παραιτέομαι

English (LSJ)

A beg of or from another, ask as a favour of him, τινά τι Pl.Ap.27b, etc.; τι Hdt.1.24,90: with inf. added, ἓν δ' αὐτοὺς παραιτησώμεθα, ἐπίδηλον ἡμῖν… ποιεῖν, ἢν τοῖς ἔπεσι χαίρωσι Ar.Eq.37: with inf. for acc., θεοὺς παραιτοῦ τῶν σ' ἔρως ἔχει τυχεῖν A.Supp.521; Προμηθέα -εῖται Ἐπιμηθεὺς αὐτὸς νεῖμαι asks P. for permission to... Pl.Prt. 320d, cf. Hdt.4.146: c. acc. cogn., παραίτησιν π. Pl.Criti. 107a.
2 παραιτησάμενος βασιλέα having obtained the king's leave, Hdt.6.24: generally, intercede with, appeal to a person, Id.3.132, 5.33; κτεῖν', οὐ παραιτοῦμαί σε E.Heracl.1026, cf. Ar.V.1257; π. σφέας, ὡς ἄξουσι… entreating them and saying that... Hdt.4.158: c. dupl. acc., beg one's pardon for... σὲ παραιτοῦμαι τάδε E.IA685: abs., εἴ τις ὑμῶν ἀχθεσθήσεται, παραιτοῦμαι And.3.21, cf. Plb.39.1.6.
3 c. acc. et inf., entreat one to... Hdt.1.90, 6.86. γ, X.Mem.2.2.14, etc.; παραιτήσομαι δ' ὑμᾶς μηδὲν ἀχθεσθῆναί μοι D.21.58; π. σε συγγνώμην ἔχειν Men.867: c. gen. pers. et inf., beg of... παραιτήσῃ πατρὸς φυγὰς ἀφεῖναι E.Med.1154: c. inf. only, π. μηδὲν τούτων δρᾶν Th.5.63.
II c. acc. rei, avert by entreaty, deprecate, τὴν ὀργήν Aeschin.3.198; τὰς ζημίας ὑπέρ τινος Id.2.19, cf. D.21.5; αἰκίαν Plb.1.80.8; τὸν φθόνον Plu.Pomp.56; τὸ ἀποθανεῖν Act.Ap.25.11: abs., τοῖς… παραιτουμένοις [πρᾷοί εἰσιν] Arist.Rh.1380a28, cf. PCair.Zen.482.14 (iii B. C.).
2 decline, deprecate, χάριν Pi.N.10.30; τὴν διαίρεσιν τῶν ὀνομάτων Pl. Prt.358a; τοὺς πότους Plu.Them.3; τοὺς… γραώδεις μύθους 1 Ep.Ti. 4.7; π. [τὰ ὦτα] refuse to hear, Philostr.Her.11; refuse, βρώσεις Id.VA1.8, cf. Porph.Abst.4.7: c. inf., παλιλλογεῖν παρῄτηται Sch.Il.1.365; παραιτοῦ φαγεῖν κάπρου κεφαλήν Herm. in Rev.Phil.32.252; also τοὺς πολλοὺς χαρακτῆρας παρῃτημέναι εἰσὶν αἱ ἀντωνυμίαι do not admit... A.D.Synt.104.16; reject a theory, interpretation, or MS. reading, Theo Sm.p.200 H., Iamb.VP2.7, Sch.A.R.2.127, Sch.Ar. Pax854; except, Hdn.Gr.2.929; reject the use of, avoid, τὴν λογικήν S.E.M.7.15, cf. Ptol.Tetr.107, etc.
b demand exemption from, τὴν εἰς τὸ μέλλον γεωργίαν PLond.3.1231.3 (ii A. D.); ἀρχήν POxy. 1252v28 (iii A. D.).
3 c. acc. pers., ask him to excuse one, decline his invitation, Plb.5.27.3; παραιτησάμενος Ἔφορον, Lat. pace Ephori, Id.5.33.2: abs., Ev.Luc.14.18:—Pass., ἔχε με παρῃτημένον ibid.
4 π. γυναῖκα divorce her, Plu.2.206a; π. οἰκέτην dismiss him, D.L.6.82; π. τινὰ τῆς οἰκίας Luc.Abd.19:—Pass., τὴν παραίτησιν ᾗ παρὰ τοῦ Καρακάλλου παρῄτητο D.C.78.22.
5 of medicines, relieve, ναυσίαν Dsc.3.70; ὀδόντων ἀλγήματα ib.48.
III c. acc. pers., intercede for, beg off, esp. from punishment, Hdt.3.119, Plb.4.51.1; π. τινὰ τιμωρίας Plu.Sull.31; Θεσσαλοὺς τοῦ Μηδισμοῦ π. excuse them from the charge of Medism, Id.2.868d; π. περί τινων X.An.6.6.29.

