ἕλκω

English (LSJ)

(ἑλκύω late, Tz.H.6.621), Il.24.52, etc., impf.

   A εἷλκον A.Fr.39, etc., Ep.ἕλκον Il.4.213,al. (never εἵλκυον): fut.ἕλξω A.Supp.909, etc., rarely ἑλκύσω [ῠ] Hp.Fract.2, Philem.174: aor. εἵλκῠσα Batr.232, Pi.N.7.103, Trag. and Att., E.Ph.987, Ar.Nu.540, SIG2587.23, al., etc.; ἥλκυσα IG11(2).287 B61 (Delos, ii B.C.), CIG4993,5006 (Egypt, iii A.D.); later εἷλξα, poet. ἕλξα AP9.370 (Tib. Ill.), Orph.A.258, Gal.Nat.Fac.1.12: pf. εἵλκῠκα D.22.59; pf. part. ἑολκώς prob.in Epich. 177:—Med., fut. -ύσομαι (ἐφ-) Antyll. ap. Orib.6.10.9: aor. εἱλκυσάμην (ἀφ-) v.l. in Hp.Art.11, subj. ἀφελκύσωμαι Ar.Ach.1120; rarely εἱλξάμην Gal.4.534:—Pass., fut. ἑλκυσθήσομαι A.Th.614 (ξυγκαθ-), Lyc.358, ἑλχθήσομαι Gal.UP7.7: aor. εἱλκύσθην Hp.Epid.4.14, (ἐξ-) Ar.Ec.688, ἑλκ- Hdt.1.140, ἡλκ- IG12(7).115.11 (Amorgos); later εἵλχθην Ph.2.11, Philostr.VA8.15, D.L.6.91: pf. εἵλκυσμαι Hp.Superf. 16, E.Rh.576,Ph.1.316, (καθ-) Th.6.50, ἕλκυσμαι (ἀν-) Hdt.9.98, ἥλκυσμαι BGU1256.11(ii B.C.): plpf. εἵλκυστο Hp.Epid.4.36.—In Att., ἕλκω, ἕλξω were alone used in pres. and fut., while the other tenses were formed from ἑλκυ-; cf. ἑλκέω (q.v.), ἑλκυστάζω. In Hom., Aristarch. rejected the augm. (Cf. Lat. sulcus, Lith. velkù 'drag'):— draw, drag, with collat.notion of force or exertion, ὣς εἰπὼν ποδὸς ἕλκε began to drag [the dead body] by the foot, Il.13.383; ἤν περ . . ποδῶν ἕλκωσι θύραζε Od.16.276; τινὰ τῆς ῥινός Luc.Herm.73; Ἕκτορα . . περὶ σῆμ' ἑτάροιο ἕλκει Il.24.52; drag away a prisoner, 22.65 (Pass.); draw ships down to the sea, 2.152, etc.; draw along a felled tree, 17.743; of mules, draw a chariot, 24.324; ἑλκέμεναι νειοῖο . . πηκτὸν ἄροτρον draw the plough through the field, 10.353, cf. 23.518; ἕ. τινὰ ἐπὶ κνάφου Hdt.1.92; περιβαλόντας σχοινία ἕ. haul at them, Id.5.85.    2 draw after one, ἐν δ' ἔπεσ' Ὠκεανῷ . . φάος ἠελίοιο, ἕλκον νύκτα μέλαιναν Il.8.486; πέδας ἕ. trail fetters after one, Hdt.3.129; ἕ. χλανίδα let one's cloak trail behind, Ephipp.19(anap.); θοἰμάτιον Archipp.45.    3 tear in pieces (used by Hom. only in the form ἑλκέω), ὀνύχεσσι παρειάν E. Tr.280; worry, τὰς κύνας ὥλαφος ἕλκοι Theoc.1.135; ἑλκυσθῆναι ὑπὸ κυνός Hdt.1.140.    b metaph., carp at, Pi.N.7.103.    4 draw a bow, ἕλκε . . γλυφίδας τε λαβὼν καὶ νεῦρα βόεια Il.4.122, cf. Od.21.419, Hdt. 3.21, X.An.4.2.28, etc.    5 draw a sword, S.Ant.1233, E.Rh.576 (Pass.):—Med., ἕλκετο δ' ἐκ κολεοῖο . . ξίφος Il.1.194.    6 ἕ. ἱστία hoist sails, Od.2.426:—also in Med.,h.Bacch.32.    7 lift up scales, so as to poise them, ἕλκε δὲ μέσσα λαβών Il.8.72, 22.212.    II after Hom.,    1 pull a barge-pole, Hdt.1.194.    