ἄρτι

From LSJ
Revision as of 20:00, 30 December 2018 by Spiros (talk | contribs) (3)

Χρηστοῦ παρ' ἀνδρὸς χρὴ σοφόν τι μανθάνειν → Doceat te oportet vir probus sapientiam → Von einem Fachmann eigne dir was Weises an

Menander, Monostichoi, 546
Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: ἄρτι Medium diacritics: ἄρτι Low diacritics: άρτι Capitals: ΑΡΤΙ
Transliteration A: árti Transliteration B: arti Transliteration C: arti Beta Code: a)/rti

English (LSJ)

[ῐ], Adv.

   A just, exactly, of coincidence of Time, just now (not in Hom.):    1 mostly of the present, with pres. tense, Thgn.998, Pi.P.4.158, A.Th.534; opp. πάλαι, with pf., τέθνηκεν ἄ. S.Ant.1283; βεβᾶσιν ἄ. Id.El.1386; ἄ. ἥκεις ἢ πάλαι; Pl.Cri.43a; more fully ἄ. νυνί Ar.Lys.1008; ἄ. . . νῦν or νῦν . . ἄ., Pl.Plt.291a, 291b; later, = νῦν, Theoc.23.26, Ep.Gal.1.9, J.AJ1.6.1; ἄ. καὶ πρώην to-day and yesterday, i. e. very lately, Plu.Brut.I, etc.; ἕως ἄ. till now, Ev.Matt.11.12, POxy.936.23 (iii A. D.): with Subst., ὁ ἄ. λόγος Pl.Tht.153e; ἡλικίαν . . τὴν ἄ. ἐκ παίδων X.HG5.4.25; ἡ ἄ. ὥρα 1 Ep.Cor.4.11, PMag.Lond.1.121.373; ἄ. μὲν . . ἄ. δὲ . . now . . now... at one time . . at another... Luc.Nigr.4.    2 of the past, just now, with impf., ἄ. βλάστεσκε dub.in S.Fr.546, cf.E.Ba.677, Pl.Grg.454b: with aor., λέξας ἄ. S.Aj.1272; καθῃμάτωσεν ἄ. E.Ph.1160; opp. νῦν, ὃ ἄ. ἐρρήθη . . νῦν δὲ . . Pl.Alc.1.130d, cf. 127c; ἐν τῷ ἄ., opp. ἐν τῷ νῦν καὶ ἐν τῷ ἔπειτα, Id.Men.89c.    3 in Antiph.26.7 (s.v.l.) and later also of the future, just now, presently, Luc.Sol.1, App.Mith.69, Astramps.Orac. 94.2; condemned by Phryn.12; also, just at present, πλεύσεις, ἄ. δὲ οὔ Astramps.Orac.92.7: with imper., Nonn.D.20.277, etc. (Perh. cogn. with Skt. ṛtám 'ordinance', ṛtás 'correct'.)

German (Pape)

[Seite 361] (ἄρω, angefügt), gerade, eben; von der nächsten Vergangenheit, eben erst, vor kurzem, ἄρτι ἥκεις ἢ πάλαι Plat. Crit. 43 a; ἐν τῷ ἄρτι, entgegengesetzt ἐν τῷ νῦν, Men. 89 c; οὐκ ἄρτι γε, – νῦν δέ Alc. I, 127 c; Sp. auch von dem länger Vergangenen, wie Pol. 5, 67, 4 u. sonst; auf die Gegenwart bezogen, gerade jetzt, ἀναμιμνήσκομαι Plat. Lys. 215 c u. sonst; mit νῦν vrbdn, Polit. 291 a Men. 85 c; beim subst., ὁ ἄρτι λόγος Plat. Theaet. 153 e; ἄρτι μέν – ἄρτι δέ, bald – bald, Luc. Nigr. 4; von der Zukunft, Antiph. bei Ath. VIII, 338 f, wo Mein. ἄρα corrig., s. Lob. Phryn. p. 20. – In der Zstzg bedeutet es gew. das eben Geschehene, seltner das Vollkommene, Vortreffliche, wie bei Hom. in den drei von ihm gebr. composs. ἀρτιεπής Iliad. 22, 281, ἀρτίπος 9, 505 Od. 8, 310, ἀρτίφρων 24, 261. Das Wort ἄρτι selber bei Hom. nur als falsche Lesart Iliad. 21, 288 Od. 20, 166. 23, 174.

