Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

idem

From LSJ
Revision as of 19:55, 12 June 2024 by Spiros (talk | contribs) (CSV2 import)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)

Ὀίκοι μένειν δεῖ τὸν καλῶς εὐδαίμονα → The person who is well satisfied should stay at home.

Aeschylus, fr. 317

Latin > English

idem eadem, idem PRON :: (w/-dem ONLY, idem, eadem, idem) same, the same, the very same, also

Latin > English (Lewis & Short)

īdem, ĕădem: ĭdem (
I masc. eidem, freq. in MSS. and inscrr.; v. Lachm. ad Lucr. 1, 120; rarely isdem or eisdem; plur. nom. eidem; dat. and abl. eisdem; usu. contr. idem, isdem; not iidem, iisdem; v. Neue, Formenl. 2, 198 sqq.), pron. from the pronom. root I, whence is, and the demonstr. suff. dem; root of dies, day, time; hence, just, exactly, Corss. Aussp. 2, 855], the same.
I In gen.: deinde quod nos eadem Asia atque idem iste Mithridates initio belli Asiatici docuit, Cic. de Imp. Pomp. 7, 19: quam (sphaeram) ab eodem Archimede factam posuerat in templo Virtutis Marcellus idem, id. Rep. 1, 14: id, quod eidem Ciceroni placet, Quint. 10, 7, 28: jure erat semper idem vultus (Socratis), Cic. Tusc. 3, 15, 31: idem semper vultus eademque frons, id. Off. 1, 26, 90: tu autem eodem modo omnes causas ages? aut in iisdem causis perpetuum et eundem spiritum sine ulla commutatione obtinebis? id. Or. 31, 110: non quod alia res esset: immo eadem, id. Clu. 29, 80: etiam si verbo differre videbitur, re tamen erit unum et omnibus in causis idem valebit, id. Caecin. 21, 59: ad causas simillimas inter se vel potius easdem, id. Brut. 94, 324. —
II In partic., idem is used,
   A When two predicates are referred to the same subject.
   1    When the predicates are of the same kind it may often be rendered, at the same time, likewise, also, etc., or = is (ea, id) with quoque, etiam, simul, etc.: cum Academico et eodem rhetore congredi conatus sum, Cic. N. D. 2, 1, 1; cf.: oratio splendida et grandis et eadem in primis faceta, id. Brut. 79, 273: avunculus meus, vir innocentissimus idemque doctissimus, id. N. D. 3, 32, 80: jam M. Marcellus ille quinquies consul totum (auspicium) omisit, idem imperator, idem augur optimus, id. Div. 2, 36, 77: ubi Xenocrates, ubi Aristoteles ista tetigit? hos enim quasi eosdem esse vultis, id. Ac. 2, 44, 136; cf.: viros fortes, magnanimos, eosdem bonos et simplices esse volumus, id. Off. 1, 19, 63: Caninius idem et idem noster cum ad me pervesperi venisset, etc., id. Fam. 9, 2, 1: amicus est tamquam alter idem, a second self, id. Lael. 21, 80: ad idem semper exspectandum paratior, id. Off. 2, 15, 53: nam idem velle atque idem nolle, ea demum firma amicitia est, Sall. C. 20, 5; cf.: quos omnes eadem odisse, eadem metuere in unum coeëgit, id. J. 31, 14: Hisdem diebus, for eisdem, Pall. 10, 13: hic finis belli, ... idemque finis regni, Liv. 45, 9, 2; 2, 12, 2: quae ab condita urbe Roma ad captam urbem eandem Romani ... gessere, id. 6, 1, 1: ut pars militum gladiatores, qui e servitio Blaesi erant, pars ceteram ejusdem familiam vincirent, Tac. A. 1, 23: erepta mihi prius eorundem matre, Quint. 6 prooem. 4: fervida aestas, longinqua itinera sola ducis patientia mitigabantur, eodem plura quam gregario milite tolerante, Tac. A. 14, 24.—
   2    When the predicates are in contrast with one another it may be rendered, nevertheless, yet, on the contrary: (Epicurus) cum optimam et praestantissimam naturam dei dicat esse, negat idem esse in deo gratiam, Cic. N. D. 1, 43, § 121; cf. Curt. 5, 1, 14.—
   B Esp.
