γιγνώσκω
ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει → take up thy bed and walk, take up your bed and walk, pick up your mat and walk
English (LSJ)
Dor. (Epich.9, Pi.O.6.97), Aeol., Ion., and after Arist. γινώσκω, but γιγνώσκω in early Att. Inscrr., as IG12.127.19 (κατα-), etc.:
Afut. γνώσομαι Il.23.497, etc., Dor. 3sg. γνωσεῖται Call.Lav. Pall.123 (γνώσω is f.l. in Hp.Steril.215); Cret. form ἀναγνώοντι dub. in GDI5075 (for aor. 1, v. ἀναγιγνώσκω): pf. ἔγνωκα Pi.P.4.287, etc.: aor. 2 ἔγνων Il.13.72, etc., Ep. dual γνώτην Od.21.36, Dor. 3pl. ἔγνον Pi.P.4.120; imper. γνῶθι Epich.[264], etc.; subj. γνῶ, γνῷς, γνῷ Il.1.411, etc., Ep. also γνώω, γνώομεν Od.16.304, γνώωσι Il.23.610; opt. γνοίην Il.18.125, etc.; pl. γνοῖμεν Pl.Alc.1.129a; inf. γνῶναι Od.13.312, etc., Ep. γνώμεναι Il.21.266; part. γνούς S.El.731, etc.:—Med., aor. 1 γνώσασθαι Man.2.51:—Pass., fut. γνωσθήσομαι Ar.Nu.918, Th.1.124, etc.: aor. ἐγνώσθην A.Supp. 7 (lyr.), E.El.852, Th.2.65: pf. ἔγνωσμαι E.HF1287, Th.3.38:—come to know, perceive, and in past tenses, know, c. acc., Il.12.272, etc.; as distinct from οἶδα know by reflection, γιγνώσκω, = know by observation, γνόντες δὲ εἰδότας περιορᾶν Th.1.69; ἐγὼ δ' οἶδ' ὅτι γιγνώσκετε τοῦτον ἅπαντες D.18.276; χαλεπόν ἐστι τὸ γνῶναι εἰ οἶδεν ἢ μή = it is hard to perceive whether one knows or not, Arist.AP0.76a26; discern, distinguish, recognize, ὄφρ' εὖ γιγνώσκῃς ἠμὲν θεὸν ἠδὲ καὶ ἄνδρα Il. 5.128; ἀσπίδι γιγνώσκων by his shield, ib.182; ironically, εὖ νύ τις αὐτὸν γνώσεται = he will learn him to his cost, 18.270; νῦν ἔγνων τὸν Ἔρωτα Theoc.3.15: sometimes c. gen., γνώτην ἀλλήλων = were aware of each other, were aware of each other's existence Od.21.36, cf. 23.109.
2 followed by relat. clauses, γιγνώσκω δ' ὡς… = I perceive that... 21.209; ἔγνως ὡς θεός εἰμι Il.22.10; ἔγνωκας ὡς οὐδὲν λέγεις = have you realized that you are speaking nonsense, you understand that you are wrong Ar.Nu.1095; γιγνώσκω ὅτι… Heraclit. 108, A.Pr.104,379, etc.; ἵν' εἰδῆτε ὑμεῖς καὶ γνῶτε ὅτι… D.21.143; γνώμεναι εἴ μιν… φοβέουσι Il.21.266; γ. τί πέπονθε πάθος Pl.Phlb.60d: c. acc. and relat. clause, Τυδείδην δ' οὐκ ἂν γνοίης, ποτέροισι μετείη Il.5.85; γ. θεοὺς οἵτινές εἰσι Heraclit.5; Σωκράτην γ. οἷος ἦν X.Mem.4.8.11; τοὺς Πέρσας γ. ὅτι… Id.Cyr.2.1.11; also ἀλλοτρίας γῆς γ. ὅτι δύναται φέρειν Id.Oec.16.3: c. part., ἔγνων μιν… οἰωνὸν ἐόντα = perceived that he was... Od.15.532; γνόντες οὐδεμίαν σφίσι τιμωρίαν οὖσαν Th.1.25; ἔγνωκα… ἠπατημένη S.Aj.807; ἔγνων ἡττημένος = I felt that I was beaten, Ar.Eq.658; χρυσῷ πάττων μ' οὐ γιγνώσκεις Id.Nu.912, cf. Antipho 5.33, X.Cyr. 7.2.17: c. gen., ὡς γνῶ χωομένοιο = when he was aware of... Il.4.357, cf. Pl.Ap.27a: c. inf., ἵνα γνῷ τρέφειν τὴν γλῶσσαν ἡσυχεστέραν S. Ant.1089: c. acc. et inf., recognize that... Th.1.43, etc.; take a thing to mean that... Hdt.1.78: c. dupl. acc., perceive or know another to be... οἵους γνώσεσθε τοὺς ἀνθρώπους X.An.1.7.4: abs., ὁ γιγνώσκων = the perceiver, opp. τὰ γιγνωσκόμενα = the objects perceived, Pl.R.508e; also ὁ γιγνώσκων = one who knows, a prudent person, ib.347d:—Pass., εἰ γνωσθεῖεν ᾧ… = if it were known of them in what... Id.Prt.342b.
II form a judgement, think, ταὐτά Hdt.9.2; τἀναντία τούτοις γ. X. HG2.3.38; οὕτω γ. Id.An.6.1.19; τὰ δίκαια γ. Lys.22.2; ἃ γιγνώσκω λέγειν (= τὴν γνώμην λέγειν) = express one's views, express one's opinion, give one's opinion D.4.1; περὶ τῆς βοηθείας ταῦτα γιγνώσκω Id.1.19; τοῦτο γιγνώσκων, ὅτι… Men.572, cf. 648; ὡς ἐμοῦ ἀγωνιουμένου οὕτω γίγνωσκε X.Cyr.2.3.15: abs., αὐτὸς γνώσῃ = see thou to that, Pl.Grg.505c; especially in dialogue, ἔγνων = I understand, S.Aj. 36; ἔγνως = you are right, Id.Tr.1221, E.Andr.883; ἔγνωκας; = do you understand?, do you know?, you get it?, Lat. tenes? Nausicr.1.5; judge, determine, decree that... c. acc. et inf., Hdt.1.74, 6.85, Isoc.17.16: c. inf., determine to... And.1.107:—Pass., to be pronounced, of a sentence or judgement, Th.3.36; παρανόμως γνωσθεῖσα δίαιτα D.33.33, cf. 59.47; κρίσις ἐγνωσμένη ὑπό τινος Isoc.6.30.
2 Pass., of persons, to be judged guilty, A.Supp.7; γνωσθέντα ζημιοῦσιν οἱ νόμοι Arist.Rh.Al.1431b30; τεθνάτω ἐὰν γνωσθῇ, ἐὰν δὲ φυγὴ γνωσθῇ, φευγέτω IG12.10.29.
3 pf. Pass. with act. sense, ὡμολόγηκεν ὑμᾶς ὑπάρχειν ἐγνωσμένους are determined, D. 18.228 (sed leg. ἡμᾶς).
III know carnally, Men.558.5, Heraclid. Pol.64, LXX Ge.4.1, al., Ev.Matt.1.25, Plu.Galb.9, etc.
IV γιγνώσκειν χάριν = acknowledging gratitude, feel grateful, εἰδέναι χάριν, D.C.39.9.
B causal, make known, celebrate, γνώσομαι τὰν ὀλβίαν Κόρινθον Pi.O.13.3 acc. to Sch. ad loc., v. dub.Root γνω-, Proto-Indo-European *ǵneh₃- = to know, *ǵi-ǵneh₃-ti (reduplicated present stem) cf. Skt. jānāmi, jñātas, Lat. gnosco, gnotus, etc.
Spanish (DGE)
• Alolema(s): dór., eol., jón. (pero Hom. γιγν-) y koiné γινώσκω
• Morfología: [dór. pres. 1aplu. γινώσκομες Sophr.102, 3aplu. γινώσκοντι Epich.84.4; fut. γνώσεται Il.18.270, contr. γνωσεῖται Call.Lau.Pall.123, cret. 2aplu. γνωσῆθε Orph.Fr.32b.4.6, pas. γνωσθήσομαι Ar.Nu.918, Th.1.124; aor. ind. ἔγνων Il.13.72, 3a plu. ἔγνον Pi.P.4.120, ép. sin aum. γνῶ Il.16.119, du. γνώτην Od.21.36, el. opt. 3a plu. γνοῖαν IO 16.19 (VI/V a.C.), subj. 3a sg. γνῷ Il.1.411, γνώομεν Od.16.304, γνώωσι Il.23.610, tard. γνώσῃ BGU 824.8 (I d.C.), inf. ép. γνώμεναι Il.21.266, el. γνōμαν IO 10.6 (VI/V a.C.), rod. γνώμειν Lindos 2B.2 (I a.C.), part. γνώσας POxy.1874.6 (VI d.C.), med. inf. γνώσασθαι Man.2.51, pas. ind. ἐγνώσθην A.Supp.7, E.El.852, Th.2.65; perf. ἔγνωκα S.Ai.807, pas. ἔγνωσμαι E.HF 1287, Th.3.38]
I gener.
1 conocer
a) c. ac. de pers. γιγνώσκω σε, θεά Il.5.815, en la máxima délfica γνῶθι σαυτόν conócete a ti mismo, Septem 3.1, cf. Pl.Prt.343b, Arist.Rh.1395a21, ὀλεῖς με, γιγνώσκω σε causarás mi ruina, te conozco (sé que vas a perderme), S.Ph.1388, γιγνώσκετε τοῦτον ἅπαντες D.18.276, μαθόντες οὐδὲν πλεῖον ἢ 'μὲ γ. no habiendo aprendido otra cosa que a conocerme los plagiarios, Babr.proem.2.12 (p.140), c. el ac. y un part. concert. ὅτε δὴ γίγνωσκε θεοῦ γόνον ἠΰν ἐόντα como iba conociendo que era el ínclito vástago de un dios, Il.6.191, γίνωσκε δέ με ... εἰληφότα τὰ ζεύγη PHamb.27.13 (III a.C.), cf. Charito 1.4.6, c. el ac. prolép. y complet. οὔ τι γινώσκων θεοὺς ... οἵτινές εἰσι Heraclit.B 5, Σωκράτην γιγνωσκόντων, οἷος ἦν de los que conocían a Sócrates, cómo era X.Mem.4.8.11, Πέρσας γιγνώσκων ὅτι οὕτως ὡπλισμένοι εἰσίν X.Cyr.2.1.11;
b) c. ac. de abstr. conocer, saber αὐτοὶ τόδε που γιγνώσκετε Il.12.272, οὐδάμα πὦσλον ... γινώσκοντες Alc.69.6, aplicado al verdadero conocimiento de algo, op. incluso a μανθάνειν: οὐδὲ μαθόντες γινώσκουσιν (τοιαῦτα) Heraclit.B 17, por parte de la divinidad ὁ Θεὸς τὰ ὄντα γινώσκει Dion.Ar.DN 7.2;
c) c. or. complet. γιγνώσκω δ' ὡς ... ἱκάνω Od.21.209, γ. ὅτι σοφόν ἐστι Heraclit.B 108, cf. A.Pr.104, Pl.Phlb.60e, οἵους ... γνώσεσθε τοὺς ἐν τῇ χώρᾳ ὄντας ἀνθρώπους sabréis qué clase de hombres son X.An.1.7.4, frec. en fórmulas epistolares γ. σε θέλω ὅτι quiero que sepas que, te hago saber que, BGU 824.6 (I d.C.), SB 10446.8 (III d.C.), PLugd.Bat.19.21.7 (VI d.C.), γνῶναί σε θέλω ὅτι POxy.3816.4 (III/IV d.C.);
d) abs. πᾶς ... ὁ γιγνώσκων todo hombre sabio, prudente Pl.R.347d, ὁ γιγνώσκων el que conoce op. τὰ γιγνωσκόμενα ‘los objetos de conocimiento’ Pl.R.508e, ref. al conocimiento del hombre de fe εἰ δὲ λέγεις τὸν πιστεύοντα καὶ γ. Basil.Ep.234;
e) en v. pas. c. or. complet. ser conocido, saberse γνωσθήσει ποτ' Ἀθηναίοις οἷα διδάσκεις algún día se sabrá entre los atenienses qué cosas enseñas Ar.Nu.918, εἰ γνωσθεῖεν ᾧ περίεισιν Pl.Prt.342b, ἡμᾶς ... ἐγνωσμένους ... λέγειν se ha sabido que nosotros hablamos D.18.228, ἂν γνωσθῇ καθ' ὅν τινα τόπον si se supiera en qué lugar Aen.Tact.37.5.
