σιμός: Difference between revisions

From LSJ

εὖ γ᾽ εὖ γε ποιήσαντες ὦ Διοσκόρω → well done, well done, you twin Dioscuri!

Source
m (Text replacement - "Πολυδ." to "Πολυδ.")
m (Text replacement - "Arist. ''Pol.''" to "Arist.''Pol.''")
 
(39 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=simos
|Transliteration C=simos
|Beta Code=simo/s
|Beta Code=simo/s
|Definition=ή, όν, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">snub-nosed, flat-nosed</b>, of the Ethiopians and their gods, <span class="bibl">Xenoph.16</span>; of the Scythians, <span class="bibl">Hdt.4.23</span>, cf.<span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>617</span> (Comp.), <span class="bibl">705</span>, <span class="bibl">Theoc.3.8</span>; represented as giving an arch, pert look, σιμός, ἐπίχαρις κληθείς <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>474d</span>; Arist. says that all children are [[σιμοί]], <span class="bibl"><span class="title">Pr.</span>963b15</span>; of dolphins, <span class="bibl">Arion 1.7</span>; of dogs, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>4.1</span>; of the hippopotamus, <span class="bibl">Hdt.2.71</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>502a11</span>; of the ponies of the Sigynnae, <span class="bibl">Hdt.5.9</span>; of bees and goats, <span class="bibl">Theoc.7.80</span>, <span class="bibl">8.50</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of the nose, [[snub]], [[flat]], opp. [[γρυπός]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>209c</span>; <b class="b3">τὸ σ. τῆς ῥινός</b>,= [[σιμότης]], <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>5.6</span>, cf. <span class="bibl">Arist. <span class="title">Pol.</span>1309b24</span>.—As this kind of nose gives a [[pert]] expression, we find σιμὰ γελῶν <span class="title">AP</span>5.176 (Mel.); <b class="b3">σιμὰ σεσηρὼς μυχθίζεις</b> ib.<span class="bibl">178</span> (Id.); cf. σιμόω <span class="bibl">1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> metaph., [[bent upwards]], like the slope of a hillside: hence, [[up-hill]], opp. κατάντης, χωρίον <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>288</span>, ubi v. Sch.; <b class="b3">πρὸς τὸ σ. διώκειν</b> pursue [[up-hill]], <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>4.3.23</span>; πρὸς τὸ σ. ἀνατρέχειν <span class="bibl">Dionys.Com.4</span>, cf.<span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span>870a30</span>; <b class="b3">σ. [ὁδός</b>] <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>6.5</span>; <b class="b3">ὑπερβάλλειν τὰ σ</b>. ib.<span class="bibl">5.16</span>; [[σίμαι]] (sic cod.) the [[ends]] of the lyre, Hsch.; also, [[parts of the cornice]], Id., cf. Vitr.3.5.12. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> generally, [[hollow]], [[concave]], opp. <b class="b3">κυρτός, ἡ γαστὴρ τῶν ἀδείπνων σ</b>. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.4.21</span>; <b class="b3">τὰ σ. τοῦ ἥπατος</b> the [[bottom]] of the liver, <span class="bibl">Poll.2.213</span>, Gal.11.93; <b class="b3">χεὶρ σ</b>. <span class="bibl">Ath.14.630a</span>; of splints, <b class="b3">νάρθηκες σ</b>. <span class="bibl">Hp.<span class="title">Off.</span>12</span>, acc. to Gal.18(2).833 [[rounded and]] [[tapering off towards the end]], so as gradually to diminish the pressure; also, of a kind of bandage, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Off.</span>7</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b3">σιμός· τυφλός</b>, Hsch.</span>
|Definition=σιμή, σιμόν,<br><span class="bld">A</span> [[snub-nosed]], [[flat-nosed]], of the Ethiopians and their gods, Xenoph.16; of the Scythians, [[Herodotus|Hdt.]]4.23, cf.Ar.''Ec.''617 (Comp.), 705, Theoc.3.8; represented as giving an arch, pert look, σιμός, ἐπίχαρις κληθείς [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 474d; Arist. says that all children are [[σιμοί]], ''Pr.''963b15; of dolphins, Arion 1.7; of dogs, [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''4.1; of the hippopotamus, [[Herodotus|Hdt.]]2.71, [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''502a11; of the ponies of the Sigynnae, [[Herodotus|Hdt.]]5.9; of bees and goats, Theoc.7.80, 8.50.<br><span class="bld">2</span> of the nose, [[snub]], [[flat]], opp. [[γρυπός]], [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''209c; <b class="b3">τὸ σ. τῆς ῥινός</b>, = [[σιμότης]], X.''Smp.''5.6, cf. [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1309b24.—As this kind of nose gives a [[pert]] expression, we find σιμὰ γελῶν ''AP''5.176 (Mel.); <b class="b3">σιμὰ σεσηρὼς μυχθίζεις</b> ib.178 (Id.); cf. [[σιμόω]] ''1''.<br><span class="bld">II</span> metaph., [[bent upwards]], like the slope of a hillside: hence, [[up-hill]],opp. [[κατάντης]], χωρίον Ar.''Lys.''288, ubi v. Sch.; <b class="b3">πρὸς τὸ σ. διώκειν</b> pursue [[up-hill]], X.''HG''4.3.23; πρὸς τὸ σ. ἀνατρέχειν Dionys.Com.4, cf.Arist.''Pr.''870a30; <b class="b3">σ. [ὁδός]</b> [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''6.5; <b class="b3">ὑπερβάλλειν τὰ σ.</b> ib.5.16; [[σίμαι]] (sic cod.) the [[ends]] of the lyre, [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]; also, [[parts of the cornice]], Id., cf. Vitr.3.5.12.<br><span class="bld">2</span> generally, [[hollow]], [[concave]], opp. <b class="b3">κυρτός, ἡ γαστὴρ τῶν ἀδείπνων σ.</b> [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''8.4.21; <b class="b3">τὰ σ. τοῦ ἥπατος</b> the [[bottom]] of the liver, Poll.2.213, Gal.11.93; <b class="b3">χεὶρ σ.</b> Ath.14.630a; of splints, <b class="b3">νάρθηκες σ.</b> Hp.''Off.''12, acc. to Gal.18(2).833 [[rounded and]] [[tapering off towards the end]], so as gradually to diminish the pressure; also, of a kind of bandage, Hp.''Off.''7.<br><span class="bld">III</span> σιμός· τυφλός, [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0882.png Seite 882]] 1) stumpfnasig, stülpnasig, mit einer oberwärts eingedrückten, unten aufgeworfenen Nase, wie die der Neger, Gegstz [[γρυπός]]; zuerst Her. 4, 23, nach dem alle Skythen σιμοί waren, wie nach Arist. probl. 33, 18 alle Kinder σιμοί sind; Ar. Eccl. 705; σιμότερος, 617; σιμὲ ῥίς, eine Stumpfnase, Plat. Theaet. 209 c; Theocr. 7, 79. 8, 50 nennt so auch die Bienen u. die Ziegen. – Well aber den stumpfnasigen Gesichtern ein gewisser spöttischer, schnippischer Ausdruck eigen ist, und die gerümpfte Nase immer die Gestalt der aufgeworfenen annimmt, so ist σιμὰ γελᾶν = mit gerümpfter Nase spöttisch lachen, Mel. 91 (V, 177); vgl. σιμὰ σεσηρὼς μυχθίζεις, 52 (V, 179); u. so vom Eros, 95 (V, 178). – 2) auch von andern Dingen, aufwärts gebogen, bergan, acclivis; σιμὸν [[χωρίον]], Ar. Lys. 288; πρὸς τὸ σιμὸν ἀνατρέχειν, Xen. Hell. 4, 3, 23; Cyn. 6, 5. – 3) übh. eingebogen, was eine Höhlung oder Vertiefung hat, γαστὴρ σιμή, ein hohler, eingebogener Bauch, s. Xen. Cyr. 8, 4, 21; τὰ σιμὰ τοῦ [[ἥπατος]], der untere, einwärts gebogene Theil der Leber; dah. concav, im Ggstz des Convexen, [[κυρτός]].
