Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

scisco: Difference between revisions

From LSJ

Λύπης ἰατρός ἐστιν ἀνθρώποις λόγος – For men reason is a healer of grief – Für Menschen ist der Trauer Arzt allein das WortMaeroris unica medicina oratio.

Menander, Sententiae, 452
(3)
m (Text replacement - "ante-class" to "ante-class")
 
(3 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
{{LaEn
|lnetxt=scisco sciscere, scivi, scitus V TRANS :: investigate, inquire; (political) vote; ordain
}}
{{Lewis
{{Lewis
|lshtext=<b>scisco</b>: scīvi, scītum, 3 (<br /><b>I</b> dep. collat. form sciscor, acc. to Prisc. p. 799 P.), v. [[inch]]. a. [[scio]], to [[seek]] to [[know]]; to [[search]], [[inquire]].<br /><b>I</b> Lit. ([[ante]]-[[class]]. and [[very]] [[rare]]; cf., on the [[other]] [[hand]], the deriv. [[sciscitor]]): praefestinamus, quae [[sit]] [[causa]], sciscere, Afran. ap. [[Charis]]. p. 186 P.: ibo ad eam, ut sciscam, [[quid]] velint, Att. ap. Non. 505, 12; cf. Plaut. Am. 5, 1, 17.—<br /><b>II</b> Transf.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> Publicists' t. t., of the [[people]], [[after]] [[inquiry]] or [[examination]], to [[accept]], [[approve]], [[assent]] to [[something]] proposed; [[hence]], to [[appoint]], [[enact]], [[decree]], [[ordain]], = rem cognitam jubere (cf. [[sancio]]): nullam [[illi]] (majores nostri) vim contionis esse voluerunt: quae scisceret [[plebes]] aut quae [[populus]] juberet summota contione, distributis partibus ... auditis auctoribus, re multos [[dies]] promulgatā et cognitā, juberi vetarique voluerunt, Cic. Fl. 7, 15: [[illa]] legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit, id. Phil. 1, 10, 26; cf.: rogationes plurimas [[propter]] vos [[populus]] scivit, Plaut. Curc. 4, 2, 23: rogationem Marciam de Liguribus magno consensu [[plebes]] scivit jussitque. Ex eo plebiscito, etc., Liv. 42, 21 fin.: [[adeo]] id gratum plebi fuit ut id [[modo]] sciscerent juberentque, ut [[senatus]] decerneret, qui Romae regnaret, id. 1, 17 fin.: ad sciscendum plebi, id. 6, 35: si Gaditani sciverint [[nominatim]] de [[aliquo]] cive Romano, ut [[sit]] is [[civis]] Gaditanus, Cic. Balb. 11, 27; cf.: qui (Athenienses) sciverunt, ut, etc., id. Off. 3, 11, 46.—Pass.: [[multa]] [[perniciose]] sciscuntur in populis ([[with]] sancire), Cic. Leg. 2, 5, 13; cf.: illud stultissimum, existimare omnia justa esse, quae scita sint in populorum institutis aut legibus, id. ib. 1, 15, 42 (v. also under P. a.).—Poet., [[with]] obj.-[[clause]]: munera Martis Aequent imperio et solem concedere nocti Sciscant, Sil. 7, 545.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Transf., in gen. ([[like]] [[decerno]]), of an [[individual]], to [[approve]], [[assent]] to, [[vote]] for [[any]] [[thing]]: qui ulteriorem (Galliam decernit), ostendit, eam se sciscere legem, [[quam]] esse legem neget, Cic. Prov. Cons. 15, 36: [[quod]] [[primus]] scivit legem de publicanis, etc., id. Planc. 14, 35. —<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> To [[learn]], [[ascertain]], [[know]]: ut [[illi]] id [[factum]] sciscerent, Plaut. Bacch. 2, 3, 68: praefestinamus quae [[sit]] [[causa]] sciscere, [[quod]], etc., Afran. ap. [[Charis]]. 2, p. 186 P. (Com. Rel. v. 396 Rib.). —<br /><b>III</b> Trop., of [[nature]], to [[decree]], [[establish]]: confirmat antem illud vel [[maxime]] [[quod]] ipsa [[natura]], ut ait [[ille]], sciscet et probet, Cic. Fin. 1, 7, 23.—Hence, scī-tus, a, um, P. a.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> (Acc. to I.) Mid. (orig., [[that]] has informed [[himself]], obtained [[knowledge]], had [[experience]]; [[hence]]), [[knowing]], [[shrewd]], [[wise]], [[acute]], experienced, [[skilful]], [[adroit]], etc. (of persons; [[mostly]] [[poet]].; not in Cic., [[but]] cf. 2.; syn.: [[callidus]], versatus): doctu', [[fidelis]] ... Scitus, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 251 Vahl.): hominem astutum, doctum, [[scitum]] et callidum, Plaut. Ps. 1, 3, 151: [[mulier]] scita [[atque]] [[prudens]], Gell. 13, 4 fin.: [[scitus]] [[agaso]], Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Ann. v. 217 Vahl.): [[sycophanta]], Plaut. Am. 1, 3, 8: [[homo]], Ter. Eun. 2, 2, 23: [[convivator]], a [[clever]], [[dexterous]] [[host]], Liv. 35, 49: [[scitus]] [[bellum]] (venereum) init, Plaut. Truc. 5, 42: ea mulieris scitae [[comitas]], Gell. 13, 4, 3.