στυφελίζω

Revision as of 01:15, 10 January 2019 by Spiros (talk | contribs) (1b)

English (LSJ)

   A strike hard, τρὶς δέ οἱ ἐστυφέλιξε . . ἀσπίδ' Ἀπόλλων Il.5.437; πολλὰ δὲ χερμάδια μεγάλ' ἀσπίδας ἐστυφέλιξαν 16.774; στυφέλιξε δέ μιν (sc. ἐγχείη) 7.261; ὡς ὁπότε νέφεα Ζέφυρος στυφελίξῃ drives away the clouds, 11.305; εἰ . . κ' ἐθέλῃσιν Ὀλύμπιος . . ἐξ ἑδέων στυφελίξαι thrust us from our seats, 1.581; τὸν δ' . . ἐκ δαιτύος ἐστυφέλιξε 22.496; οὐδέ μιν ἐκτὸς ἀταρπιτοῦ ἐστ. Od.17.234; τινὰ κορύνῃ A.R.2.115; κῦμα . . ναύτας ἐς κοίλην ἐστυφέλιξεν ἅλα AP7.665 (Leon.); ἐκ θεμέθλων ἄνακτας ib.15.22 (Simm.); Ποσείδαν . . ἐστυφέλιξε πόντον Alc.26.    2 generally, treat roughly, maltreat, Il.21.380,512, Od.18.416; τινὰ ὀνείδεσι A.R. 1.273.—Ep. word, used by Pi.Fr.225, S.Ant.139 (lyr., abs.); also σ. τρώματα Hp.Fract.31: in late Prose, Plu.Nob.9.

German (Pape)

[Seite 959] fut. στυφελίξω, schlagen, stoßen, drängen, treiben, treffen; Ἀπόλλων ἐστυφέλιξεν ἀσπίδα, χερμάδια ἀσπίδας ἐστυφέλιξε, Il. 5, 437. 16, 774; ἐγχείη στυφέλιξε μεμαῶτα, 7, 261. 12, 405; vom Winde, νέφεα, die Wolken jagen, verscheuchen, 11, 305; verdrängen, verjagen, τὸν ἐκ δαιτύος ἐστυφέλιξε, 22, 496; οὐδέ μιν ἐκτὸς ἀταρπιτοῦ ἐστυφέλιξεν, Od. 17, 234; ἐξ ἑδέων στυφελίξαι, Il. 1, 581; übh. Einen mißhandeln, hart behandeln mit Worten u. Thaten, μήτε τι τὸν ξεῖνον στυφελίζετε, Od. 18, 416. 20, 324, vgl. Il. 21, 380. 512, pass., ξείνους τε στυφελιζομένους, δμωάς τε γυναῖκας ῥυστάζοντας ἀεικελίως, Od. 16, 108. 20, 318; aor. dei Pind. frg. 247; vom Ares, Soph. Ant. 139; sp. D., wie Ap. Rh. 2, 273.

Greek (Liddell-Scott)

στῠφελίζω: (στυφελὸς) κτυπῶ τι ἰσχυρῶς καὶ διασείω αὐτό, τρὶς δέ οἱ ἐστυφέλιξε ... ἀσπίδ’ Ἀπόλλων, «διέσεισε, διεκίνησε» (κατὰ τὸν Σχολ.), Ἰλ. Ε. 437· πολλὰ δὲ χερμάδια μεγάλ’ ἀσπίδας ἐστυφέλιξαν Π. 774· στυφέλιξε δέ μιν (ἐξυπ. ἐγχείη) Η. 261· ὡς ὁπότε νέφεα Ζέφυρος στυφελίξη, “διασείσῃ, πλήξῃ” (Σχόλ.), Λ. 305· εἰ ... κ’ ἐθέλησιν Ὀλύμπιος ... ἐξ ἑδέων στυφελίξαι, ἐκ τῆς ἕδρας ἀποκινῆσαι, ἀνατρέψαι, Α. 581· τὸν δ’ ... ἐκ δαιτύος ἐστ. Χ. 496· οὐδέ μιν ἐκτὸς ἀταρπιτοῦ ἐστ. Ὀδ. Ρ. 234· τινα κορύνῃ Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 115· κῦμα ... ναύτας ἐς κοίλην ἐστυφέλιξεν ἄλα Ἀνθ. Π. 7. 665· ἄνακτας ἐκ θεμέθλων αὐτόθι 15. 22. 2) καθόλου, κακῶς μεταχειρίζομαι, Ἰλ. Φ. 380, 512, Ὀδ. Σ. 416· τινὰ ὀνείδεσι Ἀπολλ. Ρόδ. Α. 273, Ἡσύχ. - Ἐπὶ λέξει, ἐν χρήσει παρὰ Πινδ. ἐν Ἀποσπ. 247, Σοφ. Ἀντ. 139 (ἔνθα κεῖται ἀπολ.), ὡσαύτως, στ. στρώματα Ἱππ. Ἀποσπ. 772.

