ἀγείρω
English (LSJ)
Aeol. ἀγέρρω EM8.13: A fut. ἀγερῶ IG5(1).1447.16 (Messene, ii B. C.): aor. 1 ἤγειρα, Ep. ἄγειρα Od.14.285:—Med., aor. 1 ἠγειράμην A.R 4.1335, (συναγείρω) Od.14.323, Ael.VH4.14:—Pass., aor. 1 ἠγέρθην Hom.: pf. ἀγήγερμαι App.BC2.134: plpf. ἀγήγερτο Id.Mith.108, Ep. 3pl. ἀγηγέρατο Il.4.211, App.Hisp.40.—Hom. has shortened pres. ἀγέρεσθαι (al. ἀγερέσθαι) Od.2.385 (also in later Ep., A.R.3.895, etc., cf. IG14.1389 i 35), aor. 2 ἀγέροντο Il.18.245, part. ἀγρόμενος 2.481, etc.:—gather together, λαὸν ἀγείρων Il.4.377, etc.; ἐνθάδ' ἀπὸ.. πολίων ἤγειρα ἕκαστον 17.222; so in Att., τὸν ἐς Θήβας στόλον S.OC1306, Th.1.9; τὸ Ἑλλάδος στράτευμα S.El.695; στρατιάν X.An.3.2.13, cf. App.Mith.84; εἰς μίαν οἴκησιν ἀ. κοινωνούς Pl.R. 369c:—Pass., gather, assemble, Il.2.52, Od.2.8, etc.; ἀγρόμενοι σύες = herded swine, Od.16.3; θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἀγέρθη, ἐς φρένα θυμὸς ἀγέρθη Il.4.152, 22.475 (cf. ἐγείρω).
II of things, collect, gather, δημόθεν ἄλφιτα.. καὶ αἴθοπα οἶνον ἀγείρας Od.19.197; πολὺν βίοτον καὶ χρυσὸν ἀγείρων 3.301; πολλὰ δ' ἄγειρα χρήματα 14.285:—so in Med., ἀγειρόμενοι κατὰ δῆμον 13.14.
2 collect by begging, ὡς ἂν πύρνα κατὰ μνηστῆρας ἀγείροι 17.362, cf. Hdt.1.61; ἀφ' ὧν ἀγείρει καὶ προσαιτεῖ D.8.26:—abs., collect money for the gods, Νύμφαις ἀ. A.Fr.168, cf. Hdt.4.35, Pl.R. 381d, SIG1015.26 (Halicarnassus); esp. for Cybele, Luc.Alex.13, cf. μητραγύρτης:—abs., go about begging, Philostr.VA5.7, Man.6.299, Max.Tyr.19.3, etc.
3 put things together, accumulate arguments, as in a speech, A.Ch. 638.
4 ὀφρύας εἰς ἓν ἀγείρειν = frown, AP5.299 (Paul. Sil.).—Rare in good Prose.
Spanish (DGE)
• Alolema(s): eol. beoc. ἀγίρω IG 7.4316 (Acrefia III a.C.)
• Prosodia: [ᾰ-]
• Morfología: [med.-pas. aor. ind. 3a sg. ἔγρετο Il.7.434, 24.789, 3a plu. ἀγέροντο (interpr. a veces como ant. impf., cf. ἀγέρομαι), Il.2.94, Od.20.277, A.R.1.261, ép. part. ἀγρόμενος Il.2.481, Od.16.3, plusperf. 3a sg. ἀγήγερτο App.Mith.17, 108, 3a plu. ἀγηγέρατο Il.4.211, Od.11.388, part. ἀγηγερμένος App.BC 2.134]
I 1reunir, juntar, agrupar de pers. λαόν Il.4.377, cf. Il.17.222, στόλον S.OC 1306, στράτευμα S.El.695, ναύμαχον ἑσμόν Nonn.D.13.385, συμμάχους Th.2.17, τὴν ἀναρίθμητον στρατιὰν X.An.3.2.13, ἑταίρους εἰς ἕν A.R.4.1335, εἰς μίαν οἴκησιν ἀ. κοινωνούς Pl.R.369c, cf. fig. ἀ. εἰς ἑαυτόν Procl.in R.1.107
•ὀφρύας εἰς ἓν ἀ. fruncir las cejas, AP 5.300 (Paul.Sil.)
