ὁρμάω

English (LSJ)

fut.

   A -ήσω Pl.Lg.875b : aor. ὥρμησα Il.6.338, Pl.Ion534c; Lacon. imper. ὅρμᾱον, i.e. ὅρμαὁν, = ὅρμησον, Ar.Lys.1247: pf. ὥρμηκα Pl.Plt.265a :—Med. and Pass., Pi.N.1.5, A.Pr.339, Hdt.1.17, etc.: Ep. impf. ὡρμᾶτο Il.3.142: fut. ὁρμήσομαι Hdt.5.34, X.Cyr.7.1.9, ὁρμηθήσομαι Gal.5.85: aor. ὡρμησάμην Il.21.595, v.l. in Hes.Sc. 127 (ἐφ-), never in Prose, exc. ἐξ- X.HG6.5.20 codd.: more freq. in pass. form ὡρμήθην Il.5.12, al., Th.3.98, etc.: pf. ὥρμημαι S.El.70, E. El.340, Th.6.33, etc.: Ion. 3pl. pf. and plpf. ὁρμέαται and -έατο (with vv. ll. ὡρμ-) Hdt.5.121, 8.35 ; in Hom. codd. usu. have the augm., but Aristarch. read ὁρμήθησαν in Il.10.359: (ὁρμή):    A Act.,    I causal, set in motion, urge on, cheer on, τινὰ εἰς πόλεμον Il.6.338, Th.1.127 ; τινὰ ποτὶ κλέος Pi.O.10(11).21 ; τὸ στράτευμα ὁ. ἐπὶ τὰς Ἀθήνας Hdt.8.106, cf. S.Aj.174 (lyr.), E.Or.352 (anap.); ἡ φύσις ὁρμήσει τινὰ ἐπὶ πλεονεξίαν Pl.Lg.875b, cf. Ion534c ; [τὰ] ὁρμῶντα [σώματα] Hp.Epid.6.8.7; μέριμναν ὁρμήσασ' ἐπ' ἔργον E.Ph.1064 (lyr.); ὁ. τινὰ ἐκ χερός tear from one's arms, Id.Hec.143 (anap.):—Pass., ὁρμηθεὶς θεοῦ ἄρχετο inspired by the god he began, Od.8.499 ; πρὸς θεῶν ὡρμημένος S.El.70 ; ὑπὸ ἔρωτος Pl.Smp.181d ; ἵπποι . . ὁρμηθέντες ὑπὸ πληγῇσιν ἱμάσθλης urged on by... Od.13.82.    2 with a thing as the object, stir up, πόλεμον 18.376: c. acc. et inf., τὰς διόδους τῶν πτερῶν . . ὥρμησε πτεροφυεῖν Pl.Phdr.255d :—Pass., ὡρμάθη πλαγά was sped, S.El.196 (lyr.).    II more freq. intr., start,    1 c. inf., ἴρηξ ὃς ὁρμήσῃ διώκειν ὄρνεον ἄλλο starts in chase of... Il.13.64; ὁσσάκι δ' ὁρμήσειε πυλάων . . ἀντίον ἀΐξασθαι whenever he started to rush for the gates, 22.194 ; ὁσσάκι δ' ὁρμήσειε . . στῆναι ἐναντίβιον 21.265 ; ἐξελαύνειν ὁρμῆσαι τὸν στρατόν began to lead out... Hdt.1.76, cf.7.150 ; νίκην ὁρμῶντ' ἀλαλάξαι eager to . ., S.Ant.133 (lyr.); ὥρμα ἀντιλαμβάνεσθαι τοῦ λόγου Pl.R.336b.    2 c. gen., rush headlong at one, Τρώων Il.4.335 : more freq. with Preps., ὁ. ἐπί τινα Hes.Sc.403, Hdt. 1.1, etc.; πύργωμα Καδμείων ἔπι E.Supp.1220 ; εἴς τινας X.Cyr.7.1.17 ; καθ' αὑτούς Id.An.5.7.25 ; also ὁ. ἐς μάχην hasten to battle, A.Pers. 394 ; εἰς ἀγῶνα E.Ph.259(lyr.) ; εἰς τὸ διώκειν X.An.1.8.25 ; ἐπὶ ἁρπαγάς Pl.R.391d ; ἐπὶ τοὺς Ἀθηναίους Th.7.34 ; ὥρμασε (Dor.) ἐπὶ τὰ βασίλεια τῶν Σκυθᾶν SIG709.19 (Chersonesus, ii B. C.) : without any sense of hostility, rush, τᾶσδ' ἀπὸ πέτρας πηδήσασα πυρὸς ἔσω E.Supp.1015 (lyr.); ἐς πατρὸς δόμους Id.Med.1178 ; set out, ἀπὸ [τῆς Οἰνόης] Th.2.19 ; ἐς φυγήν Hdt.7.179, etc.; εἰς τὸ ἐπ' ἐκεῖνα τῆς γῆς Pl.Phd.112b; ἐπ' ἄλλον λόγον Antipho 3.4.5; ἐπὶ τὸ σκοπεῖν X.Mem.3.7.9 ; ἐπὶ τραγῳδίαν ὥρμηκε has turned to tragedy, Alex.135.14 ; δηλώσεις . . τὴν φύσιν ἐπὶ τί μάλισθ' ὥρμηκε, i. e. what your natural bent is, ib.8 ; φυσικῶς ἐπὶ τὴν ὀργὴν ὁρμᾶν Phld.Ir.93 W.; πρὸς τὰς πράξεις Id.Mus.p.71 K.; ἐπὶ φιλοσοφίαν Id.Acad.Ind.p.64 M. ; πρὸς τὰς ὀχείας Arist.HA 546a15 : c. acc. cogn., ὁδόν X.An.3.1.8 ; στρατείαν Id.Cyr.8.6.20.    