unde

Latin > English

unde ADV :: from where, whence, from what or which place; from which; from whom

Latin > English (Lewis & Short)

undĕ: adv.,
I from which place, whence.
I Lit., of place.
   A Correlatively: petere inde coronam Unde prius nulli velarint tempora musae, Lucr. 4, 5: nec enim inde venit, unde mallem, Cic. Att. 13, 39, 2: ibi, unde huc translata essent, id. Rep. 2, 16, 30: ut eo restituerentur (Galli), unde dejecti essent, id. Caecin. 30, 88; cf.: te redigam eodem, unde orta es, Plaut. As. 1, 2, 13: eodem, unde erant profectae (naves), Caes. B. G. 4, 28; 5, 5; so too, eodem, unde, id. ib. 5, 11: ad idem, unde profecta sunt, redire, Cic. Rep. 6, 22, 24: fontes, unde hauriretis, id. de Or. 1, 46, 203: Latobrigos in fines suos, unde erant profecti, reverti jussit, Caes. B. G. 1, 28: loca superiora, unde erat propinquus despectus in mare, id. ib. 3, 14: ad summi fastigia culminis unde Tela jactabant Teucri, Verg. A. 2, 458: regna, Unde genus ducis, id. ib. 5, 801: arbor, unde auri aura refulsit, id. ib. 6, 204: montis sublime cacumen Occupat, unde sedens partes speculetur in omnes, Ov. M. 1, 667. —
   2    Pregn.: e majoribus castris, unde antea cessatum fuerat, brevi spatio circumductae copiae, i. e. from the place at which, etc., Liv. 5, 13, 10: in arcem perfugere, unde biduo post deditio facta, id. 31, 46, 16. —
   B Absol.
   1    In a direct interrog.: hoc verbum unde utrumque declarat, et ex quo loco et a quo loco. Unde dejectus est Cinna? Ex urbe ... Unde dejecti Galli? A Capitolio. Unde qui cum Graccho fuerunt? Ex Capitolio, etc., Cic. Caecin. 30, 87: Pa. Unde is? Chae. Egone? nescio hercle, neque unde eam, neque quorsum eam, Ter. Eun. 2, 3, 14: Mn. Unde eam (mulierem) esse aiunt? Ly. Ex Samo, Plaut. Bacch. 3, 3, 68: qui genus? unde domo? from what country? Verg. A. 8, 114.—With gentium: unde haec igitur gentium est? Plaut. Ep. 3, 4, 47.—
   2    In an indirect interrog.: ego instare, ut mihi responderet, quis esset, ubi esset, unde esset, Cic. Verr. 2, 2, 77, § 188: quaere unde domo (sit), what his home is, or where he lives, Hor. Ep. 1, 7, 53: qualis et unde genus .. Quaeris, from what stock, of what family, Prop. 1, 22, 1: non recordor, unde ceciderim, sed unde surrexerim, Cic. Att. 4, 16, 10: unde initium belli fieret, explorabant, Caes. B. G. 5, 53: unde domo quisque sit quaere, Sen. Cons. Helv. 6, 3: sciscitari unde natalium provenerit, App. M. 5, p. 165, 32.—
II Transf.
   A Apart from relations of place, and referring to persons or things, from which as an origin, source, cause, means, reason, etc., something proceeds, from whom, from which.
