vivo

Latin > English (Lewis & Short)

vīvo: vixi, victum, 3 (
I pluperf. subj. syncop. vixet, Verg. A. 11, 118), v. n. Sanscr. giv-, givami, live; Gr. βίος, life; Goth. quius, living; Germ. quicken; Engl. quick, to live, be alive, have life (syn. spiro).
I Lit.
   A In gen.: Ca. Eho, tua uxor quid agit? Me. Immortalis est. Vivit victuraque est, Plaut. Trin. 1, 2, 18: valet atque vivit (gnatus), Ter. Heaut. 3, 1, 21: nemo'st hominum qui vivat minus, id. Eun. 4, 6, 19; id. Ad. 3, 2, 34: vivere ac spirare, Cic. Sest. 50, 108: is demum mihi vivere atque frui animā videtur, qui, etc., Sall. C. 2, 9.—With acc. of time: et pueri annos octingentos vivont ... Quin mille annorum perpetuo vivont ab saeclo ad saeclum, Plaut. Mil. 4, 2, 85; 4, 2, 87: Nemo est tam senex, qui se annum non putat posse vivere, Cic. Sen. 7, 24: vixi Annos bis centum, Ov. M. 12, 187: Aufidius vixit ad summam senectutem, Cic. Brut. 48, 179: ad centesimum annum, id. Sen. 6, 19: ad vesperum, id. ib. 19, 67: triginta annis, id. Off. 3, 2, 8: negat Epicurus, jucunde posse vivi, nisi cum virtute vivatur, live pleasantly unless we live virtuously, id. Tusc. 3, 20, 49.—Subst.: vīventes, ium, the living (opp. mortui), Lact. 5, 19, 25; 5, 3, 25.—With a homogeneous object: modice et modeste melius est vitam vivere, Plaut. Pers. 3, 1, 18; cf. Ter. Ad. 5, 4, 5; Cic. Verr. 2, 2, 47, § 118; id. Clu. 61, 170: tamne tibi diu videor vitam vivere? Plaut. Mil. 3, 1, 34: Bacchanalia vivunt, Juv. 2, 3.— Pass.: nunc tertia vivitur aetas, Ov. M. 12, 187.—Transf., of things: et vivere vitem et mori dicimus, Cic. Fin. 5, 14, 39; cf. id. Tusc. 1, 24, 56: saepes, Varr. R. R. 1, 14, 2: oleae, Plin. 16, 44, 90, § 241: cinis, Ov. R. Am. 732: ignes, id. F. 3, 427: picturatum opus, lives, Claud. IV. Cons. Hon. 589.—
   B In partic.
   1    To survive, be still alive (mostly in secondary tenses): quas inimicitias si tam cavere potuisset, quam metuere solebat, viveret, would be still alive, Cic. Rosc. Am. 6, 17: is jam pridem mortuus est: si viveret, verba ejus audiretis, id. ib. 14, 42: Mustius dixisset, si viveret, id. Verr. 2, 1, 53, § 139: si viveret Hortensius cetera fortasse desideraret, id. Brut. 2, 6: si viveret, mihi cum illo nulla contentio jam maneret, id. Att. 14, 13, B, 4; id. Fam. 12, 1, 1: dixisti paulum tibi esse etiam nunc morae, quod ego viverem, id. Cat. 1, 4, 9; cf. id. Red. Quir. 4, 10: utinam L. Caesar valeret, Serv. Sulpicius viveret, id. Phil. 8, 7, 22: constitueram, neminem includere in dialogos eorum, qui viverent, id. Att. 13, 19, 3: divinat enim, quae futura fuerint, si Philippus vixisset, Liv. 41, 24, 4; cf.: quid Philippus, si vixisset, facturus fuerit, id. 41, 24, 5: qui censor fuisset, vetustissimusque ex iis, qui viverent, censoriis esset, id. 23, 22, 10; cf.: hic tamen vivit. Vivit? Immo vero etiam in senatum venit, Cic. Cat. 1, 1, 2: vivis; et vivis non ad deponendam sed ad confirmandam audaciam, id. ib. 1, 2, 4.—
   2    Euphemistically, vixit, he is done with life, he is dead: vixisse nimio satiu'st jam quam vivere, Plaut. Bacch. 1, 2, 43; cf. id. Most. 4, 3, 10.—
   3    Ita vivam, as true as I live, as a formula of asseveration: nam, ita vivam, putavi, Cic. Fam. 2, 13, 3; 2, 16, 20; id. Att. 5, 15, 2; Sen. Ep. 82, 11 al.—
   4    Ne vivam si, may I not live if, may I die if; as a form of asseveration: quid poteris, inquies, pro iis dicere? Ne vivam, si scio, Cic. Att. 4, 16, 8; id. Fam. 7, 23 fin.—
   5    Si vivo, if I live, a formula of menacing: erit ubi te ulciscar, si vivo, Plaut. Ps. 5, 2, 26; id. Cas. 1, 1, 27; Ter. And. 5, 2, 25; id. Eun. 5, 5, 20.—
   6    In the phrases,
   a Alicui vivere, to live for a person: haec qui misit, non sibi soli postulat Te vivere et suā causā excludi ceteros, Ter. Eun. 3, 2, 28; cf.: si tibi soli viveres, Cic. Marcell. 8, 25; cf.: secum vivere, II. B. infra.—
   b In diem vivere, from hand to mouth, for the present hour, Cic. de Or. 2, 40, 169; id. Tusc. 5, 11, 33; id. Phil. 2, 34, 86; cf.: hi, qui in horam viverent, id. ib. 5, 9, 25.—
   c De lucro vivere, a life that is clear gain, i. e. at the mercy of another, Cic. Fam. 9, 17, 1.—
   C Pregn.