3 abs., start, begin, ὥσπερ ὡρμήσαμεν, ἴωμεν Pl.Prt.314b, cf. R.425c; αἱ μάλιστα ὁρμήσασαι [νῆες] the ships that were hottest in pursuit, Th.8.34.    B Med. and Pass., like the intr. Act., A. II:    1 c. inf., μὴ φεύγειν ὁρμήσωνται that they put not themselves in motion, set not themselves to flee, Il.8.511 ; so διώκειν ὁρμήθησαν 10.359, cf. Od.4.282 ; ὡρμήθη κόρυθα κρατὸς ἀφαρπάξαι he rushed to snatch... Il.13.188, cf. 182 ; ἦτορ ὡρμᾶτο πτολεμίζειν ἠδὲ μάχεσθαι was eager to... 21.572 ; μᾶλλον ὅρμητο στρατεύεσθαι was eager to march, Hdt.7.1, cf. 19, al., Th.3.45 ; ὅδε ὁ λόγος ὅρμηται λέγεσθαι this account has begun to be given, Hdt.4.16, cf. 6.86.δ' (λέγεσθαι is restored for λέγεται in 3.56); but λόγον, τὸν ὅρμητο λέγειν which he purposed to make, Id.5.50.    2 the object for or after which one goes is sts. in gen., Il.14.488, 21.595 : a case with a Prep., ὡρμήθησαν ἐπ' ἀνδράσιν Od.10.214; ἐπί τινα S.Aj.47, etc.; εἴς τινα X.Cyr.7.1.9 ; μετά τινα after one, Il.17.605 ; so ὁ. ἐπὶ τὸ ἱρόν Hdt.8.35 ; ἐς πύλας A.Th.31 ; πρὸς δόμους E.Hipp. 1152 ; ἐπ' ἀλήθειαν Pl.Sph.228c ; ἐς φυγήν Th.4.14 ; πρὸς τίσιν S.OC1328 ; πρὸς τὸ κρατεῖν Pl.R.581a ; [ἡ ποίησις] πρὸς ἡδονὴν ὥρμηται Id.Grg.502c ; οἱ περὶ λόγον ἢ παιδείαν ὁρμώμενοι persons keen about... Vett.Val.199.5 : rarely c. acc. loci, νερτέρας πλάκας S.OC1576 (lyr.).    b the starting-point is expressed by ἐκ, ὡρμᾶτ' ἐκ θαλάμοιο Il.3.142, cf. 9.178, etc. ; or ἀπό, S.Tr.156, Pl. Phd.101d, etc.; ἀπὸ φιλοσοφίας Phld.Rh.1.357 S.; or by a form in -θεν, σέθεν . . ὕμνος ὁρμᾶται θέμεν αἶνον Pi.N.1.5 : in historical Prose, ὁρμᾶσθαι ἐκ . . start from, begin from, esp. of the place where one carries on any regular operations, ἐνθεῦτεν ὁρμώμενοι living there and going out from thence to do their daily work, Hdt.1.17 ; of fishers, ἐκ πλοίων ὁρμώμενοι Id.3.98 ; of a general, making that place his head-quarters or base of operations, Id.8.133, cf. 5.125, al., Th.1.64, 2.69, al.; ἀπ' ἐλασσόνων ὁρμώμενος setting out, beginning with smaller means, ib.65, cf. 1.144 ; of rivers, ἐκ τῆς Ἴδης ὁ. rising . ., Pl.Lg.682b.    3 abs., rush, dart, attack, Il.5.12, Od.12.126, al., S.OC1068 (lyr.); also with ἔγχεϊ, ξιφέεσσι, etc., added, Il. 5.855, 17.530, 13.496, al.    b generally, hasten, be eager, ὁρμώμενον δὲ μηδαμῶς μ' ἀντισπάσῃς A.Pr.339, cf. 395 ; ἀλλ' ἥδε . . ὁρμᾶται comes forth, Id.Pers.151 (anap.); τὸ φέγγος ὁρμάσθω πυρός Id.Eu.1029 ; ὕβρις ἀτάρβητα ὁρμᾶται insolence goes fearless forth, S.Aj.197 (lyr.).