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0882.png Seite 882]] 1) stumpfnasig, stülpnasig, mit einer oberwärts eingedrückten, unten aufgeworfenen Nase, wie die der Neger, Gegstz [[γρυπός]]; zuerst Her. 4, 23, nach dem alle Skythen σιμοί waren, wie nach Arist. probl. 33, 18 alle Kinder σιμοί sind; Ar. Eccl. 705; σιμότερος, 617; σιμὲ ῥίς, eine Stumpfnase, Plat. Theaet. 209 c; Theocr. 7, 79. 8, 50 nennt so auch die Bienen u. die Ziegen. – Well aber den stumpfnasigen Gesichtern ein gewisser spöttischer, schnippischer Ausdruck eigen ist, und die gerümpfte Nase immer die Gestalt der aufgeworfenen annimmt, so ist σιμὰ γελᾶν = mit gerümpfter Nase spöttisch lachen, Mel. 91 (V, 177); vgl. σιμὰ σεσηρὼς μυχθίζεις, 52 (V, 179); u. so vom Eros, 95 (V, 178). – 2) auch von andern Dingen, aufwärts gebogen, bergan, acclivis; σιμὸν [[χωρίον]], Ar. Lys. 288; πρὸς τὸ σιμὸν ἀνατρέχειν, Xen. Hell. 4, 3, 23; Cyn. 6, 5. – 3) übh. eingebogen, was eine Höhlung oder Vertiefung hat, γαστὴρ σιμή, ein hohler, eingebogener Bauch, s. Xen. Cyr. 8, 4, 21; τὰ σιμὰ τοῦ [[ἥπατος]], der untere, einwärts gebogene Teil der Leber; dah. concav, im <span class="ggns">Gegensatz</span> des Convexen, [[κυρτός]].
}}
}}
{{ls
{{bailly
|lstext='''σῑμός''': -ή, -όν, ὁ ἔχων τὴν [[ῥῖνα]] σιμήν, πεπλατυσμένην, ὡς οἱ Τάρταροι (ἢ οἱ Σκύθαι, ὡς οἱ παλαιοὶ ἐκάλουν αὐτούς), Ἡρόδ. 4. 23, πρβλ. 5. 9· φαυλότεραι καὶ σ., σ. καὶ αἰσχροὶ Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 617, 705, πρβλ. Θεόκρ. 3. 8· λέγεται δὲ ὅτι εἶχον ἰταμὴν καὶ σκωπτικὴν ὄψιν (ὡς τὸ Γαλλ. nez retroussé), σιμὸς [[ἐπίχαρις]] κληθεὶς Πλατ. Πολ. 474D, πρβλ. Πλούτ. 2. 56C, Πολυδ. Β΄, 73· ὁ Ἀριστ. λέγει ὅτι ἅπαντα τὰ [[παιδία]] [[εἶναι]] σιμοί, Προβλ. 33. 18· λέγεται περὶ τῶν δελφίνων, Ἀρίων ἐν Bgk. Λυρ. σ. 567· ἐπὶ τῶν κυνῶν, Ξεν. Κυν. 4, 1· ἐπὶ τοῦ ἱπποποτάμου, Ἡρόδ. 2. 71, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 2. 7, 2· ἐπὶ τῶν ἱππαρίων τῶν Σιγυννῶν, Ἡρόδ. 5. 9, 3· ἐπὶ τῶν αἰγῶν καὶ μελισσῶν, Θεόκρ. 7. 80., 8. 50· καὶ τὸ Λατ. simius, simia, δεικνύει ὅτι ἡ [[λέξις]] ἐλέγετο καὶ ἐπὶ τῶν πιθήκων. 2) ἐπὶ τῆς [[ῥινός]], πεπλατυσμένος, [[πλατύς]], ἀντίθετον τῷ [[γρυπός]], Πλάτ. Θεαίτ. 209C· τὸ σ. τῆς [[ῥινός]], = [[σιμότης]], Ξεν. Συμπ. 5, 6, Ἀριστ. Πολιτικ. 5. 9, 7.― Ἐπειδὴ δὲ τὸ τοιοῦτον [[σχῆμα]] τῆς ῥινὸς παρέχει ἔκφρασιν σκωπτικήν, εὑρίσκομεν, σιμὰ γελᾶν (πρβλ. Λατιν. naso suspendere adunco), Ἀνθ. Π. 5. 177· σιμὰ σεσηρὼς μυχθίζεις [[αὐτόθι]] 179· πρβλ. [[σιμόω]] Ι. ΙΙ. μεραφορ., κεκλιμένος πρὸς τὰ ἄνω, ὡς τὸ κυρτὸν [[μέρος]] λόφου· ἀκολούθως, ὡς τὸ [[προσάντης]], Λατ. acclivis, πρὸς τὰ ἄνω φέρων, [[ἀνωφερής]], ἀντίθετον τῷ [[κατάντης]], Λατιν. declivis, [[χωρίον]] Ἀριστοφ. Λυσ. 288, [[ἔνθα]] ἴδε τὸν Σχολ.· πρὸς τὸ σιμὸν διώκειν, [[καταδιώκω]] πρὸς τὰ ἄνω, «τὸν ἀνήφορον», Ξεν. Ἑλλ. 4. 3, 23· πρὸς τὸ σ. ἀνατρέχειν Διονύσ. Κωμ. ἐν «Ὁμωνύμοις» 2, πρβλ. Ἀριστ. Προβλ. 2. 38· ὁδὸς Ξεν. Κυν. 6. 5· τὰ σιμὰ ὑπερβαλεῖν [[αὐτόθι]] 5, 16· ― αἱ σιμαί, τὰ [[ἄκρα]] τῆς λύρας, Ἡσύχ.· [[ὡσαύτως]], μέρη τοῦ γείσου, ὁ αὐτ. πρβλ. Βιτρούβ. 3, § 63. 2) [[καθόλου]], πρὸς τὰ ἄνω κεκαλυμμένος, [[κοῖλος]], ἀντίθετ. τῷ [[κυρτός]], ἡ γαστὴρ τῶν ἀδείπνων σιμὴ Ξεν. Κύρ. 8. 4, 21· τὰ σιμὰ τοῦ [[ἥπατος]], τὸ κατώτατον [[μέρος]] τοῦ [[ἥπατος]], Πολυδ. Β΄, 213, Γαλην.· χεὶρ σιμὴ Ἀθήν. 630Α· ― ἐπὶ ξυλαρίων πρὸς ἐπίδεσιν κατάγματος, παρ’ Ἱππ. περὶ Ἰητρ. 745, τὰ ὁποῖα κατὰ τὸν Γαλην. [[εἶναι]] στρογγύλα καὶ βαθμηδὸν λεπτυνόμενα [[ὥστε]] ἡ [[πίεσις]] νὰ γίνηται ὀλιγωτέρα· [[ὡσαύτως]] [[εἶδος]] ἐπιδέσμου, [[αὐτόθι]] 742.
|btext=ή, όν :<br /><b>I.</b> [[qui a le nez camus]], [[camard]] <i>en parl. de <i>pers.</i> et d'animaux ; en parl. du nez lui-même</i> τὸ σιμὸν τῆς [[ῥινός]] XÉN l'aplatissement d'un nez camus;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i> qui se recourbe en formant une dépression, <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[renfoncé]], [[déprimé]], [[creux]] <i>en parl. du ventre de ceux qui sont à jeun</i>;<br /><b>2</b> [[qui s'élève en pente]], [[montant]], [[montueux]] ; τὸ σιμόν la pente (d'une colline);<br /><i>Cp.</i> σιμότερος.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> [[simus]].
}}
{{elnl
|elnltext=σῑμός -ή -όν met een stompe neus, stompneuzig:; σιμή vrouw met een stompe neus Xen. Cyr. 8.4.21; adv.. σιμὰ γελᾶν met opgetrokken neus lachen (d.w.z. spottend lachen) AP 5.177.4. hol, ingevallen:. (ἡ γαστὴρ) τῶν ἀδείπνων σιμή de buik van wie niet gegeten heeft is ingevallen Xen. Cyr. 8.4.21. omhoog gebogen; subst.. πρὸς τὸ σιμόν bergop Xen. Hell. 4.3.23.
}}
}}
{{bailly
{{elru
|btext=ή, όν :<br /><b>I.</b> qui a le nez camus, camard <i>en parl. de <i>pers.</i> et d’animaux ; en parl. du nez lui-même</i> τὸ σιμὸν τῆς [[ῥινός]] XÉN l’aplatissement d’un nez camus;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i> qui se recourbe en formant une dépression, <i>d’où</i><br /><b>1</b> renfoncé, déprimé, creux <i>en parl. du ventre de ceux qui sont à jeun</i>;<br /><b>2</b> qui s’élève en pente, montant, montueux ; τὸ σιμόν la pente (d’une colline);<br /><i>Cp.</i> σιμότερος.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> simus.
|elrutext='''σῑμός:'''<br /><b class="num">1</b> [[курносый]] или [[плосконосый]] ([[ἀνήρ]] Her.; [[παιδίον]] Arst.);<br /><b class="num">2</b> [[с тупой мордой]], [[тупорылый]] (ἡ [[φύσις]] τῶν ἵππων τῶν ποταμίων Her.);<br /><b class="num">3</b> [[тупой]] или [[вздернутый]] ([[ῥίς]] Plat., Arst.);<br /><b class="num">4</b> [[поднимающийся вверх]], [[идущий в гору]] ([[χωρίον]] Arph.; [[ὁδός]] Xen.);<br /><b class="num">5</b> [[вогнутый]], [[впалый]] (ἡ γαστὴρ τῶν ἀδείπνων Xen.). - см. тж. [[σιμά]] и [[σιμόν]].