   1    Correlatively: (narratio) brevis erit, si, unde necesse est, inde initium sumetur, Cic. Inv. 1, 20, 28; cf. Auct. Her. 1, 9, 14: unde jumenta nomen traxere, Col. 6, praef. 3: praedonibus, Unde emerat, Ter. Eun. 1, 2, 35: qui eum necasset, unde ipse natus esset, Cic. Rosc. Am. 26, 71: potest fieri, ut is, unde te audisse dicis, iratus dixerit, id. de Or. 2, 70, 285; cf.: de eā (re) multo dicat ornatius, quam ille ipse, unde cognorit, id. ib. 1, 15, 67: illo exstincto Jove, unde discerem, id. Sen. 4, 12: hem, mea lux, unde omnes opem petere solebant, id. Fam. 14, 2, 2: hi, unde ne hostium quidem legati arcentur, pulsi, Liv. 21, 10, 6: non ut ingenium et eloquentiam meam perspicias, unde longe absum, Cic. Brut. 92, 318: est unde haec fiant, Ter. Ad. 1, 2, 42: tenuit permagnam Sextilius hereditatem, unde nummum nullum attigisset, Cic. Fin. 2, 17, 55: si habuerit, unde tibi solvat, id. Har. Resp. 13, 29: quod, unde agger omnino comportari posset, nihil erat reliquum, Caes. B. C. 2, 15: tardior stilus cogitationem moratur, rudis et confusus intellectu caret: unde sequitur alter dictandi labor, Quint. 1, 1, 28; 12, 3, 4: sciat (orator) quam plurima: unde etiam senibus auctoritas major est, quod, etc., id. 12, 4, 2: unde jus stabat, ei victoriam dedit (= a quā parte stabat), Liv. 21, 10, 9; cf.: turbam, nec satis fido animo, unde pugnabat, stantem, in fugam averterunt, id. 25, 15, 13: ut unde stetisset, eo se victoria transferret, on whose side, Just. 5, 4, 12.—
   b In partic., jurid. t. t.: unde petitur, of whom demand is made, i. e. the defendant: si ambo pares essent, illi, unde petitur, potius credendum esse, Cato ap. Gell. 14, 2, 26; cf.: causam dicere Prius unde petitur, aurum quare sit suom, Quam ille qui petit, unde is sit thesaurus sibi, Ter. Eun. prol. 11 sq.: ego omnibus, unde petitur, hoc consilium dederim, Cic. Fam. 7, 11, 1: postulabat ut illi, unde peteretur, vetus exceptio daretur, id. de Or. 1, 37, 168. —
   2    Absol.
   a In a direct interrog.: unde haec (patera) igitur est? Plaut. Am. 2, 2, 158; cf. id. Bacch. 3, 6, 10: redde, ut huic reddatur. Strob. Unde? id. Aul. 5, 20: Pi. Bonum habe animum. Mn. Unde habeam? id. ib. 4, 3, 17; id. Cas. 2, 2, 25: unde iste amor tam improvisus, Cic. Agr. 2, 22, 60; Quint. 11, 1, 54: unde sed hos novi? Ov. M. 9, 508.—With gentium: De. Face id ut paratum jam sit. Li. Unde gentium? De. Me defraudato, Plaut. As. 1, 1, 77; Tert. Pall. 4.—
   b In an indirect interrog.: ut ex ipsā quaeras, unde hunc (anulum) habuerit, Ter. Heaut. 4, 1, 45: quaerere, unde se ac suos tueri possit, Liv. 5, 4, 5: unde concilietur risus ... difficillimum dicere, Quint. 6, 3, 35: si cogitaverimus, unde et quousque jam provecta sit orandi facultas, id. 2, 16, 18: unde sit infamis ... Discite, Ov. M. 4, 285; cf. flor. 3, 12, 8 sqq.—
   B Indef.: unde unde for undecumque, from wherever, whencesoever, from whatever quarter (only poet. and in post-class. prose): et quaerendum unde unde foret nervosius illud, Cat. 67, 27: qui nisi ... Mercedem aut numos unde unde extricat, etc., Hor. S. 1, 3, 88: nec tamen vindictae solacium unde unde spernendum est, App. M. 5, p. 165: qui malum etsi ipse non fecit, tamen a quocumque et unde unde passus est fieri, Tert. adv. Herm. 10.—
   2    So, unde alone (late Lat.; perh. only in Tert.): certe unde sunt ista, signis potius et ostentis deputanda, Tert. Anim. 51 fin.: quamquam possimus unde illas prolatas aestimare, dum ne ex nihilo, id. adv. Herm. 22 med.>

