χαμαιπετής: Difference between revisions
ἀλλ' οὐδὲν δεῖ παρὰ τὸν βωμόν σε βουλεύειν → better safe than sorry
(CSV import) |
mNo edit summary |
||
(12 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=chamaipetis | |Transliteration C=chamaipetis | ||
|Beta Code=xamaipeth/s | |Beta Code=xamaipeth/s | ||
|Definition= | |Definition=χαμαιπετές, ([[πίπτω]])<br><span class="bld">A</span> [[falling to the ground]], χ. πίπτει πρὸς οὖδας E.''Ba.''1111 ([[si vera lectio|s.v.l.]]); <b class="b3">φόνος χ.</b> blood [[that has fallen on the earth]], Id.''Or.''1491 (lyr.); <b class="b3">δόμοι.. χαμαιπετεῖς ἔκεισθ' ἀεί</b> ye were lying [[prostrate]], A.''Ch.''964 (lyr.); [[grovelling]], μηδὲ.. χαμαιπετὲς βόαμα προσχάνῃς ἐμοί Id.''Ag.''920; <b class="b3">χ. [βέλος]</b>, of a [[spent]] missile, Aen.Tact.32.9; <b class="b3">χ. ἐλαῖαι</b> [[windfall]] olives, Luc.''Lex.''13.<br><span class="bld">2</span> [[lying]] or [[sleeping on the ground]], χ. ἀεὶ ὢν καὶ ἄστρωτος [[Plato|Pl.]]''[[Symposium|Smp.]]'' 203d.<br><span class="bld">3</span> [[on the ground]], <b class="b3">χ. στιβάς, εὐνή</b>, E.''Tr.''507, ''Cyc.''386; δεῖπνον Posidon.5J.<br><span class="bld">4</span> of trees, [[creeping]], [[dwarf]], Plb.13.10.8.<br><span class="bld">5</span> [[flying low]], χ. στρουθοί Luc.''Dips.''2.<br><span class="bld">6</span> Adv. [[χαμαιπετῶς]] = [[along the ground]], like a goose's flight, Id.''Icar.''10.<br><span class="bld">II</span> metaph., [[falling to the ground]], i.e. [[coming to naught]], [[λόγοι]], [[ἔπος]], Pi.''O.''9.12, ''P.''6.37.<br><span class="bld">2</span> [[grovelling]], [[low]], of style, κομιδῇ πεζὸν καὶ χ. Luc.''Hist.Conscr.''16, cf. ''Somn.''13. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ής, ές :<br /><b>1</b> tombé à terre, couché <i>ou</i> gisant à terre;<br /><b>2</b> qui est à terre, bas, très petit, | |btext=ής, ές :<br /><b>1</b> [[tombé à terre]], [[couché à terre]] <i>ou</i> [[gisant à terre]];<br /><b>2</b> [[qui est à terre]], [[bas]], [[très petit]], [[nain]] ; <i>fig.</i> [[bas]], [[commun]], [[vulgaire]];<br /><b>3</b> [[qui se penche à terre]], [[courbé vers la terre]].<br />'''Étymologie:''' [[χαμαί]], [[πίπτω]]. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=ές, eigtl. <i>[[auf die Erde fallend]], [[auf der Erde liegend]], [[im Staube liegend]], [[niedrig]]</i>; [[ἄνα]] γε μάν, δόμοι, πολὺν [[ἄγαν]] χρόνον χαμαιπετεῖς ἔκεισθ' [[ἀεί]] Aesch. <i>Ch</i>. 962; und übertragen, [[βόαμα]] <i>Ag</i>. 894; [[ὑψόθεν]] χαμαιπετὴς πίπτει πρὸς [[οὖδας]] Eur. <i>Bacch</i>. 1109; [[στιβάς]], [[εὐνή]], <i>[[Troad]]</i>. 507, <i>Cycl</i>. 385; χαμαιπετὴς ἀεὶ ὢν καὶ [[ἄστρωτος]] Plat. <i>Symp</i>. 203d; δένδρα Pol. 13.10.7; Sp.; [[χαμαιπετῶς]] ἐπαιρόμενος Luc. <i>Icarom</i>. 10; <i>[[niedrig]] von [[Ausdruck]], hist.conscr</i>. 16; – <i>[[verloren]] [[gehend]], [[vergeblich]]</i>, [[λόγος]] Pind. <i>Ol</i>. 9.13, [[ἔπος]] <i>P</i>. 