—Comp.: non [[sum]] scitior, quae hos rogem, etc., Plaut. Cist. 4, 2, 12.— Poet. and in [[post]] - Aug. [[prose]] [[with]] gen.: [[Nessus]] [[scitus]] vadorum, acquainted [[with]], Ov. M. 9, 108: [[Thalia]] lyrae, id. F. 5, 54: [[Sthenelus]] pugnandi, Quint. 9, 3, 10 Spald. N. cr.—With obj.-[[clause]] ([[poet]].): [[scitus]] accendere [[corda]] Laudibus, Sil. 17, 293: accendere Martem, id. 15, 594.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> Of things, [[fit]], [[suitable]], [[proper]], [[judicious]], [[sensible]], [[witty]], etc.: [[pulcre]] scripsti: [[scitum]] syngraphum! Plaut. As. 4, 1, 57: scito [[illa]] [[quidem]] (scripsit) sermone et Attico, Cic. N. D. 1, 33, 93; cf. interrogationes, Quint. 5, 7, 28.—Sup.: [[oratio]] optima et scitissima, Plaut. Stich. 1, 3, 30: si [[quid]] ([[dictum]]) est, [[quod]] mihi [[scitum]] esse videatur et homini ingenuo dignum [[atque]] docto, non [[aspernor]], Cic. Planc. 14, 35; cf. id. Or. 16, 51: oratoris [[dictum]], Tac. A. 6, 20.—Esp. in the [[phrase]] [[scitum]] est, it is a [[witty]] or [[acute]] [[saying]]; [[shrewd]], [[clever]]: [[vetus]] illud Catonis [[admodum]] [[scitum]] est, qui mirari se aiebat, [[quod]] non rideret [[haruspex]], haruspicem cum vidisset, Cic. Div. 2, 24, 51; cf.: [[scitum]] est illud Catonis, ut [[multa]]: [[Melius]], etc., id. Lael. 24, 90; Scytharum legati, Plin. 14, 22, 28, § 148: [[scitum]] est, [[inter]] Protogenem et eum (Apellem) [[quod]] accidit, a [[clever]] [[thing]], id. 35, 10, 36, § 81: hoc Scitum est, [[periculum]] ex aliis facere, [[tibi]] [[quod]] ex usu siet, Ter. Heaut. 1, 2, 36; cf. id. Phorm. 5, 4, 2: [[scitum]] est causam conferre in [[tempus]], Cic. de Or. 3, 61, 228.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Transf., [[beautiful]], [[elegant]], [[fine]], etc. ([[mostly]] [[ante]]- and [[post]]-[[class]].; syn.: [[venustus]], [[bellus]]): [[satis]] [[scitum]] [[filum]] mulieris, Plaut. Merc. 4, 4, 15; cf. [[Iphis]], Petr. 63, 3: mulierculae formae scitioris, Lampr. Commod. 2 fin. (v. [[perscitus]]): vox [[admodum]] scita et canora, Gell. 18, 5, 2: haec nox scita'st exercendo scorto, Plaut. Am. 1, 1, 132; cf. [[scitamenta]].—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> (Acc. to II. A.) Subst.: scītum, i. n., an [[ordinance]], [[statute]], [[decree]]; esp. in [[connection]] [[with]] [[plebis]] (plebei, v. [[plebs]]), or, in one [[word]], [[plebiscitum]], an [[ordinance]] or [[decree]] of the [[people]] or of the citizens (opp. to [[senatusconsultum]], a [[decree]] of the Senate): scita plebei appellantur ea, quae [[plebs]] suo suffragio [[sine]] patribus jussit, plebeio magistratu rogante, Fest. p. 293 Müll.; cf. Lael. [[Felix]] ap. Gell. 15, 27, 4: quo plebiscito decreta a senatu est [[quaestio]], etc., Cic. Fin. 2, 16, 54: quae (lex) [[postea]] plebiscito Canuleio abrogata est, id. Rep. 2, 37, 63: plebiscitis consularem potestatem minuere, id. de Or. 2, 48, 199 et saep. (v. 2. [[scitus]]).—In a [[lusus]] verbb. [[with]] [[scitus]], A.: Ps. Ecquid is [[homo]] [[scitus]] est? Ch. Plebiscitum non est scitius, Plaut. Ps. 2, 4, 58.—In the [[order]] [[scitum]] [[plebis]]: de altero [[aedile]] [[scitum]] [[plebis]] est [[factum]] rogantibus tribunis, Liv. 31, 50 fin.; 10, 22 fin.: scita [[plebis]] injuncta patribus, id. 3, 67; 22, 26; Populi is used [[instead]] of [[plebis]] [[when]] the decrees of [[other]] nations are [[spoken]] of: cum lex esset Athenis, ne [[quis]] populi [[scitum]] faceret, ut [[quisquam]] coronā donaretur, etc., Cic. Opt. Gen. 7, 19: Athenienses quibusdam temporibus sublato Areopago [[nihil]] [[nisi]] populi scitis ac decretis agebant, id. Rep. 1, 27, 43; so, in one [[word]], [[populiscitum]], Nep. Alcib. 5, 4; id. Epam. 7, 4; id. Phoc. 2, 2: ut nullum de eā re [[scitum]] populi fieret aut litteris mandaretur, Liv. 45, 25. [[Tacitus]] is the [[first]] [[who]] has populi scita for decrees of the Roman [[people]], Tac. A. 3, 58.—Of Roman [[popular]] decrees also [[simply]] scita: cum scita ac jussa nostra sua [[sententia]] comprobat, Cic. Balb. 18, 42.