2 tow a ship, Th.2.90, etc.    3 drag into court, ἕλκω σε κλητεύσοντα Ar.Nu.1218, cf. 1004 (Pass.); εἰς ἀγοράν Act.Ap.16.19; drag about, esp. with lewd violence, ἕλκει καὶ βιάζεται D.21.150; μηδένα ἕλξειν μηδ' ὑβριεῖν ib. 221; ἕλκειν γυναῖκα Lys.1.12: metaph., ἄνω κάτω τοὺς λόγους ἕ. Pl. Tht.195c, cf. Arist.SE167a35; ἡμέας ὁ καιρὸς ἕλκει Herod.2.10; also ἥλκυσμαι λαμπαδάρχης I have been compelled to serve as λ., BGU l.c.    4 draw or suck up, [ἥλιος] ἕλκει τὸ ὕδωρ ἐπ' ἑωυτόν Hdt.2.25; ἕ. τὸν ἀέρα draw it in, breathe it, Hp.Aër.19, Ti.Locr.101d (Pass.), cf. Philyll.20: ζωὴν φύσιν Archel. ap. Antig.Mir.89; esp. of persons drinking, drink in long draughts, quaff, μέθυ E.Ion1200; ἄμυστιν Id.Cyc.417; τὴν . . τοῦ Πραμνίου [σπονδήν] Ar.Eq.107; οἶνον ἐκ . . λεπαστῆς TeleclId.24 (lyr.); ἀπνευστί Antiph.74.14, etc.: with acc. of the cup, δέπας μεστὸν . . ἕλκουσι γνάθοις ἀπαύστοις Id.237, cf. Eub. 56.7, al.; so ἕ. μαστόν suck it, E.Ph.987; inhale, ὀσμήν Antig.Mir. 89; of roots, draw up nourishment, Thphr.HP1.6.10: metaph., χανδὸν καὶ ἀμυστὶ τῶν μαθηυάτων ἕ. Eun.VSp.474D.    5 draw from a receptacle, ἐξ ἑκάστου κιβωτίου πινάκιον ἕν Arist.Ath.64.1.    6 ἕ. βίοτον, ζόαν, drag out a weary life, E.Or.207 (lyr.), Ph.1535 (lyr.); προφάσιας ἕ. keep making excuses, Hdt.6.86; πάσας τε προφάσεις . . ἕλκουσι Ar.Lys.727; ἕ. χρόνους make long, in prosody, Longin.Proll. Heph.p.83C.: hence intr., ἐπὶ τοσοῦτο λέγεται ἑλκύσαι τὴν σύστασιν .. that the conflict dragged on, lasted, Hdt.7.167, cf. PHib.1.83.9 (iii B.C.):—Pass., τῶν ἐγκλημάτων εἱκλυσμένων πλείονα χρόνον Supp.Epigr.2.281 (Delph., ii B.C.); also of a person, ἑλκόμενος καὶ μόγις Pl. R.350d.    7 ἕ. κόρδακα dance in long, measured steps, Ar.Nu.540; ἓν τουτὶ (σχῆμα) Id.Pax328.    8 draw to oneself, attract, of the magnet, E.Fr.567; by spells, τινὰ ποτὶ δῶμα Theoc.2.17, cf.X.Mem.3.11.18, Plot.4.4.40, etc.; πείθειν καὶ ἑ. Pl.R.458d; ἐχθροὺς ἐφ' ἑαυτόν D.22.59; draw on, ἐπὶ ἡδονάς Pl.Phdr.238a; εἰς τυραννίδας ἕ. τὰς πολιτείας Id.R.568c:—Pass., to be drawn on as by a spell, ἴυγγι δ' ἕλκομαι ἦτορ Pi.N.4.35; πρὸς φιλοσοφίαν Pl.R.494e.    9 of things weighed, ἕ. σταθμὸν τάλαντα δέκα draw down the balance, i.e. weigh ten talents, Hdt.1.50, cf. Eup.116: abs., τὸ δ' ἂν ἑλκύσῃ whatever it weigh, Hdt. 2.65; πλεῖον ἕ. Pl.Min.316a.    b ἕ. τὰς ψήφους cast up the account, PPetr.2p.37 (iii B.C.), PHib.1.17.25 (iii B.C.).    10 draw or derive from a source, ἐντεῦθεν εἵλκυσεν ἐπὶ τὴν . . τέχνην τὸ πρός φορον αὐτῇ Pl.Phdr.270a, cf. Jul.Or.7.207a; τὸ γένος ἀπό τινος Str.11.9.3; assume, μείζω φαντασίαν Plb.32.10.5; ὁ ἄρτος ἕλκει χρῶμα κάλλιστον Ath.3.113c.    11 ἑλκύσαι πλίνθους make bricks, Hdt.1.179, cf. PPetr.3p.137; ἕ. λάγανον Chrysipp. Tyan. ap. Ath.14.647e.    12 αἱ θυρίδες ἕλκουσι the win dows draw in air, Thphr.Vent.29.    