αἰθήρ
κρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ' ὢν ἢ ζῶν τυφλός → thou wert better not alive, than living blind | you were better not alive, than living blind
English (LSJ)
έρος, in Hom. always ἡ; in Hes. and Att. Prose always ὁ; in Lyr. and Trag. mostly ὁ, as always in A., but ἡ Pi.O.1.6, B.8.35, S.OT867, and freq. in E.: (αἴθω):—in Hom.,
A ether, the heaven (wrongly distinguished by Aristarch. from ἀήρ (q.v.) as upper from lower air); δι' ἠέρος αἰθέρ' ἵκανεν Il.14.288; [Ζεὺς] αἰθέρι ναίων 2.412, Hes.Op.18; νόμοι δι' αἰθέρα τεκνωθέντες S.OT867; αἰθὴρ μὲν ψυχὰς ὑπεδέξατο σώματα δὲ χθών IG1.442, cf. E.Supp.533; of the sky, both cloudless, νήνεμος αἰθήρ Il.8.556, and clouded, ἐν αἰθέρι καὶ νεφέλῃσι 15.192, cf. 16.365; freq. in Trag., etc., A.Pr.1044, 1088, Pers.365, E. Ba.150; αἰ. ζοφερός, ἀχλυόεις, A.R.3.1265, 4.927; of the fumes of the Cyclops' mouth, E.Cyc.410.
2 air, Emp.100.5.
3 fifth element, Pl.Epin.981c, 984b, Arist.Cael.270b22; but equivalent to πῦρ, Anaxag.1,15.
b = πῦρ τεχνικόν, Chrysipp.Stoic.2.168, cf. Arist.Mu.392a5.
4 the divine element in the human soul, Philostr.VA3.34, cf. 42.
II clime, region, E.Alc.594 (lyr.).
Spanish (DGE)
-έρος, ὁ, ἡ
• Morfología: [fem. en Hom., Stesich.32.4, Pi.O.1.6, B.9.35, S.OT 866; ac. sg. αἰθέρον ISmyrna 539.4 (I/II d.C.)]
I en la concepción arc., poét. o pop.
1 cielo, espacio celestial gener. concebido como cielo azul brillante, sin nubes por op. a ἀήρ ‘niebla’ o ‘espacio donde están las nubes’ ἣ τότ' ἐν Ἴδῃ μακροτάτη πεφυυῖα δι' ἠέρος αἰθέρ' ἵκανεν (un pino) que habiendo crecido altísimo en el Ida a través de las nubes llegaba hasta el cielo azul, Il.14.288, πολέμιζον ὑπ' αἰθέρι, πέπτατο δ' αὐγὴ ἠελίου ὀξεῖα, νέφος δ' οὐ φαίνετο luchaban bajo el cielo azul y el brillo del sol se extendía cegador, y no aparecían nubes, Il.17.371, cf. Archil.28, A.Pr.125, Verg.Aen.4.574, 6.640, Nonn.D.25.395, personif. Ar.Nu.265, 570
•por la noche cielo despejado, sereno νήνεμος αἰθήρ Il.8.556, ἄσπετος αἰθήρ, πάντα δέ τ' εἴδεται ἄστρα Il.8.558
•op. οὐρανός y situado debajo de él δι' αἰθέρος οὐρανὸν ἷκε Il.2.458, ἀπ' ὠράνω αἴθερος διὰ μέσσω Sapph.1.11
•a través de él Zeus produce los fenómenos meteorológicos procedentes del οὐρανός o del Olimpo οὐρανόθεν δ' ἄρ' ὑπερράγη ἄσπετος αἰθήρ Il.16.300, cf. supra, Il.8.558, ἀπ' Οὐλύμπου νέφος ἔρχεται ... αἰθέρος ἐκ δίης Il.16.365, cf. A.Pr.1044, ζοφεροῖο κατ' αἰθέρος ... στεροπὴν ... μεταπαιφάσσεσθαι A.R.3.1265, esp. vientos ἴκμενον οὖρον ἵει ... Ἀθήνη ... δι' αἰθέρος Atena lanzó un viento favorable a través del cielo, Od.15.293, cf. Hes.Fr.150.35, ἦλθ' ἄνεμος ζέφυρος ... ἐκ Διὸς ... ἐξ αἰθέρος h.Ap.434
•como un término tópico de dirección φωνὴ δέ οἱ (Áyax) αἰθέρ' ἵκανεν su voz llegó hasta el cielo, Il.15.686, καπνὸς ... αἰθέρ' ἵκηται Il.18.207, ἀπ' Ἀχιλλῆος κεφαλῆς σέλας αἰθέρ' ἵκανε Il.18.214, cf. ἐς τόνδ' αἰθέρ' ὄμμα σὸν μέθες levanta tu vista al cielo E.Ba.1264, λαμπὰς ... ἐς τὸν αἰθέρα ἀνέδραμε D.C.50.8.2.
