κρίκος: Difference between revisions
ἔκδοτον σεαυτὴν τῷ σύροντι ποταμῷ τῶν πραγμάτων ἐᾶσαι → abandon yourself to the eddying flow of events
m (Text replacement - "(<b class="b2">)([\w\s']+)(<\/b>)" to "$2") |
|||
Line 35: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: <b class="b2">ring, at the end of a carriage-pole, on a sail, curtain-ring, arm-, fingerring etc.</b> (Ω 272, Hdt. 2, 36, Arist., Thphr., hell. inscr.);<br />Other forms: Ac. <b class="b3">κρίκα κρίκον</b> H. Also [[κίρκος]] (hell.; cf. [[κιρκόω]] below)<br />Compounds: Rarely as 1. member, e.g. in <b class="b3">κρικ-ηλασία</b> [[trundling of hoops]] (Antyll. ap. Orib. 6, 26. 1).<br />Derivatives: [[κιρκίον]] [[small ring]] (Delos IIa), <b class="b3">κρικέλ(λ)ιον</b> <b class="b2">id.</b> (Alex. Trall., sch.; like <b class="b3">ψέλ(λ)ιον</b>; cf. Lat. [[circellus]]); [[κρικωτός]] [[consisting of rings]] (hell.); cf. [[κρικόομαι]] [[be fastened with a ring]] (Str.) with [[κρίκωσις]] (Heliod. ap. Orib.), <b class="b3">-ωμα</b> (Eust.); [[κιρκόω]] [[fetter with a ring]] (A. Pr. 74). Several H.-glosses: <b class="b3">κρικάδεια τὸ ἐναλ-λάξαι τοὺς δακτύλους ὥσπερ</b> [+][[κρυβούς]]; <b class="b3">ἐγκρικάδεια συναφη χειρῶν εἰς τοὑπίσω</b>; <b class="b3">ἐγκρίκια ξύλα κεκκαμμένα</b>.<br />Origin: IE [Indo-European] [569] <b class="b2">*krik-</b> [[circle]]<br />Etymology: Not to [[Κίρκη]] (Fick KZ 44, 347); against this Güntert Kalypso 16. - On [[κιρσός]] ([[κρισσός]], [[κριξός]]) s. v. If IE, [[κίρκος]] is phonetically impossible; also on chronological grounds [[κρίκος]] must be original; from there with transposition [[κίρκος]] (Schwyzer 267, Lejeune Traité de phon. 122). Further analysis is quite hypothetical; both IE | |etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: <b class="b2">ring, at the end of a carriage-pole, on a sail, curtain-ring, arm-, fingerring etc.</b> (Ω 272, Hdt. 2, 36, Arist., Thphr., hell. inscr.);<br />Other forms: Ac. <b class="b3">κρίκα κρίκον</b> H. Also [[κίρκος]] (hell.; cf. [[κιρκόω]] below)<br />Compounds: Rarely as 1. member, e.g. in <b class="b3">κρικ-ηλασία</b> [[trundling of hoops]] (Antyll. ap. Orib. 6, 26. 1).<br />Derivatives: [[κιρκίον]] [[small ring]] (Delos IIa), <b class="b3">κρικέλ(λ)ιον</b> <b class="b2">id.</b> (Alex. Trall., sch.; like <b class="b3">ψέλ(λ)ιον</b>; cf. Lat. [[circellus]]); [[κρικωτός]] [[consisting of rings]] (hell.); cf. [[κρικόομαι]] [[be fastened with a ring]] (Str.) with [[κρίκωσις]] (Heliod. ap. Orib.), <b class="b3">-ωμα</b> (Eust.); [[κιρκόω]] [[fetter with a ring]] (A. Pr. 74). Several H.-glosses: <b class="b3">κρικάδεια τὸ ἐναλ-λάξαι τοὺς δακτύλους ὥσπερ</b> [+][[κρυβούς]]; <b class="b3">ἐγκρικάδεια συναφη χειρῶν εἰς τοὑπίσω</b>; <b class="b3">ἐγκρίκια ξύλα κεκκαμμένα</b>.