στόρνυμι

English (LSJ)

E.Heracl.702 (anap.); imper.
A στόρνυ Ar.Pax844; part. στορνύντες, στορνύντα, Hdt.7.54, S.Tr.902; compd. καστορνῦσα(= καταστόρνυμι) Od.17.32; also στορνύω (v.l. στρωννύω), A.D.Synt. 295.4; στρώννῡμι, A.Ag.909, Com.Adesp.1211 (written with one ν in SIG589.44 (Magn. Mae., ii B.C.), but with two, ib.9); also στρωννύω, Aristid.1.216J., (ὑπο-) Ath.2.48d: impf. ἐστρώννυον Ev.Matt.21.8: later στορεννύω, στορέννυμι, Eust.748.31,32; pres. part. στορεννύς (v.l. στρωννύς) Sch.Ar.Ach.877: fut. στορῶ (παρα-) Ar.Eq.481, (ὑπο-) Eub.90.1; also στρώσω LXX Is.14.11, (ὑπο-) E.Hel.59, Amphis 46; and στρωννύσω (ἐπι-) Ps.-Luc.Philopatr. 24; Dor. inf. στορεσεῖν Theoc.6.33: aor. ἐστόρεσα, Ep. and Lyr. στόρεσα, Il.9.621,660, al., B.12.129, A.Pr.192 (anap.), Hdt.8.99; also ἔστρωσα Id.6.139, A.Ag.921: pf. ἔστρωκα LXX Pr.7.16: plpf. ἐστρώκειν Hld.4.16, (ὑπ-) Babr.34.2:—Med., στόρνῠμαι (ὑπο-) X.Cyr.8.8.16: impf. ἐστόρνυντο Theoc.22.33, Call.Aet.3.1.16: fut. στρώσομαι LXX Ez.27.30: aor. ἐστορεσάμην, Ep. στ-, Theoc.13.33, A.R.1.375, (ὑπ-) Ar.Ec.1030; also ἐστρωσάμην Theoc.21.7:—Pass., στρώννῠμαι (v.l. στορέννυμαι) Sch. Theoc.7.57d; ὑποστορένυσθαι is f.l. in Thphr. Char.22.5: aor. ἐστορέσθην Plu.2.787e, D.C.67.14, (κατ-) Hp.VM19; ἐστορήθην Hsch.; ἐστρώθην (κατ-) D.S.14.114: pf. ἐστόρεσμαι (ὑπ-) Philostr.VA6.10; ἔστρωμαι h.Ven.158, E.Med.380, Th.2.34, etc.: plpf. ἐστόρεστο D.C.74.13, Him.Ecl.13.2; also ἔστρωτο Il.10.155, Hdt.7.193:—spread the clothes over a bed, λέχος στορέσαι spread or make up a bed, Il.9.621,660; so δέμνια, ῥῆγος σ., Od.4.301, 13.73; δέμνια S.Tr.902; κλίνην στρώσαντες Hdt.6.139; σ. τισὶ λέχος Ar. Pax844; λέκτρα σοι ἀντὶ γάμων ἐπιτύμβια AP7.604 (Paul. Sil.) (also in Med., ἐστόρνυντο τὰ κλισμία Call. l.c.): abs., make a bed, χαμάδις στορέσας Od.19.599; στρῶσον ἡμῖν ἔνδον Macho ap. Ath.13.581b, cf. Act.Ap.9.34.
b generally, spread, strew, ἀνθρακιὴν σ. Il.9.213; φιτροὺς σ. καθύπερθεν ἐλαίης A.R.1.405; [στιβάδας] εἰς ὁδόν Ev.Marc. 11.8: also in Med., freq. in Theoc., as 13.33, al.
2 spread smooth, level, πόντον σ. Od.3.158, cf. h.Hom.33.15, Theoc.7.57, etc.; τὸ κῦμα ἔστρωτο Hdt.7.193; στόρεσεν πόντον οὐρία B.12.129; αἰθὴρ νήνεμος ἐστόρεσεν δίνας A.R.1.1155; χρηστὴν ἡμῖν ἡ θάλαττα τὴν γαλήνην ἐστ. Alciphr.1.1; metaph., calm, soothe, ἀτέραμνον στορέσας ὀργήν A. Pr.192 (anap.); [φθόνου] στορεσθέντος Plu.2.787e.
b level, lay low, πλάτανον δαπέδοις AP9.247 (Phil.): metaph., Μήδων δύναμιν Simon.90; λῆμα μὲν οὔπω στόρνυσι χρόνος τὸ σόν E.Heracl.702 (anap.); ἵνα Πελοποννησίων στορέσωμεν τὸ φρόνημα Th.6.18.
3 ὁδὸν σ. pave a road, IGRom.4.1431.5, al. (Smyrna), dub. in IG12(5).229.7 (Paros):—Pass., ἐστρωμένη ὁδός Hdt.2.138; ἔδαφος λίθων πλαξὶ λείαις ἐστρ. Luc.Am.12, cf. D.C.67.14.
II strew or spread with a thing, μυρσίνῃσι τὴν ὁδόν Hdt.7.54, cf. 8.99; πέδον πετάσμασιν A.Ag.909, cf. 921; saddle a horse, provide a mount, τινι POxy.138.22 (vii A.D.):—Pass., Pl.R. 372b; of a room, to be furnished with στρώματα, Ev.Marc.14.15; πλοῖον.. ἐστρωμένον καὶ σεσανιδωμένον dub. sens. in PLond.3.1164 (h) 7 (iii A.D.). (Cf. Skt. stṛṇómi, stṛṇā́mi 'strew', Lat. sterno, Engl. strew.)