2 cielo, morada de la divinidad, éter gener. de Zeus αἰθέρι ναίων Il.2.412, Hes.Op.18, ὁ Διὸς αἰ. Hdt.7.8.γ, E.Fr.985, οἴκησιν Διός E.Fr.487, cf. Statius Silu.1.1.24, Ou.Met.15.145, Val.Flac.5.182, δῶμα Διωνύσοιο πέλει πατρώιος αἰ. Nonn.D.46.64, cf. αἰθέρος αἰχμαί lanzas celestiales Nonn.D.2.514
•en racionalizaciones de la relig., identificado c. Zeus Ζεύς ἐστιν αἰ. A.Fr.105, δῖος αἰθήρ A.Pr.88, ὁρᾷς ... τὸνδ' ἄπειρον αἰθέρα ...; τοῦτον νόμιζε Ζῆνα, τόνδ' ἡγοῦ θεόν E.Fr.941, o simplemente c. la divinidad en general νόμοι ... δι' αἰθέρα τεκνωθέντες S.OT 866, cf. Cic.ND 3.17, Lucr.1.250, Verg.G.2.325, pero aplicado al Sol por Nonn.D.40.407
•como el lugar donde se diluye el πνεῦμα o ψυχή de la vida αἰθε̄̀ρ μὲμ φσυχὰς ὑπεδέχσατο, σόματα δὲ χθόν IG 13.1179.6 (V a.C.), πνεῦμα μὲν πρὸς αἰθέρα, τὸ σῶμα δ' εἰς γῆν E.Supp.533, cf. Hel.1016, αἰ. ἔχει νιν ἤδη E.Supp.1140, ἀποθανεῖν καὶ ἀναμιχθῆναι τῷ αἰθέρι Luc.Peregr.33, ψυχὴ δ' ἐ<κ> κραδίης δράμ' ἐς αἴθερον εἴκελος αὔρῃ ISmyrna l.c.
•como el quinto elemento del que están compuestos los dioses ὁ αἰθήρ ... ὃν ἡγεῖσθαι χρὴ γένεσιν θεῶν εἶναι el éter ... del que hay que creer que proceden los dioses (pero cf. II 2) Philostr.VA 3.34.
3 fig. c. gentilicios país, cielo αἰθέρα τὰν Μολοσσῶν E.Alc.593, del Ática Ἐρεχθεΐδαι ... διὰ λαμπροτάτου βαίνοντες ἁβρῶς αἰθέρος E.Med.830, Λιβυκὸν αἰθέρ' εἰσβαλών E.Fr.779.1.
II en distintas especulaciones
1 en las cosmogonías el Éter hijo de Érebo y Noche, Νυκτὸς δ' αὖτ' αἰθήρ τε καὶ Ἡμέρη ἐξεγένοντο Hes.Th.124, cf. Fr.400
•padre de Urano Titanomach.2
•en las cosmogonías órficas, hijo de Crono (tiempo) y hermano de Caos, Orph.Fr.78
•padre de Faetón Πρωτόγονος φαέθων περιμήκεος Αἰθέρος υἱός Orph.Fr.125, o de Fanes, Orph.Fr.124.
