σκοτεινός

English (LSJ)

ή, όν, (σκότος)

   A dark, νυκτὸς ἅρμ' ἐπείγεται σ. A.Ch.661; σ. τῶν ἐνερτέρων βέλος ib.285; σ. περιβολαί, of a scabbard, E.Ph.276; [ὁδοί] X.Cyn.6.5; τὰ σ. θεάσασθαι Pl.R.520c; ἀνὰ τὸ σ. προϊδεῖν in the darkness, Th.3.22; of a person, blind, καίπερ σ. S.OT1326; σ. ὄμμα E.Alc.385; τὰ σ. the dark shadows in a picture, X.Mem.3.10.1, Plu.2.57c: neut. as Adv., σκοτεινὸν ζῆν to live in privacy, Pl.Lg. 781c.    II metaph., dark, obscure, opp. ἐλλόγιμος καὶ φανός, Id.Smp.197a; τόπος σ. καὶ δυσδιερεύνητος Id.R.432c; Heraclitus was called ὁ σκοτεινός, Arist.Mu.396b20, Cic.Fin.2.5.15; σ. προοίμιον Aeschin.2.34; σ. ἀκοαί obscure reports, Pl.Criti.109e; σ. μηχανήματα dark, secret, E.Fr.288; ὁρκάναι Id.Ba.611; σκοτεινὸς ὀργήν Trag.Adesp.345, cf. Procop.Arc.1. Adv., -νῶς διαλέγεσθαι Pl.R.558d, cf. D.H.Th.32.    III prob. f.l. for κοτ- in Pi.N.7.61.

German (Pape)

[Seite 905] 1) finster, dunkel; τὸ γὰρ σκοτεινὸν τῶν ἐνερτέρων βέλος, Aesch. Ch. 284; νυκτος ἅρμα, 650; νὺξ διὰ τὸ σκοτεινὴ εἶναι ἀσαφεστέρα ἐστίν, Xen. Mem. 4, 3, 4; – auch blind, Soph. O. R. 1326; σκοτεινὸν ὄμμα, Eur. Alc. 386, vgl. Herc. Fur. 641; – σκοτεινὰ πράττειν, Geheimes, Eur. Suppl. 324. Bei Pind. N. 7, 61, σκοτεινὸν ἀπέχων ψόγον, was »heimlicher Tadel« sein müßte, vermuthet Böckh κοτεινόν. – 2) übertr., unverständlich, von dunkeln Schriftstellern u. ihren Werken; im Ggstz von ἐλλόγιμος καὶ φανός, Plat. Conv. 197 a; καὶ δυσδιερεύνητος, Rep. IV, 432 c; ἵνα μὴ σκοτεινῶς διαλεγώμεθα, VIII, 588 d.

Greek (Liddell-Scott)

σκοτεινός: -ή, -όν, (σκότος) ὡς τὸ σκότιος· νυκτὸς ἄρμ’ ἐπείγεται σκ. Αἰσχύλ. Χο. 661· σκ. τῶν ἐνερτέρων βέλος αὐτόθι 286· σκ. περιβολαί, ἐπὶ τῆς θήκης ξίφους, Εὐρ. Φοίν. 276· τόπος Πλάτ. Πολ. 432C· ὁδοὶ Ξεν. Κυν. 6, 5· τὰ σκ. θεάσασθαι Πλάτ. Πολ. 520C· τὰ σκ. καὶ τὰ φανὰ Ξεν. Ἀπομν. 3. 10, 1· ἀνὰ τὰ σκ. προϊδεῖν, ἐν τῷ σκότει, Θουκ. 3. 22· - ἐπὶ προσώπων, τυφλός, καίπερ σκ. Σοφ. Ο. Τ. 1326· σκ. ὄμμα Εὐρ. Ἄλκ. 385· - τὰ σκοτεινά, αἱ σκοτειναὶ σκιαὶ ἐν εἰκόνι, Πλούτ. 2. 57C· σκοτεινὸν ζῆν, ζῆν ἐν τῷ σκότει, Πλάτ. Νόμ. 781C. ΙΙ. μεταφορ., ὡς τὸ σκότιος, σκοτεινός, ἀσαφής, ἀντίθετον τῷ ἐλλόγιμος καὶ φανὸς (καλῶς γινωσκόμενος), ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 197Α· σκ. καὶ δυσδιερεύνητος ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 432C, οὕτως ὁ Ἡράκλειτος ἐκαλεῖτο ὁ σκοτεινός, Ἀριστ. π. Κόσμ. 5, 5, Κικ. Fin. 2. 5, 15· σκ. προοίμιον Αἰσχίν. 32. 41· σκοτ. ἀκοαί, ἀσαφεῖς φῆμαι Πλάτ. Κριτί. 109Ε· σκ. μηχανήματα, μυστικά, ἀπόκρυφα, Εὐρ. Ἀποσπ. 290· ὁρκάναι ὁ αὐτ. ἐν Βάκχ. 611. - Ἐπίρρ., σκοτεινῶς διαλέγεσθαι Πλάτ. Πολ. 558D, πρβλ. Διον. Ἁλ. π. Θουκ. 32. 1· περὶ τοῦ παρὰ Πινδ. ἐν Ν. 7. 90, ἴδε σκοτεινός.

