λυπηρός

English (LSJ)

ά, όν, I of things, painful, distressing, Hdt.5.106, S.El.553; τί σοι τοῦτ' ἐστὶ λ. κλύειν; Id.OC1176; τἀν δόμοισι λ. E.Ion623, etc.; ἀζημίους μέν, λ. δὲ ἀχθηδόνας causing pain, Th.2.37; τὰ λ. X.Hier. 1.8, cf. Men.555.3; βίος -ότερος Pl.Lg.733b; τὸ λ. Id.R.585a; opp. τὸ ἡδύ, Antipho Soph.49. II of persons, 1 causing sorrow, λυπηρὸς ἡμῖν τούσδ' ἂν ἐκλίποι δόμους E.Hipp.796. 2 causing pain, troublesome, λ. κλύειν S.El.557; λ. οὐκ ἦν οὐδ' ἐπίφθονος πόλει E. Supp.893, cf. Ar.Ach.456, Th.1.76, etc.; of those who are objects of jealousy and envy, Id.6.16, cf. 2.64. III of persons, sad, = ἄθυμος, Hsch., cf. LXX Pr.17.22. IV Adv. λυπηρῶς = painfully, so as to cause pain, S.Ph.912; λ. δ' ἔχει, εἰ… it is painful that... Id.El.767, cf. E.Ba.1263. 2 with pain, so as to feel pain or so as to show pain, λ. φέρειν τι Isoc.9.54, cf. Arist.EN1110b12.

French (Bailly abrégé)

ά, όν :
1 qui cause du chagrin, affligeant, fâcheux, pénible ; τὰ λυπηρά XÉN chagrins, peines;
2 qui est à charge : τινι, à qqn ; particul. qui excite le dépit ou la jalousie;
Cp. λυπηρότερος, Sp. λυπηρότατος.
Étymologie: λύπη.

Russian (Dvoretsky)

λῡπηρός:
1) неприятный, тягостный, мучительный (βίος Plat.; ἀχθηδόνες Thuc.): λ. ἡμῖν τούσδ᾽ ἂν ἐκλίποι δόμους Eur. нам было бы тяжело, если бы (старый Питфей) покинул эту (земную) обитель;
2) беспокоящий, доставляющий неприятности (οἶδα ὑμῖν Μυσοὺς λυπηροὺς ὄντας Xen.).

Greek (Liddell-Scott)

λῡπηρός: -ά, -όν, (λυπέω, πρβλ. λυπρός)· I. ἐπὶ πραγμάτων, ἀλγεινός, λυπηρός, θλιβερός, Λατ. molestus, Ἡρόδ. 5. 106, Σοφ. Ἠλ. 553, Εὐρ. κτλ.· τί σοι τοῦτ’ ἐστὶ λυπηρὸν κλύειν Σοφ. Ο. Κ. 1176· τὰν δόμοισι λυπηρὰ Εὐρ. Ἴων. 623, κτλ. ἀζημίους μέν, λυπηρὰς δὲ ἀλγηδόνας Θουκ. 2. 37· τὰ λ. Ξεν. Ἱέρ. 1, 8. II. ἐπὶ προσώπων, 1) ἐπὶ καλῆς σημασίας, προξενῶν λύπην, λυπηρὸς ἡμῖν τούσδ’ ἂν ἐκλίποι δόμους Εὐρ. Ἱππ. 796. 2) ἐπὶ κακῆς σημασίας, προξενῶν ἐνόχλησιν, ἐνοχλητικός, λ. κλύειν Σοφ. Ἠλ. 557· λ. οὐκ ἦν ἀλλ’ ἐπίφθονος πόλει Εὐρ. Ἱκέτ 893· πρβλ. Ἀριστοφ. Ἀχ. 456, Θουκ. 1. 76, κτλ.· ἐν Θουκ. 6. 16, ἐπὶ ζηλοτυπουμένων καὶ φθονουμένων, πρβλ. 2. 64. III. Ἐπίρρ. λυπηρῶς, θλιβερῶς, οὕτως ὥστε νὰ προξενῇ τι πόνον, ἐνόχλησιν, λύπην, Σοφ. Φ. 912· λυπηρῶς δ’ ἔχει εἰ... ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 767, πρβλ. Εὐρ. Βάκχ. 1264. 2) μετὰ πόνου, οὕτως ὥστε νὰ αἰσθάνηταί τις ἢ νὰ δεικνύῃ πόνον, λ. φέρειν τι Ἰσοκρ. 199D, πρβλ. Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 3. 1, 11, κ. ἀλλ.