German (Pape)

[Seite 949] spätere Form von στορέννυμι, von der sich indeß bei Hom. auch eine Spur findet, das fem. part. καστορνῦσα; u. Soph. παῖδα δέμνια στορνύντα, Trach. 898; wie στορέννυμι übertr., λῆμα οὔπω στόρνυσι χρόνος τὸ σόν, beschwichtigen, demütigen, Eur. Heracl. 702; στόρνυ τ' ἐμοὶ καὶ τῇδε κουρίδιον λέχος, Ar. Pax 810; στορνύντες ὁδὸν μυρσίνῃσιν, damit bestreuen, Her. 7, 54.

French (Bailly abrégé)

seul. prés. et impf;
c. στορέννυμι.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

στόρνυμι praes. ook στρώννυμι, imperf. ἐστρώννυον, zelden ἐστόρνυν, med. ἐστορνύμην, zelden ἐστρωννύμην, 3 sing. ἐστρώννυτο, 3 plur. ἐστόρνυντο, imperat. στόρνυ, part. στορνύς; aor. ἐστόρεσα en ἔστρωσα, ep. en lyr. στόρεσα, med. ἐστορεσάμην en ἐστρωσάμην, ep. en lyr. στορεσάμην, pass. ἐστορέσθην, ἐστρώθην; perf. ἔστρωκα, med.-pass. ἔστρωμαι; fut. στορέσω en στρώσω en in compos. –στορῶ, Dor. 3 plur. στορεσεῦντι, Dor. inf. στορεσεῖν, pass. στρωθήσομαι. (uit)spreiden:; ἀνθρακιήν houtskool Il. 9.213; vaak van bedden en beddegoed:; στόρνυ ἐμοὶ καὶ τῇδε κουρίδιον λέχος spreid voor haar en mij een huwelijksbed Aristoph. Pax 844; pass..; ὑπὸ δ’ ἔστρωτο ῥινὸν βοός en onder hem was een runderhuid gespreid Il. 10.155; ἔστρωται λέχος het bed is gespreid Eur. Med. 41; abs. een bed spreiden:. χαμάδις σ. een bed op de grond opmaken Od. 19.599. bestrooien, bedekken met, met dat..; τὰς ὁδοὺς μυρσίνῃ πάσας ἐστόρεσαν zij bestrooiden alle wegen met mirte Hdt. 8.99.1; abs. pass..; ἀνάγαιον μέγα ἐστρωμένον een grote bovenzaal, volledig ingericht (van στρώματα, zit- en ligkleden, voorzien) NT Marc. 14.15; van wegen geplaveid worden:. κατὰ (...) τὴν ἔσοδον ἐστρωμένη ἐστὶ ὁδὸς λίθου naar de ingang ligt een geplaveide stenen weg Hdt. 2.138.4. overdr. kalmeren, tot bedaren brengen (van de zee); afzwakken (van emoties en gedachten):; ὀργήν woede Aeschl. PV 190; φρόνημα hoogmoed Thuc. 6.18.4; pass.. τὸ κῦμα ἔστρωτο de golfslag was bedaard Hdt. 7.193.1.