German (Pape)

[Seite 380] 1) trans., in Bewegungsetzen, antreiben, anregen, εἰς πόλεμον, Il. 6, 338 (wie Thuc. 1, 127), ποτὶ κλέος, Pind. O. 11, 21; ἦ ῥά σε Ἄρτεμις ὥρμασε – ἐπὶ βοῦς ἀγελαίας, Soph. Ai. 175; Καδμείαν μέριμναν ὁρμήσασ' ἐπ' ἔργον, Eur. Phoen. 1071; στρατὸν ἐπί τινα, Her. 8, 106, vgl. 1, 76; ἐφ' ὃ ἡ Μοῦσα αὐτὸν ὥρμησεν, Plat. Ion 534 c, vgl. Rep. V, 466 b; c. inf., Phaedr. 255 d; auch von Sachen, πόλεμον, erregen, Od. 18, 376. Daher pass. angetrieben werden, ὁρμηθεὶς θεοῦ, von einem Gotte angereizt, Od. 8, 499, vgl. 4, 282. 13, 82 (doch s. den aor. auch unten beim med.; πρὸς θεῶν ὡρμημένος, Soph. El. 70; τοὺς ὑπὸ τούτου τοῦ ἔρωτος ὡρμημένους, Plat. Conv. 181 d. – 2) häufiger intr., wobei man ἑαυτόν ergänzen kann, sich in schnelle Bewegung setzen, ἴρηξ, ὃς ὁρμήσῃ πεδίοιο διώκειν ὄρνεον ἄλλο, Il. 13, 64, der sich aufschwingt einen andern Vogel zu verfolgen (= ὦρτο πέτεσθαι ib. 62); ὁσσάκι δ' ὁρμήσειε Ἅχιλλεὺς στῆναι ἐναντίβιον, so oft er sich in Bewegung setzte, sich anschickte, versuchte, Widerstand zu leisten, 21, 265, wie ὁσσάκι δ' ὁρμήσειε πυλάων ἀντίον ἀΐξασθαι, 22, 194, so oft er losfuhr, gegen die Thore anzudringen, u. so öfter c. inf. von dem ersten innern Antriebe, Vorsatze, Etwas zu unternehmen; ἤδη νίκην ὁρμῶντ' ἀλαλἀξαι, Soph. Ant. 133; στρατεύεσθαι, Her. 7, 150; Folgde, wie Plat. Phaedr. 251 b Rep. IV, 452 b Conv. 190 a; Xen. An. 3, 4, 44; – sich schnell darauf losstürzen, darauf losstürmen, zum Angriff, sowohl τινός, auf Einen, ὁππότε Τρώων ὁρμήσειε, Il. 4, 335, als ἐπί τινα, Hes. Sc. 403 Her. 1, 1, u. ἐς μάχην, Aesch. Pers. 386, wie εἰς ἀγῶνα Eur. Phoen. 266; ὁρμᾶν πύργωμα ἔπι, Suppl. 1219, εἰς πατρὸς δόμους, Med. 1178; θεία ἡ ὁρμή, ἣν ὁρμᾷς ἐπὶ τοὺς λόγους, Plat. Parm. 135 d; auch von leblosen Dingen, δόξης ἐπὶ τὸ ὀρθὸν ὁρμώσης, Phaedr. 238 b; ἐφ' ὅγε μέρος ὥρμηκεν ἡμῖν ὁ λόγος, Polit. 264 e; oft auch absolut, ὥςπερ ὡρμήσαμεν, ἴωμεν, Prot. 314 b; vgl. ὅπῃ ἄν τις ὁρμήσῃ, τοιαῦτα καὶ τὰ ἑπόμενα εἶναι, wie Einer beginnt, Rep. IV, 425 b; εἰς τὸ διώκειν ὁρμήσαντες, Xen. An. 1, 8, 25; ὥρμησαν δρόμῳ ἐπ' αὐτούς, 4, 3, 31, öfter; auch ὁδόν, einen Marsch beginnen, 3, 1, 8; ὁρμᾶν τὴν στρατείαν, Cyr. 8, 6, 20; u. so oft bei Pol., τὴν ἡδίω τῶν ὁδῶν ὥρμησε 12, 27, 2, πρὸς τὰς ἐπιβολάς 1, 3, 9, u. c. inf., διαβαίνειν ὥρμησαν εἰς Σικελίαν 1, 5, 2, ἐπὶ τὸ συνεμβαίνειν 1, 20, 