2 en aor. (a veces fut.) enterarse, darse cuenta, advertir, reparar en, aprender
a) c. ac. compl. dir. sólo ὄφρα κ' ἔτι γνῶμεν Τρώων νόον Il.22.382, γυναικῶν γνώομεν ἰθύν descubramos la intención de las mujeres, Od.16.304, cf. 1.3, Hes.Fr.43a.77, γνόντες τῶν συμφορῶν ... τὸ μέγεθος haciéndose conscientes de la dimensión de sus calamidades And.Myst.107, o c. part. concert. ἔγνων ... οἰωνὸν ἐόντα advertí que era un águila, Od.15.532, cf. Th.1.25, o prolép. y or. complet. οὐδέ νύ πώ με ἔγνως ὡς θεός εἰμι ni siquiera te diste cuenta de que soy una diosa, Il.22.10, φιάλαν, ἃν οὐδεὶς ἐδύνατο γνώμειν ἐκ τίνος ἐστι Lindos l.c., en v. pas. ἐγνώσθη ἡ βουλή su plan fue descubierto LXX 1Ma.9.60, φυλάττεσθαι ... μὴ γνωσθείη παρὰ τῆς δεσποίνης Hld.1.11.4;
b) c. constr. de part. concert. c. un gen. ὡς γνῶ χωομένοιο al darse cuenta de su ira, Il.4.357, ἆρα γνώσεται ... ἐμοῦ χαριεντιζομένου; Pl.Ap.27a, o c. el suj. παθὼν δέ τε νήπιος ἔγνω el simple aprende con el sufrimiento Hes.Op.218, ὅτε δὴ 'γνων ... ἡττημένος Ar.Eq.658, ἐπειδὰν γνῶσιν ἀπιστούμενοι en cuanto se enteran que no se confía en ellos X.Cyr.7.2.17
•en v. pas. τετελευτηκότα γνωσθῆναι se le encontró muerto Hld.7.11.4;
c) c. inf. ἵνα ... γνῷ τρέφειν τὴν γλῶσσαν ἡσυχωτέραν para que aprenda a cultivar un lenguaje más moderado S.Ant.1089;
d) c. or. interr. indir. o complet. γνώμεναι εἴ μιν ἅπαντες ἀθάνατοι φοβέουσι Il.21.266, ἔγνων ὡς θεὸς ἦσθα h.Ven.186, cf. Il.23.610, Hp.Fract.3, ἵν' ... γνῶθ' ὅτι D.21.143, γνῶθι πῶς ἄλλῳ κέχρηται Epich.245, χαλεπὸν δ' ἐστὶ τὸ γνῶναι εἰ οἶδεν ἢ μή Arist.APo.76a26, en fut. γνώσῃ πῶς aprenderás cómo Arr.Epict.1.18.7;
e) abs. ἔγνων, Ὀδυσσεῦ yo me dí cuenta, Odiseo S.Ai.36;
f) fig. advertir el efecto de una acción sobre la propia persona, comprobar, experimentar sobre uno mismo εὖ νύ τις αὐτὸν γνώσεται Il.18.270, γνώσεται δὲ τὸν Διὸς Διόνυσον E.Ba.859, νῦν ἔγνων τὸν Ἔρωτα Theoc.3.15.
3 en perf. estar enterado, saber εὖ νιν (καιρόν) ἔγνωκεν bien sabe (la ocasión propicia) Pi.P.4.287, ἔλεγε καὶ αὐτὸς μὲν ἐγνωκέναι (τὸ πᾶν) dijo que estaba enterado (de todo) Ach.Tat.2.4.1, del hombre bautizado que posee la verdad οὔκουν ἀτελὴς ὁ ἐγνωκὼς τὸ τέλειον Clem.Al.Paed.1.6.25, abs. οἱ ἐγνωκότες los que poseen la sabiduría Plot.2.9.15, c. dif. constr. ἔγνωκα γὰρ δὴ φωτὸς ἠπατημένη me he dado cuenta, e.e., sé que he sido engañada por el hombre S.Ai.807, ἆρα δῆτ' ἔγνωκας ὡς οὐδὲν λέγεις; ¿pero te das cuenta de que no dices nada? Ar.Nu.1095.
4 ref. a palabras, pensamientos, situaciones entender, comprender ἐγνωκέναι τὸ ῥηθέν Antiph.194.16, ἔδειξα ... οὕτω γινώσκοντα τὸν Ἱπποκράτην he demostrado que así lo entiende Hipócrates Gal.15.744
•abs. γιγνώσκω, φρονέω Od.16.136, Ζεὺς δ' ἄφθιτα μήδεα εἰδὼς γνῶ Hes.Th.551, ἔγνως has comprendido, estás en lo cierto S.Tr.1221, E.Andr.883, γνοὺς δὲ ἐκεῖνος κελεύει ... Th.1.91, ἔγνωκας has acertado (un enigma), Nausicr.1.5.
II en cont. que implican un conocimiento anterior
1 gener. en pres. o fut. en cont. o constr. disyuntiva distinguir, discernir ὄφρ' εὖ γιγνώσκῃς ἠμὲν θεὸν ἠδὲ καὶ ἄνδρα para que distingas a un dios de un hombre, Il.5.128, οἱ τά τε δεινὰ καὶ ἡδέα σαφέστατα γιγνώσκοντες Th.2.40, Τυδεΐδην δ' οὐκ ἂν γνοίης ποτέροισι μετείη no podrías distinguir con qué bando va el Tidida, Il.5.85, cf. 23.497, en v. pas. ἐκ τῆς προκειμένης ἐφόδου γνωσθήσεται πότερον ... Vett.Val.19.22
•medic., sólo pres. reconocer, diagnosticar ἅπερ (τρώματα) ... ἐστὶν ὁρώντα γινώσκειν (heridas) que precisamente es posible reconocer con la vista Hp.VC 10, ἢν ... γινώσκῃς ἔμπυον γινόμενον Hp.Morb.2.27, c. complet. ἢν δέ τι τῶν εἰρημένων πλεονάζῃ, χρὴ γινώσκειν ὅτι ... Hp.Fract.5.
2 gener. aor. (o fut.) reconocer c. ac. αὐτίκα δ' ἔγνω Παλλάδ' Ἀθηναίην Il.1.199, ἴχνια γὰρ ποδῶν ... ῥεῖ' ἔγνων ἀπιόντος Il.13.72, οὐδέ σ' ἐγώ γε πρὶν ἔγνων Od.19.475, τὸν μὲν ἐσελθόντ' ἔγνον ὀφθαλμοὶ πατρός Pi.P.4.120, ὄρνιθας γνῶναι reconocer los pájaros (que sirven para dar un presagio) Od.2.159, cf. Call.Lau.Pall.123, γνῶ ... ἔργα θεῶν Il.16.119, ἵνα ... γνῷ ... ἣν ἄτην Il.1.411, τὴν φωνὴν γνοὺς αὐτοῦ Pl.Prt.310b
•c. gen. ἀλλήλων reconocerse mutuamente οὐδὲ ... γνώτην ἀλλήλων Od.21.36, cf. 23.109
•en v. pas. Ὀρέστης ... ἐγνώσθη δ' ὑπὸ γέροντος E.El.852, cf. HF 1287, ἐπὶ πλέον ἔτι ἐγνώσθη ἡ πρόνοια αὐτοῦ (pero cuando murió) todavía fue más reconocida su capacidad de previsión Th.2.65, Κᾶρες ἐφάνησαν, γνωσθέντες τῇ τε σκευῇ Th.1.8
•en v. med. del aor. sigm. sent. pas. ἀριφραδέες τελέθουσιν γνώσασθαι κύκλοι las órbitas resultan fáciles de reconocer Man.2.51
•en pres. c. matiz de repetición γίγνωσκε δ' ἄρα φρεσὶ πάσας y a todas (las criadas) las iba reconociendo en su corazón, Od.22.501, πῶς ψε καὶ γινώσκομες; ¿cómo les reconocemos? Sophr.l.c., c. dat. instrum. ἀσπίδι γιγνώσκων reconociendo (al Tidida) por el escudo, Il.5.182.
III rel. c. la opinión, el juicio
1 formarse una opinión, pensar, juzgar οἵ περ ... ταὐτὰ ἐγίνωσκον ellos precisamente pensaban lo mismo Hdt.9.2, cf. Th.1.77, Longus 4.11.3, ὀρθῶς γιγνώσκειν περὶ τοῦ μὴ ἐπεξιέναι tener una opinión acertada sobre la negativa a partir Th.2.22
•c. part. concert. c. el suj. ἕως μὲν οὖν ... ἐγίγνωσκέ μου καταψευσάμενος mientras que él pensaba que me estaba engañando Antipho 5.33
•c. interr. indir. αἰ τὸ[ν] ὅρκον παρβαίνοιαν, γνōμαν τὸρ ἰ[α] ρομάορ que los hiaromaos de Olimpia juzguen si han violado el juramento, IO 10.6 (VI/V a.C.)
•c. doble ac. considerar como ταύτην γὰρ ἀγαθὸν πρῶτον ... ἔγνωμεν Epicur.Ep.[4] 129, ἔνθεα δ' ἔργα γνωσῆθ' ἀθανάτας ἄξια τῶδε ναῶ Orph.l.c., τὰ ἐκείνου σωφρόνως ἔγνωκεν ἀπαραίτητα πτώματα Hld.2.7.1.
2 tomar una decisión, decidir, decretar τὰ δίκαι' ... γινώσκειν tomar una decisión justa Hes.Op.281, Lys.22.2, περὶ τῶν αἰτημάτων ... οὕτως γεινώσκω PLond.1912.52 (I d.C.)
•abs. γινώσκειν δὲ ἀγαθοῦ del sabio es propio tomar una decisión Democr.B 229, αὐτὸς γνώσῃ Pl.Grg.505c
•c. interr. indir. σὺ δ' αὐτὸς ἤδη γνῶθι τίνα πέμπειν δοκεῖ decide ya tú mismo a quién quieres enviar A.Th.650, γνῶναί τ' ἔπειτ', ἀρχαῖον ὄνειδος ... εἰ φεύγομεν, Βοιωτίαν ὗν y que decidan luego si nos libramos del viejo oprobio de la ‘cerda beocia’ Pi.O.6.89
•c. inf. no concert. Ἀλυάττεα γὰρ ἔγνωσαν δοῦναι τὴν θυγατέρα decidieron que Aliates entregara a su hija Hdt.1.74, cf. Isoc.17.16, D.C.36.46.1, tb. concert. ἔγνωσαν ... καταδέξασθαι And.Myst.107, cf. Ptol.Geog.1.1
•en v. pas. ser decretado, ser pronunciado, ser tomada una decisión ὠμὸν τὸ βούλευμα καὶ μέγα ἐγνῶσθαι Th.3.36, (κρίσις) ὑπὸ μὲν τῶν ἐχθρῶν ἐγνωσμένη sentencia decretada por los enemigos Isoc.6.30
•impers. ἔγνωσται c. inf. está decidido ἀποθανεῖν μὲν οὖν ἔγνωσται X.Eph.3.10.3.
