αὐθάδης: Difference between revisions
ἀκίνδυνοι δ' ἀρεταὶ οὔτε παρ' ἀνδράσιν οὔτ' ἐν ναυσὶ κοίλαις τίμιαι → but excellence without danger is honored neither among men nor in hollow ships
(1a) |
m (Text replacement - ">" to ">") |
||
Line 26: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-ες (AM [[αὐθάδης]], -ες)<br />[[θρασύς]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[υπεροπτικός]], [[αλαζονικός]]<br /><b>2.</b> (για ζώα) [[επιθετικός]], [[βίαιος]]<br /><b>3.</b> (για πράγματα) [[άκαμπτος]], [[σκληρός]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>αυτο</i>-<i>Fάδης</i> (με αττική [[συναίρεση]] [[κατά]] το [[αττικό]] [[πρότυπο]] της κράσεως <i>οα</i> | |mltxt=-ες (AM [[αὐθάδης]], -ες)<br />[[θρασύς]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[υπεροπτικός]], [[αλαζονικός]]<br /><b>2.</b> (για ζώα) [[επιθετικός]], [[βίαιος]]<br /><b>3.</b> (για πράγματα) [[άκαμπτος]], [[σκληρός]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>αυτο</i>-<i>Fάδης</i> (με αττική [[συναίρεση]] [[κατά]] το [[αττικό]] [[πρότυπο]] της κράσεως <i>οα</i> > <i>ᾱ</i>) <span style="color: red;"><</span> <i>αυτός</i> <span style="color: red;">+</span> <i>Faδ</i>-, <i>αδείν</i> ([[ανδάνω]]), [[άδος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[αυθάδεια]] (Α και -<i>ία</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[αυθαδίζομαι]], [[αυθαδικός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[αυθαδόστομος]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm |
Revision as of 15:19, 15 January 2019
English (LSJ)
ες,
A self-willed, stubborn, ἦσάν τε αὐθαδέστεροι Hdt.6.92; τὰς ὀργὰς αὐ. Hp.Aër.24, cf. Arist.Rh.1367a37; surly, Thphr.Char. 15.1; αὐθάδη φρονῶν A.Pr.907; of a dog, X.Cyn.6.25. 2 metaph. of things, remorseless, σφηνὸς γνάθος αὐ. A.Pr.64. 3 Adv.-δως Ar. Ra.1020, POxy.1242.41: Comp. -έστερον Pl.Ap.34c; cf. αὐτώδης. (From αὐτο-ἁδης, cf. Arist.MM1192b33.)
Greek (Liddell-Scott)
αὐθάδης: [ᾱ], ες, (ἥδομαι) φίλαυτος, αὐθαίρετος, ἐπίμονος, θρασύς, ὑπερόπτης, ὑπέρφρων, ἰσχυρογνώμων, ὁ μὲν γὰρ μηδὲν πρὸς ἕτερον ζῶν, ἀλλὰ καταφρονητικὸς αὐθάδης Ἀριστ. Ἠθ. Εὐδ. 3. 7· ἔσαν τε αὐθαδέστεροι Ἡρόδ. 92, πρβλ. Ἱππ. π. Ἀέρ. 295, Θεοφρ. Χαρ. 15· αὐθάδη φρονῶν Αἰσχύλ. Πρ. 908· ἐπὶ κυνός, Ξεν. Κυν. 6. 25. Καθ’ Ἡσύχ. «αὐθάδης· ὑπερήφανος, θυμώδης, παράνομος, αὐτάρεσκος». 2) μεταφ. ἐπὶ πραγμάτων, σκληρός, ἀνάλγητος, σφηνὸς γνάθος αὐθάδης Αἰσχύλ. Πρ. 64· πρβλ. ἀναιδής. - Ἐπίρρ. -δῶς Ἀριστοφ. Βάτρ. 1020 (κατὰ τὸν Μέγαν Ἐτυμ. (171, 40) ὅμως αὐθάδως)· συγκρ. -έστερον Πλάτ. Ἀπολ. 34C. ΙΙ. ὁ Ἰων. τύπος ἦτο αὐτώδης, ὃ ἴθε.
