πάλαι
Ἐν νυκτὶ βουλὴ τοῖς σοφοῖσι γίγνεται → A nocte sapiens capere consilium solet → Die Weisen überkommt des Nachts ein guter Plan
English (LSJ)
[ᾰ], Adv.
A long ago, π. οὔ τι νέον γε Il.9.527; π. κοὐ νεωστί S. El.1049; π. πολλὰ ἤδη ἔτη Pl.Ap.18b; π. ποτέ once upon a time, Ar. Pl.1002, Pl.Criti.110a: freq. with pres. of an act lasting to the pres., ὁρῶ . . π. I have long seen, S.Aj.5; ἰχνεύω π. ib.20, cf. Ph.589, Pl. Men.91a, Ar.Pl.257, etc.; but, π. ποτ' ὄντες ye who were long ago, Id.V.1060: also with pf., τέθνηχ' ὑμῖν π. S.Ph.1030, cf. A.Pr.998, Ar.Nu.556: with impf. of an act lasting to a past time, ἔχεν π. had long been holding it, Il.23.871, cf. Eup.11; ἔχεις π. ὧν ἐπεθύμεις Theoc.10.17: with Art., τὸ π. Hdt.1.5, 7.74,95,142, Th.1.5, etc.; ἀπὸ π. BGU1036.24 (ii A. D.). 2 like an Adj. with Art. and Noun, οἱ π. φῶτες men of old, Pi.I.2.1; Κάδμου τοῦ π. νέα τροφή S.OT1; τοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ π. τ' Ἀγήνορος ib.268; τὰ καινὰ τοῖς π. τεκμαίρεται ib.916, cf. Tr.1165, El.1490, etc.; τὰ π. D.19.276 (nisi leg. παλαί') ; οἱ π. the ancients, opp. οἱ νῦν, Arist.Metaph.1069a29. II before, opp. the present, sts. of time just past, ἠμὲν π. ἠδ' ἔτι καὶ νῦν Il.9.105, cf. S.Ant.181: hence, not long ago, just now, like ἄρτι, οἱ π. λόγοι A.Pr.845; ὁ π. λόγος the reason just given, Arist.Pol.1282a15, cf. 1282b7; π. σοὶ ἔλεγον X.Oec.19.17, cf. 18.10; but opp. ἄρτι, Pl. Tht.142a.
German (Pape)
[Seite 444] längst, vor alter Zeit, ehemals, übh. die Vergangenheit im Ggstze zur Gegenwart bezeichnend, auch wenn jene die allernächste ist, obwohl die Beziehung auf die entferntere häufiger ist (vgl. Valcken. Hipp. 1085 Wolf Plat. Conv. 20, 2); ἤ τευ σῆμα βροτοῖο πάλαι κατατεθνειῶτος, Il. 23, 331; οἷον ἐγὼ νοέω ἠμὲν πάλαι ἠδ' ἔτι καὶ νῦν, 9, 105; Ggstz von νέον, ib. 527; Pind. oft auch mit dem Artikel, οἱ πάλαι φῶτες, I. 2, 1, vgl. P. 6, 40; ὦπται πάλαι δὴ καὶ βεβασίλευται, schon längst, Aesch. Prom. 1000; κακῶν τῶν πάλαι πεπραγμένων, vor Alters, Ag. 1158; ἐς ταὐτὸν ἐλθὼν τῶν πάλαι λόγων ἴχνος, die alten, früheren Reden, Prom. 847; οὐδέν εἰμι καὶ τέθνηχ' ὑμῖν πάλαι, Soph. Phil. 1018, ich bin schon längst todt, u. so öfter mit dem perf. auch bei Andern; τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόν, O. R. 1245; σκοπῶ κἀγὼ πάλαι, Phil. 585; Νέσσος πάλαι, einst, ἐξέπεισέ νιν, Trach. 1131; δεσπόταις τοῖς πάλαι, El. 754; πατέρες οἱ πάλαι, Eur. Or. 511, wie ἔστιν ἡ πάλαι γυνή ib. 129: wie auch andere Zeitadverbia mit dem Artikel, τὸ πάλαι, einst, ehemals, vor Alters, Her. 1, 5. 4, 180; πᾶσα γὰρ ἦν τὸ πάλαι πτερωτή, Plat. Phaedr. 251 b; πάλαι λέγομεν, Phaed. 79 c; Ggstz von ἄρτι, Theaet. 142 a; τὰ νῦν, Soph. 2391,; und so καὶ τῶν νῦν εἰσιν καὶ τῶν πάλαι, Prot. 342 e, vgl. περὶ τῶν πάλαι γεγονότων καὶ τῶν νῦν ὄντων ποιητῶν, Tim. 19 d; Folgde; τοὺς ἀνθρώπους μοι τοὺς πάλαι δεῖξον, Luc. Mort. D. 20, 1.