13 ἕ. ἑαυτόν, expressing some kind of athletic exercise, Pl.Prm. 135d.    B Med., ἕ. χαίτας ἐκ κεφαλῆς tear one's hair, Il.10.15; ἀσσοτέρω πυρὸς ἕλκετο δίφρον drew his chair nearer to the fire, Od.19.506, cf. Semon.7.26.    2 draw to oneself, scrape up, amass, τιμάς, ἄφενος ἕλκεσθαι, Thgn.30.    3 ἕλκεσθαι στάθμας περισσᾶς in Pi.P.2.90, means lit., to drag at too great a line, i.e.grasp more than one's due-- but whence the metaphor is taken remains unexplained.    C Pass., to be drawn or wrenched, νῶτα . . ἑλκόμενα στερεῶς, of wrestlers, Il.23.715; of the nails, to be curved, Hp.Morb.2.48; to close in when the core is removed, of the timber of certain trees, Thphr.HP5.5.2.    2 to be drawn or to flow at a place, of streams, Lyc.702; πρὸς ἀντολίην ἕ. αἶα D.P.1086.    3 to be drawn or contracted, εἱλκύσθη ἐπὶ τὰ δεξιὰ τράχηλος Hp.Epid.4.14.

German (Pape)

[Seite 799] impf. εἷλκον, fut. ἕλξω, aor. gew. εἵλκυσα, perf. u. aor. pass. εἵλκυσμαι, εἱλκύσθην; εἷλξα erst Sp., auch ἕλξα, Orph. Arg. 256; – ziehen, schleppen; ἐξ ὄρεος δόρυ Il. 17, 743; νῆα εἰς ἅλα δῖαν 2, 152; ἐκ ζωστῆρος ὀϊστόν 4, 213; ἡμίονοι – ἀπήνην 24, 324. – Bes. zerren, schleppen, wie den gefallenen Hektor Achilles schleift, Il. 24, 52. 417; vgl. Eur. Andr. 108; von Hunden u. Geiern, Il. 17, 557; Her. 1, 140; ποδός, ποδῶν θύραζε, an den Füßen herausschleifen, Il. 11, 258 Od. 16, 276; ἕλξειν ἔοιχ' ὑμᾶς ἀποσπάσας κόμης Eur. Suppl. 883; vollständiger ἕλξει θύραζ' αὐτὸν λαβὼν τῶν ὀρχιπέδων Ar. Plut. 955; ohne λαβών so, Equ. 769; vgl. τῆς ῥινός Luc. Hermot. 73; als Gefangenen fortschleppen, Il. 23, 715, wie Soph. vrbdn οὔθ' εἷλκον, οὔτ' ἂν ἦγον O. C. 932; eben so Plat. Rep. IV, 439 d; ἑλκόμενος ἀπὸ τοῦ βήματος Xen. Hem. 3, 6, 1; vgl. noch ναῦς ἀναδούμενοι εἷλκον κενάς Thuc. 2, 90, u. nachher ἑλκόμεναι, ins Schlepptau nehmen; dah. oft mit βίᾳ vrbdn, Ar. Nubb. 233 u. A.; auch ohne βίᾳ = Gewalt anthun, mißhandeln, Eur. Herc. Fur. 602. – Vor Gericht ziehen, immer mit dem Nebenbegriffe des Gewaltsamen u. des Widerstrebens auf der andern Seite; Ar. Nubb. 991; Her. 2, 65 u. A.; – übertr., von Reden, wie Plat. sagt ὥσπερ σκυλάκια ἕλκειν καὶ σπαράττειν τῷ λόγῳ τοὺς πλησίον Rep. IV, 539 b; wie auch Pind. N. 7, 103 ἀτρόποις ἑλκύσαι Νεοπτόλεμον ἔπεσι zu erklären; παιδίσκην Lys. 1, 12, zur Unzucht reizen. – Wie in ἑλκόμενοι καὶ μόγις, Plat. Rep. I, 350 d, sich das Gezwungene ausspricht, so ist auch bei ἕλκειν καὶ πείθειν τὸν λεών, V, 458 d, an ein gewaltsames Leiten, wenigstens eines nicht willig folgenden Volkes zu denken; ἐπιθυμία ἕλκει ἐφ' ἡδονάς Phaedr. 