French (Bailly abrégé)

adv.
justement, précisément avec idée de temps :
1 en parl. du présent à l’instant ; ἄρτι καὶ πρῴην PLUT aujourd’hui et hier, càd tout récemment;
2 en parl. du passé tout à l’heure, il n’y a qu’un instant;
3 postér. (en parl. du futur) tout à l’heure, dans un instant.
Étymologie: *ἀρτός, adj. verb. de *ἄρω ; cf. ἀραρίσκω.

English (Slater)

ἄρτι
   1 lately, i. e. just now “σὸν δ' ἄνθος ἥβας ἄρτι κυμαίνει” (P. 4.158)

Spanish (DGE)

(ἄρτῐ)
adv.
I c. verb.
1 ref. al pasado inmediato c. pres., perf. y pasado recientemente, apenas, ahora mismo, acabando de
a) c. verb. de lengua τῆμος δ' ἠέλιος ... ἵππους ἄ. παραγγέλλοι cuando el sol apenas acabe de exhortar a sus caballos Thgn.998, ἀνήρετ' ἄ. preguntaba hace un momento Ar.Nu.144, cf. Pax 670, ὅσ' ᾖσας ἄ. cuanto acababas de cantar Ar.Pax 1303, ἄ. ἔλεγον Pl.Grg.451a, 454b, X.HG 7.1.13
op. νῦν: ὃ ἄ. ἐρρήθη ... νῦν δέ Pl.Alc.130d;
b) de sent. ἄ. ... ὁρῶ E.El.493, ἄ. μανθάνω ahora mismo me entero S.Fr.314.352, E.Ba.1296, Alc.940, Ar.Lys.1008, ἄ. γιγνώσκεις τόδε E.Med.85, ἄ. ἀναμιμνῄσκομαι ahora que me acuerdo Ar.Ec.552, Pl.Ly.215c, c. part. ἄ. συννοούμενος Ar.Ra.598, ἄ. ᾐσθημένος X.Cyr.5.3.20, ὥς γε ἄ. σκοπουμένῳ φαίνεται como es evidente a primera vista Pl.Plt.291a, ἄ. ... ἐφαπτομένου Pl.Sph.259d;
c) c. verb. que se refieren a procesos vitales σὸν δ' ἄνθος ἥβας ἄ. κυμαίνει Pi.P.4.158, cf. A.Th.534, χνοάζων ἄ. λευκανθὲς κάρα S.OT 742, νέος ὁ μόσχος ἄ. γένυν ... κατάκομον θάλλει E.Ba.1185, cf. Fr.971
γυνὴ τέθνηκε ἄ. S.Ant.1283, ἄ. ἐτελεύτησεν Eu.Matt.9.18, cf. S.Fr.546 (dud.), Plb.12.26.9, c. part. ἄ. γενειάσκων (παῖς) X.Cyr.4.6.5, en rel. c. actividades vitales o fisiológicas τὸ δὲ ἄ. ἐν τῇσι μήτρῃσι πλάσσεται otra (cria) se empieza a formar en la matriz Hdt.3.108, ἄ. γεύομαι E.Alc.1069 (fig.), σε κατέδειτ' ἄ. ¡ya te comió! (de un pescado tan gordo que es como si ya lo hubiese seleccionado el glotón Calimedonte), Antiph.26.7 (cód.), ἄ. καθηῦδον acababa de dormirme Ar.Au.495, κατέπορδεν ἄ. Ar.Pax 547
en rel. c. la enfermedad, el dolor ἄ. κουφίζειν δοκῶ me parece que empieza a aliviarse S.Ph.735, cf. E.Fr.342, 415, ἄ. σωφρονῶν volviendo ha poco a la cordura E.Or.254, cf. AP 6.234 (Eryc.);
d) c. verb. de mov. φὰς ἄ. ἥκειν diciendo que acababa de llegar Hdt.3.72, cf. Ar.Lys.71, βεβᾶσιν ἄ. S.El.1386, cf. E.Tr.616, παρελθὼν ἄ. Ar.Nu.853, ἄ. διελήλυθεν Pl.Grg.448a, οἷον ἄ. κῦμα ... ἀμφίδρομον κυκλεῖται S.Ai.351, cf. Tr.220, E.Io 927, Ba.677, εἰσέπτετ' ἄ. Ar.Au.1172, LXX Iu.9.4, κἄ. προκύπτω y en cuanto me asomo Ar.Au.496
fig. ἦλθε δ' ἄ. μοι γνώμης ἔσω hace poco se me vino a las mientes E.Hipp.510, cf. El.619, op. νῦν: νῦν μὲν ... ὥσπερ ὄναρ ἄ. ἀνακεκίνηνται αἱ δόξαι ahora mismo como un sueño surgen de repente las opiniones Pl.Men.85c, op. πάλαι: ἄ. δ' ἥκεις ἢ πάλαι; Pl.Cri.43a
op. ἔπειτα: ἄ. μὲν ... ἔπειτα δέ en seguida (se retiró) pero después ... Charo Lamps.9