   1    To live well, live at ease, enjoy life: quod me cohortaris ad ambitionem et ad laborem, faciam quidem: sed quando vivemus? Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 12: vivite lurcones, comedones, vivite ventres, Lucil. ap. Non. p. 11, 8; Varr. ib. p. 156, 13; Cat. 5, 1; Hor. C. 3, 29, 43; id. Ep. 1, 6, 66.—Hence, in bidding farewell: vive valeque, Hor. S. 2, 5, 110; id. Ep. 1, 6, 67 al.; cf.: vivite, silvae, fare ye well, Verg. E. 8, 58.—
   2    Like our to live, for to last, endure, remain, be remembered (mostly poet.): vivet extento Proculeius aevo ... Illum aget Fama superstes, Hor. C. 2, 2, 5: per omnia saecula famā vivam, Ov. M. 15, 879: mea semper gloria vivet, Cic. poët. ap. Gell. 15, 6, 3: tacitum vivit sub pectore vulnus, Verg. A. 4, 67: spirat adhuc amor Vivuntque commissi calores Aeoliae fidibus puellae, Hor. C. 4, 9, 11; cf. id. ib. 1, 32, 3: carmina, id. Ep. 1, 19, 2: scripta, Ov. Tr. 1, 7, 25: das nostro nomen victurum amori, id. Am. 3, 1, 65: odia, Stat. Th. 12, 441: mihi quidem Scipio, quamquam est subito ereptus, vivit tamen semperque vivet, Cic. Lael. 27, 102: vivit vivetque semper, atque etiam latius in memoriā hominum et sermone versabitur, postquam ab oculis recessit, Plin. Ep. 2, 1, 11; Sen. Ben. 3, 5, 2.—
II Transf.
   A To live on any thing or in any manner, i. e. to support life; to sustain or maintain one's self: stirpibus palmarum vivere, Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131: piscibus atque ovis avium vivere, Caes. B. G. 4, 10 fin.: lacte atque pecore, id. ib. 4, 1; 5, 14: cortice ex arboribus, id. B. C. 3, 49: coriis herbisque et radicibus vivere, Liv. 23, 30, 3: herbis Vivis et urticā, Hor. Ep. 1, 12, 8: siliquis et pane secundo, id. ib. 2, 1, 123: parvo, id. S. 2, 2, 1: rapto, Verg. A. 7, 749: de vestro, Plaut. Truc. 5, 61: misere, id. Aul. 2, 4, 36: parcius, Hor. S. 1, 3, 49: suaviter, id. Ep. 1, 8, 4: bene, id. ib. 1, 6, 56; 1, 11, 29: rapto, Liv. 7, 25, 13; 27, 12, 5: verbum vivere quidam putant ad cibum pertinere, Dig. 50, 16, 234.— Impers. pass.: vivitur ex rapto, Ov. M. 1, 144. —Trop.: (sunt) in eo studia illa nostra, quibus antea delectabamur, nunc etiam vivimus, Cic. Fam. 13, 28, a, 2.—
   B To live, i. e. to pass one's life, to reside, dwell, be in any place or manner (cf.: vitam dego): Rhodi, Cic. Fam. 4, 7, 4: extra urbem, id. Brut. 74, 258: Cypri, Nep. Chabr. 3, 4: in litteris vivere, Cic. Fam. 9, 26, 1; id. Sen. 11, 38: in maximā celebritate atque in oculis civium, id. Off. 3, 1, 3: in paupertate, id. Part. Or. 18, 63: in humilitate, Lact. 7, 9, 17: cum timore, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 3: unis moribus et numquam mutatis legibus, Cic. Fl. 26, 63: e naturā, id. Fin. 3, 20, 68: convenienter naturae, id. ib. 3, 7, 26; id. Off. 3, 3, 13: valde familiariter cum aliquo, id. Att. 6, 6, 2; cf.: Hirtius vivit habitatque cum Balbo, id. ib. 14, 20, 4: cum Pansā vixi in Pompeiano, id. ib.: ecquis me vivit hodie fortunatior? Ter. Eun. 5, 8, 1: ego vivo miserrimus, Cic. Att. 3, 5: viveret in terris te si quis avarior uno, Hor. Ep. 2, 2, 157: illā sorte Contentus vivat, id. S. 1, 1, 3.—Prov.: secum vivere, to live for one's self, care only for one's self, Cic. Sen. 14, 49.—Impers. pass.: quoniam vivitur non cum perfectis hominibus, sed, etc., Cic. Off. 1, 15, 46.