Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

negotium

From LSJ
Revision as of 20:51, 12 June 2024 by Spiros (talk | contribs) (CSV2 import)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)

Οὔτ' ἐν φθιμένοις οὔτ' ἐν ζωοῖσιν ἀριθμουμένη, χωρὶς δή τινα τῶνδ' ἔχουσα μοῖραν → Neither among the dead nor the living do I count myself, having a lot apart from these

Euripides, Suppliants, 968

Latin > English

negotium negoti(i) N N :: pain, trouble, annoyance, distress; work, business, activity, job

Latin > English (Lewis & Short)

nĕgōtĭum: (nĕgōcĭum), ii, n. necotium; cf.: negotium, quod non sit otium, Paul. ex Fest. p. 177 Müll.; v. 1. ne,
I a business, employment, occupation, affair (cf. munus).
I Lit.: negoti nunc sum plenus, Plaut. Ps. 1, 3, 146: quamquam negotiumst, si quid vis, non sum occupatus, etc., id. Merc. 2, 2, 17: qui deum nihil habere negotii volunt, Cic. Off. 3, 28, 102: in extremā parte muneris ac negotii tui, id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46: forensia negotia, id. de Or. 2, 6, 23: qui omnibus negotiis interfuit, id. Fam. 1, 6, 1: negotium municipii administrare, id. ib. 13, 11: procurare, id. Verr. 2, 3, 64, § 149: suscipere, id. Cat. 3, 2, 5: mandare alicui, id. Fam. 13, 26, 2: versari in negotio, id. Att. 5, 10, 3: emergere ex negotiis, id. ib. 5, 10, 3; Liv. 3, 4: transigere negotium, Cic. Phil. 2, 9, 21: negotio desistere, Caes. B. G. 1, 45: in magno negotio habere aliquid, to regard a thing as important, of great moment, Suet. Caes. 23: est mihi negotium cum aliquo, I have to do with one: mirabar, quid hic negotii esset tibi, Ter. Ad. 4, 5, 8; Cic. Fam. 8, 8, 9: adparatus, quem flagitabat instans negotium, Amm. 20, 10, 1.—Esp. with reference to affairs of state: nostrum otium negotii inopia, non requiescendi studio constitutum est, Cic. Off. 3, 1, 2; cf. Suet. Aug. 32: publicis adfinis fuit an maritumis negotiis? i. e. in farming the revenue or in private commerce, Plaut. Trin. 2, 2, 50.—Of the management of domestic concerns: qui suum negotium gerunt otiosi, Cic. Lael. 23, 86: praeclare suum negotium gessit Roscius, id. Rosc. Com. 12, 34: suum negotium agere, id. Off. 1, 9, 29; cf. id. ib. 1, 34, 125.—So of trade, traffic: aes alienum negotii gerendi studio contractum, Cic. Sull. 20, 58; id. Vat. 5, 12: negotii gerentes, tradesmen, id. Sest. 45, 97: Trebonius ampla et expedita negotia in tuā provinciā habet, id. Fam. 1, 3, 1: Hor. Ep. 1, 6, 33.—Of a lawsuit, Quint. 3, 5, 11; Suet. Calig. 40; id. Rhet. 6; cf. Plaut. Aul. 3, 4, 2.—
II Transf.
   A Difficulty, pains, trouble, labor: ita et hinc et illinc mi exhibent negotium, give me trouble, Plaut. Most. 3, 1, 38: huic exhibui negotium, id. Men. 5, 9, 13; id. Poen. 1, 2, 30: viden egestas quid negoti dat homini misero male, id. Trin. 4, 2, 5: satis habeo negotii in sanandis vulneribus, Cic. Att. 5, 17, 6: magnum negotium est navigare atque id mense Quintili, id. ib. 5, 12: negotium facessere alicui, to give one trouble, id. Fam. 3, 10, 1: negotium exhibere alicui, id. Off. 3, 31, 112: facere innocenti, Quint. 5, 12, 13: nihil est negotii libertatem recuperare, Cic. Fam. 12, 2, 1: Cato Siciliam tenere nullo negotio potuit, id. Att. 10, 16, 3; id. Fam. 2, 10, 2: non minori negotio, id. Verr. 2, 5, 68, § 175: quid negotii est haec poëtarum, portenta convincere? id. Tusc. 1, 6, 11: facili negotio, with little trouble (post-class.), Aur. Vict. Caes. 39, 38; cf.: levi negotio, Amm. 20, 10, 2 al.: magno negotio, Cels. 7, 5 init.; Auct. B. Aiex. 8, 4: plus negotii est, si acutus quoque morbus is factus est, Cels. 4, 6.—
   B Like the Gr. πρᾶγμα, for res, a matter, thing: quid est negoti? Plaut. Most. 2, 2, 27; 3, 2, 54: quid negoti est, quamobrem succenses mihi? id. Capt. 3, 5, 11: ineptum negotium et Graeculum, Cic. Tusc. 1, 35, 86. —So of persons Teucris illa lentum negotium, a slow affair, Cic. Att. 1, 12, 1; cf. id. Q. Fr. 2, 13, 4: elinguem, tardum, inhumanum negotium, id. post Red. in Sen. 6, 14. —As transl. of τὸ πρᾶγμα, euphemism for sensual sins, Vulg. 1 Thess. 4, 6; ib. 2 Cor. 7, 11: a negotio perambulante in tenebris, some indefinable terror, ib. Psa. 90, 6.