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=-ή, -ό / [[σιμός]], -ή, -όν, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> [[πλατύς]], [[πλακουτσωτός]] (α. «είχε σιμή και κόκκινη [[μύτη]]» β. «ῥίς ἐστι παρεκβεβηκυῑα... πρὸς τὸ γρυπὸν ἢ τὸ σιμόν», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>2.</b> (<b>για πρόσ.</b>) αυτός που έχει πλακουτσωτή [[μύτη]] (α. «σιμοὶ καὶ γένεια ἔχοντες μεγάλα», <b>Ηρόδ.</b><br />β. «αἱ σιμότεραι καὶ φαυλότεραι παρὰ τὰς σεμνὰς καθεδοῡνται», <b>Αριστοφ.</b><br />γ. «τοὺς δὲ ἵππους αὐτῶν σμικρούς... καὶ σιμοὺς καὶ ἀδυνάτους ἄνδρας φέρειν», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που δεν έχει [[μύτη]]<br /><b>2.</b> ο [[κυρτός]] [[προς]] τα [[επάνω]], [[ανηφορικός]] («[[χωρίον]] τὸ πρὸς τὴν πόλιν σιμόν», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> [[κοίλος]] («ἡ γαστὴρ τῶν ἀδείπνων σιμή», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>4.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τὰ σιμά</i><br />οι ανηφοριές<br /><b>5.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «[[σιμός]]<br />[[τυφλός]]». <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>σιμά</i> ΝΑ<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κοντά]], [[εγγύς]] (α. «πέρασε σιμά μου» β. «κράζει τη Νέναν τσι σιμά...», <b>Ερωτόκρ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>φρ.</b> «σιμὰ γελῶν» — γελώντας σαρκαστικά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για λ. άγνωστης ετυμολ. που έχει σχηματιστεί <span style="color: red;"><</span> θ. <i>σῑ</i>- <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>μός</i> (<b>πρβλ.</b> <i>δοχ</i>-<i>μός</i>, <i>θερ</i>-<i>μός</i>). Για το θ. <i>σῑ</i>- έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις, [[χωρίς]] όμως κάποια από αυτές να φαίνεται ιδιαίτερα πιθανή. Κατά μία [[άποψη]], ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>su</i><i>ē</i>(<i>i</i>)- (<b>πρβλ.</b> [[σίλλος]], [[σικχός]]). Στη Μυκηναϊκή, εξάλλου, μαρτυρούνται οι τ. <i>simo</i>- και <i>sima</i> (<b>πρβλ.</b> τα ανθρωπωνύμια [[Σῖμος]], <i>Σίμμος</i>, <i>Σιμμίας</i>). Τη λ., [[τέλος]], δανείστηκε η Λατινική (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>s</i><i>ī</i><i>mus</i>)].
|mltxt=-ή, -ό / [[σιμός]], -ή, -όν, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> [[πλατύς]], [[πλακουτσωτός]] (α. «είχε σιμή και κόκκινη [[μύτη]]» β. «ῥίς ἐστι παρεκβεβηκυῑα... πρὸς τὸ γρυπὸν ἢ τὸ σιμόν», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>2.</b> (<b>για πρόσ.</b>) αυτός που έχει πλακουτσωτή [[μύτη]] (α. «σιμοὶ καὶ γένεια ἔχοντες μεγάλα», <b>Ηρόδ.</b><br />β. «αἱ σιμότεραι καὶ φαυλότεραι παρὰ τὰς σεμνὰς καθεδοῦνται», <b>Αριστοφ.</b><br />γ. «τοὺς δὲ ἵππους αὐτῶν σμικρούς... καὶ σιμοὺς καὶ ἀδυνάτους ἄνδρας φέρειν», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που δεν έχει [[μύτη]]<br /><b>2.</b> ο [[κυρτός]] [[προς]] τα [[επάνω]], [[ανηφορικός]] («[[χωρίον]] τὸ πρὸς τὴν πόλιν σιμόν», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> [[κοίλος]] («ἡ γαστὴρ τῶν ἀδείπνων σιμή», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>4.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τὰ σιμά</i><br />οι ανηφοριές<br /><b>5.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «[[σιμός]]<br />[[τυφλός]]». <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>σιμά</i> ΝΑ<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κοντά]], [[εγγύς]] (α. «πέρασε σιμά μου» β. «κράζει τη Νέναν τσι σιμά...», <b>Ερωτόκρ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>φρ.</b> «σιμὰ γελῶν» — γελώντας σαρκαστικά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για λ. άγνωστης ετυμολ. που έχει σχηματιστεί <span style="color: red;"><</span> θ. <i>σῑ</i>- <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>μός</i> ([[πρβλ]]. [[δοχμός]], [[θερμός]]). Για το θ. <i>σῖ</i>- έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις, [[χωρίς]] όμως κάποια από αυτές να φαίνεται ιδιαίτερα πιθανή. Κατά μία [[άποψη]], ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>su</i><i>ē</i>(<i>i</i>)- (<b>πρβλ.</b> [[σίλλος]], [[σικχός]]). Στη Μυκηναϊκή, εξάλλου, μαρτυρούνται οι τ. <i>simo</i>- και <i>sima</i> (<b>πρβλ.</b> τα ανθρωπωνύμια [[Σῖμος]], <i>Σίμμος</i>, <i>Σιμμίας</i>). Τη λ., [[τέλος]], δανείστηκε η Λατινική (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>s</i><i>ī</i><i>mus</i>)].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''σιμός:''' -ή, -όν,<br /><b class="num">I.</b> αυτός που έχει σιμή, δηλαλή φαρδιά, πλακουτσωτή [[μύτη]], όπως οι [[Τάταροι]] (ή [[Σκύθες]], όπως τους αποκαλούσαν οι αρχαίοι), σε Ηρόδ. κ.λπ.· λέγεται για τη [[μύτη]], κοντόχοντρη ή πεπλατυσμένη, αντίθ. προς το [[γρυπός]], σε Ξεν.· [[καθώς]] αυτός ο [[τύπος]] [[μύτης]] προσδίδει μια σκωπτική [[έκφραση]] στο [[πρόσωπο]], το <i>σιμὰ</i> ως επίρρ. σημαίνει σκωπτικώς, σε Ανθ.<br /><b class="num">II.</b> μεταφ., λυγισμένος, κεκλιμένος προς τα πάνω, [[ανωφερής]], [[ανηφορικός]], η ανηφορική [[πλευρά]] ενός λόφου· <i>πρὸς τὸ σιμὸν διώκειν</i>, [[καταδιώκω]] σε ανηφορικό δρόμο, σε Ξεν.· γενικά, [[κοίλος]], [[βαθουλωτός]], [[σπηλαιώδης]], στον ίδ.
|lsmtext='''σιμός:''' -ή, -όν,<br /><b class="num">I.</b> αυτός που έχει σιμή, δηλαλή φαρδιά, πλακουτσωτή [[μύτη]], όπως οι [[Τάταροι]] (ή [[Σκύθες]], όπως τους αποκαλούσαν οι αρχαίοι), σε Ηρόδ. κ.λπ.· λέγεται για τη [[μύτη]], κοντόχοντρη ή πεπλατυσμένη, αντίθ. προς το [[γρυπός]], σε Ξεν.· [[καθώς]] αυτός ο [[τύπος]] [[μύτης]] προσδίδει μια σκωπτική [[έκφραση]] στο [[πρόσωπο]], το <i>σιμὰ</i> ως επίρρ. σημαίνει σκωπτικώς, σε Ανθ.<br /><b class="num">II.</b> μεταφ., λυγισμένος, κεκλιμένος προς τα πάνω, [[ανωφερής]], [[ανηφορικός]], η ανηφορική [[πλευρά]] ενός λόφου· <i>πρὸς τὸ σιμὸν διώκειν</i>, [[καταδιώκω]] σε ανηφορικό δρόμο, σε Ξεν.· γενικά, [[κοίλος]], [[βαθουλωτός]], [[σπηλαιώδης]], στον ίδ.
}}
}}
{{elru
{{ls
|elrutext='''σῑμός:'''<br /><b class="num">1)</b> курносый или плосконосый ([[ἀνήρ]] Her.; [[παιδίον]] Arst.);<br /><b class="num">2)</b> с тупой мордой, тупорылый (ἡ [[φύσις]] τῶν ἵππων τῶν ποταμίων Her.);<br /><b class="num">3)</b> тупой или вздернутый ([[ῥίς]] Plat., Arst.);<br /><b class="num">4)</b> поднимающийся вверх, идущий в гору ([[χωρίον]] Arph.; [[ὁδός]] Xen.);<br /><b class="num">5)</b> вогнутый, впалый (ἡ γαστὴρ τῶν ἀδείπνων Xen.). - см. тж. [[σιμά]] и [[σιμόν]].
|lstext='''σῑμός''': -ή, -όν, ὁ ἔχων τὴν [[ῥῖνα]] σιμήν, πεπλατυσμένην, ὡς οἱ Τάρταροι (ἢ οἱ Σκύθαι, ὡς οἱ παλαιοὶ ἐκάλουν αὐτούς), Ἡρόδ. 4. 23, πρβλ. 5. 9· φαυλότεραι καὶ σ., σ. καὶ αἰσχροὶ Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 617, 705, πρβλ. Θεόκρ. 3. 8· λέγεται δὲ ὅτι εἶχον ἰταμὴν καὶ σκωπτικὴν ὄψιν (ὡς τὸ Γαλλ. nez retroussé), σιμὸς [[ἐπίχαρις]] κληθεὶς Πλατ. Πολ. 474D, πρβλ. Πλούτ. 2. 56C, Πολυδ. Β΄, 73· ὁ Ἀριστ. λέγει ὅτι ἅπαντα τὰ [[παιδία]] [[εἶναι]] σιμοί, Προβλ. 33. 18· λέγεται περὶ τῶν δελφίνων, Ἀρίων ἐν Bgk. Λυρ. σ. 567· ἐπὶ τῶν κυνῶν, Ξεν. Κυν. 4, 1· ἐπὶ τοῦ ἱπποποτάμου, Ἡρόδ. 2. 71, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 2. 7, 2· ἐπὶ τῶν ἱππαρίων τῶν Σιγυννῶν, Ἡρόδ. 5. 9, 3· ἐπὶ τῶν αἰγῶν καὶ μελισσῶν, Θεόκρ. 7. 80., 8. 50· καὶ τὸ Λατ. simius, simia, δεικνύει ὅτι ἡ [[λέξις]] ἐλέγετο καὶ ἐπὶ τῶν πιθήκων. 2) ἐπὶ τῆς [[ῥινός]], πεπλατυσμένος, [[πλατύς]], ἀντίθετον τῷ [[γρυπός]], Πλάτ. Θεαίτ. 209C· τὸ σ. τῆς [[ῥινός]], = [[σιμότης]], Ξεν. Συμπ. 5, 6, Ἀριστ. Πολιτικ. 5. 9, 7.