χυμός: Difference between revisions

From LSJ

πόθῳ δὲ τοῦ θανόντος ἠγκιστρωμένη ψυχὴν περισπαίροντι φυσήσει νεκρῷ → pierced by sorrow for the dead shall breathe forth her soul on the quivering body

Source
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)<b class="b3">(\w+)<\/b>" to "$1")
m (Text replacement - "Theophrastus" to "Thphr.")
Tags: Mobile edit Mobile web edit
 
(24 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=chymos
|Transliteration C=chymos
|Beta Code=xumo/s
|Beta Code=xumo/s
|Definition=ὁ, (χέω) used much <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> like [[χυλός]], though sts. distd. fr. it (v. [[χυλός]]). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> [[juice]] of plants, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Epid.</span>6.6.3</span> (cf. Gal.17 (2).327), <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>60a</span>, <span class="bibl">60b</span>(pl.), <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>554a13</span>(pl.), <span class="bibl">596b17</span>, <span class="bibl">Thphr. <span class="title">HP</span>9.1.1</span>, al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[animal juices]], 'humours', <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>18</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span> 556b22</span>, <span class="bibl"><span class="title">PA</span>676a16</span>; [[juice]] in a wider sense covering <span class="bibl">1.1</span> and <span class="bibl">2</span>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Mete.</span> 380b2</span> (pl.), <span class="bibl">32</span>: freq. in later writers, Gal.15.62, 16.497, <span class="bibl">Porph.<span class="title">Abst.</span> 2.45</span>, etc.; ἡμίπεπτοι χ. Gal.6.258; <b class="b3">πέψαι τοὺς χ</b>. ib.253. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b3">χυμός· σίελος</b>, Hsch. (<b class="b3">αἱ τῶν χυμῶν κενώσεις</b> include [[πτύσματα]] in Gal.16.644). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> [[flavour]], ἅμα τῇ γεύσει ὁ χ. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Ph.</span>245a9</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Mete.</span> 356a13</span> (pl.), <span class="bibl"><span class="title">de An.</span>414b11</span>: but not of the [[action of causing taste]], <b class="b3">ἡ τοῦ χ. [ἐνέργεια] ἀνώνυμος</b> ib.<span class="bibl">426a15</span>; ἰχθῦν... ἔχοντα τοὺς χ. ἐν αὑτῷ <span class="bibl">Arched.2.9</span>; opp. <b class="b3">ὀσμαί, χρόαι</b>, Plu.2.646b (and so interchangeable with χυλός 11 (q.v.), <span class="bibl">Diocl.Fr.138</span>): several varieties distd. by <span class="bibl">Thphr. <span class="title">CP</span>6.4.1</span>, cf. Plu.2.913b.</span>