•de datos, ejemplos aducir, traer a colación τί τῶνδ' οὐκ ἐνδίκως ἀγείρω; A.Ch.638
•de actos o sucesos convocar, provocar θρασυνόμενοι τὸν πόλεμον ἤγειραν con su insolencia provocaron la guerra Pl.Lg.3.685c, οἱ τὰς τελετὰς ἀγείροντες los que convocan los ritos mistéricos e.e. los que celebran misterios Aen.Gaz.Thpr.18.22.
2 de cosas recoger, buscar, conseguir gener. c. indicación de la procedencia πολὺν βίοτον καὶ χρυσόν Od.3.301, χρήματα Od.14.285, δημόθεν ἄλφιτα ... καὶ ... οἶνον Od.19.197, πύρνα κατὰ μνηστῆρας Od.17.362, δωτίνας ἐκ τῶν πολίων Hdt.1.61, ἄλλον βίον Theoc.14.40.
II reunir ofrendas o colectas, pedir donativos gener. c. dat. del n. de un dios ἀγείρω Ἰνάχου Ἀργείου ποταμοῦ παισὶν βιοδώροις A.Fr.168.16, cf. Pl.R.381d, Hdt.4.35, Μητρί (Cibele), Luc.Alex.13, cf. IG 12(6).3.10, 13 (Samos III a.C.), Sokolowski 1.73.26 (Halicarnaso III a.C.)
•abs. o con indicación de la procedencia vivir de limosna, mendigar, pedir ἀγείρασ' αἰχμαλωτίδων πάρα E.Hec.615, ἀφ' ὧν ἀγείρει καὶ προσαιτεῖ D.8.26, ᾄδειν καὶ ἀ. como un músico ambulante, Philostr.VA 5.7, cf. Man.6.299, ἀγείρων mendigo Poll.3.111.
III en v. med. y pas.
1 reunirse, recogerse, juntarse περὶ δ' αὐτὸν ἀγηγέραθ' ὅσσοι ἄριστοι Il.4.211, cf. Od.11.388, ἀμφὶ πυρὴν κριτὸς ἔγρετο λαὸς Ἀχαιῶν Il.7.434, cf. 24.789, βροτῶν ... ἀγρομένων Od.8.17, ἀγρομένοισι σύεσσι piara de cerdos, Od.16.3, πρέπει ἀγρομένοισιν sobresale entre la masa Hes.Th.92, cf. Il.2.94, Od.20.277, A.R.l.261, βουλῆς ἀγηγερμένης App.BC l.c., cf. Hisp.40, Mith.ll.cc., ἀγρομένων ... ὄμματα los ojos de los espectadores Nonn.D.7.18, cf. Call.Fr.371, Pamprepius 3.121
•ἀγειρομένων διὰ κάλλεα παρθενικάων doncellas agrupadas según su belleza (prob. para celebrar un concurso), Musae.54
•de cosas concentrarse θυμὸς ... ἀγέρθη cobró ánimo, Il.4.152, 22.475.
2 c. prep. hacer una colecta, recoger κατὰ δῆμον Od.13.14.
3 ἀγείρεσθαι· λοιδορεῖσθαι Hsch.
• Diccionario Micénico: a-ke-ra2-te (?), a-ke-re.
