κυνέη

English (LSJ)

Aeol. κυνία Alc.15.2, Att. contr. κυνῆ IG12.279.62, etc.: ἡ:—prop. (sc. δορά) A dog's skin (so only Anaxandr.65), used for making soldiers' caps: hence in Ep., generally, helmet, κυνέη ταυρείη, κυνέη κτιδέη, Il.10.257, 335; κυνέη χαλκήρης, χαλκοπάρῃος, 3.316, 12.183; κυνέη χρυσείη 5.743; once of a peasant's cap, αἰγείη κυνέη Od.24.231; later περὶ τῇσι κεφαλῇσι [εἶχον] ἐκ διφθερέων πεποιημένας κυνέας leather caps, Hdt.7.77, cf. Ar.Nu.268, V.445; of the πέτασος, ἡλιοστερὴς κυνῆ Θεσσαλίς S.OC314; Ἀρκὰς κυνέη = Ἀρκαδικὸς πῖλος, Id.Fr.272, cf. Paus.Gr.Fr.72; but usually helmet, λάμπραι κ. Alc.l.c.; κυνέη ἐπίχρυσος IG12.l.c.; τὴν κ. ἐοῦσαν χαλκέην Hdt.2.151; κυνέη Κορινθίη Id.4.180; Βοιωτία D.59.94, Thphr.HP3.9.6. 2 Ἄϊδος κυνέη mythical helmet which rendered the wearer invisible, worn by Athena, Il.5.845; by Perseus, Pherecyd.11 J., cf. Hes.Sc.227, Ar.Ach.390, Pl.R.612b; Πλούτων κ. ἔχει τοῦ ἀφανοῦς πόλου σύμβολον Porph. ap. Eus.PE3.11.

French (Bailly abrégé)

-ῆ, έης-ῆς (ἡ) :
1 casque de combattant en peau de chien ou en cuir quelconque ; p. ext. casque de métal;
2 chapeau, coiffure de cuir contre le soleil ou la pluie à l'usage des paysans;
3 κυνέη Ἄϊδος IL, ἡ Ἄϊδος κυνῆ PLAT nuée très épaisse dont s'enveloppait Athéna pour se rendre invisible.
Étymologie: fém. de κύνεος.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

κυνέη ep. voor κυνῆ.

German (Pape)

ἡ, zusammengezogen κυνῆ (fem. zu κύνεος, sc. δορά), das Hundsfell. – Gew. die daraus, od. nach Eust. aus Seehundsfell (κυνὸς ποταμίου δορά) gemachte Kopfbedeckung, Sturmhaube, Pickelhaube; häufig bei Hom., so daß dabei gar nicht mehr an die Abstammung gedacht wird, und solche Sturmhauben von Rindsleder, ταυρείη, Il. 10.258, Wieselfell, ἰκτιδέη, 335, Ziegenfell, Od. 24.231, wo es die Kappe eines Landmanns bei der Arbeit ist, ja auch ganz aus Erz gemachte erwähnt werden; κυνέη πάγχαλκος, 18.378, Helm, auch χαλκήρης, χαλκοπάρῃος, εὔχαλκος, χρυσείη, von Leder, mit Erz beschlagen, mit Gold verziert; andere Prädicate: ἄλοφος, ἄφαλος, τετράφαλος, τετραφάληρος, ἀμφίφαλος, ἵππουρις, ἱπποδάσεια, s. besonders. – Helm ist es nach bei Soph. Aj. 1266, εὔλοφος, wie Eur. Suppl. 717; Her. erwähnt κυνέη χαλκέη, 2.151, und ἐκ διφθερέων πεποιημέναι, 7.77. – Später Reisehut, bes. mit breitem Rande gegen die Sonne, Sonnenhut, ἡλιοστερὴς Θεσσαλίς Soph. O.C. 318, vgl. Ar. Nub. 268, wo er gegen den Regen schützen soll, und Vesp. 445; Βοιωτία Dem. 59.94; – κυνέη Ἄϊδος, Il. 5.845, von der Athene aufgesetzt, hatte unsichtbar machende Kraft, wie die Tarnkappe; vgl. Ar. Ach. 390, Plat. Rep. X.612b.

Russian (Dvoretsky)

κῠνέη: атт. κῠνῆ ἡ (sc. δορά)
1 шлем (кожаный, иногда металлический) Hom., Her. etc.: Ἄϊδος κ. Hom., Plat., Arph. шлем Аида, т. е. шапка-невидимка;
2 меховая или кожаная шапка (αἰγείη κ. Hom.).

English (Autenrieth)

properly ‘dog-skin,’ a soldier's cap, generally of leather, ταυρείη, Il. 10.257; κτιδέη, Il. 10.335; also mounted with metal, χαλκήρης, χαλκοπάρῃος, and πάγχαλκος, helmet, Od. 18.378; the κυνέη αἰγείη was a goat-skin cap for country wear (like that of the oarsmen in cut No. 38), Od. 24.231; Ἄιδος, the cap of Hades, rendered the wearer invisible, Il. 5.845.

