ὅτι

English (LSJ)

Ep. ὅττῐ (both in Hom.): Conj., to introduce an objective clause,

   A that, after Verbs of seeing or knowing, thinking or saying; in Hom. freq. strengthd. ὅτι ῥα, and ὅτι δή:—Usage:    I when ὅτι introduces a statement of fact:    a in Hom. always with ind., the tense following the same rules as in English, ἤγγειλ' ὅττι ῥά οἱ πόσις ἔκτοθι μίμνε πυλάων Il.22.439.    b in Att., ὅτι takes ind. after primary tenses, ind. or opt. after secondary tenses, e.g. ἐνδείκνυμαι ὅτι οὐκ ἔστι σοφός Pl.Ap.23b; ᾔσθετο ὅτι τὸ Μένωνος στράτευμα ἤδη ἐν Κιλικίᾳ ἦν X.An.1.2.21, cf. 2.2.15, al.; ἔλεγον ὅτι οὐκ ὀρθῶς αἱ σπονδαὶ γένοιντο Th.5.61, cf. Pl.Phd.59e, etc.; ἠπείλησ' ὅτι . . βαδιοίμην Ar.Pl. 88: the ind. is freq. retained in the same tense which the speaker used or would have used, ἠγγέλθη . . ὅτι Μέγαρα ἀφέστηκε news came that Megara had (lit. has) revolted, Th.1.114; ἀποκρινάμενοι ὅτι πέμψουσι ib.90: sts. opt. and ind. are found in the same sentence, ἔλεγον, ὅτι Κῦρος μὲν τέθνηκεν, Ἀριαῖος δὲ πεφευγὼς . . εἴη X.An. 2.1.3; Περικλῆς . . προηγόρευε . . ὅτι Ἀρχίδαμος μέν οἱ ξένος εἴη... τοὺς δ' ἀγροὺς τοὺς ἑαυτοῦ καὶ οἰκίας... ἀφίησιν αὐτὰ δημόσια εἶναι Th. 2.13, cf. Pl.Phd.61b, etc.: also ὅτι . . and the acc. with inf. are found together, Th.3.25, X.Cyr.1.3.13.    2 when ὅτι introduces a conditional sentence, the Constr. after ὅτι is the same as in independent conditional sentences, εἴ τις ἔροιτο, καθ' ὁποίους νόμους δεῖ πολιτεύεσθαι, δῆλον ὅτι ἀποκρίναισθ' ἄν . . it is manifest that you would answer... D.46.12, cf. X.Mem.1.6.12.    II ὅτι is freq. inserted pleon. in introducing a quotation (where we use no Conj. and put inverted commas), λόγον τόνδε ἐκφαίνει ὁ Πρωτεύς, λέγων ὅτι ἐγὼ εἰ μὴ περὶ πολλοῦ ἡγεύμην . . Hdt.2.115; καὶ ἐγὼ εἶπον, ὅ. ἡ αὐτή μοι ἀρχή ἐστι . . Pl.Prt.318a, cf. 356a, 361a, etc.; even where the quotation consists of one word, ib.330c, Men.74b, 74c.    2 ὅ. is also used pleon. with the inf. and acc. (cf. ὡς B. I.I), εἶπον ὅτι πρῶτον ἐμὲ χρῆναι πειραθῆναι κατ' ἐμαυτόν (which is in fact a mixture of two constrr.) Id.Lg. 892d, cf. Phd.63c, X.HG2.2.2, etc.; but ὅτι has freq. been wrongly inserted by the copyists, as if εἶπεν or λέγουσιν must be followed by it, as in Th.4.37 (om. Pap.), X.Cyr.5.4.1, etc.    