Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

efficio

From LSJ
Revision as of 08:58, 15 August 2017 by Spiros (talk | contribs) (3_5)

Ὁπόσον τῷ ποδὶ περρέχει τᾶς γᾶς, τοῦτο χάρις → Every inch of his stature is grace

Theocritus, Idylls, 30.3

Latin > English (Lewis & Short)

ef-fĭcĭo: (ecfacio), fēci, fectum, 3 (
I perf. subj. effexis, Plaut. As. 3, 5, 63; id. Poen. 1, 3, 19; inf. pass. ecfiĕri, id. Pers. 5, 1, 9; Lucr. 6, 761), v. a., to make out, work out; hence, to bring to pass, to effect, execute, complete, accomplish, make, form (very freq. in all periods and sorts of writing).
I In gen.
   (a)    With acc.: male quod mulier facere incepit, nisi id ecficere perpetrat, Plaut. Truc. 2, 5, 12 sq.; cf. id. Pers. 5, 1, 9; Caes. B. C. 1, 36 fin.; 1, 61, 2: magna facinora, Plaut. Ps. 2, 1, 16; so, facinora, Cic. Phil. 2, 42, 109; cf. opus, id. ib. 4, 1, 6; Plaut. Truc. 5, 17; Caes. B. G. 4, 18, 1; 7, 35, 4 et saep.: pontem, id. ib. 6, 6, 1; id. B. C. 1, 40, 1; 1, 62 fin.: ligneas turres, tormenta, id. ib. 3, 9, 3; 3, 39 fin.: castella, id. ib. 3, 44, 3: panes ex hoc (genere radicis), id. ib. 3, 48, 3: sphaeram (Archimedes), Cic. Rep. 1, 17: columnam, id. Verr. 2, 1, 56 et saep.: Mosa insulam efficit Batavorum, Caes. B. G. 4, 10, 2; id. ib. § 4; id. B. C. 3, 40, 4; cf.: portum (insula), id. ib. 3, 112, 2; Verg. A. 1, 160: magnum numerum cratium, scalarum, etc., Caes. B. G. 7, 81, 1: aliquid dignum dono deorum, Cic. Rep. 3, 3; cf. id. de Or. 1, 26, 120: civitatem, id. Rep. 2, 30; cf. id. ib. 3, 32: varios concentus, septem sonos, id. ib. 6, 18: magnas rerum commutationes, Caes. B. C. 3, 68, 1: tantos progressus, Cic. Brut. 78, 272: clamores et admirationes in bonis oratoribus, id. de Or. 1, 33, 152; id. Q. Fr. 3, 1, 3 et saep.: XIII. cohortes, Caes. B. C. 1, 15, 5; cf.: delectu habito duas legiones, id. ib. 1, 31, 2: unam ex duabus (legionibus), id. ib. 3, 89, 1: ad duo milia ferme boum, Liv. 22, 16 et saep.: lepide meum officium, Plaut. Truc. 4, 2, 1 sq.; cf.: nostra munia, id. Stich. 5, 4, 13: munus, Cic. Rep. 1, 46 fin.; id. Leg. 1, 5, 16: nuptias alicui, Ter. And. 3, 4, 16: aurum alicui, Plaut. Bacch. 2, 2, 55; cf. id. Poen. 1, 1, 57; Ter. Heaut. 