Greek Monolingual

κυνέη, αιολ. τ. κυνία, αττ. τ. κυνῆ, ἡ (Α) κύων
(ουσιαστικοποιημένο επίθ., θηλ. του κύνεος, κατά παράλειψη του ουσ. δορά)
1. δέρμα σκύλου
2. κάλυμμα κεφαλιού ή περικεφαλαία από δέρμα σκύλου ή, κατ' επέκτ., από οποιοδήποτε δέρμα (α. «ἀμφὶ δὲ οἱ κυνέην κεφαλῆφιν ἔθηκε ταυρείην», Ομ. Ιλ.
β. «εὐλόφου κυνῆς», Σοφ.)
3. πλατύγυρο οδοιπορικό καπέλο, πέτασος που προφύλαγε από τον ήλιο ή τη βροχή («ἡλιοστεγὴς κυνῆ... Θεσσαλίς», Σοφ.)
4. φρ. «κυνέη Ἅιδος» θαυματουργό κάλυμμα το οποίο έκανε αόρατο αυτόν που το φορούσε ή μόνο το πρόσωπὸ του.

Greek Monotonic

κῠνέη: Αττ. συνηρ. κυνῆ (αρχικά θηλ. του κύνεος, δορά), ἡ· το δέρμα του σκύλου· έπειτα, δερμάτινη κάπα, όχι απαραίτητα από δέρμα σκύλου, γιατί βρίσκουμε κ. ταυρείη, κτιδέη κ.λπ., σε Όμηρ.

Greek (Liddell-Scott)

κῠνέη: Ἀττ. συνῃρ. κυνῆ (ἐξυπακουομένου τοῦ δορά), ἡ· ― δέρμα κυνὸς ἐν χρήσει πρὸς κατασκευὴν στρατιωτικῶν πιλιδίων· ὅθεν κυνέη παρ’ Ὁμ. καὶ Ἡσιόδ. ἐσήμαινε πᾶν κάλυμμα τῆς κεφαλῆς δερμάτινον, οὐχὶ δὲ ἀναγκαίως ἐκ δέρματος κυνός, διότι εὑρίσκομεν κ. ταυρείη, κτιδέη Ἰλ. Κ. 258, 335· κυρίως δὲ ἡ κυνέη ἀντιτίθεται πρὸς τὴν συνήθη περικεφαλαίαν τὴν κόρυθα, πρβλ. Κ. 258, ἔνθα καλεῖται καταῖτυξ καὶ περιγράφεται ὡς ἄφαλός τε καὶ ἄλλοφος· καὶ ὅταν δὲ καλῆται χαλκήρης, χαλκοπάρῃος, εὔχαλκος, πάγχαλκος, χρυσείη, πάλιν εἶναι δερματίνη ἀλλὰ κεκαλυμμένη ἢ κεκοσμημένη διὰ μετάλλου, παρ’ Ὁμήρῳ δὲ εἶναι πάντοτε κάλυμμα τῆς κεφαλῆς στρατιωτικόν, πλὴν ἐν Ὀδ. Ω. 231, ὅπου κυνέη αἰγείη εἶναι κάλυμμα τῆς κεφαλῆς ἀγρότου, τὸ ὁποῖον καλεῖ ὁ Ἡσίοδος ἐν Ἔργ. κ. Ἡμέρ. 548 πῖλον ἀσκητόν· ἡ κυνέη Ἄϊδος, ἣν ἔφερεν ἡ Ἀθηνᾶ ἐν Ἰλ. Ε. 845 (ὡς καὶ ὁ Περσεύς, Φερεκύδ. 26) ἐποίει αὐτὴν ἀόρατον, ὡς τὸ Tarnkappe τοῦ Nibelungen-Lied, πρβλ. Heinr. εἰς Ἡσιόδ. Ἀσπ. Ἡρ. 227, Ἀριστοφ. Ἀχ. 390, Πλάτ. Πολ. 612Β. ΙΙ. μεθ’ Ὅμηρον ἡ σημασία ἐξηκολούθει σχεδὸν ἡ αὐτή, περὶ τῇσι κεφαλῇσι εἶχον ἐκ διφθερέων πεποιημένας κυνέας Ἡρόδ. 7. 77· ἀλλ’ ἐνίοτε ἐσήμαινεν ἁπλῶς περικεφαλαίαν, τὴν κ. ἐοῦσαν χαλκέην ὁ αὐτ. 2. 151· ― ἐν χρήσει ἐπὶ τοῦ πετάσου, ἡλιοστερὴς κυνῆ Θεσσαλὶς Σοφ. Ο. Κ. 314· ὡσαύτως, κ. Κορινθίη Ἡρόδ. 4. 180· κ. Ἀρκὰς Σοφ. Ἀποσπ. 261· Βοιωτία Δημ. 1377. 11, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 3. 9, 6· καθόλου, κάλυμμα τῆς κεφαλῆς, Ἀριστοφ. Νεφ. 268, 445.

Middle Liddell

properly fem. of κύνεος, sub. δορά
a dog's skin: then, a leather cap, not necessarily of dog's skin, for we find κ. ταυρείη, κτιδέη, etc., Hom.