πῆμα

English (LSJ)

ατος, τό (same form in Dor.), poet. word,

   A misery, calamity, π. κακόν Od.5.179; π. κακοῖο 3.152; δύης π. 14.338; π. τῆς ἄτης S.Aj. 363; π. θεὸς Δαναοῖσι κυλίνδει Il.17.688; τοῖσι . . πῆμα κυλίνδεται Od. 2.163, cf. Il.11.347; ἡμῖν πήματα πολλὰ θέσαν 15.721; τοι πῆμα τόδ' ἤγαγον Οὐρανίωνες 24.547; ἓν παρ' ἐσλὸν π. σύνδυο δαίονται βροτοῖς ἀθάνατοι Pi.P.3.81; πημάτων ἔξω πόδα ἔχει A.Pr.265; πήματα ἐπὶ πήμασι πίπτοντ' S.Ant.594 (lyr.); πῆμ' ἐπὶ πήματι κεῖται, i.e. iron upon iron, the sword forged upon the anvil, Orac. ap. Hdt.1.67, cf. 68; σοφιστὴς πημάτων deviser of pains (i. e. the labours of Heracles), E. Heracl.993.    II of persons, bane, calamity, ὅς μιν ἔτικτε . . π. γενέσθαι Τρωσί Il.22.421, cf. 3.50, 160, 6.282, S.OT379; π. κακὸς γείτων Hes.Op.346. (Cf. Skt. p[imacracute]yati, Goth.fijan 'hate'.)

German (Pape)

[Seite 610] τό, Leid, Unglück, Unheil; oft bei Hom. u. Hes.; auch κακὸν πῆμα, Od. 5, 179; πῆμα κακοῦ, 3, 152; πῆμα δύης, 14, 338; τὸ πῆμα τῆς νόσου, Soph. Phil. 754, u. öfter; μὴ πλέον τὸ πῆμα τῆς ἄτης τίθει, Ai. 356; τὰ τοῦδε πενθεῖν πήματα, O. C. 743; Eur. oft; Ar. u. in später Prosa.

Greek (Liddell-Scott)

πῆμα: τό, διαμένει ἀμετάβλ. παρὰ τοῖς Δωρ.: λέξ. ποιητ., πάθημα, δυστύχημα, ὄλεθρος, Ὅμ., Ἡσ., Πίνδ., καὶ Τραγ., κατά τε τὸν ἑνικὸν καὶ τὸν πληθ.: κακὸν π. Ὀδ. Ε. 179· π. κακοῖο Γ. 152· π. δύης Ξ. 338· π. τῆς ἄτης Σοφ. Αἴ. 363· π. θεὸς Δαναοῖσι κυλίνδει Ἰλ. Ρ. 688· τοῖσι... πῆμα κυλίνδεται Ὀδ. Β. 163, πρβλ. Ἰλ. Λ. 347· ἡμῖν πήματα πολλὰ θέσαν Ο. 721· τοι πῆμα τόδ’ ἤγαγον οὐρανίωνες Ω. 547· πημάτων ἔξω πόδα ἔχειν Αἰσχύλ. Πρ. 263· πήματα ἐπὶ πήμασι Σοφ. Ἀντ. 593· πῆμ’ ἐπὶ πήματι κεῖται Χρησμ. παρ’ Ἡροδ. 1. 67, πρβλ. 68. ΙΙ. παρ’ Ὁμ., συχνάκις ἐπὶ προσώπων, ὄλεθρος, πληγή, ὅς μιν ἔτικτε... πῆμα γενέσθαι Τρωσὶ Ἰλ. Χ. 421, πρβλ. Γ. 50, 160. Ζ. 282, Σοφ. Ο. Τ. 379.

French (Bailly abrégé)

ατος (τό) :
1 souffrance, mal, malheur;
2 ce qui cause un dommage, un malheur, etc. ; fléau, calamité.
Étymologie: πάσχω -- DELG étym. obscure ; cf. ttf. avest. pâman, nom d’une maladie de la peau, skr. pâmán « maladie de la peau, gale », skr. pâpmán « souffrance, dommage ».