German (Pape)

[Seite 480] dep. med., 1) erflehen, erbitten, durch Bitten erlangen; τί παραιτεῖται χάριν, Pind. N. 10, 30; θεοὺς ἐγχωρίους λιταῖς παραιτοῦ τῶν σ' ἔρως ἔχει τυχεῖν, Aesch. Suppl. 516, vgl. Ch. 772; mit doppeltem accus., ἓν δ' αὐτοὺς παραιτησώμεθα, Ar. Equ. 37; u. in Prosa, παραιτήσαντο αἱ γυναῖκες ἐςελθεῖν ἐς τὴν ἑρκτήν, Her. 4, 146, vgl. 158; συγγνώμην παραιτέετο τὸν θεὸν αὐτῷ σχεῖν τῶν ῥηθέντων, 6, 86; παραίτησιν παραιτεῖσθαι, Plat. Critia. 107 a; τρίτον ἔτι σε σμικρόν τι παραιτήσομαι, Soph. 242 a; παραιτήσῃ τοὺς θεούς σοι συγγνώμονας εἶναι, durch Bitten versöhnen, besänftigen, Xen. Mem. 2, 2, 14 (vgl. παραιτοῦμαί σε συγγνώμην ἔχειν, Men. bei E. M. 652, 22); Her. 3, 132 u. Folgde, oft auch mit folgdm μή, Thuc. 5, 63; Plat. Rep. III, 387 b. – 2) durch Bitten ablehnen, verbitten, τί, Plat. Prot. 358 a; Dem. Mid. 5 u. häufig bei Sp., wie Plut.; auch = ausweichen, verschmähen, πόνους Them. 3, πόλεμον Pericl. 23; u. ä. auch ἄρχοντας, Ἔφορον, ablehnen, Pol. 5, 27, 3. 33, 2; φυγάς, Eur. Med. 1154, d. i. daß man nicht verbannt werde; αἰκίαν, Pol. 1, 80, 8, öfter; vgl. noch Andoc. 1, 31. 3, 21; – durch Bitten frei machen, erbitten, ψυχήν, Her. 1, 24; τινά, losbitten, 3, 119; Pol. 4, 51, 1; vgl. auch κτεῖν', οὐ παραιτοῦμαί σε, Eur. Heracl. 1025; Ar. Vesp. 1257; τὰς μὲν τοιαύτας ἐπιχειρήσεις παραιτητέον, S. Emp. adv. phys. 2, 118; – περί τινος, für Einen bitten, Xen. An. 6, 4, 29.

French (Bailly abrégé)

παραιτοῦμαι;
impf. παρῃτούμην, f. παραιτήσομαι, ao. παρῃτησάμην, pf. παρῄτημαι;
I. demander ou obtenir par ses prières : ψυχήν HDT supplier pour obtenir la vie sauve ; τινα prier qqn ; τί τινα demander qch à qqn ; περί τινος intercéder pour qqn ; τινα avec un inf., demander par ses prières à qqn de … ; avec μή et l'inf. THC obtenir que … ne pas ; abs. avec un acc. de pers. : τινα fléchir par ses prières ; abs. οἱ παραιτούμενοι ARSTT ceux qui implorent;
II. chercher à écarter par ses prières : σὲ παραιτοῦμαι τάδε EUR je te supplie de me pardonner (de m'excuser) si …;
III. écarter par ses prières, acc. : τὸν φθόνον PLUT l'envie ; d'où
1 refuser, repousser : τινα τῆς οἰκίας LUC défendre à qqn sa maison;
2 congédier, renvoyer : γυναῖκα PLUT répudier une femme;
3 faire absoudre, obtenir par ses prières la délivrance ou l'affranchissement : τινα de qqn ; τινα τῆς τιμωρίας PLUT affranchir qqn d'un châtiment par des prières.
Étymologie: παρά, αἰτέομαι.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

