πλοίο

Greek Monolingual

το / πλοῑον, ΝΜΑ
1. κάθε πλωτό σκάφος και κυρίως μεγάλων διαστάσεων, καράβι
2. φρ. «αλιευτικό πλοίο» και «πλοῑον αλιευτικόν» — πλοίο που χρησιμοποιείται για αλιεία, ψαράδικο.
νεοελλ.
ναυτ.
1. (σύμφωνα με τον Κώδικα Δημόσιου Ναυτικού Δικαίου) κάθε σκάφος προορισμένο να μετακινείται επί τών υδάτων προς μεταφορά προσώπων ή πραγμάτων, ρυμούλκηση, επιθαλάσσια αρωγή, αλιεία, αναψυχή, επιστημονικές έρευνες ή άλλο ναυτιλιακό σκοπό
2. (σύμφωνα με τον κώδικα ιδιωτικού ναυτικού δικαίου) κάθε σκάφος που έχει καθαρή χωρητικότητα δέκα τουλάχιστον κόρων και είναι προωρισμένο να κινείται στη θάλασσα με δική του δύναμη πλεύσης
3. φρ. α) «αδελφά πλοία» — πλοία που έχουν ναυπηγηθεί με τις ίδιες προδιαγραφές, έχουν συνήθως τα ίδια χαρακτηριστικά, όπως μήκος, πλάτος, βύθισμα, ταχύτητα, μεταφορική ικανότητα, ναυπηγούνται ταυτόχρονα ή σχεδόν ταυτόχρονα, κατά κανόνα από την ίδια εταιρεία, και τις περισσότερες φορές έχουν παραγγελθεί από την ίδια ναυτιλιακή εταιρεία
β) «ακτοπλοϊκό πλοίο» — επιβατηγό, επιβατηγό-οχηματαγωγό, επιβατηγό-φορτηγό ή φορτηγό πλοίο που εκτελεί μεταφορές μόνο στις εσωτερικές θάλασσες μιας χώρας
γ) «αλιευτικό πλοίο» — πλοίο που χρησιμοποιείται για αλιεία εσωτερικών θαλασσών, ανοιχτών θαλασσών, ωκεανών και ειδικών αλιευμάτων
δ) «δεξαμενόπλοιο» — πλοίο που προορίζεται κυρίως για τη μεταφορά αργού πετρελαίου από τους τόπους παραγωγής σε κέντρα διύλισης ή προϊόντων διύλισης του πετρελαίου από τα διυλιστήρια στους τόπους διανομής και κατανάλωσης, κν. τάνκερ
ε) «εμπορικό πλοίο ή πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων» — πλοίο που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά εμπορευμάτων τα οποία τοποθετούνται σε κιβώτια ειδικών διαστάσεων, τα κοντέινερ, τα οποία στοιβάζονται στο πλοίο σε ειδικές υποδοχές στερεώσεως, με φορτωτήρα του πλοίου ή της ξηράς
στ) «επιβατηγό πλοίο» — πλοίο για τη μεταφορά προσώπων
ζ) «επιβατηγό-φορτηγό πλοίο» — πλοίο μικτής μεταφοράς προσώπων και εμπορευμάτων
η) «θαλαμηγό πλοίο» — ιδιόκτητο πλοίο που χρησιμοποιείται για αναψυχή
θ) «ιστιοφόρο πλοίο» — πλοίο που χρησιμοποιεί ως κινητήρια δύναμη τον άνεμο ο οποίος προσπίπτει πάνω στα ιστία του, τα πανιά του
ι) «κωπήλατο πλοίο» — πλοίο που κινείται με κουπιά
ια) «ναυαγοσωστικό πλοίο» — πλοίο που προσφέρει υπηρεσίες για επιθαλάσσια αρωγή και διάσωση σε πλοία που κινδυνεύουν
ιβ) «παγοθραυστικό πλοίο» — πλοίο που χρησιμοποιείται για διάνοιξη οδών πλεύσης σε παγωμένες θάλασσες και λιμάνια, θραύοντας τον πάγο καθώς έρχεται σε επαφή μαζί του και προκαλώντας ανοίγματα λίγο μεγαλύτερα από το πλάτος του σκάφους
ιγ) «πολεμικό πλοίο» — ειδικά κατασκευασμένο πλοίο που χρησιμοποιείται για πολεμικούς σκοπούς
ιδ) «πλοίοπορθμείο» — πλοίο για μεταφορά οχημάτων ή οχημάτων και προσώπων σε μικρές αποστάσεις και μέσα σε προστατευμένες ή κλειστές θαλάσσιες περιοχές, κν. φέρυμποτ
ιε) «πλοίο τύπου Roll-on, Roll-off» — πλοίο που μοιάζει με κλειστό οχηματαγωγό του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, αλλά έχει άνοιγμα για φορτοεκφόρτωση τών οχημάτων, τόσο στην πλώρη όσο και στην πρύμνη, και συνήθως και πλευρικό άνοιγμα, από το οποίο εκτείνεται προς την ξηρά επικλινές δάπεδο ή ράμπα για τις φορτοεκφορτώσεις, ενώ το εσωτερικό του μοιάζει με γκαράζ πάρκινγκ πολλών ορόφων, όπου σταθμεύουν τα αυτοκίνητα
ιστ) «πυρηνοκίνητο πλοίο» — πλοίο που χρησιμοποιεί ως πηγή ενέργειας για την κίνησή του πυρηνικό αντιδραστήρα
ιζ) «ρυμουλκό πλοίο» — πλοίο ειδικά κατασκευασμένο που χρησιμοποιείται για τη ρυμούλκηση άλλων πλοίων
ιη) «πλοίο με υδροπτερύγια» — σκάφος που είναι σχεδιασμένο κατά τρόπο ώστε να ανυψώνεται ολόκληρο επάνω από την επιφάνεια του νερού καθώς αυξάνεται η ταχύτητά του και το οποίο υποστηρίζεται με υδροπτερύγια ειδικής κατασκευής, κν. δελφίνι
ιθ) «φορτηγό πλοίο» — πλοίο που μεταφέρει ξηρά φορτία
αρχ.
φρ. α) «πλοῑον ἱππαγωγόν» — σκάφος κατάλληλο για να μεταφέρει άλογα
β) «πλοῑον λεπτόν» — μικρό σκάφος, πλοιάριο, καραβάκι
γ) «πλοῑον μακρόν» — πολεμικό πλοίο, τριήρης
δ) «πλοῑον στρογγύλον [ἡ φορτηγικόν]» — σκάφος κατάλληλο για τη μεταφορά φορτίων, φορτηγό.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. πλοῖον (< πλόFιον, με σίγηση του ενδοφωνηεντικού -F- και συναίρεση) αποτελεί παρ. της λ. πλόος/ πλοῦς. Η λ. πλοῖον, η οποία δεν απαντά στον Όμ., χρησιμοποιήθηκε κυρίως για τα εμπορικά πλοία, αλλά ορισμένες φορές, συνήθως μαζί με το επίθ. μακρόν, και για τα πολεμικά και αντικατέστησε σε μτγν. εποχή τη λ. ναῦς.