|Definition=ὁ, ([[χέω]]) used much<br><span class="bld">A</span> like [[χυλός]], though sometimes distinguished from it (v. [[χυλός]]).<br><span class="bld">I</span> [[juice]] of plants, Hp.''Epid.''6.6.3 (cf. Gal.17 (2).327), Pl.''Ti.''60a, 60b(pl.), [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''554a13(pl.), 596b17, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]''9.1.1, al.<br><span class="bld">2</span> [[animal juices]], '[[humour]]s', Hp.''VM''18, [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]'' 556b22, ''PA''676a16; [[juice]] in a wider sense covering 1.1 and 2, Id.''Mete.'' 380b2 (pl.), 32: freq. in later writers, Gal.15.62, 16.497, Porph.''Abst.'' 2.45, etc.; ἡμίπεπτοι χ. Gal.6.258; <b class="b3">πέψαι τοὺς χ.</b> ib.253.<br><span class="bld">3</span> χυμός· [[σίελος]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] (<b class="b3">αἱ τῶν χυμῶν κενώσεις</b> include [[πτύσμα]]τα in Gal.16.644).<br><span class="bld">II</span> [[flavour]], ἅμα τῇ γεύσει ὁ χ. Arist.''Ph.''245a9, cf. ''Mete.'' 356a13 (pl.), ''de An.''414b11: but not of the [[action of causing taste]], <b class="b3">ἡ τοῦ χ. [ἐνέργεια] ἀνώνυμος</b> ib.426a15; ἰχθῦν... ἔχοντα τοὺς χ. ἐν αὑτῷ Arched.2.9; opp. [[ὀσμή|ὀσμαί]], [[χρόα]]ι, Plu.2.646b (and so interchangeable with [[χυλός]] ΙΙ ([[quod vide|q.v.]]), Diocl.Fr.138): several varieties distinguished by [[Theophrastus|Thphr.]] ''CP''6.4.1, cf. Plu.2.913b.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1385.png Seite 1385]] ὁ, [[Saft]], Flüssigkeit; Soph. frg. 162; Archedic. bei Ath. VII, 292 f (V. 9); Plat. Tim. 59 e; bes. der [[Geschmack]], sowohl der Sinn des Geschmackes, als die Eigenschaft eines das Organ des Geschmackes durch seinen Saft afficirenden feuchten Körpers; so Arist. de anim. 3, 2 de sens. 1 u. öfter; die Griechen nahmen 9 Arten des Geschmackes an, [[ἁλμυρός]], [[πικρός]], όξύς, od. [[ὀξίνης]], [[οἰνώδης]], [[λιπαρός]], [[στρυφνός]], [[αὐστηρός]], [[γλυκύς]], [[δριμύς]], Theophr. Hist. plant. 6, 4, Plut. qu. nat. 5.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1385.png Seite 1385]] ὁ, [[Saft]], Flüssigkeit; Soph. frg. 162; Archedic. bei Ath. VII, 292 f (V. 9); Plat. Tim. 59 e; bes. der [[Geschmack]], sowohl der Sinn des Geschmackes, als die Eigenschaft eines das Organ des Geschmackes durch seinen Saft afficirenden feuchten Körpers; so Arist. de anim. 3, 2 de sens. 1 u. öfter; die Griechen nahmen 9 Arten des Geschmackes an, [[ἁλμυρός]], [[πικρός]], όξύς, od. [[ὀξίνης]], [[οἰνώδης]], [[λιπαρός]], [[στρυφνός]], [[αὐστηρός]], [[γλυκύς]], [[δριμύς]], Theophr. Hist. plant. 6, 4, Plut. qu. nat. 5.