παρ-αιτέομαι, augm. παρῃτ -; Ion. imperf. 3 sing. παραιτέετο; aor. παραιτησάμην vragen om iets of dat iets gebeurt dringend verzoeken, smeken: met dubb. acc. v. zaak en v. pers.:; ὅπερ... ὑμᾶς παρῃτησάμην wat ik jullie met nadruk heb verzocht Plat. Ap. 27b; met acc. van zaak:; ψυχὴν... παραιτεόμενον om zijn leven smekend Hdt. 1.24.2; met acc. van pers.:; οὐ παραιτοῦμαί σε ik smeek u niet om genade Eur. Hcld. 1026; met acc. en inf.:; Προμήθεα παραιτεῖται... αὐτὸς νεῖμαι hij vraagt Prometheus toestemming om zelf te mogen verdelen Plat. Prot. 320d; παραιτήσομαι δ’ ὑμᾶς μηδὲν ἀχθεσθῆναί μοι ik zal jullie smeken je niet aan mij te ergeren Dem. 21.58; met inf.:; λιταῖς παραιτοῦ τῶν σ’ ἔρως ἔχει τυχεῖν bid met smeekbeden te verkrijgen wat u begeert Aeschl. Suppl. 521; met gen. en inf.:; παραιτήσῃ πατρὸς φυγὰς ἀφεῖναι παισί smeek je vader om de kinderen gratie te verlenen van ballingschap Eur. Med. 1154; aor. ook met succes smeken:; παραιτησάμενος βασιλέα na toestemming van de koning gekregen te hebben Hdt. 6.24.2; spec. om vergiffenis vragen: met dubb. acc.:; σὲ παραιτοῦμαι τάδε ik maak u mijn excuses hiervoor Eur. IA 685; abs. pass.: ἔχε με παρῃτημένον wil mij verontschuldigen NT Luc. 14.18. vragen dat iets niet gebeurt af willen wenden: met acc. v. zaak:; ὡς δὴ παραιτούμενος... τὸν φθόνον alsof hij de afgunst wilde wegnemen Plut. Pomp. 56.2; οὐ παραιτοῦμαι τὸ ἀποθανεῖν ik wil mij niet aan de doodstraf onttrekken NT Act. Ap. 25.11; met acc. v. pers. en gen. v. zaak: smeken vrij te stellen: iem. van iets. παραιτούμεθα οὐχ οὓς σὺ ἔγνωκας ἀναιρεῖν τῆς τιμωρίας wij smeken niet om degenen die u hebt besloten te doden vrij te stellen van de straf Plut. Sull. 31.2. verschoond willen blijven van, verwerpen:. τὴν... διαίρεσιν τῶν ὀνομάτων παραιτοῦμαι van (Prodicus') onderscheid tussen de woorden wil ik niets weten Plat. Prot. 358a; αἱρετικὸν ἄνθρωπον παραιτοῦ wijs de mens die verdeeldheid zaait af NT Tit. 3.10; εὐεργέτην... τῆς οἰκίας παραιτεῖσθαι een weldoener van het huis willen weghouden Luc. 54.19.

Russian (Dvoretsky)