English (Autenrieth)

ατος (πάσχω): suffering, woe, harm; common periphrasis, πῆμα κακοῖο, also δύης πῆμα, Od. 14.338; of persons, bane, nuisance, Od. 17.446.

English (Slater)

(πῆμα, -ατος, -α, -ατα nom.)
   1 pain, trouble πῆμα θνᾴσκει παλίγκοτον δαμασθέν (O. 2.19) Μοῖρ' θεόρτῳ σὺν ὄλβῳ ἐπί τι καὶ πῆμ ἄγει παλιντράπελον (O. 2.37) ἐσλὸν βαθὺ πήματος ἐν μικρῷ πεδάμειψαν χρόνῳ (O. 12.12) ἅντε δόλον αὐτῷ θέσαν Ζηνὸς παλάμαι, καλὸν πῆμα (P. 2.40) ἓν παρ' ἐσλὸν πήματα σύνδυο δαίονται βροτοῖς ἀθάνατοι (P. 3.81) μήτ' ὦν τινι πῆμα πορών (P. 4.297)

Greek Monolingual

τὸ, Α
1. πάθημα, δυστύχημα, συμφορά («πῆμα θεὸς Δαναοῑσι κυλίνδει», Ομ. Ιλ.)
2. (για τους άθλους που επιβλήθηκαν στον Ηρακλή) βαρύς μόχθος («πολλῶν σοφιστὴς πημάτων ἐγιγνόμην», Ευρ.)
3. μτφ. (για πρόσ.) ὁλεθρος, καταστροφή, βάσανο, πληγή («πῆμα κακὸς γείτων ὅσσον τ' ἀγαθὸς μέγα ὄνειαρ», Ησίοδ.)
4. φρ. «πῆμα ἐπὶ πήματι κεῑται»
μτφ. (στον Ηρόδ.) το ολέθριο σίδερο, δηλ. το ξίφος που σφυρηλατείται πάνω στο σιδερένιο αμόνι του σιδηρουργού.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ποιητική λ., αβέβαιης ετυμολ., που δηλώνει μια κατάσταση και εμφανίζει κατάλ. -μα (πρβλ. σή-μα, σώ-μα). Οι πιο πιθανές, από μορφολογική άποψη, συνδέσεις της λ. είναι με: αβεστ. pāman- «ονομασία αρρώστιας του δέρματος», αρχ. ινδ. pāman- «αρρώστια του δέρματος», ενώ το αρχ. ινδ. pāpman- «πόνος, λύπη, ταραχή, βλάβη» (κατ' επίδραση του pāpa- «κακός») βρίσκεται από σημασιολογική άποψη πιο κοντά στη λ. πῆμα. Έχει, επίσης, προταθεί η σύνδεση της λ. με ελλ. τύπους όπως ταλαίπωρος, πηρός, πένομαι, πένθος ή με το λατ. patior «πάσχω». Η οικογένεια της λ. πῆμα είναι αρχαϊκή και η χρήση της υποχώρησε νωρίς].

Greek Monotonic

πῆμα: -ατος, τό (πρβλ. πάσχω),·
I. πόνος, δυστυχία, συμφορά, θλίψη, όλεθρος, σε Όμηρ. κ.λπ.· πήματα ἐπὶ πήμασι, συμφορά πάνω στη συμφορά, σε Σοφ.· πῆμ' ἐπὶ πήματι κεῖται, το ξίφος σφυρηλατείται πάνω στο αμόνι, σε Χρησμ. παρά Ηροδ.
II. λέγεται για ανθρώπους, συμφορές, δυστυχίες, βυθίζω στα συντρίμμια, καταστρέφω και με ηπιότερη σημασία, λυπάμαι, καταθλίβομαι, σε Όμηρ., Τραγ.· πημαίνω τὴν γῆν, την καταστρέφω, σε Ηρόδ.· απόλ., κάνω κακό, σε Ομήρ. ιλ. — Παθ., υποφέρω από πληγή ή βλάβη, σε Ομήρ. Οδ., Αισχύλ. κ.λπ.· ἴσθιπημανούμενος, μάθε ότι θα δυστυχήσεις, σε Σοφ.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

πῆμα -ατος, τό rampspoed:; μή τί μοι αὐτῷ πῆμα κακὸν βουλευσέμεν ἄλλο om niet nog eens vreselijke rampspoed tegen mijzelf te beramen Od. 10.344; πήματα... ἐπὶ πήμασι πίπτοντ ( α ) dat rampen op rampen gestapeld zijn Soph. Ant. 595; overdr. van pers. ramp:. ὅς μιν ἔτικτε... πῆμα γενέσθαι Τρωσί die hem voortbracht om een ramp te worden voor de Trojanen Il. 3.50.