• Etimología: Emparentado con gr. ἀγορά, γέργερα, lat. grex, lituan. gurgulỹs ‘nudo’, etc.; verosímilmente esta familia de palabras deriva de la misma raíz de ἄγω, q.u., alargada c. -r- como en ἀγρός. La raíz sería en ese caso *H2eg-/*H2g-, siendo el resultado habitual en grado pleno *ag- mientras que en grado cero la laringal aparecería a veces vocalizada en ἀ- y a veces su forma consonántica caería.
German (Pape)
[Seite 11] (entst. aus ἀγερίω; von ἄγω leiten es VLL. her u. erkl. die einzelnen Formen gew. durch συναθροίζω, auch συλλεγῆναι), aor. I. ἤγειρα, Xen. An. 3, 2, 13; pass. ἀγήγερμαι; ἀγηγέρατο Od. 24, 21; ἠγέρθην, bei Hom. neben med. aor. II. ἀγερέσθαι oder ἀγέρεσθαι, Odyss. 2, 385, ἀγέροντο Il. 2, 94 u. part. sync. ἀγρόμενος z. B. 7, 134. Vgl. ἠγερέθομαι unten. – Zusammen führen, herumgehend sammeln, u. zwar 1) gew. λαόν, das Volk zum Kampfe, Il. 11, 770. 9, 338. 11, 716. 16, 129 u. ähnlich 17, 222 ἐνθάδ' ἀφ' ὑμετέρων πολίων ἤγειρα ἕκαστον, u. so nvch Loll. Bass. 4 (IX, 236), πόλις ἐν ὅπλοις ἠγέρθη; – zur beratenden Versammlung, Od. 3, 140 μύθου ἕνεκα, 2, 28. 41, u. im med. τοὶ δ' ἠγείροντο μάλ' ὦκα, sie sammelten sich, = ἠγέρθησαν, Il. 2, 52 Od. 2, 8; ἤγερθεν ὁμηγερέες τ' ἐγένοντο Il. 1, 57 u. a.; – ἀγείρεσθαι ἐπὶ νῆα Od. 2, 385, ἀγέροντο ἐς ἀγορήν Il. 18, 245, ἀγηγέρατο Διὸς ἔνδον, beim Zeus, Il. 20, 13 (So auch Pind. P. 9, 54 ἐπὶ λαὸν ἀγείρας); – auch zur Flucht, Il. 2, 664; ἑτάρους, zur Seefahrt, 3, 47; θηρήτορας, 9, 544, zur Jagd. Vom Vieh, βόεσσιν ἀγρομένῃσι 2, 481, σύεσσιν Od. 14, 25. 16, 3. Auch in Prosa: συμμάχους Thuc. 2, 17; στόλον 1, 4; ἐρέτας 1, 31, wie Soph. O. C. 1308; στρατιάν Xen. An. 3, 2, 8 (ἐμπόρους πλείους ἀγείρω Hier. 9, 9, heranziehen); Phalar. Ep. 51; Dionys. Hal. A. R. 11, 42; ἀπὸ συμμάχων στρατόν 5, 14 (wie Plut. Timol. 20); πολλὰς δυνάμεις 10, 9; στράτευμα Soph. El. 684; Appian. Mithr. 84 στρατιὰν ἀγείρων περιῄει, ein Heer werbend. – 2) übrtr., ἄψορρόν οἱ θυμὀς ἐνὶ στήθεσσιν ἀγέρθη Il. 4, 152, ἐς φρένα θυμὸς ἀγέρθη Il. 22, 475 Od. 5, 458. 24, 349, wie νέον δ' ἐσαγείρετο θυμόν Il. 15, 240; vgl. πνεῦμ' ἄθροισον Eur. Phoen. 858. – 3) herumgehend Gaben sammeln, Hom. πολλὰ χρήματα ἀν' Αἰγυπτίους Od. 14, 285, αἴθοπα οἶνον δημόθεν 19, 197, πύρνα κατὰ μνηστῆρας 17, 362, βίοτον καὶ χρυσόν 3, 301, u. absol. ἡμεῖς δ' αὖτε ἀγειρόμενοι κατὰ δῆμον τισόμεθα 13, 14; Theocr. 