238 a; vgl. ἄνω κάτω τοὺς λόγους Theaet. 195 c; Crat. 386 e; εἰς τυραννίδας τὰς πολιτείας Rep. VIII, 568 c. – Andere Vrbdgn sind noch νευρήν, die Sehne des Bogens anziehen, spannen, Od. 21, 419; τόξον Her. 3, 21; Xen. An. 4, 2, 28; auch im med. bei Ath. XI, 470 c; τὴν ἴυγγα, s. ἴυγξ, – das Schwert ziehen, Soph. Ant. 1208; ἔγχος ἐπί τινι Eur. Rhes. 576; μάχαιραν ἐκ κολεοῦ D. L. 6, 65; – ἱστία, die Segel aufziehen, Od. 2, 426; δίκτυον ἐς βόλον Theocr. 1, 40; – τάλαντα, die Wage aufzichen, um zu wägen, Il. 8, 72. 22, 212, woran sich die Bdtg des Gewichts reiht, welches die Wagschale niederzieht; τὰ πλεῖον ἕλκοντα βαρύτερα νομίζεται Plat. de leg. 316 a; Arist.; mit dem acc. des Gewichts, Her. öfter, z. B. τρίτον ἡμιτάλαντον ἕκαστος ἕλκων 1, 50; Arist. H. A. 8, 6; vgl. Pol. 22, 16, 19; übertr., aufwiegen, entsprechen, ἕλκων τὴν τοῦ συγγραφέως προστασίαν 12, 28, 6, vgl. 8, 21, 2; – in die Länge ziehen, τὸν χρόνον τῶν συνθηκῶν ἀεί, Pol.; intr., λέγεται τὴν σύστασιν ἐπὶ τοσοῦτο ἑλκύσαι, soll sich so lange hingezogen haben, Her. 7, 167; τῆς συνηθείας ἑλκυσθείσης Pol. 31, 21, 8; – βίοτον, das Leben hinschleppen, Eur. Or. 207, wie μακρόπνουν ζόαν Phoen. 1535; γῆρας Sp.; auch ποδὸς βάσιν, einherschleichen, wie πόδα, Theocr. 7, 21; dah. vom Tanz, s. ἑλκύω; – προφάσεις, lange Ausflüchte machen (oder sie bei den Haaren herbeiziehen), Her. 6, 86; Ar. Lys. 726; vgl. πᾶν πρᾶγμα καὶ κατηγορίαν, alles Mögliche herbeiziehen, Pol. 31, 10, 4; vgl. auch λόγους oben; – in sich ziehen, einathmen, die Luft, Tim. Locr. 101 a; Arist., ταῖς ῥισί, riechen; von Pflanzen, einsaugen, Theophr.; in langen Zügen trinken, zechen, ἄμυστιν Eur. Cycl. 417; Ar. Equ. 107; πυκνάς Alex. bei Ath. XI, 470 e; auch μαστούς, Eur. Phoen. 987, vgl. Ion 1200; – das Loos ziehen, Apolld. 2, 8, 4; – πλίνθους ἑλκύσαι, Ziegel streichen, Her. 1, 179; – ἡ θυρὶς ἕλκει, zieht, macht Zug, Theophr. 1; – χλανίδα, hinterher schleppen lassen, Ephipp. Ath. VIII, 347 c, wie θοἱμάτιον ἕλκων Archipp. bei Plut. Alcib. 1; ὄνομα, seinen Namen herleiten, bekommen, D. Per. 42, wie τὸ γένος ἀπό τινος, Strab. XI, 515; ὁ ἄρτος ἕλκει χρῶμα κάλλιστον, nimmt die Farbe an, Ath. III, 113 c; wie φαντασίαν Pol. 32, 20, 5. – Das med. oft = act.; ξίφος, er zog sein Schwert, Il. 1, 194, oft; χαίτας ἐκ κεφαλῆς, sich die Haare ausraufen, 10, 15; δίφρον ἀσσοτέρω πυρός, sich den Sessel näher ans Feuer ziehen, Od. 19, 506; – τιμάς, ἄφενος, an sich raffen, reißen, Theogn. 30. – Vom Holze, sich werfen, reißen, Theophr. – Von Flüssen, Gegenden, sich wohin ziehen, erstrecken, z. B. ἕλκεται αἶα πρὸς ἀνατολήν D. Per. 1086; a. sp. D., wie Lycophr. 702.