3, 3, 23: hanc mulierem tibi, Plaut. Ps. 1, 1, 110 et saep.: quod a Curione effeceram, had procured, obtained, Cic. Att. 10, 10: amor mores hominum moros et morosos ecficit, Plaut. Trin. 3, 2, 43.—With two accs.: fortuna eos efficit caecos, quos complexa est, Cic. Lael. 15, 54; id. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 2, 42; Caes. B. G. 3, 24 fin. et saep.; cf.: hunc (montem) murus circumdatus arcem efficit, id. ib. 1, 38, 6: aliquem consulem, Cic. Lael. 20, 73: aliquem dictatorem, id. Att. 15, 21; cf. also: quae res immani corporum magnitudine homines efficit, Caes. B. G. 4, 1, 9; and: id (genus radicis) ad similitudinem panis efficiebant, id. B. C. 3, 48, 1.—
   (b)    With ut: eniti et efficere, ut, etc., Cic. Lael. 16, 59; id. Rep. 1, 20; 3, 31; Caes. B. G. 2, 5, 5; 2, 17, 4 et saep.; cf.: hoc si efficiam plane, ut, etc., Plaut. Mil. 3, 3, 62: si id efficere non posset, ut, etc., Caes. B. G. 5, 50, 3: neque polliceor me effecturum, ut, etc., Cic. Rep. 1, 24 fin. —Ellips. of ut: effice, di coëamus in unum, Ov. F. 3, 683.—
   (g)    With ne (rare): efficio ne cui molesti sint publicani, Cic. Att. 6, 1, 16: qui efficiant, ne quid inter privatum et magistratum differat, id. Rep. 1, 43, 67; id. Fin. 4, 4, 10; Liv. 8, 7, 6: efficiam, posthac ne quemquam voce lacessas, Verg. E. 3, 51; Dig. 3, 3, 78; cf.: aliquem or aliquid, ne, etc., ib. 19, 2, 35; Quint. 3, 6, 102; 8, 3, 20.—
   (d)    With quominus (very seldom), Lucr. 1, 977; Quint. 11, 1, 48; Dig. 49, 14, 29; so with quo magis: saevitia collegae quo is magis ingenio suo gauderet effecit, Liv. 2, 60, 1.—(ε) With obj. acc. and inf. (very rare, and not ante-Aug.): vehementer efficit ea coire, etc., Vitr. 2, 6; Dig. 38, 2, 14, § 8; 47, 11, 10.—(ζ) Absol. (freq. and class.): si effecero, Dabin' mihi argentum? Plaut. Ps. 1, 5, 121; cf. id. ib. 4, 1, 39 sq.; 4, 8, 5; id. Pers. 1, 3, 87; Caes. B. G. 7, 26, 2 et saep.: se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem referre, Cic. Rep. 5, 3.
II In partic.
   A In econom. lang., to produce, bear, yield: (ager Leontinus) plurimum efficit, Cic. Verr. 2, 3, 63 fin.; cf.: ager efficit cum octavo, cum decumo, id. ib. 2, 3, 47: si (vineae) centenos sestertios in singula jugera efficiant, Col. 3, 3, 3: cum matres binae ternos haedos efficiunt, id. 7, 6, 7.—Transf. to persons: liciti sunt usque eo, quoad se efficere posse arbitrabantur, i. e. to make a profit, Cic. Verr. 2, 3, 33 fin.—