Latin > French (Gaffiot 2016)

nĕgōtĭum,⁷ ĭī, n. (nec, otium),
1 occupation, travail, affaire : nihil habere negotii Cic. Off. 3, 102, n’avoir rien à faire ; quid in Gallia Cæsari negotii esset Cæs. G. 1, 34, 4, [se demander] qu’est-ce que César avait à faire dans la Gaule ; in magno negotio habere avec inf. Suet. Cæs. 23, avoir comme grande occupation de, s’appliquer à
2 affaire causant de la peine, du souci, de l’embarras : nec habere nec exhibere cuiquam negotium Cic. Nat. 1, 85, n’avoir pas d’occupation pénible et n’en donner à personne ; nihil est negotii avec inf. Cic. Fin. 2, 54, ce n’est pas une affaire de... ; quid negotii est... convincere ? Cic. Tusc. 1, 11, quelle difficulté y a-t-il de démontrer... ? cum his tantum negotii est, ut Cic. Fam. 10, 28, 1, ces gens nous causent tant d’affaires que ; negotium exhibere alicui Cic. Off. 3, 112, susciter une affaire à qqn, lui créer des embarras ; nullo negotio Cic. Amer. 20, sans peine ; non minore negotio Cic. Verr. 2, 5, 175, avec non moins de peine
3 activité politique : in negotio sine periculo vel in otio cum dignitate esse Cic. de Or. 1, 1, être dans la vie active sans danger ou dans l’inaction avec honneur, cf. Cic. Off. 3, 2
4 une affaire particulière, une tâche, un travail : privatim negotium gerere Cic. Verr. 2, 4, 25, s’occuper d’une affaire privée ; suscipere Cic. Cat. 3, 5 ; mandare alicui Cic. Fam. 13, 26, 2, se charger d’une affaire, d’une mission, confier une affaire à qqn ; negotium datur quæstoribus, ut Cic. Verr. 2, 4, 93, mission est donnée aux questeurs de... ; transigere Cic. Phil. 2, 21, achever une entreprise ; ex negotio emergere Cic. Att. 5, 10, 3, se dégager d’une mission ; negotium conficere Cæs. G. 3, 15, 4, mener à bien une entreprise
5 [en part.] a) forensia negotia Cic. de Or. 2, 23, les affaires, les tâches du forum [de l’avocat] ; publicum negotium, amicorum agere Cic. de Or. 2, 24, s’occuper des affaires de l’État, des affaires de ses amis ; præclare suum negotium gerere Cic. Com. 34, mener, gérer ses affaires admirablement, cf. Cic. Læl. 86 ; suum negotium agere Cic. Off. 1, 29, ne se mêler que de ses propres affaires ; b) affaires commerciales : negotium gerere Cic. Sulla 78, faire des affaires, cf. Cic. Vat. 12 ; negotii gerentes Cic. Sest. 97, hommes d’affaires ; negotia vetera in Sicilia habere Cic. Fam. 13, 30, 1, avoir de vieilles affaires, de vieux comptes en Sicile ; c) affaire en justice : Quint. 3, 5, 11 ; Suet. Cal. 40, etc. ; d) affaire, chose, objet : luteum negotium esse Cic. Verr. 2, 4, 32, [ils déclarent] que la chose est sans valeur ; [en parl. de personnes] Callisthenes vulgare et notum negotium Cic. Q. 2, 11, 4, Callisthène, échantillon banal et connu, cf. Cic. Sen. 14.