2 en filosofía éter interpretado de manera muy variada por los comentaristas posteriores: ya como distinto del aire y próximo al fuego, ya como no distinguido del aire πῶς γαῖα καὶ ἥλιος ἠδὲ σελήνη αἰθήρ τε ξυνὸς γάλα τ' οὐράνιον ... ὡρμήθησαν γίγνεσθαι (empezaré diciendo) cómo tierra y sol y luna y éter común y Vía Láctea ... se lanzaron a nacer Parm.B 11, cf. B 10
•junto c. ἀήρ una de las dos materias primeramente diferenciadas del torbellino original ἀμφότερα ἄπειρα ἐόντα Anaxag.B 1, ἀήρ τε καὶ αἰθὴρ ἀποκρίνονται ἀπὸ τοῦ πολλοῦ τοῦ περιέχοντος Anaxag.B 2, cf. B 12, pero Arist. opina que Ἀναξαγόρας δὲ καταχρῆται τῷ ὀνόματι τούτῳ οὐ καλῶς· ὀνομάζει γὰρ αἰθέρα ἀντὶ πυρός Arist.Cael.270b24, cf. Mete.369b14 (cf. II 3)
•en Emp. interpretado como uno de los cuatro elementos, el aire πῶς ὕδατος γαίης τε καὶ αἰθέρος ἠελίου τε κιρναμένων εἴδη τε γενοίατο Emp.B 71.2, αἰθὴρ παφλάζων el aire que burbujea (al salir de una clepsidra metida en agua), Emp.B 100.7, pero en una concepción quizá más arcaica, considerado como una esfera que lo envuelve todo γαῖά τε καὶ πόντος πολυκύμων ἠδ' ὑγρὸς ἀὴρ Τιτὰν ἠδ' αἰθὴρ σφίγγων περὶ κύκλον ἅπαντα tierra y mar de muchas olas y húmedo aire y titán éter que todo lo envuelve en círculo Emp.B 38.4, χθόν' ἐγκυκλουμένου αἰθέρος E.Ba.293, Οὐρανὸς ἀθροίζων ἄστρ' ἐν αἰθέρος κύκλῳ E.Io 1147
•para Pl. es el lugar ἐν ᾧπέρ ἐστι τὰ ἄστρα Pl.Phd.109b (cf. I), o el componente más sutil del ἀήρ Pl.Ti.58d, lo cual le lleva a la etimología ἀειθεὴρ ὅτι ἀεὶ θεῖ περὶ τὸν ἀέρα ῥέων Pl.Cra.410b, o el elemento del que se compone el alma, Pl.Epin.984b, o el quinto elemento, Pl.Epin.981c
•Arist. sigue a Pl. en la concepción espacial y etimológica αἰθέρα προσωνόμασαν τὸν ἀνωτάτω τόπον, ἀπὸ τοῦ θεῖν ἀεί Arist.Cael.270b22, pero también cree que οὐρανοῦ δὲ καὶ ἄστρων οὐσίαν μὲν αἰθέρα καλοῦμεν Arist.Mu.392a5, cf. tb. Chrysipp.Stoic.2.168
•el éter como uno τῶν ἁπλῶν στοιχείων Ptol.Iudic.19.18, o gener. como la materia prima τίς βλέποντα σώματ' ἐξεργάζεται; αἰθήρ, ὅθεν σὺ θεοπόνητ' ἔχεις λέχη ¿quién produce los cuerpos animados? El éter de donde tú tienes una esposa fabricada por los dioses E.Hel.584, materia que forma los astros, Lucr.1.231, o de la que está llena el alma αἰ. ἐν τῇ ψυχῇ Philostr.VA 3.42, personif. Αἰθήρ, κόσμου στοιχεῖον ἄριστον Orph.H.5.4.
3 vapor ardiente que exhala el Cíclope φάρυγος αἰθέρ' ἐξανεὶς βαρύν E.Cyc.410, de un volcán καπνῷ δ' ἀχλυόεις αἰθήρ A.R.4.927
•rayo, fuego ἐπαστράψας ... ἐκ Διὸς αἰθήρ AP 7.49 (Bianor).
III n. de perro, X.Cyn.7.6.
• Etimología: Deriv. en *-r de la raíz que se encuentra en αἴθω q.u.
French (Bailly abrégé)
έρος (ὁ) :
1 région supérieure de l'air, éther ; ciel ; p. ext. ciel, climat, région;
2 air qu'on respire, air au milieu duquel on vit.
Étymologie: αἴθω.
German (Pape)