—Rarely of [[other]] [[public]] or [[official]] ordinances (cf.: decreta, edicta, jussa): ([[Numa]]) omnia publica privataque sacra Pontificis scitis subjecit, Liv. 1, 20: quo [[minus]] [[ferociter]] aliorum (decemvirorum) scitis adversarentur, id. 3, 33; Plin. 14, 22, 28, § 146: regis, Vulg. Esth. 3, 8.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Transf. ([[with]] [[decretum]] and [[placitum]]) as a transl. of the Gr. [[δόγμα]],> a [[maxim]], [[tenet]], [[dogma]], Sen. Ep. 95, 10.—Adv.: scītē (acc. to A.), [[shrewdly]], [[cleverly]], [[skilfully]], [[adroitly]], [[nicely]], [[tastefully]], [[elegantly]] ([[class]].): eho, [[nimium]] [[scite]] [[scitus]] es, Plaut. Cas. 3, 1, 8; cf.: tondetur [[nimium]] [[scite]], id. Merc. 3, 1, 28: [[satis]] [[scite]] et [[probe]], id. Trin. 3, 3, 56; id. Bacch. 2, 3, 69; id. Mil. 4, 2, 74; id. Trin. 3, 3, 53; Ter. Heaut. 4, 4, 7; Cic. Fam. 11, 16, 1 ([[with]] [[commode]]): (rationes) ita sunt perscriptae [[scite]] et [[litterate]], ut, etc., id. Pis. 25, 61; cf.: [[scite]] et [[venuste]] facta, id. Verr. 2, 2, 35, § 87: [[illa]] ex patellis quae evellerat, ita [[scite]] in aureis poculis inligabat, etc., id. ib. 2, 4, 24, § 54: non [[scite]] ([[dictum]]), id. Att. 14, 20, 3; so, [[dictum]], Plin. 36, 22, 48, § 166: [[scite]] loqui, Liv. 10, 19: [[parum]] [[scite]] [[convivium]] exornare, Sall. J. 85, 39; cf. Liv. 4, 44 fin. —Comp.: scitius, Gell. 4, 11, 10.—Sup.: scitissime, Plaut. Stich. 1, 3, 116; Gell. 10, 11, 6; App. M. 9, p. 212, 16.
|lshtext=<b>scisco</b>: scīvi, scītum, 3 (<br /><b>I</b> dep. collat. form sciscor, acc. to Prisc. p. 799 P.), v. [[inch]]. a. [[scio]], to [[seek]] to [[know]]; to [[search]], [[inquire]].<br /><b>I</b> Lit. (ante-class. and [[very]] [[rare]]; cf., on the [[other]] [[hand]], the deriv. [[sciscitor]]): praefestinamus, quae [[sit]] [[causa]], sciscere, Afran. ap. [[Charis]]. p. 186 P.: ibo ad eam, ut sciscam, [[quid]] velint, Att. ap. Non. 505, 12; cf. Plaut. Am. 5, 1, 17.—<br /><b>II</b> Transf.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> Publicists' t. t., of the [[people]], [[after]] [[inquiry]] or [[examination]], to [[accept]], [[approve]], [[assent]] to [[something]] proposed; [[hence]], to [[appoint]], [[enact]], [[decree]], [[ordain]], = rem cognitam jubere (cf. [[sancio]]): nullam [[illi]] (majores nostri) vim contionis esse voluerunt: quae scisceret [[plebes]] aut quae [[populus]] juberet summota contione, distributis partibus ... auditis auctoribus, re multos [[dies]] promulgatā et cognitā, juberi vetarique voluerunt, Cic. Fl. 7, 15: [[illa]] legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit, id. Phil. 1, 10, 26; cf.: rogationes plurimas [[propter]] vos [[populus]] scivit, Plaut. Curc. 4, 2, 23: rogationem Marciam de Liguribus magno consensu [[plebes]] scivit jussitque. Ex eo plebiscito, etc., Liv. 42, 21 fin.: [[adeo]] id gratum plebi fuit ut id [[modo]] sciscerent juberentque, ut [[senatus]] decerneret, qui Romae regnaret, id. 1, 17 fin.: ad sciscendum plebi, id. 6, 35: si Gaditani sciverint [[nominatim]] de [[aliquo]] cive Romano, ut [[sit]] is [[civis]] Gaditanus, Cic. Balb. 11, 27; cf.: qui (Athenienses) sciverunt, ut, etc., id. Off. 3, 11, 46.—Pass.: [[multa]] [[perniciose]] sciscuntur in populis ([[with]] sancire), Cic. Leg. 2, 5, 13; cf.: illud stultissimum, existimare omnia justa esse, quae scita sint in populorum institutis aut legibus, id. ib. 1, 15, 42 (v. also under P. a.).—Poet., [[with]] obj.-[[clause]]: munera Martis Aequent imperio et solem concedere nocti Sciscant, Sil. 7, 545.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Transf., in gen. ([[like]] [[decerno]]), of an [[individual]], to [[approve]], [[assent]] to, [[vote]] for [[any]] [[thing]]: qui ulteriorem (Galliam decernit), ostendit, eam se sciscere legem, [[quam]] esse legem neget, Cic. Prov. Cons. 15, 36: [[quod]] [[primus]] scivit legem de publicanis, etc., id. Planc. 14, 35. —<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> To [[learn]], [[ascertain]], [[know]]: ut [[illi]] id [[factum]] sciscerent, Plaut. Bacch. 2, 3, 68: praefestinamus quae [[sit]] [[causa]] sciscere, [[quod]], etc., Afran. ap. [[Charis]]. 