― Ἐπειδὴ δὲ τὸ τοιοῦτον [[σχῆμα]] τῆς ῥινὸς παρέχει ἔκφρασιν σκωπτικήν, εὑρίσκομεν, σιμὰ γελᾶν (πρβλ. Λατιν. naso suspendere adunco), Ἀνθ. Π. 5. 177· σιμὰ σεσηρὼς μυχθίζεις [[αὐτόθι]] 179· πρβλ. [[σιμόω]] Ι. ΙΙ. μεραφορ., κεκλιμένος πρὸς τὰ ἄνω, ὡς τὸ κυρτὸν [[μέρος]] λόφου· ἀκολούθως, ὡς τὸ [[προσάντης]], Λατ. acclivis, πρὸς τὰ ἄνω φέρων, [[ἀνωφερής]], ἀντίθετον τῷ [[κατάντης]], Λατιν. declivis, [[χωρίον]] Ἀριστοφ. Λυσ. 288, [[ἔνθα]] ἴδε τὸν Σχολ.· πρὸς τὸ σιμὸν διώκειν, [[καταδιώκω]] πρὸς τὰ ἄνω, «τὸν ἀνήφορον», Ξεν. Ἑλλ. 4. 3, 23· πρὸς τὸ σ. ἀνατρέχειν Διονύσ. Κωμ. ἐν «Ὁμωνύμοις» 2, πρβλ. Ἀριστ. Προβλ. 2. 38· ὁδὸς Ξεν. Κυν. 6. 5· τὰ σιμὰ ὑπερβαλεῖν [[αὐτόθι]] 5, 16· ― αἱ σιμαί, τὰ [[ἄκρα]] τῆς λύρας, Ἡσύχ.· [[ὡσαύτως]], μέρη τοῦ γείσου, ὁ αὐτ. πρβλ. Βιτρούβ. 3, § 63. 2) [[καθόλου]], πρὸς τὰ ἄνω κεκαλυμμένος, [[κοῖλος]], ἀντίθετ. τῷ [[κυρτός]], ἡ γαστὴρ τῶν ἀδείπνων σιμὴ Ξεν. Κύρ. 8. 4, 21· τὰ σιμὰ τοῦ [[ἥπατος]], τὸ κατώτατον [[μέρος]] τοῦ [[ἥπατος]], Πολυδ. Β΄, 213, Γαλην.· χεὶρ σιμὴ Ἀθήν. 630Α· ― ἐπὶ ξυλαρίων πρὸς ἐπίδεσιν κατάγματος, παρ’ Ἱππ. περὶ Ἰητρ. 745, τὰ ὁποῖα κατὰ τὸν Γαλην. [[εἶναι]] στρογγύλα καὶ βαθμηδὸν λεπτυνόμενα [[ὥστε]] ἡ [[πίεσις]] νὰ γίνηται ὀλιγωτέρα· [[ὡσαύτως]] [[εἶδος]] ἐπιδέσμου, [[αὐτόθι]] 742.
}}
{{elnl
|elnltext=σῑμός -ή -όν met een stompe neus, stompneuzig:; σιμή vrouw met een stompe neus Xen. Cyr. 8.4.21; adv.. σιμὰ γελᾶν met opgetrokken neus lachen (d.w.z. spottend lachen) AP 5.177.4. hol, ingevallen:. ( ἡ γαστὴρ ) τῶν ἀδείπνων σιμή de buik van wie niet gegeten heeft is ingevallen Xen. Cyr. 8.4.21. omhoog gebogen; subst.. πρὸς τὸ σιμόν bergop Xen. Hell. 4.3.23.
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: <b class="b2">having an impressed, pouting nose, snub-, flat-nosed</b> (opposite [[γρυπός]]), <b class="b2">bent upward, rising, concave, hollow</b> (oppos. [[κυρτός]]), metaph. [[impudent]], [[mischievous]] (IA),<br />Compounds: also with modifying or further charakterising prefixes as <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b> (Strömberg Prefix Studies 127 a. 147).<br />Derivatives: 1. <b class="b3">σιμ-ότης</b> f. [[snub-nosedness]], [[upward bending]] (Pl., X.); 2. <b class="b3">-όομαι</b>, <b class="b3">-όω</b>, also w. <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b>, <b class="b2">to become snub-nosed, to bend (oneself) upward, to bend off</b> (Hp., Th., X., Arist. etc.) with <b class="b3">-ωσις</b> f. [[snub-nosedness]] (Gal.), <b class="b3">ἀπο-</b> σιμός [[bending off course of a ship]] (App.); <b class="b3">-ωμα</b> n. [[curved upward prow of a ship]] (Plu.); 3. <b class="b3">-αίνω</b> [[to bend the nose upward]] (Call. Iamb.); also 4. <b class="b3">σίμιον αἰγιαλός</b> H. (of a sea-coast bent inwards). -- With oppositive accent.: [[σῖμος]] m. name of a fish (Opp., Ath.) with <b class="b3">-άριον</b> (pap. VI -- VIIp); cf. Strömberg Fischn. 44, Thompson Fishes s. v. -- Several PN : <b class="b3">Σῖμ-ος</b>, <b class="b3">-ύλος</b>, <b class="b3">-ιχος</b> a.o.; also <b class="b3">-ίας</b>, from where as appellative <b class="b3">*σιμίας</b> m. prop. "flat-nose", [[monkey]] in Lat. LW [loanword] [[sīmia]] (Leumann Sprache 1, 206 f. = Kl. Schr. 173); cf. [[καλλίας]]. -- Quite doubtful the rivern. [[Σιμόεις]], <b class="b3">-εντος</b> (Il. etc.); cf. Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 233 f.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Oxytone adj. in <b class="b3">-μός</b> are rare (Chantraine Form. 151, Schwyzer 494); note however [[θερμός]] and close to it [[δοχμός]], both inherited. [[Σιμός]] too makes the impression of an old inherited word, but a convincing etymology does not exist. The connection with a Germ. word for [[disappear]], [[fall in]], [[decrease]] in OHG [[swīnan]], ONord. [[svīna]] (Persson, e.g. Beitr. 1, 382, Brugmann Grundr.2 II: 1, 246 f.) is, even apart from the phonetic uncertainty, also semant. far from evident; s. WP. 2, 519 (= Pok. 1041), where [[σιμός]] as [[bent inwards]] is rather connected with MHG [[swīmen]] [[stagger]], [[be suspended]], ONord. [[svīma]] [[float]], [[stagger]], [[swoon]] with further connection with Celt., e.g. Welsh [[chwil]] (from <b class="b2">*su̯ī-lo-</b>) [[turning quickly]], [[whiling]], [[dally]], IE <b class="b2">*su̯ēi-</b> [[bend]], [[turn]], [[swing]]; semant. also not very evident. Lat. LW [loanword] [[sīmus]], s. W.-Hofmann; diff. Pisani Ist. Lomb. 73: 2, 27 (Mediterranean word, if not inherited). -- After Solmsen IF 30, 1ff. to [[σιμός]] also [[σίλλος]] and [[σικχός]], perh. also [[σιρός]] (s. vv.). -- As there is no cognste, the word could also be Pre-Greek.
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[having an impressed]], [[pouting nose]], [[snub-]], [[flat-nosed]] (opposite [[γρυπός]]), [[bent upward]], [[rising]], [[concave]], [[hollow]] (oppos. [[κυρτός]]), metaph. [[impudent]], [[mischievous]] (IA),<br />Compounds: also with modifying or further charakterising prefixes as <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b> (Strömberg Prefix Studies 127 a. 147).<br />Derivatives: 1. <b class="b3">σιμ-ότης</b> f. [[snub-nosedness]], [[upward bending]] (Pl., X.); 2. <b class="b3">-όομαι</b>, <b class="b3">-όω</b>, also w. <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b>, [[to become snub-nosed]], [[to bend (oneself) upward]], [[to bend off]] (Hp., Th., X., Arist. etc.) with <b class="b3">-ωσις</b> f. [[snub-nosedness]] (Gal.), <b class="b3">ἀπο-</b> σιμός [[bending off course of a ship]] (App.); <b class="b3">-ωμα</b> n. [[curved upward prow of a ship]] (Plu.); 3. <b class="b3">-αίνω</b> [[to bend the nose upward]] (Call. Iamb.); also 4. <b class="b3">σίμιον αἰγιαλός</b> H. (of a sea-coast bent inwards). -- With oppositive accent.: [[σῖμος]] m. name of a fish (Opp., Ath.) with <b class="b3">-άριον</b> (pap. VI -- VIIp); cf. Strömberg Fischn. 44, Thompson Fishes s. v. -- Several PN: <b class="b3">Σῖμ-ος</b>, <b class="b3">-ύλος</b>, <b class="b3">-ιχος</b> a.o.; also <b class="b3">-ίας</b>, from where as appellative <b class="b3">*σιμίας</b> m. prop. "flat-nose", [[monkey]] in Lat. LW [loanword] [[sīmia]] (Leumann Sprache 1, 206 f. = Kl. Schr. 173); cf. [[καλλίας]]. -- Quite doubtful the rivern. [[Σιμόεις]], <b class="b3">-εντος</b> (Il. etc.); cf. Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 233 f.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Oxytone adj. in <b class="b3">-μός</b> are rare (Chantraine Form. 151, Schwyzer 494); note however [[θερμός]] and close to it [[δοχμός]], both inherited. [[Σιμός]] too makes the impression of an old inherited word, but a convincing etymology does not exist. The connection with a Germ. word for [[disappear]], [[fall in]], [[decrease]] in OHG [[swīnan]], ONord. [[svīna]] (Persson, e.g. Beitr. 