Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

detraho

From LSJ
Revision as of 21:43, 27 February 2019 by Spiros (talk | contribs) (2)

Μολὼν λαβέCome and take them

Plutarch, Apophthegmata Laconica 225C12

Latin > English (Lewis & Short)

dē-trăho: xi, ctum, 3 (
I inf. perf. sync. detraxe, Plaut. Trin. 3, 3, 15), v. a., to draw or take off, draw away, draw or take down; to pull down; to take away, remove, withdraw (class. and very freq.).
I Lit.
   A In gen.
   (a)    With acc. and de or ex with abl.: crumenam sibi de collo, Plaut. Truc. 3, 1, 7: anulum de digito, Ter. Heaut. 4, 1, 38: aliquem de curru, Cic. Cael. 14 fin. et saep.: aliquem ex cruce, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; so, stramenta e mulis, Caes. B. G. 7, 45, 2: homines ex provinciis, Cic. Prov. Cons. 1; cf.: inimicum ex Gallia, id. ib. 8, 19: Hannibalem ex Italia, Liv. 29, 20; aliquem pedibus e tribunali, Suet. Rhet. 6 et saep.—
   (b)    With acc. and dat.: nudo vestimenta detrahere me jubes, Plaut. As. 1, 1, 79: alicui anulum, Ter. Hec. 5, 3, 31: vestem alicui, id. Eun. 4, 4, 40: amiculum alicui, Cic. N. D. 3, 34, 83: torquem alicui, id. Fin. 1, 7, 23: loricam alicui, Verg. A. 5, 260 et saep.: tegumenta scutis, Caes. B. G. 2, 21, 5: frenos equis, Liv. 4, 33 et saep.: virum equo, Liv. 22, 47; cf.: aliquem in transvehendo, Suet. Aug. 38.
   (g)    With acc. alone: vestimenta, Cato ap. Gell. 10, 3, 17: veste detracta, Cic. Brut. 75, 262: soccos detrahunt (servi), Ter. Heaut. 1, 1, 72: detractis insignibus imperatoris, Caes. B. C. 3, 96, 3: vestem, Cic. Brut. 75, 262; statuas, Just. 38, 8, 12.—
   (d)    With ad, in, or trans: castella trans Euphraten, Tac. A. 15, 17 et saep.: aliquem in judicium, Cic. Mil. 8, 38; cf.: aliquem ad accusationem, id. Clu. 68, 179: aliquem ad aequum certamen, Liv. 22, 13: tauros ad terram cornibus, Suet. Claud. 21; cf.: naves ad terram, Auct. B. Alex. 10 fin.: dominationem in carcerem et catenas, Flor. 1, 24, 3.—
   B In partic.
   1    In medic. lang., to purge, Cels. 2, 10 fin.; Plin. 27, 7, 28, § 48 et saep.—
   2    With the accessory idea of depriving or diminishing, to remove, withdraw, take away a thing from any one; to draw off, remove, take away from any thing.
   (a)    With acc. and de or ex with abl.: multa de suis commodis, Cic. Lael. 16, 57: aliquid de summa, Lucr. 3, 513; cf. Cic. Verr. 2, 3, 78, § 181: aliquid ex ea summa, id. Att. 10, 5; and: nihil de vivo, id. Fl. 37: ex tertia acie singulas cohortes, Caes. B. C. 3, 89, 3; cf.: detractis cohortibus duabus, id. B. G. 3, 2, 3.—
   (b)    With acc. and dat.: cum ei eidem detraxisset Armeniam, Cic. Div. 2, 37 fin.: scuto militi detracto, Caes. B. G. 2, 25: coronam capiti, Liv. 38, 47; cf. Hor. S. 1, 10, 48: auxilia illi, Caes. B. G. 6, 5, 5: fasces indigno (opp. deferre), Hor. Ep. 1, 16, 34 et saep.: pellem hostiae, to flay, Vulg. Levit. 1, 6.—
   (g)    With acc. and ab with abl.: aliquid ab homine, Cic. Off. 3, 6, 30.—
II Trop.
   A In gen., to pull down, to lower (very rarely): regum majestatem ab summo fastigio ad medium, Liv. 37, 45, 18: superbiam, Vulg. Isa. 23, 9.—Far more freq.,
   B In partic. (acc. to no. I. B. 2.), to withdraw, take away, take; to lower in estimation, disparage, detract from.
   (a)    With de or ex: detractis de homine sensibus, Cic. Fin. 1, 9, 30; cf.: quicquam de nostra benevolentia, id. Fam. 5, 2 fin.: tantum sibi de facultate, id. Brut. 70 fin.; cf.: studiose de absentibus detrahendi causa, severe dicitur, id. Off. 1, 37, 134: de ipso, qui scripsit, detrahi nihil volo, Cic. Pis. 29, 71: aliquid de aliquo, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7: de hoc senatu detrahere, Cic. Rab. Perd. 7, 20; so, de aliquo, id. Att. 11, 11 fin.; Nep. Chabr. 3, 3: de se, Cic. Ac. 2, 5, 15; cf.: de rebus gestis alicujus, Nep. Timol. 5, 3: quantum detraxit ex studio, tantum amisit ex gloria, Cic. Brut. 67, 236; cf. id. Div. ap. Caecil. 15, 49; id. Fam. 1, 5, a.—
   (b)    With dat.: nihil tibi detraxit senatus nisi, etc. (opp. dare), id. ib. 1, 5, b; cf. opp. concedere, id. de Or. 2, 71; Quint. 11, 1, 71: honorem debitum ordini, Cic. Verr. 2, 4, 11: illam opinionem maerenti, id. Tusc. 3, 31, 76: auctoritatem Cottae, Quint. 6, 5, 10: fidem sibi, id. 2, 17, 15; 5, 7, 4 al.: errorem animis, Ov. M. 2, 39: multum alicui, Nep. Eum. 1, 2: regi, Vulg. Eccles. 10, 20.—
   (g)    Absol.: aliquid dicere detrahendae spoliandaeque dignitatis alicujus gratia, Cic. Cael. 2 et saep.: laudis simulatione detrahitur, Quint. 8, 6, 55; id. 12, 9, 7.—
   C To withhold: ususfructus in mancipanda proprietate detrahi potest, Gai. Inst. 2, 33.