6.37. | |||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''χᾰμαιπετής:'''<br /><b class="num">1 | |elrutext='''χᾰμαιπετής:'''<br /><b class="num">1</b> [[упавший на землю]] ([[ὑψόθεν]] χ. πίπτει Eur.);<br /><b class="num">2</b> [[лежащий на земле]] ([[φόνος]] χ. [[ματρός]] Eur.): χαμαιπετὲς [[βόαμα]] προσχαίνειν τινί Aesch. упав ниц, громко приветствовать кого-л.; χ. ἐν ὁδοῖς [[ὑπαίθριος]] χοιμώμενος Plat. спящий под открытым небом (тж. на голой земле или на дорогах); στιβὰς χ. Eur. постель (прямо) на земле;<br /><b class="num">3</b> [[ходящий по земле]], т. е. [[не умеющий летать]] (στρουθοὶ οἱ μεγάλοι Luc.);<br /><b class="num">4</b> [[приземистый]], [[низкий]] (δένδρα Polyb.; [[ἐλαία]] Luc.);<br /><b class="num">5</b> [[низкий]], [[низменный]], [[пошлый]]: χ. καὶ [[χαμαίζηλος]] Luc. весь во власти низменных побуждений; [[ὑπόμνημα]] τῶν γεγονότων [[κομιδῇ]] χαμαιπετές Luc. исторический рассказ в грубом (вульгарном) стиле;<br /><b class="num">6</b> [[бесполезный]], [[напрасный]], [[пустой]] ([[ἔπος]], [[λόγος]] Pind.). | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
Line 23: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-ές, ΝΜΑ<br />[[χαμαίζηλος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που έχει πέσει στο [[έδαφος]] («δόμοι... χαμαιπετεῖς», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> απλωμένος στο [[έδαφος]] («[[ἔπειτα]] φύλλων ἐλατίνων χαμαιπετῆ ἔστρωσε εὐνὴν πυρὸς φλογί», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> (για τον Έρωτα) [[χαμαιεύνης]]<br /><b>4.</b> <b>μτφ.</b> αυτός που δεν φέρνει [[αποτέλεσμα]], [[μάταιος]] («χαμαιπετέων λόγων», <b>Πίνδ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>χαμαιπετῶς</i> ΜΑ<br />[[καταγής]], [[χαμαί]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>χαμ</i>(<i>αι</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>πετής</i> (<span style="color: red;"><</span> θ. <i>πετ</i>- της απαθούς βαθμίδας της ρίζας του ρ. [[πίπτω]]), | |mltxt=-ές, ΝΜΑ<br />[[χαμαίζηλος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που έχει πέσει στο [[έδαφος]] («δόμοι... χαμαιπετεῖς», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> απλωμένος στο [[έδαφος]] («[[ἔπειτα]] φύλλων ἐλατίνων χαμαιπετῆ ἔστρωσε εὐνὴν πυρὸς φλογί», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> (για τον Έρωτα) [[χαμαιεύνης]]<br /><b>4.</b> <b>μτφ.</b> αυτός που δεν φέρνει [[αποτέλεσμα]], [[μάταιος]] («χαμαιπετέων λόγων», <b>Πίνδ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>χαμαιπετῶς</i> ΜΑ<br />[[καταγής]], [[χαμαί]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>χαμ</i>(<i>αι</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>πετής</i> (<span style="color: red;"><</span> θ. <i>πετ</i>- της απαθούς βαθμίδας της ρίζας του ρ. [[πίπτω]]), [[πρβλ]]. [[δυσπετής]], [[περιπετής]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm |
Latest revision as of 12:29, 4 March 2024
English (LSJ)
χαμαιπετές, (πίπτω)
A falling to the ground, χ. πίπτει πρὸς οὖδας E.Ba.1111 (s.v.l.); φόνος χ. blood that has fallen on the earth, Id.Or.1491 (lyr.); δόμοι.. χαμαιπετεῖς ἔκεισθ' ἀεί ye were lying prostrate, A.Ch.964 (lyr.); grovelling, μηδὲ.. χαμαιπετὲς βόαμα προσχάνῃς ἐμοί Id.Ag.920; χ. [βέλος], of a spent missile, Aen.Tact.32.9; χ. ἐλαῖαι windfall olives, Luc.Lex.13.