III ὅτι in Att. freq. represents a whole sentence, esp. in affirm. answers, οὐκοῦν . . τὸ ἀδικεῖν κάκιον ἂν εἴη τοῦ ἀδικεῖσθαι. Answ. δῆλον δὴ ὅτι (i.e. ὅτι κάκιον ἂν εἴη, or ὅτι ταῦτα οὕτως ἔχει) Pl.Grg.475c; cf. οἶδ' ὅτι, ἴσθ' ὅτι, οἶσθ' ὅτι, S.Ant.276, 758, Pl.Grg.486a, etc.: hence arose the practice of using δηλονότι (q.v.) as Adv.    2 what we make the subject of the Verb which follows ὅτι freq. stands in the preceding clause, Αυκάονας δὲ καὶ αὐτοὶ εἴδομεν, ὅτι . . καρποῦνται (for εἴδομεν, ὅτι Λυκάονες καρποῦνται) X.An.3.2.23, cf. 3.2.29, etc.    IV ὅτι sts.= with regard to the fact that, ὅτι . . οὔ φησι . . ὄνομα εἶναι, ὑποπτεύω αὐτὸν σκώπτειν Pl.Cra.384c, cf. Prt.330e, etc.    V οὐχ ὅ.... ἀλλὰ or ἀλλὰ καὶ... οὐχ ὅ. ὁ Κρίτων ἐν ἡσυχίᾳ ἦν, ἀλλὰ οἱ φίλοι αὐτοῦ not only Crito... but his friends, X.Mem.2.9.8; more fully, οὐ μόνον ὅ. ἄνδρες, ἀλλὰ καὶ αἱ γυναῖκες Pl.Smp.179b: so folld. by ἀλλ' οὐδὲ... ταύτῃ ἀδύνατα ἐξισοῦσθαι οὐχ ὅ. τὰ ἐν τῇ Εὐρώπῃ, ἀλλ' οὐδ' ἐν τῇ Ἀσίᾳ not only the powers in Europe, but... Th.2.97: οὐχ ὅ., not folld. by a second clause, means although, οὐχ ὅ. παίζει καί φησι Pl.Prt.336d, cf. Grg.450e, Tht.157b; cf. ὅπως A. II. 2.    2 for ὅτι μή, v. ὅ τι 11.    B as a causal Particle, for that, because, generally after Verbs of feeling, Il.1.56, 14.407, al.; οὐδὲν ἐκπλαγείς, ὅτι . . εἶδες Jul.Or.1.31a: but without such a Verb, ὃν περὶ πάσης τῖεν ὁμηλικίης, ὅτι οἱ φρεσὶν ἄρτια ᾔδη Il.5.326, cf. 9.76, al.; μάλιστα δ' αὐτοὺς ἐπεκαλέσαντο ὅτι τειχομαχεῖν ἐδόκουν δυνατοὶ εἶναι Th.1.102, cf. And.1.75, Aeschin.3.231; so ὅτιπερ Th.4.14.    b folld. by τί, ὅτι τί; why? (lit. because why?) D.23.214; ὅτι τί δή; Ar.Pl.136, Luc.Dem.Enc.22; ὅτι δὴ τί μάλιστα; Pl.R.343a; ὅτι δὴ τί γε; Id.Chrm.161c; cf. ὁτιή.    2 seeing that, in giving the reason for saying what is said, γλαυκὴ δέ σε τίκτε θάλασσα . . ὅτι τοι νόος ἐστὶν ἀπηνής as is proved by the fact that... Il.16.35, cf. 21.488, Od.22.36. [The last syll. is never elided in Att., prob. to avoid confusion with ὅτε: in Hom. ὅτ' (ὅ τ') prob. always represents ὅτε (ὅ τε): there are no examples of ὅττ': hiatus after ὅτι is permitted in Com., Ar.Lys.611, Ach.516.]

German (Pape)

