ἥρως: Difference between revisions
θεὸς δ' ἁμαρτάνουσιν οὐ παρίσταται → God doesn't stand by those who do wrong → A peccatore sese numen segregat → Ein Gott steht denen, die da freveln, niemals bei
(2b) |
(1b) |
||
Line 36: | Line 36: | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''ἥρως:''' gen. ἥρωος (gen. иногда с ω коротким, редко [[ἥρω]]) ὁ (dat. ἥρωι - поэт. [[ἥρῳ]], acc. [[ἥρω]] - эп. ἥρωα, ион. ἥρων, acc. pl. [[ἥρως]] и ἥρωας)<br /><b class="num">1)</b> вождь, военачальник, предводитель (ἥρωες [[Ἀχαιοί]] Hom.);<br /><b class="num">2)</b> воин, боец ([[στίχες]] [[ἀνδρῶν]] ἡρώων Hom.);<br /><b class="num">3)</b> славный муж (Μούλιος ἥ., [[κῆρυξ]] [[Δουλιχιεύς]] Hom.): ἥ. [[Δημόδοκος]] Hom. знаменитый (песнопевец) Демодок;<br /><b class="num">4)</b> герой, богатырь, человек сказочной силы и доблести (ἀντίθεοι ἥρωες Pind.; δαίμονες τε καὶ ἄνθρωποι Plat.; θεοὶ καὶ ἥρωες Thuc., Arst.; ἐκ ἡρώων εἰς δαίμονας ἀναφέρεσθαι Plut.): ἥρωες ἐπώνυμοι Her. герои-эпонимы (т. е. те, именем которых были названы филы). | |elrutext='''ἥρως:''' gen. ἥρωος (gen. иногда с ω коротким, редко [[ἥρω]]) ὁ (dat. ἥρωι - поэт. [[ἥρῳ]], acc. [[ἥρω]] - эп. ἥρωα, ион. ἥρων, acc. pl. [[ἥρως]] и ἥρωας)<br /><b class="num">1)</b> вождь, военачальник, предводитель (ἥρωες [[Ἀχαιοί]] Hom.);<br /><b class="num">2)</b> воин, боец ([[στίχες]] [[ἀνδρῶν]] ἡρώων Hom.);<br /><b class="num">3)</b> славный муж (Μούλιος ἥ., [[κῆρυξ]] [[Δουλιχιεύς]] Hom.): ἥ. [[Δημόδοκος]] Hom. знаменитый (песнопевец) Демодок;<br /><b class="num">4)</b> герой, богатырь, человек сказочной силы и доблести (ἀντίθεοι ἥρωες Pind.; δαίμονες τε καὶ ἄνθρωποι Plat.; θεοὶ καὶ ἥρωες Thuc., Arst.; ἐκ ἡρώων εἰς δαίμονας ἀναφέρεσθαι Plut.): ἥρωες ἐπώνυμοι Her. герои-эпонимы (т. е. те, именем которых были названы филы). | ||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[lord]], [[hero]] (Il.).<br />Other forms: <b class="b3">-ωος</b>, rarely <b class="b3">-ωνος</b>, <b class="b3">-ωνι</b>, <b class="b3">-ωτι</b> a. o. (details in Schwyzer 479f., 557, 582)<br />Dialectal forms: Myc. [[tiriseroe]]<br />Derivatives: <b class="b3">ἡρώϊος</b>, <b class="b3">ἡρῳ̃ος</b> [[heroic]] (Pi., Pl.) with <b class="b3">ἡρώϊον</b>, <b class="b3">-ῶον</b> <b class="b2">sanctuary of a hero</b> (IA); <b class="b3">ἡρωϊκός</b> <b class="b2">id.</b> (Att., Arist.). Several feminine-formations (cf. on <b class="b3">βασιλεύς</b>): 1. <b class="b3">ἡρωΐς</b> (Pi.); 2. <b class="b3">ἡρωΐνη</b>, <b class="b3">ἡρῴνη</b>, <b class="b3">ἡροΐνα</b> (Ar., inscr.); 3. <b class="b3">ἡρώϊσσα</b>, <b class="b3">ἡρῳ̃σσα</b> (A. R., inscr.; cf. v. Wilamowitz Glaube 2, 9 n. 1); 4. <b class="b3">ἡρώασσα</b> (Creta); 5. <b class="b3">ἡρυς</b> (Lilybaeum IIa), prob. innovation (after <b class="b3">θῆλυς</b>, <b