2 lying or sleeping on the ground, χ. ἀεὶ ὢν καὶ ἄστρωτος Pl.Smp. 203d.
3 on the ground, χ. στιβάς, εὐνή, E.Tr.507, Cyc.386; δεῖπνον Posidon.5J.
4 of trees, creeping, dwarf, Plb.13.10.8.
5 flying low, χ. στρουθοί Luc.Dips.2.
6 Adv. χαμαιπετῶς = along the ground, like a goose's flight, Id.Icar.10.
II metaph., falling to the ground, i.e. coming to naught, λόγοι, ἔπος, Pi.O.9.12, P.6.37.
2 grovelling, low, of style, κομιδῇ πεζὸν καὶ χ. Luc.Hist.Conscr.16, cf. Somn.13.
French (Bailly abrégé)
ής, ές :
1 tombé à terre, couché à terre ou gisant à terre;
2 qui est à terre, bas, très petit, nain ; fig. bas, commun, vulgaire;
3 qui se penche à terre, courbé vers la terre.
Étymologie: χαμαί, πίπτω.
German (Pape)
ές, eigtl. auf die Erde fallend, auf der Erde liegend, im Staube liegend, niedrig; ἄνα γε μάν, δόμοι, πολὺν ἄγαν χρόνον χαμαιπετεῖς ἔκεισθ' ἀεί Aesch. Ch. 962; und übertragen, βόαμα Ag. 894; ὑψόθεν χαμαιπετὴς πίπτει πρὸς οὖδας Eur. Bacch. 1109; στιβάς, εὐνή, Troad. 507, Cycl. 385; χαμαιπετὴς ἀεὶ ὢν καὶ ἄστρωτος Plat. Symp. 203d; δένδρα Pol. 13.10.7; Sp.; χαμαιπετῶς ἐπαιρόμενος Luc. Icarom. 10; niedrig von Ausdruck, hist.conscr. 16; – verloren gehend, vergeblich, λόγος Pind. Ol. 9.13, ἔπος P. 6.37.
Russian (Dvoretsky)
χᾰμαιπετής:
1 упавший на землю (ὑψόθεν χ. πίπτει Eur.);
2 лежащий на земле (φόνος χ. ματρός Eur.): χαμαιπετὲς βόαμα προσχαίνειν τινί Aesch. упав ниц, громко приветствовать кого-л.; χ. ἐν ὁδοῖς ὑπαίθριος χοιμώμενος Plat. спящий под открытым небом (тж. на голой земле или на дорогах); στιβὰς χ. Eur. постель (прямо) на земле;
3 ходящий по земле, т. е. не умеющий летать (στρουθοὶ οἱ μεγάλοι Luc.);
4 приземистый, низкий (δένδρα Polyb.; ἐλαία Luc.);
5 низкий, низменный, пошлый: χ. καὶ χαμαίζηλος Luc. весь во власти низменных побуждений; ὑπόμνημα τῶν γεγονότων κομιδῇ χαμαιπετές Luc. исторический рассказ в грубом (вульгарном) стиле;
6 бесполезный, напрасный, пустой (ἔπος, λόγος Pind.).
Greek (Liddell-Scott)
χᾰμαιπετής: -ές, (πίπτω) χαμαὶ ἐξηπλωμένος (ἐκ πτώσεως), χ. πίπτει πρὸς οὖδας Εὐρ. Βάκχ. 1111· χ. φόνος, αἷμα πεσὸν κατὰ γῆς, ὁ αὐτ. ἐν Ὀρ. 1491· δόμοι ... χαμαιπετεῖς ἔκεισθ’ ἀεί, ἦσθε ἐξηπλωμένοι κατὰ γῆς, Αἰσχύλ. Χο. 964· μηδὲ ... χαμοπαιτὲς βόαμα προσχάνῃς ἐμοὶ (ἴδε ἐν λ. προσχάσκω), ὁ αὐτ. ἐν Ἀγ. 920. 2) ὁ κατὰ γῆς κείμενος ἢ κοιμώμενος, ἐπὶ τοῦ Ἔρωτος, χαμαιπ. ἀεὶ ὢν καὶ ἄστρωτος Πλάτ. Συμπ. 203D. 3) ὁ ἐπὶ τοῦ ἐδάφους ἡπλωμένος, χ. στιβάς, εὐνὴ Εὐρ. Τρῳ. 507, Κύκλ. 385. 