[Seite 403] ep. ὅττι, eigtl. neutr. von ὅστις, also = ὅ, τι (s. oben), wie das lat. quod und unser daß zur Conjunction geworden; – 1) den Uebergang zeigen Verbindungen, wo es sich als Erklärungssatz an ein vorausgegangenes Demonstrativum anschließt, τόδε κέρδιον ἔπλετο, ὅττι πάροιθε ὑπόειξεν, Il. 15, 226; ἀλγύνομαι τοῦτ' αὔτ' ὅτι ζῶ σὺν πολλοῖς κακοῖς, Soph. Phil. 1011, was ursprünglich heißt: ich empfinde Schmerz über das, was ich lebe, d. i. darüber, daß ich lebe; Plat. ἴσθι τοῦτο, ὅτι οὐχ ἑκὼν ἐξαμαρτάνω, Gorg. 488 a; vgl. noch τίνα δὴ μῆτιν ἐρέσσων, ὅτι σύγκλητον τήνδε γερόντων προὔθετο λέσχην, Soph. Ant. 159, was für einen Plan, daß er nämlich zusammenrief; ποῖον πάθος δείσαντες, ὅτι σφ' ἀνάγκη τῇδε πληγῆναι χθονί, O. C. 611. – Zuweilen scheint es für ὥςτε zu stehen, τίπτε τοι ὧδε Ποσειδάων ὠδύσατο, ὅτι τοι κακὰ πολλὰ φυτεύει, Od. 5, 340, wo es aber auch nur erklärend zu fassen, was zürnet er dir so, nämlich daß er dir Leiden bereitet; vgl. νῦν γε πολὺ προβέβηκας ἁπάντων σῷ θάρσει, ὅτ' ἐμὸν – ἔγχος ἔμεινας, Il. 6, 125; τί νύ σε Πρίαμος Πριάμοιό τε παῖδες τόσσα κακὰ ῥέζουσιν, ὅτ' ἀσπερχὲς μενεαίνεις, 4, 31. – Vgl. noch Vrbdgn, wie τὸ δὲ ἔσχατον πάντων, ὅτι θόρυβον παρέχει, Plat. Phaed. 66 d; τὸ δὲ μέγιστον τῶν εἰρημένων, ὅτι συμβαίνει, das Wichtigste ist das, daß es sich trifft, Isocr. 5, 136. – So bes. im Anfange eines Satzes, wie das lat. qu od, was das anbetrifft, τὰ μὲν ἄλλα ὀρθῶς ἤκουσας, ὅτι δὲ καὶ ἐμὲ οἴει εἰπεῖν τοῦτο παρήκουσας, was aber das anbetrifft, daß du meinst –, so hast du dich verhört, Plat. Prot. 330 e; Phaed. 115 d. – Dahin gehört auch ἆρά τί σοι δοκεῖ ἀδικῶν ἄνθρωπος σωφρονεῖν, ὅτι ἀδικεῖ, Plat. Prot. 333 b, darin, daß, oder insoferner Unrecht thut. – Dah. bedeutet es – 2) den Grund, der auch als ein Erklärungssatz zu einem entweder ausdrücklich hinzugesetzten (τούτῳ, διὰ τοῦτο), oder gew. ausgelassenen Demonstrativum aufgefaßt werden kann (vgl. bes. διότι), deshalb, weil, darum daß, darüber daß, Hom. und Folgende; c. indic., χωόμενος, ὅτ' ἄριστον Ἀχαιῶν οὐδὲν ἔτισας, Il. 1, 244, über das zürnend (τούτῳ od. ἐπὶ τούτῳ), daß du den besten der Achäer gar nicht ehrtest; κυδιόων, ὅτι πᾶσι μετέπρεπεν ἡρώεσσιν, 2, 579, öfter; auch ὅτι ῥα, ὅτι δή; dem τοὔνεκα entsprechend, Od. 23, 1151 κῦδος διδόντων Τυνδαριδᾶν, ὅτι πλείσταισι βροτῶν ξεινίαις αὐτοὺς ἐποίχονται τραπέζαις, da die Tyndariden Ruhm ihnen verleihen, deswegen, weil sie, Pind. Ol. 3, 39, vgl. 1, 60 P. 2, 31; στέρ γω δ' ὄμματα Πειθοῦς, ὅτι μοι γλῶσσαν καὶ στόμ' ἐπωπᾷ, Aesch. Eum. 971; Prom. 903; Soph. El. 1059; ὅσοι οἴονται τῇ ἀληθείᾳ πολιτικοὶ εἶναι, ὅτι ἐπαινοῦνται ὑπὸ τῶν πολλῶν, Plat. Rep. IV, 426 d; ἆρα τὸ ὅσιον, ὅτι ὅσιόν ἐστι, φιλεῖται ὑπὸ τῶν θεῶν, ἢ ὅτι φιλεῖται ὅσιόν ἐστιν; Euthyphr. 