}}
{{bailly
|btext=οῦ (ὁ) :<br /><b>I.</b> [[suc]] :<br /><b>1</b> [[suc de viande]] ; <i>p. anal.</i> suppuration d'une blessure;<br /><b>2</b> [[suc préparé]] ; tout aliment succulent <i>ou</i> savoureux, sirop;<br /><b>II.</b> <i>p. ext.</i> [[goût]], [[saveur d'une chose]].<br />'''Étymologie:''' v. [[χέω]].
}}
{{elru
|elrutext='''χῡμός:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> [[сок]] (φυτῶν χυμοί Plat.; χυμοὶ σαρκός Arst.);<br /><b class="num">2</b> [[вкус]], [[вкусовое ощущение]] (χυμοὶ καὶ ὀσμαὶ καὶ χρόαι Plut.);<br /><b class="num">3</b> [[вкус]], [[чувство вкуса]]: ὁ χ. ἕν τι τῶν ἁπτῶν ἐστιν Arst. чувство вкуса относится к разряду осязательных.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''χῡμός''': -οῦ, ὁ, (χέω) ἐν χρήσει σχεδὸν ὡς συνών. τῷ [[χυλός]], εἰ καὶ διακρίνεται [[ἐνίοτε]] ἀπ’ [[αὐτοῦ]], (ἴδε ἐν λ. [[χυλός]]). Ι. ὁ ὀπὸς φυτῶν, Πλάτ. Τίμ. 59Ε, 60Β, Ἀριστ. περὶ τὰ Ζῷα Ἱστ. 5. 22, 8., 8. 11, κ. ἀλλ., Θεοφρ. περὶ Φυτ. Ἱστ. 9. 1, 1., κ. ἀλλ. 2) ἐπὶ ζωϊκῶν χυμῶν, Ἱππ. περὶ Ἀρχ. Ἰητρ. 15, Ἀριστ. περὶ τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 31, 1, περὶ Ζῴων Μορ. 3. 15, 2, κ. ἀλλ. 3) = χυλὸς Ι. 3, ὁ αὐτ. Μετεωρολ. 4. 3, 13, Γαλην., ἴδε Greenh. Θεόφρ. 76. 4. 3) χ. [[αἱματικός]], ἡ ῥύσις τῶν ἐμμήνων, Μαλάλ. 290. 4. ΙΙ. [[γεῦσις]], τὸ γευστικόν, [[ἤτοι]]. 1) ὡς ἡ [[ἰδιότης]] πράγματος (κειμένη ἐν τοῖς ἐν αὐτῷ ὑγροῖς), π.χ. ἅμα τῇ γεύσει ὁ χυμὸς Ἀριστ. Φυσ. 7. 2· 12· ἐφθὸν τὸν ἰχθὺν ἀποδίδωμ’ ἔχοντα τοὺς χυμοὺς ἐν αὐτῷ τήν τε τῆς ἅλμης ἀκμὴν Ἀρχέδικος ἐν «Θησαυρῷ» 1. 8· χυμούς, [[ὀσμάς]], χρόας Πλούτ. 2. 646Β· ― ἢ 2) ὡς τὸ [[αἴσθημα]] [[ὅπερ]] γεννᾶται εἰς τὸν γευόμενον, Ἀριστ. περὶ Ψυχ. 2. 3, 4, Μετεωρ. 2. 2, 22, κτλ. ― Οἱ Ἕλληνες διέκρινον [[ἐννέα]] [[ποικιλίας]] τῆς αἰσθήσεως τῆς γεύσεως, καὶ [[ἑπομένως]] τῶν χυμῶν, [[ἁλμυρός]], [[πικρός]], ὀξὺς ἢ [[ὀξίνης]], [[οἰνώδης]], [[λιπαρός]], [[στρυφνός]], [[αὐστηρός]], [[γλυκύς]], [[δριμύς]], Θεοφρ. περὶ Φυτ. Αἰτ. 6. 4, Πλούτ. 2. 193Β κἑξ.
|lstext='''χῡμός''': -οῦ, ὁ, (χέω) ἐν χρήσει σχεδὸν ὡς συνών. τῷ [[χυλός]], εἰ καὶ διακρίνεται [[ἐνίοτε]] ἀπ’ [[αὐτοῦ]], (ἴδε ἐν λ. [[χυλός]]). Ι. ὁ ὀπὸς φυτῶν, Πλάτ. Τίμ. 59Ε, 60Β, Ἀριστ. περὶ τὰ Ζῷα Ἱστ. 5. 22, 8., 8. 11, κ. ἀλλ., Θεοφρ. περὶ Φυτ. Ἱστ. 9. 1, 1., κ. ἀλλ. 2) ἐπὶ ζωϊκῶν χυμῶν, Ἱππ. περὶ Ἀρχ. Ἰητρ. 15, Ἀριστ. περὶ τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 31, 1, περὶ Ζῴων Μορ. 3. 15, 2, κ. ἀλλ. 3) = χυλὸς Ι. 3, ὁ αὐτ. Μετεωρολ. 4. 3, 13, Γαλην., ἴδε Greenh. Θεόφρ. 76. 4. 3) χ. [[αἱματικός]], ἡ ῥύσις τῶν ἐμμήνων, Μαλάλ. 