   1    Connected or corresp. with the pronouns ego, tu, hic, ille, iste, qui, and with unus: idem ego ille (non enim mihi videor insolenter gloriari, etc.) idem inquam ego recreavi afflictos animos, etc., Cic. Att. 1, 16, 8: ego idem, qui, etc., id. Or. 7, 23; cf.: habitae sunt multae de me contiones ... habuit de eodem me P. Lentulus consul contionem, id. Sest. 50, 107: cedo nunc ejusdem illius inimici mei de me eodem contionem, id. ib. § 108: de me eodem, id. ib. 51, 109: quin tu igitur concedis idem, etc., id. Rep. 1, 39 fin. Mos.; cf.: cognoram te in custodia salutis meae diligentem: eundemque te, etc., id. Att. 4, 1, 1: Sopater quidam fuit, etc. ... huic eidem Sopatro eidem inimici ad C. Verrem ejusdem rei nomen detulerunt, id. Verr. 2, 2, 28, § 68: cum est idem hic Sopater absolutus, id. ib. 2, 2, 29, § 70: hoc idem facere, id. Rep. 1, 35: ab hisce eisdem permotionibus, id. de Or. 1, 12, 53: idem ille tyrannus, id. Rep. 1, 42: in eisdem illis locis, id. Verr. 2, 1, 21, § 56: eandem illam (sphaeram), id. Rep. 1, 14: eum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent, id. Off. 2, 15 fin.: idem iste Mithridates, id. de Imp. Pomp. 7, 19 (Klotz, Orell., B. and K.; older edd., idem ipse): musici qui erant quondam idem poëtae, id. de Or. 3, 44, 174; cf.: beneficentia, quam eandem benignitatem appellari licet, id. Off. 1, 7, 20: quod idem in ceteris artibus non fit, id. Fin. 3, 7, 24 fin.: exitus quidem omnium unus et idem fuit, id. Div. 2, 47, 97: in qua (causa) omnes sentirent unum atque idem, id. Cat. 4, 7, 14; cf. in an inverted order: ut verset saepe multis modis eandem et unam rem, id. Or. 40, 137: neque ego aliter accepi: intellexi tamen idem, non existimasse te, etc., id. Fam. 9, 15, 3; id. Att. 3, 12, 1; 8, 3, 3.—
   2    As a word of comparison, with et, ac, que, ut, qui (quae, quod), quam, quasi, cum, or (mostly poet.) with the dat., the same as, identical with, of the same meaning as, etc.: si quaeratur, idemne sit pertinacia et perseverantia, Cic. Top. 23, 87: videmus fuisse quosdam, qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtiliter dicerent, at the same time and as well as, id. Or. 7, 22; cf. id. Sull. 18, 51: imperii nostri terrarumque idem est extremum, id. Prov. Cons. 13, 33; cf. id. Cael. 28, 67: disputationem habitam non quasi narrantes exponimus, sed eisdem fere verbis, ut actum disputatumque est, id. Tusc. 2, 3, 9: idem abeunt, qui venerant, id. Fin. 4, 3, 7: quoniam earum rerum quas ego gessi, non est eadem fortuna atque condicio, quae illorum qui, etc., id. Cat. 3, 12, 27: non quo idem sit servulus quod familia, id. Caecin. 20, 58: qui (servi) et moribus eisdem essent, quibus dominus, et eodem genere ac loco nati, id. Verr. 2, 3, 25, § 62: eandem constituit potestatem quam si, etc., id. Agr. 2, 12, 30: eodem loco res est, quasi ea pecunia legata non esset, id. Leg. 2, 21, 53; cf.: sensu amisso fit idem, quasi natus non esset omnino, id. Lael. 4, 14.—With cum: tibi mecum in eodem est pistrino vivendum, Cic. de Or. 2, 33, 144: hunc eodem mecum patre genitum, etc., Tac. A. 15, 2: in eadem mecum Africa geniti fides, Liv. 30, 12, 15; 28, 28, 14.—With dat.: (Homerus) Sceptra potitus, eadem aliis sopitu' quiete est, Lucr. 3, 1038; cf.: invitum qui servat idem facit occidenti, Hor. A. P. 467; so Ov. M. 13, 50; id. Am. 1, 4, 1 al.: quod non idem illis censuissemus, Cic. Fam. 9, 6, 3; Just. 2, 4, 10: ille eadem nobis juratus in arma, Ov. M. 13, 50.—In neutr. with gen.: si idem nos juris haberemus quod ceteri, Cic. Balb. 12, 29: tibi idem consilii do, quod, etc., id. Fam. 9, 2, 2: omnes qui ubique idem operis efficiunt, Lact. 5, 4, 1: non habet officii lucifer omnis idem, Ov. F. 1, 46.—Advv.: eādem, eodem, v. h. v.