9 e; Folgende. Der indicat. bleibt in indirecter Rede, ἔλεξεν, ὅτι οὗτος μὲν διὰ ταῦτα οὐ φαίη εἰδέναι, ὅ τι αὐτῷ τυγχάνει θυγατὴρ ἐκεῖ ἐκδεδομένη, Xen. An. 4, 1, 24, vgl. 2, 3, 19. – In Stellen, wie Il. 16, 35, γλαυκὴ δέ σε τίκτε θάλασσα πέτραι τ' ἠλίβατοι, ὅτι τοι νόος ἐστὶν ἀπηνής, scheint es elliptisch zu stehen, denn vollständig müßte der Satz etwa heißen: ich bebaupte, daß dich das Meer oder Felsen geboren, weil dein Sinn hart ist, einfacher wird es aber hier wie ἐπεί u. ä. durch denn übersetzt: dich gebaren die Felsen, denn dein Sinn ist hart, vgl. 23, 484 Od. 22, 36. Aber ὄφρ' εὖ εἰδῇς ὅσσον φερτέρη εἴμ', ὅτι μοι μένος ἀντιφερίζεις, Il. 21, 488, ist eigtl. = in Beziehung darauf, daß du dich mir an Kraft gleichstellst, wofür wir sagen können »da du dich doch mir gleichstellst«. – Auch in der Vrbdg ὅτι τί; warum? fehlt das Verbum, welches sich aus dem Zusammenhange leicht ergänzen läßt, ὅτι δὴ τί γε; Plat. Charmid. 161 c, worauf folgt ὅτι οὐ δή που ἐνόει; vgl. ὅτι δὴ τί μάλιστα Rep. I, 343 a. – 3) Am häufigsten ist ὅτι der Ausdruck eines Objectsatzes, nach den Verb. des Wahrnehmens, Erkennens, Wissens, Sagens u. ä., statt des acc. c. inf., und selbstständiger als dieser das Wahrgenommene hinstellend, da ß; mit dem indicat., οἶδα γάρ, ὅττι κακοὶ μὲν ἀποίχονται πολέμοιο, Il. 11, 408, öfter; so Pind. Ol. 2, 63 N. 4, 43; Tragg. u. in Prosa; nach γιγνώσκω, οἶδα, Aesch. Prom. 104. 186; οἶδ' ὅτι νοσεῖτε πάντες, Soph. O. R. 59; ἴσθ' ὅτι ἄνους μὲν ἔρχει, Ant. 98; nach χαίρω, διαγγέλλω, Pind. N. 5, 3. 45; σημαίνει ὅτι – ἔστι, Soph. O. C. 321; – mit dem opt. pot., γιγνώσκων ὅτι οὐδεὶς ἂν ἐμπέσοι ζῆλος, 945. – Auch in indirecter Rede steht nicht selten der ind., wenn ein bestimmtes Faktum angegeben wird. ἔλεγον, ὅτι Κῦρος τέθνηκεν, Xen. An. 2, 1, 3; λέγει, ὅτι ἄξει αὐτούς, 4, 7, 20; ὑποψία ἦν, ὅτι ἄγει πρὸς βασιλέα, 1, 3, 21; ἐπυνθάνετο, ὅτι αἱ νῆες ἤδη εἰσίν, Thuc. 4, 3; ἐδήλουν οὐδέν, ὅτι ἴσασιν, 4, 68; – c. optat. nach einem Präteritum, wenn die Meinung eines Andern angeführt wird, zum bestimmteren Ausdruck der indirecten Rede, ἀγγεῖλαι, ὅτι φάρμακον πιὼν ἀποθάνοι, daß er gestorben sei, Plat. Phaed. 