1, 382, Brugmann Grundr.2 II: 1, 246 f.) is, even apart from the phonetic uncertainty, also semant. far from evident; s. WP. 2, 519 (= Pok. 1041), where [[σιμός]] as [[bent inwards]] is rather connected with MHG [[swīmen]] [[stagger]], [[be suspended]], ONord. [[svīma]] [[float]], [[stagger]], [[swoon]] with further connection with Celt., e.g. Welsh [[chwil]] (from <b class="b2">*su̯ī-lo-</b>) [[turning quickly]], [[whiling]], [[dally]], IE <b class="b2">*su̯ēi-</b> [[bend]], [[turn]], [[swing]]; semant. also not very evident. Lat. LW [loanword] [[sīmus]], s. W.-Hofmann; diff. Pisani Ist. Lomb. 73: 2, 27 (Mediterranean word, if not inherited). -- After Solmsen IF 30, 1ff. to [[σιμός]] also [[σίλλος]] and [[σικχός]], perhaps also [[σιρός]] (s. vv.). -- As there is no cognste, the word could also be Pre-Greek.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 38: Line 38:
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''σιμός''': {sīmós}<br />'''Meaning''': ‘mit eingedrückter und aufgestülpter Nase, stumpf-, plattnasig’ (Gegensatz [[γρυπός]]), [[aufwärts gebogen]], [[ansteigend]], [[eingebogen]], [[hohl]] (Gegens. [[κυρτός]]), übertr. [[naseweis]], [[schalkhaft]] (ion. att.),<br />'''Composita''' : auch mit modifizierenden od. näher charakterisierenden Präfixen wie ἀνα-, ἐν-, ὑπο- (Strömberg Prefix Studies 127 u. 147).<br />'''Derivative''': Davon 1. [[σιμότης]] f. [[Stumpfnasigkeit]], [[Aufwärtsbeugung]] (Pl., X.); 2. -όομαι, -όω, auch m. ἀπο-, ἐπι-, ὑπο-, ‘stumpfnasig werden, (sich) aufwärts biegen, ab- biegen’ (Hp., Th., X., Arist. usw.) mit -ωσις f. ‘Stumpf- nasigkeit’ (Gal.), ἀπο- ~ [[Abbiegen eines Schiffes vom Kurse]] (App.); -ωμα n. [[aufwärtsgebogener Schiffsschnabel]] (Plu.); 3. -αίνω [[die Nase aufwärts biegen]] (Kall. ''Iamb''.); auch 4. [[σίμιον]]· [[αἰγιαλός]] H. (von einer eigebogenen Meeresbucht). —Mit oppositivem Akz.: [[σῖμος]] m. N. eines Fisches (Opp., Ath.) mit -άριον (Pap. VI — VII<sup>p</sup>); vgl. Strömberg Fischn. 44, Thompson Fishes s. v. — Mehrere PN : [[Σῖμος]], -ύλος, -ιχος u.a.; auch -ίας, woraus als Appellativum *σιμίας m. eig. "Plattnase", [[Affe]] in lat. LW ''sīmia'' (Leumann Sprache 1, 206 f. = Kl. Schr. 173); vgl. [[καλλίας]]. — Ganz fraglich der Flußn. [[Σιμόεις]], -εντος (Il. usw.); vgl. Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 233 f.<br />'''Etymology''' : Oxytonierte Adj. auf -μός sind selten (Chantraine Form. 151, Schwyzer 494); zu bemerken indessen [[θερμός]] und das sinnverwandte [[δοχμός]], beide altererbt. Auch [[σιμός]] macht zunächst den Eindruck eines altererbten Wortes, aber eine überzeugende Etymologie fehlt. Die Verbindung mit einem germ. Wort für ‘(ein)schwinden, einsinken, abnehmen’ in ahd. ''swīnan'', anord. ''svīna'' (Persson, z.B. Beitr. 1, 382, Brugmann Grundr.<sup>2</sup> II: 1, 246 f.) ist, von der lautlichen Unsicherheit abgesehen, auch semantisch alles andere als schlagend; s. WP. 2, 519 (= Pok. 1041), wo [[σιμός]] als [[eingebogen]] vielmehr zu mhd. ''swīmen'' [[schwanken]], [[schweben]], anord. ''svīma'' [[schweben]], [[umhertaumeln]], [[in Ohnmacht fallen]] gestellt wird mit weiterem Anschluß an kelt., z.B. kymr. ''chwil'' (aus *''su̯ī''-''lo''-) [[sich schnell drehend]], [[wirbelnd]], [[tummelnd]], idg. ''su̯ē̆i''- [[biegen]], [[drehen]], [[schwingen]]; semantisch ebenfalls wenig treffend. Lat. LW ''sīmus'', s. W.-Hofmann; anders Pisani Ist. Lomb. 73: 2, 27 (Mittelmeerwort, falls nicht altererbt). —Nach Solmsen IF 30, 1ff. zu [[σιμός]] auch [[σίλλος]] und [[σικχός]], viell. noch [[σιρός]] (s. dd.).<br />'''Page''' 2,707-708
|ftr='''σιμός''': {sīmós}<br />'''Meaning''': ‘mit eingedrückter und aufgestülpter Nase, stumpf-, plattnasig’ (Gegensatz [[γρυπός]]), [[aufwärts gebogen]], [[ansteigend]], [[eingebogen]], [[hohl]] (Gegens. [[κυρτός]]), übertr. [[naseweis]], [[schalkhaft]] (ion. att.),<br />'''Composita''': auch mit modifizierenden od. näher charakterisierenden Präfixen wie ἀνα-, ἐν-, ὑπο- (Strömberg Prefix Studies 127 u. 147).<br />'''Derivative''': Davon 1. [[σιμότης]] f. [[Stumpfnasigkeit]], [[Aufwärtsbeugung]] (Pl., X.); 2. -όομαι, -όω, auch m. ἀπο-, ἐπι-, ὑπο-, ‘stumpfnasig werden, (sich) aufwärts biegen, ab- biegen’ (Hp., Th., X., Arist. usw.) mit -ωσις f. ‘Stumpf- nasigkeit’ (Gal.), ἀπο- ~ [[Abbiegen eines Schiffes vom Kurse]] (App.); -ωμα n. [[aufwärtsgebogener Schiffsschnabel]] (Plu.); 3. -αίνω [[die Nase aufwärts biegen]] (Kall. ''Iamb''.); auch 4. [[σίμιον]]· [[αἰγιαλός]] H. (von einer eigebogenen Meeresbucht). —Mit oppositivem Akz.: [[σῖμος]] m. N. eines Fisches (Opp., Ath.) mit -άριον (Pap. VI — VII<sup>p</sup>); vgl. Strömberg Fischn. 44, Thompson Fishes s. v. — Mehrere PN: [[Σῖμος]], -ύλος, -ιχος u.a.; auch -ίας, woraus als Appellativum *σιμίας m. eig. "Plattnase", [[Affe]] in lat. LW ''sīmia'' (Leumann Sprache 1, 206 f. = Kl. Schr. 173); vgl. [[καλλίας]]. — Ganz fraglich der Flußn. [[Σιμόεις]], -εντος (Il. usw.); vgl. Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 233 f.<br />'''Etymology''': Oxytonierte Adj. auf -μός sind selten (Chantraine Form. 151, Schwyzer 494); zu bemerken indessen [[θερμός]] und das sinnverwandte [[δοχμός]], beide altererbt. Auch [[σιμός]] macht zunächst den Eindruck eines altererbten Wortes, aber eine überzeugende Etymologie fehlt. Die Verbindung mit einem germ. Wort für ‘(ein)schwinden, einsinken, abnehmen’ in ahd. ''swīnan'', anord. ''svīna'' (Persson, z.B. Beitr. 1, 382, Brugmann Grundr.<sup>2</sup> II: 1, 246 f.) ist, von der lautlichen Unsicherheit abgesehen, auch semantisch alles andere als schlagend; s. WP. 2, 519 (= Pok. 1041), wo [[σιμός]] als [[eingebogen]] vielmehr zu mhd. ''swīmen'' [[schwanken]], [[schweben]], anord. ''svīma'' [[schweben]], [[umhertaumeln]], [[in Ohnmacht fallen]] gestellt wird mit weiterem Anschluß an kelt., z.B. kymr. ''chwil'' (aus *''su̯ī''-''lo''-) [[sich schnell drehend]], [[wirbelnd]], [[tummelnd]], idg. ''su̯ē̆i''- [[biegen]], [[drehen]], [[schwingen]]; semantisch ebenfalls wenig treffend. Lat. LW ''sīmus'', s. W.-Hofmann; anders Pisani Ist. Lomb. 73: 2, 27 (Mittelmeerwort, falls nicht altererbt). —Nach Solmsen IF 30, 1ff. zu [[σιμός]] auch [[σίλλος]] und [[σικχός]], viell. noch [[σιρός]] (s. dd.).<br />'''Page''' 2,707-708
}}
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[with upturned nose]]
|woodrun=[[with upturned nose]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[πλατσομύτης]], [[γυρτός]]). Ἄγνωστη ἡ [[ἐτυμολογία]] του.<br><b>Παράγωγα:</b> [[σιμότης]], [[σιμόω]] (=ζαρώνω τή [[μύτη]] μου), [[σίμωμα]], [[ἀποσίμωσις]].
}}
}}

