Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

concito

From LSJ
Aristotle, Nicomachean Ethics, 5.30

Latin > English

concito ADV :: rapidly
concito concito concitare, concitavi, concitatus V TRANS :: stir up, disturb; discharge/hurl (missile); flow rapidly/strong current; rush
concito concito concitare, concitavi, concitatus V TRANS :: rush; urge/rouse/agitate; enrage/inflame; spur/impel; summon/assemble; cause

Latin > English (Lewis & Short)

concĭto: āvi, ātum, 1, v. freq. a. concieo,
I to move violently, to put in violent or quick motion, to stir up, rouse up, excite, incite, shake.
I Prop. (thus most freq. in the poets and histt.): artus, Lucr. 3, 292; 3, 301: equum calcaribus, Liv. 2, 6, 8; cf.: equum in aliquem, Nep. Pelop. 5, 4: concitant equos permittuntque in hostem, Liv. 3, 61, 8: equos adversos, id. 8, 7, 9; cf. also under P. a.: naves quantā maximā celeritate poterat, id. 36, 44, 4; cf.: classem concitatam remis, id. 30, 25, 8; 37, 11, 10: navem remis, Curt. 4, 3, 2: in alteram (navem) quinqueremis eadem concitata, id. 4, 4, 7: agmen, Ov. M. 14, 239: omne nemus, id. F. 1, 436: feras, id. ib. 2, 286: tela, Liv. 34, 39, 3: eversas Eurus aquas, Ov. H. 7, 42; cf.: mare aeriore vento, Curt. 4, 3, 17: graves pluvias, Ov. F. 2, 72: se in hostem, Liv. 8, 39, 7; cf.: se in Teucros alis (Alecto), Verg. A. 7, 476: se in fugam, to take to flight, Liv. 22, 17, 6; cf.: se fugā in aliquem locum, Val. Fl. 3, 383.—
II Trop. (class. and very freq. in prose and poetry).
   A Aliquem, to rouse, urge, impel one to any act, feeling, etc., to move strongly, to influence, stir up, instigate, etc.; constr. with acc. pers. and ad, in, adversus, the inf. and absol.
   (a)    With ad and a subst., gerund, or gerundive: concitari ad studium cognoscendae percipiendaeque virtutis, Cic. de Or. 1, 47, 204; cf.: concitatus ad philosophiam studio, id. Brut. 89, 306: judicem ad fortiter judicandum, Quint. 6, 1, 20: victum ad depellendam ignominiam, id. 1, 2, 24: nos ad quaerendum, id. 10, 2, 5: omnem Galliam ad nostrum auxilium, Caes. B. G. 7, 77: multitudinem ad arma, id. ib. 7, 42 fin.; cf.: cessantes ad arma, * Hor. C. 1, 35, 16: colonias ad audendum aliquid, Suet. Caes. 8: ad convicia, id. Tib. 54: ad despiciendam vitam, id. Oth. 10.—
   (b)    With in: qui in iram concitat se, Quint. 6, 2, 27; cf. Cic. Verr. 2, 3, 3, § 6.—
   (g)    With adversus: Etruriam omnem adversus nos, Liv. 5, 4, 14: exercitum adversus regem, id. 1, 59, 12.—*
   (d)    With inf.: quae vos dementia concitat captam dimittere Trojam? Ov. M. 13, 226.—(ε) Absol., both with and without abl.: te ipsum animi quodam impetu concitatum, Cic. Mur. 31, 65; so, uxorem dolore, id. Scaur. 6, 9 (Fragm. ap. Prisc. p. 689 P.): aliquem injuriis, Sall. C. 35, 3: multitudinem fallaci spe, Liv. 6, 15, 6: familiam seditionibus, Col. 1, 8, 18: aliquem aliquo adfectu, Quint. 10, 7, 15: irā, Liv. 23, 7, 7; 42, 59, 2; Quint. 