57 b; ἧκεν ἄγγελος λέγων, ὅτι λελοιπὼς εἴη τὰ ἄκρα, Xen. An. 1, 2, 21; ἤκουσα, ὅτι Περικλῆς πολλὰς ἐπῳδὰς ἐπίσταιτο, Mem. 2, 6, 13, d. h. ich hörte von Anderen, daß Perikles nach ihrer Meinung verstehe, während ἐπίσταται das einfache Faktum, daß er versteht, ausdrücken würde. – Zu bemerken ist hierbei eine Umstellung sowohl des Subjects, wie ἤκουσα τοὺς ναύτας, ὅτι σοι πάντες εἶεν οἱ νεναυστοληκότες, Soph. Phil. 544, als der Satzglieder, εἶπεν, εἰ αὐτῷ δοίη ἱππέας χιλίους, ὅτι κατακάνοι, Xen. An. 1, 6, 2, wo der Bedingungssatz nach ὅτι stehen sollte, da er zu der indirecten Rede gehört, vgl. 7, 1, 36; daher findet sich in diesem Falle auch ein doppeltes ὅτι, λέγουσιν, ὅτι, εἰ μὴ ἐκποριοῦσι τῇ στρατιᾷ μισθόν –, ὅτι κινδυνεύσει, 5, 6, 19. – Aus dem so häufigen Gebrauche des indicat. in indirecter Rede ist es herzuleiten, daß oft nach ὅτι die unveränderten Worte der directen Rede folgen, so daß ὅτι reines Formwort ist, welches nur den Anfang der Rede bezeichnet, wie wir im Schreiben ein Kolon machen, καὶ ἐγὼ εἶπον, ὅτι Ἡ αὐτή μοι ἀρχή ἐστιν, Plat. Prot. 317 e; Crit. 431 a; ἵνα μὴ εἴπω, ὅτι 'Ἀλλ' ἀφελόμενος ούχ ἕξει –, Gorg. 521 b; Thuc. 1, 139. 4, 92; λέγει, ὅτι Ἀνδοκίδη, ὁρᾷς, Andoc. 1, 49; ὁ δ' ἀπεκρίνατο, ὅτι οὐδ' εἰ γενοίμην, σοί γ' ἂν ἔτι δόξαιμι, Xen. An. 1, 6, 8; εἶπεν, ὅτι αὐτός εἰμι, ὃν ζητεῖς, 2, 4, 16; Sp., wie Pol. 1, 80, 9. 3, 85, 8 u. öfter, woraus zu erklären ist ὡς γὰρ ἐγὼ ἤκουσά τινος, ὅτι Κλέανδρος μέλλει ἥξειν, Xen. An. 6, 2, 18, wie ich hörte, wird Kleander kommen, was man gewöhnlich aus der Vermischung zweier Constructionen, ὡς ἤκουσα, μέλλει u. ἤκουσα, ὅτι μέλλει, erklärt. – Auf ähnliche Weise steht ὅτι pleonastisch beim acc. c. inf., auch gewissermaßen nur den Anfang der indirecten Rede bezeichnend, welche Verbindungen immer für uns etwas Hartes, Anakoluthisches haben und auch durch die Vermischung zweier verschiedener Constructionen erklärt zu werden pflegen, εἶπον ὅτι πρῶτον ἐμὲ χρῆναι πειραθῆναι κατ' ἐμαυτόν, ich sagte, zuerst muß ich den Versuch für mich machen, Plat. Legg. X, 892 d, vgl. Phaed. 63 c, wo man noch leicht aus dem Vorigen ἐλπίζω ergänzen kann; Charmid. 164 d; ἀκούω γάρ, ὅτι καὶ συνθηρευτάς τινας τῶν παίδων σοι γενέσθαι αὐτοῦ, Xen. Cyr. 2, 4, 15; 7, 4, 7 u. Sp., vgl. Lob. Phryn. 772. So auch mit dem partic., γνούς, ὅτι, εἰ καὶ ἐνδώσουσι, διαφθαρησομένους αὐτούς, Thuc. 4, 37; αἰσθάνομαί σου, ὅτι – οὐ δυναμένου ἀντιλέγειν, Plat. Gorg. 481 d. – Aus der häufigen Verbindung ἴσθ' ὅτι hat sich der parenthetische Gebrauch dieser Formel gebildet, ἀλλὰ οὐ τόνδ' Ὄλυμπον, ἴσθ' ὅτι, χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσει ἐμέ, Soph. Ant. 754, vgl. 276; εὖ ἴσθ' ὅτι, Plat. Theaet. 