Greek (Liddell-Scott)

ἕλκω: (ἑλκύω) μόνον παρὰ Τζέτζ.): - παρατ. εἷλκον, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 33, κτλ. Ἐπ. ἕλκον Ὁμ. (οὐδέποτε εἵλκυον): - μέλλ. ἕλξω Αἰσχύλ. Ἱκ. 909, κτλ., σπανίως ἑλκύσω ῠ Ἱππ. 751D, Φιλήμ. ἐν Ἀδήλ. 81: - ἀόρ. εἵλκῠσα Πίνδ. Ν. 7, 152 καὶ ἀείποτε παρ’ Ἀττ.· ἥλκυσα Ἐπιγρ. Αἰγ. ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 4993, 5006· μεταγεν. εἷλξα, ποιητ. ἕλξα, Ἀνθ. Π. 9. 370, Ὀρφ. Ἀργ. 260, Γαλην.: - πρκμ. εἵλκῠκα (καθ-) Δημ. 60. 8: - Μέσ.: μέλλ. -ύσομαι Ὀρειβ.: αόρ. εἱλκυσάμην (ἐφ-) Ἀριστοφ. Ἀχ. 1120, (ἀφ-) Ἱππ. 787Η· σπανίως εἱλξάμην Γαλην.: - Παθ.: μέλλ. ἑλκυσθήσομαι, (ξυγκαθ-) Αἰσχύλ. Θήβ. 614, πρβλ. Λυκόφρ. 358· ἑλχθήσομαι Γαλην.: ἀόρ. εἱλκύσθην Ἡρόδ. 1. 140, Ἱππ. 1123Α, (ἐξ-) Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 688· μεταγεν., εἵλχθην Φιλόστρ. 359, Διογ. Λ. 6. 91· πρκμ. εἵλκυσμαι Ἱππ. 262. 4, Εὐρ. Ρῆσ. 576, (καθ-) Θουκ. 6. 50· ἕλκυσμαι (ἀν-) Ἡρόδ. 9. 98: ὑπερσ. εἵλκυστο Ἱππ. 1134Β. Παρατηρητέον ὅτι ἐν τῷ δοκίμῳ Ἀττ. λόγῳ οἱ τύποι ἕλκω, εἷλκον καὶ ἕλξω τοῦ ἐνεστ., παρατ. καὶ μέλλ. τοῦ ῥήματος τούτου ἦσαν οἱ μόνοι ἐν χρήσει, οἱ δὲ ἄλλοι χρόνοι ἐσχηματίζοντο ἐκ τοῦ ἑλκύω: παρ. Ἐπ. ἔχομεν τὸν παράλληλον τύπον ἑλκέω (ὃν ἴδε) καὶ τὸν θαμιστ. ἑλκυστάζω - Παρ’ Ὁμ. ὁ Ἀρίσταρχ. ἠθέτει τὴν αὔξησιν. (Ἐκ τῆς √ΕΛΚ παράγονται ὡσαύτως αἱ λέξεις ὁλκή, ὁλκός, ἑλκυστάζω, ἄλοξ, αὖλαξ, κτλ.· πρβλ. τὴν Λατ. λέξιν sulcus: - τὸ δὲ ἕλκος, Λατ. ulcus, παράγεται ἐξ ἄλλης ῥίζης). Σύρω, «τραβῶ», μετὰ τῆς συμπαρομαρτούσης ἰδέας τῆς δυνάμεως ἢ τῆς προσπαθείας, ὣς εἰπὼν ποδὸς ἕλκε, ἤρχισε νὰ σύρῃ τὸ πτῶμα ἐκ τοῦ ποδός, Ἰλ. Ν. 383· ἥνπερ … ποδῶν ἕλκωσι θύραζε Ὀδ. Π. 276· Ἕκτορα περὶ σῆμ’ ἑτάροιο … ἕλκει Ἰλ. Ω. 52· σύρων ἀπάγω ὡς αἰχμάλωτον, Χ. 65· καθέλκω εἰς τὴν θάλασσαν πλοῖον, Β. 152, κτλ.· σύρω κατὰ γῆς κεκομμένον δένδρον, Ρ. 743· ἐπὶ ἡμιόνων, σύρω ἅρμα, Ω. 324· ἑλκέμεναι νειοῖο … πηκτὸν ἄροτρον, σύρειν τὸν ἄροτρον διὰ μέσου τοῦ ἀγροῦ, Κ. 353, πρβλ. Ψ. 518· ἕλκ. τινὰ ἐπὶ κνάφου Ἡρόδ. 1. 92· περιβαλόντας σχοινία ἕλκ. ὁ αὐτ. 5. 