290. 4. ΙΙ. [[γεῦσις]], τὸ γευστικόν, [[ἤτοι]]. 1) ὡς ἡ [[ἰδιότης]] πράγματος (κειμένη ἐν τοῖς ἐν αὐτῷ ὑγροῖς), π.χ. ἅμα τῇ γεύσει ὁ χυμὸς Ἀριστ. Φυσ. 7. 2· 12· ἐφθὸν τὸν ἰχθὺν ἀποδίδωμ’ ἔχοντα τοὺς χυμοὺς ἐν αὐτῷ τήν τε τῆς ἅλμης ἀκμὴν Ἀρχέδικος ἐν «Θησαυρῷ» 1. 8· χυμούς, [[ὀσμάς]], χρόας Πλούτ. 2. 646Β· ― ἢ 2) ὡς τὸ [[αἴσθημα]] [[ὅπερ]] γεννᾶται εἰς τὸν γευόμενον, Ἀριστ. περὶ Ψυχ. 2. 3, 4, Μετεωρ. 2. 2, 22, κτλ. ― Οἱ Ἕλληνες διέκρινον [[ἐννέα]] [[ποικιλίας]] τῆς αἰσθήσεως τῆς γεύσεως, καὶ [[ἑπομένως]] τῶν χυμῶν, [[ἁλμυρός]], [[πικρός]], ὀξὺς ἢ [[ὀξίνης]], [[οἰνώδης]], [[λιπαρός]], [[στρυφνός]], [[αὐστηρός]], [[γλυκύς]], [[δριμύς]], Θεοφρ. περὶ Φυτ. Αἰτ. 6. 4, Πλούτ. 2. 193Β κἑξ.
}}
{{bailly
|btext=οῦ (ὁ) :<br /><b>I.</b> suc :<br /><b>1</b> suc de viande ; <i>p. anal.</i> suppuration d’une blessure;<br /><b>2</b> suc préparé ; tout aliment succulent <i>ou</i> savoureux, sirop;<br /><b>II.</b> <i>p. ext.</i> goût, saveur d’une chose.<br />'''Étymologie:''' v. [[χέω]].
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=ο, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> το θρεπτικό [[υγρό]] που κυκλοφορεί στα διάφορα μέρη τών [[φυτών]]<br /><b>2.</b> καθένα από τα [[τέσσερα]] υγρά του σώματος τα οποία, [[κατά]] τους αρχαίους φυσιολόγους, προσδιόριζαν την [[ιδιοσυγκρασία]] και τον χαρακτήρα του ατόμου και που [[είναι]] το [[αίμα]], το [[φλέγμα]], η κίτρινη [[χολή]] και η [[μέλαινα]] [[χολή]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>φυσιολ.</b> η [[πολτώδης]] [[ομοιογενής]] [[μάζα]] που προκύπτει από την [[επίδραση]] του γαστρικού υγρού στις ουσίες της τροφής [[μέσα]] στον στόμαχο και η οποία, περνώντας στο [[έντερο]], δίνει τον χυλό και τα περιττώματα<br /><b>2.</b> το [[υγρό]] που περιέχεται σε φρούτα και καρπούς και αφαιρείται με [[συμπίεση]] και [[έκθλιψη]], κν. [[ζουμί]] (α. «[[χυμός]] πορτοκαλιού» β. «[[χυμός]] ντομάτας»)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> χαρακτηριστικό [[γνώρισμα]] ζωντάνιας ή ομορφιάς («έδωσε στην [[ποίηση]] νέους χυμούς»)<br /><b>μσν.</b><br />η [[εμμηνορρυσία]] («χυμὶς [[αἱματικός]]», Μαλάλ. Ι.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[υγρό]] που περιέχεται σε όλες τις οργανικές ουσίες («τὰ τοιαῡτα βρώματα ἥκιστα τοιούτου χυμοῡ ἀκρήτου τε καὶ διαφέροντος δῆλά ἐστιν μετέχοντα», Ιπποκρ.)<br /><b>2.</b> η χαρακτηριστική [[γεύση]] μιας ουσίας, όταν τήν δοκιμάζει [[κανείς]] (α. «ἡ μὲν γευστὴ [[δύναμις]] ἡ [[ποιότης]] ἢ [[ὅπως]] ἄν τις ὀνομάζει ἐθέλῃ... [[χυμός]]», <b>Γαλ.</b><br />β. «ἅμα τῇ γεύσει ὁ [[χυμός]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> α) «[[χυμός]]<br />[[σίελος]]» <br />β) «[[χυμός]]<br />τάφου [[χῶμα]]».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[χυλός]].