3 en v. pas. c. suj. de pers. ser encontrado culpable οὔτιν' ... δημηλασίαν ... γνωσθεῖσαι a ninguna suerte de destierro sentenciadas por el pueblo A.Supp.7, cf. IG 13.14.30 (V a.C.), Anaximen.Rh.1431b31.
IV sent. fís., c. ac. de pers. conocer carnalmente, mantener relaciones sexuales euf. por poseer ὁ δέ μ' ἠκολούθησεν ... ἔπειτα ... ἔγνω μ' Men.Fr.382, τάς τε κόρας πρὸ τοῦ γαμίσκεσθαι αὐτὸς ἐγίνωσκεν Heraclid.Lemb.Pol.64
•gener. Ἀδὰμ δὲ ἔγνω Εὔαν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ = conoció Adán a su mujer Eva, LXX Ge.4.1, cf. Plu.Galb.9, Eu.Matt.1.25, Hsch.s.u. ἔγνω
•en v. med. mismo sent. εἰ δέ με γνώσεταί τις αἰσχρῶς Hld.1.8.3.
V factit. dar a conocer, celebrar, cantar γνώσομαι τὰν ὀλβίαν Κόρινθον Pi.O.13.3.
VI χάριν γνῶναι mostrar agradecimiento, dar las gracias, ser reconocido πολλὴν γνοῦσα χάριν X.Eph.3.5.11, cf. Charito 3.2.12
•c. dat. χάριν τῇ τε βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ ... ἔγνω D.C.39.9.1, cf. Charito 8.5.6, χάριν ἐγνωκέναι Clem.Al.Strom.3.3.12.
• Etimología: Pres. c. red. y suf. -σκ- de *gnHu̯3- en grado ø alargado c. ō analóg., cf. lat. nōscō, que c. otros vocalismos ha dado gót. kann, lituan. pažintas, ags. cnāwan.
German (Pape)
[Seite 492] erkennen, kennen; mit Reduplication von der Wurzel γνο, von der auch νόος, entstanden aus γνώος, vgl. nosco, in compos. gnosco, cognosco, agnosco, dignosco; Sp. γινώσκω, als var. lect. auch im Hom., vielleicht sogar überall als Lesart Aristarchs, s. z. B. Scholl. Aristonic. Iliad. 15, 241; fut. γνώσομαι; aor. ἔγνων, γνῶναι, γνούς; ἔγνων = ἔγνωσαν Pind. P. 9, 82 I. 2, 23; vgl. ἐπιγνώῃ; pf. ἔγνωκα, ἔγνωσμαι; aor. p. ἐγνώσθην; – 1) kennen lernen, erkennen, wahrnehmen, nach Plat. Theaet. 209 e = ἐπιστήμην λαβεῖν; Gegensatz δοξάζω Rep. V, 476 d. Von Hom. an überall; absolut, γιγνώσκω, φρονέω· τά γε δὴ νοέοντι κελεύεις, ich verstehe, ich begreife, Odyss. 16, 136. 17, 193. 281; mit accus., εὖ νύ τις αὐτὸν γνώσεται, er wird ihn (zu seinem Schaden) kennen lernen, Il. 18, 270; vgl. Theocr. 3, 15; τοὺς αἰτίους Plat. Phaed. 116 c; τὴν φωνήν, erkennen, Prot. 3100; οἵους αὐτούς, für was für Leute ihr sie ansehen, erkennen werdet, Xen. An. 1, 7, 4; τινός, Odyss. 23, 109 ἦ μάλα νῶι γνωσόμεθ' ἀλλήλων καὶ λώιον; 21, 36 οὐδὲ τραπέζῃ γνώτην ἀλλήλων; Iliad. 4, 357 ὡς γνῶ χωομένοιο, als er bemerkte, daß der Andere zürnte, s. Scholl. Aristonic. u. vgl. Sengebusch Ariston. p. 6 sq.; vgl. Xen. Oec. 16, 3; ἐμοῦ ποιοῦντος Cyr. 7, 2, 18. Gew. folgt ὅτι, auch ὡς, Od. 21, 209; εἰ Il. 21, 266; ἔγνω τὸνἩσίοδον ὅτι ἦν σοφός Plat. Rep. V, 466 c; c. partic., ἔγνων μιν ἐσάντα ἰδὼν οἰωνὸν ἐόντα Od. 15, 532; γνόντες οὐδεμίαν σφίσι τιμωρίαν οὖσαν, daß sie keine Hülfe bekämen, Thuc. 1, 25; Xen. Hell. 3, 1, 9; ἔγνων ἡττημένος, ich merkte, daß ich besiegt sei, Ar. Equ. 658; γιγνώσκω ἀπιστούμενος Xen. Cyr. 7, 2, 17. – S. v. a. wiedererkennen, ἀναγνωρίζειν, Hom. Iliad. 15, 241 νέον δ' ἐσαγείρετο θυμόν, ἀμφὶ ἓγιγνώσκων ἑτάρους, s. Scholl. Aristonic. – 2) Übh. wissen, einsehen, πᾶς ὁ γιγνώσκων, jeder Kluge, Plat. Rep. I, 347 d, wie Sp. auch χάριν γιγνώσκειν für εἰδέναι sagen. – 3) meinen, urteilen, εἴ τις οἴεται – οὐκ ὀρθῶς ἔγνωκεν Dem. 4, 29; ἐγνώκασι, τὸν θάνατον πᾶσι κοινὸν εἶναι Xen. An. 3, 1, 43; vgl. Cyr. 2, 2, 23; ὀρθῶς περί τινος Thuc. 2, 22; Isocr. 4, 139 u. sonst; von richterlicher Entscheidung, erkennen, Her. 6, 85; τὰ δίκαια Dem. 19, 240; ἡ παρανόμως γνωσθεῖσα δίαιτα, widerrechtlich gefälltes Erkenntniß der Schiedsrichter, Dem. 33, 33; κρίσις ἐγνωσμένη ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν Isocr. 6, 30; bei Aesch. Suppl. 7 = verurteilen; auch von den Beschlüssen des Rats u. der Gesetzgeber, χαλεπόν τι γ. περί τινος, hart gegen jem. verfahren, Dion. Hal. 54, 7; übh. beschließen, bestimmen, c. acc. u. inf., Her. 1, 74; vgl. Aesch. Spt. 632 σὺ δ' αὐτὸς γνῶθι τίνα πέμπειν δοκεῖς; ἐγνωσμένον ἐστί, es ist beschlossen, Luc. Nigr. 3. – 4) erkennen, vom Bei schlaf, Callim. ep. 58, 3; Plut. Alex. 21 u. öfter; N.T., z. B. Matth. 1, 25 u. a. Sp., bes. K. S. – 5) Pind. braucht factitiv γνώσομαι Κόρινθον, ich will bekannt machen, preisen, Ol. 13, 3, wie man auch 6, 89 erkl.: πρῶτον μὲν Ἥραν κελαδῆσαι γνῶναί τ' ἔπειτα – εἰ φεύγομεν.
French (Bailly abrégé)
f. γνώσομαι, ao.2 ἔγνων, pf. ἔγνωκα, pqp. ἐγνώκειν;
Pass. f. γνωσθήσομαι, ao. ἐγνώσθην, pf. ἔγνωσμαι;
I. propr. apprendre à connaître : εὖ νύ τις αὐτὸν γνώσεται IL (à sa vaillance et à ses coups) certes il apprendra à le connaître ; οἵους γνώσεσθε τοὺς ἀνθρώπους XÉN (quand je songe) quels vous apprendrez à connaître ces hommes, càd quelle opinion vous aurez d'eux, quand vous aurez appris à les connaître ; ◊ prov. γνῶθι σεαυτόν ARSTT apprends à te connaître toi-même;
II. se rendre compte, d'où
1 comprendre, reconnaître : ἀσπίδι γιγνώσκων IL (le) reconnaissant à son bouclier ; γ. ἠμὲν θεὸν ἠδὲ καὶ ἄνδρα IL discerner un dieu d'avec un homme ; γ. ὄρνιθας OD connaître le vol des oiseaux, càd en comprendre la signification ; γιγνώσκω σε SOPH je te comprends, je te devine ; avec le gén. : γ. ἀλλήλων OD se reconnaître l'un l'autre ; ὡς γνῶ χωομένοιο IL lorsqu'il s'aperçut qu'il se fâchait ; avec un part. en relat. avec le sujet : ἐπειδὰν γνῶσιν ἀπιστούμενοι XÉN lorsqu'ils s'aperçurent qu'on se défiait d'eux ; ἔγνωκα ἠπατημένη SOPH j'ai compris que j'étais trompée ; avec un acc. suivi de ὅτι ou d'un relat. τοὺς Πέρσας γιγνώσκων ὅτι οὕτως ὡπλισμένοι εἰσίν XÉN se rendant compte que les Perses sont ainsi armés ; τῶν Σωκράτην γιγνωσκόντων οἷος ἦν XÉN ceux qui savent bien ce qu'était Socrate ; avec un inf. : ἵνα γνῷ τρέφειν, etc. SOPH afin qu'il apprenne à prendre soin de, etc. ; abs. être sensé, être raisonnable : ἔγνως ἄν SOPH tu serais devenu raisonnable ; particul. dans le dialogue ἔγνων, je comprends, je sais ; ἔγνως, tu as compris, càd tu as raison, tu dis bien;
2 se faire une opinion, juger, penser : ὀρθῶς γ. περί τινος THC juger droitement de qch ; περὶ τῆς βοηθείας ταῦτα γιγνώσκω DÉM au sujet du secours, voilà ce que je pense;
3 en gén. prendre une décision, décider, résoudre : σὺ δ' αὐτὸς γνῶθι τίνα πέμπειν δοκεῖ ESCHL mais décide toi-même qui tu crois devoir envoyer ; ἐγνωσμένον ἐστί LUC c'est chose décidée ; particul. en parl. de décisions judiciaires, politiques, etc.
4 connaître, avoir des relations intimes.
Étymologie: R. Γνω, connaître, avec redoubl. ; cf. lat. gno- dans cognosco, cognomen, etc.
Russian (Dvoretsky)
γιγνώσκω: дор.-ион. и поздн. γῑνώσκω (fut. γνώσομαι; pf. ἔγνωκα; aor. 2 ἔγνων - эп. γνῶν, imper. γνῶθι, conjct. γνῶ - эп. тж. γνώω, inf. γνῶναι - эп. γνώμεναι, part. γνούς; pass.: fut. γνωσθήσομαι, aor. ἐγνώσθην, pf. ἔγνωσμαι)
1 узнавать, познавать, знакомиться (τινά Hom., Xen., Plut.): γνῶθι σεαυτόν Arst. познай самого себя; εἰδέναι τότ᾽ οἰόμεθα ἕκαστον, ὅταν τί ἐστι γνῶμεν Arst. знаем мы, по нашему мнению, (лишь) то, сущность чего мы познали;
2 (об уже знакомом) узнавать, опознавать: γ. τρυφαλείῃ Hom. узнать по щиту; τὴν φωνὴν γνοὺς αὐτοῦ Plat. узнав его голос; γ. ἀλλήλων Hom. узнать друг друга;
3 осознавать, замечать; понимать, знать: ὄρνιθας γνῶναι Hom. знать птиц, т. е. быть сведущим в птицегадании; γιγνώσκω σε Soph. я понимаю тебя, т. е. вижу твои намерения; ὅτε ἔγνων ἡττημένος Arph. когда я увидел, что побежден; ἔγνως ἄν … Soph. ты понял бы …; Ἰόλην ἔλεξας …; Ἔγνως Soph. ты имел в виду Иолу? - Ты угадал; ἵνα γνῷ τρέφειν τὴν γλῶσσαν ἡσυχωέραν Soph. чтобы он умел быть сдержаннее в своих речах; παθὼν ἔγνω погов. Hes., Plat. он научился на горьком опыте; πᾶς ὁ γιγνώσκων Plat. всякий разумный человек;
4 полагать, считать; судить (περί τινος Thuc., Plut.): ταὐτὰ γ. Her., Xen. быть того же мнения; γ. ταῦτα Dem. или οὔτω Xen. держаться следующего взгляда; τἀναντία τινὶ γ. Xen. придерживаться мнения противоположного чьему-л.;
5 решать, определять, постановлять (σὺ δ᾽ αὐτὸς ἤδη γνῶθι τίνα πέμπειν δοκεῖ Aesch.): κρίσις ὑπό τινος ἐγνωσμένη Isocr. вынесенное кем-л. решение; τὴν πόλιν ἐγνωκότος αὐτοῦ κολάζειν Thuc. когда он решил наказать город; ἐγνωσμένον ἐστί Luc. решено;
6 принимать во внимание, учитывать (γνόντες τοῦτον ἐκεῖνον εἶναι τὸν καιρόν, ἐν ᾧ … Thuc.);
7 вступать в половые отношения, познавать (γυναῖκα Plut.; ἄνδρα NT);
8 признавать виновным, осуждать: ψήφῳ πόλεως γνωσθεῖσαι Aesch. подвергшиеся публичному осуждению;
9 делать известным, прославлять (τὰν ὀλβίαν Κορίνθον Pind.).