Russian (Dvoretsky)

στόρνῡμι: Her., Soph., Eur., Arph. = στορέννυμι.

Greek Monolingual

Α
βλ. στρώνω.

Greek Monotonic

στόρνῡμι: = στορέννυμι, βλ. αυτ.

Greek (Liddell-Scott)

στόρνῡμι: στορέννυμι, ὃ ἴδε· - ῥηματ. ἐπίθετ. στορνυτέος, α, ον, «καταστρωτέος, περιοικοδομητέος» Ἡσύχ.

Frisk Etymological English

Grammatical information: v.
Meaning: to stretch out, to spread out, to make one's bed, to even, to pave, to strew, to sprinkle (ρ 32).
Other forms: στρώννυμι (A. Ag. 909 [[[στορνύναι]] Elmsley], hell. a. late), στορέννυμι (late), everywhere also -ύω, aor. στορέσαι (Il.), στρῶσαι (IA.), pass. στορεσθῆναι (Hp. a.o.), στρωθῆναι (D.S. etc.), perf. pass. ἔστρωμαι (since Κ 155), ἐστόροται or -ηται (Aeol. gramm.), ἐστόρεσμαι (late), act. ἔστρωκα (hell. a. late), fut. στορῶ (Ar.), στρώσω (E. etc.), Dor. στορεσεῖν (Theoc.), στρωννύσω (Ps.-Luc.), pass. στρωθήσομαι (LXX), vbaladj. στρωτός (Hes.).
Compounds: Often w. prefix, e.g. ὑπο-, κατα-, ἐπι-.
Derivatives: l. στρῶμα (κατά-, ὑπό- a.o.) n. which is spread out, carpet, bedding, layer (IA.) with -άτιον n. (hell. a. late -ατεύς m. 'bed-sack' (Thphr. a.o.), variegated patchwork (Gell.), name of a fish (Philo ap. Ath.; after the golden stripes; Bosshardt 62, Strömberg Fischn. 28), -ατίτης ἔρανος picknick with ones own bedding (Cratin.; Redard 115), -ατίζω to provide with a carpet, to plaster (hell. inscr., Poll., H.). 2. στρωμνή, Dor. -ά, Aeol. -ᾶ f. carpet, mattress, bed (Sapph., Pi., Att. etc.) with -άομαι in ἐστρωμνημένος (Phot.); cf. λίμνη, ποίμνη a.o. 3. στρῶσις (ὑπό- a.o.) f. the spreading, plastering (hell. a. late). 4. στρωτήρ m. cross-beam, roof-lath (Ar. Fr. 72, hell. a. late) with -ήριον, -ηρίδιον id. (EM, H., Suid.); στρώτης m. one that gets ready the beds and dinner couches (middl. com., Plu.). 5. On itself stands στορεύς m. the lower, flat part of a device for making fire (H., sch.). = γαληνοποιός (H.); from *στόρος or -ά?; cf. Bosshardt 80. 6. With ο-vowel also στόρνη f. = ζώνη (Call., Lyc.), prob. to στόρνυμι; here Myc. api tonijo (Taillardat REGr. 73, 5ff.)?? Thus στορνυτέα καταστρωτέα, περιοικοδομητέα H.
Origin: IE [Indo-European] [1029] *sterh₃- spread out
Etymology: The original triad στόρ-νυμι: στορέ-σαι: στρω-τός, ἔ-στρω-μαι is partly leveled through innovations: στρώννυμι (after ζών-νυ-μι for ζωσ-), στρῶσαι after στρωτός, ἔστρωμαι; στορέννυμι after στορέσαι. As in κορέσαι, κορέννυμι, ὀλέσαι, ὄλλυμι a.o. the ο-vowel makes difficulties and has aroused a lively discussion (s. lit. s. vv.). With στόρνυμι (for *στάρνυμι?) agrees further formally Skt. str̥ṇóti stretch down, throw down; because of Germ., e.g. Goth. straujan, NHG streuen we can posit an IE *streu- with n-infix. Other nasal presents are Skt. str̥ṇā́ti id., Lat. sternō = OIr. sernim spread out, Alb. shtrinj id. (IE *str̥ni̯ō). On semantic differentiation Narten Münch. Stud. 22, 57 ff., Sprache 14, 131 f. To the zero grade στρωτός answers Lat. strātus, Lith. stìrta f. heap of hay, piled up heap, dry scaffolding and Skt.stirṇá- spread out. Disyllabic the full grade στορέ-σαι like Skt. a-stari-ṣ (2. sg.; midd. 3. sg. a-stari-ṣṭa, inf. stari-tavai; one expects *sterh₃- which would give στερο-, which has been metathesized to στορε-, but we don't know how or why; cf Schwyzer 752). Also στρῶμα has an exact counterpart, i.e. in Lat. strāmen, strāmentum straw (beside Skt. stárĩ-man- n. expansion; cf. Schwyzer 520 w. n. 5). Also agree στόρνη = ζώνη and Slav., e.g. Russ. storoná region, side, both prob. as innovations. The isolated στορεύς (from *στόρος, -ά or innovation to στορ-έσαι, -νυμι?) represents also the same vowel grade as Russ. pro-tór m. room, greatness and Skt. pra-stará- m. straw, cushion, flatness. Further forms w. lit. in Bq, WP. 2, 638ff., Pok. 1029ff., W.-Hofmann s. sternō, Fraenkel s. stìrta, Vasmer s. prosterétь and storoná. On the stemformation esp. Strunk Nasalpräs. u. Aor. (1967) 113 f. Cf. still στέρνον and στρατός.