παραιτέομαι: (impf. παρῃτούμην, aor. παρῃτησάμην, pf. παρῄτημαι)
1 просить, упрашивать (τινα Her.): π. περί τινος Xen. просить (заступаться) за кого-л.; π. τινά τι Plat. просить кого-л. о чем-л.; οἱ παραιτούμενοι Arst. просящие (о помощи);
2 выпрашивать, вымаливать: ψυχὴν π. Her. просить сохранить жизнь (ср. 4);
3 просить о прощении: σὲ παραιτοῦμαι τάδε Eur. и ἔχε με παρῃτημένον NT прошу тебя извинить меня (за это);
4 ослаблять, отводить, смягчать, умилостивлять (ὀργήν τινος Aeschin., Plut.): π. τὸν φθόνον Plut. не давать повода к зависти; π. τὸν θάνατον Plut. и π. τὸ ἀποθανεῖν NT просить о помиловании (ср. 2); π. φυγάς Eur. (просьбами) освобождать от изгнания;
5 просить освободить себя, т. е. отвергать, отклонять, отказывать(ся): π. τινα Polyb. отклонять чье-л. приглашение: π. τοὺς πότους Plut. не принимать участия в пирах; π. τινα NT и π. τινα τῆς οἰκίας Luc. закрывать кому-л. доступ в свой дом; π. τὴν διαίρεσιν τῶν ὀνομάτων Plat. отказаться от различения слов; π. οἰκέτην Diog. L. уволить слугу; π. γυναῖκα Plut. развестись с женой;
6 (тж. π. τῆς τιμωρίας Plut.) просить простить, заступаться (τινα Polyb., Plut.): π. τινα τοῦ μηδισμοῦ Plut. просить не винить кого-л. в сочувствии мидянам.

Spanish

pedir

English (Strong)

from παρά and the middle voice of αἰτέω; to beg off, i.e. deprecate, decline, shun: avoid, (make) excuse, intreat, refuse, reject.

English (Thayer)

(παρακαθέζομαι) to sit down beside (παρά, IV:1), seat oneself (Xenophon, Plato, others); 1st aorist passive participle παρακαθεσθεις (Josephus, Antiquities 6,11, 9); πρός τί, T Tr WIt (cf. Lob. ad Phryn., p. 269).

Greek Monotonic

παραιτέομαι: μέλ. -ήσομαι, παρακ. -ῄτημαι· αποθ.· παρακαλώ κάποιον, ζητώ χάρη απ' αυτόν, Λατ. exorare, τί τινα, σε Ευρ., Πλάτ. κ.λπ.
I. 1. αποκτώ κάτι κατόπιν θερμής παράκλησης, τι, σε Ηρόδ.
2. παραιτέομαί τινα, συγκινώ μέσω ικεσίας, παίρνω άδεια από, στον ίδ.· βρίσκομαι σε διαπραγματεύσεις, πείθω κάποιον με παρακλήσεις, στον ίδ., Ευρ.
3. με αιτ. και απαρ., εκλιπαρώ κάποιον να κάνει κάτι ή να γίνει κάτι, σε Ηρόδ., Ξεν. κ.λπ.· επίσης με γεν. προσ. και απαρ., παρακαλώ κάποιον να κάνει κάτι, σε Ηρόδ.
II. 1. με αιτ. πράγμ., Λατ. deprecari, αποτρέπω με ικεσία, κατακρίνω, τὴν ὀργήν, τὰς ζημίας, σε Αισχίν.
2. αρνούμαι, αποδοκιμάζω, χάριν, σε Πίνδ.
3. με αιτ. προσ., ζητάω από κάποιον να με δικαιολογήσει, αρνούμαι την πρόσκλησή του, σε Πολύβ.· απόλ., σε Καινή Διαθήκη — Παθ., ἔχε με παρῃτημένον, με έχει συγχωρέσει, στο ίδ.
4. π. γυναῖκα, την χωρίζω, σε Λουκ.
III. με αιτ. προσ., μεσολαβώ για, παρακαλώ για, ιδίως για απαλλαγή από τιμωρία, σε Ηρόδ.· παραιτέομαι περί τινος, σε Ξεν.