85· 2) σύρω κατόπιν μου, ἐν δ’ ἔπεσ’ Ὠκεανῷ … φάος ἠελίοιο ἕλκον νύκτα μέλαιναν Ἰλ. Θ. 486· πέδας ἕλκοντα, σύροντα τὰ δεσμὰ αὐτοῦ, Ἡρόδ. 3. 129· σεμνὸς σεμνῶς χλανίδ’ ἕλκων, ἀφίνων ὑπερηφάνως νὰ σύρηται ὄπισθεν αὐτοῦ ἡ χλανίς, Ἔφιππ. ἐν «Πελταστῇ» 1, 4· θοἰμάτιον Ἄρχιππ. ἐν Ἀδήλ. 3· πρβλ. ἑλκεσίπεπλος, ἑλκεχίτων, ἕλξις, σύρμα. 3) σπαράσσω (παρ’ Ὁμ. μόνον ἐν τῷ τύπῳ ἑλκέω), ἕλκ’ ὀνύχεσσι δίπτυχον παρειὰν Εὐρ. Τρῳ. 280· τὰς κύνας ὥλαφος ἕλκοι Θεόκρ. 1. 135· ἑλκυσθῆναι ὑπὸ κυνῶν Ἡρόδ. 1. 140· μεταφ., δυσφημῶ, διασύρω, καθάπτομαί τινος, Λατ. vellico, Πινδ. Ν. 7. 152. 4) τανύω τόξον, ἕλκε … γλυφίδας τε λαβὼν καὶ νεῦρα βόεια Ἰλ. Δ. 122, πρβλ. Ὀδ. Φ. 419, Ἡρόδ. 3. 21, Ξεν. Ἀν. 4. 2, 28, κτλ. 5) ἐπὶ ξίφους, σύρω, «τραβῶ», Σοφ. Ἀντ. 1232, πρβλ. Εὐρ. Ρῆσ. 576· καὶ ἐν τῷ μέσ., τύπῳ, ἕλκετο δ’ ἐκ κολεοῖο … ξίφος Ἰλ. Α. 194. 6) ἀναβιβάζω, σύρω ἐπάνω, ἀναπετάννυμι, ἕλκον δ’ ἱστία λευκὰ Ὀδ. Β. 426, πρβλ. Ὕμν. Ὁμ. εἰς Διόνυσον 32. 7) σηκώνω ὑψηλά, π.χ. τὴν ζυγαριάν, ἐτίταινε τάλαντα … ἕλκε δὲ μέσσα λαβών Ἰλ. Θ. 72, Χ. 212· ἴδε κατωτ. ΙΙ. 9. ΙΙ. μεθ’ Ὅμ., κατὰ πολλοὺς τρόπους, 1) κωπηλατῶ, Ἡρόδ. 1. 194. 2) ῥυμουλκῶ πλοῖον, Θουκ. 2. 90, κτλ. 3) σύρω εἰς τὸ δικαστήριον, ἕλκω σε κλητεύσοντα Ἀριστοφ. Νεφ. 1218, πρβλ. 1004· περιέλκω, σύρω ἐδῶ καὶ ἐκεῖ, ἰδίως μετ’ ἀσελγῶν προθέσεων, ἕλκει καὶ βιάζεται Δημ. 563. 14· μηδένα ἕλξειν μηδ’ ὑβριεῖν αὐτόθι 585. 16· ἕλκειν γυναῖκα Λυσ. 92. 41· πρβλ. ἑλκέω, ῥυστάζω, 4) ἀνέλκω, «τραβῶ ἐπάνω», ἥλιος ἕλκει τὸ ὕδωρ ἐπ’ ἑωυτὸν Ἡρόδ. 2. 25· ἕλκ. τὸν ἀέρα, εἰσπνέειν, Ἱππ. π. Ἀέρ. 292, Τίμ. Λοκρ. 101D· ἀναπνέω, Φιλύλλ. ἐν Ἀδήλ. 1· - ἰδίως ἐπὶ πινόντων, πίνω ἀπνευστί, «τὸ τραβῶ», μέθυ Εὐρ. Ἴων 1200· ἄμυστιν’ ὁ αὐτ. Κύκλ. 417· τὴν … τοῦ Πραμνίου σπονδὴν Ἀριστοφ. Ἱππ. 107· οἶνον … ἐκ λεπαστῆς Τηλεκλείδ. ἐν «Πρυτάνεσι» 2· ἀπνευστὶ Ἀντιφ. ἐν «Γανυμήδει» 2. 14, κτλ.· μετ’ αἰτ. δηλούσης τὸ ποτήριον, δέπας μεστὸν ἕλκουσι … γνάθοις ἀπαύστοις ὁ αὐτ. ἐν Ἀδήλ. 15, πρβλ. Εὔβουλ. ἐν «Κυβευταῖς» 1, κ. ἀλλ.· οὕτω, ἕλκω μαστόν, θηλάζω, «βυζαίνω», Εὐρ. Φοίν. 987. 5) σύρω ἐκ τοῦ ἱματίου, Δημ. 583. 