Greek (Liddell-Scott)
γιγνώσκω: (κατ’ ἀναδιπλ. ἐκ της √ΓΝΟ, ἴδε ἐν τέλ.), Ἰων. καὶ ἀπὸ τοῦ Ἀριστ. γινώσκω, ἀλλὰ γιγνώσκω ἀείποτε παρὰ τοῖς δοκίμοις Ἀττ., πρβλ. γίγνομαι καὶ ἴδε Meisterh. 3 Gr. Att. I. 178, 21· μέλλ. γνώσομαι Ἰλ. Ψ. 497, Ἀττ., σπανίως γνώσω Ἰππ. 3. 7· ὑπάρχει καὶ Κρητικός τις τύπος ἀναγνώονται Συλλ. Ἐπιγρ. 2554. 40·- (περὶ τοῦ ἀορ. α΄ ἴδε κατωτ. Β καὶ ἀναγιγνώσκω)· - πρκμ. ἔγνωκα Ἀττ.·- ἀόρ. β΄ ἔγνων (ὡς εἰ ἐκ ῥήμ. εἰς –μι), Ἰλ., Ἀττ., Ἐπ. γνῶν Ὀδ. Φ. 36, Δωρ. γ΄ πληθ. ἔγνον Πίνδ. Π. 7, 79 καὶ Ἰ. 2, 23 (ἀνέγνον)· προστ. γνῶθι Ἀττ.· ὑποτ. γνῶ, γνῷς, γνῷ, Ἰλ., Ἀττ., Ἐπ. ὡσαύτως γνώω, γνώομεν Ὀδ. Π. 304, γνώωσι Ἰλ. Ψ. 610· εὐκτ. γνοίην Ἰλ., Ἀττ., πληθ. γνοῖμεν (ἀντὶ γνοίημεν) Πλάτ. Ἀλκ. 1. 129Α· ἀπαρέμφ. γνῶναι Ὀδ., Ἀττ., Ἐπ. γνώμεναι Ἰλ. Φ. 266· μετοχ. γνοὺς Ἀττ.– Μέσ., ἀόρ. α΄ γνώσασθαι Μανέθ. 2. 51.– Παθ., μέλλ. γνωσθήσομαι Ἀριστοφ. Νεφ. 918, Θουκ., κτλ.· ἀόρ. ἐγνώσθην Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 7, Εὐρ., κτλ.· πρκμ. ἔγνωσμαι Εὐρ. (Περὶ τῆς ῥίζης ἴδε ἐν τέλ.) Ἀρχίζω νὰ ἐννοῶ, διακρίνω, καταλαμβάνω, σημειῶ, μανθάνω, καὶ ἐν τοῖς παρῳχ. χρόνοις = γνωρίζω, ἐξεύρω, μ. αἰτ., Ὅμ., κτλ.·- ὡσαύτως, διακρίνω, παρατηρῶ· ὡς εὖ γιγνώσκῃς ἠμὲν θεὸν ἠδὲ καὶ ἄνδρα, διὰ νὰ κάμῃς διάκρισιν μεταξὺ θεῶν καὶ ἀνθρώπων, Ἰλ. Ε. 128· ἀσπίδι γιγνώσκων, ἐκ τῆς ἀσπίδος του, διὰ τῆς ἀσπ., αὐτ. 182, πρβλ. 815, 824· εἰρωνικῶς, εὖ νύ τις αὐτὸν γνώσεται, καλὰ θὰ τὸν γνωρίσῃ μὲ ζημίαν του, Σ. 270, πρβλ. 125, Σοφ. Ἀντ. 960, Θεόκρ. 3. 15 (ὡς τὸ Λατ. sentire καὶ scire, Τερ. Εὐν. 1. 1, 21, Βεργ. Ἐκλ. 8. 43)· ἐνίοτε ὡσαύτως μ. γεν., γνώτην ἀλλήλων, ἐγίγνωσκον ἀλλήλους, περὶ ἀλλήλων…, Ὀδ. Φ. 36, πρβλ. Ψ. 109 (ἣν σύνταξιν ἐνίοτε εὑρίσκομεν μετὰ τοῦ εὖ εἰδώς)· οὕτω δὲ καὶ παρὰ πεζοῖς, Ξεν. Οἰκ. 16, 3. 2) ἑπομένων ἐξηρτημένων προτάσεων, γιγνώσκω δ’ ὡς…, ἐννοῶ ὅτι, καταλαμβάνω…, Ὀδ. Φ. 209· ἔγνως ὡς θεός εἰμι, Ἰλ. Χ. 10· ἔγνωκας ὡς οὐδὲν λέγεις Ἀριστοφ. Νεφ. 1095· οὕτω, γιγν. ὅτι… Αἰσχύλ. Πρ. 104, 377, κτλ.· ἵν’ εἰδῆτε ὑμεῖς καὶ γνῶτε ὅτι… Δημ. 561. 12· οὕτω, γνώμεναι εἴ μιν… φοβέουσι Ἰλ. Φ. 266· Τυδείδην δ’ οὐκ ἂν γνοίης, ποτέροισι μετείη Ε. 85· γ. τί πέπονθε Πλούτ. Φιλ. 60D·- οὕτω καὶ μετὰ μετοχ., ἔγνων μιν… οἰωνὸν ἐόντα, ἐνόησα ὅτι ἦτο…, Ὀδ. Ο. 532· γνόντες οὐδεμίαν σφίσι τιμωρίαν οὖσαν Θουκ. 1. 25· ἔγνωκα… ἠπατημένη Σοφ. Αἴ. 807· ἔγνων ἡττημένος ᾐσθάνθην ὅτι ἤμην νικημένος, Ἀριστοφ. Ἱππ. 658, πρβλ. Νεφ. 912· Ἀντιφ. 133. 20, Ξεν. Κύρ. 7. 2, 17· ὡσαύτως μ. γεν., ὅταν ἐνόησεν ὅτι…, ὡς γνῶ χωομένοιο Ἰλ. Δ. 357·- ἀλλὰ μετ’ ἀπαρ., ἵνα γνῷ τρέφειν, διὰ νὰ μάθῃ πῶς νὰ ἀνατρέφῃ, Σοφ. Ἀντ. 1089·- μ. διπλ. αἰτ., καταλαμβάνω ἢ γνωρίζω ὅτι ἄλλος τις εἶναι…, οἵους γνώσεσθε τοὺς ἀνθρώπους Ξεν. Ἀν. 1. 7, 4·- ἀπολ., ὁ γιγνώσκων, ὁ ἐννοῶν, ἀντίθ. πρὸς τὰ γιγνωσκόμενα, τὰ ἐννοούμενα, Πλάτ. Πολιτ. 508Ε· ἀλλά, ὁ γ., ὡσαύτως, ὁ ἐννοῶν τὰ πράγματα καὶ τὰς περιστάσεις, φρόνιμος ἄνθρωπος, συνετός, αὐτ. 347D·- οὕτως ἐν τῷ παθ., εἰ γνωσθεῖεν ᾧ… ἐὰν ἐγίνετο γνωστὸν περὶ αὐτῶν…, Πλάτ. Πρωτ. 342Β. ΙΙ. παρὰ πεζοῖς, παρατηρῶ, καὶ οὕτω σχηματίζω κρίσιν περί τινος πράγματος, κρίνω ἢ νομίζω οὕτω καὶ οὕτω, Ἡρόδ. 9. 2, Θουκ., κτλ.· τἀναντία γ. Ξεν. Ἑλλ. 2. 3, 38· οὕτω γ. ὁ αὐτ. Ἀν. 5. 9, 19, κτλ.· τὰ δίκαια γ. Λυσ. 164. 22· ἃ γιγνώσκω λέγειν (= τὴν ἐμὴν γνώμην λ.) Δημ. 40. 6· περὶ τῆς βοηθείας ταῦτα γιγνώσκω ὁ αὐτ. 14. 18· τοῦτο γιγνώσκων, ὅτι… Μένανδ. ἐν Ἀδηλ. 47, πρβλ. 113· ὡς ἐμοῦ ἀγωνιουμένου, οὕτω γίγνωσκε Ξεν. Κύρ. 2. 3, 15· ἀπολ., αὐτὸς γνώσει Πλάτ. Γοργ. 505C· ἰδίως ἐν διαλόγῳ, ἔγνων, ἐνόησα, ἐννοῶ, καταλαμβάνω, «κατάλαβα», Σοφ. Αἴ. 36· ἔγνως, ἔχεις δίκαιον, «καλὰ λέγεις», ὁ αὐτ. Τρῳ. 221, Εὐρ. Ἀνδρ. 885· ἔγνωκας; Λατ. tenes? Ναυσικρ. Ναυκρ. 1.– Παθ., διακηρύττομαι, γνωστὸς γίνομαι, ἐπὶ ἀποφάσεως ἢ κρίσεως, Θουκ. 3. 36· παρανόμως γνωσθεῖσα δίαιτα Δημ. 903. 11, πρβλ. 1360. 23· κρίσις ἐγνωσμένη ὑπό τινος Ἰσοκρ. 121Ε·- ὡσαύτως, κρίνω, δοκιμάζω, ὁρίζω, ἀποφασίζω νά…, μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., Ἡρόδ. 1. 74, 78., 6. 85, Θουκ. 1. 43, Ἀνδοκ. 14. 28, Ἰσοκρ. 361D, κτλ. 2) ἐπὶ προσώπων, δικαζόμενος εὑρίσκομαι ἔνοχος, κηρύττομαι ἔνοχος, Αἰσχύλ. Ἱκετ. 7· γνωσθέντα ζημιοῦσιν οἱ νόμοι Ἀριστ. Ρητ. Ἀλ. 16, 2. 3) παθ. πρκμ. μετὰ ἐνεργ. σημ., ὡμολόγηκεν ὑμᾶς ὑπάρχειν ἐγνωσμένους, ὅτι εἶσθε ἀποφασισμένοι (ἐκτὸς ἂν ἀναγνωσθῇ ἡμᾶς), Δημ. 303. 27·- πρβλ. γνώμη. ΙΙΙ. γνωρίζω σαρκικῶς, λαμβάνω πεῖραν σαρκικήν, Μένανδ. ἐν Ἀδήλ. 32, Καλλ. Ἐπ. 58. 3, καὶ συχν. παρὰ τοῖς Ἐβδ. IV. γ. χάριν, ὡς τὸ εἰδέναι, μόνον παρὰ μεταγεν., ὡς ἐν Δίωνι Κ. 39. 9, Πλουτ. Γάλβ. 22, κτλ. Β. Σπανιώτατα μεταβ. (πρβλ. ἀναγιγνώσκω), κάμνω γνωστόν, ἐξυμνῶ, κατὰ μέλλ., γνώσομαι τὰν ὀλβίαν Κόρινθον Πίνδ. Ο. 13. 3, πρβλ. 6. 150· κατ’ ἀόρ., πᾶσιν δ’ ἔγνωσεν… Μεγακλέα Συλλ. Ἐπιγρ. 2221. (Ἐκ √ΓΝΟ παράγονται πρὸς τούτοις τὰ νοέω (ὃ ἐ. γνοέω, πρβλ. ἀγνοέω), ἀμφιγνοέω, γνῶναι, (δι’ ἀναδιπλ.) γιγνώσκω, γνώμη, γνωρίζω· πρβλ. Σανσκρ. gn â, ǵânâmi (cognosco), ǵñânam (cognitio)· ǵñâs, ǵñâtis (gnotus ἢ notus)· Λατ. gnosco, notus, nomen, gnarus, i-gnoro· Γοτθ. kunnam (γιγνώσκειν), kunths (γνωστός), kunthi (γνῶσις)· Παλαιο – Σκανδ. kenna· Ἀγγλο – Σαξ. cnâwan· Παλαιο – Γερμ. knâu (Γερμ. kennen), κτλ. – Η ῥίζα αὕτη συνήθως ἀντιτίθεται πρὸς ἑτέραν ὁμοίας σημασίας, ὡς ἐν τῇ Ἑλλ. τὸ γνῶναι πρὸς τὸ ϝειδέναι, ἐν τῇ Ἀγγλ. τὸ know πρὸς τὸ wit ἢ wot, Γερμ. kennen πρὸς τὸ wissen (ἅπερ ἅπαντα ἔχουσιν ἀντιστοιχούσας ῥίζας), ὡς καὶ τὸ Λατ. novisse πρὸς τὸ scire, τὸ Γαλλικὸν connaître πρὸς τὸ savoir, κτλ. Ἡ ἀκριβὴς διάκρισις φαίνεται νὰ εἶναι αὕτη: ὅτι δηλ. τὰ μὲν τῆς πρώτης τάξεως ἐγνωκέναι, novisse, κτλ., σημαίνουσι γνῶσιν ἐκ παρατηρήσεως, τὰ δὲ τῆς δευτέρας εἰδέναι, scire, κτλ., γνῶσιν ἐκ σκέψεως καὶ συλλογισμοῦ, γνόντες δὲ εἰδότας περιορᾶν Θουκ. 1. 60· ἐγὼ δ’ οἶδ’ ὅτι γιγνώσκετε τοῦτον ἅπαντες Δημ. 318. 6· χαλεπόν ἐστι τὸ γνῶναι εἰ οἶδεν ἢ μή, εἶναι δύσκολον νὰ ἐννοήσῃ τις ἂν γνωρίζει ἢ ὄχι, Ἀριστ. Ἀν. Ὕστ. 1. 9, 5, πρβλ. *εἴδω Β. ΙΙ. 1. Ἡ πρώτη τῶν τάξεων τούτων συντάσσεται μετ’ αἰτιατ. συνήθως· ἡ δὲ δευτέρα ἀκολουθεῖται ὑπὸ ἐξηρτημένης προτάσεως ἀπαρεμφ. ἢ (ἐν τῇ Ἑλλην.) ὑπὸ μετοχῆς, ἴδε ἀνωτ. Ι, ἐν τέλ. Ἡ διάκρισις ἧττον αὐστηρῶς τηρεῖται ἐν τῇ Ἑλληνικῇ ἢ ἐν ἄλλαις γλώσσαις. Τὸ γιγνώσκω, συντασσόμενον ὡς τὸ οἶδα, σημαίνει: καταλαμβάνω, ἐννοῶ, ἴδε ἀνωτ. Ι. 2.) γιζί, ἡ, εἶδος κασσίας, Γαλην.· γίζιρ ἢ ζίγιρ Διοσκ. 1. 12.
English (Autenrieth)