   B Of numbers, to make out, yield, amount to a certain sum: ea (tributa) vix, in fenus Pompeii quod satis sit, efficiunt, Cic. Att. 6, 1, 3 (cf. shortly before: nec id satis efficit [al. efficitur] in usuram menstruam), Plin. 6, 33, 38, § 206; cf. ib. § 209; Col. 5, 2, 6; 8 sq.—
   C In philos. lang., to make out, show, prove (with acc. and inf., ut, ne, or absol.): quod proposuit efficit, Cic. Par. prooem. § 2: in quibus (libris) vult efficere animos esse mortales, id. Tusc. 1, 31 fin.—In the pass. impers.: efficitur, it follows (from something): ita efficitur, ut omne corpus mortale sit, id. N. D. 3, 12, 30: ex quo efficitur, hominem naturae obedientem homini nocere non posse, id. Tusc. 3, 5, 25; cf.: ex quo illud efficitur, ne justos quidem esse natura, id. Rep. 3, 11: quid igitur efficitur? what follows from that? id. ib. 3, 12.—Hence,
   1    effĭcĭens, entis, P. a.
   A Adj., effecting, effective, efficient.—In philos. lang.: proximus est locus rerum efficientium, quae causae appellantur: deinde rerum effectarum ab efficientibus causis, Cic. Top. 14 fin.; cf. id. Ac. 1, 6, 24; id. Fin. 3, 16, 55; id. Div. 1, 55, 125; id. Fat. 14, 33; Quint. 5, 10, 86. —
   B Subst., with gen.: virtus efficiens utilitatis, the producer = effectrix, Cic. Off. 3, 3, 12; so, voluptatis (virtus), id. ib. 3, 33; cf.: ea, quae sunt luxuriosis efficientia voluptatum, id. Fin. 2, 7, 21; and: (causae) efficientes pulcherrimarum rerum, id. Univ. 14 fin.—* Adv.: effĭcĭenter, efficiently (for which in the post-Aug. per., efficaciter): ut id ei causa sit, quod cuique efficienter antecedat, Cic. Fat. 15, 34.—
   2    effectus, a, um, P. a., worked out, i. e.
   A Effected, completed: una (materia) diligenter effecta plus proderit quam plures inchoatae et quasi degustatae, Quint. 10, 5, 23; cf. id. 5, 13, 34; 8, 3, 88.—In the comp.: aliquid nitidius atque effectius, Quint. 12, 10, 45.—
   B Effected, in philos. lang. (opp. causa efficiens), Cic. Top. 18; cf. res, id. ib. 4; 14 fin.; and subst.: effectum, i, n., an effect, id. ib. 3; Quint. 6, 3, 66; 5, 10, 94. —Adv.: effecte.
   a Effectively, in fact, Mart. 2, 27, 3; Amm. 16, 5, 7.—
   b Effectually, efficaciously: effectius, App. Flor. 16, p. 357.—Sup. does not occur.