22. 6) ἑλκ. βίοτον, ζωάν, διάγειν ἀθλίαν, κοπιαστικὴν ζωήν, Εὐρ. Ὀρ. 207, Φοίν. 1535· προφάσιας ἕλκ., τὸ διαρκῶς προφασίζεσθαι, Ἡρόδ. 6. 86· πάσας τε προφάσεις … ἕλκουσι Ἀριστοφ. Λυσ. 727· ἕλκ. χρόνους, ἐκτείνειν τὸν χρόνον ἐν τῇ προσῳδίᾳ, Λογγίν. Ἀποσπ. 3. 5: - ἐντεῦθεν ἀμεταβ., ἐπὶ τοσοῦτο λέγεται ἑλκύσαι τὴν σύστασιν …, ὅτι ἡ μάχη ἐξηκολούθησε (παρετάθη), Ἡρόδ. 7. 167 (ἂν καὶ δύναται νὰ ληφθῇ ὡς μεταβατ., … ὅτι ἐξηκολούθησαν (παρέτειναν) τὴν μάχην). 7) ὀρχοῦμαι, οὐδὲ κόρδαχ’ εἵλκυσεν, «οὐδ’ ἀσέμνως ὠρχήσατο» (Σχολ.), Ἀριστοφ. Νεφ. 540· ἓν μὲν οὖν τουτί μ’ ἔασον ἑλκύσαι Εἰρ. 328. 8) ἕλκω πρὸς ἐμαυτὸν, ἑλκύω, Ἡρόδ. 2. 25· ἰδίως ἐπὶ τοῦ μαγνήτου, Εὐρ. Ἀποσπ. 571· ἕλκε τὺ τῆνον ἐμὸν ποτὶ δῶμα τὸν ἄνδρα Θεόκρ. 2. 17, πρβλ. Ξεν. Ἀπομν. 3. 11, 18· πείθειν καὶ ἕ. Πλάτ. Πολ. 458D· ἐχθροὺς ἐφ’ ἑαυτὸν Δημ. 611. 10· ἑλκύω πρός τι, ἐπὶ ἡδονὰς Πλάτ. Φαῖδρ. 238Α· εἰς τυραννίδας ἕ. τὰς πολιτείας ὁ αὐτ. Πολ. 568C: - Παθ., ἕλκομαι πρός τι, σύρομαι πρός τι ὡς διὰ μαγείας, ἴυγγι ἦτορ ἕλκεσθαι Πινδ. Ν. 4. 56· ἕ. πρὸς φιλοσοφίαν Πλάτ. Πολ. 494Ε. 9) ἐπὶ πραγμάτων ζυγιζομένων, ἕλκουσαν σταθμόν, ἔχουσαν βάρος, ὡς λέγομεν νῦν «ζυγίζουσαν», Ἡρόδ. 1. 50· ἀπολ., τὸ δ’ ἂν ἑλκύσῃ, ὅσον βαρύνῃ, ὁ αὐτ. 2. 65· ἕλκει πλεῖον, βαρύνει πλειότερον, Πλάτ. Μίνως 316Α· ἴδε ἀνωτ. Ι. 7. 10) ἀντλῶ ὡς ἐκ πηγῆς τινος, παραλαμβάνω, ἐντεῦθεν εἵλκυσεν ἐπὶ τὴν τῶν λόγων τέχνην τὸ πρόσφορον αὐτῇ ὁ αὐτ. Φαῖδρ. 270Α· τὸ γένος ἀπό τινος Στράβων 515· προσλαμβάνω, μείζω φαντασίαν Πολύβ. 32. 20, 5· ὁ ἄρτος ἕλκει χρῶμα κάλλιστον Ἀθήν. 113C. 11) ἑλκύσαι πλίνθους, ὡς τὸ Λατ. ducere, κατασκευάσαι πλίνθους, Ἡρόδ. 1. 179· οὕτως, ἕλκ. λάγανον Χρύσιππ. Τυαν. παρ’ Ἀθην. 647Ε. 12) ἡ θυρὶς ἕλκει, τὸ παράθυρον κάμνει ῥεῦμα, «τραβᾷ», Θεοφρ. π. Ἀνέμ. 29. 13) ἀσκῶ, ἕλκυσον σεαυτόν, καὶ γύμνασαι Πλάτ. Παρμ. 135D. Β. Μέσ., ἐπὶ τῶν τριχῶν τῆς κεφαλῆς, τίλλω, «τραβῶ», πολλὰς ἐκ κεφαλῆς προθελύμνους ἕλκετο χαίτας Ἰλ. Κ. 15· ἀσσοτέρω πυρὸς ἕλκετο δίφρον, ἔσυρε τὸ κάθισμά του πλησιέστερα εἰς τὴν φωτιάν, Ὀδ. Τ. 506. 2) ἕλκω πρὸς ἐμαυτόν, ἐπισωρεύω, τιμάς, ἄφενος ἕλκεσθαι Θέογν. 