έρος, ὁ, Hom. Il. 16.365 δίης, Od. 19.540 δῖαν, Pind. Ol. 1.10 ἐρήμας, 13.125 ψυχρᾶς, Soph. O.R. 861 οὐρανία, Eur. Alc. 596, Ion. 1445, El. 991. Am richtigsten nach Anaxagoras von αἴθω, künstlich Arist. mund. 2 von ἀεὶ θεῖν, nach Plat. Crat. 410b ὅτι ἀεὶ θεῖ περὶ τὸν ἀέρα ῥέων; die obere Luft, die strahlend gedacht wird im Gegensatz des ἀήρ, der unteren Luftschicht Plat. Tim. 58d, Phaed. 111b; bes. Hom. beobachtet genau den Unterschied zwischen ἀήρ und αἰθήρ, vgl. Lehrs Aristarch. 167 ff; Il. 14.288 εἰς ἐλάτην ἀναβὰς περιμήκετον, ἣ τότ' ἐν Ἴδῃ μακροτάτη πεφυυῖα δι' ἠέρος αἰθέρ' ἵκανεν; – 15.686 φωνὴ δέ οἱ αἰθέρ' ἵκανεν, 13.837 ἠχὴ δ' ἀμφοτέρων ἵκετ' αἰθέρα καὶ Διὸς αὐγάς, 18.214, 19.379 ἃς ἀπ' Ἀχιλλῆος κεφαλῆς (σάκεος) σέλας αἰθέρ' ἵκανεν, 18.207 καπνὸς ἰὼν ἐξ ἄστεος αἰθέρ' ἵκηται (vgl. Scholl.); 2.458 ἀπὸ χαλκοῦ θεσπεσίοιο αἴγλη παμφανόωσα δι' αἰθέρος οὐρανὸν ἷκεν, an das Himmelsgewölbe, das Firmament, τὸ στερέμνιον, vgl. οὐρανός, 17.425 σιδήρειος δ' ὀρυμαγδὸς χάλκεον οὐρανὸν ἷκε δι' αἰθέρος ἀτρυγέτοιο, 19.351 οὐρανοῦ ἐκκατέπαλτο δι' αἰθέρος; 16.300, 8.558 οὐρανόθεν δ' ἄρ' ὑπερράγη ἄσπετος αἰθήρ, das Gewölk (im ἀήρ) zerteilte sich, so daß der Äther sichtbar wurde, der Äther brach durch die Wolken, οὐρανόθεν vom Himmelsgewölbe her, für das menschliche Auge; 17.371 ἠέρι γὰρ κατέχοντο – ὅσσοι ἄριστοι –. οἱ δ' ἄλλοι – πολέμιζον ὑπ' αἰθέρι, πέπτατο δ' αὐγὴ ἠελίου ὀξεῖα, νέφος δ' οὐ φαίνετο πάσης γαίης οὐδ' ὀρέων, der Ort, wo die Fürsten kämpften, war von einer Nebelwolke eingehüllt, die Anderen kämpften unter wolkenlosem Himmel, so daß über ihnen der Äther sichtbar war; 16.365 ὡς δ' ὅτ' ἀπ' Οὐλύμπου νέφος ἔρχεται οὐρανὸν εἴσω αἰθέρος ἐκ δίης, ὅτε τε Ζεὺς λαίλαπα τείνῃ, ἃς τῶν ἐκ νηῶν γένετο ἰαχή τε φόβος τε, es erhebt sich ein plötzlicher Wind, in Folge dessen löst sich vom Berge Olymp eine Wolke und geht in den Himmelsraum (vgl. οὐρανός), αἰθέρος ἐκ δίης, nachdem noch unmittelbar vorher αἰθὴρ δῖα, wie wir sagen würden, »heiterer Himmel« gewesen war, nachdem noch unmittelbar vorher der αἰθήρ sichtbar gewesen war, vgl. ἐξ und δῖος, Scholl. BV ὡς ἐξ εὐδίας ἐπιταράσσεται ὁ οὐρανός, οὕτως ταραχὴ γέγονε τῶν Τρώων; vgl. Lehrs Aristarch. 172 ff; – Il. 15.20 ist Here vom Zeus aufgehängt ἐν αἰθέρι καὶ νεφέλῃσιν, durch Äther und ἀήρ hin; 15.192 bekommt bei der Teilung des Alls Poseidon das Meer, Hades die Unterwelt, Ζεὺς δ' ἔλαχ' οὐρανὸν εὐρὺν ἐν αἰθέρι καὶ νεφέλῃσιν, er herrscht in Äther und ἀήρ; er heißt 2.412, 4.166 αἰθέρι ναίων, Od. 15.523 Ζεὺς Ὀλύμπιος, αἰθέρι ναίων, insofern die Spitze des Berges Olymp, auf der nach Homer Zeus wohnte, in den Äther hineinragt; so heißt der αἰθήρ οἴκησις Διός Ar. Th. 272 vgl. Ran. 100. – Hes. Th. 124; Pind. s. oben, πρὸς ὑγρὸν αἰθέρα N. 8.71, φαεννὸν ἐς αἰθέρα Ol. 7.122; Aesch. und bes. oft Eur., der Cycl. 409 βαρὺν αἰθέρα φάρυγγος ἐξιείς vom Atem, Qualm sagt.
Russian (Dvoretsky)
αἰθήρ: έρος ὁ и ἡ (Hom. только ἡ)
1 эфир, горний воздух, т. е. верхние слои воздуха (в отличие от ἀήρ) Hom., Plat., Arst.;
2 воздух (вообще), небо Hom., Hes., Pind., Trag.: τέμενος αἰθέρος Aesch. небесный свод; λόγοι πρὸς αἰθέρα φροῦδοι Eur. пущенные на ветер, т. е. оставленные без внимания слова;
3 область, край (αἰ. Μολοσσῶν Eur.);
4 дыхание (φἀρυγος Eur.).
