τόξον: Difference between revisions

From LSJ

ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶνforgive us our trespasses

Source
m (Text replacement - " . . ." to "…")
(2b)
Line 42: Line 42:
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[τόξον]], ου, τό, [[τυγχάνω]]<br /><b class="num">I.</b> a bow, Hom.; often in pl., [[because]] the [[ancient]] bow was of two pieces of [[horn]] joined by the [[πῆχυς]] in the [[middle]]; τόξα τιταίνειν or ἕλκειν to [[draw]] the bow, Il.:—as the bow was [[specially]] the Oriental [[weapon]], τόξου [[ῥῦμα]] meant the Persians, opp. to λόγχης [[ἰσχύς]] (the Greek spearmen), Aesch.: —metaph., τόξῳ by [[guess]], Aesch.<br /><b class="num">II.</b> in pl. also, bow and arrows, Hom., Hdt., etc.<br /><b class="num">III.</b> metaph., τόξα ἡλίου its rays, Eur.
|mdlsjtxt=[[τόξον]], ου, τό, [[τυγχάνω]]<br /><b class="num">I.</b> a bow, Hom.; often in pl., [[because]] the [[ancient]] bow was of two pieces of [[horn]] joined by the [[πῆχυς]] in the [[middle]]; τόξα τιταίνειν or ἕλκειν to [[draw]] the bow, Il.:—as the bow was [[specially]] the Oriental [[weapon]], τόξου [[ῥῦμα]] meant the Persians, opp. to λόγχης [[ἰσχύς]] (the Greek spearmen), Aesch.: —metaph., τόξῳ by [[guess]], Aesch.<br /><b class="num">II.</b> in pl. also, bow and arrows, Hom., Hdt., etc.<br /><b class="num">III.</b> metaph., τόξα ἡλίου its rays, Eur.
}}
{{FriskDe
|ftr='''τόξον''': {tókson}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Bogen]], pl. ‘Schießgerät(e), (Bogen und) Pfeile’ (seit Il.; zum Plur. Schwyzer-Debrunner 43 u. 51, Chantraine Gramm. hom. 2, 31 f.).<br />'''Composita''' : Kompp., z.B. [[τοξοφόρος]] m. f. ‘den Bogen tragend, Bogenträger(in)’, Beiw. des Apollon, der Artemis u.a. (ep. poet. seit Φ 483, auch Hdt.), [[τοξόκλυτος]] [[bogenberühmt]] (Pi., B.), auch [[κλυτότοξος]] eig. [[mit berühmtem Bogen]], Beiw. des Apollon (Hom., B.) wie z.B. [[ἀγκυλότοξος]] [[mit krummem Bogen]] (Il., Pi.).<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen. 1. [[τοξότης]], dor. -ότας m. [[Bogenschütze]] (seit Il.), f. -ότις f. (Kall. u.a.), Bed. unklar bei Plb. 8, 7, 3 (jedenfalls nicht mit LSJ [[loophole for shooting arrows]]); auch Pfl.name = [[ἀρτεμισία]] (Poet. ''de'' ''herb''.). 2. -ῖτις f. ([[νευρά]]) ‘Bogenschuß (Hero, Ph. ''Bel''.), Beiw. der Artemis (Kos); Redard 241 A. 19 u. 214; unsicher -ιτησία = [[ἀρτεμισία]] (Ps.-Dsk. 3, 113; leg. -ῖτις?). 