αἴξ

English (LSJ)

αἰγός, ὁ, ἡ: dat. pl. A αἴγεσιν Il.10.486, αἴγεσσιν Choerob. in Theod.323; also Boeot. ἤγυς, = αἴγοις, IG7.3171:—goat, mostly fem., μηκάδας αἶγας Od.9.124; λεύκας αἶγος Sapph.7(s.v.l.), cf. Ar.Nu.71, Pl.Lg.639a, etc., but masc. in Od.14.106,530; also τῶν αἰγῶν τῶν τραγῶν Hdt.3.112:—once in Trag., S.Fr.793 (anap.). 2 αἲξ ἄγριος = wild goat, prob. ibex (cf. αἴγαγρος), ἰονθάς Od.14.50; ἴξαλος Il.4.105; αἶγες ὀρεσκῷοι Od.9.155; ἀγρότεραι 17.295:—proverbs, αἲξ οὐρανία in Com. as a source of mysterious and suspected wealth, in allusion to the horn of Amalthea, Cratin.244; οὐράνιον αἶγα πλουτοφόρον Com.Adesp.8; αἲξ τὴν μάχαιραν (sc. ηὗρε), of those who 'ask for trouble', Zen.1.27; αἲξ οὔπω τέτοκεν = don't count your chickens before they are hatched, don't count your chickens before they hatch, first catch your hare, first catch your rabbit, first catch your rabbit and then make your stew, first catch your hare, then cook it, first catch your hare, then cook him, 1.42; αἲξ Σκυρία· ἐπὶ τῶν τὰς εὐεργεσίας ἀνατρεπόντων· ἀνατρέπει γὰρ τὸ ἀγγεῖον ἀμελχθεῖσα Diogenian.2.33; αἲξ ἐς θάλασσαν· ἀτενὲς ὁρᾷς, ἐπὶ τῶν φιληδούντων 3.8; κἂν αἲξ δάκἡ ἄνδρα πονηρόν 5.87; οὐ δύναμαι τὴν αἶγα φέρειν, ἐπί μοι θέτε τὸν βοῦν Plu.2.830a; ἐλεύθεραι αἶγες ἀρότρων· ἐπὶ τῶν βάρους τινὸς ἀπηλλαγμένων Zen.3.69; κατ' αἶγας ἀγρίας = ἐς κόρακας, Hsch., Diogenian.5.49; νοῦσος, αἶγας ἐς ἀγριάδας τὴν ἀποπεμπόμεθα Call.Aet.3.1.13; αἰγῶν ὀνόματα, of worthless objects, Suid. 3 the star Capella, Arat. 157. II a water-bird, apparently of the goose kind, Arist.HA 593b23. III fiery meteor, Arist.Mete.341b3. IV in plural, waves, Artem.2.12. (Att. αἶξ, acc. to Hdn.Gr.1.937.)

Greek (Liddell-Scott)