Greek (Liddell-Scott)
αἰθήρ: έρος, παρ’ Ὁμ. ἀείποτε ἡ, παρ’ Ἡσιόδ. καὶ τοῖς πεζοῖς τῶν Ἀττ. ἀείποτε ὁ· - παρὰ Πινδ. καὶ τοῖς Τραγ. ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ὁ, ὡς ἀείποτε παρ’ Αἰσχ., ἀλλ’, ἡ, ἐν Σοφ. Ο. Τ. 867· καὶ συχν. παρ’ Εὐρ.: (αἴθω). Ὁ αἰθήρ, τὸ ἀνώτατον καὶ καθαρώτατον στρῶμα τοῦ ἀέρος, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸν ἀέρα, (ἴδε ἐν λ. ἀήρ, καὶ παρβλ. Ἀριστ. Οὐρ. 1. 3, 13. Μετεωρ. 1. 3, 8.): ἐντεῦθεν ὁ οὐρανός, ὡς τὸ κατοικητήριον τῶν θεῶν, Ἰλ. Ο. 192· Ζεὺς αἰθέρι ναίων, Β. 412, καὶ παρὰ μεταγεν. φιλοσόφ. ἰσοδύναμον τῇ θεότητι, Ζεύς ἐστιν αἰθήρ, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 65Α, πρβλ. Οὐεργιλίου Γεωργ. 2. 325: - Ὡσαύτως τὸ γλαυκὸν στερέωμα, ὁ οὐρανός, ὅτε τ’ ἔπλετο νήνεμος αἰθήρ, Ἰλ. Θ. 556· ἀλλ’ ἐν. Π. 365 λέγεται ὅτι ἔρχεται νεφέλη αἰθέρος ἐκ δίης· πρβλ. αἰθρηγενὴς καὶ ἴδε Spitzn. ἐν τόπῳ. Παρὰ τοῖς μετέπειτα κεῖται τὸ αἰθήρ, ἔνθα τὸ ἀὴρ θὰ ἔκειτο ἐπίσης καλῶς, Αἰσχύλ. Πρ. 1044, 1088, Πέρσ. 365, Εὐρ. Βάκχ. 150· - αἰθὴρ ζοφερός, ἀχλυόεις, Ἀπολλ. Ρόδ. 3. 1264., 4, 927· ὁ δὲ Εὐρ. ἐν Κύκλ. 410 μεταχειρίζεται τὴν λέξιν καὶ περὶ τῆς ἀτμιδώδους πνοῆς, τῆς ἐξερχομένης ἐκ τοῦ στόματος τοῦ Κύκλωπος. ΙΙ. ἐν Εὐρ. Ἀλκ. 594 κλίμα, χώρα.
English (Autenrieth)
the upper air, or sky, aether; αἰθέρι ναίων, of Zeus, dweller in the heavens; more exactly conceived as having οὐρανός beyond it, Il. 2.458; separated from the lower άήρ by the clouds, as Hera in Il. 15.20 swings ἐν αἰθέρι καὶ νεφέλῃσιν.
English (Slater)
αἰθήρ (ὁ, ἡ. αἰθήρ, -έρος, -έρ(α).)
1 sky, heaven
a lit. ἐρήμας δἰ αἰθέρος (O. 1.6) φαεννὸν ἐς αἰθέρα (O. 7.67) αἰθέρος ψυχρῶν ἀπὸ κόλπων ἐρήμου (Schr.: ψυχρᾶς codd.) (O. 13.88) πίτναν τ' ἐς αἰθέρα χεῖρας ἁμᾶ (N. 5.11) φλὸξ ἀνατελλομένα συνεχὲς παννυχίζει, αἰθέρα κνισάεντι λακτίζοισα καπνῷ (I. 4.66)
b met. ἀρετὰ ἐν σοφοῖς ἀνδρῶν ἀερθεῖσ' ἐν δικαίοις τε πρὸς ὑγρὸν αἰθέρα (N. 8.42) λάμπει δὲ χρόνῳ ἔργα μετ' αἰθέῤ ἀερθέντα fr. 227. 3.
c frag. ]φαεννὸς αἰθήρ[ (Pae. 3.17) αἰθερ[ (Pae. 7.11)
Greek Monotonic
αἰθήρ: -έρος, στον Όμηρ. πάντοτε με άρθρο ἡ, αντιθέτως σε Ησίοδ., Αισχύλ., Αττ. πεζογράφους με άρθρο ὁ· σε Σοφ. και σε Ευρ. ὁ ή ἡ· (αἴθω)·
I. αιθέρας, το ανώτατο και καθαρότατο στρώμα του αέρα· απ' όπου· ο ουρανός, ως κατοικητήριο των θεών, περιοχή πάνω από τον ἀέρα (βλ. αυτ.)· Ζεὺς αἰθέρι ναίων, σε Ομήρ. Ιλ.
II. κλίμα, περιοχή, χώρα, τόπος, σε Ευρ.
Frisk Etymological English
-έρος
Grammatical information: f. m.
Meaning: clear air, heaven (Il.).