Latin > French (Gaffiot 2016)

dētrăhō,⁸ trāxī, tractum, ĕre, tr.
1 tirer à bas de ou tirer de, enlever de : aliquem de curru Cic. Cæl. 34, tirer qqn à bas d’un char ; de mulis stramenta Cæs. G. 7, 45, 2, débarrasser les mulets de leurs bâts ; aliquem ex cruce Cic. Q. 1, 2, 6, détacher qqn de la croix ; equo Liv. 22, 47, 3, tirer à bas de cheval || alicui anulum de digito Cic. Verr. 2, 4, 58, enlever un anneau du doigt de qqn ; aliquem ab aris Cic. Har. 28, arracher qqn aux autels ; homines ex provinciis Cic. Prov. 1, enlever des hommes des provinces, cf. 19 ; Liv. 29, 20
2 enlever : veste detracta Cic. Br. 262, le vêtement étant enlevé, cf. Cæs. C. 3, 96, 3 || torquem alicui Cic. Fin. 1, 23, enlever à qqn son collier, cf. Nat. 3, 83 ; tegumenta scutis Cæs. G. 2, 21, 5, enlever leurs gaines aux boucliers, cf. Liv. 4, 33, etc.; aliquid ab aliquo Cic. Off. 3, 30, enlever qqch. à qqn
3 tirer (traîner) d’un point à un autre, traîner : aliquem in judicium Cic. Mil. 38, traîner qqn en justice ; aliquem ad accusationem Cic. Clu. 179, amener de force qqn à se porter accusateur, cf. Liv. 22, 13 ; Suet. Claud. 21
4 enlever qqch. à une chose, prélever sur, retrancher à : de aliqua re Cic. Verr. 2, 4, 20 ; Off. 3, 30 ; Læl. 57 ; ex aliqua re Cæs. C. 3, 89, 3 ; Cic. Att. 10, 5, 3
5 [fig.] a) faire descendre d’un point à un autre, abaisser : regum majestatem ab summo fastigio ad medium Liv. 37, 45, 18, faire descendre la majesté royale du faîte à un niveau moyen ; b) enlever, retrancher : [avec de ] aliquid de benevolentia alicujus Cic. Fam. 5, 2, 10, faire diminuer qq. peu le dévouement de qqn : aliquid de aliquo Cic. Pis. 71, diminuer (décrier) qqn ; [avec ex ] Cic. Br. 236 ; Cæcil. 49 ; Fam. 1, 5 a, 4 ; aliquid alicui ] Tusc. 3, 76 ; Marc. 6 ; c) abst] detrahere de aliquo, de aliqua re Cic. Cæc. 70 ; de Or. 1, 35 ; Att. 11, 11, 2, ravaler, rabaisser qqn, qqch. ; detrahendi causa Cic. Off. 1, 134, par esprit de dénigrement. infin. pf. sync. detraxe Pl. Trin. 743.