Greek (Liddell-Scott)
πάλαι: [ᾰ], Ἐπίρρ. πρὸ πολλοῦ χρόνου, κατὰ τὸν παλαιὸν καιρόν, πρὸ πολλοῦ, πάλαι, οὔτι νέον γε Ἰλ. Ι. 527· π., κοὐ νεωστὶ Σοφ. Ἠλ. 1049· πάλαι ποτέ, «μιὰ φορὰ κ’ ἕναν καιρό», Ἀριστοφ. Πλ. 1002, Πλάτ. Κριτί. 110Α· συχν. ἐν χρήσει μετ’ ἑνεστ. ἐπὶ τῆς σημασίας πρκμ., ὁρῶ.. πάλαι, Λατιν. dudum video, ἀπὸ πολλοῦ ἔχω ἰδεῖ, Σοφ. Αἴ. 3· ἰχνεύω πάλαι αὐτόθι 20, πρβλ. Φιλ. 589, Πλάτ. Μένων 91Α, κλ.· πάλαι ποτ’ ὄντες, σεῖς οἱ πρὸ πολλοῦ ὑπάρξαντες, Ἀριστοφ. Σφ. 1060, πρβλ. Πλ. 257· - ἀλλὰ καὶ μετὰ πρκμ., Σοφ. Φιλ. 1030, Αἰσχύλ. Πρ. 998 μετὰ παρατ. ἐπὶ τῆς σημασίας ὑπερσυντ., ἔχεν πάλαι, ἐν χερσὶν εἶχε πρὸ πολλοῦ, Ἰλ. Ψ. 871, πρβλ. Εὔπολιν ἐν «Αἰξὶν» 13, Ξεν. Οἰκ. 19, 17· - ὡσαύτως μετὰ τοῦ ἄρθρου, τὸ πάλαι Ἡρόδ. 1. 5., 7. 74, 95, 142, Θουκ. 1. 5, κτλ. 2) τὸ πάλαι συχνάκις κεῖται ὡς ἐπίθετον μετὰ τοῦ ἄρθρου καὶ οὐσιαστ., οἱ πάλαι φῶτες, οἱ παλαιοὶ ἄνθρωποι, Πινδ. Ι. 2. 1· Κάδμου τοῦ π. νέα τροφὴ Σοφ. Ο. Τ. 1· τοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ’ Ἀγήνορος αὐτόθι 268· τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεται αὐτόθι 916, πρβλ. Τρ. 1165, Ἠλ. 1490, κτλ.· τὰ πάλαι Δημ. 429. 22· ὁπ. λόγος, τὸ πρότερον ἐπιχείρημα, Ἀριστ. Πολιτικ. 3. 11, 14, πρβλ. 20· οἱ πάλαι, οἱ παλαιοί, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ οἱ νῦν, αὐτόθι 2. 7, 6, κ. ἀλλ. Πρβλ. πρόπαλαι. ΙΙ. πρότερον, πρωτήτερα, ἐπὶ χρόνου μόλις παρελθόντος, κατ’ ἀντίθεσειν πρὸς τὸ παρόν, ἠμὲν πάλαι ἠδ’ ἔτι καὶ νῦν Ἰλ. Ι. 105, πρβλ. Σοφ. Ἀντ. 181· ἐντεῦθεν τὸ πάλαι καταντᾷ νὰ σημαίνῃ οὐχὶ πρὸ πολλοῦ, μόλις τώρα, πρὸ μικροῦ, σχεδὸν ὡς τὸ ἄρτι, Αἰσχύλ. Πρ. 845, Πλάτ. Ἀπολ. 18Β, Ξεν. Οἰκ. 18, 10· ἀλλ’ ἀντίθετον τῷ ἄρτι Πλάτ. Θεαίτ. 142Α. Πρβλ. παλαιός.
French (Bailly abrégé)
adv.
1 depuis longtemps, autrefois, jadis ; τὸ πάλαι HDT, ATT m. sign. ; οἱ πάλαι LUC les hommes d’autrefois, les anciens;
2 avant le temps d’aujourd’hui ; il n’y a pas longtemps, récemment, dernièrement, c. ἄρτι.
Étymologie: DELG pas d’étym. incontestable.
English (Autenrieth)
English (Slater)
πᾰλαι
&nnbsp; a in ancient times. ἐδόκησέν τε τῶν πάλαι γενεᾷ ὁπλοτέροισιν ὕπατος ἀμφὶ τοκεῦσιν ἔμμεν πρὸς ἀρετάν (P. 6.40) τὰ μὲν ἐν ἅρμασι καλλίνικοι πάλαι (P. 11.46) ἐχθρὰ δ' ἄρα πάρφασις ἦν καὶ πάλαι (N. 8.32) ἦν γε μὰν ἐπικώμιος ὕμνος δὴ πάλαι (N. 8.51) συμβαλεῖν μὰν εὐμαρὲς ἦν τό τε Πεισάνδρου πάλαι αἷμ' ἀπὸ Σπάρτας (N. 11.33) οἱ μὲν πάλαι, ὦ Θρασύβουλε, φῶτες (I. 2.1) ὁ δ' ἐχθρὰ νοήσαις ἤδη φθόνος οἴχεται τῶν πάλαι προθανόντων (Pae. 2.56) τίμαθεν γὰρ τὰ πάλαι τὰ νῦν τ Παρθ. 2. 42.
b since ancient times καὶ γυναιξὶν καλλικόμοισιν ἀριστεύει πάλαι (N. 10.10) τετείχισται δὲ πάλαι πύργος ὑψηλαῖς ἀρεταῖς ἀναβαίνειν (I. 5.44) καλέοντί μιν Ὀρτυγίαν ναῦται πάλαι Πα. 7B. 48.