3. -ίας in Τοξίου [[βουνός]]· [[τοῦ]] Ἀπόλλωνος [[τοῦ]] ἐν Σικυῶνι H. 4. ία f. N. einer Göttin (neben [[Ἄρτεμις]] erwähnt; Gortyn; vgl. v. Wilamowitz Glaube 1, 182, Nilsson Gr. Rel. 1, 483 A. 3). 5. -οσύνη f. ‘Bogenkunst, -kunde’ (Ν314, E. in lyr.; Wyss 24). 6. -ιανοί pl. ‘Leute die unter dem [[τοξότης]] (dem Sagittarius) geboren. sind’ (''Cat''. ''Cod''. ''Astr''.). 7. -εύς m. myth. PN (Hes. ''Fr''. 110, 4), Kurzname wie Τόξος (korinth. Vase; Fraenkel Nom. ag. 1, 236, auch Bosshardt 120). 8. Demin. -άριον n. (Luk. u.a.). 9. -ικός [[zum Bogen]], [[Bogenschützen gehörig]], -ική ([[τέχνη]]) f. (att.), -ικόν ([[φάρμακον]]) n. [[Pfeilgift]] (Arist., Str. u.a.); auch für *τοξοτικός (Chantraine Ét. 116). 10 -ωτός = ''arcuatus'' (Gloss.). — 11. Denominativum -εύω, oft m. Präfix, z.B. κατα-, ἀπο-, ἐκ-, [[mit Bogen schießen]] (seit Il.) mit -ευμα n. [[Geschoß]], [[Pfeil]] (ion. att.), -ευσις f. [[das Bogenschießen]] (Lib.), -εία f. ib. (hell. u. sp.); -ευτής m. [[Bogenschütze]] (Ψ 850 u.a.), auch -ευτήρ m. (Arat., Nonn. u.a.); meist vom Sternbilde (metr. bedingt für -ότης, -ευτής; Scherer Gestirnnamen 170 f., s. auch Fraenkel Nom. ag. 1, 135 A. 12), f. -εύτειρα (Opp.), -ευτική f. [[Bogenkunst]] (Gal.). — Auch 12. -άζομαι, auch m. ἐπι-, ‘nach jmdm. mit Bogen schießen’ (Hom., Opp.), -άζω ib. (Herakleit. ''All''.); vom pl. τόξα (Schwyzer 734) ? — Zu [[τόξον]] nebst Ableitungen bei Homer s. Trümpy Fachausdrücke 66 f., 109 f.<br />'''Etymology''' : Statt des altererbten [[βιός]] tritt schon bei Hom. [[τόξον]] als das weit üblichere Wort für [[Bogen]] ein und ist vielleicht schon im Mykenischen zu belegen: ''to''-''ko''-''so''-''ta'' = τοξότας, ''to''-''ko''-''so''-''wo''-''ko'' (Hinterglied mehrdeutig). Da die iranischen Völker, zumal die Skythen als Bogenschützen berühmt waren, liegt für [[τόξον]] iranische (skythische) Entlehnung nahe, wobei sich npers. ''taχš'' [[Armbrust]], [[Pfeil]] ebenso wie skyth. PN Τόξαρις, Τάξακις sofort zum Vergleich melden (Hübschmann ZDMG 38. 430, Benveniste Mél. Bq 1, 37 ff.; von Heubeck Minos 6, 56 A. 4 m. Lit. wegen der myken. Dokumentierung angezweifelt; vgl. noch dens. Würzb. Jb. 4, 201). Mit iran. *''taxša''- (und mit [[τόξον]]) ist schon längst (Schrader BB15,284ff.; s. noch Schrader-Nehring Reallex. 2, 166) lat. ''taxus'' [[Eibe]] als urverwandt verbunden worden, was für das iranische Wort immer in Betracht kommt. — Ältere Lit. bei Bq und WP. 1, 716f. Pelasgische Etymologie bei v. Windekens Orbis 4, 532 ff. Noch anders Deroy Ant. class. 23, 317 (zu [[τέχνη]], [[τέκτων]]).<br />'''Page''' 2,909-910
}}
}}