2, p. 186 P. (Com. Rel. v. 396 Rib.). —<br /><b>III</b> Trop., of [[nature]], to [[decree]], [[establish]]: confirmat antem illud vel [[maxime]] [[quod]] ipsa [[natura]], ut ait [[ille]], sciscet et probet, Cic. Fin. 1, 7, 23.—Hence, scī-tus, a, um, P. a.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> (Acc. to I.) Mid. (orig., [[that]] has informed [[himself]], obtained [[knowledge]], had [[experience]]; [[hence]]), [[knowing]], [[shrewd]], [[wise]], [[acute]], experienced, [[skilful]], [[adroit]], etc. (of persons; [[mostly]] [[poet]].; not in Cic., [[but]] cf. 2.; syn.: [[callidus]], versatus): doctu', [[fidelis]] ... Scitus, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 251 Vahl.): hominem astutum, doctum, [[scitum]] et callidum, Plaut. Ps. 1, 3, 151: [[mulier]] scita [[atque]] [[prudens]], Gell. 13, 4 fin.: [[scitus]] [[agaso]], Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Ann. v. 217 Vahl.): [[sycophanta]], Plaut. Am. 1, 3, 8: [[homo]], Ter. Eun. 2, 2, 23: [[convivator]], a [[clever]], [[dexterous]] [[host]], Liv. 35, 49: [[scitus]] [[bellum]] (venereum) init, Plaut. Truc. 5, 42: ea mulieris scitae [[comitas]], Gell. 13, 4, 3.—Comp.: non [[sum]] scitior, quae hos rogem, etc., Plaut. Cist. 4, 2, 12.— Poet. and in [[post]] - Aug. [[prose]] [[with]] gen.: [[Nessus]] [[scitus]] vadorum, acquainted [[with]], Ov. M. 9, 108: [[Thalia]] lyrae, id. F. 5, 54: [[Sthenelus]] pugnandi, Quint. 9, 3, 10 Spald. N. cr.—With obj.-[[clause]] ([[poet]].): [[scitus]] accendere [[corda]] Laudibus, Sil. 17, 293: accendere Martem, id. 15, 594.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> Of things, [[fit]], [[suitable]], [[proper]], [[judicious]], [[sensible]], [[witty]], etc.: [[pulcre]] scripsti: [[scitum]] syngraphum! Plaut. As. 4, 1, 57: scito [[illa]] [[quidem]] (scripsit) sermone et Attico, Cic. N. D. 1, 33, 93; cf. interrogationes, Quint. 5, 7, 28.—Sup.: [[oratio]] optima et scitissima, Plaut. Stich. 1, 3, 30: si [[quid]] ([[dictum]]) est, [[quod]] mihi [[scitum]] esse videatur et homini ingenuo dignum [[atque]] docto, non [[aspernor]], Cic. Planc. 14, 35; cf. id. Or. 16, 51: oratoris [[dictum]], Tac. A. 6, 20.—Esp. in the [[phrase]] [[scitum]] est, it is a [[witty]] or [[acute]] [[saying]]; [[shrewd]], [[clever]]: [[vetus]] illud Catonis [[admodum]] [[scitum]] est, qui mirari se aiebat, [[quod]] non rideret [[haruspex]], haruspicem cum vidisset, Cic. Div. 2, 24, 51; cf.: [[scitum]] est illud Catonis, ut [[multa]]: [[Melius]], etc., id. Lael. 24, 90; Scytharum legati, Plin. 14, 22, 28, § 148: [[scitum]] est, [[inter]] Protogenem et eum (Apellem) [[quod]] accidit, a [[clever]] [[thing]], id. 35, 10, 36, § 81: hoc Scitum est, [[periculum]] ex aliis facere, [[tibi]] [[quod]] ex usu siet, Ter. Heaut. 1, 2, 36; cf. id. Phorm. 5, 4, 2: [[scitum]] est causam conferre in [[tempus]], Cic. de Or. 3, 61, 228.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Transf., [[beautiful]], [[elegant]], [[fine]], etc. ([[mostly]] [[ante]]- and post-class.; syn.: [[venustus]], [[bellus]]): [[satis]] [[scitum]] [[filum]] mulieris, Plaut. Merc. 4, 4, 15; cf. [[Iphis]], Petr. 63, 3: mulierculae formae scitioris, Lampr. Commod. 2 fin. (v. [[perscitus]]): vox [[admodum]] scita et canora, Gell. 18, 5, 2: haec nox scita'st exercendo scorto, Plaut. Am. 1, 1, 132; cf. [[scitamenta]].—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> (Acc. to II. A.) Subst.: scītum, i. n., an [[ordinance]], [[statute]], [[decree]]; esp. in [[connection]] [[with]] [[plebis]] (plebei, v. [[plebs]]), or, in one [[word]], [[plebiscitum]], an [[ordinance]] or [[decree]] of the [[people]] or of the citizens (opp. to [[senatusconsultum]], a [[decree]] of the Senate): scita plebei appellantur ea, quae [[plebs]] suo suffragio [[sine]] patribus jussit, plebeio magistratu rogante, Fest. p. 293 Müll.; cf. Lael. [[Felix]] ap. Gell. 15, 27, 4: quo plebiscito decreta a senatu est [[quaestio]], etc., Cic. Fin. 2, 16, 54: quae (lex) [[postea]] plebiscito Canuleio abrogata est, id. Rep. 2, 37, 63: plebiscitis consularem potestatem minuere, id. de Or. 2, 48, 199 et saep. (v. 2. [[scitus]]).—In a [[lusus]] verbb. [[with]] [[scitus]], A.: Ps. Ecquid is [[homo]] [[scitus]] est? Ch. Plebiscitum non est scitius, Plaut. Ps. 2, 4, 58.