συναρπάζω: Difference between revisions
τά γε μὰν λίνα πάντα λελοίπει ἐκ Μοιρᾶν → but all the thread granted him by the Fates had run out
(T22) |
(39) |
||
Line 24: | Line 24: | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=1st aorist συνήρπασα; pluperfect συνηρπάκειν; 1st aorist [[passive]] συνηρπασθην; to [[seize]] by [[force]]: τινα, to [[catch]] or [[lay]] [[hold]] of ([[one]], so [[that]] he is no [[longer]] his [[own]] [[master]]), to [[seize]] by [[force]] and [[carry]] [[away]], [[Aristophanes]], [[Xenophon]], others.) | |txtha=1st aorist συνήρπασα; pluperfect συνηρπάκειν; 1st aorist [[passive]] συνηρπασθην; to [[seize]] by [[force]]: τινα, to [[catch]] or [[lay]] [[hold]] of ([[one]], so [[that]] he is no [[longer]] his [[own]] [[master]]), to [[seize]] by [[force]] and [[carry]] [[away]], [[Aristophanes]], [[Xenophon]], others.) | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=ΝΜΑ [[ἁρπάζω]]<br /><b>μτφ.</b> [[προκαλώ]] έντονη [[συγκίνηση]] ή [[γοητεία]] σε κάποιον, τον [[καταγοητεύω]] (α. «συναρπάζει τα πλήθη με την [[ευγλωττία]] του» β. «οἷς πᾱσι τοὺς ἀκροατὰς διὰ τοῡ σχηματισμοῡ συναρπάσας ᾤχετο»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>μέσ.</b> <i>συναρπάζομαι</i><br />α) καταγοητεύομαι<br />β) [[συμπεριφέρομαι]] παράλογα από τον θυμό μου, εξοργίζομαι<br /><b>μσν.</b><br /><b>παθ.</b> παρασύρομαι από τις απόψεις που διατυπώνει [[κάποιος]] [[άλλος]] και τελικά [[συμφωνώ]] με αυτές<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[αρπάζω]] βίαια και [[παίρνω]] [[μαζί]] κάποιον ή [[κάτι]] [[μαζί]] με [[κάτι]] [[άλλο]] («ὁ κρατῶν... συνήρπασε καὶ τοὺς ἄνδρας καὶ τὰς γυναῑκας καὶ τὰ χρήματα», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> [[αρπάζω]] [[κάτι]] και το [[συγκρατώ]] («οὐ δύνανται συναρπάζειν αἱ μῆτραι τὸν [[γόνον]]», Ιπποκρ.)<br /><b>3.</b> [[καταπλήσσω]], [[φοβίζω]] κάποιον με βίαιη [[επίθεση]]<br /><b>4.</b> [[αρπάζω]] και [[αφανίζω]] [[κάτι]], το [[καταστρέφω]] εντελώς<br /><b>5.</b> (μέσ. και παθ.) <i>συναρπάζομαι</i><br />α) (για [[παλαιστή]]) [[περισφίγγω]] τον αντίπαλο με τους βραχίονες<br />β) αρπάζομαι και απομακρύνομαι από τον θάνατο<br />γ) <b>γραμμ.</b> (σχετικά με το [[φαινόμενο]] της συντακτικής έλξης) σχηματίζομαι καθ' έλξιν<br />δ) βιάζομαι να διατυπώσω τις κρίσεις ή τη [[γνώμη]] μου σχετικά με ένα [[θέμα]]<br /><b>6.</b> <b>μτφ.</b> α) [[παρασύρω]] κάποιον με πειστικά επιχειρήματα ώστε να έλθει με το [[μέρος]] μου, τον [[καταπείθω]]<br />β) ενώνομαι με μυστική [[έξαρση]] με το [[θείο]]<br />γ) (για δαίμονα) [[κατέχω]], [[κρατώ]] υπό την [[εξουσία]] μου<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «[[συναρπάζω]] χεῑρας» — [[αρπάζω]] κάποιον πιάνοντας και δένοντας τα χέρια του [[πίσω]] (<b>Ευρ.</b>, Λυσ.)<br />β) «[[συναρπάζω]] φρενί» — [[αντιλαμβάνομαι]] [[κάτι]] [[αμέσως]] και με [[οξύτητα]], το [[αρπάζω]] [[αμέσως]] (<b>Σοφ.</b>)<br />γ) «[[συναρπάζω]] τὸ ζητούμενον»<br /><b>(λογ.)</b> [[θεωρώ]] ως αποδεδειγμένο το [[ζητούμενο]], [[διαπράττω]] το [[σφάλμα]] του φαύλου κύκλου (<b>Λουκιαν.</b>, Σέξτ. Εμπ)<br /><b>8.</b> το αρσ. πληθ. μτχ. παθ. παρακμ. ως ουσ.) <i>οἱ συνηρπασμένοι</i><br />αυτοί που υπέστησαν [[κλοπή]], [[ληστεία]]. | |||
}} | }} |
Revision as of 12:34, 29 September 2017
English (LSJ)
fut.