<br />Origin: IE [Indo-European] [569] <b class="b2">*krik-</b> [[circle]]<br />Etymology: Not to [[Κίρκη]] (Fick KZ 44, 347); against this Güntert Kalypso 16. - On [[κιρσός]] ([[κρισσός]], [[κριξός]]) s. v. If IE, [[κίρκος]] is phonetically impossible; also on chronological grounds [[κρίκος]] must be original; from there with transposition [[κίρκος]] (Schwyzer 267, Lejeune Traité de phon. 122). Further analysis is quite hypothetical; both IE [[-kri-k-o-]] (Hofmann) and <b class="b2">*ki-kr-o-</b> > <b class="b2">*kriko-</b> (WP. 2, 569) bring the word in the all-covering family (<b class="b2">s)ker-</b> [[turn]], [[bend]] (Pok. 935). - To [[κιρκος]], as LW [loanword], Lat. [[circus]] [[circle ]] (Thurneysen in the Thes., Hofmann, Ernout Aspects du vocab. [[latin]] 69); acc. to others, e.g. WP., (Ernout -)-Meillet s. [[circus]], old cognate (because of [[circum]]); from [[circus]] through back-loaning hell. a. late [[κίρκος]] <b class="b2">id.</b>; from there and from [[circulus]] the Westeurop. forms. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj |
Revision as of 18:14, 20 August 2022
English (LSJ)
[ῐ], ὁ, Homeric form of κίρκος, A ring, on a horse's breastband, to fasten it to the peg (ἕστωρ) at the end of the carriage-pole, Il.24.272. 2 eyelet-hole in sails, through which the reefingropes were drawn, Hdt.2.36, cf. Poll.1.94, PLond.3.1164 (h) 8 (iii A. D.). 3 curtain-ring, Thphr.HP4.2.7, J.AJ3.6.2. 4 fingerring, Arist.Pol.1324b14; part of a finger-ring, Inscr.Délos461 Ba6, al. (ii B. C.). 5 nose-ring, S.E.P.3.203. 6 armlet, Plu.Dem. 30. 7 link in a chain, Id.2.304b, Alex.Aphr.Pr.2.67, Iamb. Comm.Math.7; ἐκ κρίκου λεπτοῦ πεποιημένα ὑφάσματα chain armour, Jul.Or.37d. 8 hoop, Antyll. ap. Orib.6.26.2. 9 ring of a spanner, Hero Bel.101.13; of a ring-bolt, Apollod Poliorc.166.15; of an armillary sphere, Procl.Hyp.6.2 (pl.).
Greek (Liddell-Scott)
κρίκος: ῐ, ὁ, Ὁμηρ. τύπος τοῦ κίρκος, κρίκος τις («κρικέλλι») ἐπὶ τῆς ἐπιστηθίου σκευῆς τῶν ἵππων δι’ ἧς προσέδενον αὐτοὺς πρὸς ξύλινον πάσσαλον (ἕστορα) τοῦ ῥυμοῦ τῆς ἁμάξης, ἐπὶ δὲ κρίκον ἕστορι βάλλον Ἰλ. Ω. 272. 2) μικραὶ ὀπαὶ ἐν τοῖς ἱστίοις δι’ ὧν τὰ σχοινία (οἱ κάλῳ) διήρχοντο καὶ ἐσύροντο. Ἡρόδ. 2. 36, πρβλ. Ἰωσήπ. Ἰουδ. Ἀρχ. 3. 6, 2, Πολυδ. Αϳ, 94. 3) δακτύλιος, «δαχτυλίδι» τῆς χειρός, Θεόφρ. Ἱστ. Φυτ. 4. 2, 7· ἐν Καρχηδόνι οἱ ἄνδρες ἐφόρουν ἰσαρίθμους δακτυλίους ταῖς μάχαις ἐν αἷς ἐπολέμησαν, Ἀριστ. Πολ. 7. 2, 10. 4) κόσμημα τῆς ῥινός, ἔρρινον δακτυλίδιον, Σέξτ. Ἐμπειρ. Π. 3. 203· φυλακτήριον, Πλουτ. Δημοσθ. 30· κρίκος ἁλύσεως, ὁ αὐτ. 2. 304Β, Ἀλεξ. Ἀφρ. Προβλ. 2. 67· ἐκ κρίκου λεπτοῦ πεποιημένα ὑφασμάτια, δηλ. ἁλυσιδωτὸς ὁπλισμός, Ἰουλιαν. 37D.
French (Bailly abrégé)
ου (ὁ) :
1 anneau fixé à la partie saillante du joug;
2 anneau ou œillet d’une voile (par où passent les cordages servant à la manœuvrer);
3 bracelet.
Étymologie: DELG cf. κυρτός.
Syn. 3) ἀμφιδέαι, βραχιονιστήρ, περιβραχιόνιον, περίχειρον, σφιγγίον, ψέλιον.