αἴξ: αἰγός, ὁ, ἡ, δοτ. πληθ αἴγεσιν, Ἰλ. Κ. 486. Αἴξ, γίδα, Λατ. caper, capra, παρ’ Ὁμήρ. ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον θηλ. ἀλλὰ ἀρσ. ἐν Ὀδ. Ξ. 106, 530· (πρβλ. τράγος)· ὁ μηκασμὸς αὐτῆς παρίσταται διὰ τῶν λέξεων μηκάομαι, μηκάς· τὸ μικρὸν λέγεται ἔριφος: ἀγέλαι αἰγῶν ἦσαν συνήθεις κατὰ τοὺς Ὁμηρ. χρόνους· πρβλ. αἰπόλιον, αἰπόλος· - ἅπαξ παρὰ Τραγ. Σοφ. Ἀποσπ. 962 (λυρ.). 2) αἴξ ἄγριος, ὁ αἴγαγρος· ἰονθάς (φέρων πώγωνα), Ὀδ. Ξ. 50 ἴξαλος (ἁλλόμενος, πηδῶν), Ἰλ. Δ. 105· φέρων κέρατα ἓξ σπιθαμῶν τὸ μῆκος, αὐτόθι 109· εἶναι ἀναμφιβόλως ὁ Λατ. καλούμενος ibex· τά: αἶγες ὀρεσκῷοι ἐν Ὀδ. Ι. 155· ἀγροτέραι ἐν Ρ. 294, καὶ ὁ αἴγαγρος, (ὃ ἴδε) δυνατὸν νὰ ἀνήκωσιν εἰς διάφορα εἴδη: παροιμ., αἴξ οὐρανία, παρὰ Κωμ. = πηγὴ μυστηριώδους καὶ ὑπόπτου πλούτου ἐν ἀναφορᾷ πρὸς τὸ κέρας τῆς Ἀμαλθείας, Κρατῖν. (Χείρωνες 21)· παρὰ Ζηνοβ. 1.26· οὐράνιον αἶγα πλουτοφόρον, Κωμ. Ἀνων. 281. 3) ὁ ὁμώνυμος Ἀστερισμός, Ἄρατ. 157. ΙΙ. πτηνὸν ὑδρόβιον, πιθαν. ἐκ τοῦ γένους τῶν χηνῶν, Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 8. 3. 16. ΙΙΙ. λαμπρὸν πυρῶδες μετέωρον, Ἀριστ. Μετεωρ. 1. 4, 6. IV. αἶγες = ὑψηλὰ κύματα, Ἀρτεμιδ. 2. 12, πρβλ. αἰγιαλός. (Ἐκ √ΑΙΓ πιθ. = ἄγι, ὡς φαίνεται ἐκ τῶν Σανσκρ. aǵâ (ἀγγλ. goat, αἴξ) aǵas (ἔλαφος): ἡ ἐκ τοῦ ἀΐσσω παραγωγὴ πρέπει νὰ ἐγκαταλειφθῇ, ἐπειδὴ ἡ ῥίζα τοῦ ῥήματος τούτου εἶνε αἰκ: ἴδε Κούρτ. ἀρ. 120).

French (Bailly abrégé)

αἰγός (ἡ) :
1 chèvre, animal;
2 αἱ αἶγες grosses vagues.
Étymologie: R. Ἀγ, mener, pousser.

English (Autenrieth)

αἰγός, dat. pl. αἴγεσιν: goat.

English (Slater)

αἴξ
1 she-goat Σκύριαι δ' ἐς ἄμελξιν γλάγεος αἶγες ἐξοχώταται fr. 106. 4.

Greek Monotonic

αἴξ: αἰγός, ὁ, ἡ, δοτ. πληθ. αἴγεσιν·
I. 1. γίδα, κατσίκα, Λατ. caper, capra, σε Όμηρ.
2. αἲξ ἄγριος, αγριοκάτσικο, αίγαγρος, ο Λατ. ibex, στον ίδ.
II. αἶγες, παλαιός τύπος που σημαίνει τα μεγάλα, υψηλά κύματα (πιθ. όχι από το ἀΐσσω, γιατί √ΑΙΚ αυτού του ρήματος).

Frisk Etymological English

αἰγός
Grammatical information: f.
Meaning: goat rarely m. he-goat (Il.). Also a waterbird (Janzén [s. below] 17), a meteor (Arist.) and a star (Aratos).
Dialectal forms: Myc. aikipta \/aigi-pa(s)tas\/ ? goatherd; aikipode, interpr. uncertain
Compounds: αἰπόλος goatherd < *αἰγ-πολος s. s.v. πέλω (cf. Meier-Brügger Gr. Sprachw. 1, 92). αἰγί-βοτος browsed by goats (Od.) Unclear αἰπόλος κάπηλος παρὰ Κυπρίοις H (see Leumann Hom. W. 271ff; to be rejected Latte's corr. ἀί- = ἀεί).
Derivatives: αἰγίς goatskin, q.v.;
Origin: IE [Indo-European]X [probably] [13] *h₂eiǵ-
Etymology: The compounds in -ι- are unexplained (unclear Heubeck IF 69 (1963) 13-21); old is in any case the type αἰπόλος. αἴξ is cognate with Arm. ayc goat (i-stem); see Clackson 88-90, who reconstructs, with Meillet, *h₂eiǵ-ih₂. Zero grade is mostly supposed in Av. īzaēna- of leather, but it is not certain that it refers to the skin of a goat. If the connection is correct, the word would be IE; the word is often considered as an Anatolian loanword in both Greek and Armenian. - See A. Janzén Bock und Ziege (GHÅ 43 [1937 : 5]) 9ff.and EIEC s.v. - The gloss αἶγες τὰ κύματα, Δωριεῖς H. may be a metaphor, s. αἰγιαλός. In Greek geogr. names (Αἰγαί, Αἰγαῖος, Αἴγινα etc.) we may have not the word for goat, Sommer IF 55, 259f. (Pre-Greek), V. Burr Nostrum mare (Würzb. Stud. zur Altertumswiss.) Stuttgart 1932. Connection with *h₂eig- as to jump is rejected by Mayrhofer EWAia 1, 264 as éjati had a labio-velar (also it does not mean jump). Not to Skt. ajá- goat.
See also: Cf. αἴγιλος, αἰγίλωψ, δίζα.