Derivatives: αἴθρη, -α id. (Il.); αἰθρίη, -ία clear heaven, beautiful wether; αἶθρος fresh, cold air (ξ 318 αἴθρῳ καὶ καμάτῳ δεδμημένον). Cf. αἰθρεῖ χειμάζει H., αἰθρινόν πρωϊνόν H. (improbable Bouquiaus-Simon, Ant. class. 31, 1962, 25ff.); αἰθέριος in the air, heavenly (trag.).
Origin: IE [Indo-European]X [probably]
Etymology: Generally derived from αἴθω, q.v.
See also: ἰραρός, ἰθαίνειν
Middle Liddell
αἴθω [in Hom. fem; in Hes., Aesch., and Attic Prose masc; in Soph. and Eur. masc or fem.]
I. ether, the brighter purer air, the sky, above the ἀήρ (q.v.); Ζεὺς αἰθέρι ναίων Il.
II. a clime, region, Eur.
Frisk Etymology German
αἰθήρ: -έρος
{aithḗr}
Grammar: f. m.
Meaning: ‘(reine) Luft, (klarer) Himmel' (seit Hom.).
Derivative: Mehrere Ableitungen: αἴθρη, -α ib. (poet.); αἰθρίη, -ία heiterer Himmel, schönes Wetter — Eine alte Ablautform liegt vor in ἰθαρός heiter (Alk. usw.).(ion. att.) neben αἴθριος, -ον zum Himmel gehörig, heiter (ion. att.); die Neutralform αἴθριον neben dem Deminutivum αἰθρίδιον wird in der Kaiserzeit als volksetymologische Wiedergabe von lat. ātrium gebraucht. — αἶθρος frische kühle Luft (ξ 318 αἴθρῳ καὶ καμάτῳ δεδμημένον), auch = αἴθριον (Pap.). Vgl. αἰθρεῖ· χειμάζει H., αἰθρινόν· πρωϊνόν H. Daneben mit (sekundärer?) Hochstufe des Suffixes: αἰθέριος in der Luft befindlich, zum Himmel gehörig (Trag. usw.), außerdem die vereinzelt und spät vorkommenden αἰθερώδης, αἰθεριώδης, αἰθερίτης; αἰθερόομαι. — Über αἰθήρ und αἴθρη als Hinterglied (ὑπαίθριος, ὕπαιθρος) Sommer Nominalkomp. 151f.
Etymology: Ableitung von αἴθω, wohl nach Muster von ἀήρ (Meillet MSL 26, 17); Schwyzer 480: 9a vermutet in αἰθήρ ein altes Neutrum. Über das angebliche aind. *īdhríya- Frisk Nom. 1 1f. m. A. 2, wo auch über indische Verwandte von ἰθαρός. Das danebenstehende Verb ἰθαίνειν (A. D., H.) läßt auf einen r-n-Stamm schließen.
Page 1,37
Mantoulidis Etymological
(=τό ἀνώτατο καί καθαρότατο στρῶμα τοῦ ἀέρα, ὁ οὐρανός). Ἀπό τό αἴθω, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
Léxico de magia
ὁ éter αἰνῶ σε, ὁ θεὸς τῶν θεῶν, ... ὁ τὸν αἰθέρα ἀνακρεμάσας μετεώρῳ ὑψώματι te alabo a ti, el dios de los dioses, el que colgó el éter en una altura por encima de la tierra P IV 1154 οὐρανὸς μὲν κεφαλή, αἰ. δὲ σῶμα el cielo es tu cabeza, el éter tu cuerpo (en una descripción de la divinidad) P XII 243
Translations
ether
Arabic: أَثِير; Armenian: եթեր; Belarusian: эфі́р; Bulgarian: ефир, етер; Chinese Mandarin: 以太; Czech: éter; Danish: æter; Dutch: ether; Finnish: eetteri; French: éther; Galician: éter; Georgian: ეთერი; German: Äther, Ether; Greek: αιθέρας; Ancient Greek: αἰθήρ; Hindi: ईथर, आकाश; Hungarian: éter; Icelandic: ljósvaki; Italian: etere; Japanese: エーテル; Korean: 아이테르; Macedonian: етер; Norwegian Bokmål: eter; Nynorsk: eter; Persian: اثیر; Polish: eter; Portuguese: éter; Romanian: eter; Russian: эфир; Sanskrit: आकाश; Scottish Gaelic: adhar fìnealta; Serbo-Croatian Cyrillic: етер; Roman: éter; Slovak: éter; Slovene: eter; Spanish: éter; Swedish: eter; Turkish: eter; Ukrainian: ефі́р, етер; Vietnamese: ê-te