c. verb. que indican ‘presentarse’, ‘producirse’ Τεῦκρος πάρεστιν ἄ. S.Ai.720, cf. 798, E.Hipp.804, El.1278, ἔνδον γὰρ ... ἄ. τυγχάνει S.Ai.9, ἄ. ἐγένετο ἡ σωτηρία Apoc.12.10;
e) c. verb. que indican ‘coger’ o ‘juntar’ ὃς ἄ. δεσμοῖς ἦν κατηναγκασμένος el que hace poco estaba forzado en la cárcel E.Ba.643, cf. Ph.1315, ἄ. ... θοἰμάτιον αὐτοῦ 'λαβον hace sólo un momento que (le) cogí el manto Ar.Ec.40, cf. 820, Numen.28.1, ἄ. παρατετιλμέναι recién depiladas Ar.Ra.516;
f) gener. οὐκ ἄ. θύω; ¿no acabo de sacrificar? Ar.Au.922, οὓς ἄ. καίνεις E.HF 967, νῦν δ' ἄ. μοι τὸ γῆρας ἐντίθησι νοῦν ahora mismo es cuando la vejez introduce en mí sensatez Pherecr.156.6 (trad. lat. nunc nuper Priscian.Inst.18.242).
2 ref. al presente, sólo c. pres., imperat. y fut. ya, ahora εἰ τοὐμὸν ἦθος ἄ. παιδεύειν νοεῖς si te imaginas que ahora vas a educar mi carácter S.Ai.595
esp. heleníst. y tard. ἄ. δὲ χαίρειν ... ἐπιβάλλομαι ya comienzo a alegrarme Theoc.23.26, Call.Lau.Pall.2, ἄφες ἄ. Eu.Matt.3.15, ἀκολουθεῖν ἄ. Eu.Io.13.37, Eu.Matt.26.53, ἄ. κέκληνται ahora se llaman ... I.AI 1.125, ἄ. κυκλεύουσιν εἰς τὰς ἀποθήκας ahora circulan por los almacenes e.d. están en el mercado ahora (a tanto) POxy.2729.33 (IV d.C.), οὐκ ἔχω ἄ. σεῖτον POxy.936.22 (III d.C.)
alternando c. νῦν I.AI 1.125, Arr.Epict.2.17.15
ἀπ' ἄ. a partir de ahora, desde ahora ἀπ' ἄ. λέγω Eu.Io.13.19
ἕως ἄ. hasta ahora ἕως ἄ. ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται Eu.Matt.11.12, cf. POxy.936.23 (III d.C.), SB 7036.4
c. fut. ἀπ' ἄ. ὄψεσθε Eu.Matt.26.64, ἄ. κριθησόμενος App.Mith.69, οὐ λήψῃ ἄ. κομητάτον Astramps.1Resp.94.1, cf. 2Resp.92.7, considerado incorrecto por Phryn.11, cf. PS 17, Luc.Sol.1.
3 c. gen. abs. ref. al tiempo apenas, inmediatamente ἄ. τῆς ἡμέρας διαφαινούσης Plb.3.105.1, cf. 5.6.6, κνήφατος ἄ. γενομένου Plb.8.26.10, ἄ. δὲ τῆς ἀνατολῆς διαχεομένης apenas se difundió la (luz de la) mañana LXX 2Ma.10.28.
II adnominal y abs.
1 del pasado inmediato hace poco ἀπτῆνα ... ἄ. γυμνὸν ὀστράκων al polluelo ... que hace poco quedó desnudo del cascarón A.Fr.337, ἄ. δ' οἰνωπὸν γένυν καθῃμάτωσεν la barbilla hacía poco roja de vino ensangrentó E.Ph.1160
op. πάλαι: ἄ. ... ἢ πάλαι ἐξ ἀγροῦ; ¿hace poco o hace tiempo que llegaste del campo? Pl.Tht.142a, op. νῦν: οὐκ ἄ. γε, νῦν δέ Pl.Alc.1.127c
subst. (ἡλικία) ἡ ἄ. ἐκ παίδων la edad que acaba de salir de la infancia X.HG 5.4.25
esp. en el lenguaje técnico y cien. ὁ ἄ. λόγος el argumento anterior, el que exponíamos hace un momento Pl.Tht.153d, e, 163e, Plb.4.35.10, Arist.Ph.263a23, ἡ ἄ. ζήτησις la investigación anterior Pl.Men.96e, ὁ ἄ. ῥηθείς (λόγος) Plb.5.37.11, τὸ ἄ. ῥηθέν Arist.Ph.248b5, λεχθέν Arist.Pol.1279b31.
2 heleníst. y tard. actual, de ahora ὁ ἄ. βίος I.AI 9.264, ἡ ἄ. ὥρα 1Ep.Cor.4.11, Act.Ap.10.30 (ap. crít.), PMag.4.1469, 1583.