149 a, das wisse wohl; τίς ἡγεμών μοι ποδὸς ὁμαρτήσει τυφλοῦ; ἥδ' ἡ θανοῦσα; ζῶσά γ' ἂν σάφ' οἶδ' ὅτι, Eur. Phoen. 1617, was vollständig heißen müßte εἰ ἔζη, σάφ' οἶδ' ὅτι ὡμάρτει ἄν; Ar. μονώτατος γὰρ εἶ σὺ πάντων αἴτιος – εὖ ἴσθ' ὅτι, am Ende des Satzes, Plut. 183 (mehr Beispiele s. unter ειλω, οἶδα a. E.). – Eben so steht Plat. Gorg. 475 d οὐκοῦν κακῷ ὑπερβάλλον τὸ ἀδικεῖν κάκιον ἂν εἴη τοῦ ἀδικεῖσθαι; Antwort δῆλον δὴ ὅτι, wozu man aus der Frage κάκιον ἂν εἴη ergänzen kann, allerdings (vgl. oben δηλονότι). – 4) ὅτι μ ή, gew. nach einer vorangegangenen Verneinung, eigtl. in Beziehung darauf, daß nicht, wie εἰ μή gebraucht, außer daß, wo nicht, οὐδαμοὶ – ὅτι μὴ Χῖοι μοῦνοι, Her. 1, 18; ὅτι γὰρ μὴ Ἀθῆναι, ἦν οὐδὲν ἄλλο πόλισμα λόγιμον, 1, 143; οὐδεὶς ἀν θρώπων ὅτι μὴ γυνὴ μούνη, 1, 181; 2, 13 u. öfter; οὐ γὰρ ἦν κρήνη, ὅτι μὴ μία ἐν αὐτῇ τῇ ἀκροπόλει, Thuc. 4, 26; ἐὰν τῷ σώματι μὴ κοινωνῶμεν, ὅτι μὴ πᾶσα ἀνάγκη, Plat. Phaed. 67 a; οὔτε ἐπὶ θεωρίαν πώποτε ἐκ τῆς πόλεως ἐξῆλθες, ὅτι μὴ ἅπαξ εἰς Ἰσθμόν, Crito 52 b, wo der entsprechende Satz lautet οὔτε ἄλλοσε οὐδαμόσε, εἰ μή ποι στρατευσόμενος, vgl. Schäf. zu D. Hal. C. V. p. 400. – Aber μὴ ὅτι – ἀλλά oder ἀλλὰ καὶ ist wie μὴ ὅπως, μὴ ἵνα ein elliptischer Ausdruck, der oben unter μὴ ὅτι schon erwähnt ist; – οὐχ ὅτι im Nachsatze, obgleich, Plat. Lys. 220 a; dgl. Σωκράτει γε ἐγὼ ἐγγυῶμαι μὴ ἐπιλήσεσθαι, οὐχ ὅτι παίζει καί φησιν ἐπιλήσμων εἶναι, eigtl. ich will nicht sagen, daß, – wiewohl er scherzt und sagt, Prot. 336 d; aber mit folgendem ἀλλά, in der Bdtg wie μὴ ὅτι, z. B. οὐχ ὅτι μόνος ὁ Κρίτων ἐν ἡσυχίᾳ ἦν, ἀλλὰ καὶ οἱ φίλοι αὐτοῦ, ich sage nicht, daß Krito allein ruhig war, sondern auch seine Freunde, oder kürzer: nicht nur Krito, sondern auch, Xen. Mem. 2, 9, 8, vgl. Cyr. 8, 1, 28. – 5) In der Vrbdg mit dem superl., ὅτι τάχιστα, so schnell wie möglich, Il. 4, 193. 9, 659 Od. 5, 112 u. sonst, Hes. u. Folgde, wie in Prosa, ist es ebenfalls als neutr. von ὅστις oben bei diesem Worte erwähnt, doch schwankt hier, wie in manchen Fällen die Schreibung zwischen ὅτι u. ὅ, τι. – [Die an sich kurze letzte Sylbe wird von Hom. in der Vershebung zuweilen auch lang gebraucht, z. B. Od. 13, 115. – Bei den Attikern wird ι nie elidirt, um die Verwechslung mit ὅτε zu vermeiden, vgl. Pors. Eur. Hec. 112; bei Hom. aber ist die Elision nicht zweifelhaft, Il. 1, 244. 412. 4, 32 u. öfter. – In der attischen Comödie findet sich der Hiatus nach ὅτι, vgl. Ar. Lys. 611 Ach. 516.]