Revision as of 16:10, 2 October 2019

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: τόξον Medium diacritics: τόξον Low diacritics: τόξον Capitals: ΤΟΞΟΝ
Transliteration A: tóxon Transliteration B: toxon Transliteration C: tokson Beta Code: to/con

English (LSJ)

τό,

   A bow, Il.4.124, etc.: freq. in pl. τόξα for sg., τόξ' ὤμοισιν ἔχων ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην 1.45, al., cf. Pi.P.3.101, S.Ph.654; sts. in Prose, Heraclit. 51, Hdt.2.106, PEleph.5.8 (iii B. C.); ἐτιταίνετο . . τόξα drew the bow, Il.5.97; also τόξον τιταίνει B.9.43; τόξον ἕλκετ' (v.l. εἷλκεν) Il.11.582; τόξου πῆχυν ἀνέλκειν 13.583; τόξον τείνειν, ἐντείνειν, A.Ag.364 (anap.), Fr.83; τ… ἐντανύσαι Od.21.245, cf. Hdt.2.173; κυκλοτερὲς μέγα τ. ἔτεινε Il.4.124, cf. E.Ba.1066; τόξου ῥῦμα (i.e. the Persians, the bow being an oriental weapon), opp. λόγχης ἰσχύς (i.e. the Greeks), A.Pers.147 (anap.).    2 τόξῳ by guess, Id.Ch.1033.    3 bowmanship, archery, τόξων ἐῢ εἰδώς Il.2.718, al.; τόξοισιν πίσυνος 5.205, cf. 13.716; ἡ τέχνη τῶν τ. Hdt.1.73; πρὸς τόξου κρίσιν S.Tr.266; τόξῳ (sc. νικῶν) SIG1061.10 (Samos, ii B. C.).    II in pl. also, bow and arrows, τόξα πεπτεῶτ' ἄλλυδις ἄλλα Il.21.502, cf. Hdt.3.78, S.Ph.68, al.; sts. in pl. for the arrows only, ib.652, Pl.Lg.815a.    III metaph., τόξα ἡλίου its rays, E.HF 1090; ἀμπελίνοις τόξοις δαμέντες, of the effects of wine, Pi.Fr.218; τόξον μερίμνης Trag.Adesp.354; κότταβος . . ὃν σκοπὸν ἐς λατάγων τόξα καθιστάμεθα for shooting of liquor from the cup, Critias 2.2.    IV rainbow, Aeschrio 4, LXXGe.9.13, Hsch. s.v. εἴρη.    2 arch, AP9.694.    3 curved support, cradle used in amputations, Archig. ap. Orib.47.13.6; part of a carriage or cart, PPetr.2p.133, 3p.144 (iii B. C.).

German (Pape)

[Seite 1128] τό, der Bogen, von dem man Pfeile, ὀϊστοί, ἰοί schoß; Hom., der wie Her. häufig den plur. statt des sing. braucht, τόξ' ὤμοισιν ἔχων, Il. 1, 45; der Bogen der homerischen Helden ist von Horn, ἐΰξοος 4, 105, κερόδετα Eur. Rhes. 33, gebogen, καμπύλον, παλίντονα (w. m. s.); am Ende, κορῶναι, die Sehne, νευρά od. νεῦρα βόεια, angeknüpft; beim Spannen, τιταίνειν τόξον, Il. 5, 97. 8, 266, auch ἕλκειν, 11, 582, u. ἀνέλκειν, 11, 375. 13, 583 (s. die Verba), in Prosa gew. τείνειν, ἐντείνειν, auch νευρὰν ἕλκειν, faßte man ihn in der Mitte, πῆχυς, Il. 11, 375, u. zog die Sehne an sich, 4, 123, so daß der Bogen kreisrund wurde, κυκλοτερής, 4, 124; ἔπεχε τόξον, Pind. Ol. 2, 89 u. oft, wie Tragg., die es ebenfalls im plur. brauchen, so daß es, wie bei Hom. oft, den Bogen mit den Pfeilen bedeutet, obwohl auch τόξα neben ἰοί der Bogen allein ist, Soph. Phil. 702; auch die Pfeile, ἐν τοῖς τῶν τόξων βολαῖς καὶ ἀκοντίων, Plat. Legg. VII, 815 a; vgl. Eur. Ion 524; – τόξων εὖ εἰδώς, der sich gut auf den Bogen versteht, des Bogenschusses kundig, Il. 2, 718; οἵ ῥα καὶ ἀθανάτοισιν ἐρίζεσκον περὶ τόξων, Od. 8, 225; – ἡ τέχνη τῶν τόξων, Her. 1, 73; πρὸς τόξου κρίσιν, Soph. Tr. 265. – Uebh. alles Gebogene, Gewölbte, der Bogen, das Gewölbe, Sp.