|mltxt=ο, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> το θρεπτικό [[υγρό]] που κυκλοφορεί στα διάφορα μέρη τών [[φυτών]]<br /><b>2.</b> καθένα από τα [[τέσσερα]] υγρά του σώματος τα οποία, [[κατά]] τους αρχαίους φυσιολόγους, προσδιόριζαν την [[ιδιοσυγκρασία]] και τον χαρακτήρα του ατόμου και που [[είναι]] το [[αίμα]], το [[φλέγμα]], η κίτρινη [[χολή]] και η [[μέλαινα]] [[χολή]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>φυσιολ.</b> η [[πολτώδης]] [[ομοιογενής]] [[μάζα]] που προκύπτει από την [[επίδραση]] του γαστρικού υγρού στις ουσίες της τροφής [[μέσα]] στον στόμαχο και η οποία, περνώντας στο [[έντερο]], δίνει τον χυλό και τα περιττώματα<br /><b>2.</b> το [[υγρό]] που περιέχεται σε φρούτα και καρπούς και αφαιρείται με [[συμπίεση]] και [[έκθλιψη]], κν. [[ζουμί]] (α. «[[χυμός]] πορτοκαλιού» β. «[[χυμός]] ντομάτας»)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> χαρακτηριστικό [[γνώρισμα]] ζωντάνιας ή ομορφιάς («έδωσε στην [[ποίηση]] νέους χυμούς»)<br /><b>μσν.</b><br />η [[εμμηνορρυσία]] («χυμὶς [[αἱματικός]]», Μαλάλ. Ι.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[υγρό]] που περιέχεται σε όλες τις οργανικές ουσίες («τὰ τοιαῦτα βρώματα ἥκιστα τοιούτου χυμοῦ ἀκρήτου τε καὶ διαφέροντος δῆλά ἐστιν μετέχοντα», Ιπποκρ.)<br /><b>2.</b> η χαρακτηριστική [[γεύση]] μιας ουσίας, όταν τήν δοκιμάζει [[κανείς]] (α. «ἡ μὲν γευστὴ [[δύναμις]] ἡ [[ποιότης]] ἢ [[ὅπως]] ἄν τις ὀνομάζει ἐθέλῃ... [[χυμός]]», <b>Γαλ.</b><br />β. «ἅμα τῇ γεύσει ὁ [[χυμός]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> α) «[[χυμός]]<br />[[σίελος]]» <br />β) «[[χυμός]]<br />τάφου [[χῶμα]]».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[χυλός]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''χῡμός:''' -οῦ, ὁ ([[χέω]]), όπως το [[χυλός]], [[χυμός]], σε Πλάτ.
|lsmtext='''χῡμός:''' -οῦ, ὁ ([[χέω]]), όπως το [[χυλός]], [[χυμός]], σε Πλάτ.
}}
{{elru
|elrutext='''χῡμός:''' ὁ<br /><b class="num">1)</b> сок (φυτῶν χυμοί Plat.; χυμοὶ σαρκός Arst.);<br /><b class="num">2)</b> вкус, вкусовое ощущение (χυμοὶ καὶ ὀσμαὶ καὶ χρόαι Plut.);<br /><b class="num">3)</b> вкус, чувство вкуса: ὁ χ. ἕν τι τῶν ἁπτῶν ἐστιν Arst. чувство вкуса относится к разряду осязательных.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=χῡμός, οῦ, ὁ, [χέω]<br />[[juice]], Plat. like [[χυλός]]
|mdlsjtxt=χῡμός, οῦ, ὁ, [χέω]<br />[[juice]], Plat. like [[χυλός]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Ἀπό τό [[χέω]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}
}}

