παροιμία

English (LSJ)

ἡ,

   A proverb, maxim, saw, A.Ag.264, S.Aj.664, Ar.Th. 528, etc.; κατὰ τὴν π. as the saying goes, Pl.Smp.222b; τὸ κατὰ τὴν π. λεγόμενον Id.Sph.261c ; καθάπερ ἡ π.Pl.Com. 174.3 : in pl., of the Proverbs of Solomon, LXX.    2 figure, comparison, Ev.Jo.10.6,al.    3 digression, incidental remark, Herod.2.61, Hsch., Phot.

German (Pape)

[Seite 525] ἡ, Sprichwort (nach den alten Erkl. βιωφελὴς λόγος παρὰ τὴν ὁδὸν λεγόμενος, οἷον παροδία, oder, nach Andern, die vom gewöhnlichen Wege abweichende Ausdrucksweise); Aesch. Ag. 255; Soph. Ai. 664; Ar. Thesm. 528 u. a. D., wie in Prosa, παλαιά, Plat. Rep. I, 329 a u. öfter; ἡ λεγομένη παρ., Ath. VII, 307 c; ἡ παρ. φησί, Luc. Nigr. 1; τοῦτο ἐκεῖνο τὸ τῆς παροιμίας, D. Mort. 8, 1; κατὰ τὴν παροιμίαν, Hermot. 61 u. öfter, wie Plut. u. a. Sp. – Im N. T. auch = παραβολή.

Greek (Liddell-Scott)

παροιμία: ἡ, (πάροιμος) ὡς καὶ νῦν, Αἰσχύλ. Ἀγ. 364, Σοφ. Αἴ. 664, Ἀριστοφ. Θεσμ. 528, Πλάτ., κλ.· κατὰ τὴν παροιμίαν Πλάτ. Συμπ. 222Β· τὸ κατὰ τὴν π. λεγόμενον ὁ αὐτ. ἐν Σοφιστ. 261Β· καθάπερ ἡ π. Πλάτ. Κωμ. ἐν «Φάωνι» 2. 3. - Καθ’ Ἡσύχ.: «παροιμία· βιωφελὴς λόγος, παρὰ τὴν ὁδὸν λεγόμενος, οἷον παροδία. οἶμος γὰρ ἡ ὁδὸς» καί: «παροιμίαι· παρινέσεις, παραμυθίαι, νουθεσίαι, ἠθῶν ἔχουσαι καὶ παθῶν ἐπανόρθωσιν», ἴδε κατάλογον Ἑλλην. παροιμιῶν ἐν Bonitz Ind. Arist. σ. 570· - ἐπὶ τῶν παροιμιῶν τοῦ Σολομῶντος Ἑβδ. 2) ἀσαφής τις ἔκφρασις, ἐν χρήσει ἀντὶ τοῦ παραβολὴ ἐν τῷ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγελίῳ (ιϚ΄, 29). 3) = παρέκβασις, ἐκτροπή, Ἡρώνδ. ΙΙ, 61.

French (Bailly abrégé)

ας (ἡ) :
proverbe.
Étymologie: παρά, οἴμη.

English (Strong)

from a compound of παρά and perhaps a derivative of οἴομαι; apparently a state alongside of supposition, i.e. (concretely) an adage; specially, an enigmatical or fictitious illustration: parable, proverb.

English (Thayer)

παροιμίας, ἡ (παρά by, aside from (cf. παρά, IV:2), and οἶμος way), properly, a saying out of the usual course or deviating from the usual manner of speaking (cf. Suidas 654,15; but Hesychius under the word, et al., 'a saying heard by the wayside' (παρά, IV:1), i. e. a current or trite saying, proverb; cf. Curtius, § 611; Stephanus' Thesaurus, under the word), hence,
1. a clever and sententious saying, a proverb (Aeschylus Ag. 264; Sophocles, Plato, Aristotle, Plutarch, others; examples from Philo are given by Hilgenfeld, Die Evangelien, p. 292 f (as de ebriet. § 20; de Abr. § 40; de vit. Moys. i. § 28; ii. § 5; de exsecrat. § 6); for מָשָׁל in Alex. manuscript; τό τῆς παροιμίας, what is in the proverb (Lucian, dial. mort. 6,2; 8,1), any dark saying which shadows forth some didactic truth, especially a symbolic or figurative saying: παροιμίαν λέγειν, ἐν παροιμίαις λαλεῖν, ibid. 25; "speech or discourse in which a thing is illustrated by the use of similes and comparisons; an allegory, i. e. extended and elaborate metaphor": John 10:6.