fut. γνώσομαι, γνώσεαι, aor. ἔγνων, subj. γνώω, -ομεν, -ωσι, inf. γνώμεναι: come to know, (learn to) know, the verb of insight; γιγνώσκων ὅ τ' ἄναλκις ἔην θεός, ‘perceiving,’ Il. 5.331; ἀμφὶ ἓ γιγνώσκων ἑτάρους, ‘recognizing,’ Il. 15.241; ὁμηλικίην ἐκέκαστο | ὄρνῖθας γνῶναι, in ‘understanding’ birds, Od. 2.159.
English (Thayer)
(Attic γιγνώσκω, see γίνομαι at the beginning; from ΓΝΟΩ, as βιβρώσκω from ΒΡΟΩ); (imperfect ἐγίνωσκον); future γνώσομαι; 2nd aorist ἔγνων (from ΓΝΩΜΙ), imperative γνῶθι, γνώτω, subjunctive γνῷ (3rd person singular γνοῖ, L T Tr WH, for R G γνῷ (Buttmann, p. 46 (40); cf. δίδωμι at the beginning)), infinitive γνῶναι, participle γνούς; perfect ἔγνωκα (ἔγνωκαν for ἐγνωκασι, see references in γίνομαι at the beginning); pluperfect ἐγνώκειν; passive (present 3rd person singular γινώσκεται (Tr marginal reading)); perfect ἐγνωσμαι; 1st aorist ἐγνώσθην; future γνωσθήσομαί; in Greek writings from Homer down; the Sept. for יָדַע; Latin nosco, novi (i. e. gnosco, gnovi); I. universally:
1. to learn to know, come to know, get a knowledge of; passive to become known: with the accusative, γινώσκεται, Tr marginal reading T 2,7); τί ἐκ τίνος, τινα or τί ἐν τίνι, to find a sign in a thing by which to know, to recognize in or by something, κατά τί γνώσομαι τοῦτο, the truth of this promise, περί τῆς διδαχῆς, ὅτι, τί, ἀπό τίνος to learn from one, ὑπό τοῦ Θεοῦ γινώσκεσθαι, Winer's Grammar, § 39,3Note 2; Buttmann, 55 (48)); negatively, in the sentence of Christ οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς, I never knew you, never had any acquaintance with you, to perceive, feel: ἔγνω τῷ σώματι, ὅτι etc. ἔγνων δύναμιν ἐξελθοῦσαν ἀπ' ἐμοῦ, to know, understand, perceive, have knowledge of;
a. to understand: with the accusative, τά λεγόμενα, ἅ ἀναγινώσκεις, ὅτι, τί, ὁ κατεργάζομαι οὐ γινώσκω I do not understand what I am doing, my conduct is inexplicable to me, to know: τό θέλημα, τάς καρδίας, τόν μή γνόντα ἁμαρτίαν ignorant of sin, i. e. not conscious of having committed it, ἐπιστολή γινωσκομένη καί ἀναγινωσκομένη, τινα, to know one, his person, character, mind, plans: ὅτι, Ἑλληνιστί γινώσκειν, to know Greek (graece scire, Cicero, de fin. 2,5): ἐπίστασθαί Συριστί, Xenophon, Cyril 7,5, 31; graece nescire, Cicero, pro Flac. 4,10); ἴστε ( ἐστε) γινώσκοντες ye know, understanding etc. (R. V. ye know of a surety, etc.), Winer's Grammar, 355 (333); (cf. Buttmann, 51 (44); 314 (269)). imperative γινώσκετε know ye: Winer's Grammar, 18), found also in Greek writings from the Alexandrian age down, γινώσκω is used of the carnal connection of male and female, rem cum aliquo or aliqua habere (cf. our have a (criminal) intimacy with): of a husband, Callimachus (260 B.C.>) epigr. 58,3; often in Plutarch; cf. Vögelin, Plutarch, Brut., p. 10ff; so also Latin cognosco, Ovid. met. 4,596; novi, Justin Martyr, hist. 27,3, 11). II. In particular γινώσκω, to become acquainted with, to know, is employed in the N.T. of the knowledge of God and Christ, and of the things relating to them or proceeding from them;
a. τόν Θεόν, the one, true God, in contrast with the polytheism of the Gentiles: τόν μόνον ἀληθινόν Θεόν, τόν Θεόν, the nature and will of God, in contrast with the false wisdom of both Jews and Gentiles, τόν πατέρα, the nature of God the Father, especially the holy will and affection by which he aims to sanctify and redeem men through Christ, γνῶθι τόν κύριον, the precepts of the Lord, τό θέλημα (of God), νοῦν κυρίου, τήν σοφίαν τοῦ Θεοῦ, τάς ὁδούς τοῦ Θεοῦ, Χριστόν, his blessings, Χριστόν ἐγνωκέναι κατά σάρκα, γινώσκειν, ἐγνωκέναι Χριστόν denotes to come to know, to know, his Messianic dignity (τόν ἀπ' ἀρχῆς, γινώσκομαι ὑπό τῶν ἐμῶν, γινώσκουσιν με τά ἐμά)); his love of God (πιστεύειν and γινώσκειν, at one time putting πιστεύειν first: γινώσκειν: R G, for which L T Tr WH read ἵνα γνῶτε καί γινώσκητε (R. V. know and understand)); L brackets καί ἔγνωσαν); γνῶναι ... τά τοῦ πνεύματος the things which proceed from the Spirit, τό πνεῦμα τῆς ἀληθείας καί τό πνεῦμα τῆς πλάνης, τά μυστήρια τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, τήν ἀλήθειαν, SYNONYMS: γινώσκειν, εἰδέναι, ἐπίστασθαί, συνιέναι: In classic usage (cf. Schmidt, chapter 13), γινώσκειν, distinguished from the rest by its original inchoative force, denotes a discriminating apprehension of external impressions, a knowledge grounded in personal experience. εἰδέναι, literally, 'to have seen with the mind's eye,' signifies a clear and purely mental perception, in contrast both to conjecture and to knowledge derived from others. ἐπίστασθαί primarily expresses the knowledge obtained by proximity to the thing known (cf. our understand, German verstehen); then knowledge viewed as the result of prolonged practice, in opposition to the process of learning on the one hand, and to the uncertain knowledge of a dilettante on the other. συνιέναι implies native insight, the soul's capacity of itself not only to lay hold of the phenomena of the outer world through the senses, but by combination (σύν and ἰέναι) to arrive at their underlying laws. Hence, συνιέναι may mark an antithesis to sense-perception; whereas γινώσκειν marks an advance upon it. As applied e. g. to a work of literature, γινώσκειν expresses an acquaintance with it; ἐπίστασθαί the knowledge of its contents; συνιέναι the understanding of it, a comprehension of its meaning. γινώσκειν and εἰδέναι most readily come into contrast with each other; if εἰδέναι and ἐπίστασθαί are contrasted, the former refers more to natural, the latter to acquired knowledge. In the N.T., as might be expected, these distinctions are somewhat less sharply marked. Such passages as γινώσκω and οἶδα are nearly interchangeable; yet see know ... perceive), and the characteristic use of εἰδέναι by John to describe our Lord's direct insight into divine things: Lightfoot's note on Green, 'Critical Notes' etc., p. 75 (on γινώσκω and ἐπίσταμαι are associated in Green, as above, p. 97); οἶδα and γινώσκω in οἶδα and ἐπίσταμαι in ἀναγινώσκω, διαγινώσκω, ἐπιγινώσκω, καταινώσκω, προγινώσκω.]
Greek Monolingual
και γινώσκω (AM γιγνώσκω και γινώσκω)
1. φρ. «γνῶθι σ’ αὐτόν» — γνώρισε, μάθε τον εαυτό σου
2. (μτχ. παθ. παρακμ.) εγνωσμένος, -η, -ο
γνωστός, αποδεκτός
νεοελλ.
(με αρθρ. ως ουσ.) «το γνώθι σ’ αυτόν» — η αυτογνωσία, η αυτεπίγνωση
μσν.
