φυλή: Difference between revisions
Μή, φίλα ψυχά, βίον ἀθάνατον σπεῦδε, τὰν δ' ἔμπρακτον ἄντλει μαχανάν → Oh! my soul do not aspire to eternal life, but exhaust the limits of the possible
(45) |
(6) |
||
Line 27: | Line 27: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=η, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> [[σύνολο]] ανθρώπων που συνδέονται [[μεταξύ]] τους με [[κοινή]] [[καταγωγή]] (α. «κρίνοντες τὰς [[δώδεκα]] φυλὰς τοῡ Ἰσραήλ», ΚΔ<br />β. «φυλὰς δὲ τῶν Δωριέων... μετέβαλε εἰς ἄλλα ὀνόματα», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>αρχαιολ.</b> [[υποδιαίρεση]] του λαού, μόνιμη ή περιστασιακή, στις πρώιμες κοινωνίες, [[καθώς]] και [[τμήμα]] της πολιτικής οργάνωσης [[κάθε]] πολιτείας στον αρχαίο ελληνικό κόσμο<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (γενικά) α) γλωσσική [[ομάδα]] («[[άρια]] [[φυλή]]»)<br />β) εθνική [[ομάδα]], [[εθνότητα]] («σκωτική [[φυλή]]»)<br />γ) θρησκευτική [[ομάδα]] («εβραϊκή [[φυλή]]»)<br />δ) το ανθρώπινο [[γένος]] στο σύνολό του («η ανθρώπινη [[φυλή]]»)<br /><b>2.</b> <b>φυσ. ανθρωπολ.</b> βιολογική [[ομαδοποίηση]] στα πλαίσια του ανθρώπινου είδους, η οποία διακρίνεται ή ταξινομείται σύμφωνα με γενετικά μεταβιβαζόμενες διαφορές<br /><b>3.</b> (κοινων.-ανθρωπολ.) [[θεωρητικός]] [[τύπος]] της ανθρώπινης κοινωνικής οργάνωσης που βασίζεται σε μικρές ομάδες, οι οποίες ορίζονται από παραδόσεις κοινής καταγωγής και έχουν πρόσκαιρη ή μόνιμη [[πολιτική]] [[ενοποίηση]], ανώτερη του επιπέδου της οικογένειας, [[κοινή]] [[γλώσσα]], κοινό πολιτισμό και [[κοινή]] [[ιδεολογία]], [[καθώς]] και ενιαία [[ονομασία]] και συνεχόμενη εδαφική [[περιοχή]], όρος που τείνει να αντικατασταθεί από τον όρο εθνική [[ομάδα]]<br /><b>4.</b> <b>(ανθρωποβιολ.)</b> καθεμία από τις [[τρεις]] κύριες ομάδες στις οποίες διακρίνεται το ανθρώπινο [[γένος]] με [[βάση]] ορισμένα εξωτερικά γνωρίσματα (α. «λευκή [ή λευκόδερμη ή καυκασοειδής] [[φυλή]]» β. «μαύρη [ή μελανόδερμη ή [[νεγροειδής]]] [[φυλή]]» γ. «κίτρινη [ή ξανθόδερμη ή [[μογγολοειδής]]] [[φυλή]]»)<br /><b>5.</b> <b>ζωοτ.</b> καθεμία από τις τεχνητά καθιερωμένες ομάδες οι οποίες διατηρούνται με εντατική [[επιλογή]] ή με επιλεγμένο υβριδισμό, [[ράτσα]] («[[φυλή]] σκύλων»)<br /><b>6.</b> <b>βοτ.</b> [[κατηγορία]] κατώτερη του είδους, [[συχνά]] [[μεταξύ]] υποείδους και [[ποικιλίας]]<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «γεωγραφική [[φυλή]]»<br /><b>φυσ. ανθρωπολ.