus Usurpare oculis, Lucr. 1, 301: advenio ex Seleuciā, Macedoniā atque Arabiā, Quas ego neque oculis neque pedibus umquam usurpavi meis, I have never seen nor set foot in, Plaut. Trin. 4, 2, 4: aliquid sensibus, Lucr. 4, 975: unde meae usurpant aures sonitum? Plaut. Cas. 3, 5, 9.—
   B In jurid. lang., to get possession of, to acquire, obtain a thing: amissam possessionem ex jure civili surculo defringendo, Cic. de Or. 3, 28, 110: nec interest is qui usurpaverit (possessionem) dominus sit, necne, Dig. 41, 3, 5: mercatores, qui de fundis fiscalibus mercari consuerunt, nullam immunitatem solvendi publici vectigalis usurpare possunt, ib. 39, 4, 9, § 8.—Abscl.: Mucium dicere solitum, lege non isse usurpatum mulierem, quae, cum Kal. Jan. apud virum matrimonii causā esse coepisset, a. d. IIII. Kal. Jan. sequentis usurpatum isset; non enim posse impleri trinoctium, quod abesse a viro usurpandi causa ex XII. tabulis deberet, because, unless absent from him at least three full days of the year, she became subject to him as his wife by prescription, Gell. 3, 2, 12 sq. Weiss (Herz. legi: non esse usurpatam mulierem); cf. Macr. S. 1, 3, 9; Serv. ad Verg. G. 1, 31; Gai Inst. 1, 111; Gell. 18, 6, 8 sq.—
   2    To assume or appropriate unlawfully, to usurp (not ante-Aug.): civitatem Romanam usurpantes securi percussit, Suet. Claud. 25: dominium totius loci, Cod. Just. 8, 10, 8: cognomina, Plin. 35, 10, 36, § 71: illicitum collegium, Dig. 47, 22, 2: cujus jus tyranni quaque usurparunt, Liv. 34, 32, 2: alienam possessionem, id. 33, 40, 5: possessionem Armeniae, Tac. A. 14, 26.—
   C To make use of or be acquainted with under any name, i. e. to name or call, to speak of habitually, adopt, assume in words or speech (cf. nuncupo): Jovem atque Junonem, reliquos, quos fratres inter se agnatosque usurpari atque appellari videmus, Cic. Univ. 11: soleo saepe ante oculos ponere idque libenter crebris usurpare sermonibus, omnis posse, etc., id. Marcell. 2, 5: Graecum verbum usurpavi, id. Phil. 1, 1, 1: admonet saepe usurpatae Dionysi tyranni vocis, quā, etc., Liv. 24, 22, 8: saepe eum usurpasse vocem, multo miserius seni exilium esse, id. 2, 40, 11: tabulata instituenda sunt: hoc enim nomine usurpant agricolae ramos truncosque prominentes, Col. 5, 6, 11: C. Laelius, is, qui Sapiens usurpatur, Cic. Off. 2, 11, 40; Vulg. Deut. 5, 11: cum hoc decere ... quod semper usurpamus in omnibus dictis et factis ..cum hoc, inquam, decere dicimus, speak of, insist on, Cic. Or. 22, 73.

Latin > French (Gaffiot 2016)

ūsurpō,⁹ āvī, ātum, āre (usu, rapio), tr.,
1 faire usage de, user de, se servir de, employer : [un nom, un mot] Cic. Cat. 4, 7 ; Or. 169 ; Par. 17 ; alicujus memoriam Cic. Læl. 28, évoquer le souvenir de qqn ; officium Cic. Læl. 8, pratiquer un devoir, cf. Tac. H. 4, 49 ; comitatem et temperantiam, sæpius vinolentiam ac libidines Tac. Ann. 11, 16, pratiquer la douceur et la tempérance, plus souvent encore l’ivrognerie et la débauche || de hoc post erit usurpandum Varro L. 6, 52, nous parlerons de cela plus tard || usurpatum est, ut Dig. 50, 13, 1, 6, il est d’usage que
2 [en part.] a) pratiquer, avoir l’usage de qqch. par les sens : aliquid oculis Lucr. 1, 301, saisir qqch. par la vue ; cf. Lucr. 4, 975 ; Macedonia, Arabia, quas neque oculis neque pedibus unquam usurpavi meis Pl. Trin. 846, la Macédoine, l’Arabie, pays que je n’ai jamais pratiqués ni de mes yeux ni de mes jambes ; unde meæ usurpant aures sonitum ? Pl. Cas. 631, d’où vient le bruit que perçoivent mes oreilles ? b) [droit] prendre possession : amissam possessionem Cic. de Or. 3, 110, recouvrer un bien perdu, cf. Dig. 41, 3, 5 ; usurpata mulier Muc. d. Gell. 3, 2, 12, femme mariée par simple cohabitation (usus), sans être in manu ; c) s’arroger illégalement, usurper : Liv. 34, 32, 2 ; Suet. Claud. 27, 5 ; Plin. 35, 71
3 employer dans le langage (cf. Cic. Marc. 5 ) = appeler, désigner : Cic. Tim. 39 ; Off. 2, 40.