7, öfter; ὡρμηκότες ἐπὶ τὸ σκοπεῖν, Xen. Mem. 3, 7, 9; Sp., πρὸς τὰ κάλλιστα ὥρμησα, Luc. Somn. 18, u. Plut. oft. – So bes. im pass. oder med. durch einen Andern oder sich selbst angetrieben werden, darauflosstürzen, sowohl τινός, auf Einen, Πηλείδης δ' ὡρμήσατ' Ἀγήνορος, er stürzte sich auf den Agenor, griff ihn an, Il. 21, 595, vgl. 14, 488, als ἐπί τινι, Od. 10, 214, μετά τινος, hinter Einem hereilen, Il. 17, 605, u. mit Präpositionen, die den Ort, von wo aus man eilt, bezeichnen, ὡρμᾶτ' ἐκ θαλάμοιο, sie eilte aus dem Schlafgemach, Il. 3, 142, vgl. 9, 178; u. so in Prosa, von einem Punkte aus aufbrechen, bes. von einem Feldherrn, mit seinem Heere ausrücken, Her. 1, 36. 8, 112 u. öfter; vgl. ἐκ πλοίων ὁρμώμενοι τοὺς ἰχθύας αἱρέουσι, 3, 98; πάντα ἔφη ἐκ τῆς ψυχῆς ὡρμῆσθαι καὶ τὰ κακὰ καὶ τὰ ἀγαθὰ τῷ σώματι, Plat. Charmid. 156 e; περὶ τῆς ἀρχῆς διαλεγόμενος καὶ τῶν ἐξ ἐκείνης ὡρμημένων, und über das, was davon ausgeht, Phaed. 101 e; auch von Flüssen, entspringen, ποταμοὺς ἄνωθεν ἐκ τῆς Ἴδης ὡρμημένους, Legg. III, 682 b; vgl. noch ἡ πρώτη βλάστη καλῶς ὁρμηθεῖσα, hervorgebrochener Keim, VI, 765 e, u. τὰ ἀπ' ἐκείνης τῆς ὑποθέσεως ὁρμηθέντα, Phaed. 101 d; ἀπό, ἔκ τινος, Xen. An. 1, 2, 5. 5, 9, 23; ἐπολέμει ἐκ Χεῤῥονήσου ὁρμώμενος, indem er den Chersones zur Basis seiner Kriegsoperationen machte, 1, 1, 9, vgl. Hell. 1, 3, 4; ἐπὶ τὴν στρατείαν, Xen. Cyr. 1, 6, 1 u. öfter; Thuc. 3, 31, wo der Schol. erkl. ὁρμητήριον ἔχων; vgl. οὐκ ἀπὸ τοσῶνδε ὁρμᾶσθαι, 1, 144; Pol. öfter; – auch das Ziel bezeichnend, εἰς ἐπάλξεις, Aesch. Spt. 31; ἐς ναῦν, Soph. Phil. 869; εἰς ἐπόψιον τόπ ον, Aut. 1097; ἐφ' ὑμᾶς, feindlich, Ai. 47; δεῦρο, 1203; u. mit dem bloßen accus., O. C. 1572; πρὸς δόμους, Eur. Hipp. 1152; εἰς θάλασσαν ποσίν, I. T. 1407; εἰς δόμους, Bacch. 1164; auch εἰς φυγήν, Rhes. 193; ὁρμέατο (ὥρμηντο) ἐπὶ τὸ ἱερόν, sie machten sich auf nach dem Tempel, Her. 8, 35; ἐπ' ἀλήθειαν ὁρμωμένης ψυχῆς, Plat. Soph. 228 c; πρὸς τὴν ἡδονὴν ὥρμηται ἡ ποίησις, Gorg. 502 c. – Cum inf. = sich in Bewegung setzen, sich aufmachen, Etwas zu thun, μὴ φεύγειν ὁρμήσωνται, daß sie sich nur nicht aufmachen, um zu fliehen, Il. 8, 511; διώκειν ὡρμήθησαν, 10, 359; ὡρμήθη κόρυθα κρατὸς ἀφαρπάξαι, er eilte, den Helm vom Haupte zu reißen, 13, 188; ἦτορ ὡρμᾶτο πολεμίζειν, das Herz fühlte sich getrieben zu kämpfen, 21, 272; ὁρμᾶται αἶνον θέμεν, Pind. N. 1, 5; häufiger in Prosa, λόγον ὥρμητο λέγειν, d. i. er hatte angefangen, Her. 3, 50; ὁρμέατο ἐκδιδόναι, 1, 158, vgl. 7, 22; ὁρμέατο βοηθέειν, sie eilten ihnen zu Hülfe zu kommen; αὖθις ὡρμᾶτο ἰέναι, Plat. Theag. 