class="b3">γρηΰς</b>?); - <b class="b3">ἡρωϊασταί</b>, <b class="b3">ἡρωϊσταί</b> (<b class="b3">-οϊσταί</b>, <b class="b3">-ωσταί</b>) pl. `<b class="b2">adorer of Heros</b> (inscr. IVa); after the nouns in <b class="b3">-αστής</b>, <b class="b3">-ιστής</b>, s. Fraenkel Nom. ag. 1, 175ff.; <b class="b3">ἡρωϊσμός</b> <b class="b2">adoration of heros</b> (Mytilene); the verb <b class="b3">ἡρωΐζω</b> only Eust. 4, 1, as <b class="b2">write epic poems</b>. - PN <b class="b3">Ἥρυλλα</b> (Chantraine Formation 252).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Not from <b class="b3">ἡρωϜ-</b> as was assumed, because of the Myc. form. A Pre-Greek word. | |||
}} | }} |
Revision as of 01:13, 3 January 2019
English (LSJ)
ὁ (also ἡ in signf. 111), gen. ἥρωος (ἥρως codd. in Od.6.303, fort. leg. ἥρωος), IG22.1641.6 (iv B.C.), etc.; also
A ἥρω D.19.249, IG2.1191 (iii B.C.), Paus.10.4.10: dat. ἥρωϊ, mostly in form ἥρῳ Il.7.453, Od.8.483, Pl.Com.174.18, Orac. ap. D.43.66: acc. ἥρωα Pl.Lg.738d, IG3.810 (ἥρωα Epigr.Gr.774 (Priene)); usu. in form ἥρω IG2.1058.25 (iv B.C.), Pl.R.391d, A.R.2.766, etc., also ἥρων Hdt.1.167:—Plur., nom. ἥρωες (ω Pi.P.4.58), rarely contr. ἥρως, as in Ar.Fr.304: dat. ἥρωσιν A.Fr.55, Ar.Av.1485; ἡρώνεσσι Sophr.154: acc. ἥρωας (ω Pi.P.1.53), rarely ἥρως, as in A.Ag.516, Luc.Dem.Enc.4:—hero, ἥρωες Δαναοί, Ἀχαιοί, Il.2.110,19.34; στίχας ἀνδρῶν ἡρώων Od.1.101; ἡρώων ἀγοράς, of the Phaeacians, 7.44; ἥρῳ Δημοδόκῳ 8.483; οἱ ἡγεμόνες τῶν ἀρχαίων μόνοι ἦσαν ἥρωες, οἱ δὲ λαοὶ ἄνθρωποι Arist.Pr. 932b18, but cf. Il. cc. 2 the Fourth Age of men, between δαίμονες and ἄνθρωποι, Hes.Op.172, cf. Pl.Cra.398c. 3 heroes, as objects of worship, ἥ. ἀντίθεοι Pi.P.1.53,4.58; ἥ. θεός, of Heracles, Id.N.3.22; but [Ἡρακλέϊ] τῷ μὲν ὡς Ὀλυμπίῳ θύουσι, τῷ δὲ ἑτέρῳ ὡς ἥρωι ἐναγίζουσι Hdt.2.44; Σίσυφος ἥ. Thgn.711; twice in A., Ag.516, Fr.55; once in E., Fr.446(lyr.); οὔτε θεοὺς οὔθ' ἥρωας αἰσχυνθεῖσα Antipho 1.27; esp. of local deities, founders of cities, patrons of tribes, etc., Hdt.1.168, Th.4.87, Pl.Lg.l.c., Arist.Pol.1332b18, etc.; at Athens, ἥ. ἐπώνυμοι heroes after whom the φυλαί were named, Paus.1.5.1,2, cf. Hdt.5.66; of historical persons to whom divine honours were paid, as Brasidas at Amphipolis, Th.5.11, cf. Hdt.5.114,7.117: hence,= Lat. divus, ἥρωα ἀπεδείξατε [τὸν Αὔγουστον] D.C.56.41; also,= Lares, D.H.4.14; ὁ κατ' οἰκίαν ἥ.,= Lar familiaris, ib.2. II later,= μακαρίτης, deceased, Alciphr.3.37, Hld.7.13: pl., PMag.Par.1.1390: freq. in Inscrr., ἥρως χρηστέ, χαῖρε IG9(2).806, cf. 14.223, etc.; even of women, ib.9(2).961 (Larissa), al.; θεοῖς ἥρωσι,= Dis Manibus, ib.14.1795 (Rome), etc.; ὑβρίσαντας τοὺς ἥρωας τῶν τέκνων ἡμῶν SIG1243.23 (Acraeph.). III ἥ. ποικίλος, = στιγματίας, Hsch., Phot. IV βοῦς ἥ., = ἡγεμών, IG22.1126.32. V v. Ἥρων.