A -άσω E.IA535, Luc.DDeor.8.1, -άσομαι Ar.Lys. 437, Xenarch.8:—snatch and carry away with one, carry clean away, S.OC819, E.Or.1493 (lyr.), X.Mem.1.4.8, PSI4.353.12 (iii B.C.), Gal.6.301, etc.; ξ. [τινὰ] βίᾳ A.Pers.195; βίᾳ ἐκ τῆς ὁδοῦ σ. τινάς Lys.3.46, cf. 12.96; πάντα σ. ὥσπερ θύελλα S.El.1150; ὁ κρατῶν ἅμα πάντα σ. X.Cyr.4.2.26; ἀετὸς τὸν λαγὼ σ. ib.2.4.19; seize and retain, οὐ δύνανται συναρπάζειν αἱ μῆτραι τὸν γόνον Hp.Aër.21: metaph., carry away with one (by persuasive arguments), ξυναρπάσας στρατόν E.IA531, cf. Call.Epigr.32.5, Longin.16.2, Gal.UP3.10; οὐδένα ὑμῶν συναρπάζω I am not 'rushing' you, Diog.Oen.24; σ. ἑαυτὸν εἰς τὸ ἄνω, of mystical union with the One, Plot.5.3.4:—Pass., to be seized and carried off, βία ξυναρπασθεῖσαν S.Aj.498; σ. βουκόλων ὕπο Id.Fr.659; by death, Phld.Mort.37. 2 ξ. Χεῖρας seize and pin them together, E.Hec.1163, cf. Lys.Fr.75.4:—Med., ξ. τινὰ μέσον, of a wrestler, Ar.Lys.437. 3 metaph., ξ. φρενί seize with the mind, grasp, S.Aj.16, cf. Ar.Nu.775; τὸ ῥηθέν Simyl. ap. Stob.4.18.4; σ. τὸ ζητούμενον, in arguing, to be guilty of a petitio principii, Luc. JTr.38, S.E.P.2.35, etc.; so συνήρπασται εἰς κτητικὴν σύνταξιν is hastily concluded to have a possessive force, A.D.Synt.165.9. 4 carry away, destroy all traces of, τι Luc.Dom.16. 5 Pass., of persons, συνηρπασμένοι having been robbed, PRyl.119.28 (i A.D.).
German (Pape)
[Seite 1004] (s. ὰρπάζω), mit od. zusammen rauben, fortreißen; χεροῖν ἔντη δίφρου διασπαράττει καὶ ξυναρπάζει βίᾳ, Aesch. Pers. 191; βίᾳ ξυναρπασθεῖσαν Ἀργείων ὕπο, Soph. Ai. 493; O. C. 823; πάντα γὰρ συναρπάσας θύελλ' ὅπως βέβηκας, El. 1139; übertr. ὡς εὐμαθές σου φώνημ' ἀκούω καὶ ξυναρπάζω φρενί, Ai. 16, schnell auffassen, verstehen; σκύμνον οἶά νιν ἐν χεροῖν ὀρείαν ξυνήρπασαν Eur. Or. 1493, u. öfter; Ar. Nubb. 765; auch med., ξυναρπάσασθαί τινα μέσον, Lys. 437; ergreifen, Pol. 5, 41, 9 u. a. Sp.
Greek (Liddell-Scott)
συναρπάζω: μέλλ. -άσω Λουκ., κλπ., ― -άσομαι Ἀριστοφ. Λυσ. 437, Ξέναρχ. ἐν «Πορφύρᾳ» 2. Ἁρπάζω ὁμοῦ καὶ ἐν σπουδῇ, παίδοιν δυοῖν σοι τὴν μὲν ἀρτίως ἐγὼ ξυναρπάσας ἔπεμψα, τὴν δ’ ἔξω τάχα Σοφ. Ο. Κ. 819, Εὐρ., Ξεν., κλπ.· ξ. τινὰ βίᾳ Αἰσχύλ. Πέρσ. 195· σ. τινὰ βίᾳ ἐκ τῆς ὁδοῦ Λυσί. 100. 28, πρβλ. 129. 12· σ. πάντα ὥσπερ θύελλα Σοφ. Ἠλ. 1150· ὁ κρατῶν ἅμα πάντα σ. Ξεν. Κύρ. 4. 2, 26· ἀετὸς τὸν λαγὼ σ. αὐτόθι 2. 4, 19· σ. γόνον Ἰππ. περὶ Ἀέρ. 292· μεταβατ., καταπείθω ἐκ συναρπαγῆς, συναρπάξας στρατὸν Ψευδο-Εὐρ. Ι. Α. 531, πρβλ. Καλλ. Ἐπιγράμμ. 31. 5, Λογγῖν. 16. 2, κτλ. ― Παθητ., ἁρπάζομαι καὶ φέρομαι μακράν, βίᾳ ξυναρπασθεῖσαν Σοφ. Αἴ. 498· ξ. βουκόλων ὕπο ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 587. 2) ξ. χεῖρας, ἁρπάζω καὶ δένω αὐτὰς ὁμοῦ, Εὐρ. Ἑκ. 1163, πρβλ. Λυσίου Ἀποσπ. 45. 4. ― Μέσ., σ. τινα μέσον, ἐπὶ παλαιστοῦ, Ἀριστοφ. Λυσ. 437. 3) μεταφορ., ταχέως ἀντιλαμβάνομαι, καταλαμβάνω ἀμέσως, κατανοῶ εὐθύς, φώνημ’ ἀκούω καὶ ξυναρπάζω φρενὶ Σοφ. Αἴ. 16, Ἀριστοφ. Νεφ. 775· τὸ ῥηθὲν Σίμυλος παρὰ Στοβ. 378. 23· σ. τὸ ζητούμενον, ἐν συζητήσει, ὑποπίπτω εἰς τὸ σφάλμα νὰ λαμβάνω ὡς ἀποδεδειγμένον τὸ ζητούμενον (petitio principii) Λουκ. ἐν Διῒ Τραγῳδ. 38, Σέξτ. Ἐμπ. π. Μ. 2. 35, κτλ.· σ. τὰ φαινόμενα αὐτόθι 1. 90. 4) ἁρπάζω καὶ φθείρω, καταστρέφω, ἐξαλείφω πᾶν ἴχνος πράγματός τινος, τι Λουκ. π. Οἴκου 16, Ρήτορες (Walz) 5. 518, 519, κτλ.