Middle Liddell

I. a goat, Lat. caper, capra, Hom.
2. αἲξ ἄγριος the wild goat, the ibex, Hom.
II. αἶγες, old name for waves. [Prob. not from ἀΐσσω, of which the root is αικ.]

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

αἴξ αἰγός, ὁ, ἡ, ep. dat. plur. αἴγεσιν, geit.

Frisk Etymology German

αἴξ: αἰγός
{aíks}
Grammar: f.
Meaning: Ziege selten m. Ziegenbock (seit Hom.). Auch übertragen als Name eines Wasservogels (dazu Janzén [s. u.] 17) und im Sinn von Meteor (Arist.).
Derivative: Ableitungen: αἴγειος, αἴγεος ‘zur Ziege gehörig, Ziegen-’ (Hom. usw., vgl. Chantraine Formation 50, Schwyzer 467f.), später auch αἴγινος und αἰγικός (Pap.).
Etymology : Außerdem αἰγίς Ziegenfell s. d., αἰγίδιον Demin. von αἴξ (Pherekr., Antiph. usw.). Vgl. noch αἴγιλος s. αἰγίλωψ. Eine Metapher liegt wahrscheinlich vor in αἶγες· τὰ κύματα. Δωριεῖς H., s. αἰγιαλός. Inwieweit das Wort für Ziege in griechischen Ortsnamen enthalten ist (Αἰγαί, Αἰγαῖος, Αἴγινα usw.), ist strittig; vgl., außer der Literatur zu αἰγιαλός, Sommer IF 55, 259f. (vorgriechisch), V. Burr Nostrum mare (Würzb. Stud. zur Altertumswiss.) Stuttgart 1932. αἴξ ist mit arm. ayc Ziege identisch. Es wird von Specht KZ 66, 13 (s. auch Die Ausbreitung der Indogermanen, 1944, 10f.) aus ungenügenden Gründen als gemeinsames Lehnwort der Indogermanen bei ihrem ersten Vorstoß auf die Balkanhalbinsel betrachtet. Als tiefstufige Form wird gewöhnlich aw. ī̆zaēna- aus Leder beurteilt. — Höchst unsichere, z. T. entschieden verfehlte weitere Kombinationen bei A. Janzén Bock und Ziege (GHÅ 43 [1937 : 5]) 9ff. Anfechtbar auch Meillet Rev. d. ét. slav. 5, 9. Zu den vielen Namen der Ziege im Idg. s. Lidén Armen. Studien 13f. Zum a-haltigen Vokalismus Specht Ursprung 204 A. 1, Kuhn KZ 71, 145f.
Page 1,41-42