</b> καθεμία από τις έξι έως [[δέκα]] μεγάλες ομαδοποιήσεις στις οποίες μπορεί να διακριθεί το [[σύνολο]] [[σχεδόν]] του ανθρώπινου πληθυσμού της Γης (α. «αφρικανική γεωγραφική [[φυλή]]» β. «ευρωπαϊκή γεωγραφική [[φυλή]]» γ. «ασιατική γεωγραφική [[φυλή]] δ. «αμερικανική ινδιάνικη γεωγραφική [[φυλή]]» ε. «ινδική γεωγραφική [[φυλή]]» στ. «αυστραλιανή γεωγραφική [[φυλή]]» ζ. «πολυνησιακή γεωγραφική [[φυλή]]» η. «μικρονησιακή γεωγραφική [[φυλή]]» θ. «μελανησιακή γεωγραφική [[φυλή]]» ι. «αυστραλοειδής γεωγραφική [[φυλή]]»)<br />β) «τοπική [[φυλή]]»<br /><b>φυσ.-ανθρωπολ.</b> καθεμία από τις μικρότερες ομάδες που υπάρχουν [[μέσα]] στις περισσότερες γεωγραφικές περιοχές<br />γ) «φυσιολογική [[φυλή]]»<br /><b>βοτ.</b> [[φυτικός]] [[πληθυσμός]] που διαφέρει από φυσιολογική, όχι όμως και από μορφολογική, [[άποψη]] από τα άλλα [[μέλη]] του είδους<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (στην Αθήνα) στρατιωτικό [[σώμα]] που προερχόταν από [[κάθε]] διοικητική-οργανωτική [[υποδιαίρεση]]<br /><b>2.</b> [[υποδιαίρεση]], [[ομάδα]] ιερέων σε [[κάθε]] ναό της Αιγύπτου<br /><b>3.</b> (<b>για πράγμ.</b>) [[γένος]] («κατὰ φυλὰς διεκρίνομεν τὰ [[ἔπιπλα]]», <b>Ξεν.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[φύλο]]]. | |mltxt=η, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> [[σύνολο]] ανθρώπων που συνδέονται [[μεταξύ]] τους με [[κοινή]] [[καταγωγή]] (α. «κρίνοντες τὰς [[δώδεκα]] φυλὰς τοῡ Ἰσραήλ», ΚΔ<br />β. «φυλὰς δὲ τῶν Δωριέων... μετέβαλε εἰς ἄλλα ὀνόματα», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>αρχαιολ.</b> [[υποδιαίρεση]] του λαού, μόνιμη ή περιστασιακή, στις πρώιμες κοινωνίες, [[καθώς]] και [[τμήμα]] της πολιτικής οργάνωσης [[κάθε]] πολιτείας στον αρχαίο ελληνικό κόσμο<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (γενικά) α) γλωσσική [[ομάδα]] («[[άρια]] [[φυλή]]»)<br />β) εθνική [[ομάδα]], [[εθνότητα]] («σκωτική [[φυλή]]»)<br />γ) θρησκευτική [[ομάδα]] («εβραϊκή [[φυλή]]»)<br />δ) το ανθρώπινο [[γένος]] στο σύνολό του («η ανθρώπινη [[φυλή]]»)<br /><b>2.</b> <b>φυσ. ανθρωπολ.</b> βιολογική [[ομαδοποίηση]] στα πλαίσια του ανθρώπινου είδους, η οποία διακρίνεται ή ταξινομείται σύμφωνα με γενετικά μεταβιβαζόμενες διαφορές<br /><b>3.</b> (κοινων.-ανθρωπολ.) [[θεωρητικός]] [[τύπος]] της ανθρώπινης κοινωνικής οργάνωσης που βασίζεται σε μικρές ομάδες, οι οποίες ορίζονται από παραδόσεις κοινής καταγωγής και έχουν πρόσκαιρη ή μόνιμη [[πολιτική]] [[ενοποίηση]], ανώτερη του επιπέδου της οικογένειας, [[κοινή]] [[γλώσσα]], κοινό πολιτισμό και [[κοινή]] [[ιδεολογία]], [[καθώς]] και ενιαία [[ονομασία]] και συνεχόμενη εδαφική [[περιοχή]], όρος που τείνει να αντικατασταθεί από τον όρο εθνική [[ομάδα]]<br /><b>4.</b> <b>(ανθρωποβιολ.)