Greek (Liddell-Scott)

τόξον: τό, (ἴδε ἐν τέλει)· - ὡς καὶ νῦν, τόξον, χυδ. «δοξάρι», τὰ δὲ βέλη καλοῦνται ὀϊστοί, ἰοί, Ὁμηρ., ὅστις ἀγαπᾷ νὰ μεταχειρίζηται τὸ πληθ. τόξα ἀντὶ τοῦ ἑνικοῦ· οὕτω καὶ παρὰ Πινδ., Τραγικ., ἐνίοτε δὲ καὶ ἐν τῷ πεζῷ λόγῳ, ἴδε Ἡρόδ. 2. 106., 3. 78· - τὸ Ὁμηρικὸν τόξον ἀποτελεῖται ἐκ δύο τμημάτων ἐξεσμένων ἐκ κέρατος καὶ συνημένων κατὰ τὸ μέσον διὰ τοῦ πήχεως (πρβλ. ἴξαλος), Ἰλ. Λ. 365· ἡ νευρὰ κατεσκευάζετο ἐκ συνεστραμμένων τενόντων (νεῦρα βόεια), ἐπὶ δὲ τῶν ἄκρων τοῦ τόξου ὑπῆρχον αἱ κορῶναι, ἐφ’ ὧν προσεδένετο ἡ νευρά· - περιγραφὴ ἀνδρὸς σύροντος τὸ τόξον ὑπάρχει ἐν Ἰλ. Δ. 123 κἑξ.· τόξα τιταίνω, τανύω τὸ τόξον, Ε. 97· οὕτω, τόξον ἕλκειν Λ. 582· ἀνέλκειν Ν. 583· ὕστερον, τόξον τείνειν, ἐντείνειν, τανύειν, ἴδε τὰς λέξεις· ἂν καὶ ταῦτα πολλάκις σημαίνουσι μόνον τὸ ἐφοδιάζειν τὸ τόξον διὰ νευρᾶς, πρβλ. παλίντονος· ἦτο ὀλίγον καμπύλον (καμπύλα τόξα) καὶ ὅτε ἐνετείνετο ἰσχυρῶς ἐγίνετο κυκλοτερές, πρβλ. Εὐρ. Βάκχ. 1066· ἐφυλάσσετο δὲ ἐντὸς τοξοθήκης (γωρυτός), πρβλ. γυμνός, γυμνόω. Τὸ τόξον ἦτο κυρίως τὸ ὅπλον τῶν Ἀνατολιτῶν, ὅθεν τόξου ῥῦμα (δηλ. οἱ Πέρσαι), ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ λόγχης ἰσχὺς (δηλ. οἱ Ἕλληνες), Αἰσχύλ. Πέρσ. 147, πρβλ. τόξαρχος, τοξόδαμνος, τοξουλκός, τοξοφόρος, τοξότης Ι. Περὶ τοῦ σχήματος τοῦ Σκυθικοῦ τόξου ἴδε ἐν Σσ Α. 2) τόξῳ κατ’ εἰκασίαν, ὁ αὐτ. ἐν Χο. 1033. 3) ἐνίοτελέξις τόξον κεῖται ἀντὶ τῆς τοξικῆς τέχνης, οἷον τόξων εὖ εἰδὼς Ἰλ. Β. 718, κλπ.· τόξοισιν πίσυνος Ε. 205, Ν. 716· ἡ τέχνη τῶν τόξων Ἡρόδ. 1. 73· πρὸς τόξου κρίσιν Σοφ. Τρ. 266. ΙΙ. ἐν τῷ πληθ. ὡσαύτως, τόξον καὶ βέλη, Ὅμηρ., Ἡρόδ., Σοφοκλ. Φιλ. 68, 75, 113, κτλ.· καὶ ἐνίοτε ἴσως τὰ τόξα ἀντὶ βέλη, αὐτόθι 652, Πλάτ. Νόμ. 815Α, πρβλ. 795Β. ΙΙΙ. μεταφορ., τόξα ἡλίου, αἱ ἀκτῖνες αὐτοῦ, Εὐρ. Ἡρακλ. Μαιν. 1090· ἀμπέλινα τ., ἐπὶ τῶν ἀποτελεσμάτων τοῦ οἴνου, Πινδ. Ἀποσπ. 239· τόξον μερίμνης Ποιητὴς παρὰ Πλουτ. 2. 33Ε. IV. πᾶν πρᾶγμα ἔχον σχῆμα τοξοειδὲς ἢ καμπύλον, τὸ οὐράνιον τόξον, ἡ ἶρις, Λατ. arcus caeli, Αἰσχρίων ἐν Ρήτορσι (Walz) 3. 651 σημ., Ἑβδ. (Γεν. Θ΄, 13), Ἡσύχ. ἐν λέξ. εἶρις: «εἶρις· ἡ ἐκ τοῦ ἡλίου γενομένη ταῖς νεφέλαις χρόα, τὸ καλούμενον τόξον»: 2) τόξα λατάγων, ἡ καμπύλη ἣν διαγράφει ὑγρὸν ῥιπτόμενον ἐκ ποτηρίου, Κριτίας 1. 2. 3) καμάρα, Ἀνθ. Π. 9. 694. (Ἐκ τῆς √ΤΟΚ, συγγεν. τῆς ῥίζ. ΤΕΚ ἐν τῷ τέκμαρ, ΤΥΧ ἐν τῷ τυχεῖν, τυγχάνω, πρβλ. τόσσαις· καὶ ἰδὲ ἐν λ. τίκτω).