English (Autenrieth)
(κίρκος): yoke-ring, Il. 24.272†. (See adjoining cut, from the antique; still clearer are cuts Nos. 42, 45.)
Spanish
Greek Monolingual
ο (AM κρίκος)
κυκλικός δακτύλιος, συνήθως μεταλλικός
νεοελλ.
1. το μηχάνημα γρύλλος
2. βοτ. συγκεντρικός κυλινδρικός δακτύλιος από ξυλώδη ιστό του δευτερογενούς ξυλώματος, τον οποίο σχηματίζουν κάθε χρόνο τα μακρόβια φυτά κατά την αύξηση του πάχους του κορμού τους
3. στον πληθ. οι κρίκοι
όργανο γυμναστικής που αποτελείται από δύο δακτυλίους αναρτημένους από οροφή ή από ικρίωμα με σχοινιά
νεοελλ.-μσν.
μτφ. μέσο που συνδέει άρρηκτα δύο πρόσωπα ή δύο πράγματα, συνεκτικός δεσμός, σύνδεσμος
αρχ.
1. μικρές οπές στα ιστία πλοίου από τις οποίες περνούσαν και σύρονταν τα σχοινιά
2. δακτύλιος για το κρέμασμα κουρτίνας, παραπετάσματος
3. δαχτυλίδι για το χέρι ή για τη μύτη
4. βραχιόλι
5. στεφάνη
6. αλυσιδωτός οπλισμός.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. κρίκος < krik-os < ki-rk-os, που εμφανίζει τη μηδενισμένη βαθμίδα -kr- της ΙΕ ρίζας (s)ker- «κάμπτω, λυγίζω», με ενεστωτικό διπλασιασμό (κι-) και αντιμετάθεση τών συμφώνων της ρίζας (kr- > rk: kirkos > kriko-s (πρβλ. τίτκω > τίκτω). Τον τ. κίρκος (βλ. κίρκος (ΙΙ) δανείστηκε η Λατινική με τη μορφή circus «κύκλος, ιππόδρομος» — με τη σημ. αυτή η λ. απαντά στην ελλ. ως αντιδάνεια (βλ. κίρκος III και λ. τσίρκο). Τους λατ. τ. circus, circulus δανείστηκαν, τέλος, ευρωπαϊκές γλώσσες (πρβλ. γαλλ. cirque, cercle- αγγλ. circle, circuit).
ΠΑΡ. αρχ. κρίκα, κρικούμαι αρχ.-μσν. κρικίον.
ΣΥΝΘ. (Α' συνθετικό) κρικηλασία, κρικοειδής αρχ. κρικοποιούμαι νεοελλ. κρικόδεσμος].
Greek Monotonic
κρίκος: [ῐ], ὁ, ομηρ. τύπος του κίρκος,
1. δαχτυλίδι στον ιμάντα του στήθους των αλόγων, για να δένεται στον πάσσαλο (ἕστωρ) στο τέλος του ρυμού του αμαξιού, σε Ομήρ. Ιλ.
2. μικρές τρύπες στα πανιά, μέσω των οποίων διέρχονται και σύρονται τα σχοινιά, σε Ηρόδ.
Russian (Dvoretsky)
κρίκος: (ῐ) ὁ
1) кольцо: ἐπὶ κρίκον ἕστορι βάλλον Hom. (запрягая коней), они надели кольцо на (яремный) стержень; οἱ τῶν ἱστίων κρίκοι Her. парусные кольца (для укрепления парусов и снастей);
2) кольцо, перстень Arst., Sext.;
3) браслет Plut.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
κρίκος -ου, ὁ, ep. κίρκος jukring (aan een wagen); ring (aan een zeil). armband.
Frisk Etymological English
Grammatical information: m.
Meaning: ring, at the end of a carriage-pole, on a sail, curtain-ring, arm-, fingerring etc. (Ω 272, Hdt. 2, 36, Arist., Thphr., hell. inscr.);
Other forms: Ac. κρίκα κρίκον H. Also κίρκος (hell.; cf. κιρκόω below)
Compounds: Rarely as 1. member, e.g. in κρικ-ηλασία trundling of hoops (Antyll. ap. Orib. 6, 26. 1).