Latin > French (Gaffiot 2016)

undĕ,⁶ adv. relatif-interrogatif de lieu (prim^t cunde ), d’où :
    I
    A relatif : ibi, unde Cic. Rep. 2, 30, à l’endroit d’où ; inde venire, unde Cic. Att. 13, 39, 2, venir de l’endroit d’où ; eodem referri, unde Cæs. G. 4, 28, 2, être ramené au même point d’où, cf. Cæs. G. 5, 11 ; loca superiora, unde erat despectus Cæs. G. 3, 14, hauteurs, d’où l’on avait une vue plongeante... ||
    B interrogatif,
1 [employé dans l’interrog. directe : unde dejectus est ? Cic. Cæc. 87, d’où a-t-il été rejeté ? || unde hæc gentium est ? Pl. Epid. 483, de quel endroit du monde est-elle ?
2 [interr. indir.] : respondit unde esset Cic. Verr. 2, 2, 188, il répondit d’où il était ; quære, unde domo (sit) Hor. Ep. 1, 7, 53, informe-toi de sa patrie, cf. Virg. En. 8, 114.
    II employé d’une manière gén. comme substitut du relatif-interrogatif accompagné de ex ou de ab ou de de :
    A relatif dum voluit alios habere parata, unde sumerent Cic. Br. 262, en voulant que d’autres eussent tout prêts des matériaux où puiser (= e quibus et subj. conséc.) ; ille ipse, unde rem cognovit Cic. de Or. 1, 67, cette personne même dont il tient le renseignement (= a quo) ; aqua nigra, unde nix concreta est Cic. Ac. 2, 100, eau noire qui en se condensant a formé la neige (= ex qua) ; hereditas, unde nummum nullum attigit Cic. Fin. 2, 55, héritage dont il n’a pas touché un sou (= ex qua) ; unde jus stabat, ei victoriam dare Liv. 21, 10, 9, donner la victoire à celui qui avait le droit pour lui (= a quo, v. sto) || [en droit] : is, unde petitur Cic. de Or. 1, 168 ; omnes, unde petitur Cic. Fam. 7, 11, 21, celui qui est l’objet d’une plainte, d’une action en justice [procès civil], le défendeur, tous les défendeurs || habet, unde solvat Cic. Har. 29, il a de quoi payer || unde unde = undecumque, de qq. endroit que, [ou] de n’importe quel endroit : Hor. S. 1, 3, 88 ; Apul. M. 5, 30 ; Tert. Herm. 10.
    B interrogatif,
1 [interr. dir.] : unde eos noverat ? Cic. Amer. 74, d’où (ex qua re), par suite de quelles circonstances les connaissait-il ? cf. Cic. Verr. 2, 3, 120 ; is nummum dabat ? unde ? de frumento ? Cic. Verr. 2, 3, 118, il donnait de l’argent ? d’où le tirait-il ? de son blé ? unde potius incipiam quam ab ea civitate quæ... ? Cic. Verr. 2, 4, 3, par où faut-il que je commence sinon par la cité qui...?
2 [interr. ind.] : nostri exercitus unde nomen habeant, vides Cic. Tusc. 2, 37, l’origine de notre mot exercitus (armée), tu la connais ; mirari satis non queo, unde hoc sit... fastidium Cic. Fin. 1, 10, je ne puis assez me demander avec étonnement d’où provient ce dégoût ; Græci... unde appellent, non facile dixerim Cic. Tusc. 3, 11, l’origine du mot grec..., je ne la dirais pas facilement. atque id futurum unde unde dicam nescio, nisi quia futurumst Pl. Ps. 106, ne peut s’expliquer par unde unde = undecumque ; jamais un relatif indéfini ne se trouve employé comme interrogatif ; il faut séparer les deux unde par une suspension « et j’espère que cela arrivera, de qui ?... de qui puis-je dire ? je l’ignore, mais cela arrivera » ; la correction unde unde Catul. 67, 28 est rejetée pour une raison analogue.