Latin > German (Georges)

dē-traho, trāxī, tractum, ere, I) herab-, herunterziehen, -nehmen, herab-, herunterreißen, 1) eig.: a) übh.: alqm de curru, Cic.: alqm de caelo (bildl., seines hohen Ruhms berauben), Cic.: alqm e curru, Val. Max.: alqm ex suspendio, Cels.: alqm pedibus e tribunali, Suet.: alqm ab ipsis aris pulvinaribusque, Cic. – alqm equo, Liv.: alqm lecto, Curt.: integrum corpus Christi patibulo, Lact.: coronam capite, Val. Max.: virgam non altā ilice, Ov. – armatos ingenti corporum mole secum ad terram, Curt.: feros tauros cornibus ad terram, Suet. – b) ein Bauwerk usw. herab-, niederreißen, schleifen, pontes et scalas, Tac.: statuas, Lampr.: statuas et imagines eius, Iustin.: muros coloniae, munimenta servitii, Tac.: castella trans Euphratem, Tac.
2) übtr., herabziehen, erniedrigen, filiae ex fastigio paterno rerum mutatione detractae, Curt. 3, 13 (35), 12: sciat regum maiestatem difficilius ad medium detrahi, quam a mediis ad ima praecipitari, Liv. 37, 45, 18.
II) wegziehen, wegnehmen, A) abziehen, abnehmen, abreißen, 1) eig.: a) übh.: crumenam sibi de collo, Plaut.: de digito anulum, Ter.: alci de digito anulum, Cic.: de mulis stramenta, Caes.: e manu alcis anulum, Val. Max. u. Eutr.: ex aure alcis bacam od. unionem, Hor. u. Suet.: e veste matris fibulas, Hyg.: nomen ex scutis, herausmeißeln, Auct. b. Alex.: lapidem quadratum ex opere, herausnehmen, Plin. ep.: alci ungulum, Pacuv. fr.: alci anulum, Ter. u. Suet.: torquem hosti, Cic.: scutum militi, Caes.: frenos equis, Liv. u. Aur. Vict.: strata od. clitellas mulis, Liv.: copulam canibus, Phaedr.: vestem corpori, Curt.: diadema capiti, Curt.: coronam capiti (suo), Liv. u. Plin.: crinalem capiti vittam, Ov.: lectis argenteam laminam, Suet. – m. bl. Acc., vestimenta, Cato fr.: vestem, Cic.: loricam vestemque, Curt.: soccos, Ter.: socculum, Suet.: signum (das Siegel), Nep. – b) insbes.: α) scherend od. schindend od. schälend von einem Körper abziehen, pecori lanas, abscheren, Ps. Quint. decl.: u. so lanam, Col.: capillos, Cael. Aur. – coria occisis, Mela: pellem, Hor. u. Phaedr.: pelles vitulorum marinorum corpori, Plin.: si summa pellicula detracta est, sich abgeschält hat, Cels.: quid me mihi detrahis? warum ziehst du mich selber (meine Haut) ab? Ov.: cucumeris se mina detractis corticibus, geschälte, Cels. – β) als t. t. des Gartenbaues, einen Setzling vom Stamme abreißen, flagellum matri, Col.: malleolos quam maturissimos viti, Col. – γ) als mediz. t. t., aus dem Körper abführen, ausleeren, abzapfen, dem Körper entziehen, materiam per os, Scrib.: materiam ex capite per nares vel os, Scrib.: materiam per alvum, Scrib.: cathetere liquorem (des Wassersüchtigen), Cael. Aur.: sanguinem venis, Lucr.: sanguinem, Capit.: si satis materiae (Blutstoff, Blut) detractum est, Cels. – v. Heilmitteln, sinapi detrahit largiter pituitam, Scrib.: hoc medicamentum detrahere dixit post diem septimum fragmina quaedam lapidum quasi arenam, Scrib. – v. Embryo, praeseminatio crescens ex omnibus cibi partibus detrahit alimentum in se, führt sich zu, zieht an sich, Vitr.