Latin > German (Georges)

ūsūrpo, āvī, ātum, āre (zsgz. aus usu u. rapio, durch den Gebrauch an sich ziehen), gebrauchen, Gebrauch machen von etw., etw. in Ausübung bringen, ausüben, ausführen, vollführen, I) im allg.: vestes, Plin.: sibi servitutem fundi, ICt.: hereditatem, antreten, Tac.: expugnationes, Tac.: multa in vulgus grata, Tac.: ius, Liv.: libertatem (das Stimmrecht), Cic.: officium, Cic.: genus poenae, Cic.: m. folg. de u. Abl., de hoc post erit usurpandum, Varro LL. 6, 52. – dah. usurpatur, usurpatum est, es ist Gebrauch, gebräuchlich, gewöhnlich, m. folg. ut u. Konj., Colum. 2, 2, 22. Ulp. dig. 50, 13, 1. § 6. – II) insbes.: A) etw. in Anspruch nehmen, beanspruchen, etw. od. sein Recht auf etwas geltend machen (s. Weißenb. Liv. 33, 38, 3), nomen civitatis, Cic.: libertatem, Liv. u. Tac.: idque unum ex publicis muneribus usurpare, Tac. – B) (bes. als jurist. t.t.) etwas in Besitz nehmen, erwerben, a) rechtlich, amissam possessionem, Cic.: gloriam aliam, Plin.: imperium, Iustin.: dah. usurpata mulier, durch einjährigen Gebrauch zur Gattin geworden, Q. Mucius b. Gell. 3, 2, 16 sq. – b) widerrechtlich, sich aneignen, sich anmaßen, an sich bringen (vgl. Weißenb. Liv. 33, 40, 5), alienam possessionem, Liv.: gloriam istam, Plin. pan.: civitatem Romanam, Suet.: dominium, Cod. Iust. – C) Gebrauch von etw. machen durch die Sinne, empfinden, bemerken, deos caelites visu, Apul.: sensibus, Lucr.: oculis, Lucr.: aures usurpant sonitum, Plaut. – D) Gebrauch machen durch die Stimme, a) übh., gebrauchen, in den Mund nehmen, erwähnen, inter novam rem verbum usurpabo vetus, Plaut.: nomen tantum virtutis usurpas, Cic.: at quam crebro usurpat Et consul et Antonius ! Cic.: Curii memoriam cum caritate aliqua benevola, zur Sprache bringen, Cic.: id crebris sermonibus, Cic.: quod apud Bactrianos vulgo usurpabant, was bei den B. sprichwörtlich war, Curt. – b) jmd. od. etw. unter einer Benennung gebrauchen, irgendwie nennen, ihm irgend einen Namen beilegen, reliqui, quos fratres inter se agnatosque usurpari atque appellari videmus, Cic.: hoc nomine usurpant ramos truncosque prominentes, Colum.: qui sapiens usurpatur, Cic.

Latin > Chinese

usurpo, as, are. :: 常用。霸占。擅用。起名。呼其名。得。入年。— id crebris sermonibus 言中常提此事。— oculis 看見。— sonitum 聽聲音。— otium 安逸。— civitatem 自當縉紳。— memoriam ejus 提起此人。— eum 指其名。Urbem illam neque pedibus neque oculis unquam usurpavi 未走未見其城。Usurpatum est 已成風俗。