Latin > German (Georges)

unde, Adv. (urspr. cunde), von wo her, woher, I) eig., von örtlichen Verhältnissen, 1) korrelativ: inde venit, unde mallem, Cic.: quam ibi, unde huc translata essent, Cic.: ut eo restituerentur, unde deiecti essent, Cic.: ut aliae (naves) eodem, unde erant profectae, referrentur, Caes.: Latobrigos in fines suos, unde erant profecti, reverti iussit, Caes.: loca superiora, unde etc., Caes.: montis sublime cacumen occupat, unde etc., Ov.: cum ad idem, unde semel profecta sunt, cuncta astra redierint, Cic. – 2) absol.: a) in direkter Frage: unde is? Plaut.: unde et quo Catius? woher u. wohin? Hor.: u. so (asyndet.) unde quo venis? Hor.: unde venis et quo tendis? Hor.: unde venis et quo vadis? Itala: unde deiectus est Cinna? unde qui cum Graccho fuerunt? Cic.: qui genus? unde domo? wo zu Hause? Verg.: ebenso iube istos omnes ad nomen cita i et unde domo quisque sit quaere, Sen. – m. Genet. gentium, unde haec igitur gentium est? Plaut. – b) in indirekter Frage: ut mihi responderet, unde esset, Cic.: non recordor, unde cecĭderim, sed unde surrexerim, Cic.: unde initium belli fieret, explorabant, Caes.: qualis et unde genus, quaeris, Prop.: quaere, unde domo, quis, cuius fortunae, Hor. – II) übtr.: A) Ursprung, Grund, Veranlassung, Mittel u. dgl. bezeichnend, woher, wovon (von wem), woraus, 1) korrelativ: a) übh.: qui eum necasset, unde ipse natus esset, Cic.: unde necesse est, inde initium sumatur, Cic.: is, unde te audisse dicis, Cic. (u. so unde quidque audisse dicant, Plaut.): illo exstincto fore, unde discerem, neminem, Cic.: lux, unde omnes opem petere solebant, Cic.: non ut ingenium et eloquentiam meam perspicias, unde longe absum, Cic.: tenuit permagnam Sextilius hereditatem, unde etc., Cic.: quod, unde agger omnino comportari posset, nihil erat reliquum, Caes.: si habuerit, unde tibi solvat, Cic.: non reliquit, unde efferretur, Nep. – b) insbes.: α) als jurist. t.t. unde petitur, zur Bezeichnung des Verklagten, ego omnibus, unde petitur, hoc consilium dederim, Cic.: illi, unde peteretur, credendum esse, Gell. – β) als publiz. t.t., unde stat, zur Bezeichnung der Seite, der Partei, aus der man steht, unde stetisset, eo se victoria transferret, Iustin.: übtr., eventus belli, ut aequus iudex, unde ius stabat, ei victoriam dedit, Liv. – 2) absol.: a) in direkter Frage: unde haec (patera) igitur est? Plaut.: Ly. redde, inquam. St. ah, unde? Plaut.: garris, unde? von wem soll es denn kommen? Ter.: unde ea est tibi? woher hast du sie? wovon hast du sie gekauft? Plaut.: unde iste amor tam improvisus? Cic.: unde id scis? Ter.: unde sed hos novi? Ov. – m. Akk., unde tantam felicitatem parentibus, Sen. de ben. 3, 36, 2. – m. Genet. gentium, De. face id ut paratum iam sit. Li. unde gentium? Plaut. – b) in indirekter Frage: ut ex ipsa quaeras, unde hunc (anulum) habuerit? Ter.: unde concitetur risus difficillimum dicere, Quint.: unde sit infamis, discite, Ov. – m. Genet., occipiunt sciscitari, unde natalium secta cuia proveniret, Apul. met. 5, 15. – B) unde unde = undecumque, woher auch immer, woher immer, mercedem aut nummos unde unde extricat, Hor. sat. 1, 3, 88: nec tamen vindictae solacium undeunde spernendum est, Apul. met. 5, 30.

Latin > Chinese

unde. adv. :: 從此。何從。— gentium? 從何處。— domo? 何人家出身乎。— id scis? 汝何從識此。Si habuerit — tibi solvat 若其有何從還汝。