είμαι συνηθισμένος, συνηθίζω να...
αρχ.
Ι. 1. αρχίζω να εννοώ, καταλαβαίνω, αντιλαμβάνομαι, (και στους ιστορικούς χρόνους) ξέρω, γνωρίζω παρατηρώντας, ύστερα από παρατήρηση (διακρίνεται από το οίδα
γνωρίζω ύστερα από συλλογισμό ή σκέψη)
2. ξεχωρίζω, διακρίνω, αναγνωρίζω
3. αισθάνομαι, συναισθάνομαι, νιώθω
4. θεωρώ ως, εκλαμβάνω
5. (στους πεζογράφους κυρίως) σχηματίζω μια κρίση, παρατηρώ και κρίνω, έχω τη γνώμη
6. κρίνω κάποιον, δικάζω, εκδίδω απόφαση
7. (και εκκλ.) γνωρίζω σαρκικώς, αποκτώ σαρκική πείρα
8. κάνω γνωστό, εξυμνώ, εκθειάζω
9. «γιγνώσκω χάριν» — χρωστάω ευγνωμοσύνη
II. παθ.
1. γίνομαι γνωστός, γίνεται γνωστό για μένα ότι.
2. (για αποφάσεις δικαστικές ή προτάσεις) κηρύσσομαι, απαγγέλλομαι, γνωστοποιούμαι
3. (για πρόσωπα) κηρύσσομαι ένοχος ύστερα από δίκη
4. (ο παρακμ. με ενεργ. σημ.) ἔγνωσμαι
είμαι αποφασισμένος, έχω πάρει απόφαση
5. (η μτχ. ουδ. πληθ. ως ουσ.) τα γιγνωσκόμενα
αυτά που εννοεί κανείς, το αντικείμενο της παρατήρησης
III. 1. (σε αντίθ. με την ενεργ. μτχ. ενεστ.) ὁ γιγνώσκων
α) αυτός που γνωρίζει, αντιλαμβάνεται
β) (επεκτ.) αυτός που εννοεί τα πράγματα και τις περιστάσεις, φρόνιμος, συνετός
2. φρ. (συνήθ. σε διάλογους) (αόρ. β) α) ἔγνων
καταλαβαίνω
β) ἔγνως
έχεις δίκιο, σωστά.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο ενεστ. γιγνώσκω έχει θέμα γνω - (< ινδοευρ. ρίζα gnō - «ξέρω, αναγνωρίζω») και χαρακτηρίζεται από ενεστ. αναδιπλασιασμό και επίθημα -σκ -, που εκφράζει την πραγματοποίηση της πράξεως έπειτα από επανειλημμένες προσπάθειες. Ο ενεστ. -αλλά χωρίς αναδιπλασιασμό (πρβλ. επιδαυρ. γνώσκω)
απαντάται σε άλλες ινδοευρ. γλώσσες
πρβλ. λατ. nōscō, αρχ. περσ. xšnāsa (hiy) «να παρατηρείς». το β' ενικό πρόσ. της ευκτ. αορ. γνοίης (οριστ. έγνων) αντιστοιχεί με το αρχ. ινδ. jneyāh. To ρηματ. όνομα γνωτός < gnō -tό -s (του οποίου το — ō- αντί -ŏ- πρβλ. δίδωμι: δο-τός, τίθημι: θε-τός— είναι πιθ. υστερογενές από τους ρηματικούς τύπους) ταυτίζεται με λατ. nōtus, αρχ. ινδ. jnātά -. To ίδιο θέμα εμφανίζεται και στον παρακμ. έγνωκα, λατ. nōvī, αρχ. ινδ. jajnau. To ουσ. γνώσις < gnō -ti ταυτίζεται με λατ. nōti -ō, αρχ. ινδ. -jnāti-, αλλά ίσως η ταύτιση αυτή οφείλεται σε νεώτερο σχηματισμό. Μεταπτωτική σχέση της ρ. γνω- με άλλες βαθμίδες ρίζας (π. χ. gon-, πρβλ. γερμ. γοτθ. kann, gnƏ-, λιθ. pažintas «γνωστός», gnẽ, αγγλοσαξ. cnāwan «ξέρω») προϋποθέτει κοινή αναγωγή σε αρχική δισύλλαβη ρίζα. Η ομοηχία εξάλλου του ρ. γιγνώσκω με το ρ. γίγνομαι—στην οποία οφείλεται εν μέρει και η ευρύτερη διάδοση στην Ελληνική της ρίζαςgnō— οδήγησε στην υπόθεση ετυμολογικής σχέσεως τών δύο ρημάτων, η οποία θα προϋπέθετε ομοίως αναγωγή σε αρχική δισύλλαβη ρίζα (γενη-) και η οποία εν πάση περιπτώσει δεν είναι δυνατόν να αποδειχθεί. Ο τ. γῖνώσκω, ο οποίος επικράτησε στις περισσότερες διαλέκτους κατά τους ιστορικούς χρόνους, προήλθε από το γιγνώσκω, με ερρίνωση του δεύτερου -γ-, εξαιτίας ανομοιώσεως προς το πρώτο, και εν συνεχεία αποβολή αυτού, με έκταση του φωνήεντος -ι, δηλ. gĭgno- > gĭnno- > gĭyno- > gīno - (πρβλ. και γίγνομαι / γίνομαι). Στις διάφορες ινδοευρ. γλώσσες δύο ήταν οι βασικές σημασίες που εκφράστηκαν με λέξεις αυτής της οικογένειας: α) «ξέρω (κάτι) ως γεγονός»
β) «γνωρίζω, έχω γνώση (προσώπου ή πράγματος)». Οι λέξεις που δήλωναν τις σημασίες αυτές ήταν αρχικά, και σε ορισμένες γλώσσες εξακολουθούν να είναι, διαφορετικές, αλλά πολλές φορές η διάκριση δεν είναι σαφής (πρβλ. γαλλ. savoir, που σε μερικές φράσεις η σημασία του δύσκολα ή και καθόλου δεν διακρίνεται από αυτήν του connaitre). Οι λέξεις που εκφράζουν τη δεύτερη σημασία είναι πιο διαδεδομένες, με αποτέλεσμα σε αρκετές γλώσσες να χρησιμοποιούνται για να δηλώσουν και την πρώτη σημασία. Εξάλλου ορισμένες λέξεις με τη σημ. «ξέρω» εξελίχθηκαν σημασιολογικά από τη σημ. «ξέρω πώς (να κάνω κάτι)» στη σημ. του «μπορώ» — πρβλ. αγγλ. can, γερμ. konnen (π. χ. ich kann Deutsch «ξέρω γερμανικά»), λιθ. moketi «ξέρω πώς, μπορώ». Η αντίθετη εξέλιξη παρατηρήθηκε στο ελλ. επίσταμαι «γνωρίζω πώς να κάνω κάτι» (Ομ.) και αργότερα «γνωρίζω καλά, είμαι ειδήμων, ξέρω». Ο αρχ. παρακμ. οίδα (< woida «έχω δει» και μετά «ξέρω» < ινδοευρ. weid - «βλέπω») με σημ. ενεστώτα, του οποίου η β 'σημ. είτε ίσχυσε και για τους άλλους χρόνους είτε καθιερώθηκε μια ξεχωριστή κλίση γι' αυτή τη σημ. Στη Νέα Ελληνική αντί του γιγνώσκω και τών συνωνύμων του χρησιμοποιούνται τα γνωρίζω και ξέρω— < μσν. (η) ξευρω.
ΠΑΡ. γνώμη, γνώμονας (Α γνώμων), γνώριμος, γνώση(-ις), γνώστης, γνωστόςαρχ. γνωστήρ - αρχ.-μσν. γνωτός.
ΣΥΝΘ. αναγιγνώσκω (και αναγινώσκω), διαγιγνώσκω, καταγιγνώσκω, μεταγιγνώσκω, προγιγνώσκω - αρχ. ανταναγιγνώσκω, απαναγιγνώσκω, απογιγνώσκω, διαγιγνώσκω, διαναγιγνώσκω, εγγιγνώσκω (και εγγινώσκω), εξαναγιγνώσκω, επαναγιγνώσκω, επιγιγνώσκω (και επιγινώσκω), επιδιαγιγνώσκω (και επιδιαγινώσκω), καταγιγνώσκω (και καταγινώσκω), καταναγιγνώσκω, παραγιγνώσκω (και παραγινώσκω), προαναγιγνώσκω, προαπογιγνώσκω, προγιγνώσκω, προδιαγιγνώσκω, προεπιγιγνώσκω, προκαταγιγνώσκω, προσαναγιγνώσκω, προσγιγνώσκω, προσκαταγιγνώσκω, συγγιγνώσκω (και συγγινώσκω), συγκαταγιγνώσκω (και συγκαταγινώσκω), συναναγιγνώσκω, συνδιαγιγνώσκω, συμπρογιγνώσκω, υπαναγιγνώσκω)].
Greek Monotonic
γιγνώσκω: Ιων. και στα μεταγεν. ελλ. γινώσκω, μέλ. γνώσομαι, παρακ. ἔγνωκα, αόρ. βʹ ἔγνων (όπως από ρήμα σε -μι), Επικ. γνῶν, υποτ. γνῶ, Επικ. γνώω, γνώομεν, γνώωσι, απαρ. γνῶναι, Επικ. γνώμεναι· Παθ., μέλ. γνωσθήσομαι, αόρ. αʹ ἐγνώσθην, παρακ. ἔγνωσμαι·
I. μαθαίνω να γνωρίζω, αντιλαμβάνομαι, κατανοώ, μαθαίνω, σημειώνω, και στους παρελθοντικούς χρόνους γνωρίζω· με αιτ., σε Όμηρ. κ.λπ.· επίσης, διαχωρίζω, διαφοροποιώ, διακρίνω, ὡς εὖ γιγνώσκῃς ἠμὲν θεὸν ἠδὲ καὶ ἄνδρα, να διαχωρίζεις τους θεούς από τους ανθρώπους, σε Ομήρ. Ιλ.· με γεν., γνώτην ἀλλήλων, γνώριζε ο ένας την ύπαρξη του άλλου, σε Ομήρ. Οδ.· γνῶ χωομένοιο, γνώριζε ότι ήταν θυμωμένος, σε Ομήρ. Ιλ.· με μτχ., ἔγνων μιν οἰωνὸν ἐόντα, αντιλήφθηκα ότι ήταν πτηνό ως ένδειξη οιωνού, σε Ομήρ. Οδ.· ἔγνων ἡττημένος, ένιωσα πως είχα ηττηθεί, σε Αριστοφ.· επίσης με απαρ., ἵνα γνῷ τρέφειν, για να μπορέσει να μάθει πώς να ανατρέφει, σε Σοφ.
II. παρατηρώ, σχηματίζω γνώμη, κρίση για μια κατάσταση, κρίνω ή σκέπτομαι μ' αυτόν τον τρόπο, σε Ηρόδ., Αττ.· στους διαλόγους: ἔγνων, καταλαβαίνω, σε Σοφ. — Παθ., εκφέρομαι, διακηρύσσομαι, γίνομαι γνωστός, λέγεται για πρόταση, απόφαση ή κρίση, σε Θουκ. κ.λπ.· επίσης, κρίνω, αποφασίζω, ορίζω, εκδίδω διάταγμα, με αιτ. και απαρ., σε Ηρόδ. κ.λπ. (το γιγνώσκω είναι αναδιπλασιασμός από √ΓΝΩ, πρβλ. γνῶναι, γνωτός κ.λπ.· όμοια με το Λατ. gnosco).
Frisk Etymological English
Grammatical information: v.
Meaning: come to know, perceive (Il.).
Other forms: Ion. etc. γινώσκω (cf. γίνομαι beside γίγνομαι), Epidaur. γνώσκω, aor. γνῶναι, perf. ἔγνωκα, fut. γνώσομαι, with analog. -σ- γνωσθῆναι, ἔγνωσμαι, later σ-aor. γνώσασθαι (Man.)