Greek (Liddell-Scott)

ὅτῐ: Ἐπικ. ὅττῐ (ἀμφότερα παρ’ Ὁμήρῳ): - σύνδεσμος εἰσάγων ἀντικειμενικὴν πρότασιν, Λατ. quod, μετὰ τὰ ῥήματα τὰ σημαίνοντα τὸ ὁρᾶν ἢ γινώσκειν, τὰ δοξαστικὰ ἢ τὰ λεκτικά· παρ’ Ὁμήρῳ συχνάκις ἐπιτείνεται: ὅτι ῥα, καὶ ὅτι δή. Χρῆσις: 1) παρ’ Ὁμήρῳ ἀείποτε μεθ’ ὁριστικῆς, καὶ ἡ ἔγκλισις αὕτη ἐπικρατεῖ παρ’ Ἀττικ. 2) ἔτι καὶ ἐν πλαγίῳ λόγῳ (ὅπου ἡ προσήκουσα ἔγκλισις εἶναι ἡ εὐκτικὴ) ἡ ὁριστικὴ συχνάκις μένει ἐν τῷ αὐτῷ χρόνῳ, ὃν μετεχειρίσθη ἢ θα μετεχειρίζετο ὁ λαλῶν, ἠγγέλθη ..., ὅτι Μέγαρα ἀφέστηκε, ἦλθεν εἴδησις ὅτι τὰ Μέγαρα ἔχουσιν ἀποστατήσῃ (ἀντὶ εἶχον ἀποστατ.), Θουκ. 1. 114· ἀποκρινάμενοι ὅτι πέμψουσι (ὡς καὶ ἡμεῖς λέγομεν, ὅτι θέλουσι πέμψῃ), αὐτόθι 90· πρβλ. Πλάτ. Φαίδωνα 58Α, κλ.· ἐν πλαγίῳ λόγῳ ἡ συνήθης καὶ κανονικὴ σύνταξις εἶναι ἡ μετ’ εὐκτικῆς, οἴον, ἠπείλησ’ ὅτι .. βαδιοίμην, ἐπείλησα ὅτι ἤθελον βαδίσῃ, Ἀριστοφ. Πλ. 83, πρβλ. Πλάτ. Φαίδωνα 59Ε, κλ.· - ἐνίοτε ἡ εὐκτ. καὶ ἡ ὁριστ. εὑρίσκονται ἐν τῇ αὐτῇ προτάσει μετὰ διαφόρου ἀποχρώσεως σημασίας, ἔλεγον, ὅτι Κῦρος μὲν τέθνηκεν, Ἀριαῖος δὲ πεφευγὼς ... εἴη Ξενοφ. Ἀν. 2. 1, 3· [Περικλῆς] προηγόρευε ... ὅτι Ἀρχίδαμος μέν οἱ ξένος εἴη..., τοὺς δ’ ἀγροὺς τοὺς ἑαυτοῦ καὶ οἰκίας ... ἀφίησιν αὐτὰ δημόσια εἶναι Θουκ. 2. 13, πρβλ. Ἡρόδ. 1. 86, Πλάτ. Φαίδων 61Β, κτλ.· - ὡσαύτως, ὅτι ... καὶ αἰτιατ. μετ’ ἀπαρ. εὕρηνται ἀμφότερα ὁμοῦ, Θουκ. 3. 25, Ξεν. Κύρ. 1. 3, 13. 3) ἂν ὑπάρχῃ ὑπόθεσις, ὁ χρόνος ὁ μετὰ τοῦ ὅτι ἀκολουθεῖ τοὺς κανόνας τῶν ὑποθετικῶν προτάσεων, (ἴδε εἰ), εἴ τις ἔροιτο, καθ’ ὁποίους νόμους δεῖ πολιτεύεσθαι, δῆλον ὅτι ἀποκρίναισθ’ ἄν..., εἶναι φανερὸν ὅτι ἠθέλετε ἀποκριθῆ..., Δημ. 1132. 21, πρβλ. Ξεν. Ἀπομν. 1. 6, 12. ΙΙ. τὸ ὅτι συχνάκις παρεμβάλλεται πλεοναστικῶς πρὸ τῶν αὐτολεξεὶ ἀναφερομένων λόγων τινὸς (ἔνθα ἡμεῖς μεταχειριζόμεθα τὰ εἰσαγωγικὰ σημεῖα), καὶ ἐγὼ εἶπον, ὅτι ἡ αὐτή μοι ἀρχή ἐστιν, ὦ Πρωταγόρα, ἥπερ ἄρτι, περὶ ὧν ἀφικόμην Πλάτ. Πρωτ. 317Ε, πρβλ. 356Α, 361Α, κτλ. 2) τὸ ὅτι ὡσαύτως κεῖται πλεοναστικῶς μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ. (πρβλ. ὡς Β. Ι. 1), εἶπον ὅτι πρῶτον ἐμὲ χρῆναι πειραθῆναι κατ’ ἐμαυτὸν (ὅπερ εἶναι κυρίως εἰπεῖν μῖξις τῶν δύο συντάξεων, εἶπον ὅτι ἐμὲ ἐχρῆν πρῶτον καὶ εἶπον ἐμὲ χρῆναι πρῶτον), Πλάτ. Νόμ. 892D, πρβλ. Φαίδωνα 63C, Ξεν. Ἑλλ. 2. 