—In the [[order]] [[scitum]] [[plebis]]: de altero [[aedile]] [[scitum]] [[plebis]] est [[factum]] rogantibus tribunis, Liv. 31, 50 fin.; 10, 22 fin.: scita [[plebis]] injuncta patribus, id. 3, 67; 22, 26; Populi is used [[instead]] of [[plebis]] [[when]] the decrees of [[other]] nations are [[spoken]] of: cum lex esset Athenis, ne [[quis]] populi [[scitum]] faceret, ut [[quisquam]] coronā donaretur, etc., Cic. Opt. Gen. 7, 19: Athenienses quibusdam temporibus sublato Areopago [[nihil]] [[nisi]] populi scitis ac decretis agebant, id. Rep. 1, 27, 43; so, in one [[word]], [[populiscitum]], Nep. Alcib. 5, 4; id. Epam. 7, 4; id. Phoc. 2, 2: ut nullum de eā re [[scitum]] populi fieret aut litteris mandaretur, Liv. 45, 25. [[Tacitus]] is the [[first]] [[who]] has populi scita for decrees of the Roman [[people]], Tac. A. 3, 58.—Of Roman [[popular]] decrees also [[simply]] scita: cum scita ac jussa nostra sua [[sententia]] comprobat, Cic. Balb. 18, 42.—Rarely of [[other]] [[public]] or [[official]] ordinances (cf.: decreta, edicta, jussa): ([[Numa]]) omnia publica privataque sacra Pontificis scitis subjecit, Liv. 1, 20: quo [[minus]] [[ferociter]] aliorum (decemvirorum) scitis adversarentur, id. 3, 33; Plin. 14, 22, 28, § 146: regis, Vulg. Esth. 3, 8.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Transf. ([[with]] [[decretum]] and [[placitum]]) as a transl. of the Gr. [[δόγμα]],> a [[maxim]], [[tenet]], [[dogma]], Sen. Ep. 95, 10.—Adv.: scītē (acc. to A.), [[shrewdly]], [[cleverly]], [[skilfully]], [[adroitly]], [[nicely]], [[tastefully]], [[elegantly]] ([[class]].): eho, [[nimium]] [[scite]] [[scitus]] es, Plaut. Cas. 3, 1, 8; cf.: tondetur [[nimium]] [[scite]], id. Merc. 3, 1, 28: [[satis]] [[scite]] et [[probe]], id. Trin. 3, 3, 56; id. Bacch. 2, 3, 69; id. Mil. 4, 2, 74; id. Trin. 3, 3, 53; Ter. Heaut. 4, 4, 7; Cic. Fam. 11, 16, 1 ([[with]] [[commode]]): (rationes) ita sunt perscriptae [[scite]] et [[litterate]], ut, etc., id. Pis. 25, 61; cf.: [[scite]] et [[venuste]] facta, id. Verr. 2, 2, 35, § 87: [[illa]] ex patellis quae evellerat, ita [[scite]] in aureis poculis inligabat, etc., id. ib. 2, 4, 24, § 54: non [[scite]] ([[dictum]]), id. Att. 14, 20, 3; so, [[dictum]], Plin. 36, 22, 48, § 166: [[scite]] loqui, Liv. 10, 19: [[parum]] [[scite]] [[convivium]] exornare, Sall. J. 85, 39; cf. Liv. 4, 44 fin. —Comp.: scitius, Gell. 4, 11, 10.—Sup.: scitissime, Plaut. Stich. 1, 3, 116; Gell. 10, 11, 6; App. M. 9, p. 212, 16.
}}
}}
{{Gaffiot
{{Gaffiot
Line 8: Line 11:
|georg=scīsco, scīvī, scītum, ere (Inchoat. v. [[scio]]), I) eig.: zu [[erfahren]] [[suchen]], [[sich]] [[erkundigen]], [[erforschen]], Acc. tr. 626. Pacuv. 214. Plaut. Amph. 1069. Afran. com. 395. – II) übtr.: A) [[als]] publiz. t. t. = [[durch]] seine Abstimmung [[genehmigen]] u. [[verordnen]], a) vom Volke, [[quae]] scisceret [[plebes]], Cic.: m. folg. ut u. Konj., Athenienses sciverunt, ut etc., Cic.: [[plebes]] scivit, ut etc., Liv.: m. folg. ne u. Konj., scivere gentis suae [[more]], ne etc., Curt. 8, 1 (2), 18: m. folg. Acc. u. Infin., et solem concedere nocti sciscant imbelles, Sil. 7, 545. – b) v. einem = [[für]] etw. [[stimmen]], [[eam]] legem, Cic. – B) in [[Erfahrung]] [[bringen]], Plaut. Bacch. 302 u. 359; Pseud. 72; Poen. 772. – / depon. Nbf. scīscor, [[nach]] Prisc. 8, 29.
|georg=scīsco, scīvī, scītum, ere (Inchoat. v. [[scio]]), I) eig.: zu [[erfahren]] [[suchen]], [[sich]] [[erkundigen]], [[erforschen]], Acc. tr. 626. Pacuv. 214. Plaut. Amph. 1069. Afran. com. 395. – II) übtr.: A) [[als]] publiz. t. t. = [[durch]] seine Abstimmung [[genehmigen]] u. [[verordnen]], a) vom Volke, [[quae]] scisceret [[plebes]], Cic.: m. folg. ut u. Konj., Athenienses sciverunt, ut etc., Cic.: [[plebes]] scivit, ut etc., Liv.: m. folg. ne u. Konj., scivere gentis suae [[more]], ne etc., Curt. 8, 1 (2), 18: m. folg. Acc. u. Infin., et solem concedere nocti sciscant imbelles, Sil. 7, 545. – b) v. einem = [[für]] etw. [[stimmen]], [[eam]] legem, Cic. – B) in [[Erfahrung]] [[bringen]], Plaut. Bacch. 302 u. 359; Pseud. 72; Poen. 772. – / depon. Nbf. scīscor, [[nach]] Prisc. 8, 29.
}}
}}
{{LaEn
{{LaZh
|lnetxt=scisco sciscere, scivi, scitus V TRANS :: investigate, inquire; (political) vote; ordain
|lnztxt=scisco, is, scivi, scitum, sciscere. act. n. 3. :: [[知]]。[[諭命]]
}}
}}