Compounds: Many compounds on which see the dictionaries.
Derivatives: γνῶσις inquiry, knowledge (Ion.-Att.), often in comp., e.g. ἀνά-γνωσις recognizing to ἀνα-γιγνώσκω recognize; γνώμη thought, judgement (Thgn.); rare γνῶμα token, opinion (Hdt.); usual γνώμων m. (f.) interpreter, expert etc. (Ion.-Att.; from there Lat.-Etr. grōma, Lat. norma); - γνωτός known (Il.), often with -σ- γνωστός (A.; ἄγνωστος Od.) as in γνωστήρ surety, witness (X.), γνώστης id. (LXX), etc. - Separate with ρ-suffix γνώριμος well-known, familiar (Od.), γνωρίζω make known, become acquainted with (Ion.-Att.), γνώρισις, γνώρισμα, γνωρισμός, γνωριστής etc. - With unexplained vocalism ἀγνοέω not perceive, recognize (Il.; ἠγνοίησα with false -οι-; s. Chantr. Gramm. hom. 1, 99) with ἀγνοία, ἄγνοια (Att.), after νοέω and compounds?, ἀνοία, ἄνοια etc.; not from *ἄγνο-Ϝος beside ἀγνώς, ἀγνῶτος unknown (Od.).
Origin: IE [Indo-European] [376] *ǵenh₃- recognize, get to know
Etymology: γιγνώσκω resembles Lat. (g)nōscō, OP xšnāsa- in xšnāsāhiy you shall recognize (subj.) etc., also Alb. ńoh, but these have full grade *ǵneh₃- whereas Greek probably has zero *ǵn̥h₃-sk-; so γνωτός resembles Lat. nōtus, Skt. jñātá- (and OIr. gnāth known, Toch. B a-knātse unknowing), but the Greek form is rather *ǵn̥h₃tos. Cf. further OCS znajǫ, znati recognize. On ἀγνοέω s. above; on γέγωνα s. v. Old ablaut e.g. in Goth. kann, pl. kunnum, ptc. kunÞs known (*ǵnh₃-to); (unclear OE. cnāwan know); Lith. žénklas token (with acute from *ǵenh₃-), pa-žìntas known, Arm. aor. can-eay I recognized (zero grade). - With γνώριμος cf. Lat. gnārus < *ǵnh₃-ro. - γνῶσις = Lat. nōti-ō = Skt. -jñāti- can be independent formations.
Middle Liddell
γιγνώσκω ις ρεδυπλ. φρομ Ροοτ !γνω, cf. γνῶναι, γνωτός, etc.: so Lat. gnosco.]
I. to learn to know, to perceive, mark, learn, and in past tenses, to know, c. acc., Hom., etc.:—also to discern, distinguish, ὡς εὖ γιγνώσκηις ἠμὲν θεὸν ἠδὲ καὶ ἄνδρα that thou mayst discern between gods and men, Il.: c. gen., γνώτην ἀλλήλων were aware of each other, Od.; γνῶ χωομένοιο was aware of his being angry, Il.:—c. part., ἔγνων μιν οἰωνὸν ἐόντα perceived that he was a bird of omen, Od.; ἔγνων ἡττημένος I felt that I was beaten, Ar.:—but c. inf., ἵνα γνῶι τρέφειν that he may learn how to keep, Soph.
II. to observe, to form a judgment on a matter, to judge or think so and so, Hdt., Attic: in dialogue, ἔγνων I understand, Soph.:—Pass. to be pronounced, of a sentence or judgment, Thuc., etc.:— also, to judge, determine, decree that…, c. acc. et inf., Hdt., etc.
Frisk Etymology German
γιγνώσκω: {gignṓskō}
Forms: ion. usw. γινώσκω (vgl. γί̄νομαι neben γίγνομαι), epidaur. γνώσκω, Aor. γνῶναι, Perf. ἔγνωκα, Fut. γνώσομαι, mit analog. -σ- γνωσθῆναι, ἔγνωσμαι, später σ-Aor. γνώσασθαι (Man.)
Grammar: v.
Meaning: erkennen, kennenlernen (seit Il.).
Derivative: Ableitungen: γνῶσις Erkenntnis, Einsicht (ion. att.), oft in Komp., z. B. ἀνάγνωσις ‘das Wiedererkennen, das (Vor)lesen’ zu ἀναγιγνώσκω ‘erkennen, (vor)lesen’; γνώμη Erkennung, Gedanke, Ansicht (Thgn., Hdt., Pi. usw.) mit γνωμίδιον (Ar.) und γνωμικός (spät); selten γνῶμα Kennzeichen, Ansicht (Hdt., A. usw.) mit γνωματεύω (Pl. usw.); gewöhnlich dagegen γνώμων m. (f.) Kenner, Beurteiler (ion. att.; daraus wahrscheinlich lat.-etr. grōma, lat. norma, s. W.-Hofmann s. vv.); zu γνώμη, γνῶσις s. bes. Snell Die Ausdrücke für den Begriff des Wissens in der vorplat. Philosophie. 1924; — γνωτός erkannt, bekannt (Il., S.), gewöhnlich mit analog. -σ- γνωστός (A., S., Pl. usw.; ἄγνωστος seit Od.) wie in γνωστήρ Identitätszeuge, Bürge (X., Pap., vgl. Schaefer Mus. Helv. 6, 49ff.) und γνώστης ib. (LXX, NT, Pap. usw.); öfters in Komp., z. B. ἀναγνώστης zu ἀναγιγνώσκω (vgl. oben); ebenso γνωστικός zur Einsicht gehörig, theoretisch (Pl., Arist. usw.) und das Denominativum γνωστεύω die Identität erkennen mit γνωστεία (Pap.). — Für sich stehen mit ρ-Suffix γνώριμος erkennbar, bekannt, nobilis (seit Od.) und γνωρίζω erkennen, kundtun (ion. att.) mit γνώρισις, γνώρισμα, γνωρισμός, γνωριστής, γνωριστικός (Pl., Arist. usw.); zu Grunde liegt ein nominaler ρ-Stamm (*γνῶρον?), Einzelheiten bei Arbenz Die Adj. auf -ιμος 24 und 31f.; vgl. auch unten. — Mit abweichendem Vokal ἀγνοέω ‘nicht (er)kennen’ (seit Il.; ἠγνοίησα mit falschem -οι-; s. z. B. Chantraine Gramm. hom. 1, 99) mit ἀγνοία, ἄγνοια (att.), wahrscheinlich nach νοέω und Zus.-setzungen, ἀνοία, ἄνοια usw.; die Annahme eines Adjektivs *ἄγνοϝος (Schwyzer 472 A. 8 mit Solmsen und Anderen) neben ἀγνώς, ἀγνῶτος unbekannt (seit Od.) ist (trotz lat. cognĭtus) entbehrlich.
Etymology: Das Präsens γιγνώσκω ist bis auf die Reduplikation (epidaur. γνώσκω) mit lat. (g)nōscō, apers. xšnāsa- in xšnāsāhiy du sollst merken (Konj.) usw., wohl auch mit alb. ńoh identisch; dem Aor. Opt. 2. sg. γνοίης (= *γνοίιης) entspricht aind. jñeyā́ḥ (γνώσασθαι dagegen späte Parallelbildung zu aind. á-jñāsam); identisch sind ebenfalls γνωτός, lat. nōtus, aind. jñātá- (wozu noch air. gnāth gewohnt, bekannt, toch. B a-knātse unwissend). In allen drei Sprachen hat sich die einsilbige langvokalische Wurzelform mit ō-Farbe fast ausnahmslos durchgesetzt (vgl. noch ἔγνωκα, lat. nōvī, aind. jajñaú usw.), ebenso in aksl. znajǫ, znati erkennen. Aus diesem Rahmen fällt im Griechischen außer der Neubildung ἀγνοέω (s. oben) nur das semantisch isolierte γέγωνα (s. d.); es läßt ein altes Ablautsystem ahnen, das sich auch sonst, z. B. in got. usw. kann, pl. kunnum, Part. kunþs bekannt (daneben z. B. ags. cnāwan ‘know’ aus idg. *ĝnē-), lit. žénklas Zeichen (mit Stoßton aus einer zweisilbigen Wurzelform *ĝenə-), pa-žìntas bekannt, pa-žį́stu ich erkenne, arm. Aor. can-eay ich erkannte (mit Tiefstufe) verrät. — Zu γνώριμος vgl. lat. ignōrō, dessen ō aber wegen des isolierten und darum alten ā in gnārus als Neubildung verdächtig ist (W.-Hofmann s. gnārus m. Lit.). — Die Gleichung γνῶσις = lat. nōti-ō = aind. -jñāti- kann natürlich in Anbetracht der großen Produktivität der betreffenden Suffixe auf Neubildung beruhen. Das gleiche gilt von den ebenfalls übereinstimmenden γνῶμα, aruss. znamę (unsicher phryg. κνουμανει [Dat.] Grab). In seiner allgemeinen phonetischen Struktur an das Verb für geboren werden, erzeugen erinnernd (s. γίγνομαι), unterscheidet sich γιγνώσκω davon vor allem durch die früh um sich greifende Wurzelform ĝnō-. Daß diese beiden Verba ursprünglich identisch gewesen wären (s. die Lit. bei WP. 1, 578, W.-Hofmann s. nōscō, vgl. noch s. γόνυ), ist eine Annahme, die sich streng genommen weder beweisen noch widerlegen läßt, aber eben deswegen wie alle derartigen Hypothesen, die mit ganz unbekannten vorgeschichtlichen Größen operieren, völlig ohne Interesse ist.
Page 1,308-309
Mantoulidis Etymological
(=γνωρίζω, καταλαβαίνω, φρονῶ). Ἀπό ρίζα νο- (νοῦς, νοέω), μέ ἕνα γ στήν ἀρχή → γνο (ἀγνοῶ). Μέ μετάπτωση → γνω, μέ ἐνεστ. ἀναδ. γι καί πρόσφ. σκ → γι-γνώ-σκ-ω.
Παράγωγα: γνώμη (=σκέψη, κρίση, διάθεση, ἀπόφαση), συγγνώμη, γνῶμα, τό (=ἀπόδειξη), γνωμηδόν, γνωμικός, γνώμων (=κριτής, κανόνας), ἀγνώμων (=ἀλόγιστος), εὐγνώμων, βαθυγνώμων (=βαθυστόχαστος), ἀνεπιγνώμων (=αὐτός πού ἀγνοεῖ κάτι), γνωρίζω, γνώριμος, γνώρισμα, γνῶσις, ἀνάγνωσις, ἐπίγνωσις, ἀπόγνωσις, διάγνωσις, γνωστέον, γνωστήρ, γνώστης, γνωστικός, γνωστός, γνωτός, ἄγνωστος, ἀνεπίγνωστος, ἀνάγνωσμα, ἀναγνωστικόν. Ἴσως ἀπό τή ρίζα νοκαί ἡ λέξη ὄνομα (λατ. nomen) μέ ο προθεματ. καί κατάληξη -μα.
Lexicon Thucydideum
cognoscere, scire, discere, compertum habere, to get to know, know, learn, ascertain, 1.25.1, 1.36.1, 1.91.2. 1.102.4, 1.106.2, (re cognita, when the matter was learned) κτἑ.1.141.2, 2.4.1, 2.12.4, 2.13.1, 2.40.3, 2.48.3, 2.62.3, 2.64.3, 2.81.5, 3.13.1, 3.28.1, 3.37.1, [vulgo commonly ἀδύνατός] 3.40.8. 3.46.2, 3.52.2, 3.78.2. 3.111.2, 3.113.5, 4.14.1. 4.18.1. 4.22.2, 4.27.3, 4.4.1. 4.28.2, 4.34.1, 4.37.1, 4.44.4. 4.60.2, 4.61.2. 4.61.6. 4.63.2, 4.67.3, 4.69.1, 4.125.1, 4.126.6. 4.128.1. 5.15.2, 5.44.1, 5.59.1. 6.2.1, 6.19.2. 6.21.2. 6.33.1. 6.38.1. 6.55.1, 6.64.1. 6.64.2, 6.80.3, 84, sq. following ὅτι.6.89.6. 6.92.5. 6.102.2, 7.3.3, 7.4.3. 7.67.4, 7.77.7, 7.81.1, 7.77.4, 7.83.5, 8.1.1. 8.12.1. 8.50.1, 8.71.2. 8.102.1, 8.104.2, 8.104.4. 8.105.3.