2, 2, κτλ.· οὕτω τὸ ὅτι μετὰ μετοχ., γνοὺς ..., ὅτι ... διαφθαρησομένους Θουκ. 4. 37, πρβλ. Πλάτ. Γοργ. 481D, Λοβ. εἰς Φρύν. 772. Ἀλλὰ συχνάκις παρενεβλήθη τὸ ὅτι ἐσφαλμένως ὑπὸ τῶν ἀντιγραφέων, ὡς εἰ τὸ εἶπεν ἢ λέγουσιν πρέπει νὰ ἀκολουθῶνται ὑπὸ τούτου, Ξεν. Ἀν. 5. 6, 19, πρβλ. Cobet V. LL. σελ. 286, 492. ΙΙΙ. τὸ ὅτι παρ’ Ἀττικ. συχνάκις ἀντικαθίστησιν ὁλόκληρον πρότασιν μάλιστα ἐν καταφατικαῖς ἀποκρίσεσιν, οἷον, οὐκοῦν ... τὸ ἀδικεῖν κάκιον ἂν εἴη τοῦ ἀδικεῖσθαι; Ἀπορκ., δῆλον δὴ ὅτι (δηλ. ὅτι κάκιον ἂν εἴη, ἢ ὅτι ταῦτα οὕτως ἔχει) Πλάτ. Γοργ. 475C· ὁμοία ἔλλειψις ὑπάρχει ἐν τοῖς καταφατικοῖς τύποις οἶδ’ ὅτι, ἵσθ’ ὅτι, οἶσθ’ ὅτι Σοφοκλ. Ἀντ. 276, 758, Πλάτ. Γοργ. 486Β, κτλ., πρβλ. Wolf. εἰς Λεπτ. σ. 388· - ἐντεῦθεν προέκυψεν ἡ συνήθεια τοῦ χρῆσθαι τῷ δηλονότι (ὃ ἴδε) ὡς ἐπιρρήματι. 2) εἶναι συνήθης παρ’ Ἀττικ. ἡ μετάθεσις τοῦ ὑποκειμ. τοῦ ῥήματος ὅπερ ἐκφέρεται διὰ τοῦ ὅτι, οἷον, Λυκάονας δὲ καὶ αὐτοὶ εἴδομεν, ὅτι ... καρποῦνται (ἀντὶ εἴδομεν, ὅτι Λυκάονες καρποῦνται) Ξεν. Ἀν. 3. 2, 23, πρβλ. 29, κτλ. IV. οὐχ ὅτι ..., ἀλλὰ ἢ ἀλλὰ καί... οὐχ ὅτι ὁ Κρίτων ἐν ἡσυχίᾳ ἦν, ἀλλὰ οἱ φίλοι αὐτοῦ, οὐχὶ μόνον ὁ Κρίτων ..., ἀλλὰ καὶ οἱ φίλοι αὐτοῦ, Ξενοφ. Ἀπομν. 2. 9, 8· πληρέστερον, οὐ μόνον ὅτι ἄνδρες, ἀλλὰ καὶ γυναῖκες Πλάτ. Συμπ. 179Β· ἑπομένου ἀλλ’ οὐδέ..., ταύτῃ ἀδύνατα ἐξισοῦσθαι οὐχ ὅτι τὰ ἐν τῇ Εὐρώπῃ, ἀλλ’ οὐδ’ ἐν τῇ Ἀσίᾳ, οὐ μόνον αἱ δυνάμεις τῆς Εὐρώπης, ἀλλ’ οὐδέ..., Θουκ. 2. 97· - οὐχ ὅτι, μὴ ἀκολουθούμενον ὑπὸ δευτέρας προτάσεως σημαίνει ἂν καί, οὐχ ὅτι παίζει καί φησι Πλάτ. Πρωτ. 336D, πρβλ. Γοργ. 450Ε, Θεαίτ. 157Β· - πρβλ. ὅπως Α. ΙΙ. 2. 2) περὶ τοῦ ὅτι μή, ἴδε ὅ τι ΙΙ. Β. ὡς αἰτιολογ. μόριον, ἐπειδή, διότι, ὡσαύτως ὡς τὸ Λατ. quod, Ἰλ. Α. 244, κτλ. 2) ἀφοῦ, γλαυκὴ δέ σε τίκτε θάλασσα πέτραι τ’ ἠλίβατοι ὅτι τοι νόος ἐστὶν ἀπηνής, ἀφοῦ εἶσαι τόσον σκληροκάρδιος, Ἰλ. Π. 35, πρβλ. Φ. 488, Ὀδ. Χ. 36. [Ἡ λήγουσα εἶναι βραχεῖα, ἀλλὰ παρ’ Ὁμήρ. μακρὰ ἐν ἄρσει. Ἀλλὰ καίπερ βραχὺ τὸ ι οὐδέποτε ἐκθλίβεται παρὰ τοῖς Ἀττ., πιθαν. πρὸς ἀποφυγὴν συγχύσεως μετὰ τοῦ ὅτι, Πόρσ. εἰς Εὐρ. Ἑκάβ. 109· καὶ δὲν ἐπιτρέπεται ἡ χασμωδία εἰμὴ ἐν τῇ κωμῳδία, Brunck εἰς Ἀριστοφ. Λυσ. 611, Ἀχ. 516· παρ’ Ὁμήρ. ἡ ἔκθλιψις εἶναι συνήθης, Ἰλ. Α. 412., Δ. 32, κτλ.].