Latest revision as of 06:52, 15 October 2024

Latin > English

scisco sciscere, scivi, scitus V TRANS :: investigate, inquire; (political) vote; ordain

Latin > English (Lewis & Short)

scisco: scīvi, scītum, 3 (
I dep. collat. form sciscor, acc. to Prisc. p. 799 P.), v. inch. a. scio, to seek to know; to search, inquire.
I Lit. (ante-class. and very rare; cf., on the other hand, the deriv. sciscitor): praefestinamus, quae sit causa, sciscere, Afran. ap. Charis. p. 186 P.: ibo ad eam, ut sciscam, quid velint, Att. ap. Non. 505, 12; cf. Plaut. Am. 5, 1, 17.—
II Transf.
   A Publicists' t. t., of the people, after inquiry or examination, to accept, approve, assent to something proposed; hence, to appoint, enact, decree, ordain, = rem cognitam jubere (cf. sancio): nullam illi (majores nostri) vim contionis esse voluerunt: quae scisceret plebes aut quae populus juberet summota contione, distributis partibus ... auditis auctoribus, re multos dies promulgatā et cognitā, juberi vetarique voluerunt, Cic. Fl. 7, 15: illa legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit, id. Phil. 1, 10, 26; cf.: rogationes plurimas propter vos populus scivit, Plaut. Curc. 4, 2, 23: rogationem Marciam de Liguribus magno consensu plebes scivit jussitque. Ex eo plebiscito, etc., Liv. 42, 21 fin.: adeo id gratum plebi fuit ut id modo sciscerent juberentque, ut senatus decerneret, qui Romae regnaret, id. 1, 17 fin.: ad sciscendum plebi, id. 6, 35: si Gaditani sciverint nominatim de aliquo cive Romano, ut sit is civis Gaditanus, Cic. Balb. 11, 27; cf.: qui (Athenienses) sciverunt, ut, etc., id. Off. 3, 11, 46.—Pass.: multa perniciose sciscuntur in populis (with sancire), Cic. Leg. 2, 5, 13; cf.: illud stultissimum, existimare omnia justa esse, quae scita sint in populorum institutis aut legibus, id. ib. 1, 15, 42 (v. also under P. a.).—Poet., with obj.-clause: munera Martis Aequent imperio et solem concedere nocti Sciscant, Sil. 7, 545.—
   2    Transf., in gen. (like decerno), of an individual, to approve, assent to, vote for any thing: qui ulteriorem (Galliam decernit), ostendit, eam se sciscere legem, quam esse legem neget, Cic. Prov. Cons. 15, 36: quod primus scivit legem de publicanis, etc., id. Planc. 14, 35. —
   B To learn, ascertain, know: ut illi id factum sciscerent, Plaut. Bacch. 2, 3, 68: praefestinamus quae sit causa sciscere, quod, etc., Afran. ap. Charis. 2, p. 186 P. (Com. Rel. v. 396 Rib.). —
III Trop., of nature, to decree, establish: confirmat antem illud vel maxime quod ipsa natura, ut ait ille, sciscet et probet, Cic. Fin. 1, 7, 23.—Hence, scī-tus, a, um, P. a.
   A (Acc. to I.) Mid. (orig., that has informed himself, obtained knowledge, had experience; hence), knowing, shrewd, wise, acute, experienced, skilful, adroit, etc. (of persons; mostly poet.; not in Cic., but cf. 2.; syn.: callidus, versatus): doctu', fidelis ... Scitus, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 251 Vahl.): hominem astutum, doctum, scitum et callidum, Plaut. Ps. 1, 3, 151: mulier scita atque prudens, Gell. 13, 4 fin.: scitus agaso, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Ann. v. 217 Vahl.): sycophanta, Plaut. Am. 1, 3, 8: homo, Ter. Eun. 2, 2, 23: convivator, a clever, dexterous host, Liv. 35, 49: scitus bellum (venereum) init, Plaut. Truc. 5, 42: ea mulieris scitae comitas, Gell. 13, 4, 3.—Comp.: non sum scitior, quae hos rogem, etc., Plaut. Cist. 4, 2, 12.— Poet. and in post - Aug. prose with gen.: Nessus scitus vadorum, acquainted with, Ov. M. 9, 108: Thalia lyrae, id. F. 5, 54: Sthenelus pugnandi, Quint. 9, 3, 10 Spald. N. cr.—With obj.-clause (poet.): scitus accendere corda Laudibus, Sil. 17, 293: accendere Martem, id. 15, 594.—