French (Bailly abrégé)

seul. prés., impf. et ao.
Pass., seul. prés. et impf.
I. frapper fortement, acc. ; p. suite :
1 renverser;
2 chasser ; disperser;
II. manier avec rudesse ; traiter rudement, maltraiter.
Étymologie: στυφελός.

English (Autenrieth)

aor. (ἐ)στυφέλιξα, pass. pres. part. στυφελιζομένους: smite, knock about, thrust rudely from, Il. 1.581, Il. 22.496, Od. 17.234; in general, buffet, maltreat, Od. 18.416; pass., Od. 16.108; ‘scatter’ the clouds, Il. 11.305.

English (Slater)

στῠφελίζω
   1 strike ὁπόταν θεὸς ἀνδρὶς χάρμα πέμψῃ, πάρος μέλαιναν καρδίαν ἐστυφέλιξεν fr. 225.

Greek Monolingual

Α
1. χτυπώ κάτι με δύναμη και το τραντάζω
2. κακομεταχειρίζομαι κάποιον είτε με λόγια είτε με έργα.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολ. Κατά την πιθανότερη άποψη, το ρ. στυφελίζω και τα επίθ. στυφελός, στύφλος ανάγονται στη μηδενισμένη βαθμίδα της ΙΕ ρίζας steu-p- «κορμός, χτυπώ» (πρβλ. στύπος, τύπτω). Προβληματική παραμένει η σχέση τών τ. στυφελίζω, στυφελός, στύφλος. Παρά την αρχαιότητά του, το ρ. στυφελίζω θα μπορούσε να έχει προέλθει από το επίθ. στυφ-ελός «τραχύς» (για το επίθημα -ελος πρβλ. εἴκ-ελος), μέσω μιας σημ. «είμαι ή γίνομαι σκληρός από χτυπήματα που δέχθηκα», ενώ το επίθ. στύφλος / στυφλός είναι πιθ. προϊόν συγκοπής από το στυφελός (πρβλ. πυκνός: πυκινός). Κατ' άλλη, όμως, άποψη, ο τ. στυφελός έχει προέλθει από το στύφλος / στυφλός (αβέβαιου τονισμού, για το επίθημα πρβλ. μάχ-λος, φαῦ-λος) κατ' επίδραση του επικού ρ. στυφελίζω, το οποίο είναι πιθ. σχηματισμένο κατά το ἐλελίζω. Ελάχιστα πιθανή, τέλος, θεωρείται η σύνδεση της οικογένειας αυτής με το ρ. στύφω, το οποίο, όμως, έχει ασκήσει επίδραση στη σημασιολογική εξέλιξη του επιθ. στυφελός από τη σημ. «τραχύς» στη σημ. «στυφός, όξινος»].