129 b; τῆς ἀνθρωπείας φύσεως ὁρμωμένης προθύμως τι πρᾶξαι, Thuc. 3, 45; Folgende. – Oft auch absolut, aufbrechen, eilen, bes. um anzugreifen, Il. 13, 182. 496. 526. 559; ἥ μιν ἔπειτ' ἀποπαύσει ἐς ὕστερον ὁρμηθῆναι, Od. 12, 126, oft; auch mit dem Zusatz ἔγχεϊ, ξυστοῖς, ξίφεσι, mit dem Speere, den Schwertern angreifen, Il. 5, 855. 13, 496. 17, 530; u. übh. von jeder schnellen Bewegung, ὁρμώμενον δὲ μηδαμῶς ἀντισπάσῃς, Aesch. Prom. 337, öfter, auch von leblosen Dingen, τὸ φέγγος ὁρμάσθω πυρός, Eum. 983; ἐχθρῶν δ' ὕβρις ἀτάρβητος ὁρμᾶται, Soph. Ai. 195, u. öfter, wie Eur.; ὁρᾷς ὁρμωμένους ἡμᾶς πάλαι προθύμως, Ar. Plut. 257; ὁ λόγος ὥρμηται, die Sage hat sich schnell verbreitet, Her. 3, 56; ὡς φάτις ὥρμηται, Her. 7, 189; auch ὁ λόγος ὥρμητο λέγεσθαι, 4, 16. 6, 86; Xen. u. Folgde, wie Pol. oft. – Die Form ὁρμώωνται, bei Opp. Hal. 1, 598, berechtigt nicht zur Annahme eines neuen Präsens ὁρμώω.

Greek (Liddell-Scott)

ὁρμάω: μέλλ. -ήσω, Ἀττ.: ἀόρ. ὥρμησα Ἰλ., Ἀττ., προστ. Λακων. ὅρμᾱον (;) Ἀριστοφ. Λυσ. 1247: πρκμ. ὥρμηκα Πλάτ. Πολιτικ. 264Ε· ― Μέσ. καὶ παθ., συχν. παρ’ Ἀττ., Ἐπικ. παρατ. ὡρμᾶτο Ἰλ. Γ. 142: μέλλ. ὁρμήσομαι Ἡρόδ., Ξεν., ὁρμηθήσομαι Γαλην.: ― ἀόρ. ὡρμησάμην Ἰλ. Φ. 595, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 127 (ἐφ-), οὐδαμοῦ παρὰ πεζογράφοις πλὴν ἐξ- Ξεν. Ἑλλ. 6. 5, 20· συνηθέστερον ἐν τῷ παθ. τύπῳ ὡρμήθην Ὅμ. καὶ Ἀττ.: ― πρκμ. ὥρμημαι Σοφ. Ἠλ. 70, Εὐρ., Θουκ., κτλ., Ἰων. γϳ πληθ. πρκμ. καὶ ὑπερσ. ὡρμέαται καὶ -έατο Ἡρόδ. (μετὰ διαφ. γραφ. ὁρμ-)· παρ’ Ὁμ. οἱ ἐκδόται διατηροῦσι τὴν αὔξησιν: (ὁρμή): Α. Ἐνεργ., Ι. Μεταβατ., παρορμῶ, παροτρύνω, τινὰ εἰς πόλεμον: ― νῦν δέ με παρειποῦσ’ ἄλοχος... ὥρμησ’ εἰς πόλεμον Ἰλ. Ζ. 338, Θουκ. 1. 127· τινα ποτὶ κλέος Πινδ. Ο. 10. 24· τὸ στράτευμα ὁρμ. ἐπὶ τὰς Ἀθήνας Ἡρόδ. 8. 106· πρβλ. Σοφ. Αἴ. 175, Εὐρ. Ὀρ. 352· ἡ φύσις ὁρμᾷ τινα ἐπὶ πλεονεξίαν Πλάτ. Νόμ. 875Β, πρβλ. Ἴωνα 534C· ὁρμ. μέριμναν εἰς ἔργον Εὐρ. Φοίν. 1063· ἔκ τε γηραιᾶς χερὸς ὁρμήσων, ἁρπάσων, ὁ αὐτ. ἐν Ἑκάβ. 145. ― Παθ., ὁρμηθεὶς θεοῦ ἤρχετο. ἐμπνευσθεὶς ὑπὸ τῆς μούσης ἤρχισε (οὐχὶ θεοῦ ἤρχετο, δηλ. ἀπὸ θεοῦ), Ὀδ. Θ. 499· οὕτω, πρὸς θεῶν ὡρμημένος Σοφ. Ἠλ. 70· ὑπὸ ἔρωτος Πλάτ. Συμπ. 181D· ἵπποι... ὁρμηθέντες ὑπὸ πληγῆσιν ἱμάσθλης, παρορμηθέντες ὑπό…, Ὀδ. Ν. 82. 