Latest revision as of 07:42, 2 November 2024

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: χῡμός Medium diacritics: χυμός Low diacritics: χυμός Capitals: ΧΥΜΟΣ
Transliteration A: chymós Transliteration B: chymos Transliteration C: chymos Beta Code: xumo/s

English (LSJ)

ὁ, (χέω) used much
A like χυλός, though sometimes distinguished from it (v. χυλός).
I juice of plants, Hp.Epid.6.6.3 (cf. Gal.17 (2).327), Pl.Ti.60a, 60b(pl.), Arist.HA554a13(pl.), 596b17, Thphr. HP9.1.1, al.
2 animal juices, 'humours', Hp.VM18, Arist.HA 556b22, PA676a16; juice in a wider sense covering 1.1 and 2, Id.Mete. 380b2 (pl.), 32: freq. in later writers, Gal.15.62, 16.497, Porph.Abst. 2.45, etc.; ἡμίπεπτοι χ. Gal.6.258; πέψαι τοὺς χ. ib.253.
3 χυμός· σίελος, Hsch. (αἱ τῶν χυμῶν κενώσεις include πτύσματα in Gal.16.644).
II flavour, ἅμα τῇ γεύσει ὁ χ. Arist.Ph.245a9, cf. Mete. 356a13 (pl.), de An.414b11: but not of the action of causing taste, ἡ τοῦ χ. [ἐνέργεια] ἀνώνυμος ib.426a15; ἰχθῦν... ἔχοντα τοὺς χ. ἐν αὑτῷ Arched.2.9; opp. ὀσμαί, χρόαι, Plu.2.646b (and so interchangeable with χυλός ΙΙ (q.v.), Diocl.Fr.138): several varieties distinguished by Thphr. CP6.4.1, cf. Plu.2.913b.

German (Pape)

[Seite 1385] ὁ, Saft, Flüssigkeit; Soph. frg. 162; Archedic. bei Ath. VII, 292 f (V. 9); Plat. Tim. 59 e; bes. der Geschmack, sowohl der Sinn des Geschmackes, als die Eigenschaft eines das Organ des Geschmackes durch seinen Saft afficirenden feuchten Körpers; so Arist. de anim. 3, 2 de sens. 1 u. öfter; die Griechen nahmen 9 Arten des Geschmackes an, ἁλμυρός, πικρός, όξύς, od. ὀξίνης, οἰνώδης, λιπαρός, στρυφνός, αὐστηρός, γλυκύς, δριμύς, Theophr. Hist. plant. 6, 4, Plut. qu. nat. 5.

French (Bailly abrégé)

οῦ (ὁ) :
I. suc :
1 suc de viande ; p. anal. suppuration d'une blessure;
2 suc préparé ; tout aliment succulent ou savoureux, sirop;
II. p. ext. goût, saveur d'une chose.
Étymologie: v. χέω.

Russian (Dvoretsky)

χῡμός:
1 сок (φυτῶν χυμοί Plat.; χυμοὶ σαρκός Arst.);
2 вкус, вкусовое ощущение (χυμοὶ καὶ ὀσμαὶ καὶ χρόαι Plut.);
3 вкус, чувство вкуса: ὁ χ. ἕν τι τῶν ἁπτῶν ἐστιν Arst. чувство вкуса относится к разряду осязательных.

Greek (Liddell-Scott)