Greek Monolingual

-ή, -ό, θηλ. και -ά (AM λυπηρός, -ά, -όν)
(για πρόσ. ή πράγμ.) αυτός που προξενεί λύπη, θλιβερός, οδυνηρός, δυσάρεστος (α. «μόλις άκουσε τα λυπηρά συμβάντα έτρεξε να τήν παρηγορήσει» β. «ἐρεῖς μὲν οὐχὶ νῦν γέ μ' ὡς ἄρξασά τι λυπηρὸν εἶτα σοῦ τάδ' ἐξήκουσ' ὕπο», Σοφ.
γ. «ἀλλ' ὅμως ἔτ' ἂν λυπηρὸς ἡμῖν τούσδ' ἂν ἐκλίποι δόμους», Ευρ.)
μσν.
πένθιμος
μσν.-αρχ.
1. λυπημένος, θλιμμένος («καρδία εὐφραινομένη εὐεκτεῖν ποιεῖ, ἀνδρὸς δὲ λυπηροῦ ξηραίνεται τὰ ὀστᾱ», ΠΔ)
2. το ουδ. ως ουσ. τὸ λυπηρόν
θλιβερή κατάσταση
αρχ.
αυτός που προξενεί ενόχληση, ενοχλητικός («λυπηρός οὐκ ἦν οὐδ' ἐπίφθονος πόλει οὐδ ἐξεριστὴς τῶν λόγων», Ευρ.).
επίρρ...
λυπηρώς και -ά (AM λυπηρῶς)
1. με τρόπο που προξενεί λύπη, θλιβερά
2. με πόνο, με λύπη, οδυνηρά («που καθισμένη ευρήκαμε στο έρμο περιγιάλι και λυπηρά ετραγούδαε της άνοιξης τά κάλλη», Σολωμ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. < λύπη + κατάλ. -ηρός (πρβλ. ανθηρός, πενθηρός)].

Greek Monotonic

λῡπηρός: -ά, -όν (λυπέω)·
I. λέγεται για πράγματα, λυπηρός, θλιβερός, Λατ. molestus, σε Ηρόδ., Αττ.
II. λέγεται για πρόσωπα:
1. με θετική σημασία, αυτός που προκαλεί λύπη με την αναχώρησή του, σε Ευρ.
2. με αρνητική σημασία, αυτός που προξενεί πόνο, ενοχλητικός, οχληρός, δυσάρεστος, σε Σοφ., Θουκ., κ.λπ.
III. επίρρ., λυπηρῶς, θλιβερά, έστι ώστε να προκαλεί πόνο, με λύπη, σε Σοφ.· λυπηρῶς ἔχει, είναι λυπηρό, θλιβερό, στον ίδ.

Middle Liddell

λῡπηρός, ή, όν λυπέω
I. of things, painful, distressing, Lat. molestus, Hdt., Attic
II. of persons,
1. in good sense, causing sorrow by one's departure, Eur.
2. in bad sense, causing pain, troublesome, vexatious, offensive, Soph., Thuc., etc.
III. adv. λυπηρῶς, painfully, so as to cause pain, Soph.; λυπηρῶς ἔχει it is painful, Soph.

English (Woodhouse)

dismal, distressing, grievous, lamentable, tiresome, painful

German (Pape)

[ῡ], betrübend, kränkend, beschwerlich, lästig; τί σοι τοῦτ' ἔστι λυπηρὸν κλύειν, Soph. O.C. 1178, wie El. 547; τἂν δόμοισι λυπηρά, Eur. Ion 623, und öfter; λυπηρὸς ἴσθ' ὢν, κἀποχώρησον δόμων, Ar. Ach. 456; Gegensatz ἡδύς, Plat. Phil. 43e und öfter, wie Arist. Eth. 10.1; παρὰ βίον ἡδίω καὶ λυπηρότερον, Plat. Legg. V.733b; dem ἐνοχλῶν entsprechend, Xen. An. 2.5.12; καὶ χαλεπόν, Dem. 18.5.
• Adv., λυπηρῶς ἔχειν Soph. El. 757, Folgde; καὶ βαρέως φέρειν, Isocr. 9.54.