14, 40 βίον ἄλλον, von der Futter sammelnden Schwalbe. So auch Theophr. bei Ael. V. H. 4, 20 vom Demokrit, περιῄει κρείττονα ἀγερμὸν ἀγείρων Μενελάου, mit Anspielung auf Hom. Hierauf beziehen sich die Erkl. E. M. v. πολιοὶ λύκοι; ὁ ἀποκτείνας λύκον ἀγείρει αὐτῷ τὰ πρὸς ταφήν, u. v. ἀγύρτης, wie Zon. u. Eust. ad Il. β., ἀγείρειν τὸ περιϊέναι καὶ περινοστεῖν ἐπὶ νίκῃ ἢ ἑτέρῳ τινὶ τοιούτῳ (σεμνύνειν setzt Suid. u. Bekk. Anecd. I. p. 331 hinzu, wo wohl σεμνυνόμενον mit Bernhardy zu lesen). Es wird nach Her. Vorgang (δωτίνας ἐκ τῶν πολίων ἀγ. 1, 61, χρήματα 1, 12), der es sogar absolut braucht, σφὶ ἀγ. 4, 35 u. ἐν τῇ ἑορτῇ V. Hom. 33, u. Plat. Rep. II, 381 d ἱέρεια ἀγείρουσα Ινάχου παισίν, bes. vom Einsammeln freier Gaben für die Cybele gebraucht; Suid. ex Philostr. V. Apoll. IV, 39 πόλιν ἐκ πόλεως ἀμείβων καὶ τῇ θεῷ ἀγείρων; Plut. Cleomen. 33 τύμπανονἔχων ἐν τοῖς βασιλείοις ἀγείρειν; ἀγ. τοῖς θεοῖς Apophth. Lac. p. 244; Rom. 29 αἱ θεραπαινίδες ἀγείρουσι περιϊοῦσαι; Luc. Pseudomant. 13; Cronos. 12 τῇ μητρὶ ἀγείρειν; cf. μητραγυρτής; τῇ κορώνῃ Athen. VIII, 319 d, wo ein Lied, das dabei gesungen wurde, aufbewahrt ist. Sp. brauchen es allgemein für betteln (vgl. Ruhnk. ad Tim. Lex.). Ael. H. A. 6, 10; Maneth. 6, 299, der 2, 262 πλοῦτον hinzusetzt; Lucill. 97 (XI, 389). – 4) Allgemein: zusammenbringen, τί τῶνδ' οὐκ ἐνδίκως ἀγείρω; Aesch. Ch. 629; Paul. Sil. 35 (V, 300) ὀφρύας εἰς ἓν ἀγεί. ρων, von dem finster Aussehenden, wie Them. or. 2, p. 27 a τὸν ἀγείροντα τὴν ὀφρύν sagt; Ep. ad. 300 (Plan. 138) ἀμικτότατ' εἰς ἓνἀγ. Die Glossen des Hes. ἀγείρας: ὁ χωλός (wofür Portus πτωχός, Küster ὀχλαγωγός conj.) u. ἀγείρεσθαι: ἐκπορεύεσθαι, λοιδορεῖσθαι, beziehen sich vielleicht auf das Einsammeln von Gaben. Poll. 4, 45 stellt auch διδάσκεσθαι mit ἀγείρεσθαι zusammen.
French (Bailly abrégé)
f. ἀγερῶ, ao. ἤγειρα, pf. inus.
Pass. ao. ἠγέρθην, pf. ἀγήγερμαι;
1 assembler, rassembler (une armée, etc.) ; Pass. se rassembler ; en parl. de choses recueillir, faire provision de;
2 recueillir en quêtant, quêter, mendier, acc. ; abs. quêter pour le service du culte, particul. pour Cybèle;
Moy. ἀγείρομαι (part. prés. ἀγειρόμενος, ao. ἠγειράμην) mendier pour soi.