2) μετὰ ἀντικειμένου, εἰ δ’ αὖ καὶ πόλεμόν ποθεν ὁρμήσειε Κρονίων Ὀδ. Σ. 376· μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., τὰς διόδους τῶν πτερῶν... ὥρμησε πτεροφυεῖν Πλάτ. Φαῖδρ. 255D. ― Παθ., ὡρμάθη πλαγά, ἐπέπεσεν, Σοφ. Ἠλ. 198. ΙΙ. συνηθέστερον ἀμεταβ., ὁρμῶ. 1) μετ’ ἀπαρ., ἴρηξ ὃς ὁρμήσῃ διώκειν ὄρνεον ἄλλο Ἰλ. Ν. 64, (ἀνθ’ οὗ ἐν στίχ. 62 ἔχει ὦρτο πέτεσθαι)· ὁσσάκι δ’ ὁρμήσειε πυλάων… ἀντίον ἀΐξασθαι Χ. 194· ὁσσάκι δ’ ὁρμήσειε... στῆναι ἐναντίβιον Φ. 265· ἐξελαύνειν ὁρμῆσαι τὸν στρατὸν Ἡρόδ. 1. 76, πρβλ. 7. 150· νίκην ὁρμῶν ἀλαλάξαι Σοφ. Ἀντ. 133· ὥρμα ἀντιλαμβάνεσθαι Πλάτ. Πολ. 336B. 2) μετὰ γεν., ὁρμῶ πάσῃ δυνάμει ἐναντίον τινός, ὁππότε πύργος Ἀχαιῶν ἄλλος ἐπελθὼν Τρώων ὁρμήσειε καί ἄρξειαν πολέμοιο, «ὁρμήσειε κατὰ τῶν Τρώων καὶ πολέμου ἀρχὴν ποιήσαιτο» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Δ. 335 οὕτω συνηθέστερον μετὰ προθέσεων, ὁρ. ἐπί τινα Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 403, Ἡρόδ. 1. 1, κτλ.· ἐπὶ πύργωμα Εὐρ. Ἱκέτ. 1220· εἴς τινα Ξεν. Κύρ. 7. 1, 17· καθ’ αὑτοὺς ὁ αὐτ. ἐν Ἀν. 5. 7, 25· ― ὡσαύτως, ὁρμ. ἐς μάχην, σπεύδειν ὁρμητικῶς εἰς..., Αἰσχύλ. Πέρσ. 394· εἰς ἀγῶνα Εὐρ. Φοίν. 259· εἰς τὸ διώκειν Ξεν. Ἀν. 1. 8, 25· ἐπὶ ἁρπαγὰς Πλάτ. Πολ. 391D· ἐπὶ τραγῳδίαν Ἄλεξ. ἐν «Λεβ.» 1. 14· πρός τι Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 14, 21, κ. ἀλλ.· ― ὡσαύτως ἄνευ ἐχθρικῆς τινος ἐννοίας, ὁρμῶ, σπεύδω, ὁρμᾶν ἐπὶ τόπου, ἀκριβῶς ὡς τὸ ὁρμᾶσθαι ἐκ… (ἴδε κατωτ.), Εὐρ. Ἱκέτ. 1015, Θουκ. 2. 19· ἐς φυγὴν Ἡρόδ. 7. 179, κτλ.· εἰς τὸ ἐπέκεινα τῆς γῆς Πλάτ. Φαίδων 112Β· ἐπ’ ἄλλον λόγον Ἀντιφῶν 124. 24· ἐπὶ τὸ σκοπεῖν Ξεν. Ἀπομν. 3. 7, 9· πρὸς τὸν πόσιν Εὐρ. Μήδ. 1177 κἑξ.· ― μετὰ συστοίχ. αἰτ., ὁρμ. ὁδὸν Ξεν. Ἀν. 3. 1, 8· στρατείαν ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 8. 6, 20. 3) ἀπολ., «ξεκινῶ, ἀρχίζω, ὥσπερ ὡρμήσαμεν, ἴωμεν Πλάτ. Πρωτ. 314, πρβλ. Πολ. 425Β· αἱ μάλιστα ὁρμήσασαι [[[νῆες]]] Θουκ. 8. 34. Β. Μέσ. καὶ παθ., ὡς τὸ ἀμετάβ. ἐνεργ., Α. ΙΙ. 1) μετ’ ἀπαρ., μή πως… φεύγειν ὁρμήσωνται, μήπως ὁρμήσωσι πρὸς φυγήν, Ἰλ. Θ. 511· οὕτω, διώκειν ὡρμήθησαν Κ. 359· ὡρμήθη κόρυθα κρατὸς ἀφαρπάξαι, ὥρμησε νὰ ἁρπάσῃ..., Ν. 188· ἦτορ ὡρμᾶτο πολεμίζειν ἠδὲ μάχεσθαι, ἦτο πρόθυμος νά…, Φ. 572· οὕτω μεθ’ Ὅμ., μᾶλλον ὥρμητο στρατεύεσθαι, ἦτο πρόθυμος, ἐπεθύμει νά…, Ἡρόδ. 7. 