</b> καθεμία από τις [[τρεις]] κύριες ομάδες στις οποίες διακρίνεται το ανθρώπινο [[γένος]] με [[βάση]] ορισμένα εξωτερικά γνωρίσματα (α. «λευκή [ή λευκόδερμη ή καυκασοειδής] [[φυλή]]» β. «μαύρη [ή μελανόδερμη ή [[νεγροειδής]]] [[φυλή]]» γ. «κίτρινη [ή ξανθόδερμη ή [[μογγολοειδής]]] [[φυλή]]»)<br /><b>5.</b> <b>ζωοτ.</b> καθεμία από τις τεχνητά καθιερωμένες ομάδες οι οποίες διατηρούνται με εντατική [[επιλογή]] ή με επιλεγμένο υβριδισμό, [[ράτσα]] («[[φυλή]] σκύλων»)<br /><b>6.</b> <b>βοτ.</b> [[κατηγορία]] κατώτερη του είδους, [[συχνά]] [[μεταξύ]] υποείδους και [[ποικιλίας]]<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «γεωγραφική [[φυλή]]»<br /><b>φυσ. ανθρωπολ.</b> καθεμία από τις έξι έως [[δέκα]] μεγάλες ομαδοποιήσεις στις οποίες μπορεί να διακριθεί το [[σύνολο]] [[σχεδόν]] του ανθρώπινου πληθυσμού της Γης (α. «αφρικανική γεωγραφική [[φυλή]]» β. «ευρωπαϊκή γεωγραφική [[φυλή]]» γ. «ασιατική γεωγραφική [[φυλή]] δ. «αμερικανική ινδιάνικη γεωγραφική [[φυλή]]» ε. «ινδική γεωγραφική [[φυλή]]» στ. «αυστραλιανή γεωγραφική [[φυλή]]» ζ. «πολυνησιακή γεωγραφική [[φυλή]]» η. «μικρονησιακή γεωγραφική [[φυλή]]» θ. «μελανησιακή γεωγραφική [[φυλή]]» ι. «αυστραλοειδής γεωγραφική [[φυλή]]»)<br />β) «τοπική [[φυλή]]»<br /><b>φυσ.-ανθρωπολ.</b> καθεμία από τις μικρότερες ομάδες που υπάρχουν [[μέσα]] στις περισσότερες γεωγραφικές περιοχές<br />γ) «φυσιολογική [[φυλή]]»<br /><b>βοτ.</b> [[φυτικός]] [[πληθυσμός]] που διαφέρει από φυσιολογική, όχι όμως και από μορφολογική, [[άποψη]] από τα άλλα [[μέλη]] του είδους<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (στην Αθήνα) στρατιωτικό [[σώμα]] που προερχόταν από [[κάθε]] διοικητική-οργανωτική [[υποδιαίρεση]]<br /><b>2.</b> [[υποδιαίρεση]], [[ομάδα]] ιερέων σε [[κάθε]] ναό της Αιγύπτου<br /><b>3.</b> (<b>για πράγμ.</b>) [[γένος]] («κατὰ φυλὰς διεκρίνομεν τὰ [[ἔπιπλα]]», <b>Ξεν.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[φύλο]]]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''φῡλή:''' ἡ ([[φύω]]), όπως [[φῦλον]],<br /><b class="num">I.</b> [[ράτσα]] ή [[φυλή]] ανθρώπων, <i>κατὰ φυλάς</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[σώμα]] ([[σύνολο]]) ανθρώπων που ενώνεται με δεσμούς αίματος ή λόγω καταγωγής, [[γενιά]] ([[φυλή]]), όπως ήταν οι φυλές στους Δωριείς (<i>φυλὴ γενική</i>), σε Πίνδ.· λέγεται για τις [[τέσσερις]] παλιές Αττικές φυλές, σε Ηρόδ., Ευρ.· λέγεται για τους Ιουδαίους, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">2.</b> [[φυλή]] που ενώνεται από τη [[συνοίκηση]] στο ίδιο [[μέρος]], όπως [[εκατονταρχία]] ή [[κομητεία]], όπως ήταν οι [[δέκα]] τοπικές φυλές στην Αθήνα που σχηματίστηκαν από τον Κλεισθένη (<i>φυλὴ τοπική</i>), σε Ηρόδ. κ.