Greek Monotonic

στῠφελίζω: μέλ. -ξω (στυφελός
1. χτυπώ δυνατά, πλήττω, σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για τον άνεμο, απομακρύνω, σκορπίζω τα σύννεφα, στο ίδ.· ἐξ ἑδέων στυφελίξαι, τον ανέτρεψε, τον έριξε από το κάθισμά του, την έδρα του, την θέση του, στο ίδ.
2. γενικά, φέρομαι με σκληρότητα, μεταχειρίζομαι άσχημα, κακομεταχειρίζομαι, συμπεριφέρομαι με σκαιότητα, σε Όμηρ.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

στυφελίζω [~ στυφελός] aor. ἐστυφέλιξα, ep. στυφέλιξα. hard slaan, stoten tegen, beuken tegen, met acc.:; ὡς ὁπότε νέφεα Ζέφυρος στυφελίξῃ zoals wanneer de westenwind tegen de wolken stoot Il. 11.305; met acc. en\n ἐκ of ἐκτός + gen. wegstoten van of uit iets. uitbr. hardhandig behandelen, mishandelen, schofferen; geneesk.. σ. τὰ τρώματα de wonden hardhandig behandelen Hp. Fract. 31.

Russian (Dvoretsky)

στῠφελίζω: 1) отражать, отбивать, ударять (ἀσπίδα, τινὰ μεμαῶτα Hom.);
2) сталкивать, свергать (ἐξ ἑδέων Hom.; ἄνακτας ἐκ θεμέθλων Anth.);
3) прогонять (νέφεα Hom.);
4) сбрасывать, ввергать (ναύτας ἐς ἅλα Anth.);
5) жестоко обращаться, притеснять, обижать (τινά Hom.): στυφελίζων Soph. в своей жестокости.

Frisk Etymological English

Grammatical information: v.
Meaning: to strike hard, to dash, to beat, to drive away, to maltreat (ep. lyr. Il.).
Other forms: Aor. -λίξαι.
Compounds: Also w. ἀπο-, ἀνα-, μετα-, περι-.
Derivatives: στυφελιγμοί (v. l. -σμοί) m. pl. maltreatment (A. Eq. 537 [anap.]). -- Besides στυφελός hard, raw, stony, severe (A. in lyr., A. R., Opp., AP; also Arcad. Cyren. after sch. A. R. 2, 1005; cf. Leumann Hom. Wörter 269 f.), second. astringent, bitter (AP; after στύφω); κατα- στυφελίζω raw, stony (h. Merc., Hes.), ἀ- στυφελίζω not hard, friendly, smooth (Thgn., AP); enlarged στυφελώδης hard (Q.S.); also στύφλος (on the accent below) raw, stony (trag., Lyc.; κατά- στυφελίζω H.), -άριος (Hyettos IIIp; PN?). At first sight ep. στυφελίζω seems a derivation of the later attested στυφελός. Apart from the chronology of the attestations, in that way the meaning of the verb (prop. *`to be, make hard or severe'?) becomes hard to understand. For στυφελίζω one could consider ἐλελίζω as example (Schmoll Die Verba auf -ίζω [Diss. Tübingen 1955] 182), after it στυφελός for στύφλος (Leumann l. c.)? The barytonesis of στύφλος is remarkable (cf. however φαῦλος, μάχλος, κτίλος a.o.), but must be considered more probale as lectio difficilior then the less well attested oxytonesis.
Origin: GR [a formation built with Greek elements]X [probably]
Etymology: Not well explained. The in spite of the deviating vowel quantity (cf. τύφω : τυφλός) obvious connection with στύφω is for στύφλος, στυφελός not hard to motivate ('drawing together, -drawn, contract' > solid, hard etc.; e.g. Persson Stud. 193), but is for στυφελίζω not immediately convincing. So the last rather to τύπτω (Curtius 227 etc.)? -- Extensive on στυφελίζω Ruijgh L'élém. ach. 84 ff.

Middle Liddell

στυφελός
1. to strike hard, smite, Il.; of the wind, to drive away clouds, Il.; ἐξ ἑδέων στυφελίξαι to thrust him from his seat, Il.
2. generally, to treat roughly, misuse, maltreat, Hom.