Latin > French (Gaffiot 2016)

īdem,⁴ ĕădem, ĭdem (is et suff. dem),
1 le même, la même : idem vultus Cic. Off. 1, 90, le même visage ; amicus est tamquam alter idem Cic. Læl. 80, l’ami est comme un autre nous-même
2 = en même temps, aussi, en outre : cum Academico et eodem rhetore congredi Cic. Nat. 2, 1, lutter contre un Académicien qui est en même temps rhéteur ; vir innocentissimus idemque doctissimus Cic. Nat. 3, 80, homme absolument irréprochable et en même temps très instruit ; patria salva per te est, per te eumdem ornata Cic. Leg. 1, 5, la patrie grâce à toi est sauvée, grâce à toi également elle est glorieuse ; Caninius tuus idem et idem noster Cic. Fam. 9, 2, 1, Caninius, en même temps ton ami et le mien ; necesse est qui ita dicat, ut a multitudine probetur, eumdem doctis probari Cic. Br. 184, forcément, celui qui parle de manière à obtenir les suffrages de la multitude, obtient aussi ceux des connaisseurs || [idée d’opposition] : multi qui volnera exceperunt fortiter et tulerunt, idem dolorem morbi ferre non possunt Cic. Tusc. 2, 65, beaucoup qui ont reçu et supporté vaillamment des blessures ne peuvent pas pourtant supporter la douleur du mal, cf. Cic. Br. 118
3 [en corrél. avec qui, atque, et, ut, quasi, cum ] : reperta est eadem istius ratio in præsidiis quæ in classibus Cic. Verr. 2, 5, 87, on découvrit qu’il avait les mêmes pratiques en fait de garnisons qu’en fait de flottes ; eandem constituit potestatem quam si... Cic. Agr. 2, 30, il établit la même puissance que si... ; in hanc causam argumentationes ex isdem locis sumendæ sunt atque in causam negotialem Cic. Inv. 2, 70, pour cette cause il faut tirer les raisonnements des mêmes lieux que pour une question d’affaire ; Dianam et lunam eandem esse putant Cic. Nat. 2, 68, on croit que Diane est la même chose que la lune ; eisdem fere verbis, ut actum est Cic. Tusc. 2, 9, presque dans les mêmes termes que la conversation a été tenue ; illa Attalica emere eodem modo ut signa Cic. Verr. 2, 4, 27, acheter ces tapis d’Attale de la même manière que les statues ; eodem loco res est quasi... Cic. Leg. 2, 53, les choses sont dans la même situation que si... ; sensu amisso fit idem quasi natus non esset omnino Cic. Læl. 14, la conscience éteinte, Scipion devient comme s’il n’était pas né du tout ; omnibus in isdem flagitiis mecum versatus es Cic. Verr. 2, 3, 187, tu as été mêlé à tous mes scandales, cf. Cic. de Or. 2, 144 ; in eadem mecum Africa genitus Liv. 30, 12, 15, né comme moi en Afrique || [avec le dat.] : idem facit occidenti Hor. P. 467, il fait la même chose que qqn qui tue, cf. Lucr. 3, 1038 ; 4, 1174 ; Ov. Am. 1, 4, 1
4 sing. n. avec gén. : idem juris Cic. Balbo 29, le même droit, cf. Cic. Fam. 9, 2, 2. dans les mss et les inscr. on trouve les formes suiv. : nom. m. isdem et eidem ; dat. sing. idem || īdem nom. m. pl. ; isdem dat. abl. pl. || sont dissyllabes : eodem Virg. B. 8, 81 ; eadem Virg. En. 10, 487 ; eosdem Prop. 4, 7, 7.