Latest revision as of 17:27, 21 November 2024

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: σῑμός Medium diacritics: σιμός Low diacritics: σιμός Capitals: ΣΙΜΟΣ
Transliteration A: simós Transliteration B: simos Transliteration C: simos Beta Code: simo/s

English (LSJ)

σιμή, σιμόν,
A snub-nosed, flat-nosed, of the Ethiopians and their gods, Xenoph.16; of the Scythians, Hdt.4.23, cf.Ar.Ec.617 (Comp.), 705, Theoc.3.8; represented as giving an arch, pert look, σιμός, ἐπίχαρις κληθείς Pl.R. 474d; Arist. says that all children are σιμοί, Pr.963b15; of dolphins, Arion 1.7; of dogs, X.Cyn.4.1; of the hippopotamus, Hdt.2.71, Arist.HA502a11; of the ponies of the Sigynnae, Hdt.5.9; of bees and goats, Theoc.7.80, 8.50.
2 of the nose, snub, flat, opp. γρυπός, Pl.Tht.209c; τὸ σ. τῆς ῥινός, = σιμότης, X.Smp.5.6, cf. Arist.Pol.1309b24.—As this kind of nose gives a pert expression, we find σιμὰ γελῶν AP5.176 (Mel.); σιμὰ σεσηρὼς μυχθίζεις ib.178 (Id.); cf. σιμόω 1.
II metaph., bent upwards, like the slope of a hillside: hence, up-hill,opp. κατάντης, χωρίον Ar.Lys.288, ubi v. Sch.; πρὸς τὸ σ. διώκειν pursue up-hill, X.HG4.3.23; πρὸς τὸ σ. ἀνατρέχειν Dionys.Com.4, cf.Arist.Pr.870a30; σ. [ὁδός] X.Cyn.6.5; ὑπερβάλλειν τὰ σ. ib.5.16; σίμαι (sic cod.) the ends of the lyre, Hsch.; also, parts of the cornice, Id., cf. Vitr.3.5.12.
2 generally, hollow, concave, opp. κυρτός, ἡ γαστὴρ τῶν ἀδείπνων σ. X.Cyr.8.4.21; τὰ σ. τοῦ ἥπατος the bottom of the liver, Poll.2.213, Gal.11.93; χεὶρ σ. Ath.14.630a; of splints, νάρθηκες σ. Hp.Off.12, acc. to Gal.18(2).833 rounded and tapering off towards the end, so as gradually to diminish the pressure; also, of a kind of bandage, Hp.Off.7.
III σιμός· τυφλός, Hsch.

German (Pape)

[Seite 882] 1) stumpfnasig, stülpnasig, mit einer oberwärts eingedrückten, unten aufgeworfenen Nase, wie die der Neger, Gegstz γρυπός; zuerst Her. 4, 23, nach dem alle Skythen σιμοί waren, wie nach Arist. probl. 33, 18 alle Kinder σιμοί sind; Ar. Eccl. 705; σιμότερος, 617; σιμὲ ῥίς, eine Stumpfnase, Plat. Theaet. 209 c; Theocr. 7, 79. 8, 50 nennt so auch die Bienen u. die Ziegen. – Well aber den stumpfnasigen Gesichtern ein gewisser spöttischer, schnippischer Ausdruck eigen ist, und die gerümpfte Nase immer die Gestalt der aufgeworfenen annimmt, so ist σιμὰ γελᾶν = mit gerümpfter Nase spöttisch lachen, Mel. 91 (V, 177); vgl. σιμὰ σεσηρὼς μυχθίζεις, 52 (V, 179); u. so vom Eros, 95 (V, 178). – 2) auch von andern Dingen, aufwärts gebogen, bergan, acclivis; σιμὸν χωρίον, Ar. Lys. 288; πρὸς τὸ σιμὸν ἀνατρέχειν, Xen. Hell. 4, 3, 23; Cyn. 6, 5. – 3) übh. eingebogen, was eine Höhlung oder Vertiefung hat, γαστὴρ σιμή, ein hohler, eingebogener Bauch, s. Xen. Cyr. 8, 4, 21; τὰ σιμὰ τοῦ ἥπατος, der untere, einwärts gebogene Teil der Leber; dah. concav, im Gegensatz des Convexen, κυρτός.