Latin > French (Gaffiot 2016)

effĭcĭō(ecficiō), fēcī, fectum, ĕre (ex et facio), tr.,
1 achever, exécuter, produire, réaliser : naves facere instituit ; quibus effectis... Cæs. C. 1, 36, 5, il décide de faire construire des navires ; ceux-ci étant achevés...; pontem Cæs. G. 6, 6, 1 ; turres, tormenta Cæs. C. 3, 9, 2, exécuter un pont, des tours, des câbles ; sphæram Cic. Rep. 1, 28 ; columnam Cic. Verr. 2, 1, 147, faire une sphère, une colonne ; mirabilia facinora Cic. Phil. 2, 109, accomplir des actes merveilleux ; munus Cic. Rep. 1, 70, accomplir une mission || civitatem Cic. Rep. 2, 52, construire une cité [idéale] ; aliquid dicendo Cic. Br. 185, obtenir un effet par la parole ; minus Cæs. C. 3, 21, 1, avoir moins de succès ; abst, au gérondif] efficiendi cura, utilitas Cic. Off. 1, 73 ; Rep. 5, 5, le souci, l’utilité de l’action pratique ; hæc admirationes in bonis oratoribus efficiunt Cic. de Or. 1, 152, c’est ce qui provoque les applaudissements à l’adresse des bons orateurs ; aliquid ab aliquo Cic. Att. 10, 10, 4, obtenir qqch. de qqn ; quamtumcumque itineris equitatu efficere poterat Cæs. C. 3, 102, 1, tout le parcours qu’il pouvait effectuer avec sa cavalerie || faire avec qqch., tirer de : panes ex aliqua re Cæs. C. 3, 48, 2, faire des pains avec qqch. ; unam ex duabus (legionibus) Cæs. C. 3, 89, 1, de deux légions en faire une ; quibus coactis (cohortibus) tredecim efficit Cæs. C. 1, 15, 5, toutes ces cohortes réunies, il en fait treize, cf. Liv. 22, 16, 8 ; 22, 57, 9 || [avec attrt] rendre, faire : jucundam senectutem efficere Cic. CM 2, rendre la vieillesse agréable, cf. Læl. 54 ; Off. 1, 2 ; aliquem consulem Cic. Læl. 73, faire arriver qqn au consulat ; quæ res immani corporum magnitudine homines efficit Cæs. G. 4, 1, 9, ce qui donne aux hommes une stature gigantesque || [avec ut subj.] obtenir ce résultat que : Cic. Læl. 59 ; Rep. 1, 33, etc. ; Cæs. G. 2, 5, 5 ; 2, 17, 4, etc. || [avec subj. sans ut ] Ov. F. 3, 683 || [avec quo (= ut eo) ] Pollio d. Cic. Fam. 10, 33, 1 ; Liv. 2, 60, 1 ; 33, 25, 8 ; 41, 4, 2 || [avec ne ] faire que ne pas, avoir soin d’empêcher que : Cic. Att. 6, 1, 16 ; Rep. 1, 67 ; Fin. 4, 10 ; Liv. 8, 7, 6 || [avec quominus ] même sens : Lucr. 1, 977 ; Quint. 11, 1, 48 || effici non potest quin Cic. Phil. 11, 36, il n’est pas possible que ne pas || [avec prop. inf.] Vitr. Arch. 2, 6 ; Dig.
2 [sens part.] a) produire, donner [en parl. de terres] : Cic. Verr. 2, 3, 148 ; ager efficit cum octavo Cic. Verr. 2, 3, 112, le champ rend huit fois plus [qu’il n’a été semé de blé] ; b) former une somme : ea tributa vix, in fænus Pompei quod satis sit, efficiunt Cic. Att. 6, 1, 3, ces taxes font à peine de quoi suffire à payer les intérêts de Pompée ; c) [philos.] : causa efficiendi Cic. Fin. 1, 18, la cause efficiente || établir, tirer une conséquence logique : in iis libris volt efficere animos esse mortales Cic. Tusc. 1, 77, dans cet ouvrage il veut établir que les âmes sont mortelles ; quid efficiatur e quoque Cic. Or. 115, [savoir] ce qui découle de chaque principe, sa conséquence logique ; ex quo efficitur, ou efficitur seul, avec prop. inf., d’où l’on conclut que, il s’ensuit que : Cic. Fin. 3, 28 ; Nat. 2, 80 ; etc.; ita efficitur ut subj. Cic. Nat. 3, 30, il s’ensuit que..., il en résulte que... parf. subj. arch. effexis Pl. Cas. 709 ; inf. prés. pass. effieri Pl. Pers. 761.

Latin > German (Georges)