Latin > German (Georges)

ī-dem, ea-dem, i-dem (v. is u. dem Suffix dem), derselbe, der nämliche (zur Bezeichnung der Identität einer Person od. Sache), Cic. u.a.: eundem excellere pluribus rebus, daß ein und derselbe usw., Cic.: idem velle atque idem nolle, dasselbe, das Nämliche, Sall.: amicus est tamquam alter idem, ein anderes Selbst, ein zweites Ich, Cic. – zuweilen = auch, ebenfalls, zugleich, idem ego contendo, ich behaupte auch, Cic.: suavissimus et idem facillimus, Cic.: doppelt = zugleich und; sowohl... als auch; zugleich... zugleich, tuus idem et idem noster, Cic.: idem maestitiam reprehendit, idem iocum, Cic. – konstr. a) mit folg. qui, atque (ac), et, ut, quam, quasi, cum u. dgl., zB. eadem virtus, quae in proavo, Cic.: idem valere, ac etc., Cic.: non eadem nobis et illis necessitudo impendet, Sall.: isdem verbis, ut actum est, Cic.: eandem potestatem, quam si lata esset lex, Cic.: eodem loco est, quasi... non esset, Cic.: in eadem mecum Africa geniti, Liv.: eodem mecum patre genitus, Tac. (vgl. über idem cum Weißenb. Liv. 30, 12, 15). – mit folg. Dat., idem facit occidenti, er handelte gleich dem usw., Hor. de art. poët. 467; u. so auch Lucr. 3, 1036. Cic. ep. 9, 6, 3. Iustin. 2, 4, 10. – neutr. subst. (s. Burm. Ov. fast. 1, 46. Bünem. Lact. 5, 4, 1), idem iuris, das nämliche Recht, Cic.: idem operis, Lact.: eodem loci, auf eben der Stelle, Cic. – b) mit et od. que = und zwar, Asia ista referta et eadem delicata, Cic.: certissimi iidemque acerrimi, Cic.: esse uno et eodem statu, in ein u. demselben, Cic.: uno eodemque tempore, zu ein u. derselben Zeit, Cic.: uno atque eodem die, Suet. – / In Inscr. u. codd. der Nom. Sing. des Mask. auch isdem u. öfter eidem der Dat. Sing. īdem (s. Neue-Wagener Formenl.3 2, 390 u. 391 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 331. Lachm. Lucr. 1, 120); der Dat. Sing. des Femin. eaedem, Anthol. Lat. 1536, 2 M.; der Nom. Plur. bei Dichtern auch idem; Dat. u. Abl. Plur. gew. isdem (s. Neue-Wagener Formenl.3 2, 392 ff.). – Ablat. eademque, eademque dreisilbig, Verg. ecl. 8, 80; Aen. 10, 487: Akk. Plur. easdem zweisilbig, Prop. 4, 7, 7 sq.

Latin > Chinese

idem, eadem, idem. pron. gen. ejusdem. dat. eidem. (is.) :: 仍是