λπ.· οι υποδιαιρέσεις των γενικών φυλών ήταν οι <i>φρατρίαι</i>, ενώ των τοπικών ήταν οι <i>δῆμοι</i>.<br /><b class="num">III.</b> [[διαίρεση]] στο στρατό που αποτελείται από μια [[φυλή]], σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.· [[έπειτα]], [[σώμα]] ιππικού, σε Ξεν.· πρβλ. [[φύλαρχος]] II. | |||
}} | }} |
Revision as of 02:28, 31 December 2018
English (LSJ)
ἡ, (φύω) prop.,
A like φῦλον, a race, tribe; but acc. to Dicaearch.Hist.9 a union formed in an organized community (whether πόλις or ἔθνος): hence, tribe, i.e. I a body of men united 1 by supposed ties of blood and descent, clan, such as the three Dorian tribes, Rhetra ap.Plu.Lyc.6, Hdt.5.68, St.Byz. s. vv. Ὑλλεῖς, Δυμᾶνες, IG4.596 (Argos); of the four Ionic tribes, Hdt.5.69, Arist.Ath.8.3, Plu.Sol.19, etc.; of the Laconian, Hdt.4.145; of the old Roman, D.H.2.7, etc.; of the Persian, X.Cyr.1.2.5 and 12; of the Jewish, LXXNu.1.4, al. (but also of subdivisions of the tribe (σκῆπτρον), ib. 1 Ki.10.20.21), Ev.Matt.19.28, etc. 2 by local habitation, such as the ten local tribes at Athens formed by Cleisthenes, Hdt.5.69, 6.131, IG12.10.44, al.; or those formed by Servius at Rome, φ. τοπικαί, opp. γενικαί, D.H.4.14, cf. Plu. Rom.20; in Roman Egypt, BGU1113.3 (i B.C.), PFlor.39.4 (iv A. D.), etc., cf. (in general) Arist.Pol.1264a8, 1300a25, 1309a12, Pl. Lg.753c, etc. 3 subdivision of the priests in each Egyptian temple, OGI56.24 (Canopus, iii B. C.), PAmh.2.112.7 (ii A. D.), etc. II military contingent furnished by a tribe, among the Athenians, Hdt.6.111, IG12.1085; ὁπλιτῶν Th.6.98, cf. 3.90, X.HG 4.2.19, Pl.Lg.755c, 755d; ταξίαρχος εἰς τὴν φυλὴν κατατάξας Lys.13.79. 2 representatives of a tribe, on political bodies, φυλῆς πρυτανευούσης, προεδρευούσης, IG1.26a16, SIG589.2 (Magn.Mae., ii B.C.), etc. III of things, = γένος, kind, species, κατὰ φυλὰς διεκρίνομεν τὰ ἔπιπλα X.Oec.9.6.
German (Pape)
[Seite 1314] ἡ, 1) die Vereinigung Einzelner zu einer Gemeinde, einem Staate, nach Dicäarch die ursprüngliche Bdtg; dah. Volksstamm, Volksabtheilung, Klasse, Zunft, wie die tribus der Römer, Her. 5, 66. 68. 69. 6, 131. In Athen seit Kleisthenes zehn, nur nach dem Wohnsitz bestimmte Stämme, Plat. u. A. – 2) eine Abtheilung im Heere, die zu einer φυλή gehörigen Krieger; ὁπλιτῶν Thuc. 6, 98; πεζῶν Plat. Legg. VI, 755 d; bes. bei der Reiterei, Xen. Hell. 4, 2,19 Hipparch. 1, 21. – 3) übh. Geschlecht, Gattung, Ordnung, Xen. Oec. 9, 6, ὅπλων, ὀργάνων φυλή.