2) übtr.: a) wegnehmen, abnehmen übh., quod ab alterutra detraxit parte reponit eius in adversa, Lucr.: ab ore figuram, Prop.: de homine sensus, Cic.: cum de symmetria sit detractum aut adiectum, Vitr.: multis erit de magnitudine et longitudine detrahendum corporis, Augustin.: feros habitus homini, Ov.: vindicet (gebe zurück) antiquam faciem vultusque ferinos detrahat, Ov. – b) als milit. t. t., einen Truppenteil wegziehen, absondern, detachieren, ex tertia acie singulas cohortes, Caes. b. c. 3, 89, 3: cohortes duas et complures singulatim, Caes. b. G. 3, 2, 3. – c) wegnehmen = weglassen, auslassen, parvis momentis multa natura aut affingit (setzt zu) aut mutat aut detrahit, Cic.: nec detrahens quicquam vitae beatae nec adiciens, Sen. – als gramm. t. t., Buchstaben usw. wegnehmen, weglassen, wegfallen lassen (Ggstz. adicere), litteras syllabasque, Quint. 1, 6, 22: consonantes, Quint. 9, 4, 86: litteram, Isid. 1, 31, 4: coniunctiones, Suet. Aug. 86, 1. – d) numerisch von einer Summe, einem Gewicht abziehen, de tota summa binas quinquagesimas, Cic.: alqd de summa frumenti, Cic.: nihil de vivo, Cic.: de militum cibariis, Quint.: neque detractum de pondere quicquam, Lucr. – multae (von der Strafsumme) novem partes, Nep.: ponderibus antiquis aut adiecit aut detraxit, Scrib. – prägn., durch Wegnahme, Abzug vermindern, verringern, pondus, Nep.: imperatorium sumptum pulsis non necessariis ad solidi dimidium, Capit.: et lucubrationes detraxi et meridiationes addidi, Cic. – e) ein geistiges oder moral. Übel od. Gut abnehmen, benehmen, alci unius mensis laborem, vom Halse schaffen, Cic.: facientibus iter multum defatigationis, Quint.: illam opinionem maerenti, Cic.: animis errorem (die Ungewißheit) nostris, Ov.: molestiam (von einem Umstand), Vitr.: inanes sollicitudines (v. der Philosophie), Cic.: alci calamitatem, dem Unglück entreißen, Cic.: senatui infamiam tanti flagitii, ersparen, Tac.: fingendus est nobis oratione nostrā detractis vitiis orator, ein fehlerfreier R., Cic.: detractā opinione probitatis, wenn der Glaube an seine R. benommen ist, fehlt, Cic. – f) jmd. von einem Vorhaben abbringen, alqm a deformi proposito, Amm. 26, 7, 13.
B) wegziehen, fortziehen, weg-, fortschleppen, 1) eig.: alqm manu suā, Liv. epit. 30: alqm spectaculis, Suet. Cal. 35, 2 (vgl. Cal. 55, 1; Suet. Dom. 10, 1). – m. Ang. wohin? navem ad terram, ans L. ziehen, Auct. b. Alex. 10, 6. – m. Ang. wozu? durch Dat., magnam vim materiae faciendo aggeri, Curt. 8, 10 (38), 30. – 2) übtr.: a) eine Pers. von einem Orte od. aus einem Besitz entfernen, inimicum ex Gallia, Cic.: Hannibalem ex Italia od. ex Italiae possessione, Liv. – b) jmd. zu etw. zwingen, nötigen, alqm ad aequum certamen, Liv.: alqm ad hanc accusationem, Cic.: alqm in iudicium, vor G. zu erscheinen nötigen, Cic.