6, 3, 46; Liv. 7, 8, 3: aspectu pignorum suorum concitari, Tac. Agr. 38; Cic. Verr. 2, 3, 3, § 6: quo enim spectat illud ... nisi ut opifices concitentur? should be excited to sedition, id. Ac. 2, 47, 144; cf. id. Fl. 8, 18 sq.; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 4; cf. servitia, Sall. C. 46, 3: multitudinem, Nep. Arist. 1, 3: suos, Caes. B. G. 5, 26: judices (opp. flectere), Quint. 6, 1, 9; cf. (opp. placare), id. 11, 3, 170; (opp. mitigare), id. 3, 4, 3; 4, 2, 9; 6, 2, 12: concitare animos ac remittere, id. 9, 4, 11: tuas aures de nobis, Prop. 3 (4), 15, 45.—
   B Aliquid, to rouse, excite, cause, occasion, produce any action, passion, evil, etc.: bellum, Cic. Fam. 15, 4, 6; Hirt. B. G. 8, 22; Nep. Ham. 4, 3; Liv. 5, 5, 11; Flor. 4, 5, 1 al.; cf.: bellum Romanis, Liv. 35, 12, 18: quantas turbas mihi, Sall. H. 3, 61, 11 Dietsch; cf.: quantam pugnam mihi, Quint. 10, 1, 105: lacrimas totius populi Romani, id. 11, 3, : misericordiam populi, Cic. de Or. 1, 53, 227: odium (just before, commovere odium), id. Inv. 1, 54, 105; cf. id. ib. 1, 53, 100: invidiam in te ex illis rebus, id. Verr. 2, 5, 8, § 21: invidiam, odium, iram, Quint. 6, 1, 14: iram (opp. lenire), id. 3, 8, 12: risum, Cic. de Or. 2, 58, 235: seditionem ac discordiam, id. Mur. 39, 83: tumultum, Caes. B. C. 3, 18; Liv. 38, 33, 7: aspera iambis maxime concitantur, Quint. 9, 4, 136: error vanis concitatus imaginibus, Val. Max. 9, 9 init.: morbos, Cels. 2, 13: pituitam, id. 6, 6, 15: somnum, Plin. 20, 17, 73, § 189.—Hence, concĭtātus, a, um, P. a.
   A (Acc. to I.) Violently moved, i. e. rapid, swift, quick: equo concitato ad hostem vehitur, at full speed, Nep. Dat. 4 fin. (more freq. citato equo; v. 2. cito, P. a.): quam concitatissimos equos immittere jubet, Liv. 35, 5, 8: conversio caeli concitatior, Cic. Rep. 6, 18, 18; so, cursu, Liv. 35, 29, 6: concitatissimus corporis motus, Quint. 2, 11, 4.—
   B (Acc. to II.) Roused up, excited, vehement, ardent (freq. in Quint.): testimonia non concitatae contionis sed jurati senatūs, Cic. Fl. 7, 17: (in comoediis pater) interim concitatus, interim lenis est, Quint. 11, 3, 74: adfectus (opp. mites atque compositi), id. 6, 2, 9; cf. opp. flebiles, id. 11, 3, 162: animus an remissus, id. 3, 9, 7: causae, id. 11, 1, 3: oratio, id. 3, 8, 58 and 60: sententiae, id. 12, 9, 3; 10, 1, 44: erectā et concitatā voce (opp. summissā atque contractā), id. 11, 3, 175: Lucanus ardens et concitatus, id. 10, 1, 91.—Comp.: concitatior accidens clamor, Liv. 10, 5, 2; Quint. 2, 15, 28; 8, 3, 14.—Hence, concĭtātē, adv. (not in Cic.).
   1    (Acc. to 1.) Quickly, rapidly: agitur pecus, Col. 6, 6, 4.—
   2    (Acc. to 2.) Impetuously, ardently (most freq. in Quint.): dicere, Quint. 8, 3, 40; 10, 2, 23; 11, 3, 23; 12, 10, 71: itur, id. 11, 3, 133.—Comp.: dicere, Quint. 1, 8, 1; 3, 8, 68; 9, 4, 130: movere adfectus, id. 12, 10, 26.— *Sup.: raperet ventus, Aug. Civ. Dei, 5, 26.