French (Bailly abrégé)

ου (τό) :
arc ; τὰ τόξα :
1 l’arc et les flèches;
2 l’arc (seul);
3 les flèches (seules);
4 le tir de l’arc : τόξων εὖ εἰδώς IL habile à tirer de l’arc ; ἡ τέχνη τῶν τόξων HDT l’art de tirer de l’arc ; qqf en ce sens au sg. : πρὸς τόξου κρίσιν SOPH pour juger le tir de l’arc.
Étymologie: R. Τεκ, fabriquer ; cf. τέκτων.

English (Autenrieth)

(root τυκ, τυχεῖν), pl. τόξα: bow, freq. the pl. for the sing., as the weapon was made of two horns joined by a centre-piece, see Il. 4.105-111. The bow was strung by slipping the loop at one end of the string (νευρή) over the curved tip (κορώνη) at the end of the bow, see cut No. 34. For the way of shooting, see cuts Nos. 63, 89, 90, 104; and for the bow-case, Nos. 24, 124. The archer was regarded as an inferior sort of warrior, Il. 11.385.—For the art, archery, Il. 2.718, cf. 827.

English (Slater)

τόξον (-ου, -ῳ, -ον; -ων, -οις(ι), -οισιν.) s.,
   1 bow : pl., arrows ἀργυρέῳ τόξῳ πολεμίζων Φοῖβος (O. 9.32) χρυσέοις τόξοισιν ὑπ' Ἀρτέμιδος (P. 3.10) ἐν πολέμῳ τόξοις ἀπὸ ψυχὰν λιπὼν (P. 3.101) δμᾶθεν δὲ κεραυνῷ τόξοισί τ' Ἀπόλλωνος (P. 8.18) ἔλπομαι μέγα εἰπὼν σκοποῦ ἄντα τυχεῖν ὥτ' ἀπὸ τόξου ἱείς (N. 6.28) and so met. of the arrows of song, ἔπεχε νῦν σκοπῷ τόξον, ἄγε θυμέ (O. 2.89) ἑκαταβόλων Μοισᾶν ἀπὸ τόξων (O. 9.5) of wine, ἀέξονται φρένας ἀμπελίνοις τόξοις δαμέντες fr. 124. 11.