Greek Monolingual

η (Α αἴξ-αἰγός, ο, η)
γίδα, κατσίκα
αρχ.
1. υδρόβιο πτηνό, πιθ. της οικογένειας τών χηνών
2. διάπυρος αερόλιθος, μετέωρο
3. «αἴξ ἄγριος», ο αίγαγρος
4. στη Μυκηναϊκή η λ. δεν απαντά σε κείμενα, παρά μόνο ως ιδεόγραμμα για να συμβολίσει το κατσίκι. Μόνο σε μια πινακίδα της Κνωσού υπάρχει το συλλαβόγραμμα ΑΙ, συντομογραφία ίσως της λ. αἴξ. Η χρήση όμως της λ. με αυτή τη σημασία επιβεβαιώνεται από τα παράγωγα επίθ. αἶζος και το συνθ. αἰγιπάστας.
[ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ Η λ. αἴξ(αἰγ-ὸς) ανάγεται στην ΙΕ ρίζα aiĝ- που σήμαινε την «αίγα, κατσίκα». Από την ίδια ρίζα παράγονται το αρμενικό ayc και το αβεστικό izaēna (αρχικά «το πόδι της κατσίκας»). Ακόμη οι λ. αυτές πρέπει να συνδέονται με τους ορούς aja- «τράγος» και ajā, «αίγα» της αρχαίας ινδικής, που με τη σειρά τους σχετίζονται μ' ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα του ζώου. το πηδηχτό βήμα του. Αναπόδεικτη παραμένει η υπόθεση του Specht πως ο όρος αποτελεί δάνειο τών Ινδοευρωπαίων από τον χώρο της Βαλκανικής χερσονήσου. Η λ. στην Ελληνική χρησιμοποιήθηκε πολύ νωρίς και σε μεγάλη έκταση. Ήδη στα Μυκηναϊκά πρέπει να ήταν γνωστή η λ., που σώζεται στο σύνθετο αἰγιπάστας (ai-ki-pa-ta). «ο γιδοβοσκός». Ως α' συνθετικό η λ. εμφανίζεται με δύο τύπους, αἰγ(ι)- και, σε νεώτερους χρόνους, αἰγο-: αἰπόλος (< αιγπόλος) «γιδοβοσκός», αἰγί-βοτος, αἰγί-βάτης, αἰγι-πόδης, αἰγί-πλαγκτος, αἰγί-λιψ κ.λπ. αἰγο-βοσκός, αἰγο-βάτης, αἰγό-κερως, αἰγο-πρόσωπος κ.ά. Ως προς το «αἶγες
κύματα», του Ησυχίου (πρβλ. και Αρτεμίδωρος 2, 12: «καὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομεν») είτε αποτελεί τολμηρή παρομοίωση τών θαλασσίων κυμάτων προς το χαρακτηριστικό πήδημα τών αιγών είτε, πιθανότερα, έχει διαφορετική ετυμολ. προέλευση, αναγόμενο στην ΙΕ ρίζα aiĝ-(ομόηχη προς τη ρίζα απ' όπου παράγεται η αἴγα) που σήμαινε «κινούμαι ορμητικά» (πρβλ. αἰγανέη, Αἰγαῖος, αἰγιαλός, αρχαίο ινδικό ejati «κινούμαι» κ.ά.). Στη Ν. Ελληνική η λ. διατηρήθηκε αυτούσια με τον ήδη μεσαιωνικό τύπο αίγα, που χρησιμοποιείται ευρύτερα στα νεοελλ. ιδιώματα (αία, αίγια, αιγιά, γαίγα). Στην Κοινή Νεοελληνική η λ. υποκαταστάθηκε στη χρήση από την ξενικής προελεύσεως λ. κατσίκα (από αλβαν. kats ή τουρκ. keҫi).
ΠΑΡ. αρχ. αἴγεος, αἰγίδιον, αἴγιλος, αἰπόλος
νεοελλ.
αιγοειδής, αιγήσιος.
ΣΥΝΘ. αιγοβοσκός, αιγόκερας, αιγόκερως
αρχ.
αἰγελάτης, αἰγιβάτης, αἰγοπόδης, αἰγόπυρος, αἰγοκέφαλος, αἰγόλεθρος
μσν.
αἰγίβοσκος, αἰγίκνημος
νεοελλ.
αιγόδερμα, αιγόδερμος, αιγόθριξ, αιγόμαλλο, αιγόμανδρα.