Latin > French (Gaffiot 2016)

concĭtō,⁸ āvī, ātum, āre (fréq. de concieo, concio), tr.,
1 pousser vivement, lancer d’un mouvement rapide : concitata nave remis Liv. 37, 11, 10, le navire étant lancé à force de rames ; cum procursu, quo plurimum concitantur (tela) Liv. 34, 39, 3, avec un élan en avant, qui donne au jet (des traits) sa plus grande force ; equum calcaribus Liv. 2, 6, 8, presser un cheval de l’éperon ; aciem Liv. 2, 64, 6, lancer les troupes en avant ; equitatum in pugnam Liv. 10, 29, 10, lancer la cavalerie dans le combat, faire donner la cavalerie || se concitare Virg. En. 7, 476 ; Liv. 7, 33, 14 ; 22, 17, 6, se lancer, s’élancer ; magno cursu concitati Cæs. C. 1, 70, 4, s’étant lancés à vive allure
2 [fig.] exciter, soulever, enflammer : sive ut concitet (homines) sive ut reflectat Cic. de Or. 3, 23, soit pour soulever (l’auditoire), soit pour le ramener ; animi quodam impetu concitatus Cic. Mur. 65, emporté (soulevé) par certaine ardeur naturelle ; omni motu animi concitari Cic. de Or. 2, 191, être agité par toute espèce d’émotion ; in aliquem concitari Cic. Verr. 2, 3, 6, être soulevé contre qqn ; ad philosophiam studio Cic. Br. 306, être poussé par son goût vers la philosophie ; ad maturandum Nep. Dion 8, 5, être poussé à se hâter
3 [fig.] exciter, susciter : tempestates Cic. Mur. 36, soulever des tempêtes ; bellum Cic. Font. 33, susciter la guerre ; invidiam Cic. Verr. 2, 5, 21, exciter la haine ; misericordiam Cic. de Or. 1, 227, exciter la pitié ; motus in judicum mentibus Cic. de Or. 1, 220, soulever des passions dans le cœur des juges || exciter à [avec infin.] : Ov. M. 13, 226.

Latin > German (Georges)