French (Bailly abrégé)

ή, όν :
I. qui a le nez camus, camard en parl. de pers. et d'animaux ; en parl. du nez lui-même τὸ σιμὸν τῆς ῥινός XÉN l'aplatissement d'un nez camus;
II. p. anal. qui se recourbe en formant une dépression, d'où
1 renfoncé, déprimé, creux en parl. du ventre de ceux qui sont à jeun;
2 qui s'élève en pente, montant, montueux ; τὸ σιμόν la pente (d'une colline);
Cp. σιμότερος.
Étymologie: cf. lat. simus.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

σῑμός -ή -όν met een stompe neus, stompneuzig:; σιμή vrouw met een stompe neus Xen. Cyr. 8.4.21; adv.. σιμὰ γελᾶν met opgetrokken neus lachen (d.w.z. spottend lachen) AP 5.177.4. hol, ingevallen:. (ἡ γαστὴρ) τῶν ἀδείπνων σιμή de buik van wie niet gegeten heeft is ingevallen Xen. Cyr. 8.4.21. omhoog gebogen; subst.. πρὸς τὸ σιμόν bergop Xen. Hell. 4.3.23.

Russian (Dvoretsky)

σῑμός:
1 курносый или плосконосый (ἀνήρ Her.; παιδίον Arst.);
2 с тупой мордой, тупорылый (ἡ φύσις τῶν ἵππων τῶν ποταμίων Her.);
3 тупой или вздернутый (ῥίς Plat., Arst.);
4 поднимающийся вверх, идущий в гору (χωρίον Arph.; ὁδός Xen.);
5 вогнутый, впалый (ἡ γαστὴρ τῶν ἀδείπνων Xen.). - см. тж. σιμά и σιμόν.

Greek Monolingual

-ή, -ό / σιμός, -ή, -όν, ΝΜΑ
1. πλατύς, πλακουτσωτός (α. «είχε σιμή και κόκκινη μύτη» β. «ῥίς ἐστι παρεκβεβηκυῑα... πρὸς τὸ γρυπὸν ἢ τὸ σιμόν», Αριστοτ.)
2. (για πρόσ.) αυτός που έχει πλακουτσωτή μύτη (α. «σιμοὶ καὶ γένεια ἔχοντες μεγάλα», Ηρόδ.
β. «αἱ σιμότεραι καὶ φαυλότεραι παρὰ τὰς σεμνὰς καθεδοῦνται», Αριστοφ.
γ. «τοὺς δὲ ἵππους αὐτῶν σμικρούς... καὶ σιμοὺς καὶ ἀδυνάτους ἄνδρας φέρειν», Ηρόδ.)
αρχ.
1. αυτός που δεν έχει μύτη
2. ο κυρτός προς τα επάνω, ανηφορικόςχωρίον τὸ πρὸς τὴν πόλιν σιμόν», Αριστοφ.)
3. κοίλος («ἡ γαστὴρ τῶν ἀδείπνων σιμή», Ξεν.)
4. (το ουδ. πληθ. ως ουσ.) τὰ σιμά
οι ανηφοριές
5. (κατά τον Ησύχ.) «σιμός
τυφλός».
επίρρ...
σιμά ΝΑ
νεοελλ.
κοντά, εγγύς (α. «πέρασε σιμά μου» β. «κράζει τη Νέναν τσι σιμά...», Ερωτόκρ.)
αρχ.
φρ. «σιμὰ γελῶν» — γελώντας σαρκαστικά.
[ΕΤΥΜΟΛ. Πρόκειται για λ. άγνωστης ετυμολ. που έχει σχηματιστεί < θ. σῑ- + επίθημα -μός (πρβλ. δοχμός, θερμός). Για το θ. σῖ- έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις, χωρίς όμως κάποια από αυτές να φαίνεται ιδιαίτερα πιθανή. Κατά μία άποψη, ανάγεται στην ΙΕ ρίζα suē(i)- (πρβλ. σίλλος, σικχός). Στη Μυκηναϊκή, εξάλλου, μαρτυρούνται οι τ. simo- και sima (πρβλ. τα ανθρωπωνύμια Σῖμος, Σίμμος, Σιμμίας). Τη λ., τέλος, δανείστηκε η Λατινική (πρβλ. λατ. sīmus)].

Greek Monotonic

σιμός: -ή, -όν,
I. αυτός που έχει σιμή, δηλαλή φαρδιά, πλακουτσωτή μύτη, όπως οι ΤάταροιΣκύθες, όπως τους αποκαλούσαν οι αρχαίοι), σε Ηρόδ. κ.λπ.· λέγεται για τη μύτη, κοντόχοντρη ή πεπλατυσμένη, αντίθ. προς το γρυπός, σε Ξεν.· καθώς αυτός ο τύπος μύτης προσδίδει μια σκωπτική έκφραση στο πρόσωπο, το σιμὰ ως επίρρ. σημαίνει σκωπτικώς, σε Ανθ.
II. μεταφ., λυγισμένος, κεκλιμένος προς τα πάνω, ανωφερής, ανηφορικός, η ανηφορική πλευρά ενός λόφου· πρὸς τὸ σιμὸν διώκειν, καταδιώκω σε ανηφορικό δρόμο, σε Ξεν.· γενικά, κοίλος, βαθουλωτός, σπηλαιώδης, στον ίδ.

Greek (Liddell-Scott)

σῑμός: -ή, -όν, ὁ ἔχων τὴν ῥῖνα σιμήν, πεπλατυσμένην, ὡς οἱ Τάρταροι (ἢ οἱ Σκύθαι, ὡς οἱ παλαιοὶ ἐκάλουν αὐτούς), Ἡρόδ. 4. 23, πρβλ. 5. 9· φαυλότεραι καὶ σ., σ. καὶ αἰσχροὶ Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 617, 705, πρβλ. Θεόκρ. 3. 8· λέγεται δὲ ὅτι εἶχον ἰταμὴν καὶ σκωπτικὴν ὄψιν (ὡς τὸ Γαλλ. nez retroussé), σιμὸς ἐπίχαρις κληθεὶς Πλατ. Πολ. 474D, πρβλ. Πλούτ. 2. 56C, Πολυδ. Β΄, 73· ὁ Ἀριστ. λέγει ὅτι ἅπαντα τὰ παιδία εἶναι σιμοί, Προβλ. 33. 18· λέγεται περὶ τῶν δελφίνων, Ἀρίων ἐν Bgk. Λυρ. σ. 567· ἐπὶ τῶν κυνῶν, Ξεν. Κυν. 4, 1· ἐπὶ τοῦ ἱπποποτάμου, Ἡρόδ. 2. 71, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 2. 7, 2· ἐπὶ τῶν ἱππαρίων τῶν Σιγυννῶν, Ἡρόδ. 5. 9, 3· ἐπὶ τῶν αἰγῶν καὶ μελισσῶν, Θεόκρ. 7. 80., 8. 50· καὶ τὸ Λατ. simius, simia, δεικνύει ὅτι ἡ λέξις ἐλέγετο καὶ ἐπὶ τῶν πιθήκων. 2) ἐπὶ τῆς ῥινός, πεπλατυσμένος, πλατύς, ἀντίθετον τῷ γρυπός, Πλάτ. Θεαίτ. 209C· τὸ σ. τῆς ῥινός, = σιμότης, Ξεν. Συμπ. 5, 6, Ἀριστ. Πολιτικ. 5. 9, 7.― Ἐπειδὴ δὲ τὸ τοιοῦτον σχῆμα τῆς ῥινὸς παρέχει ἔκφρασιν σκωπτικήν, εὑρίσκομεν, σιμὰ γελᾶν (πρβλ. Λατιν. naso suspendere adunco), Ἀνθ. Π. 5. 177· σιμὰ σεσηρὼς μυχθίζεις αὐτόθι 179· πρβλ. σιμόω Ι. ΙΙ. μεραφορ., κεκλιμένος πρὸς τὰ ἄνω, ὡς τὸ κυρτὸν μέρος λόφου· ἀκολούθως, ὡς τὸ προσάντης, Λατ. acclivis, πρὸς τὰ ἄνω φέρων, ἀνωφερής, ἀντίθετον τῷ κατάντης, Λατιν. declivis, χωρίον Ἀριστοφ. Λυσ. 288, ἔνθα ἴδε τὸν Σχολ.· πρὸς τὸ σιμὸν διώκειν, καταδιώκω πρὸς τὰ ἄνω, «τὸν ἀνήφορον», Ξεν. Ἑλλ. 4. 3, 23· πρὸς τὸ σ. ἀνατρέχειν Διονύσ. Κωμ. ἐν «Ὁμωνύμοις» 2, πρβλ. Ἀριστ. Προβλ. 2. 38· ὁδὸς Ξεν. Κυν. 6. 5· τὰ σιμὰ ὑπερβαλεῖν αὐτόθι 5, 16· ― αἱ σιμαί, τὰ ἄκρα τῆς λύρας, Ἡσύχ.· ὡσαύτως, μέρη τοῦ γείσου, ὁ αὐτ. πρβλ. Βιτρούβ. 3, § 63. 2) καθόλου, πρὸς τὰ ἄνω κεκαλυμμένος, κοῖλος, ἀντίθετ. τῷ κυρτός, ἡ γαστὴρ τῶν ἀδείπνων σιμὴ Ξεν. Κύρ. 8. 4, 21· τὰ σιμὰ τοῦ ἥπατος, τὸ κατώτατον μέρος τοῦ ἥπατος, Πολυδ. Β΄, 213, Γαλην.· χεὶρ σιμὴ Ἀθήν. 630Α· ― ἐπὶ ξυλαρίων πρὸς ἐπίδεσιν κατάγματος, παρ’ Ἱππ. περὶ Ἰητρ. 745, τὰ ὁποῖα κατὰ τὸν Γαλην. εἶναι στρογγύλα καὶ βαθμηδὸν λεπτυνόμενα ὥστεπίεσις νὰ γίνηται ὀλιγωτέρα· ὡσαύτως εἶδος ἐπιδέσμου, αὐτόθι 742.