French (Bailly abrégé)
I. au propre :
1 se saisir plusieurs ensemble de, acc.;
2 se saisir de plusieurs personnes ou de plusieurs choses ensemble, enlever tout à la fois;
3 saisir pour réunir, acc.;
II. fig.
1 captiver;
2 saisir vivement par l’esprit : σ. τὸ ζητούμενον LUC s’emparer de la conclusion même qu’on recherche, càd faire une pétition de principe.
Étymologie: σύν, ἁρπάζω.
English (Strong)
from σύν and ἁρπάζω; to snatch together, i.e. seize: catch.
English (Thayer)
1st aorist συνήρπασα; pluperfect συνηρπάκειν; 1st aorist passive συνηρπασθην; to seize by force: τινα, to catch or lay hold of (one, so that he is no longer his own master), to seize by force and carry away, Aristophanes, Xenophon, others.)
Greek Monolingual
ΝΜΑ ἁρπάζω
μτφ. προκαλώ έντονη συγκίνηση ή γοητεία σε κάποιον, τον καταγοητεύω (α. «συναρπάζει τα πλήθη με την ευγλωττία του» β. «οἷς πᾱσι τοὺς ἀκροατὰς διὰ τοῡ σχηματισμοῡ συναρπάσας ᾤχετο»)
νεοελλ.
μέσ. συναρπάζομαι
α) καταγοητεύομαι
β) συμπεριφέρομαι παράλογα από τον θυμό μου, εξοργίζομαι
μσν.
παθ. παρασύρομαι από τις απόψεις που διατυπώνει κάποιος άλλος και τελικά συμφωνώ με αυτές
αρχ.
1. αρπάζω βίαια και παίρνω μαζί κάποιον ή κάτι μαζί με κάτι άλλο («ὁ κρατῶν... συνήρπασε καὶ τοὺς ἄνδρας καὶ τὰς γυναῑκας καὶ τὰ χρήματα», Ξεν.)
2. αρπάζω κάτι και το συγκρατώ («οὐ δύνανται συναρπάζειν αἱ μῆτραι τὸν γόνον», Ιπποκρ.)
3. καταπλήσσω, φοβίζω κάποιον με βίαιη επίθεση
4. αρπάζω και αφανίζω κάτι, το καταστρέφω εντελώς
5. (μέσ. και παθ.) συναρπάζομαι
α) (για παλαιστή) περισφίγγω τον αντίπαλο με τους βραχίονες
β) αρπάζομαι και απομακρύνομαι από τον θάνατο
γ) γραμμ. (σχετικά με το φαινόμενο της συντακτικής έλξης) σχηματίζομαι καθ' έλξιν
δ) βιάζομαι να διατυπώσω τις κρίσεις ή τη γνώμη μου σχετικά με ένα θέμα
6. μτφ. α) παρασύρω κάποιον με πειστικά επιχειρήματα ώστε να έλθει με το μέρος μου, τον καταπείθω
β) ενώνομαι με μυστική έξαρση με το θείο
γ) (για δαίμονα) κατέχω, κρατώ υπό την εξουσία μου
7. φρ. α) «συναρπάζω χεῑρας» — αρπάζω κάποιον πιάνοντας και δένοντας τα χέρια του πίσω (Ευρ., Λυσ.)
β) «συναρπάζω φρενί» — αντιλαμβάνομαι κάτι αμέσως και με οξύτητα, το αρπάζω αμέσως (Σοφ.)
γ) «συναρπάζω τὸ ζητούμενον»
(λογ.) θεωρώ ως αποδεδειγμένο το ζητούμενο, διαπράττω το σφάλμα του φαύλου κύκλου (Λουκιαν., Σέξτ. Εμπ)
8. το αρσ. πληθ. μτχ. παθ. παρακμ. ως ουσ.) οἱ συνηρπασμένοι
αυτοί που υπέστησαν κλοπή, ληστεία.