French (Bailly abrégé)

ή, όν :
1 ténébreux, obscur ; τὸ σκοτεινόν, τὰ σκοτεινά les ténèbres ou les ombres en peinture ; fig. obscur;
2 qui est dans les ténèbres ; aveugle.
Étymologie: σκότος.

English (Slater)

σκοτεινός
   1 gloomy ξεῖνός εἰμᾰ· σκοτεινὸν ἀπέχων ψόγον, ὕδατος ὥτε ῥοὰς φίλον ἐς ἄνδρ' ἄγων κλέος ἐτήτυμον αἰνέσω (N. 7.60)

English (Strong)

from σκότος; opaque, i.e. (figuratively) benighted: dark, full of darkness.

English (Thayer)

(WH σκοτινος; see Iota), σκοτεινή, σκοτεινόν (σκότος), full of darkness, covered with darkness (from Aeschylus down): opposed to φωτεινός, τά σκοτεινά καί τά φωτεινα, Xenophon, mem. 3,10, 1; (cf. 4,3, 4)).

Greek Monolingual

-ή, -ό / σκοτεινός, -ή, -όν, ΝΜΑ
1. αυτός που δεν φωτίζεται, που βρίσκεται στο σκοτάδι ή που έχει σκοτάδι (α. «ως πλόκαμοι μπορούν να μάς τραβήξουν τα κύματα στης θάλασσας τα σκοτεινά τα βάθη», Παλαμ.
β. «νυκτὸς ἅρμ' ἐπείγεται σκοτεινόν», Αισχύλ.
γ. «σκοτειναὶ ὁδοί», Ξεν.)
2. αυτός που χαρακτηρίζεται από έλλειψη λάμψης, αμαυρός, σκούρος, βαθύχρωμος (α. «σκοτεινό νεφέλωμα» β. «ο ουρανός πήρε χρώμα σκοτεινό»)
3. μτφ. α) δύσκολος ως προς τη διερεύνηση κατανόηση και διαλεύκανσή του, περίπλοκος, δυσερεύνητος (α. «σκοτεινή υπόθεση» β. «σκοτεινό έγκλημα» γ. «ἔστι γοῡν σκοτεινὸς καὶ δυσδιερεύνητος [ὁ τόπος]», Πλάτ.)
β) αυτός που κρύβει κάποιο μυστήριο, μυστηριώδης, απόκρυφος (α. «σκοτεινές ενέργειες» β. «σκοτεινὰ μηχανήματα», Ευρ.)
γ) (για συγγραφείς, διανοητές και για κείμενα ή λόγους) δυσνόητος, στρυφνός, ασαφής (α. «ο Μαλλαρμέ υπήρξε ο σκοτεινότερος τών συμβολιστών ποιητών» β. «σκοτεινό χωρίο του Θουκυδίδη» γ. «Ἡράκλειτος ὁ σκοτεινός», Αριστοτ.
δ. «ἁπάντων διακειμένων πρὸς τὴν ἀκρόασιν φθέγγεται τὸ θηρίον τοῡτο προίμιον σκοτεινόν», Αισχίν.)
δ) δόλιος, κακός, κακούργος, εγκληματικός (α. «σκοτεινή ψυχή» β. «σκοτεινοί διαλογισμοί» γ. «τη σκοτεινή συνωμοσία ξεχνούσα», Σαίξπηρ μετφρ. Θεοτόκ.