Russian (Dvoretsky)

πῆμα: ατος τό
1) беда, бедствие, несчастье, страдание: π. δύης Hom. тяжелое бедствие; πήμκτα ἐπὶ πήμασι Soph. несчастья за несчастьями; πημάτων ἔξω πόδα ἔχειν Aesch. выбраться из бед;
2) перен. бич, гроза (π. Τρωσί, sc. Ἀχιλλεύς Hom.; Κρέων δέ σοι π. οὐδέν, ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί Soph.).

Frisk Etymological English

Grammatical information: n.
Meaning: disaster, sorrow, distress (Il.).
Compounds: Often as 2. member, e.g. ἀ-πήμων without disaster, undamaged (Il.); from there πήμων baleful (Orph.). Denominat. πημαίνω to do harm, to damage (Il.).
Derivatives: Besides the enlargements: πημον-ή f. id. (trag., treaty ap. Th. 5, 18), πημο-σύνη f. id. (A., E., Orph.), ἀπημο-σύνη f. sorrowlessness (Thgn.) = ἀπημον-ίη f. (Call.); cf. Wyss -σύνη 33 a. 39.
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Primary verbal noun, in Greek isolated. An exact formal agreement may be found in Av. pāman- n. name of a skin-disease; further, deviating only in gender, Skt. pāmán- m. kind of skindisease, scratch. Semantically much better fits Skt. pāpmán- m. disaster, damage, sorrow, but this seems a transformation of pāmán- after pāpá- bad, evil. Further connections are uncertain, s. Mayrhofer s. pāpáḫ and pāmā́ w. further lit., W.-Hofmann s. paeminōsus (also w. lit.). -- Cf. πηρός and ταλαίπωρος.

Middle Liddell

πῆμα, ατος, τό, [cf. πάσχω
I. suffering, misery, calamity, woe, bane, Hom., etc.; πήματα ἐπὶ πήμασι woe upon woe, Soph.; πῆμ' ἐπὶ πήματι κεῖται, the sword forged upon the anvil, Orac. ap. Hdt.
II. of persons, a bane, calamity, Il., Soph.

Frisk Etymology German

πῆμα: {pē̃ma}
Grammar: n.
Meaning: Unheil, Leid, Not (seit Il.).
Composita : Oft als Hinterglied, z.B. ἀπήμων ohne Unheil, unbeschädigt (seit Il.); daraus πήμων unheilvoll (Orph.). Denominativum πημαίνω ein Leid zufügen, beschädigen (seit Il.).
Derivative: Daneben die Erweiterungen :πημονή f. ib. (Trag., Vertrag ap. Th. 5, 18), πημοσύνη f. ib. (A. u. E. in anap., Orph.), ἀπημοσύνη f. Leidlosigkeit (Thgn. u.a.) = ἀπημονίη f. (Kall.); vgl. Wyss -σύνη 33 u. 39.
Etymology : Primäres Verbalnomen, im Griech. isoliert. Ein genaues formales Gegenstück kann in aw. pāman- n. Ben. einer Hautkrankheit vorliegen; dazu, nur im Genus abweichend, aind. pāmán- m. Art Hautkrankheit, Krätze. Semantisch viel besser stimmt dazu aind. pāpmán- m. Unheil, Schaden, Leid, das eine Umbildung von pāmán- nach pāpá- schlecht, schlimm, böse zu sein scheint. Weitere Anknüpfungen sind unsicher, s. Mayrhofer s. pāpáḫ und pāmā́ m. weiterer Lit., W.-Hofmann s. paeminōsus (ebenfalls m. Lit.). — Vgl. πηρός und ταλαίπωρος.
Page 2,529