30. 3) στάθμας δέ τινος ἑλκόμενοι περισσᾶς ἐνέπαξαν ἕλκος ὀδυναρὸν ἐᾷ πρόσθε καρδίᾳ, πρὶν ὅσα φροντίδι μητίονται τυχεῖν, «οἱ σταθμώμενοι πολλὰ καὶ περιγράφοντες μεγάλα τινὰ αὐτοῖς μέλλοντα ἔσεσθαι, προωδυνήθησαν πρὶν τυχεῖν ὧν ἐπιζητοῦσι καὶ ἐλπίζουσιν» (Σχόλ.), Πινδ. Π. 2. 167. Γ. Παθ., τετρίγει δ’ ἄρα νῶτα θρασειάων ἀπὸ χειρῶν ἑλκόμενα στερεῶς, «ἔτριξαν δὲ τὰ νῶτα ὑπὸ τῶν ἰσχυρῶν χειρῶν ἐπισυρόμενα σφοδρῶς» (Θ. Γαζῆς), ἐπὶ παλαιστῶν, Ἰλ. Ψ. 715, πρβλ. ἑλκηδόν: συμπεριΐσταμαι, περί τινων φαινομένων ἐν τῇ μήτρᾳ (καρδίᾳ) τῶν δένδρων, Θεοφρ. π. τὰ Φυτ. Ἱστ. 5. 5, 2. 2) καταρρέω, πηγαὶ κατ’ Αὐσοντῖτιν ἕλκονται χθόνα Λυκόφρ. 702, Διον. Ἁλ. 1086.

French (Bailly abrégé)

impf. εἷλκον, f. ἕλξω, ao. εἷλξα, moins usité que εἵλκυσα (v. ἑλκύω) seul. att., pf. inus.
Pass. f. ἑλκυσθήσομαι, ao. εἱλκύσθην, pf. εἵλκυσμαι;
1 tirer : ἐξ ὄρεος δόρυ IL une pièce de bois d’une montagne ; νῆα εἰς ἅλα IL un vaisseau pour le mettre à flot ; ἱστία OD hisser des voiles ; νευρήν IL, τόξον HDT une corde d’arc, des flèches ; πλίνθους HDT mouler des briques (les étirer dans le moule);
2 tirer, traîner, tirailler avec idée de violence : τινα qqn ; ἕλκ. ποδός IL tirer par le pied ; τῆς ῥινός LUC par le nez ; fig. Pass. être torturé, se torturer l’esprit;
3 tirer à soi : ὕδωρ ἐπ’ ἑωυτόν HDT (le soleil) pompe l’eau ; fig. attirer, entraîner par la persuasion;
4 tirer, faire traîner en longueur : προφάσεις (ion. προφασίας) HDT mettre sans cesse en avant de nouveaux prétextes;
Moy. ἕλκομαι tirer pour soi : ξίφος IL dégainer son épée ; χαίτας ἐκ κεφαλῆς IL s’arracher les cheveux.
Étymologie: DELG pas de correspondant évident en dehors du grec.

English (Autenrieth)

inf. ἑλκέμεν(αι): draw, drag, mid., something of one's own; of drawing a bow, Il. 4.122, Od. 21.419; ‘raising’ the balance, and ‘hoisting’ sails, Il. 22.212, Od. 15.291; ‘tugged at it,’ Il. 12.398; pass., ‘trailing,’ Il. 5.665; ‘wrenched,’ Il. 23.715; mid., of drawing one's sword, tearing one's hair, etc., Il. 10.15, Il. 17.136, Od. 19.506.