   b Of things, fit, suitable, proper, judicious, sensible, witty, etc.: pulcre scripsti: scitum syngraphum! Plaut. As. 4, 1, 57: scito illa quidem (scripsit) sermone et Attico, Cic. N. D. 1, 33, 93; cf. interrogationes, Quint. 5, 7, 28.—Sup.: oratio optima et scitissima, Plaut. Stich. 1, 3, 30: si quid (dictum) est, quod mihi scitum esse videatur et homini ingenuo dignum atque docto, non aspernor, Cic. Planc. 14, 35; cf. id. Or. 16, 51: oratoris dictum, Tac. A. 6, 20.—Esp. in the phrase scitum est, it is a witty or acute saying; shrewd, clever: vetus illud Catonis admodum scitum est, qui mirari se aiebat, quod non rideret haruspex, haruspicem cum vidisset, Cic. Div. 2, 24, 51; cf.: scitum est illud Catonis, ut multa: Melius, etc., id. Lael. 24, 90; Scytharum legati, Plin. 14, 22, 28, § 148: scitum est, inter Protogenem et eum (Apellem) quod accidit, a clever thing, id. 35, 10, 36, § 81: hoc Scitum est, periculum ex aliis facere, tibi quod ex usu siet, Ter. Heaut. 1, 2, 36; cf. id. Phorm. 5, 4, 2: scitum est causam conferre in tempus, Cic. de Or. 3, 61, 228.—
   2    Transf., beautiful, elegant, fine, etc. (mostly ante- and post-class.; syn.: venustus, bellus): satis scitum filum mulieris, Plaut. Merc. 4, 4, 15; cf. Iphis, Petr. 63, 3: mulierculae formae scitioris, Lampr. Commod. 2 fin. (v. perscitus): vox admodum scita et canora, Gell. 18, 5, 2: haec nox scita'st exercendo scorto, Plaut. Am. 1, 1, 132; cf. scitamenta.—
   B (Acc. to II. A.) Subst.: scītum, i. n., an ordinance, statute, decree; esp. in connection with plebis (plebei, v. plebs), or, in one word, plebiscitum, an ordinance or decree of the people or of the citizens (opp. to senatusconsultum, a decree of the Senate): scita plebei appellantur ea, quae plebs suo suffragio sine patribus jussit, plebeio magistratu rogante, Fest. p. 293 Müll.; cf. Lael. Felix ap. Gell. 15, 27, 4: quo plebiscito decreta a senatu est quaestio, etc., Cic. Fin. 2, 16, 54: quae (lex) postea plebiscito Canuleio abrogata est, id. Rep. 2, 37, 63: plebiscitis consularem potestatem minuere, id. de Or. 2, 48, 199 et saep. (v. 2. scitus).—In a lusus verbb. with scitus, A.: Ps. Ecquid is homo scitus est? Ch. Plebiscitum non est scitius, Plaut. Ps. 2, 4, 58.—In the order scitum plebis: de altero aedile scitum plebis est factum rogantibus tribunis, Liv. 31, 50 fin.; 10, 22 fin.: scita plebis injuncta patribus, id. 3, 67; 22, 26; Populi is used instead of plebis when the decrees of other nations are spoken of: cum lex esset Athenis, ne quis populi scitum faceret, ut quisquam coronā donaretur, etc., Cic. Opt. Gen. 7, 19: Athenienses quibusdam temporibus sublato Areopago nihil nisi populi scitis ac decretis agebant, id. Rep. 1, 27, 43; so, in one word, populiscitum, Nep. Alcib. 5, 4; id. Epam. 7, 4; id. Phoc. 2, 2: ut nullum de eā re scitum populi fieret aut litteris mandaretur, Liv. 45, 25. Tacitus is the first who has populi scita for decrees of the Roman people, Tac. A. 3, 58.—Of Roman popular decrees also simply scita: cum scita ac jussa nostra sua sententia comprobat, Cic. Balb. 18, 42.—Rarely of other public or official ordinances (cf.: decreta, edicta, jussa): (Numa) omnia publica privataque sacra Pontificis scitis subjecit, Liv. 1, 20: quo minus ferociter aliorum (decemvirorum) scitis adversarentur, id. 3, 33; Plin. 14, 22, 28, § 146: regis, Vulg. Esth. 3, 8.—
   2    Transf. (with decretum and placitum) as a transl. of the Gr. δόγμα,> a maxim, tenet, dogma, Sen. Ep. 95, 10.—Adv.: scītē (acc. to A.), shrewdly, cleverly, skilfully, adroitly, nicely, tastefully, elegantly (class.): eho, nimium scite scitus es, Plaut. Cas. 3, 1, 8; cf.: tondetur nimium scite, id. Merc. 3, 1, 28: satis scite et probe, id. Trin. 3, 3, 56; id. Bacch. 2, 3, 69; id. Mil. 4, 2, 74; id. Trin. 3, 3, 53; Ter. Heaut. 4, 4, 7; Cic. Fam. 11, 16, 1 (with commode): (rationes) ita sunt perscriptae scite et litterate, ut, etc., id. Pis. 25, 61; cf.: scite et venuste facta, id. Verr. 2, 2, 35, § 87: illa ex patellis quae evellerat, ita scite in aureis poculis inligabat, etc., id. ib. 2, 4, 24, § 54: non scite (dictum), id. Att. 14, 20, 3; so, dictum, Plin. 36, 22, 48, § 166: scite loqui, Liv. 10, 19: parum scite convivium exornare, Sall. J. 85, 39; cf. Liv. 4, 44 fin. —Comp.: scitius, Gell. 4, 11, 10.—Sup.: scitissime, Plaut. Stich. 1, 3, 116; Gell. 10, 11, 6; App. M. 9, p. 212, 16.