Étym. skr. gar « se rassembler ».
Russian (Dvoretsky)
ἀγείρω: (aor. 1 ἤγειρα - эп. ἄγειρα; aor. 1 pass. ἠγέρθην; эп. inf. aor. 2 med. ἀγερέσθαι, part. ἀγρόμενος)
1 собирать, созывать (λαόν, ἑτάρους Hom.; συμμάχους Thuc.; στρατιάν Xen.; στρατόν Plut.): βόες ἀγρόμενοι Hom. стадо волов; ἄψορρόν οἱ θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἀγέρθη Hom. к нему вернулось мужество (досл. мужество снова собралось в его груди);
2 собирать, скапливать (πολλὰ χρήματα Hom.; πλεῖστον πλοῦτον Anth.): ἀγείρεσθαι κατά τινα Hom. и ἀ. τινί Plat. устраивать сбор с кого-л.; πύρνα κατά τινα ἀ. Hom. просить подаяния у кого-л.; οἱ τῇ Μητρὶ ἀγείροντες Luc. собирающие пожертвования в пользу Матери (т. е. Кибелы); βίον ἀ. Theocr. (о ласточке) собирать пищу (для птенцов); τι τῶνδ᾽ οὐκ ἐνδίκως ἀγείρω; Aesch. в чем я неправ(а)? (досл. какие примеры я подобрал(а) неправильно?);
3 сдвигать: ὀφρύας εἰς ἓν ἀ. Anth. хмурить брови.
Greek (Liddell-Scott)
ἀγείρω: παρατ. ἤγειρον, Ἡρόδ. 1. 61, 6· ἀόρ. α΄ ἤγειρα, Ἐπ. ἄγειρα, Ὀδ. Ξ, 285· παρκμ. ἀγήγερκα, (συν-) Θεοδ. Προδρ. σ. 181. - Μέσ., μέλλ. ἀγεροῦμαι (ἐπὶ παθ. σημασ.) Χρησμ. Σιβυλλ. 1. 346· ἀόρ. α΄ ἠγειράμην (μεταβ.) Ἀπολλ. Ῥόδ. 4. 1335, (συν-) Ὅμ.: - Παθητ., ἀόρ. α΄ ἠγέρθην, Ὅμ.: πρκμ. ἀγήγερμαι, Ἀππ. Ἐμφ. 2. 134· ὑπερσ. ἀγήγερτο, ὁ αὐτ. Μιθρ. 108, Ἐπ. γ΄ πληθ. ἀγηγέρατο, Ἰλ. Δ, 211, Ἀππ. - Εὕρηται ὡσαύτως παρ’ Ὁμήρῳ βραχυνθεὶς ἀόρ. β΄, μέσος μὲν τὴν φωνήν, ἀλλὰ παθητικὸς τὴν σημασ., ἀγέροντο, Ἰλ. Σ. 145, ἀπαρ. ἀγερέσθαι, Ὀδ. Β, 385 (οὐχὶ ἀγέρεσθαι· ἴδε Pors. ἐν τόπῳ), μετοχ. ἀγρόμενος, Ἰλ. Β. 481, κτλ. (ἐντεῦθεν δὲ οἱ μεταγεν. ποιηταὶ ἐσχημάτισαν ἐνεστῶτα ἀγέρομαι, π.χ. Συλλ. Ἐπιγρ. 6280. 35). - φέρω ἐπὶ τὸ αὐτό, συναθροίζω ἐπὶ τὸ αὐτό, λαὸν ἀγείρων, Ἰλ. Δ. 377, κτλ.