1, πρβλ. 4. 19, κ. ἀλλ., Πινδ. Ν. 1. 5, Θουκ. 3. 45· ὁ λόγος οὗτος ὡρμήθη λέγεσθαι, ἤρχισε νὰ λέγηται, ἐγένετο κοινός, Ἡρόδ. 4. 16, πρβλ. 6. 86, 4· (οὕτως, ὁ λόγος ὡρμήθη, ἄνευ τοῦ λέγεσθαι, ὁ αὐτ. 3. 56)· ἀλλά, λόγος, τὸν ὥρμητο λέγειν, ὃν εἶχε κατὰ νοῦν νὰ εἴπῃ, ὁ αὐτ. 5. 50· καὶ παραλειπομένου τοῦ ἀπαρ., μενεήναμεν ὁρμηθέντες, ἐπεθυμήσαμεν σφοδρῶς, Ὀδ. Δ. 282, πρβλ. Σοφ. Ο. Κ. 1068. 2) τὸ πρὸς ὃ τις σπεύδει κεῖται κατὰ γεν., ὡρμήθη δ’ Ἀκάμαντος, ὥρμησε δὲ κατὰ τοῦ Ἀκάμαντος, Ἰλ. Ξ. 488, Φ. 595· ὡσαύτως καὶ ἐμπροθέτως, ὁρμᾶσθαι ἐπί τινι Ὀδ. Κ. 214· ἐπί τινα Σοφ. Αἴ. 47, κτλ.· εἴς τινα Ξεν. Κύρ. 7. 1, 9· μετά τινα, ἐναντίον τινός, Ἰλ. Ρ. 605· οὕτως, ὁρμ. ἐπὶ τὸ ἱερὸν Ἡρόδ. 8. 35· ἐς πύλας Αἰσχύλ. Θήβ. 31· πρὸς δόμους Εὐρ. Ἱππ. 1152· καί, ὁρμ. ἐπ’ ἀλήθειαν Πλάτ. Σοφιστ. 228C· ἐς φυγὴν Θουκ. 4. 14· πρὸς τίσιν Σοφ. Ο. Κ. 1329· πρὸς τὸ κρατεῖν Πλάτ. Πολ. 581Α· ― σπανίως μετ’ αἰτ. τόπου, νερτέρας πλάκας Σοφ. Ο. Κ. 1576. β) τὸ σημεῖον ὅθεν ὁρμᾶταί τις ἐκφέρεται διὰ τῆς προθ. ἐκ, ὡρμᾶτ’ ἐκ θαλάμοιο Ἰλ. Γ. 142, πρβλ. Ι. 178, Ἡρόδ. 3. 98, Πλάτ., κλ.· ἢ τῆς ἀπό, Σοφ. Τρ. 156, Πλάτ. Φαίδων 101D κτλ.· ― ἐν τῷ ἱστορικῷ πεζῷ λόγῳ ὁρμῶμαι ἐκ…, κινῶ ἔκ τινος μέρους, ἀρχίζω, ἐνθεῦτεν ὁρμώμενοι Ἡρόδ. 1. 17· οὕτω ἐπὶ στρατηγοῦ ἔχοντος τόπον τινὰ ὡς τὸ κέντρον τῶν ἐργασιῶν αὐτοῦ ἢ ὡς ἀρχηγεῖον (πρβλ. ὁρμητήριον), ὁ αὐτ. 8. 133, πρβλ. 3. 98., 5. 125, κ. ἀλλ., Θουκ. 1. 64, 2. 69, κ. ἀλλ.· οὕτως, ὁρμ. ἀπὸ Σάρδεων Ξεν. Ἀνάβ. 1. 2, 5· ἀπ’ ἐλασσόνων ὁρμώμενος, ἀρχόμενος ἀπὸ μικροτέρων μέσων, Θουκ. 2. 65, πρβλ. 1. 144· ― ἐπὶ ποταμῶν, ἐκ τῆς Ἴδης ὁρμ., πηγάζων... Πλάτ. Νόμ. 682Β· 3) ἀπολ., ὁρμῶ, μεθ’ ὁρμῆς τρέχω, ἐπέρχομαι, Ἰλ. Ε. 12, Ν. 182, 496, κτλ., Ὀδ. Μ. 126, καὶ συχνὸν παρ’ Ὁμ.· ὡσαύτως μετὰ τῶν προσδιορισμῶν ἔγχεϊ, ξίφεσι κτλ., Ἰλ. Ε. 855, Ρ. 530. β) καθόλου, σπεύδω, ὁρμώμενον δὲ μηδαμῶς ἀντισπάσῃς Αἰσχύλ. Πρ. 337, πρβλ. 393· ἀλλ’ ἥδε... ὁρμᾶται, ἔρχεται χωρεῖ, ὁ αὐτ. ἐν Πέρσ. 151· οὕτως ἐπὶ πραγμάτων, Ἡρόδ. 3. 56, πρβλ. 7. 189· ὁ λ. ὥρμηται λέγεσθαι ὁ αὐτ. 4. 16., 6. 86, 4· τὸ φέγγος ὁρμάσθω πυρὸς Αἰσχύλ. Εὐμ. 1029· ὕβρις ἀτάρβητος ὁρμᾶται, προχωρεῖ ἀφόβητος, Σοφ. Αἴ. 197. 4) σπανίως ἐπὶ γνησίας παθητικῆς σημασίας, πρὸς θεῶν ὡρμημένος, παρακινηθεὶς ὑπό…, ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 70. ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 474.