ef-ficio (ec-ficio), fēcī, fectum, ere (ex u. facio), I) hervor-, herausbringen, bereiten, erzeugen, schaffen, entstehen lassen, machen, bewirken, hervorrufen, veranlassen, verursachen, 1) im allg.: α) m. konkr. Objj.: panem ex alqa re, Caes.: mundum, Cic.: caeruleum colorem (v. Waid), Caes.: varios concentus (v. Tönen), Cic.: magnos viros (v. Abstr.), Cic.: deos u. homines (v. Phidias), Quint.: levibus et rotundis corporibus animum concursu quodam fortuito, Cic.: m. folg. Acc. u. Infin., quae (lues) efficit in aridioribus locis agentes caloribus crebris interpellari, Amm. 19, 4, 7. – β) m. abstr. usw. Objj.: clamores et admirationes, Cic.: magnas rerum commutationes, Caes.: nihil dignum re, Cic.: tantos processus, ut etc., Cic. – 2) insbes.: a) bauend, bildend schaffen, herstellen, errichten, bauen, columnam, Cic.: pontem in flumine, Caes.: urbem ex latere (Ziegelst.), Cic.: v. lebl. Subjj. (zB. von Flüssen), schaffen, bilden, portum, insulam, Caes.: arcum alqā re, Ov. – b) v. Acker usw. = einbringen, tragen, plurimum, Cic.: cum octavo (achtfach), Cic. – c) einen Betrag, eine Zahl ausmachen, betragen, enthalten, u. Passiv effici = herauskommen, ea tributa vix in fenus Pompei quod satis est efficiunt, Cic.: qui modus sexaginta armatorum milia efficiebat, Eutr.: maior aliquanto summa efficitur ex etc., Liv. – d) eine Summe od. eine Mengezusammenbringen, aufbringen, auftreiben, alci aurum. Plaut.: liciti sunt usque eo, quoad se efficere (das Gebot wieder herausbringen) posse arbitrabantur, Cic.: magnum cratium numerum, Caes.: magnam multitudinem (serpentium), Nep.: frequentem senatum, Cic. – e) Soldaten, Schiffe aufbringen, zusammenbringen, auf die Beine bringen, herstellen, XIII cohortes, Caes.: duas legiones, Caes.: unam legionem ex duabus, Caes.: exercitum, Liv.: classem celeriter, Nep. – f) als philos. t.t.: α) folgern, schließen, dartun, erweisen, minutis interrogationibus quod proposuit efficit, Cic.: ex quibus vult efficere m. folg. Acc. u. Infin., Cic.: ita efficitur, ut etc., Cic.: ex quo illud efficitur, ne etc., Cic. – β) ursächlich bewirken, alqd, Cic. (vgl. efficiens); dah. effecta, ōrum, n., bewirkte Dinge, Cic. – g) mit Prädik. Acc. = machen, α) m. Prädik.-Subst.: Catilinam consulem (zum K.), Cic.: montem arcem (zur B.), Caes.: alqm puerum de virgine, Ov. – β) m. Prädik.-Adjj. usw.: in dies exercitum eius confirmatiorem, Caes.: hostes ad pugnam alacriores, Caes.: iter longius eff. brevius, Phaedr.: se ex contempto metuendum, Sall. – II) zustande-, zuwege-, zu Ende bringen, vollenden, fertig machen od. bringen, ausführen, dah. auch ins Werk setzen, bewerkstelligen, durchsetzen, durchführen, auswirken, erwirken, erzwingen, 1) im allg.: omne opus, Caes.: sphaeram, Cic.: basilicam, Lampr.: epistulam ad alqm, Cic.: mirabilia facinora, Cic.: iussa paucis diebus, Sall.: viam, Tibull.: iter, Ov.: alci nuptias, Ter.: unum consilium totius Galliae, Caes.: quod a Curione effeceram, mir K. schon zugestanden hatte, Cic.: id facile effici posse, Nep.: ad ea efficienda, quae pollicetur, Nep.: hoc ego tibi effectum reddam, Ter.: hoc (od. id, illud) eff., ut etc., Cic. u. Nep.: u. bl. eff., ut od. ne etc., Cic. u.a.: his rebus eff., ut etc., Nep.: per alqm eff., ut etc., Sall.: eff., quo (= ut eo) magis etc., Liv.: eff., quo minus etc., Lucr., Liv. u. Quint.: non efficere posse, quo minus etc., Cic. de rep. 2, 1, 2: effici non potest, quin etc., Cic. Phil. 11, 36: u.m. bl. Konj., effice, coëamus in unum, Ov. fast. 3, 683.: effice sit, Ov. ex Pont. 3, 3, 63. – dah. eff. alqd in alqo, eine Übeltat bei jmd. ins Werk setzen, jmdm. antun, an jmd. verüben, Cic. de amic. 41 u. Phil. 14, 9. – 2) eine Strecke zurücklegen, a) im Raume, quantumcumque itineris equitatu efficere poterat, Caes. b.c. 3, 102, 1: tanto spatio secuti, quantum cursu et viribus efficere potuerunt, Caes. b.G. 4, 35, 3. – b) in der Zeit, so u. so viel Jahre usw. zurücklegen, verleben, in matrimonio effecit annos XI, Corp. inscr. Lat. 3, 1315. – / Archaist. Perf. Coni. effēxis, Plaut. Cas. 709 u.a.: Coni. Praes. Pass. effīant (ecfīant), Lucr. 6, 761: Infin. Praes. Pass. effīerī (ecfīerī), Plaut. Pers. 761.