· λαὸν ἀγειρόντων κατὰ νῆας, ἂς συναθροίσωσι τὸν λ... Β, 438· ἐνθάδ’ ἀπὸ ... πολίων ἤγειρα ἕκαστον, Ρ. 222· οὕτω καὶ παρ’ Ἀττ., τὸν ἐκ Θήβην στόλον, Σοφ. Ο. Κ. 1306, Θουκ. 1. 9· τὸ Ἑλλάδος στράτευμα, Σοφ. Ἠλ. 695, στρατιάν, Ξεν. Ἀν. 3. 2, 13· εἰς μίαν οἴκησιν ἀγ. κοινωνούς, Πλάτ. Πολ. 369C, πρβλ. Ἀππ. Μιθρ. 84· (τό: μάχην ἤγειρας, Ἰλ. Ν. 778, ἀνήκει μᾶλλον εἰς τὸ ἐγείρω, ὡς καὶ τό: πόλεμον ἤγειραν, Πλάτ. Νόμ. 685C· ἴδε Spitza. Ἰλ. Ε. 510). - Παθ., συναθροίζομαι, συνέρχομαι, Ἰλ. Β, 52, Ὀδ. Β, 8, κτλ.· ἀγρόμενοι σύες, συναθροισθέντες εἰς ἀγέλην χοῖροι, Ὀδ. Π, 3· θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἀγέρθη, ἐς φρένα θυμὸς ἀγέρθη, Ἰλ. Δ, 152 κτλ. (ἴδε ἐγείρω). ΙΙ. ἐπὶ πραγμάτων, συναθροίζω, συλλέγω, δημόθεν ἄλφιτα ... καὶ αἴθοπα οἶνον ἀγείρας, Ὀδ. Τ. 197, πολὺν βίοτον καὶ χρυσὸν ἀγείρων, Γ, 301, πολλὰ δ’ ἄγειρα χρήματα, Ξ, 285: Οὕτω τὸ μέσ. ἀγειρόμενοι κατὰ δῆμον, Ν, 14. 2) συλλέγω ἐπαιτῶν, stipem colligere, ὡς ἂν πύρνα κατὰ μνηστῆρας ἀγείροι, Ρ, 362, πρβλ. Ἡρόδ. 1. 61· ἀφ’ ὧν ἀγείρει καὶ προσαιτεῖ, Δημ. 96. 17: - Ἀπολ., συλλέγω χρήματα διὰ τοὺς θεοὺς καὶ τοὺς ναοὺς αὐτῶν, Νύμφαις ἀγ., Αἰσχύλ. Ἀπ. 170· πρβλ. Ἡρόδ. 4, 35, Πλάτ. Πολ. 381D· ἰδίως διὰ τὴν Κυβέλην, Λουκ. Ψευδόμ. 13· πρβλ. μητραγύρτης: - Ἀπολ., περιφέρομαι ἐπαιτῶν, Φιλόστρ. 225, Μάξ. Τύρ. 19. 3. 3) συλλέγω, συναθροίζω, ἐπισωρεύω ἐπιχειρήματα, οἷον ἐν λόγῳ, ἐν ὁμιλίᾳ, Αἰσχύλ. Χο. 638. 4) ὀφρύας εἰς ἓν ἀγ., συστέλλω τὰς ὀφρῦς, συνοφρυοῦμαι, Ἀνθ. ΙΙ. 7. 300. Σπάνιον παρὰ τοῖς δοκίμοις τῶν πεζῶν.
English (Autenrieth)
aor. ἤγειρα, pass. pf. ἀγήγερμαι, aor. ἠγέρθην, 3 pl. ἄγερθεν, mid. 2 aor. ἀγερόμην, inf. ἀγερέσθαι (accented ἀγέρεσθαι by ancient grammarians), part. ἀγρόμενος: collect, call together, assemble; pass. and aor. mid. gather together; ἐς φρένα θυμὸς ἀγέρθη, ‘consciousness’ (‘presence of mind,’ Il. 4.152), ‘was restored.’