French (Bailly abrégé)

-ῶ :
impf. ὥρμων, f. ὁρμήσω, ao. ὥρμησα, pf. ὥρμηκα;
Pass. ao. ὡρμήθην, pf. ὥρμημαι;
I. tr. 1 mettre en mouvement, pousser, diriger (une armée) contre;
2 pousser, exciter ; Pass. ὁρμηθεὶς θεοῦ OD poussé, càd inspiré par un dieu ; ὁρμᾶν πόλεμον OD faire litt. mettre en mouvement une guerre ; Pass. ὡρμάθη dor. πλαγά SOPH un coup fut porté;
II. intr. se mettre en mouvement, s’élancer;
1 avec idée d’hostilité ὁρμ. Τρώων IL s’élancer sur les Troyens ; ἐπί τινα, εἴς τινα, sur qqn, κατά τινα, dans la direction de qqn, vers qqn : εἰς τὸ διώκειν XÉN à la poursuite ; ἐπί τι, en vue de qch, pour qch;
2 sans idée d’hostilité ὡρμ. ἐς δόμους EUR se hâter pour revenir dans la maison (paternelle) ; ἐπὶ τὸ σκοπεῖν XÉN se porter vivement en avant pour observer ; εἰς φυγήν XÉN prendre la fuite ; avec un acc. : ὁρμ. ὁδόν XÉN se mettre en route;
3 se mettre en mouvement pour faire qch ; se préparer à, entreprendre de, etc.
Moy. ὁρμάομαι-ῶμαι (ao. ὡρμησάμην, poét. ὡρμήθην) se mettre en mouvement, s’élancer;
1 avec idée d’hostilité s’élancer pour attaquer : ὁρμ. τινος IL ἐπί τινι, ἐπί τινα, εἴς τινα, se précipiter sur qqn ; ἔς τι, s’élancer sur qch (sur les portes d’une ville, etc.) ; avec l’inf. s’élancer pour (poursuivre l’ennemi);
2 sans idée d’hostilité s’élancer, avec ἐς ou πρὸς et l’acc. ; μετά τινος IL accourir en hâte rejoindre qqn ; avec l’inf. : ὁρμ. φεύγειν IL se mettre en mouvement pour s’enfuir;
3 se mettre en mouvement pour, se préparer à, entreprendre de, etc. avec l’inf..
Étymologie: ὁρμή.

English (Autenrieth)

(ὁρμή), aor. ὥρμησα, mid. ipf. ὡρμᾶτο, aor. ὡρμήσατο, subj. ὁρμήσωνται, pass. aor. ὡρμήθην, ὁρμηθήτην: I. act., set in motion, impel, move; πόλεμον, τινὰ ἐς πόλεμον, ς 3, Il. 6.338; pass. (met.), ὁρμηθεὶς θεοῦ, ‘inspired of heaven,’ Od. 8.499; intrans., start, rush; τινός, ‘at one,’ Il. 4.335; w. inf., Il. 21.265 (cf. Il. 22.194), Il. 13.64.—II. mid., be moved, set out, start, rush, esp. in hostile sense, charge upon; ἔγχεϊ, ξιφέεσσι, Il. 5.855, Il. 17.530; τινός, ‘at one,’ Il. 14.488; freq. w. inf., and met., ἦτορ ὡρμᾶτο πολεμίζειν, Il. 21.572.