Latin > German (Georges)

negōtium, iī, n. (nec u. otium), die Unmuße, I) die Beschäftigung, praktische Tätigkeit (Ggstz. otium, die Muße, von Berufsgeschäften freie Zeit), 1) im allg.: non negotium, non otium, Cic.: ut (scriptor) in otio esset potius, quam in negotio, Ter.: otio qui nescit uti, plus negoti habet, quam cum est negotium in negotio, Enn. fr. scen. 234. – quid tibi hic negotii est? was hast du hier zu schaffen? Ter.: quid in sua Gallia Caesari aut omnino populo Romano negotii esset? was hätte C. usw. zu schaffen? Caes.: in magno negotio habuit, obligare semper annuos magistratus, hielt es für seine Hauptaufgabe, hielt es für höchst nötig, Suet.: sed verba hic facio quasi negoti nil siet, als ob es nichts zu tun gäbe, Plaut.: nisi negotium est (wenn du nicht eine B. hast, wenn du nichts zu tun hast), progredere ante aedes, Plaut. – oft mit dem Nbbegr. der Schwierigkeit, Mühsal, Hudelei, Verlegenheit, satis negotii habui (hatte genug zu tun) in sanandis vulneribus (provinciae), Cic.: cum Epicuro hoc plus negotii est, mit diesem Epikur haben wir mehr zu tun (= er macht uns mehr zu schaffen), Cic.: neque esse quicquam negotii (es sei keine schwierige Aufgabe)... hanc sub sarcinis adoriri, Caes.: quid negotii est (was ist es für eine [schwere] Aufgabe) poëtarum portenta convincere? Cic.: interfecto (illo) nihil habituri negotii essent, würden sie Ruhe haben, Nep. – sed quid negotii est? quamobrem succenses mihi? was soll das bedeuten (was ist denn los)? warum zürnst du mir? Plaut.: u. so quid hoc est negotii (was ist das für eine Wirtschaft), neminem meum dictum magni facere? Plaut.: neque de hac re negotium est, quin occĭdam, es leidet keinen Zweifel, ich komme um, Plaut. – quod beatum est, id nec habet nec exhibet cuiquam negotium, hat weder, noch macht es Beschwerde, Cic.: u. so negotium alci exhibere od. facessere, Cic., od. facere, Quint., jmdm. Händel, Unannehmlichkeiten machen od. verursachen, jmdm. Verlegenheiten bereiten, jmdm. zu schaffen machen: ut forte negotium magiae facessitur, Apul. apol. 54: alci multum negotii concinnare, jmdm. viel zu schaffen machen, Sen.: alci plus negotii facere (mehr zu schaffen machen), quam etc., Iustin.: sin (eritis secuti) illam alteram (sententiam), nescio an amplius mihi negotii contrahatur, eine Verlegenheit in größerem Umfang mir bereitet werde, Cic.: ne forte negoti incutiat tibi quid sanctarum inscitia legum, Hudeleien macht, Hor.: istā tuā benignitate magnum mihi negotium peperisti, hast du mich sehr in Verlegenheit gebracht, Fronto. – Pompeio est negotium cum Caesare, hat es mit C. zu tun = liegt im Zwist mit ihm, Cael. in Cic. ep. – u. die adverb. Ausdrücke: nullo negotio, Cic., u. sine negotio, Nep., ohne viele Umstände, Schwierigkeit: recenti negotio, auf frischer Ta, Cic.: facili negotio, mit leichter Mühe, Aur. Vict.: ebenso levi negotio, Amm.: magno negotio, mit großer Schwierigkeit, Cels. u. Auct. b. Alex.: in magno negotio habuit m. folg. Infin., er hielt es für sehr wichtig, Suet. Caes. 23, 2. – 2) insbes., die dem öffentlichen Dienste gewidmete Tätigkeit, der Staatsdienst, qui in optima re publica... eum vitae cursum tenere potuerunt, ut vel in negotio sine periculo, vel in otio cum dignitate esse possent, Cic.: postremo non labor meus, non requies, non negotium, non otium, non forenses res, non domesticae... carere diutius tuo consilio ac sermone possunt, Cic. – so auch im Plur. = Geschäftigkeit im öffentl. Dienst, maius commodum ex otio meo quam ex aliorum negotiis rei publicae venturum, Sall.: a negotiis in otium conversa civitas, Vell.