English (Slater)
Greek Monotonic
ἀγείρω: (√ΑΓΕΡ)· παρατ. ἤγειρον, αόρ. αʹ ἤγειρα, Επικ. ἄγειρα — Μέσ., αόρ. αʹ ἠγειράμην — Παθ. αόρ. αʹ ἠγέρθην, παρακ. ἀγήγερμαι· Επικ. γʹ πληθ. υπερσ. ἀγηγέρατο· ο Όμηρ. χρησιμοποιεί έναν βραχύτερο αόρ. βʹ Μέσ. φωνής αλλά Παθ. σημασίας, ἀγέροντο, απαρ. ἀγερέσθαι, μτχ. ἀγρόμενος·
I. συγκεντρώνω, συναθροίζω, με αιτ., σε Όμηρ., Αττ. — Παθ., συνέρχομαι, συναθροίζομαι, συγκεντρώνομαι, σε Όμηρ.· ἀγρόμενοι σύες, αγέλη, συγκέντρωση χοίρων, γουρουνιών, σε Ομήρ. Οδ.· θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἀγέρθη, ἐς φρένα θυμὸς ἀγέρθη, σε Ομήρ. Ιλ.
II. 1. λέγεται για πράγματα, συγκαλώ, συλλέγω, συναθροίζω, σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως και στη Μέσ., ἀγειρόμενοι κατὰ δῆμον, στο ίδ.
2. συλλέγω μέσω επαιτείας, στο ίδ.
3. ὀφρύας εἰς ἓν ἀγείρειν, συνοφρυώνομαι, κατσουφιάζω, σε Ανθ.
Frisk Etymological English
Grammatical information: v.
Meaning: gather (Il.).
Dialectal forms: Myc. akere? Myc. akora /agora/, amakoto meno /(h)amagorto menos/ in the month of the Assembly? Taillardat REG 97 (1984) 365-373.
Compounds: ὁμηγερής gathered together, νεφεληγερέτα cloud-gatherer
Derivatives: ἀγορά q.v.; ἄγορος gathering E. Often ἀγυρ- (cf. Schwyzer 351): ἄγυρις gathering, mass (Il.) with πανήγυρις all-gathering; in Arkad. πανάγορσις, παναγορία. - ἀγύρτης, ἀγυρτήρ beggar - ἀγυρμός and ἄγυρμα. - ἄγαρ- in ἄγαρρις meeting (IG 14, 759, 12; Naples). Also ἄγορρις ἀγορά, ἄθροισις H. which may be Aeolic, Chantr. Form. 280.
Origin: IE [Indo-European] *h₂ger- gather
Etymology: No direct cognates, but the reconstruction *h₂ger- is unproblematic. On γέργερα πολλά H., τὰ γάργαρα heaps, lots s. s.vv. ἠγερέθονται, -το, has a present-suffix -θ-; cf. Schwyzer 703 A. 1; ἠγερέθονται (Γ 231) and ἠγερέθεσθαι (Κ 127, Aristarch) have long vowel from frequent ἠγερέθοντο. - On forms with ἀγρε- see DELG.
Middle Liddell
I. to bring together, gather together, c. acc., Hom., Attic; Pass. to come together, gather, assemble, Hom.; ἀγρόμενοι σύες herded swine, Od.; θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἀγέρθη, ἐς φρένα θυμὸς ἀγέρθη Il.
II. of things, to get together, collect, gather, Od.; so in Mid., Od.
2. to collect by begging, Od.
3. ὀφρύας εἰς ἓν ἀγείρειν to frown, Anth.
Frisk Etymology German
ἀγείρω: {ageírō}
Grammar: v.
Meaning: versammeln (seit Homer).