Chinese

原文音譯：œrifoj 誒里賀士
詞類次數：名詞（2）
原文字根：小山羊
字義溯源：小山羊*，山羊，山羊羔；可能出自（ἔριον）=羊毛*）
同源字：1） （ἐρίφιον）山羊羔 2） （αἴξ / ἔριφος）小山羊
出現次數：總共（2）；太（1）；路（1）
譯字彙編：
1） 一隻山羊羔（1） 路15:29；
2） 山羊（1） 太25:32

Translations

Abkhaz: аџьма, аџьмаб; Acehnese: kamèng; Adyghe: пчэны; Afrikaans: bok; Akkadian: 𒍚; Albanian: dhi; Alviri-Vidari: بیز‎; Amharic: ፍየል; Arabic: مَاعِز‎, عَنْزَة‎; Egyptian Arabic: معز‎, معزة‎; Iraqi Arabic: سخل‎; Lebanese Arabic: عنزة‎; Moroccan Arabic: عتروس‎; Aragonese: craba, crapa; Armenian: այծ, նոխազ, քոշ, քաղ; Old Armenian: այծ, նոխազ, քօշ, քաղ; Aromanian: caprã; Assamese: ছাগলী, ছাগল; Asturian: cabra; Atayal: mit qnahi; Avar: цӏцӏе, дегӏен; Azerbaijani: keçi, təkə; Bakhtiari: بز‎; Bashkir: кәзә; Basque: ahuntz, aker; Bats: გაზაჼ; Belarusian: каза́, казёл; Beli: binya kpitɔ binya; Bengali: ছাগল, বকরা; Bikol Central: kanding; Breton: gavr; Buginese: bembe; Bulgarian: коза́, козе́л; Burmese: ဆိတ်; Buryat: ямаан; Catalan: cabra; Cebuano: kanding; Central Dusun: kambing; Central Melanau: kabieng; Chechen: газа, бож; Cherokee: ᎤᎦᏐᏣᏁᏛ; Cheyenne: mé'hahtsékósa; Chichewa: mbuzi; Chinese Cantonese: 山羊; Hakka: 山羊; Mandarin: 羊, 山羊; Min Nan: 山羊; Chuvash: качака; Cornish: gaver; Corsican: capra; Crimean Tatar: eçki; Czech: koza, kozel; Danish: ged; Dutch: geit, bok; Elfdalian: djiet; Emilian: chèvra; Erzya: сея; Esperanto: kapro; Estonian: kits; Ewe: gbɔ̃; Faroese: geit; Finnish: vuohi; Franco-Provençal: cabra, chèvra; French: chèvre, bouc, bique; Friulian: cjavre, čhavre; Galician: cabra, godalla, xena, cabuxa; Georgian: თხა, ქოშიკი; German: Ziege, Geiß, Bock; Alemannic German: Geiss; Bavarian: Goaß; Middle High German: geiz, zige; Old High German: geiz, ziga; Gothic: 𐌲𐌰𐌹𐍄𐍃; Greek: κατσίκα, γίδα, γίδι; Ancient Greek: τράγος, αἴξ; Greenlandic: savaasaq; Guaraní: kavara; Guerrero Amuzgo: kínch'ió; Gujarati: બકરી; Haitian Creole: kabrit; Hausa: bunsuru; Hebrew: עֵז‎; Hindi: बकरी; Hungarian: kecske; Icelandic: geit; Ido: kapro; Indonesian: kambing; Interlingua: capra; Irish: gabhar; Old Irish: gabor; Istriot: càvara; Italian: capra; Ivatan: kaddin; Japanese: ヤギ, 山羊; Javanese: wedus; Jingpho: bainam; Kabardian: бжэн; Kannada: ಮೇಕೆ; Kapampangan: kambing; Kashubian: kòza; Kazakh: ешкі, теке; Khmer: ពពែ, សត្វពពែ; Kikuyu: mbũri, harika; Komi-Permyak: кӧза; Kongo: nkombo; Korean: 염소, 산양; Kurdish Central Kurdish: بِزِن‎; Northern Kurdish: bizin; Kyrgyz: эчки; Ladin: cioura, cëura; Lak: цӏуку, кьяца; Lao: ແບ້; Latgalian: koza, uozs; Latin: caper, capra, hircus; Latvian: kaza, āzis; Laz: ქოშატი; Ledo Kaili: tovau; Limburgish: geit; Lingala: ntaba; Lithuanian: ožka, ožys; Low German: Zeeg, Zääg, Seeg, Sääg; Dutch Low Saxon: sik; Luganda: embuzi; Luxembourgish: Geess; Lü: ᦶᦢᧉ; Macedonian: коза, јарец; Malagasy: osy; Malay: kambing; Malayalam: ആട്; Maltese: mogħża; Manchu: ᠨᡳᠮᠠᠨ; Manx: goayr; Maori: nanenane, koati; Marathi: बकरी, शेळी; Mazanderani: بز‎; Mi'kmaq: te'plj anim, te'pulj anim; Middle English: goot; Moksha: сява; Mon: ဗၜေံ; Mongolian: ямаа; Mwani: mbuzi; Mòcheno: goas; Nauruan: ekaun; Navajo: tłʼízí; Neapolitan: crapa; Newar: दुगु; Norman: biche, bich; Northern Sami: gáica; Northern Sotho: pudi; Norwegian Bokmål: geit or; Nynorsk: geit; Occitan: cabra, chabra, craba; Ojibwe: maanadik; Okinawan: ひーじゃー; Old Church Slavonic Cyrillic: коза, козьлъ; Glagolitic: ⰽⱁⰸⰰ; Old English: gāt; Old Norse: geit; Oriya: ଛେଳି; Oromo: re'ee; Ossetian: цӕу, сӕгъ; Ottoman Turkish: كچی‎, بز‎; Pashto: وزه‎; Persian: بز‎; Piedmontese: crava; Plautdietsch: Bock; Polabian: ťözâ; Polish: koza, kozioł; Portuguese: bode, cabra; Punjabi: ਬੱਕਰੀ; Quechua: kawra; Romani: buzno, buzni; Romanian: capră, țap; Romansch: chaura, caura, tgora, chevra, chavra; Russian: коза́, козёл; Rwanda-Rundi: ihene, impene; Saanich: NÁNI; Samoan: o'ti; Samogitian: uožka; Sanskrit: अजा, अज, छाग; Santali: ᱢᱮᱨᱳᱢ; Sardinian: craba, becca; Saterland Frisian: Sääge; Scots: gait; Scottish Gaelic: gobhar; Serbo-Croatian Cyrillic: ко̀за, ја̏рац; Roman: kòza, jȁrac; Shan: ပႄႉ; Shona: mbudzi; Sicilian: beccu, crapa; Silesian: koza; Sinhalese: ළුළුවා; Slovak: koza, kozel, cap; Slovene: koza, kozel; Sorbian Lower Sorbian: kóza, kózoł; Upper Sorbian: koza, kоzоł; Sotho: podi; Southern Spanish: cabra, chivo; Sumerian: 𒍚; Sundanese: êmbé; Svan: დაჴჷლ; Swahili: mbuzi; Swedish: get; Sylheti: ꠍꠣꠉꠟ; Tagalog: kambing; Tajik: буз; Talysh: بز‎; Tamil: வெள்ளாடு, ஆடு; Tatar: кәҗә; Telugu: మేక; Thai: แพะ; Tibetan: ར; Tswana: podi; Tumbuka: mbuzi; Turkish: keçi; Turkmen: geçi; Tuvan: өшкү; Udmurt: кеч; Ukrainian: коза́, козе́л, цап; Urdu: بکری‎; Uyghur: ئۆچكە‎; Uzbek: echki; Venetian: cavra, càvara, càora; Vietnamese: dê, con dê; Vilamovian: cejg; Volapük: kapar; Walloon: gade, tchive; Waray-Waray: kanding; Welsh: gafr; West Frisian: geit; Western Cham: ڤبي‎; Wolof: bëy wi; Xhosa: ibhokhwe; Yakut: ньамаан; Yiddish: ציג‎, באָק‎, צאַפּ‎; Yoruba: ewúrẹ́; Zazaki: beze, bıze, bhıze, bizi; Zhuang: yiengz, mbej; Zulu: imbuzi; ǃXóõ: páli