Spanish

arco

English (Strong)

from the base of τίκτω; a bow (apparently as the simplest fabric): bow.

English (Thayer)

τόξου, τό, from Homer down, the Sept. often for קֶשֶׁת, a bow: Revelation 6:2.

Greek Monotonic

τόξον: τό (τυγ-χάνω)·
I. τόξο, σε Όμηρ.· συχνά στον πληθ. γιατί το αρχαίο τόξο αποτελούνταν από δύο τμήματα από κέρατο, ενωμένα στη μέση με τον πήχυν· τόξα τιταίνειν ή ἕλκειν, σύρω το τόξο, σε Ομήρ. Ιλ.· καθώς το τόξο ήταν το κυρίως όπλο των Ανατολικών λαών, το τόξου ῥῦμα, σήμαινε τους Πέρσες, αντίθ. προς το λόγχης ἰσχύς (τους Έλληνες), σε Αισχύλ.· μεταφ., τόξῳ, από εικασία, στον ίδ.
II. στον πληθ. επίσης, τόξο και βέλη, σε Όμηρ., Ηρόδ. κ.λπ.
III. μεταφ., τόξα ἡλίου, οι ακτίνες του, σε Ευρ.

Russian (Dvoretsky)

τόξον: τό
1) преимущ. pl. лук Hom., Pind., Trag., Her.;
2) pl. лук и стрелы Hom., Her., Soph.;
3) преимущ. pl. стрелы Soph., Plat.;
4) перен. стрела (τ. μερίμνης Plut.); луч (τόξα ἡλίου Eur.);
5) архит. арка, дуга Anth.;
6) pl. стрельба из лука: τόξων εὖ εἰδώς Hom. отличный стрелок; ἡ τέχνη τῶν τόξων Her. искусство стрельбы из лука.

Middle Liddell

τόξον, ου, τό, τυγχάνω
I. a bow, Hom.; often in pl., because the ancient bow was of two pieces of horn joined by the πῆχυς in the middle; τόξα τιταίνειν or ἕλκειν to draw the bow, Il.:—as the bow was specially the Oriental weapon, τόξου ῥῦμα meant the Persians, opp. to λόγχης ἰσχύς (the Greek spearmen), Aesch.: —metaph., τόξῳ by guess, Aesch.
II. in pl. also, bow and arrows, Hom., Hdt., etc.
III. metaph., τόξα ἡλίου its rays, Eur.