German (Pape)
[Seite 1176] ωος, ὁ, dat. p. auch ἥρῳ, Il. 7, 453 Od. 8, 483, wie Ar. Av. 1490 u. Plat. com. bei Ath. X, 442 a; ἥρωος ist Od. 6, 303 ein Dactylus; einen gen. ἥρω haben erst Sp., wie Paus. 10, 4, 10, denn bei Dem. 19, 249, wo Bekker τοῦ Ἥρω τοῦ ἰατροῦ für die vulg. l. ἥρωος liest, ist es als nom. pr. zu betrachten; acc. ἥρω, die eigtl. att. Form nach Thom. Mag.; doch steht ἥρωα bei Plat. Legg. V, 738 d; vgl. Lob. zu Phryn. p. 159; mit verkürztem ω steht ἥρωα Ep. ad. 291 b (App. 376); bei Her. 1, 167 ἥρων, was auch aus Ar. anführt Schol. Il. 13, 428; acc. plur. ἥρωας, att. auch ἥρως; für den nom. wird diese Form von den Grammatikern aus Ar. angeführt. Nach Plat. Crat. 398 c von ἔρως od. ἔρειν, nach alten Grammatikern von ἔρα od. ἀήρ, Alles unrichtig; vgl. Ἥρα, Herr, bes. in der Sprache des Nibelungenliedes. Ursprünglich der Herr, der freie Mann, bes. als ehrende Anrede an die Soldaten, ἥρωες Δαναοί, ἥρωες Ἀχαιοί, Il. 2, 110, wo ein Schol. mit Recht bemerkt, daß alle Kämpfer, Mannen, angeredet werden, nicht bloß die Könige, s. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 101; Iliad. 19, 34 (vo der Schol. zu vgl.). 41. 78 Od. 1, 101 u. öfter. Bes. freilich die Edlen, durch Geburt, Macht, Tapferkeit Ausgezeichneten, vgl. Arist. probl. 19, 49 οἱ δὲ ἡγεμόνες τῶν ἀρχαίων μόνοι ἥρωες, οἱ δὲ λαοὶ ἄνθρωποι; aber auch der Sänger Demodokus heißt so, 8, 483, u. ein Herold Mulios, 18, 423, u. die nicht kriegerischen Phäaken heißen 7, 44 ἥρωες, freie Herren; Linos, Theocr. 24, 105. – Wie aber schon Hom. Kämpfer der Vorzeit ἡμιθέων γένος ἀνδρῶν nennt, Il. 12, 23, u. der Mensch gern die scüheren Zeiten als in jeder Beziehung höher u. vollkommner darstellt, so bildet sich der Begriff des ἥρως zu einem über das gewöhnliche Maaß des Menschlichen hinausgehenden Helden, von denen Hes. O. 174 die vor Theben u. Ilios Gefallenen nach den Inseln der Seligen versetzt, wo sie als selige Heroen einen wesentlichen Vorzug vor anderen Menschenkindern genießen, vgl. 158 ἀνδρῶν ἡρώων θεῖον γένος, οἳ καλέονται ἡμίθεοι; sie erscheinen dann als eine Zwischenstufe zwischen Menschen u. Göttern, als Halbgötter, die eine eigene Verehrung genießen, bes. die von einem Gotte u. einer sterblichen Frau Erzeugten; so ist ἥρως θεός Herakles Pind. N. 3, 21; ἀντίθεοι ἥρωες P. 3, 58; so Aesch. τὴν δευτέραν δὲ κρᾶσιν ἥρωσιν νέμω, frg. 46; der Herold erwähnt Ag. 502 nach den anderen Göttern ἥρως τε τοὺς πέμψαντας; ähnlich Ar. Av. 881 u. sonst; mit den Göttern zusammen angerufen, Thuc. 2, 74; Lycurg. 1; Isocr. 14, 60; ἐγχώριοι Din. 1, 64, wie Thuc. 4, 87 u. A.; θεοί, ἥρωες, ἄνθρωποι stehen neben einander Antiph. 1, 27; θεοῦ παῖδά τε καὶ ἥρω vrbdt Plat. Rep. III, 391 d; θεὸν ἢ δαίμονα ἤ τινα ἥρωα Legg. V, 738 d; δαίμονες καὶ ἥρωες καὶ ἄνθρωποι Crat. 397 d (vgl. über die den Göttern näher stehenden Dämonen Hes. O. 124. 254); Luc. D. Mort. 3, 2 erkl. ὃ μήτε ἄνθρωπός ἐστι μήτε θεὸς καὶ συναμφότερόν ἐστι. Bes. sind es einzelner Landschaften, Städte u. s. w. Schutzgottheiten, als welche die Gründer u. ersten Anbauer von den dankbaren Nachkommen angenommen wurden; so in Athen die ἥρωες ἐπώνυμοι, nach denen die Phylen benannt waren; sie hatten kleinere Tempel od. Kapellen, ἡρῷα, u. Feste, Arist. pol. 7, 11, 4. Vgl. noch Her. 1, 168. 5, 114. 6, 38. 69. 7, 43. 117. 8, 38; Thuc. 5, 11. – Bei D. Hal. 4, 14 sind ἥρωες προνώπιοι die lares der Römer; – Sp. = μακαρίτης, der Selige, der Verstorbene, Alciphr. 3, 37; Heliod. 7, 13; daher auch für das röm. divus, D. C. 56, 41.