Greek (Liddell-Scott)
φῡλή: ἡ, (φύω) κυρίως ὡς τὸ φῦλον, ἄθροισμα ἀνθρώπων ἐκ φύσεως διακρινομένων ἀπὸ τῶν ἄλλων· ἀλλὰ σπανίως εὕρηται ἐπὶ τῆς γενικῆς ταύτης σημασίας, κατὰ φυλὰς Ξεν. Οἰκ. 9, 6· ― κατὰ τὸν Δικαίαρχον παρὰ Στεφ. Βυζ. ἐν λ. πάτρα..., «φυλὴ δὲ καὶ φυλέται πρότερον ὠνομάσθησαν ἐκ τῆς εἰς τὰς πόλεις καὶ τὰ καλούμενα ἔθνη συνόδου γενομένης· ἕκαστον γὰρ τῶν συνελθόντων φῦλον ἐλέγετο εἶναι». ― Ἐν τῇ χρήσει ἡ λ. φυλὴ ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὸ Ρωμαϊκὸν tribus, καὶ σημαίνει Ι. σῶμα ἢ ἄθροισμα ἀνθρώπων ἡνωμένων 1) δι’ ὑποτιθεμένης συγγενείας καὶ κοινῆς καταγωγῆς, ὡς αἱ φυλαὶ τῶν Δωριέων, Πινδ. Π. 1. 119, Στέφ. Βυζ. ἐν λέξ. Ὑλλέες καὶ Δυμᾶν, Συλλ. Ἐπιγρ. 1123· οὕτως αἱ τέσσαρες παλαιαὶ Ἀττικαὶ φυλαί, Ἡρόδ. 5. 69., 6. 131, Εὐρ. Ἴων. 1575, Ἀριστ. Ἀποσπ. 347, 349, Πλουτ. Σόλων 19, κλπ.· αἱ τῶν Σικυωναίων καὶ τῶν Ἀργείων, Ἡρόδ. 5. 68· αἱ τῶν Λακεδαιμονίων, ὁ αὐτ. 4. 148· αἱ τῶν ἀρχαίων Ρωμαίων, Διονύσ. Ἁλ. 2. 7, κλπ.· αἱ τῶν Περσῶν, Ξεν. Κύρου Παιδ. 1. 2, 3 καὶ 12 πρβλ. Ἡρόδ. 1. 125 (ἔνθα καλοῦνται γένη)· αἱ τῶν Ἰουδαίων, Εὐαγ. κατὰ Ματθ. ιθ΄, 28, κτλ.· ἀλλὰ παρὰ τοῖς Ἑβδ. (Α΄ Βασιλ. Ι΄, 20, 21) ἡ φυλή μνημονεύεται ὡς ὑποδιαίρεσις, τῆς μεγαλειτέρας διαιρέσεως ἣ ἐκαλεῖτο σκῆπτρον· ἢ 2) διὰ τῆς ἐντῷ αὐτῷ τόπῳ συνοικήσεως, πρβλ. τὰ Ἀγγλ. hundred ἢ county, τοιαῦται δὲ ἦσαν αἱ δέκα ἐν Ἀθήναις φυλαί, ἃς ἐσχημάτισεν ὁ Κλεισθένης, Ἡρόδ. 5. 66, 69. 6. 131, Ἀριστ. Ἀθην. Πολ. σ. 30, 20, Blass· ἢ αἱ ὑπὸ τοῦ Σερουΐου ἐν Ρώμῃ ἱδρυθεῖσαι, φυλαὶ τοπικαὶ ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὰς γενικὰς Διονύσ. Ἁλ. 4. 14, πρβλ. Πλουτ. Ρωμ. 20· (αἱ μεταβολαὶ αὖται ἐν Ἀθήναις καὶ ἐν Ρώμῃ πιθανῶς κατήργησαν τὸ πρῶτον εἶδος τῆς φυλετικῆς ἑνώσεως καὶ ἵδρυσαν τὸ δεύτερον, ἴδε Niebhr. Ἱστορ. τῆς Ρώμης 1. 294 κἑξ. 413 κἑξ., Thirlw. Ἱστορ. τῆς Ἑλλ. 2. 4 κἑξ. καὶ 73, Grote Ἱστ. τῆς Ἑλλ. 4. 169 κἑξ.). ― Αἱ ὑποδιαιρέσεις τῶν γενικῶν φυλῶν ἐκαλοῦντο φρατρίαι, τῶν δὲ τοπικῶν φυλῶν δῆμοι, πρβλ. Ἀριστ. Πολιτ. 2. 5, 17., 4. 15, 17., 5. 8, 19, Πλάτ. Νόμ. 753D, κλπ. ― τὰ δὲ μέλη τῆς φυλῆς ἐκαλοῦντο φυλέται, ἴδε φυλέτης. ΙΙ. διαίρεσις τις ἐν τῷ στρατῷ, τὸ στρατιωτικὸν σῶμα ὃ παρεῖχεν ἑκάστη φυλὴ παρὰ τοῖς Ἀθην., Ἡρόδ. 6. 111· ὁπλιτῶν Θουκ. 6. 98, πρβλ. 3. 90, Πλάτ. Νόμ. 755C, D· ― βραδύτερον, σῶμα ἢ τάγμα ἱππικοῦ, Ξεν. Ἑλλ. 4. 2, 19· ταξίαρχος εἰς τὴν φυλὴν κατατάξας Λυσίας 137· 19· πρβλ. φύλαρχος ΙΙ.