Frisk Etymology German

τόξον: {tókson}
Grammar: n.
Meaning: Bogen, pl. ‘Schießgerät(e), (Bogen und) Pfeile’ (seit Il.; zum Plur. Schwyzer-Debrunner 43 u. 51, Chantraine Gramm. hom. 2, 31 f.).
Composita : Kompp., z.B. τοξοφόρος m. f. ‘den Bogen tragend, Bogenträger(in)’, Beiw. des Apollon, der Artemis u.a. (ep. poet. seit Φ 483, auch Hdt.), τοξόκλυτος bogenberühmt (Pi., B.), auch κλυτότοξος eig. mit berühmtem Bogen, Beiw. des Apollon (Hom., B.) wie z.B. ἀγκυλότοξος mit krummem Bogen (Il., Pi.).
Derivative: Zahlreiche Ableitungen. 1. τοξότης, dor. -ότας m. Bogenschütze (seit Il.), f. -ότις f. (Kall. u.a.), Bed. unklar bei Plb. 8, 7, 3 (jedenfalls nicht mit LSJ loophole for shooting arrows); auch Pfl.name = ἀρτεμισία (Poet. de herb.). 2. -ῖτις f. (νευρά) ‘Bogenschuß (Hero, Ph. Bel.), Beiw. der Artemis (Kos); Redard 241 A. 19 u. 214; unsicher -ιτησία = ἀρτεμισία (Ps.-Dsk. 3, 113; leg. -ῖτις?). 3. -ίας in Τοξίου βουνός· τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ ἐν Σικυῶνι H. 4. ία f. N. einer Göttin (neben Ἄρτεμις erwähnt; Gortyn; vgl. v. Wilamowitz Glaube 1, 182, Nilsson Gr. Rel. 1, 483 A. 3). 5. -οσύνη f. ‘Bogenkunst, -kunde’ (Ν314, E. in lyr.; Wyss 24). 6. -ιανοί pl. ‘Leute die unter dem τοξότης (dem Sagittarius) geboren. sind’ (Cat. Cod. Astr.). 7. -εύς m. myth. PN (Hes. Fr. 110, 4), Kurzname wie Τόξος (korinth. Vase; Fraenkel Nom. ag. 1, 236, auch Bosshardt 120). 8. Demin. -άριον n. (Luk. u.a.). 9. -ικός zum Bogen, Bogenschützen gehörig, -ική (τέχνη) f. (att.), -ικόν (φάρμακον) n. Pfeilgift (Arist., Str. u.a.); auch für *τοξοτικός (Chantraine Ét. 116). 10 -ωτός = arcuatus (Gloss.). — 11. Denominativum -εύω, oft m. Präfix, z.B. κατα-, ἀπο-, ἐκ-, mit Bogen schießen (seit Il.) mit -ευμα n. Geschoß, Pfeil (ion. att.), -ευσις f. das Bogenschießen (Lib.), -εία f. ib. (hell. u. sp.); -ευτής m. Bogenschütze (Ψ 850 u.a.), auch -ευτήρ m. (Arat., Nonn. u.a.); meist vom Sternbilde (metr. bedingt für -ότης, -ευτής; Scherer Gestirnnamen 170 f., s. auch Fraenkel Nom. ag. 1, 135 A. 12), f. -εύτειρα (Opp.), -ευτική f. Bogenkunst (Gal.). — Auch 12. -άζομαι, auch m. ἐπι-, ‘nach jmdm. mit Bogen schießen’ (Hom., Opp.), -άζω ib. (Herakleit. All.); vom pl. τόξα (Schwyzer 734) ? — Zu τόξον nebst Ableitungen bei Homer s. Trümpy Fachausdrücke 66 f., 109 f.
Etymology : Statt des altererbten βιός tritt schon bei Hom. τόξον als das weit üblichere Wort für Bogen ein und ist vielleicht schon im Mykenischen zu belegen: to-ko-so-ta = τοξότας, to-ko-so-wo-ko (Hinterglied mehrdeutig). Da die iranischen Völker, zumal die Skythen als Bogenschützen berühmt waren, liegt für τόξον iranische (skythische) Entlehnung nahe, wobei sich npers. taχš Armbrust, Pfeil ebenso wie skyth. PN Τόξαρις, Τάξακις sofort zum Vergleich melden (Hübschmann ZDMG 38. 430, Benveniste Mél. Bq 1, 37 ff.; von Heubeck Minos 6, 56 A. 4 m. Lit. wegen der myken. Dokumentierung angezweifelt; vgl. noch dens. Würzb. Jb. 4, 201). Mit iran. *taxša- (und mit τόξον) ist schon längst (Schrader BB15,284ff.; s. noch Schrader-Nehring Reallex. 2, 166) lat. taxus Eibe als urverwandt verbunden worden, was für das iranische Wort immer in Betracht kommt. — Ältere Lit. bei Bq und WP. 1, 716f. Pelasgische Etymologie bei v. Windekens Orbis 4, 532 ff. Noch anders Deroy Ant. class. 23, 317 (zu τέχνη, τέκτων).
Page 2,909-910