Derivatives: κιρκίον small ring (Delos IIa), κρικέλ(λ)ιον id. (Alex. Trall., sch.; like ψέλ(λ)ιον; cf. Lat. circellus); κρικωτός consisting of rings (hell.); cf. κρικόομαι be fastened with a ring (Str.) with κρίκωσις (Heliod. ap. Orib.), -ωμα (Eust.); κιρκόω fetter with a ring (A. Pr. 74). Several H.-glosses: κρικάδεια τὸ ἐναλ-λάξαι τοὺς δακτύλους ὥσπερ [+]κρυβούς; ἐγκρικάδεια συναφη χειρῶν εἰς τοὑπίσω; ἐγκρίκια ξύλα κεκκαμμένα.
Origin: IE [Indo-European] [569] *krik- circle
Etymology: Not to Κίρκη (Fick KZ 44, 347); against this Güntert Kalypso 16. - On κιρσός (κρισσός, κριξός) s. v. If IE, κίρκος is phonetically impossible; also on chronological grounds κρίκος must be original; from there with transposition κίρκος (Schwyzer 267, Lejeune Traité de phon. 122). Further analysis is quite hypothetical; both IE -kri-k-o- (Hofmann) and *ki-kr-o- > *kriko- (WP. 2, 569) bring the word in the all-covering family (s)ker- turn, bend (Pok. 935). - To κιρκος, as LW [loanword], Lat. circus circle (Thurneysen in the Thes., Hofmann, Ernout Aspects du vocab. latin 69); acc. to others, e.g. WP., (Ernout -)-Meillet s. circus, old cognate (because of circum); from circus through back-loaning hell. a. late κίρκος id.; from there and from circulus the Westeurop. forms.
Middle Liddell
κρῐ́κος, ὁ, [Homeric form of κίρκος
1. a ring on a horse's breast-band, to fasten it to the peg (ἕστωῤ at the end of the carriage-pole, Il.
2. an eyelet-hole in sails, through which the reefing-ropes were drawn, Hdt.
Frisk Etymology German
κρίκος: {kríkos}
Forms: auch κίρκος (hell. u. sp.; vgl. κιρκόω unten); Akk. κρίκα· κρίκον H.
Grammar: m.
Meaning: ‘Ring, Reif, am Jochbalken, am Segel, am Vorhang, Arm-, Fingerring’ (Ω 272, Hdt. 2, 36, Arist., Thphr., hell. Inschr. usw.)
Composita : Vereinzelt als Vorderglied, z.B. in κρικηλασία das Reifentreiben (Antyll. ap. Orib. 6, 26. 1).
Derivative: Ableitungen: κιρκίον Ringelchen (Delos IIa), κρικέλ(λ)ιον Reif (Alex. Trall., Sch.; wie ψέλ(λ)ιον; vgl. lat. circellus); κρικωτός aus Ringen bestehend (hell. u. sp.); vgl. κρικόομαι mit einem Ring befestigt werden (Str. u. a.) mit κρίκωσις (Heliod. ap. Orib.), -ωμα (Eust.); κιρκόω mit einem Ring fesseln (A. Pr. 74). Mehrere H.-Glossen: κρικάδεια· τὸ ἐναλλάξαι τοὺς δακτύλους ὥσπερ [+]κρυβούς; ἐγκρικάδεια· συναφὴ χειρῶν εἰς τοὐπίσω; ἐγκρίκια· ξύλα κεκκαμμένα. — Zu Κίρκη eine unwahrscheinliche Hypothese bei Fick KZ 44, 347 (mit mehreren Einzelheiten über κίρκος); dagegen Güntert Kalypso 16 m. Lit. — Zu κιρσός (κρισσός, κριξός) s. bes.
Etymology : Wenn idg., ist κίρκος als Grundform lautlich unmöglich; auch aus chronologischen Gründen hat κρίκος als das Ursprüngliche zu gelten; daraus durch Umstellung κίρκος (Schwyzer 267, Lejeune Traité de phon. 122). Die weitere Analyse ist ganz hypothetisch; sowohl ein angenommenes idg. -qri-q-o- (Hofmann) wie *qi-qr-o- > *qriqo- (WP. 2, 569) lenken das Wort in die allumfassende Sippe (s)qer- drehen, biegen (WP. a.a.O., Pok. 935) ein. — Zu κίρκος, u. zw. wohl als LW, lat. circus ‘Kreis (linie), Zirkus’ (Thurneysen im Thes., Hofmann, Ernout Aspects du vocab. latin 69); nach anderen, z.B. WP., (Ernout -)-Meillet s. circus, urverwandt (wegen circum); aus circus durch Rückentlehnung hell. u. sp. κίρκος ib.; daraus und aus circulus die westeurop. Formen.
Page 2,19-20