II) übtr.: A) eine einzelne Beschäftigung = das Geschäft, der Auftrag, die Aufgabe, 1) im allg.: negotia maritima, überseeische Handelsgeschäfte, Plaut.: negotia privata, domestica, Cic.: negotium familiare, Symm.: negotia servilia, Sall.: negotia, quae ingenio exercentur, Sall.: alci id negotii dare, Cic. (vgl. id mihi da negoti, dafür laß mich nur sorgen, Ter.): dare alci negotium, ut etc., Cic. (vgl. id dare sibi negoti, ut etc., darauf sehen, daß usw., Ter.): dare alci neg., qui (daß er) etc., Cic.: dare alci neg., ne etc., Suet.: dare alci neg. m. folg. bl. Coniunctiv, Nep. Dat. 9, 3. Liv. 3, 4, 9: dare alci neg. m. folg. Infin., Tac. ann. 6, 12: dare alci neg. m. Genet. Gerund., Suet. Tib. 34, 1: alci mandare negotia, Cic.: negotium suscipere, Cic.: alcis negotium agere, Cic.: negotium transigere, Cic.: negotium conficere, Caes., perficere, Liv.: alcis negotia explicare, Cic., explicare et expedire, Cic.: ex hoc negotio emergere, Cic.: negotio desistere, Caes.: procurare alcis negotia od. alcis rationes negotiaque, jmds. Geschäftsträger sein, Cic.: in alienis negotiis detineri, Cic.: aliquo maiore negotio detineri, Cornif. rhet.: nondum in negotio versari, Cic.: negotiis familiaribus impeditus, Cornif. rhet.: aliquo negotio intentus, Sall.: erat in eo litterarum et negotiorum ingens scientia, Aur. Vict. – u. allgem., wie unser Geschäft, Angelegenheit, Sache, neg. alienum, Curt.: neg. ineptum (näml. gratulari), Cic.: aliena negotia agere, Curt. – 2) insbes.: a) das Staatsgeschäft, die Staatsangelegenheit, die Unterhandlung u. dgl., negotia publica, Staatsgeschäfte, Amtsgeschäfte im allg., Cic. u.a., u. öffentliche Pachtgeschäfte, Plaut.: negotia forensia, Cic.: negotia Leptitanorum, Sall.: inter haec negotia, Sall. – b) v. Kampf u. Aufruhr usw. = Gefecht, Unternehmen, facies negotii, der Anblick des Kampfes, Sall.: quod negotium poscebat, Sall.: infecto negotio, unverrichteter Sache, Sall. – transactum negotium, Suet.: in ipso negotio plures affuturos, Suet.; vgl. Bremi Suet. Caes. 80. – c) das Handelsgeschäft, Geldgeschäft, gew. im Plur., habere negotia vetera in Sicilia, Cic.: habere permagna negotia Clazomenis, Hor.: negotii gerentes, Geschäftsleute, negotii bene gerentes, gute Geschäftsleute, Cic. – m. Anspielung, postquam omnis res mea Ianum ad medium fracta est, aliena negotia curo, excussus propriis, Hor. – d) das Rechtsgeschäft, die Rechtssache, der Rechtsfall, Quint., Suet. u. ICt.; vgl. Bremi Suet. Aug. 32. – e) das Hauswesen, die häuslichen-, Privatangelegenheiten, erat Nabdalsae Numida quidam negotiorum curator, Privatsekretär, Sall.: negotium male gerere, schlechte Wirtschaft treiben, Cic.: praeclare suum negotium gerere, Cic. – B) äußere Lage, Umstände, Verhältnisse, atrox, Sall.: ita negotium est, so ist die Lage, so erheischen es die Umstände, so ist es durchaus notwendig, Plaut. (s. Brix u. Lorenz Plaut. mil. 522): suam quisque culpam auctores ad negotia transferunt, Sall. – C) meton., wie χρημα, v. Menschen = ein Stück, Wesen, Teucris illa lentum n., Cic.: Callisthenes quidem vulgare et notum n., Cic.

Latin > Chinese

negotium, ii. n. :: 事。亊業。貿易。勞苦。煩。— dare ei ut inquirat 托付其訪問。Ei — facessere vel exhibere vel facere 設難與彼。吿狀。Ita — est 須如此辦。Est mihi — cum eo 吾有學于其處。Ineptum sane — sed fortunatum 此事實係不合然係得利者。Plurimum in eo negotio habuit 其辦此事經大難。Mirabar quid hoc esset negotii tibi 時吾深訝此事何利于汝。Nullo negotio 毫無難。Non sine negotio 未免勞。