French (Bailly abrégé)
ῆς (ἡ) :
I. tribu, groupe de familles de même race, section ou portion d’un peuple, comprenant un certain nombre de φρατρίαι ; tribu politique, comprenant un certain nombre de δῆμοι ; p. anal. à Rome tribu;
II. corps de troupes au nombre de dix, un pour chaque tribu, d’où
1 bataillon d’infanterie;
2 escadron de cavalerie;
III. p. ext. classe, genre, espèce.
Étymologie: φύω ; cf. φῦλον.
English (Strong)
from φύω (compare φύλλον); an offshoot, i.e. race or clan: kindred, tribe.
English (Thayer)
φυλῆς, ἡ (from φύω), from Pindar and Herodotus down;
1. a tribe; in the N. T. all the persons descended from one of the twelve sons of the patriarch Jacob (the Sept. for מַטֵּה and שֵׁבֶט; also for מִשְׁפָּחָה, see πατριά, 2): Ασηρ, Βενιαμίν, etc., δώδεκα φυλάς τοῦ Ἰσραήλ, πᾶσα φυλή υἱῶν Ἰσραήλ, a race, nation, people: Revelation 13:7; 14:6>.
Greek Monolingual
η, ΝΜΑ
1. σύνολο ανθρώπων που συνδέονται μεταξύ τους με κοινή καταγωγή (α. «κρίνοντες τὰς δώδεκα φυλὰς τοῡ Ἰσραήλ», ΚΔ
β. «φυλὰς δὲ τῶν Δωριέων... μετέβαλε εἰς ἄλλα ὀνόματα», Ηρόδ.)
2. αρχαιολ. υποδιαίρεση του λαού, μόνιμη ή περιστασιακή, στις πρώιμες κοινωνίες, καθώς και τμήμα της πολιτικής οργάνωσης κάθε πολιτείας στον αρχαίο ελληνικό κόσμο
νεοελλ.