Greek (Liddell-Scott)

παραιτέομαι: μέλλ. -ήσομαι· ἀποθ. Αἰτοῦμαι, ζητῶ τι ὡς χάριν παρά τινος, Λατ. exorare ab.., τινά τι Αἰσχύλ. Ἱκ. 521, Εὐρ. Ι. Α. 685, Πλάτ. Ἀπολ. 27Α, κτλ.· τι Ἡρόδ. 1. 90, ἐν τέλ.· προστιθέμενου ἀπαρεμφ., ἓν δ’ αὐτοὺς παραιτησώμεθα, ἐπίδηλον ἡμῖν..ποιεῖν, ἢν τοῖς ἒπεσι χαίρωσι Ἀριστοφ. Ἱππ. 37· καὶ μετ’ ἀπαρεμφ. ἀντὶ αἰτ., θεοὺς παραιτοῦ τῶν σ’ ἔρως ἔχει τυχεῖν Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 521· - μετὰ συστοίχ. αἰτ., ἴδε ἐν λέξ. παραίτησις. 2) π. τινα, αἰτοῦμαι καὶ λαμβάνω ἄδειαν παρά τινος, παραιτησάμενος βασιλέα ἐς Σικελίην ἀπίκετο Ἡρόδ. 6. 24· μεσιτεύω πρός τινα ὑπὲρ τινος, πείθω τινὰ διὰ παρακλήσεων, ὁ αὐτ. 3. 132., 5. 33, Εὐρ. Ἠρακλ. 1025, Ἀριστοφ. Σγ. 1257· π. θεοῦ λιταῖς Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 521· π. τινα, ὡς..., ἱκετεύω τινὰ καὶ λέγω ὅτι..., Ἡρόδ. 4. 158. 3) μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρεμφ., ἱκετεύω τινὰ νὰ πράξῃ ἢ γίνῃ τι, ὁ αὐτ. 1. 90., 6. 86, 3, Ξεν. Ἀπομν. 2. 2, 14, κτλ.· παραιτήσομαι δ’ ὑμᾶς μηδὲν ἀχθεσθῆναί μοι Δημ. 533. 4· π. σε συγγνώμην ἔχειν Μένανδρος ἐν Ἀδήλ. 325· - ὡσαύτως μετὰ γεν. προσ. καὶ ἀπαρ., ζητῶ παρά τινος..., παραιτήσει πατρός φυγάς ἀφεῖναι Εὐρ. Μήδ. 1154· μετ’ ἀπαρ. μόνον, λαμβάνω δι’ ἱκεσιῶν τὴν ἄδειαν νά..., Ἡρόδ. 4. 146· π. μηδὲν τούτων δρᾶν Θουκ. 5. 63. ΙΙ. μετ’ αἰτ. πράγμ. ὡσαύτως, ὡς τὸ Λατ. deprecari, ἀποτρέπω δι’ ἱκεσίας, τήν ὀργήν Αἰσχίν. 82. 17· τάς ζημίας ὑπέρ τινος ὁ αὐτ. 30. 31, πρβλ. Δημ. 516. 2· αἰκίαν Πολύβ. 1. 80, 8· τόν φθόνον Πλουτ. Πομπ. 56· ἀπολ., τοῖς.. παραιτουμένοις πρᾱοί εἰσιν Ἀριστ. Ρητορ. 2. 3, 9. 2) ἀποφεύγω, ἀποστέργω, χάριν Πινδ. Ν. 10. 56· τήν διαίρεσιν τῶν ὀνομάτων Πλάτ. Πρωτ. 358Α· τοὺς πότους Πλουτ. Θεμ. 3· π. τά ὦτα, ἀρνοῦμαι νὰ ἀκούσω, Φιλόστρ. 717· ἀπωθῶ, ἐγκαταλείπω, τήν ἀρχιερωσύνην Ἄννα Κομν. 1. 149. 3) παρακλῶ τινα νά μοι συγχωρήσῃ ὅτι δὲν δύναμαι νὰ δεχθῶ τὴν πρόσκλησίν του, Πολύβ. 5. 27, 3· π. Ἔφορον, Λατ. pace Ephori, αὐτόθι 33. 2· οὕτως ἀπολ., Εὐαγγ. κ. Λουκ. ιδ΄, 18. - Παθ., ἔχε με παρῃτημένον αὐτόθι. 4) παραιτοῦμαι γυναῖκα, χωρίζομαι ἀπ’ αὐτῆς, Πλούτ. 2. 206Α· παραιτοῦμαι οἰκέτην, ἀποβάλλω αὐτόν, Διογ. Λ. 6. 82· π. τινα τῆς οἰκίας Λουκ. Ἀποκηρυττ. 19. 5) ἀποθ., εἴ τις ὑμῶν ἀχθεσθήσεται, παραιτοῦμαι Ἀνδοκ. 26. 8, πρβλ. Πολύβ. 40. 6, 6. ΙΙΙ. μετ’ αἰτ. προσ. καὶ ἀπαρ., παρακαλῶ θερμῶς ὑπέρ τινος, μεσιτεύω περί τινος, ζητῶ χάριν ὑπέρ τινος, μάλιστα πρὸς ἀπαλλαγὴν ἀπὸ τιμωρίας, Ἡρόδ. 3. 119· π. τινα τιμωρίας Πλουτ. Σύλλ. 31· εἰ τοίνυν Θεσσαλούς τις ἐπιχειρεῖ τοῦ Μηδισμοῦ παραιτεῖσθαι, νὰ ζητῇ τὴν ἀπαλλαγὴν αὐτῶν ἀπὸ τῆς κατηγορίας τοῦ Μηδισμοῦ, ὁ αὐτ. 2. 868D· ὡσαύτως, π. περί τινος Ξεν. Ἀνάβ. 6. 6, 29. 2) π. ψυχήν, ἱκετεύω ὑπὲρ τῆς ἰδίας μου ζωῆς, Ἡρόδ. 1. 24.