Greek Monolingual

η, ΝΜΑ
1. σύντομο απόφθεγμα που φέρεται στο στόμα του λαού και εκφράζει συνήθως μεταφορικά, αλληγορικά ή σκωπτικά διάφορες αλήθειες της ζωής οι οποίες αποκτήθηκαν από την παρατήρηση και την πείρα («τήν παροιμίαν δ' ἐπαινῶ τὴν παλαιάν», Αριστοφ.)
2. φρ. «Παροιμίαι Σολομῶντος» — βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης που αποτελεί συλλογή λαϊκών γνωμικών και γνωμών σοφών ανδρών και μάλιστα του Σολομώντος, στον οποίο η ισραηλιτική παράδοση αποδίδει τη συγγραφή του βιβλίου
μσν.-αρχ.
παρέκβαση, εκτροπή
αρχ.
1. παραβολή, ασαφής, συμβολική έκφραση ή αφήγηση («ταῡτα ἐν παροιμίαις λελάληκα ὑμῑν», Ευαγγ. Ιωάνν.)
2. (κατά τον Ησύχ.) «βιωφελὴς λόγος, παρὰ τὴν ὁδὸν λεγόμενος, οἷον παρόδια
οἶμος γὰρ ἡ ὁδός»).
[ΕΤΥΜΟΛ. < παρ(α)- + οἶμη «άσμα, τραγούδι» και κατά τον Ησύχιο «οἴμη
λόγος, ιστορία» + κατάλ. -ία (πρβλ. και προοίμιο)].

Greek Monotonic

παροιμία: ἡ (οἶμος),
1. ρητό, κοινός λόγος, παροιμία, απόφθεγμα, γνωμικό, σε Αισχύλ., Σοφ. κ.λπ.· κατὰτὴν παροιμίαν, καθώς λέει το γνωμικό.
2. παραβολή, σε Καινή Διαθήκη

Russian (Dvoretsky)

παροιμία: ἡ
1) поговорка, пословица Aesch. etc.: κατὰ τὴν παροιμίαν и τὸ κατὰ τὴν παροιμίαν λεγόμενον Plat. как говорит пословица;
2) притча NT.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

παροιμία -ας, ἡ [παρά, οἴμη] spreekwoord:; κατὰ τὴν παροιμίαν volgens het spreekwoord Plat. Smp. 222b; τοῦτο ἐκεῖνο τὸ τῆς παροιμίας dit is precies zoals het spreekwoord Luc. 77.18.1; christ. parabel.

Frisk Etymological English

Grammatical information: f.
Meaning: proverb, saying (Att. etc.), also incidental remark (Herod.2,61; cf. Headlam ad loc.), comparison (Ev. Jo.; cf. Wackernagel IF 31, 265 [= Kl.Schr.2, 1242 n.1).
Derivatives: παροιμ-ιώδης proverbial (Plu.), -ιακός id., also name of a versemeasure (Plu., Heph.), -ιάζομαι, -ω to speak in proverbs etc. (Pl., Arist.).
Origin: GR [a formation built with Greek elements]
Etymology: Abstract formation from πάρ-οιμος or παρ' οἰμον, οἴμην; semantically unclear. By the ancients derived from οἶμος course, way, e.g. H.: βιωφελης λόγος, παρὰ την ὁδὸν λεγόμενος (cf. πάροιμος γείτων, παροιμώσαντες ἐκτραπέντες τῆς ὁδοῦ); similar Bieler RhM 85, 240ff. After Osthoff BB 24. 161 ff. however from οἴμη song, reason referring to NHG Bei-spiel, OHG. MHG bī-spel (the Germ. word rather loan-translation?).

Middle Liddell

παρ-οιμία, ἡ, οἶμος
1. a by-word, common saying, proverb, maxim, saw, Aesch., Soph., etc.; κατὰ τὴν π. as the saying goes, Plat.
2. a parable, NTest.

Frisk Etymology German

παροιμία: {paroimía}
Grammar: f.
Meaning: Sprichwort, Spruch (att. usw.), auch Nebenbemerkung (Herod.2,61; vgl. Headlam z. St.), Gleichnis (Ev. Jo.; vgl. Wackernagel IF 31, 265 [= Kl.Schr.2, 1242 A.1).
Derivative: Davon παροιμιώδης sprichwörtlich (Plu. u.a.), -ιακός ib., auch N. eines Versmaßes (Plu., Heph. u.a.), -ιάζομαι, -ω in Sprichwörtern reden (Pl., Arist. usw.).
Etymology : Abstraktbildung von πάροιμος od. παρ’ οἰμον, οἴμην; semantisch unklar. Von den Alten zu οἶμος Gang, Weg gezogen, z.B. H.: βιωφελὴς λόγος, παρὰ τὴν ὁδὸν λεγόμενος (vgl. πάροιμος· γείτων, παροιμώσαντες· ἐκτραπέντες τῆς ὁδοῦ); ähnlich Bieler RhM 85, 240ff. : "die Rede, die παρ’ οἶμον, den Weg entlang, geht, die Wegbegleitung" (?). Nach Osthoff BB 24. 161 ff. dagegen von οἴμη Lied, Rede mit Hinweis auf nhd. Bei-spiel, ahd. mhd. bī-spel (das dt. Wort eher Lehnübersetzung?).
Page 2,476