4) ἐπὶ δένδρων, ὡς τὸ χαμαίζηλος, ἕρπων κατὰ γῆς, μὴ ἀναπτυσσόμενος πολὺ ὑπὲρ τὸ ἔδαφος, ἔστι καὶ Θρᾴκης ἔρημον πεδίον, χαμαιπετῆ δένδρα ἔχον Πολύβ. 13. 10, 7 πρβλ. Πολυαίνου Στρατηγ. Η΄, κγ΄, 10. 5) Ἐπίρρ. -τῶς, κατὰ γῆς, ἐπὶ τοῦ ἐδάφους, ὡς ἵπταται ὁ χήν, Λουκ. Ἰκαρομ. 10. - Καθ’ Ἡσύχ.: «χαμαιπετῶς· ὥστε μὴ εἰς τοὔδαφος ῥῖψαι». ΙΙ. μεταφ., ὁ κατὰ γῆς πίπτων, δηλ. μὴ φέρων ἀποτέλεσμα, μάταιος, Πινδ. Ο. 9. 19, Π. δ. 37· πρβλ. τὸ προηγ. καὶ ἴδε χαμαὶ Ι. 2. 2) ταπεινός, χαμηλός, ἐπὶ ὕψους, κομιδῇ πεζόν καὶ χαμ. Λουκ. πῶς δεῖ Ἱστ. Συγγρ. 16. πρβλ. Ἐνύπν. 13. - Ἴδε Χ. Χαριτωνίδου Ποικίλα Φιλολογικὰ τόμ. Α΄, σελ. 279 281, 317, 861, 862.
English (Slater)
χᾰμαιπετής falling to the ground; ineffectual οὔτοι χαμαιπετέων λόγων ἐφάψεαι (O. 9.12) χαμαιπετὲς δ' ἄῤ ἔπος οὐκ ἀπέριψεν (P. 6.37)
Greek Monolingual
-ές, ΝΜΑ
χαμαίζηλος
αρχ.
1. αυτός που έχει πέσει στο έδαφος («δόμοι... χαμαιπετεῖς», Αισχύλ.)
2. απλωμένος στο έδαφος («ἔπειτα φύλλων ἐλατίνων χαμαιπετῆ ἔστρωσε εὐνὴν πυρὸς φλογί», Ευρ.)
3. (για τον Έρωτα) χαμαιεύνης
4. μτφ. αυτός που δεν φέρνει αποτέλεσμα, μάταιος («χαμαιπετέων λόγων», Πίνδ.).
επίρρ...
χαμαιπετῶς ΜΑ
καταγής, χαμαί.
[ΕΤΥΜΟΛ. < χαμ(αι)- + -πετής (< θ. πετ- της απαθούς βαθμίδας της ρίζας του ρ. πίπτω), πρβλ. δυσπετής, περιπετής].
Greek Monotonic
χᾰμαιπετής: -ές (πίπτω)·
I. 1. αυτός που πέφτει στο έδαφος, σε Ευρ.· χαμαιπετὴς φόνος, αίμα που έχει πέσει στο έδαφος, στον ίδ.· χαμαιπετεῖς ἔκεισθε, ήσαστε ξαπλωμένοι κατάχαμα, σε Αισχύλ.
2. ξαπλωμένος στο έδαφος, σε Πλάτ.
3. πάνω στο έδαφος, εὐνή, σε Ευρ.
4. επίρρ., χαμαιπετῶς, κατά μήκος του έδαφους, όπως το πέταγμα της χήνας, σε Λουκ.
II. μεταφ., αυτός που πέφτει στο έδαφος, δηλ. ατελέσφορος, μάταιος, σε Πίνδ.
2. ταπεινός, χαμηλός, λέγεται για το ύφος, σε Λουκ.
Middle Liddell
χᾰμαι-πετής, ές πίπτω
I. falling to the ground, Eur.; χ. φόνος blood that has fallen on the earth, Eur.; χαμαιπετεῖς ἔκεισθε ye were lying prostrate, Aesch.
2. lying on the ground, Plat.
3. on the ground, εὐνή Eur.
4. adv. -τῶς, along the ground, like a goose's flight, Luc.
II. metaph. falling to the ground, i. e. coming to naught, Pind.
2. grovelling, low, of style, Luc.
English (Woodhouse)
fallen on the ground, lying on the ground
Mantoulidis Etymological
(=ξαπλωμένος κατά γῆς). Ἀπό τό χαμαί + πίπτω, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.