Middle Liddell

fut. ήσομαι perf. -ῄτημαι
Dep.
I. to beg from another, ask as a favour of him, Lat. exorare, τί τινα Eur., Plat., etc.: to obtain by entreaty, τι Hdt.
2. π. τινα to move by entreaty, obtain leave from, Hdt.: to intercede with a person, prevail upon him by supplications, Hdt., Eur.
3. c. acc. et inf. to entreat one to do or be so and so, Hdt., Xen., etc.:—also c. gen. pers. et inf. to beg of a person to do a thing, Eur.:—c. inf. only, to obtain leave to do, Hdt.
II. c. acc. rei, Lat. deprecari, to avert by entreaty, deprecate, τὴν ὀργήν, τὰς ζημίας Aeschin.
2. to decline, deprecate, χάριν Pind.
3. c. acc. pers. to ask him to excuse one, decline his invitation, Polyb.; absol., NTest.:—Pass., ἔχε με παρῃτημένον have me excused, NTest.
4. π. γυναῖκα to divorce her, Luc.
III. c. acc. pers. to intercede for, beg off, esp. from punishment, Hdt.; π. περί τινος Xen.

Chinese

原文音譯：paraitšomai 爬而埃帖哦買
詞類次數：動詞（11）
原文字根：在旁-請求 相當於： （בָּקַשׁ‎） （שָׁאַל‎ / שְׁאָלָה‎）
字義溯源：請求原諒，推辭，辭卻，乞求，求，代為求情，懇求，託辭，遠避，棄絕，避免；由（παρά）*=旁，出於）與（αἰτέω）*=問）組成。參讀 （αἰτέω）同義字
出現次數：總共（12）；可（1）；路（3）；徒（1）；提前（2）；提後（1）；多（1）；來（3）
譯字彙編：
1） 棄絕（2） 來12:25； 來12:25；
2） 辭了（2） 路14:18； 路14:19；
3） 都乞求（1） 來12:19；
4） 我⋯辭（1） 徒25:11；
5） 就要遠避（1） 多3:10；
6） 要辭卻（1） 提前5:11；
7） 推辭（1） 路14:18；
8） 要棄絕（1） 提前4:7；
9） 他們所求的（1） 可15:6；
10） 總要棄絕（1） 提後2:23

Léxico de magia

pedir a la divinidad, abs. ἀφ' ἧς ἂν παραιτῶ ὥρας ἐν τούτῳ τῷ παραφίμῳ, κατ' ἐπιταγὴν τοῦ ὑψίστου θεοῦ Ἰάω desde la hora en que yo lo pida en este hechizo, por orden del dios altísimo Iao P XII 62 ἐπιλαβόμενος τῆς δεξιᾶς πτέρνης <δίωκε> λέγων ... καὶ παραιτήσῃ agarrándote de tu talón derecho, recita diciendo y pide P LXX 11

Lexicon Thucydideum

deprecari, to ward off by entreaty, 5.63.3.