Greek (Liddell-Scott)
ἥρως: ὁ, (ὡσαύτως ἡ, μὲ σημασ. ΙΙ)· γεν. ἥρωος (ὡς δάκτυλ. ἐν Ὀδ. Ζ. 303), ἀλλ’ ἐν τῷ τύπῳ ἥρω Δημ. 419. 22, Παυσ. 10. 4, 10· ― δοτ. ἥρωϊ, τὸ πλεῖστον ἐν τῷ τύπῳ ἥρῳ, Ἰλ. Η. 453, Ὀδ. Θ. 483, Ἀριστοφ. Ὄρν. 1485, Πλάτ. Κωμ. Φάωνι 2. 18, Χρησμ. παρὰ Δημ. 1072. 25· ― αἰτ. ἥρωα Πλάτ. Νόμ. 738D, Δημ. 288. 17 (ὡς δάκτυλος ἐν Ἀνθ. Π. παραρτ. 376), ἀλλὰ συνήθως ἐν τῷ τύπῳ ἥρω, Πλάτ. Πολ. 391D, Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 766, κτλ.· ὡσαύτως ἥρων Ἡρόδ. 1. 167, Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 283. ― Πληθ., ὀνομ. ἥρωες, σπανίως συνῃρ. ἥρως, ὡς ἐν Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 283, δοτ. ἥρωσιν Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 52· αἰτ. ἥρωας, σπανίως ἥρως, ὡς ἐν τῷ αὐτῷ Ἀγ. 516, Λουκ. Δημ. Ἐγκωμ. 4. ― Ἴδε Λοβ. Φρυν. 159. Ἐν ταῖς Ἀττ. Ἐπιγρ. ἥρως, ἥρωος (ἥρω), ἥρῳ, ἥρω (ἥρωα). ― Δυϊκ., γεν. καὶ δοτ. ἥρῳν Meisterh. Gr. σ. 139. (Πρβλ. Σανσκρ. vîras, Λατ. vir, Γοτθ. vair, Λιθ. výras). Παρ’ Ὁμ. ἥρως εἶνε τιμητικὸν ἐπίθ. διδόμενον οὐ μόνον εἰς τοὺς ἀρχηγοὺς πολεμιστάς, καὶ μάλιστα τοὺς ἐν Τροίᾳ Ἕλληνας (ἥρωες Δαναοί, Ἀχαιοὶ Ἰλ. Β. 110, Τ. 34, 41, 78)· ἀλλ’ εἰς τοὺς πολεμιστὰς ἐν γένει (στίχας ἀνδρῶν ἡρώων Ὀδ. Α. 101, κτλ.)· ― ἀλλ’ ὡσαύτως καὶ εἰς ἀνθρώπους οὐδὲν κοινὸν ἔχοντας πρὸς τὸν πόλεμον ἢ τὴν διοίκησιν, ὡς ἐν Ὀδ. Δ. 483 εἰς τὸν ἀοιδὸν Δημόδοκον, ἐν Ὀδ. Σ. 423 εἰς τὸν κήρυκα Μούλιον (πρβλ. Ἡρόδ. 7. 134)· μάλιστα ἐν Ὀδ. Η. 44, οἱ ἀπόλεμοι Φαίακες οὕτω καλοῦνται· ὥστε ἡ λέξις ἥρως κατ’ ἀρχὰς ἀπεδίδετο εἰς πάντα ἐλεύθερον κατὰ τὴν προελληνικὴν περίοδον (ἂν καὶ κυρίως ἔτι καὶ τότε εἰς τοὺς μαχητάς), καὶ ὁ Ἀριστ. ἐν Προβλ. 19. 48 δὲν ἀκριβολογεῖ, λέγων ὅτι, οἱ ἡγεμόνες τῶν ἀρχαίων μόνοι ἦσαν ἥρωες, οἱ δὲ λαοὶ ἄνθρωποι. ― Περὶ τῆς ἡρωικῆς ἐποχῆς ἴδε Ἀπολλων. Λεξ. Ὁμ. σ. 335 Toll., Serv. Virg. Aen. 1. 