con-cito, āvī, ātum, āre (Frequ. v. concieo, concio), immer und immer anregen od. aufregen, I) nachhaltig in Bewegung setzen od. erhalten, 1) in rasche Bewegung (in raschen Lauf) –, in Schwung setzen, zu rascher Bewegung (zu raschem Laufe) antreiben, a) physisch: α) lebl. Objj.: naves, Liv.: navem remis, Liv.: classem vehementi remorum ictu, Curt.: telum ex insidiis, Verg.: aber emittere missilia cum procursu, quo plurimum concitantur tela, in Schwung gesetzt werden, Liv. – acrius ob nimiam festinationem concitato spiritu (Atem), Curt. – β) leb. Wesen: c. equum, c. equum permittereque in hostem, Liv.: equum calcaribus, Liv.: equum contra alqm, Liv., in alqm, Nep.: equos adversos, gegeneinander ansprengen, Liv.: equos in diversum iter, Liv.: turmas in obvios, Curt.: boves in cursum, Col.: accensis cornibus armenta in adversos montes, Liv.: beluam (Elefanten) in fugam, Curt. – aciem, vorwärts treiben, Liv. 2, 64, 6: se in hostem, auf den F. stürzen, Liv.: se alis in Teucros, sich schwingen, Verg.: se in fugam, Liv. – magno cursu concitati, im Sturmlauf, Caes. – bes. durch den Ruf der Stimme zum Kampfe herbeiziehen, herbeirufen, aufbieten, multis utrimque interfectis maiorem multitudinem armatorum, Caes.: omnem iuventutem suam, Liv.: servos ex omnibus vicis, Cic. – b) auf Neigung u. Willen einwirkend jmd. anregen, antreiben, aufstacheln, veranlassen, iudicem ad fortiter iudicandum, Quint.: colonias ad audendum aliquid, Suet. – im Passiv, c oncitari alcis cohortatione ad studium cognoscendae percipiendaeque virtutis, Cic.: ad despiciendam vitam exemplo manipularis militis concitatus, Suet. – m. folg. Infin., Ov. met. 13, 226. – 2) nachhaltig in unruhige Bewegung setzen, aufregen, in Aufruhr bringen, erschüttern, a) physisch: fluctus, Acc. fr.: ventos ac maria carminibus, Mela: mare acriore vento concitatum, Curt.: eversas concitat eurus aquas, Ov. – artus, aufschütteln, erschaudern machen, Lucr. – u. als mediz. t. t., venas, das Blut in Wallungen bringen (Ggstz. resolvere venas, sich beruhigen, von Sonnenhitze, Gemütsbewegungen), Cels.: carcinoma, in einen gereizten Zustand versetzen, Cels. – b) politisch aufregen, aufreizen, aufwiegeln, alarmieren, opifices, Cic.: servitia, Sall.: non modo nationes, sed etiam servitia, Asin. Poll. bei Cic.: suos, Caes.: multitudinem, Nep.: contio concitata, Cic. – familiam seditionibus, Col. – exercitum adversus regem, Liv.: Etruriam omnem adversus Romanos, Liv. – omnem Galliam ad suum auxilium, Caes.: suā sponte iam motos metu poenae haud difficulter ad arma, Curt.: validos Titanas in arma (v. Saturn), Ov. – c) gemütlich, leidenschaftlich aufregen, in Aufruhr bringen (Ggstz. mitigare), πάθος concitat, ἦθος solet mitigare, Quint.: u. im Passiv, alterum, quod Graeci παθητικόν nominant, quo perturbantur animi et concitantur, Cic.: mirabile esse videtur hominem totiens irasci, totiens dolere, totiens omni motu animi concitari, Cic.: animi quodam impetu concitatus, Cic. – u. so zur Begeisterung, cum a corpore animus abstractus divino instinctu concitatur, Cic. – zum Mut, Wettstreit, his inter se vocibus concitati inferunt pedem (v. Soldaten), Liv.: modi in certaminibus sacris non eādem ratione concitant animos ac remittunt, Quint. – gew. zum Zorn, zur Wut jmd. aufregen, aufbringen, aufreizen, aufstacheln, in Harnisch bringen, zum Zorn, zur Wut entflammen (Ggstz. flectere [[[umstimmen]]], lenire, placare, mitigare), iudices, Quint.: tumultuario nuntio milites, Curt.: aliquando frangi aspectu pignorum suorum, saepius concitari, Tac.: iniuriis contumeliisque concitatus, Sall.: concitatus irā Poenus, Liv. – c. animum in iram, Curt.: se in iram, Quint. – is in te non expilatione Asiae, squalore ac lacrimis Siciliae concitetur? Cic.
II) aufregend zur Erscheinung bringen, erregen, hervortreiben, hervorrufen, veranlassen, a) physische Erscheinungen u. Zustände: pronuntiatione C. Gracchum in deflenda fratris nece totius populi Romani lacrimas concitasse, Quint.: c. risum, Cic.: videte subito desiderio fletus concitatos, Sen. rhet. – bes. als mediz. t. t., c. somnum (v. einem Tranke), Plin.: pituitam, Absonderung des Schl. bewirken, Cels., od. (Ggstz. pituitam minuere) den Andrang des Schl. vermehren, Cels.: morbum (v. körperl. Übeln usw.), Cels. – b) politische, kriegerische usw. Zustände: c. tumultum (Ggstz. sedare tumultum), Caes.: seditionem ac discordiam, Cic.: nova quaedam miscere et c. mala, Cic.: Etruscum bellum pro Veiente, Liv.: magnum bellum in Cappadocia, Cic.: per totum simul orbem Romanis bellum, Liv.: nocivum sibi periculum, Phaedr.: sibi pugnam, einen Kampf (der Meinungen) gegen sich, Quint.: pugna atrox concitatur (entspinnt sich), Liv. – c) gemütliche Zustände: magnam exspectationem sui, Cic.: populi misericordiam, Cic.: iram, invidiam, odium, Cic. – invidiam in alqm, Cic.: odium in alqd, magnum odium in alqm, Cic.: in rem gravem offensionem, Cic. – d) geistige Zustände: error vanis concitatus imaginibus, Val. Max. 9, 9 in.

Latin > Chinese

concito, as, are. :: 速。— distillationes 致傷風。