δ. «ἔργοις σκοτεινοῑς συνεπαχθείς», Μηναί.)
νεοελλ.
1. αυτός που δεν αφήνει ελπίδες, δυσοίωνος, ζοφερός («το μέλλον διαγράφεται σκοτεινό»)
2. αυτός που πραγματεύεται θλιβερές ή λυπηρές καταστάσεις («κι εγώ σκυφτός στο σκοτεινό βιβλίο», Πορφύρ.)
3. άτυχος, δυστυχισμένος, ταλαίπωρος («μαύρη και σκοτεινή ζωή περνούμε»)
4. (το ουδ. πληθ. ως ουσ.) (χωρίς αρθρ. ως επίρρ.) σκοτεινά
i) στο σκοτάδι, αφού σκοτείνιασε («ήταν πολύ σκοτεινά όταν ήλθε»)
ii) πρωί πρωί, προτού ξημερώσει («μά 'τον ακόμη σκοτεινά και δεν καλοξανοίγουν», Ερωτόκρ.)
5. φρ. α) «στα σκοτεινά»
i) στο σκοτάδι (α. «πώς μπορείς να διαβάζεις στα σκοτεινά;» β. «στα σκοτεινά τήν έλουζε στ' άφεγγα τή χτενίζει», Πολίτ.)
ii) χωρίς κατεύθυνση, χωρίς πυξίδα, στην αβεβαιότητα («βαδίζουμε στα σκοτεινά»)
β) «σκοτεινός θάλαμος»
(οπτικ.-φωτογρ.) βλ. θάλαμος
γ) «σκοτεινή σύνδεση»
(ηλεκτρολ.) σύνδεση λαμπτήρων συγχρονισμού, τέτοια ώστε τη στιγμή του συγχρονισμού οι λαμπτήρες να είναι σβηστοί
αρχ.
1. (για πρόσ.) τυφλός
2. μτφ. α) άκαρδος, άσπλαχνος, ανελέητος («oἱ πολλοὶ τοὺς ἀνελεήμονας εἰώθασι καλεῑν σκοτεινούς», Ιωάνν. Χρυσ.)
β) κακός, φθοροποιός, επιβλαβής («σκοτεινὰ δόγματα», Κλήμ. Αλ.)
3. το ουδ. εν. ως ουσ. τὸ σκοτεινόν
τόπος που δεν φωτίζεται, που βρίσκεται στο σκοτάδι («τῶν πολεμίων λαθόντες τοὺς φύλακας ἀνὰ τὸ σκοτεινόν μὲν οὐ προϊδόντων αὐτῶν», Θουκ.)
4. (το ουδ. πληθ. ως ουσ.) τὰ σκοτεινά
(στη ζωγραφική) η σκιά τών εικόνων («ὥσπερ οἱ ζωγράφοι τὰ φωτεινὰ καὶ λαμπρὰ τοῑς σκιεροῑς καὶ σκοτεινοῑς ἐπιτείνουσιν», Πλούτ.)
5. φρ. «σκοτειναὶ ἀκοαί» — ασαφείς φήμες, ψίθυροι.
επίρρ...
σκοτεινώς / σκοτεινῶς ΝΜΑ, και σκοτεινά Ν
1. κατά τρόπο σκοτεινό
2. στο σκοτάδι
3. μτφ. ασαφώς, κατά τρόπο δυσνόητο και όχι καθαρό (α. «μίλησε πολύ σκοτεινά και πολύ λίγοι τον κατάλαβαν» β. «ἵνα μὴ σκοτεινῶς διαλεγώμεθα», Πλάτ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. < σκότος, κατ' αναλογία προς το φαεινός].