English (Strong)
probably another form for πάλιν (through the idea of retrocession); (adverbially) formerly, or (by relatively) sometime since; (elliptically as adjective) ancient: any while, a great while ago, (of) old, in time past.
English (Thayer)
adverb of time, from Homer down;
1. of old; former, πάλαι properly designates the past not like πρίν and πρότερον relatively, i. e. with a reference, more or less explicit, to some other time (whether past, present, or future), but simply and absolutely.)
2. long ago: A. V. any while) (where L Tr text WH text ἤδη); L T Tr WH (R. V. all this time) (so in Homer, Odyssey 20,293; Josephus, Antiquities 14,15, 4).
Greek Monolingual
(ΑΜ πάλαι)
επιρρ.
1. προ πολλού, κατά τον παλαιό καιρό («μέμνημαι τόδε ἔργον ἐγὼ πάλαι, οὔ τι νέον γε», Ομ. Ιλ.)
2. φρ. «πάλαι ποτέ» — μια φορά κι έναν καιρό, κάποτε («πάλαι ποτ' ἧσαν ἄλκιμοι Μιλήσιοι», Αριστοφ.)
αρχ.
1. μόλις προ ολίγου, μόλις τώρα
2. (με άρθρ. ως επίθ.) ὁ πάλαι
ο παλαιός («Κάδμου τοῡ πάλαι νέα τροφή», Σοφ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Επίρρ., αβέβαιης ετυμολ., που εμφανίζει τη δυσερμήνευτη επιρρμ. κατάλ. -αι (πρβλ. κατ-αί, παρ-αί, χαμ-αί), η οποία δεν μπορεί να εξηγηθεί ως κατάλ. τοπικής. Έχει διατυπωθεί, όμως, η άποψη ότι το επίρρ. πάλαι ανάγεται στη συνεσταλμένη βαθμίδα της ΙΕ ρίζας kwel- «μακριά» (με τοπική και χρονική σημ.) με χειλοϋπερωικό αρκτικό φθόγγο και συνδέεται με το επίρρ. τῆλε «μακριά», το βοιωτ. πήλυι «μακριά» και το αρχ. ινδ. carama- «έσχατος, τελευταίος». Το παρ. επίθ. παλαιός έχει σχηματιστεί από το πάλαι πιθ. με την κατάλ. -Fός. Ωστόσο, πρόβλημα γεννά η ύπαρξη του μυκηναϊκού τ. parajo. Αν γίνει αποδεκτό ότι ο τ. αυτός αντιστοιχεί στο επίθ. παλαιός, οδηγείται κανείς στο συμπέρασμα, ότι αφ' ενός μεν το παλαιός εμφανίζει κατάλ. joς και όχι -Foς και αφ' ετέρου ότι ο χειλοϋπερωικός φθόγγος στη λ. αυτή έχει αντικατασταθεί, ήδη στη Μυκηναϊκή, με χειλικό. Τέλος, το επίθ. παλαιός έχει ευρύτερο σημασιολογικό περιεχόμενο από τα επίθ. γεραιός και γηραιός καθώς και από το ἀρχαῖος (βλ. και λ. αρχαίος)].
Greek Monotonic
πάλαι: [ᾰ], επίρρ.:
I. 1. πολύ πριν, σε παλαιότερη εποχή, άλλοτε, σε εποχή περασμένη, σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ. κ.λπ.· πάλαι ποτέ, κάποτε (μια φορά και έναν καιρό), σε Αριστοφ.· συχνά χρησιμ. ενεστ. με σημασία παρακ., ὁρῶ πάλαι, Λατ. dudum video, έχω δει εδώ και καιρό, σε Σοφ.· πάλαι ποτ' ὄντες, ἔχουν γίνει εδώ και πολύ καιρό πριν, σε Αριστοφ.· επίσης με άρθρο, τὸ πάλαι, σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.
2. πάλαι, συχνά χρησιμ. ως επίθ. με άρθρο και ουσ., οἱπάλαι φῶτες, άνθρωποι της παλιάς εποχής, σε Πίνδ.· Κάδμου τοῦ πάλαι, σε Σοφ.· τὰ πάλαι, σε Δημ.
II. λέγεται για χρόνο που μόλις πέρασε, ἠμὲν πάλαι ἠδ' ἔτι καὶ νῦν, σε Ομήρ. Ιλ.· απ' όπου, πάλαι, σημαίνει όχι πολύ πριν, αλλά τώρα, ακριβώς τώρα, περίπου όπως το ἄρτι, σε Πλάτ.