C) im weitern u. üblen Sinne, entziehend weg- od. fort- od. abnehmen, entziehen, entwenden, 1) eig.: α) v. Pers.: fetus nido implumes, Verg.: equos equitibus, Caes. – spolia hostium templis porticibusque, Liv.: ex Olympii Iovis templo spolia Gallorum Illyriorumque, Liv.: arma templis, Flor.: arma templo affixa, Quint.: pugionem templo Salutis, Tac.: gladium delubro Martis, Suet.: templis compluribus dona, Suet.: alci fasces (Ggstz. deferre), Hor. – β) v. lebl. Subjj.: magnam sol partem (maris) detrahit aestu, Lucr.: valetudo detraxit vires, Vitr.: aër agitatus a vitiosis corporibus detrahit sucum, Vitr.
2) übtr.: a) einer Person od. Sache entziehen, nehmen, vorenthalten, Abbruch tun, etw. schmälern, α) einer Pers.: duas legiones uni, Hirt. b. G.: caput (den Anführer), Vell.: alci Armeniam a senatu datam, Tac.: pompae simulacrum, bei dem Aufzug wegzulassen befehlen, Suet.: tres Pompeio triumphos, Prop.: magna duo auxilia (Unterstützung) Romanis, Liv.: alci dignitatem, Sall. u. Cic.: alci debitum honorem, Cic.: alci veram laudem, laudes bellicas, Cic.: ut alienum appetat et id, quod alteri detraxerit, assumat, Cic.: cum rerum ortum tribuas naturae, detrahas deo, Lact.: nihil tibi detraxit (hat vorenthalten) senatus, nisi id, quod etc., Cic.: m. folg. Relativsatz, multum detraxit ei (es tat ihm viel Abbruch), quod alienae erat civitatis, Nep. Eum. 1, 2. – β) einer Sache: multis rebus et locis veterem appellationem, Suet.: nihil vulgatae opinioni, Liv.: de suo iure aliquid et commodo, Cic.: multa de suis commodis, Cic.: celeritas (Schnelligkeit des Handelns) detracta de causa est, Cic.: ne quid de summo meo erga te amore detractum esse videatur, als hätte meine unbegrenzte Liebe zu dir Abbruch erlitten, Cic.: quantum detraxit ex studio (soviel er an Eifer nachließ), tantum amisit ex gloria, Cic. – b) durch die Rede entziehen, α) jmdm. etw. absprechen, saepe etiam facete concedas adversario id ipsum, quod ille tibi detrahit, Cic. de or. 2, 286. – β) von jmds. Ansehen usw. od. Taten entziehen, sie schmälern, de honestate et de auctoritate alcis, Cic.: de alcis fama et gloria, Cic.: de rebus gestis, Nep. – γ) jmd. verkleinern, verunglimpfen, verleumden, de alqo, Cic. u. Nep.: de se, Cic.: ne nihil detrahatur, damit doch etwas auszusetzen sei, Cic.: absol., de absentibus detrahendi causā maledice contumelioseque dicere, Cic.: Partiz. detrahens, verleumdend, verleumderisch, mulieres non detrahentes, Vulg. 1. Tim. 3, 11: Plur. subst., die Verleumder, declinet detrahentium linguas, Paulin. vit. s. Ambros. 55. – / Infin. Perf. synk. detraxe, Plaut. trin. 743.

Latin > English

detraho detrahere, detraxi, detractus V TRANS :: drag/pull/strip/take down/away/off; remove; exclude, omit, cut out; subtract
detraho detraho detrahere, detraxi, detractus V TRANS :: detract (from in speech), disparagei; lessen, cause diminishment/detriment
detraho detraho detrahere, detraxi, detractus V TRANS :: detach, diclodge (troops); draw (into action); demolish; abstract, derive
detraho detraho detrahere, detraxi, detractus V TRANS :: draw off (blood); promote discharge of; force down, induce to come down