200, Thirlw. Hist. Gr. 123 κἑξ., Grote κεφ. 2. 2) ἐπειδὴ ἡ ἡρωικὴ περίοδος ἐκτήσατο σπουδαιότητα διὰ τὴν ἀρχαιότητα αὐτῆς, οἱ ἥρωες ὑψώθησαν ὑπεράνω τῶν κοινῶν ἀνθρώπων· ὑπάρχει ἴχνος τῆς τοιαύτης ἰδέας παρ’ αὐτῷ τῷ Ὁμήρῳ, εἰ τὸ χωρίον γνήσιον, Ἰλ. Μ. 23 (ἔνθα οἱ ἥρωες καλοῦνται ἡμιθέων γένος ἀνδρῶν)· ἴδε Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 170, ἔνθα οἱ ὄλβιοι ἥρωες εἶνε ἡ τετάρτη γενεὰ ἀνθρώπων, οἵτινες ἔπεσον πρὸ τῶν Θηβῶν καὶ τῆς Τροίας, ὁ δὲ Ζεὺς ἔδωκεν αὐτοῖς εἰς κατοικίαν τὰς νήσους τῶν Μακάρων. Τούτους δὲν πρέπει νὰ συγχέωμεν πρὸς τοὺς δαίμονας, οἵτινες ἵσταντο μίαν βαθμίδα ἀνωτέρω, δηλ. ἦσαν μεταξὺ τῶν ἡρώων καὶ τῶν θεῶν, πρβλ. Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 124, 154, Πλάτ. Κρατ. 397D, Νόμ. 738D. 3) ἥρωες, ὡς ὑποκείμενα λατρείας, πρῶτον παρὰ Πινδάρῳ, ὅστις παριστᾷ αὐτοὺς ὡς γενεὰν μεσάζουσαν μεταξὺ τῶν θεῶν καὶ ἀνθρώπων, ὡς ἡμιθέους, ἀντιθέους, Π. 1. 103., 4. 102· ἥρως θεὸς Ν. 3. 38· πρβλ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 516, Ἀποσπ. 49· (ταῦτα τὰ χωρία καὶ τὸ ἐν Εὐρ. Ἀποσπ. 449 εἶνε τὰ μόνα, ἐν οἷς ἀπαντᾷ ἡ λέξις παρὰ Τραγ.) ― ἡ λέξις ἐφηρμόσθη τὸ πρῶτον μετὰ τοιαύτης σημασίας ἐπὶ τῶν γεννηθέντων ἐν θεοῦ καὶ θνητοῦ, οἷος ὁ Ἡρακλῆς, ὁ Αἰνείας, ὁ Μέμνων, Ἡρόδ. 2. 44, Πίνδ. Ν. 3. 37, κτλ.· ἀκολούθως ἐπὶ τῶν τιμηθέντων διὰ τὰς πρὸς τὸ ἀνθρώπινον γένος εὐεργεσίας, οἷοι ἦσαν ὁ Δαίδαλος, ὁ Τριπτόλεμος, ὁ Θησεύς, κλ., Σιμωνίδ. ἐν Ἀνθ. Πλαν. 4. 84, κτλ.· καὶ ἐπὶ ἄλλων ἐπισήμων προσώπων τῶν μυθικῶν χρόνων, οἷον τοῦ Σισύφου, Θέογν. 711· ― θεοῖς ἥρωσιν, ὡς μετάφρασις τοῦ Ρωμαϊκοῦ Diis manibus, Συλλ. Ἐπιγρ. 3272. 1. 4) βραδύτερον οἱ ἥρωες ἦσαν κατώτεροι ἐγχώριοι θεοί, προστάται φυλῶν, πόλεων, συνδέσμων ἢ ἑταιρειῶν, κτλ., ὡς ἐν Ἀθήναις οἱ ἥρωες ἐπώνυμοι ἦσαν ἐκεῖνοι, ἐξ ὧν αἱ φυλαὶ ὠνομάσθησαν, Ἡρόδ. 5. 