χῡμός: -οῦ, ὁ, (χέω) ἐν χρήσει σχεδὸν ὡς συνών. τῷ χυλός, εἰ καὶ διακρίνεται ἐνίοτε ἀπ’ αὐτοῦ, (ἴδε ἐν λ. χυλός). Ι. ὁ ὀπὸς φυτῶν, Πλάτ. Τίμ. 59Ε, 60Β, Ἀριστ. περὶ τὰ Ζῷα Ἱστ. 5. 22, 8., 8. 11, κ. ἀλλ., Θεοφρ. περὶ Φυτ. Ἱστ. 9. 1, 1., κ. ἀλλ. 2) ἐπὶ ζωϊκῶν χυμῶν, Ἱππ. περὶ Ἀρχ. Ἰητρ. 15, Ἀριστ. περὶ τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 31, 1, περὶ Ζῴων Μορ. 3. 15, 2, κ. ἀλλ. 3) = χυλὸς Ι. 3, ὁ αὐτ. Μετεωρολ. 4. 3, 13, Γαλην., ἴδε Greenh. Θεόφρ. 76. 4. 3) χ. αἱματικός, ἡ ῥύσις τῶν ἐμμήνων, Μαλάλ. 290. 4. ΙΙ. γεῦσις, τὸ γευστικόν, ἤτοι. 1) ὡς ἡ ἰδιότης πράγματος (κειμένη ἐν τοῖς ἐν αὐτῷ ὑγροῖς), π.χ. ἅμα τῇ γεύσει ὁ χυμὸς Ἀριστ. Φυσ. 7. 2· 12· ἐφθὸν τὸν ἰχθὺν ἀποδίδωμ’ ἔχοντα τοὺς χυμοὺς ἐν αὐτῷ τήν τε τῆς ἅλμης ἀκμὴν Ἀρχέδικος ἐν «Θησαυρῷ» 1. 8· χυμούς, ὀσμάς, χρόας Πλούτ. 2. 646Β· ― ἢ 2) ὡς τὸ αἴσθημα ὅπερ γεννᾶται εἰς τὸν γευόμενον, Ἀριστ. περὶ Ψυχ. 2. 3, 4, Μετεωρ. 2. 2, 22, κτλ. ― Οἱ Ἕλληνες διέκρινον ἐννέα ποικιλίας τῆς αἰσθήσεως τῆς γεύσεως, καὶ ἑπομένως τῶν χυμῶν, ἁλμυρός, πικρός, ὀξὺς ἢ ὀξίνης, οἰνώδης, λιπαρός, στρυφνός, αὐστηρός, γλυκύς, δριμύς, Θεοφρ. περὶ Φυτ. Αἰτ. 6. 4, Πλούτ. 2. 193Β κἑξ.

Greek Monolingual

ο, ΝΜΑ
1. το θρεπτικό υγρό που κυκλοφορεί στα διάφορα μέρη τών φυτών
2. καθένα από τα τέσσερα υγρά του σώματος τα οποία, κατά τους αρχαίους φυσιολόγους, προσδιόριζαν την ιδιοσυγκρασία και τον χαρακτήρα του ατόμου και που είναι το αίμα, το φλέγμα, η κίτρινη χολή και η μέλαινα χολή
νεοελλ.
1. φυσιολ. η πολτώδης ομοιογενής μάζα που προκύπτει από την επίδραση του γαστρικού υγρού στις ουσίες της τροφής μέσα στον στόμαχο και η οποία, περνώντας στο έντερο, δίνει τον χυλό και τα περιττώματα
2. το υγρό που περιέχεται σε φρούτα και καρπούς και αφαιρείται με συμπίεση και έκθλιψη, κν. ζουμί (α. «χυμός πορτοκαλιού» β. «χυμός ντομάτας»)
2. μτφ. χαρακτηριστικό γνώρισμα ζωντάνιας ή ομορφιάς («έδωσε στην ποίηση νέους χυμούς»)
μσν.
η εμμηνορρυσία («χυμὶς αἱματικός», Μαλάλ. Ι.)
αρχ.
1. το υγρό που περιέχεται σε όλες τις οργανικές ουσίες («τὰ τοιαῦτα βρώματα ἥκιστα τοιούτου χυμοῦ ἀκρήτου τε καὶ διαφέροντος δῆλά ἐστιν μετέχοντα», Ιπποκρ.)
2. η χαρακτηριστική γεύση μιας ουσίας, όταν τήν δοκιμάζει κανείς (α. «ἡ μὲν γευστὴ δύναμιςποιότηςὅπως ἄν τις ὀνομάζει ἐθέλῃ... χυμός», Γαλ.
β. «ἅμα τῇ γεύσει ὁ χυμός», Αριστοτ.)
3. (κατά τον Ησύχ.) α) «χυμός
σίελος»
β) «χυμός
τάφου χῶμα».
[ΕΤΥΜΟΛ. Βλ. λ. χυλός.

Greek Monotonic

χῡμός: -οῦ, ὁ (χέω), όπως το χυλός, χυμός, σε Πλάτ.

Middle Liddell

χῡμός, οῦ, ὁ, [χέω]
juice, Plat. like χυλός

Mantoulidis Etymological

Ἀπό τό χέω, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.