PASS. 1.124.2, 2.65.6, 6.64.1, —
intelligere, to understand, 1.86.1, 1.126.6, 1.134.1, 2.40.2, 2.43.1,
item likewise 2.60.5
et and 2.6.1. 4.50.2, 5.85.1, —
agnoscere, to recognize, 1.51.5,
PASS. 1.8.1, 5.103.1, —
existimare, censere, iudicare, to judge, be of the opinion, 1.43.2, 1.69.3, 1.77.6, 2.22.1, 3.16.1, (errare, to wander, err). 3.37.3, 3.44.3, 3.48.1, 3.56.7, 4.60.1,
item cum likewise with ὅτι,4.62.3, et and 4.92.4. 6.8.2, 6.9.2, 6.13.1. 6.18.7, 6.20.1, 6.37.2, (eo usque iudico, I judge to this point, vel or tantum abest ut ita sentiam, so far from feeling this way, cf. Popp. adn. compare Poppo's note). 7.42.3. 7.47.4, 8.67.3, 8.68.1, 8.68.4, —
consilium capere, decernere, statuere, to adopt a plan, decide, determine, 1.70.2, 1.70.7, 1.91.5, 2.61.2, 3.40.4, 3.57.1, 3.58.4, 3.66.4, 3.84.1, 4.20.3. 4.88.1, 4.99.1, 5.36.1, 5.82.4, 5.111.2, 7.48.3. 8.8.2,
PASS. 1.120.5, 3.36.4, 3.38.2.
Translations
know
Abkhaz: адырра; Afar: eexege; Afrikaans: weet; Akan: nim; Albanian: di; Amharic: ማወቅ, ማዎቅ; Amharic: ማወቅ; Arabic: عَلِمَ, عَرَفَ; Egyptian Arabic: عرف; Hijazi Arabic: عرف, دِرِي; Aramaic: יְדַע; Armenian: գիտենալ, իմանալ; Aromanian: shciu; Asturian: saber; Azerbaijani: bilmək; Bakhtiari: دونستن; Bashkir: белеү; Basque: jakin, jakina izan; Bavarian: wissn; Belarusian: ведаць, знаць; Bengali: জানা, চেনা; Bislama: save; Bouyei: rox; Breton: gouzout; Buginese: ito; Bulgarian: зная; Burmese: သိရှိ, သိ; Catalan: saber; Cebuano: kahibalo; Chinese Cantonese: 知; Dungan: җыдо; Hakka: 知; Mandarin: 知道, 曉得/晓得; Min Dong: 捌; Min Nan: 知影, 會曉/会晓, 明白; Wu: 曉得/晓得; Chinook Jargon: kəmtəks; Chuvash: пĕл; Classical Tibetan: ཤེས་; Cornish: godhvos; Czech: vědět; Dalmatian: sapar; Danish: vide; Dolgan: бил; Dongxiang: mejie; Dutch: weten; Dzongkha: ཤེས; Eastern Bontoc: ammo, inila; Emilian: savêr; Esperanto: scii; Estonian: teadma; Even: хадай; Evenki: сами; Fang: -yem; Faroese: vita; Finnish: tietää; French: savoir; Friulian: savê; Galician: saber; Georgian: ცოდნა; German: wissen; Alemannic German: wüsse; Gothic: 𐍅𐌹𐍄𐌰𐌽; Greek: ξέρω, γνωρίζω; Ancient Greek: γιγνώσκειν, γιγνώσκω, γινώσκω, γνωρίζω, δάω, εἰδέναι, εἴδω, ἐξειδέναι, ἐξεπίστασθαι, ἐπίσταμαι, ἐπίστασθαι, κατειδέναι, οἶδα; Guaraní: kuaa; Gujarati: જાણવું; Haitian Creole: konnen; Hausa: sanī̀; Hawaiian: ʻike; Hebrew: יָדַע; Hindi: जानना; Hungarian: tud; Icelandic: vita; Ido: savar; Ilocano: ammo; Indonesian: tahu; Irish: a fhios a bheith agat, is eol do, eolas a bheith ag; Istriot: savì; Italian: sapere; Japanese: 知る, 確信している, ご存知である, 存じ上げる; Javanese: weruh; Kabyle: ẓer; Karakhanid: بِلْماكْ; Kazakh: білу; Khakas: пілерге; Khmer: ចេរ; Kikuyu: ũĩ; Kilivila: -nukwali-; Korean: 알다; Krio: sabi; Kurdish Central Kurdish: زانین; Northern Kurdish: zanîn; Kyrgyz: билүү; Lao: ຮູ້, ຊາບ; Latin: scio; Latvian: zināt; Lingala: yeba; Lithuanian: žinoti; Lombard: savè; Low German: weten; Luxembourgish: wëssen; Lü: ᦣᦴᧉ; Macedonian: знае; Makasar: ito; Malay: tahu; Malayalam: അറിയുക; Maltese: għaf; Manchu: ᠰᠠᠮᠪᡳ; Marathi: जाणणे; Mbyá Guaraní: kuaa; Minangkabau: tahu; Mirandese: saber; Mongolian: мэдэх; Mpade: sɨn; Nahuatl: mati; Nanai: саори, отоли-; Nepali: चिन्नु; Norman: saver; North Frisian: waase, witj; Northern Kankanay: gekken; Northern Thai: ᩁᩪ᩶; Norwegian: vite; Occitan: saber, saupre; Odia: ଜାଣିବା; Old Church Slavonic Cyrillic: знати, вѣдѣти; Old East Slavic: знати, вѣдѣти; Old English: witan; Old French: savoir, saveir; Old Javanese: wruh; Old Saxon: witan; Old Turkic: 𐰋𐰃𐰠; Oromo: baruu; Ossetian: зонын; Ottoman Turkish: بیلمك; Pashto: پوهېدل, پيېدل; Persian: دانستن, دونستن; Piedmontese: savej; Polish: wiedzieć; Portuguese: saber; Quechua: riqsiy; Ratahan: mataton; Romanian: ști; Romansch: savair, saveir, saver; Russian: знать, ведать; Saho: eerhege; Samogitian: žėnuotė; Sanskrit: जानाति; Sardinian: ischire, ischiri; Scottish Gaelic: bi fhios aig; Serbo-Croatian Cyrillic: знати; Roman: znati; Sherpa: ཤེའ; Sicilian: sapiri; Sindhi: ڄاڻڻ; Sinhalese: දන්නවා; Slovak: vedieť; Slovene: vedeti; Somali: ogaasho; Sorbian Lower Sorbian: wěźeś; Upper Sorbian: wědźeć; Southern Altai: билер; Southern Kalinga: akammu; Spanish: saber; Sranan Tongo: sabi; Sundanese: uninga; Swahili: kujua; Swedish: veta; Tagalog: alam; Tajik: донистан; Tarantino: sapè; Tatar: белергә; Ternate: waro; Tetum: hatene; Thai: รู้, ทราบ; Tibetan: ཤེས, མཁྱེན; Tocharian B: kärs-; Tofa: билир, биир; Tok Pisin: save; Turkish: bilmek; Turkmen: bilmek; Tuvan: билир; Ugaritic: 𐎊𐎄𐎓; Ukrainian: знати, ві́дати; Urdu: جاننا; Uyghur: بىلمەك; Uzbek: bilmoq; Venetian: saver; Vietnamese: biết; Volapük: nolön; Welsh: medru, gwybod; West Frisian: wite, witte; Western Bukidnon Manobo: savut; Yakut: бил; Yiddish: וויסן; Zazaki: zanıtene, zanen, zan, zanayen; Zealandic: wete; Zhuang: rox; Add translation; el; :; More; masc.masc..; fem.fem..; neuterneuter.; Script code:; Grek; (e.g. Cyrl for Cyrillic, Latn for Latin); ±be acquainted or familiar with; Select preferred languages; Albanian: njoh; Amharic: ማወቅ; Arabic: عَرَفَ; Egyptian Arabic: عرف; Hijazi Arabic: عِرِف, دِري; Armenian: իմանալ, ճանաչել, գիտենալ; Aromanian: cunoscu; Asturian: conocer, coñocer; Basque: ezagutu; Belarusian: знаць; Bulgarian: познавам, зная; Burmese: သိ; Buryat: таниха; Catalan: conèixer; Cebuano: katultol, kaila; Cherokee: ᎤᏅᏔ; Chinese Mandarin: 認識/认识; Min Nan: 捌; Cornish: aswonn; Czech: znát; Danish: kende; Dutch: kennen; Esperanto: koni; Estonian: tundma, teadma; Faroese: kenna; Finnish: tuntea; French: connaître, connaitre; Friulian: cognossi; Galician: coñecer; Georgian: ცნობა; German: kennen; Alemannic German: wüsse; Gothic: 𐌺𐌿𐌽𐌽𐌰𐌽; Greek: γνωρίζω; Ancient Greek: οἶδα; Guaraní: kuaa; Haitian Creole: konnen; Hebrew: הִכִּיר; Higaonon: kilala; Hungarian: ismer; Icelandic: þekkja; Ido: konocar; Indonesian: kenal; Irish: aithin, aithne a bheith ag; Istriot: cugnussi; Italian: conoscere; Japanese: ...を知っている, ...に精通している; Kabyle: ẓer; Kalmyk: таньх; Kikuyu: ũĩ; Korean: ...와 친한 사이다, 알다; Kurdish Central Kurdish: ناسین; Northern Kurdish: nasîn; Lakota: slolyÁ; Lao: ຮູ້ຈັກ; Latin: cognoscere, agnosco, regnosco, nosco, noscito; Latvian: pazīt; Livonian: tundõ; Lombard: cugnuss; Macedonian: знае; Malay: kenal; Malayalam: അറിയുക; Mbyá Guaraní: kuaa; Mirandese: coincer; Mòcheno: kennen; Mongolian: таних; Navajo: bił bééhózin; Ngazidja Comorian: udjua; Norman: connaître; Northern Norwegian: kjenne; Occitan: conéisser; Ojibwe: gikenim; Old Church Slavonic Cyrillic: знати; Old East Slavic: знати; Old English: cunnan; Old Saxon: kennian; Oromo: beekuu; Papiamentu: conoci; Persian: شناختن; Piedmontese: conosse; Pipil: -ishmati, -ixmati; Polabian: znot; Polish: znać; Portuguese: conhecer; Romanian: cunoaște; Russian: знать; Scottish Gaelic: bi eòlach air; Serbo-Croatian Cyrillic: зна̏ти, познавати; Roman: znȁti, poznávati; Slovak: poznať; Slovene: znati; Sorbian Lower Sorbian: znaś; Upper Sorbian: znać; Spanish: conocer; Swedish: känna, känna till, veta om; Tagalog: kilala, makilala, kilalanin; Tarantino: canòsce; Thai: รู้จัก; Tocharian A: kñā-; Tok Pisin: save; Turkish: tanımak; Ukrainian: знати; Venetian: cognossare, cognósar, conoser, conosar, conóser, conósar, conosare, conossar, conossare; Vietnamese: làm quen; Volapük: sevön; Walloon: kinoxhe; Welsh: nabod, adnabod; West Frisian: kenne; Yiddish: קענען; Yuki: nąnák; Yup'ik: nallunrituq; Zazaki: zanayen, sılasnen; Zealandic: kenne