• Etimología: Prob. de la raíz *H2er- ‘ajustar’, que da lugar a ἀραρίσκω, etc. Rel. lat. ars, artis, arm. ard ‘reciente’, lit. arti ‘próximo’.

English (Strong)

adverb from a derivative of αἴρω (compare ἄρτος) through the idea of suspension; just now: this day (hour), hence(-forth), here(-after), hither(-to), (even) now, (this) present.

English (Thayer)

adverb, according to its derivation (from ἈΡΩ to draw close together, to join, Latin arto; (cf. Curtius, § 488)) denoting time closely connected;
1. in Attic "just now, this moment (German gerade, eben), marking something begun or finished even now, just before the time in which we are speaking" (Lobeck ad Phryn., p. 20): now, at this time; opposed to past time: at this very time, this moment: ἄχρι τῆς ἄρτι ὥρας, ἕως ἄρτι, hitherto; until now, up to this time: ἀπ' ἄρτι, see ἀπαρτί above. Cf. Lobeck ad Phryn., p. 18ff; (Rutherford, New Phryn., p. 70f). [ SYNONYMS: ἄρτι, ἤδη, νῦν: Roughly speaking, it may be said that ἄρτι just now, even now, properly marks time closely connected with the present; later, strictly present time (see above, and compare in English just now i. e. a moment ago, and just now (emphatic) i. e. at this precise time). νῦν now, marks a definite point (or period) of time, the (object) immediate present. ἤδη now (already) with a suggested reference to some other time or to some expectation, the subjective present (i. e. so regarded by the writer). ἤδη and ἄρτι are associated in νῦν, and ἤδη in Bäumlein, Partikeln, p. 138ff; Ellicott on 2 Timothy 4:6.]

Greek Monolingual

(AM ἄρτι)
1. τώρα, αυτή τη στιγμή
2. ευθύς αμέσως
μσν.
1. προ πολλού
2. τώρα πια, από δω και πέρα.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. ερμηνεύεται είτε ως τοπική πτώση ενός συμφωνόληκτου θέματος αρ-τ- με την έννοια της συναρμογής, ρυθμίσεως, τάξεως (< ρίζα αρ-, πρβλ. αραρίσκω) είτε ως αιτιατική ουδετέρου σε -ι, που προήλθε από το ίδιο θέμα αρ-τ-. Το άρτι φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα στην ΙΕ., παρουσιάζει δε απόλυτη αντιστοιχία προς τα αρμεν. ard «μόλις, προ ολίγου, τώρα» (και ως α' συνθετικό λέξεων, λ.χ. ard-a-cin, πρβλ. αρτι-γενής), λιθ. arti «κοντά σε», λατ. ars (artis) «δεξιοτεχνία, γνώση και εμπειρία για κάτι» και πιθ. αρχ. ινδ. ŗtάm «κανονισμός», ŗtάs «σωστός, ορθός»].

Greek Monotonic

ἄρτι: [ῐ] (*ἄρω), επίρρ., μόλις, ακριβώς, τώρα, τώρα δα·
1. λέγεται για το παρόν, τώρα ακριβώς, ακόμα και τώρα, με ενεστ. και παρακ., σε Θέογν., Αισχύλ. κ.λπ.
2. λέγεται για το παρελθόν, πριν από λίγο, με παρατ. και αόρ., σε Ευρ. κ.λπ.
3. σε μεταγεν. συγγραφείς, λέγεται για το μέλλον, αμέσως, σε Λουκ. κ.λπ.