Derivative: Mehrere Ableitungen, vor allem ἀγορά, s. d. W.; mit demselben Ablaut ἄγορος Versammlung (E. in lyr.). Die übrigen Bildungen enthalten in weitem Umfang die Schwundstufe ἀγυρ-; darüber Schwyzer 351. So ἄγυρις Versammlung, Menge (Il. usw.) mit der geläufigen Zusammensetzung πανήγυρις Allversammlung, große Festversammlung, woraus weiterhin πανηγυρίζω, πανηγυρισμός, πανηγυρικός. Arkad. dafür πανάγορσις, παναγορία. — ἀγύρτης Bettler mit den Denom. ἀγυρτάζω (Od. usw.) und ἀγυρτεύω (Str.), wovon ἀγυρτεία; mit dem Adj. ἀγυρτικός (Str., Plu. u. a.). — ἀγυρτήρ Bettler mit ἀγύρτρια Bettlerin (A. Ag. 1273). — ἀγυρμός und ἄγυρμα. Die Bildungen auf ἀγερ- haben die Verbindung mit dem Verbum besser gewahrt: ἄγερσις das Versammeln, Mustern des Heeres (Hdt.), ἀγερμός das Sammeln von Geld, Truppen (Inschr., Arist.), ἀγερμοσύνη (Opp.), ἀγέρτας Einkassierer (IG 14, 423 I 35; Taurom.). — Endlich findet sich ἄγαρ- in ἄγαρρις Zusammenkunft (IG 14, 759, 12; Neapel). Auch ἄγορρις· ἀγορά, ἄθροισις H. kann, falls äolisch, dieselbe Stufe vertreten; vgl. Chantraine Formation 280.
Etymology: ἀγείρω hat keine direkten Entsprechungen in anderen Sprachen. Es wird gewöhnlich und wohl mit Recht zu γέργερα· πολλά H., τὰ γάργαρα Gewimmel, Haufe (s. dd. Ww.) gezogen, wobei ἀ- verschieden beurteilt worden ist, vgl. Schwyzer 433 A. 5, WP. 1, 590, Winter Prothet. Vokal 14 — Eine mit -θ- erweiterte Form liegt in ep. ἠγερέθονται, -το, -θεσθαι vor; vgl. zur Bildung Schwyzer 703 A. 1 m. Lit. Die einmaligen Formen ἠγερέθονται (Γ 231) und ἠγερέθεσθαι (Κ 127 nach Aristarch) haben aus metrischen Rücksichten ihren gedehnten Anlaut aus dem gewöhnlichen ἠγερέθοντο bezogen; s. Schulze Q. 149, Wackernagel Dehnungsgesetz 38, Chantraine Gramm. homérique 98, 328.
Page 1,8-9
Mantoulidis Etymological
(=συγκεντρώνω). Ἀπό τή ρίζα γερμέ τό ἀθροιστικό α καί τό πρόσφυμα j ἔχουμε τό ἀ-γέρj-ω καί μέ ἀφομοίωση τοῦ j σέ ρ τό ἀγέρρω, μέ τήν ἀποβολή δέ τοῦ ἑνός ρ καί ἀντέκταση ἔχουμε τό ἀγέρω→ ἀγεἰρω. Παράγ. ἀπό ἴδια ρίζα: ἀγορά (=συνάθροιση, κυρίως τοῦ λαοῦ), ἀγύρτης (=ἱερεύς τῆς Κυβέλης πού ζητιάνευε, ζητιάνος, ἀπατεώνας), ἀγυρτικός (=ἀλήτης), ἄγερσις, πανήγυρις (ἀπό τό ποιητ. ἄγυρις), ἀγερμός (=συγκέντρωση χρημάτων γιά τήν ὑπηρεσία τῶν θεῶν), συναγερμός, μητραγύρτης, ὁμήγυρις, ἀγρέτης, πυλαγόρας.
Lexicon Thucydideum
colligere, to gather together, collect, 1.9.1, 1.31.1, [corr. codd. corrected manuscripts ἐγείροντες] 2.17.4, 4.105.1, 6.71.2.