French (Bailly abrégé)
ης, neutre αὔθαδες;
1 qui se complaît en soi, suffisant, présomptueux ; arrogant;
2 dur, cruel.
Étymologie: αὐτός, R. Ἁδ plaire ; cf. ἀνδάνω, ἥδομαι.
Spanish (DGE)
-ες
• Alolema(s): jón. αὐτώδης A.D.Pron.74.9, Hsch. y quizá tb. αὐτάδης Hsch.; αὐτοάδης Arist.MM 1192b33
I c. idea de hostilidad
1 arrogante, desafiante, obstinado de dioses y hombres y su comportamiento αὐθάδη φρονῶν (Zeus) A.Pr.908, αὔθαδες ὁ θεός, πρὸς δὲ τοὺς θεοὺς ἐγώ E.HF 1243
•gener. del carácter y modales de las pers. πρὸς τάδ' αὐθαδέστερα γίγνου θαλάσσης E.Hipp.304, ἄνθρωπος αὐ. καὶ ἀμαθής Pl.Plt.294b, cf. R.548e, Aesop.135, τρόποις αὐθάδεσι καὶ χαλεποῖς Pl.Lg.950b, en rel. c. ὀργιλός y μανικός Arist.Rh.1367a38, op. ἄφρων: αὐ. τις ὢν καὶ ἀνάγωγος Chrysipp.Stoic.3.158, op. φρόνιμος Isoc.1.15, οὐ ... αὐ. ... οὐδὲ ἐπαχθὴς ὁ χρηστός Plu.2.823a, c. adjs. similares: οὐ σκληρὸς οὐδ' αὐ. ὁ Λυκοῦργος Plu.Lyc.11, cf. LXX Ge.49.3, θρασὺς καὶ αὐ. καὶ ἀλαζών LXX Pr.21.24
•de un obispo δεῖ ... μὴ αὐθάδη εἶναι Ep.Tit.1.7, de los falsos maestros τολμηταί, αὐθάδεις 2Ep.Petr.2.10, ἀνὴρ βίαιος καὶ αὐ. SB 4284.9 (III d.C.)
•def. en Arist.EE 1233b36, MM 1192b31, Thphr.Char.15.1
•de una respuesta altanero, desafiante compar. αὐθαδέστερόν τι ἀπεκρίνατο Th.8.84.
2 del carácter colectivo de una raza o un pueblo arrogante, osado, desafiante de los eginetas αὐθαδέστεροι Hdt.6.92, τῇ κατὰ γένος αὐθάδει ῥώμῃ Pl.Lg.692a, de los pueblos mediterráneos ὀργὰς αὐθάδεάς τε καὶ ἰδιογνώμονας Hp.Aër.24, de los romanos κατὰ ... τὰς ἐλαττώσεις αὐθαδεστάτους ... φαίνεσθαι Plb.27.8.8, de los arcadios, Plb.4.21.3, de los persas κηρύγματα ... αὐθαδέστερα Ath.538b.
3 fig. del clavo que aprisiona a Prometeo cruel ἀδαμαντίνου ... σφηνὸς αὐθάδη γνάθον A.Pr.64
•de un perro antipático, arisco X.Cyn.6.25.
II sin idea de hostilidad
1 duro, inflexible πολλὰ μὲν δὴ τὸ πρᾶον ἐπιεικὲς τοῦ αὐθάδους δικαίου προκρίνοντες prefiriendo la bondad de la verdadera justicia más que la arrogancia del derecho (positivo), Gorg.B 6
•obstinado, inmutable πρὸς τὸ συμφέρον Gorg.B 6
•orgulloso σεμνότης αὐθάδων D.61.14
•de la apariencia del médico serio, solemne αὐ. γὰρ δοκέει εἶναι μισάνθρωπος Hp.Medic.1
•tozudo, terco δειλία πρὸς ἡδονάς Philostr.Ep.64, ψυχὴ νέα τε καὶ αὐ. D.C.61.4.2
•subst. τὸ αὔθαδες τῶν νέων I.AI 4.263.