66, Παυσ. 1. 1. 5, 1· καὶ ἱδρυταὶ γενεῶν ἢ πόλεων (ἀρχηγέται, κτίσται), ἐλατρεύοντο ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦτο, εἰς οὓς ἱερὰ (ἡρῷα) ἵδρυεν ἡ πολιτεία μετὰ θυσιῶν καὶ ἑορτῶν· πάντοτε ὅμως ἐγίνετο διάκρισις αὐτῶν ἀπὸ τῶν ἐθνικῶν θεῶν, ἴδε Ἡρόδ. 1. 167, 168, Θουκ. 4. 87., 5. 30., Ἀριστ. Πολ. 7. 14, 2· οὔτε θεούς, οὔθ’ ἥρωας, οὔτ’ ἀνθρώπους Ἀντιφῶν 114. 20. 5) κατὰ τοὺς ἱστορικοὺς χρόνους πρόσωπα μεγάλως ὑπηρετήσαντα τὴν πολιτείαν ἠξιοῦντο ὁμοίων τιμῶν, ὡς ὁ Βρασίδας ἐν Ἀμφιπόλει, Θουκ. 5. 11· ἐνίοτε δὲ καὶ ἐχθροὶ σφαγέντες πρὸς ἐξιλασμόν, οἷον ὁ Ὀνήσιλος ἐν Ἀμαθοῦντι τῆς Κύπρου, Ἡρόδ. 5. 105, πρβλ. 7. 117: ― Ἐντεῦθεν ἐν τῷ μετεγεν. ἑλληνισμῷ ἐγίνετο χρῆσις τῆς λέξεως ἥρως πρὸς δήλωσιν τοῦ Λατ. divus, Δίων Κ. 56. 41. ΙΙ. παρὰ μεταγεν. ὡσαύτως ἀντὶ τοῦ μακαρίτης, ἐπὶ ἀποθανόντος, Ἀλκίφρων 3. 37, Ἡλιόδ. 7. 13· συχν. ἐν Ἐπιγραφ., ἥρως χρηστέ, χαῖρε Συλλ. Ἐπιγρ. 1723, 1781-83· ἔτι καὶ ἐπὶ γυναικῶν, 1784-89· πρβλ. ἡρωίνη 2. ΙΙΙ. ἥρως ποικίλος = στιγματίας, Ἡσύχ., Φώτ. IV. βοῦς ἥρως = βοῦς ἡγεμών, Συλλ. Ἐπιγρ. 1688. 32.
French (Bailly abrégé)
ωος ou –ω (ὁ) :
dat. -ωϊ ou -ῳ, acc. -ωα ou -ω, ou -ων ; plur. -ωες ou-ως, acc. -ωας ou -ως;
1 maître, chef, noble;
2 demi-dieu;
3 tout homme élevé au rang de demi-dieu.
Étymologie: apparenté au lat. vir ; cf. grec latinisé « heros ».
English (Autenrieth)
gen. ἥρωος and ἥρω^ος, dat. ἥρω^ι and ἥρῳ, acc. ἥρω(α): hero, warrior; a title of honor for the free and brave; alone as subst., Il. 1.4, Il. 10.179; in address, Il. 20.104, Il. 10.416; w. Δαναοί, Ἀχαιοί, likewise with single names, Il. 4.200, Od. 2.15, Il. 21.163; joined w. θεράποντες Ἄρηος, Il. 2.110; γέρων, Od. 7.155. Never =demigod.
English (Slater)
ἥρως (ἥρως, ἥρωος, ἥρωι, ἥρωα, ἥροα, ἥρως: ἥρωες, ἥροες, ἡρώων, ἥρωσι, ἥρωας, ἥροας.)