1. (γενικά) α) γλωσσική ομάδα («άρια φυλή»)
β) εθνική ομάδα, εθνότητα («σκωτική φυλή»)
γ) θρησκευτική ομάδα («εβραϊκή φυλή»)
δ) το ανθρώπινο γένος στο σύνολό του («η ανθρώπινη φυλή»)
2. φυσ. ανθρωπολ. βιολογική ομαδοποίηση στα πλαίσια του ανθρώπινου είδους, η οποία διακρίνεται ή ταξινομείται σύμφωνα με γενετικά μεταβιβαζόμενες διαφορές
3. (κοινων.-ανθρωπολ.) θεωρητικός τύπος της ανθρώπινης κοινωνικής οργάνωσης που βασίζεται σε μικρές ομάδες, οι οποίες ορίζονται από παραδόσεις κοινής καταγωγής και έχουν πρόσκαιρη ή μόνιμη πολιτική ενοποίηση, ανώτερη του επιπέδου της οικογένειας, κοινή γλώσσα, κοινό πολιτισμό και κοινή ιδεολογία, καθώς και ενιαία ονομασία και συνεχόμενη εδαφική περιοχή, όρος που τείνει να αντικατασταθεί από τον όρο εθνική ομάδα
4. (ανθρωποβιολ.) καθεμία από τις τρεις κύριες ομάδες στις οποίες διακρίνεται το ανθρώπινο γένος με βάση ορισμένα εξωτερικά γνωρίσματα (α. «λευκή [ή λευκόδερμη ή καυκασοειδής] φυλή» β. «μαύρη [ή μελανόδερμη ή νεγροειδής] φυλή» γ. «κίτρινη [ή ξανθόδερμη ή μογγολοειδής] φυλή»)
5. ζωοτ. καθεμία από τις τεχνητά καθιερωμένες ομάδες οι οποίες διατηρούνται με εντατική επιλογή ή με επιλεγμένο υβριδισμό, ράτσα («φυλή σκύλων»)
6. βοτ. κατηγορία κατώτερη του είδους, συχνά μεταξύ υποείδους και ποικιλίας
7. φρ. α) «γεωγραφική φυλή»
φυσ. ανθρωπολ. καθεμία από τις έξι έως δέκα μεγάλες ομαδοποιήσεις στις οποίες μπορεί να διακριθεί το σύνολο σχεδόν του ανθρώπινου πληθυσμού της Γης (α. «αφρικανική γεωγραφική φυλή» β. «ευρωπαϊκή γεωγραφική φυλή» γ. «ασιατική γεωγραφική φυλή δ. «αμερικανική ινδιάνικη γεωγραφική φυλή» ε. «ινδική γεωγραφική φυλή» στ. «αυστραλιανή γεωγραφική φυλή» ζ. «πολυνησιακή γεωγραφική φυλή» η. «μικρονησιακή γεωγραφική φυλή» θ. «μελανησιακή γεωγραφική φυλή» ι. «αυστραλοειδής γεωγραφική φυλή»)
β) «τοπική φυλή»
φυσ.-ανθρωπολ. καθεμία από τις μικρότερες ομάδες που υπάρχουν μέσα στις περισσότερες γεωγραφικές περιοχές
γ) «φυσιολογική φυλή»
βοτ. φυτικός πληθυσμός που διαφέρει από φυσιολογική, όχι όμως και από μορφολογική, άποψη από τα άλλα μέλη του είδους
αρχ.
1. (στην Αθήνα) στρατιωτικό σώμα που προερχόταν από κάθε διοικητική-οργανωτική υποδιαίρεση
2. υποδιαίρεση, ομάδα ιερέων σε κάθε ναό της Αιγύπτου
3. (για πράγμ.) γένος («κατὰ φυλὰς διεκρίνομεν τὰ ἔπιπλα», Ξεν.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Βλ. λ. φύλο].
Greek Monotonic
φῡλή: ἡ (φύω), όπως φῦλον,
I. ράτσα ή φυλή ανθρώπων, κατὰ φυλάς, σε Ξεν.
II. 1. σώμα (σύνολο) ανθρώπων που ενώνεται με δεσμούς αίματος ή λόγω καταγωγής, γενιά (φυλή), όπως ήταν οι φυλές στους Δωριείς (φυλὴ γενική), σε Πίνδ.· λέγεται για τις τέσσερις παλιές Αττικές φυλές, σε Ηρόδ., Ευρ.· λέγεται για τους Ιουδαίους, σε Καινή Διαθήκη
2. φυλή που ενώνεται από τη συνοίκηση στο ίδιο μέρος, όπως εκατονταρχία ή κομητεία, όπως ήταν οι δέκα τοπικές φυλές στην Αθήνα που σχηματίστηκαν από τον Κλεισθένη (φυλὴ τοπική), σε Ηρόδ. κ.λπ.· οι υποδιαιρέσεις των γενικών φυλών ήταν οι φρατρίαι, ενώ των τοπικών ήταν οι δῆμοι.
III. διαίρεση στο στρατό που αποτελείται από μια φυλή, σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.· έπειτα, σώμα ιππικού, σε Ξεν.· πρβλ. φύλαρχος II.