2 esp. en ret. del gusto de los épicos por las palabras insólitas enfático σεμνὸν καὶ αὔθαδες Arist.Rh.1406b3
•del uso del hipérbaton en el estilo de Demóstenes en rel. c. el de Tucídides atrevido Longin.22.3.
III adv. -ως osadamente, descaradamente del estilo de Esquilo, αὐ. σεμνυνόμενος χαλέπαινε Ar.Ra.1020, φράζουσι (τὸν μῦθον) ... μάλα αὐθαδῶς (sic) D.Chr.36.42, ἁρπαγῇ αὐ. ἀναστραφέντες SB 10218.21 (I/II d.C.), αὐ. ... ἐπῆλθη BGU 2240.7 (II d.C.), κἀμοὶ αὐ. ἀποκρεινόμενος POxy.1242.41 (III d.C.)
•compar. αὐθαδέστερον ἂν πρός με σχοίη Pl.Ap.34c.
• Etimología: De *αὐτοϝαδής, comp. de αὐτός y de la raíz *su̯ad- que da lugar a ἁνδάνω (q.u.), ἅδος, etc.
English (Strong)
from αὐτός and the base of ἡδονή; self-pleasing, i.e. arrogant: self-willed.
English (Thayer)
ἀυθαδες (from αὐτός and ἥδομαι), self-pleasing, self-willed, arrogant: Aeschylus and Herodotus down.) (Trench, § xciii.)
Greek Monolingual
-ες (AM αὐθάδης, -ες)
θρασύς
αρχ.
1. υπεροπτικός, αλαζονικός
2. (για ζώα) επιθετικός, βίαιος
3. (για πράγματα) άκαμπτος, σκληρός.
[ΕΤΥΜΟΛ. < αυτο-Fάδης (με αττική συναίρεση κατά το αττικό πρότυπο της κράσεως οα > ᾱ) < αυτός + Faδ-, αδείν (ανδάνω), άδος.
ΠΑΡ. αυθάδεια (Α και -ία)
αρχ.
αυθαδίζομαι, αυθαδικός.
ΣΥΝΘ. αρχ. αυθαδόστομος].
Greek Monotonic
αὐθάδης: [ᾱ], -ες (ἥδομαι), ισχυρογνώμων, επίμονος, πεισματάρης, ατίθασος, απείθαρχος, αλαζόνας, σε Ηρόδ. κ.λπ.· μεταφ., λέγεται για πράγματα, άσπλαχνος, σκληρός, σε Αισχύλ.· επίρρ. -δως, σε Αριστοφ.· συγκρ. -έστερον, σε Πλάτ.
Russian (Dvoretsky)
αὐθάδης: (θᾱ)
1) самоуверенный, самонадеянный, самодовольный, заносчивый Her., Aesch., Thuc., Plat.;
2) своенравный, строптивый (κύων Xen.);
3) беспощадный, жестокий (σφηνὸς γνάθος Aesch.; αὐθαδεστέρα θαλάττης Eur.; φύσει τραχὺς καὶ αὐ. Plut.).
Frisk Etymological English
-ες
Grammatical information: adj.
Meaning: self-willed, stubborn, arrogant (Hdt.).
Origin: GR [a formation built with Greek elements]
Etymology: From *αὐτο-Ϝάδης, αὐτός and the stem of ἁδ-εῖν with crasis (Lejeune, Phon. 296); Ion. (contracted) αὐτώδης given by A. D. Pron. 74, 9 and H. S. ἁνδάνω.
Middle Liddell
ἥδομαι
self-willed, wilful, dogged, stubborn, contumacious, presumptuous, Hdt., etc.:— metaph. of things, remorseless, unfeeling, Aesch.:— adv. -δως, Ar.; comp. -έστερον, Plat.