sky
Abkhaz: ажәҩан; Adyghe: ошъуапщэ; Afrikaans: lug; Aguaruna: nayaim; Ainu: ニㇱ, カンド; Akan: wim; Aklanon: eangit; Albanian: qiell; Amharic: ሰማይ; Apache Western Apache: yáá, yaaʼ; Arabic: سَمَاء; Egyptian Arabic: سما; Hijazi Arabic: سما; Aramaic Classical Syriac: ܫܡܝܐ; Jewish Babylonian Aramaic: שְׁמַיָּא; Western Neo-Aramaic: ܫܡܘܐ; Argobba: ሱማይ; Armenian: երկինք; Aromanian: tser; Assamese: আকাশ; Asturian: cielu; Avestan: 𐬀𐬯𐬨𐬀𐬥, 𐬥𐬀𐬠𐬀; Aymara: alaxa pacha, laqampu; Azerbaijani: göy, səma; Baluchi: آزمان, آسمان; Bashkir: күк; Basque: zeru; Baure: ani; Belarusian: неба; Bengali: আকাশ; Bikol Central: langit; Bouyei: mbenl; Breton: oabl, neñv; Brunei Malay: langit; Buginese: langiq; Bulgarian: небе; Burmese: ကောင်းကင်, မိုး; Buryat: тэнгэри; Carpathian Rusyn: небо; Catalan: cel; Central Atlas Tamazight: ⵉⴳⵏⵏⴰ; Central Melanau: langit; Chamicuro: ikejta; Chamorro: långet; Chechen: стигал; Cherokee: ᎦᎸᎶᎢ; Chickasaw: shotik; Chinese Cantonese: 天; Dungan: тян, асмон, асмар; Mandarin: 天, 天空; Wu: 天; Chuvash: тӳпе; Comanche: tomoobi; Coptic Bohairic: ⲫⲉ; Sahidic: ⲡⲉ; Cornish: ebron; Czech: nebe, obloha; Dalmatian: cil; Danish: himmel; Dhivehi: އުޑު; Dutch: hemel, lucht; Eastern Arrernte: alkere; Eastern Bontoc: ad ocho; Erzya: менель; Esperanto: ĉielo; Estonian: taevas; Etruscan: 𐌀𐌉𐌈𐌕𐌓𐌀; Evenki: няӈня; Faroese: himin, himmal; Finnish: taivas; Franco-Provençal: cièl; French: ciel; Friulian: cîl; Galician: ceo; Ge'ez: ሰማይ; Georgian: ცა; German: Himmel; Greek: ουρανός; Ancient Greek: αἰθήρ, ὄρανος, οὐρανός, πόλος, ὠρανός; Guaraní: yvága; Gujarati: આકાશ; Haitian Creole: syèl; Hausa: samà; Hawaiian: lani; Hebrew: שמיים / שָׁמַיִם; Higaonon: gabon, langit; Hiligaynon: ginhanan, sielo; Hindi: आसमान, आकाश, अम्बर, गगन, नभ, आभ; Hittite: 𒉈𒂊𒁉𒅖; Hungarian: ég, égbolt; Hunsrik: Himmel; Ibanag: langit; Icelandic: himinn; Ido: cielo; Ilocano: langit; Indonesian: langit; Ingrian: taivas; Ingush: сигале; Inuktitut: ᕿᓚᒃ; Irish: aer, spéir; Istro-Romanian: țer; Italian: cielo; Ivatan: hañit; Japanese: 空, 大空, 天空, 天; Jarawa: paŋnaŋ; Javanese: langit; Jingpho: lamu; K'iche': kaj; Kabardian: уафэ; Kalmyk: теңгр; Kannada: ಆಕಾಶ, ಗಗನ; Kapampangan: banua; Karakhanid: تَنكْرىٖ; Kashubian: niebò; Kazakh: аспан, көк; Khmer: មេឃ; Korean: 하늘; Kumeyaay: 'emaay; Kurdish Central Kurdish: ئاسمان; Northern Kurdish: esman; Kyrgyz: асман, көк; Ladino: sielo; Lao: ທ້ອງຟ້າ, ຟ້າ; Latgalian: dabasi; Latin: caelum; Latvian: debesis; Laz: მცა; Lezgi: цав; Lithuanian: dangus, padangė; Livonian: tōvaz; Lokono: hayumu; Lombard: ciel; Lü: ᦝᦱᧉ; Lubuagan Kalinga: langit, tiyeb; Luganda: eggulu; Luxembourgish: Himmel; Maasai: enkai; Macedonian: небо; Maguindanao: langit; Malagasy: lanitra; Malay: langit; Malayalam: ആകാശം, മാനം; Malecite-Passamaquoddy: musikisq inan; Maltese: sema; Manchu: ᠠᠪᡴᠠ; Mansaka: langit; Mansi: то̄рум; Maori: rangi; Maranao: langit; Marathi: आकाश; Marquesan North Marquesan: 'aki; Megleno-Romanian: țer, tser; Middle English: welken, heven, lift, sky, skew; Middle Korean: 하ᄂᆞᆶ〮; Middle Persian: 𐭠𐭮𐭬𐭠𐭭; Mingrelian: ცა; Mirandese: cielo; Moksha: менель; Mongolian Cyrillic: тэнгэр; Mongolian: ᠲᠩᠷᠢ; Muong: tlời; Nahuatl: iluikatl, ilhuicatl; Nanai: боа; Navajo: yá; Neapolitan: cielo; Nepali: आकाश; Nheengatu: iuaka; Norman: ciel; Northern Thai: ᨼ᩶ᩣ; Norwegian Bokmål: himmel; Nynorsk: himmel; Nuosu: ꃅ; Occitan: cèl; Odia: ଆକାଶ; Ojibwe: giizhig, giizhigoon; Okinawan: すら; Old Church Slavonic Cyrillic: небо; Glagolitic: ⱀⰵⰱⱁ; Old East Slavic: небо; Old English: heofon, lyft; Old Persian Old Portuguese: ceo; Old Prussian: dāngs; Old Tupi: ybaka; Old Turkic: 𐰚𐰇𐰚, 𐱅𐰭𐰼𐰃; Old Uyghur: tnkry; Oromo: samii; Ossetian: арв, уӕларв; Ottoman Turkish: آسمان, سما, سموات, كوك; Papiamentu: shelu; Parthian: assamän; Pashto: هسک, آسمان; Persian Iranian Persian: آسْمان, آسِمان, سِپِهْر, جُو; Phoenician: 𐤔𐤌𐤌; Pipil: ilwikak, ilhuicac; Plautdietsch: Himmel; Polabian: nebü; Polish: niebo, firmament inan; Portuguese: céu; Punjabi: ਅਸਮਾਨ, ਆਕਾਸ਼; Purepecha: auanda; Quechua: hanaq pacha; Rapa Nui: rangi; Rarotongan: rangi; Romagnol: zil; Romanian: cer, чер; Romansch: tschiel, tschêl; Russian: небо; Saanich: ŦI¸ŦEȽ; Saho: caran; Sanskrit: दिव, आकाश; Sardinian: chelu; Saterland Frisian: Heemel; Scots: lint; Serbo-Croatian Cyrillic: не̏бо; Roman: nȅbo; Shan: ၽႃႉ; Sicilian: celu; Sidamo: gordo; Sinhalese: අහස, ආකාශය; Slovak: nebo, obloha; Slovene: nebo; Somali: cir; Sorbian Lower Sorbian: njebjo; Upper Sorbian: njebjo; South Marquesan: 'ani; Southern Kalinga: langit; Spanish: firmamento, cielo; Sranan Tongo: heimel; Sumerian: 𒀭; Sundanese: awang; Svan: დეც; Swahili: mbingu, anga; Swedish: himmel, sky; Tabasaran: зав; Tagalog: kalangitan, langit; Tahitian: raʻi; Tai Nüa: ᥜᥣᥳ; Tajik: осмон, фалак; Tamil: ஆகாயம்; Taos: pʼȍpə́na; Tarifit: ajenna; Tatar: күк; Tausug: langit; Tày: fạ; Telugu: ఆకాశము, గగనము; Tetum: lalehan; Thai: ฟ้า, ท้องฟ้า; Tibetan: གནམ; Tigrinya: ሰማይ; Tocharian A: eprer; Tongan: langi; Turkish: gökyüzü, gök; Turkmen: asman, gök; Tzotzil: vinajel; Udi: ҝоьй, гоьг, гог; Udmurt: ин, инбам; Ugaritic: 𐎌𐎎𐎎; Ukrainian: небо; Umbundu: ilu; Urdu: آسْمان, آکاش, گَگَن, اَمْبَر; Uyghur: ئاسمان, كۆك; Uzbek: koʻk, osmon, falak; Veps: taivaz; Vietnamese: trời; Vilamovian: hymuł; Volapük: sil; Voro: taivas; Votic: taivöz; Walloon: cir, stoelî; Waray-Waray: langit; Welsh: awyr, wybren, wybr; West Frisian: himel; White Hmong: ntuj; Wolof: asamaan; Xhosa: isibhakabhaka; Yagnobi: осмон; Yakut: халлаан; Yámana: seyf; Yami: angit; Yiddish: הימל; Yucatec Maya: kaʼan; Zazaki: ezman; Zealandic: 'emel; Zhuang: mbwn, fax; Zulu: isibhakabhaka, izulu, amafu; ǃXóõ: kùu ǂèe