1 hero, either because a parent is divine, or because of outstanding achievements in legendary times. No accurate distinction is observed between ἥρως and ἀνήρ, cf. (P. 2.29), 31. τίνα θεόν, τίν' ἥρωα, τίνα δ ἄνδρα κελαδήσομεν (O. 2.2) ἥρως θεός Herakles (N. 3.22) ἥροες ἀντίθεοι (Schr.: ἥρωες codd.: Argonauts) (P. 4.58) ἥροας ἀντιθέους (Schr.: ἥρωας codd.: the Greeks at Troy) (P. 1.53) μάκαρ μὲν ἀνδρῶν μέτα ἔναιεν, ἥρως δ' ἔπειτα λαοσεβής Battos (P. 5.95) (ἄνδρες) ἐς δὲ τὸν λοιπὸν χρόνον ἥροες ἁγνοὶ πρὸς ἀνθρώπων καλέονται fr. 133. 5. ἥρωι Εἰλατίδᾳ. Aipytos (O. 6.33) “ἀμφὶ τεαῖς, ἥρως, χερὸς ἐργασίαις.” Aiakos (O. 8.42) Aiakidai: νικαφόροις ἐν ἀέθλοις θρέψαισα καὶ θοαῖς ὑπερτάτους ἥρωας ἐν μάχαις (P. 8.27) ἐκ δὲ Κρόνου καὶ Ζηνὸς ἥρωας αἰχματὰς φυτευθέντας καὶ ἀπὸ χρυσεᾶν Νηρηίδων Αἰακίδας ἐγέραιρεν (N. 5.7) καὶ γὰρ ἡρώων ἀγαθοὶ πολεμισταὶ λόγον ἐκέρδανεν (I. 5.26) Πηλέος ἀίει κλέοσ ἥρωος (I. 6.25) “ἐρατὸν λύοι κεν χαλινὸν ὑφ' ἥρωι παρθενίας” Peleus (I. 8.45) neighbours of Aiakos: ἀβοατὶ γὰρ ἡρώων ἄωτοι περιναιεταόντων ἤθελον κείνου γε πείθεσθ' ἀναξίαις ἑκόντες (N. 8.9) the Argonauts: ἀμπνοὰν δ' ἥρωες ἔστασαν (P. 4.199) Λυδὸς ἥρως Πέλοψ (O. 9.9) εὐφράνθη τε ἰδὼν ἥρως θετὸν υἱόν Amphitryon (O. 9.62) ἥρως αἶμα πρώτιστος ἐπέμειξε θνατοῖς Ixion (P. 2.31) Ἀσκλαπιόν, ἥροα (Schr.: ἥρωα codd.) (P. 3.7) ἥρως ἐπ' ἀκταῖσιν θορὼν Euphamos (P. 4.36) “Ἄδραστος ἥρως” (P. 8.51) ἐπασκήσω κλυταῖς ἥρωα τιμαῖς Adrastos (N. 9.9) βασιλεύς, ἐξ ὠκεανοῦ γένος ἥρως δεύτερος Hypseus (P. 9.14) ἡρώων, ὅσοι γαμβροί σφιν ἦλθον sons of Aigyptos (P. 9.116) θάνεν μὲν αὐτὸς ἥρως Ἀτρείδας Agamemnon (P. 11.31) “σπέρμα θνατὸν ματρὶ τεᾷ πελάσαις στάξεν ἥρως” Tyndareus (N. 10.82) κεῖνοι γὰρ ἡρώων διφρηλάται Λακεδαίμονι καὶ Θήβαις ἐτέκνωθεν κράτιστοι Kastor and Iolaos (I. 1.17) ἥρωα Τήνερον (Pae. 7.13) Τροίαν, ἥρωσι μόχθον. the Greeks at Troy (I. 6.28) πέτρῳ ἥροάς τ' ἐπεμβεβαῶτας ἱπποδάμους ἕλεν victims of Alkyoneus (N. 4.29) ἥρωες αἰδοίαν ἐμείγνυντ' ἀμφὶ τράπεζαν θαμά (Stephanus: ἥρως ἐμίγνυτο codd. Plutarchi) fr. 187. frag. ]ἥρωι[ Πα. 7B. 9. ἥρωί τε βω[ Πα. 13a. 1. ]ἄωτος ἡρώω[ν fr. 111a. 7. ἡ]ρώων α[ fr. 140a. 75 (49).
Spanish
Greek Monolingual
ἥρως, ὁ, θηλ. ἡρωΐς και ἡρώισσα και ἡρῷσσα και ἡρωΐνη (AM)
βλ. ήρωας.