Frisk Etymological English

Grammatical information: adj.
Meaning: having an impressed, pouting nose, snub-, flat-nosed (opposite γρυπός), bent upward, rising, concave, hollow (oppos. κυρτός), metaph. impudent, mischievous (IA),
Compounds: also with modifying or further charakterising prefixes as ἀνα-, ἐν-, ὑπο- (Strömberg Prefix Studies 127 a. 147).
Derivatives: 1. σιμ-ότης f. snub-nosedness, upward bending (Pl., X.); 2. -όομαι, -όω, also w. ἀπο-, ἐπι-, ὑπο-, to become snub-nosed, to bend (oneself) upward, to bend off (Hp., Th., X., Arist. etc.) with -ωσις f. snub-nosedness (Gal.), ἀπο- σιμός bending off course of a ship (App.); -ωμα n. curved upward prow of a ship (Plu.); 3. -αίνω to bend the nose upward (Call. Iamb.); also 4. σίμιον αἰγιαλός H. (of a sea-coast bent inwards). -- With oppositive accent.: σῖμος m. name of a fish (Opp., Ath.) with -άριον (pap. VI -- VIIp); cf. Strömberg Fischn. 44, Thompson Fishes s. v. -- Several PN: Σῖμ-ος, -ύλος, -ιχος a.o.; also -ίας, from where as appellative *σιμίας m. prop. "flat-nose", monkey in Lat. LW [loanword] sīmia (Leumann Sprache 1, 206 f. = Kl. Schr. 173); cf. καλλίας. -- Quite doubtful the rivern. Σιμόεις, -εντος (Il. etc.); cf. Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 233 f.
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]
Etymology: Oxytone adj. in -μός are rare (Chantraine Form. 151, Schwyzer 494); note however θερμός and close to it δοχμός, both inherited. Σιμός too makes the impression of an old inherited word, but a convincing etymology does not exist. The connection with a Germ. word for disappear, fall in, decrease in OHG swīnan, ONord. svīna (Persson, e.g. Beitr. 1, 382, Brugmann Grundr.2 II: 1, 246 f.) is, even apart from the phonetic uncertainty, also semant. far from evident; s. WP. 2, 519 (= Pok. 1041), where σιμός as bent inwards is rather connected with MHG swīmen stagger, be suspended, ONord. svīma float, stagger, swoon with further connection with Celt., e.g. Welsh chwil (from *su̯ī-lo-) turning quickly, whiling, dally, IE *su̯ēi- bend, turn, swing; semant. also not very evident. Lat. LW [loanword] sīmus, s. W.-Hofmann; diff. Pisani Ist. Lomb. 73: 2, 27 (Mediterranean word, if not inherited). -- After Solmsen IF 30, 1ff. to σιμός also σίλλος and σικχός, perhaps also σιρός (s. vv.). -- As there is no cognste, the word could also be Pre-Greek.

Middle Liddell

σῑμός, ή, όν
I. snub-nosed, flat-nosed, like the Tartars (or Scythians, as the Ancients called them), Hdt., etc.: —of the nose, snub, flat, opp. to γρυπός, Xen.;—as this kind of nose gives a pert expression, σιμά as adv. means sneeringly, Anth.
II. metaph. bent upwards, up-hill, πρὸς τὸ σιμὸν διώκειν to pursue uphill, Xen.:—generally, hollow, concave, Xen.

Frisk Etymology German

σιμός: {sīmós}
Meaning: ‘mit eingedrückter und aufgestülpter Nase, stumpf-, plattnasig’ (Gegensatz γρυπός), aufwärts gebogen, ansteigend, eingebogen, hohl (Gegens. κυρτός), übertr. naseweis, schalkhaft (ion. att.),
Composita: auch mit modifizierenden od. näher charakterisierenden Präfixen wie ἀνα-, ἐν-, ὑπο- (Strömberg Prefix Studies 127 u. 147).
Derivative: Davon 1. σιμότης f. Stumpfnasigkeit, Aufwärtsbeugung (Pl., X.); 2. -όομαι, -όω, auch m. ἀπο-, ἐπι-, ὑπο-, ‘stumpfnasig werden, (sich) aufwärts biegen, ab- biegen’ (Hp., Th., X., Arist. usw.) mit -ωσις f. ‘Stumpf- nasigkeit’ (Gal.), ἀπο- ~ Abbiegen eines Schiffes vom Kurse (App.); -ωμα n. aufwärtsgebogener Schiffsschnabel (Plu.); 3. -αίνω die Nase aufwärts biegen (Kall. Iamb.); auch 4. σίμιον· αἰγιαλός H. (von einer eigebogenen Meeresbucht). —Mit oppositivem Akz.: σῖμος m. N. eines Fisches (Opp., Ath.) mit -άριον (Pap. VI — VIIp); vgl. Strömberg Fischn. 44, Thompson Fishes s. v. — Mehrere PN: Σῖμος, -ύλος, -ιχος u.a.; auch -ίας, woraus als Appellativum *σιμίας m. eig. "Plattnase", Affe in lat. LW sīmia (Leumann Sprache 1, 206 f. = Kl. Schr. 173); vgl. καλλίας. — Ganz fraglich der Flußn. Σιμόεις, -εντος (Il. usw.); vgl. Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 233 f.
Etymology: Oxytonierte Adj. auf -μός sind selten (Chantraine Form. 151, Schwyzer 494); zu bemerken indessen θερμός und das sinnverwandte δοχμός, beide altererbt. Auch σιμός macht zunächst den Eindruck eines altererbten Wortes, aber eine überzeugende Etymologie fehlt. Die Verbindung mit einem germ. Wort für ‘(ein)schwinden, einsinken, abnehmen’ in ahd. swīnan, anord. svīna (Persson, z.B. Beitr. 1, 382, Brugmann Grundr.2 II: 1, 246 f.) ist, von der lautlichen Unsicherheit abgesehen, auch semantisch alles andere als schlagend; s. WP. 2, 519 (= Pok. 1041), wo σιμός als eingebogen vielmehr zu mhd. swīmen schwanken, schweben, anord. svīma schweben, umhertaumeln, in Ohnmacht fallen gestellt wird mit weiterem Anschluß an kelt., z.B. kymr. chwil (aus *su̯ī-lo-) sich schnell drehend, wirbelnd, tummelnd, idg. su̯ē̆i- biegen, drehen, schwingen; semantisch ebenfalls wenig treffend. Lat. LW sīmus, s. W.-Hofmann; anders Pisani Ist. Lomb. 73: 2, 27 (Mittelmeerwort, falls nicht altererbt). —Nach Solmsen IF 30, 1ff. zu σιμός auch σίλλος und σικχός, viell. noch σιρός (s. dd.).
Page 2,707-708

English (Woodhouse)

with upturned nose

⇢ Look up on Google | Wiktionary | LSJ full text search (Translation based on the reversal of Woodhouse's English to Ancient Greek dictionary)

Mantoulidis Etymological

(=πλατσομύτης, γυρτός). Ἄγνωστη ἡ ἐτυμολογία του.
Παράγωγα: σιμότης, σιμόω (=ζαρώνω τή μύτη μου), σίμωμα, ἀποσίμωσις.