Latin > French (Gaffiot 2016)

scīscō,¹² scīvī, scītum, ĕre, tr.
    I chercher à savoir, s’informer, s’enquérir : Acc. Tr. 626 ; Pacuv. 214 ; Pl. Amph. 1069.
    II
1 [officiellt] a) [en parl. du peuple] agréer, décider, arrêter : quæ sciscit plebes Cic. Fl. 15, les décisions de la plèbe [réunie en assemblée tribute ; jubere = décisions du populus, réuni en assemblée centuriate], cf. Cic. Phil. 1, 26 ; Leg. 2, 13 ; Liv. 3, 55, 3 ; 42, 21, 8 || sciscere, ut Cic. Off. 3, 46 ; Balbo 27, décider que ; [avec ne ] Curt. 8, 1, 18 ; [avec prop. inf.] Sil. 7, 545 ; b) agréer [en parl. d’un particulier] : legem Cic. Prov. 36 ; Planc. 35, voter pour une loi
2 apprendre, venir à savoir : Pl. Bacch. 302 ; 359 ; Ps. 72 ; Pœn. 872.

Latin > German (Georges)

scīsco, scīvī, scītum, ere (Inchoat. v. scio), I) eig.: zu erfahren suchen, sich erkundigen, erforschen, Acc. tr. 626. Pacuv. 214. Plaut. Amph. 1069. Afran. com. 395. – II) übtr.: A) als publiz. t. t. = durch seine Abstimmung genehmigen u. verordnen, a) vom Volke, quae scisceret plebes, Cic.: m. folg. ut u. Konj., Athenienses sciverunt, ut etc., Cic.: plebes scivit, ut etc., Liv.: m. folg. ne u. Konj., scivere gentis suae more, ne etc., Curt. 8, 1 (2), 18: m. folg. Acc. u. Infin., et solem concedere nocti sciscant imbelles, Sil. 7, 545. – b) v. einem = für etw. stimmen, eam legem, Cic. – B) in Erfahrung bringen, Plaut. Bacch. 302 u. 359; Pseud. 72; Poen. 772. – / depon. Nbf. scīscor, nach Prisc. 8, 29.

Latin > Chinese

scisco, is, scivi, scitum, sciscere. act. n. 3. :: 諭命