Greek Monotonic
ἥρως: ὁ, γεν. ἥρωος, Αττ. επίσης ἥρω, δοτ. ἥρωϊ, ἥρῳ, αιτ. ἥρωα, ἥρω, σπανίως ἥρων — πληθ., ονομ. ἥρωες, σπάνια ἥρως, δοτ. ἥρωσιν, αιτ. ἥρωας, σπάνια ἥρως (συγγενές με το Λατ. vir),
1. ο ήρωας· στον Όμηρ. αποδίδεται στους Έλληνες που πολέμησαν στην Τροία, κατόπιν και για τους πολεμιστές εν γένει, και έπειτα για όλους τους ελεύθερους ανθρώπους της ηρωικής εποχής, που δεν έχουν καμία σχέση με τον πόλεμο ή τη διοίκηση όπως ο αοιδός Δημόδοκος, ο κήρυκας Μούλιος, ακόμα και οι απόλεμοι Φαίακες.
2. στον Ησίοδ., οι ὄλβιοι ἥρωες είναι άνδρες της τέταρτης γενεάς των ανθρώπων, που έπεσαν μπροστά στα τείχη της Θήβας και της Τροίας και έλαβαν από το Δία κατοικία στα Νησιά των Μακάριων.
3. οι ήρωες, ως υποκείμενα λατρείας, σαν ημίθεοι ή άνδρες γεννημένοι απο θεό και θνητό, όπως ο Ηρακλής, ο Αινείας, ο Μέμνονας, σε Ηρόδ., Πίνδ.· έπειτα, χρησιμοποιείται για όσους είχαν προσφέρει μεγάλες ευεργεσίες στο ανθρώπινο γένος και τιμήθηκαν γι' αυτό, όπως ο Δαίδαλος, ο Τριπτόλεμος, ο Θησέας, σε Ανθ.
4. έπειτα, οι ήρωες ήταν κατώτεροι, τοπικοί, εγχώριοι θεοί, προστάτες πόλεων, φυλών ή ομάδων, συντεχνιών, κ.λπ.· όπως στην Αθήνα, οι ἥρωες ἐπώνυμοι ήταν εκείνοι οι ήρωες από τους οποίους πήραν τα ονόματά τους οι φυλαί, σε Ηρόδ.
Russian (Dvoretsky)
ἥρως: gen. ἥρωος (gen. иногда с ω коротким, редко ἥρω) ὁ (dat. ἥρωι - поэт. ἥρῳ, acc. ἥρω - эп. ἥρωα, ион. ἥρων, acc. pl. ἥρως и ἥρωας)
1) вождь, военачальник, предводитель (ἥρωες Ἀχαιοί Hom.);
2) воин, боец (στίχες ἀνδρῶν ἡρώων Hom.);
3) славный муж (Μούλιος ἥ., κῆρυξ Δουλιχιεύς Hom.): ἥ. Δημόδοκος Hom. знаменитый (песнопевец) Демодок;
4) герой, богатырь, человек сказочной силы и доблести (ἀντίθεοι ἥρωες Pind.; δαίμονες τε καὶ ἄνθρωποι Plat.; θεοὶ καὶ ἥρωες Thuc., Arst.; ἐκ ἡρώων εἰς δαίμονας ἀναφέρεσθαι Plut.): ἥρωες ἐπώνυμοι Her. герои-эпонимы (т. е. те, именем которых были названы филы).
Frisk Etymological English
Grammatical information: m.
Meaning: lord, hero (Il.).
Other forms: -ωος, rarely -ωνος, -ωνι, -ωτι a. o. (details in Schwyzer 479f., 557, 582)
Dialectal forms: Myc. tiriseroe
Derivatives: ἡρώϊος, ἡρῳ̃ος heroic (Pi., Pl.) with ἡρώϊον, -ῶον sanctuary of a hero (IA); ἡρωϊκός id. (Att., Arist.). Several feminine-formations (cf. on βασιλεύς): 1. ἡρωΐς (Pi.); 2. ἡρωΐνη, ἡρῴνη, ἡροΐνα (Ar., inscr.); 3. ἡρώϊσσα, ἡρῳ̃σσα (A. R., inscr.; cf. v. Wilamowitz Glaube 2, 9 n. 1); 4. ἡρώασσα (Creta); 5. ἡρυς (Lilybaeum IIa), prob. innovation (after θῆλυς, γρηΰς?); - ἡρωϊασταί, ἡρωϊσταί (-οϊσταί, -ωσταί) pl. `adorer of Heros (inscr. IVa); after the nouns in -αστής, -ιστής, s. Fraenkel Nom. ag. 1, 175ff.; ἡρωϊσμός adoration of heros (Mytilene); the verb ἡρωΐζω only Eust. 4, 1, as write epic poems. - PN Ἥρυλλα (Chantraine Formation 252).
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]
Etymology: Not from ἡρωϜ- as was assumed, because of the Myc. form. A Pre-Greek word.