Frisk Etymology German

στόρνυμι: (seit ρ 32),
{stórnumi}
Forms: στρώννυμι (A. Ag. 909 [στορνύναι Elmsley], hell. u. sp.), στορέννυμι (sp.), überall auch -ύω, Aor. στορέσαι (seit Il.), στρῶσαι (ion. att.), Pass. στορεσθῆναι (Hp. u.a.), στρωθῆναι (D.S. usw.), Perf. Pass. ἔστρωμαι (seit Κ 155), ἐστόροται od. -ηται (äol. Gramm.), ἐστόρεσμαι (sp.), Akt. ἔστρωκα (hell. u. sp.), Fut. στορῶ (Ar.), στρώσω (E. usw.), dor. στορεσεῖν (Theok.), στρωννύσω (Ps.-Luk.), Pass. στρωθήσομαι (LXX), Vbaladj. στρωτός (seit Hes.);
Grammar: v.
Meaning: hinbreiten, ausbreiten, ein Bett machen, ebnen, bahnen, ausstreuen, bestreuen.
Composita: oft m. Präfix, z.B. ὑπο-, κατα-, ἐπι-,
Derivative: Ableitungen. l. στρῶμα (κατά-, ὑπό- u.a.) n. das Ausgebreitete, Teppich, Bettzeug, Lager (ion. att.) mit -άτιον n. (hell. u. sp. -ατεύς m. Bettsack (Thphr. u.a.), buntes Flickwerk (Gell.), N. eines Fisches (Philo ap. Ath.; nach den goldenen Strichen; Bosshardt 62, Strömberg Fischn. 28), -ατίτης ἔρανος Picknick mit eigenem Bettzeug (Kratin.; Redard 115), -ατίζω mit einem Teppich versehen, pflastern (hell. Inschr., Poll., H.). 2. στρωμνή, dor. -ά, äol. -ᾶ f. Teppich, Matratze, Bett (Sapph., Pi., att. usw.) mit -άομαι in ἐστρωμνημένος (Phot.); vgl. λίμνη, ποίμνη u.a. 3. στρῶσις (ὑπό- u.a.) f. das Ausbreiten, Pflasterung (hell. u. sp.). 4. στρωτήρ m. ‘Querbalken, Dach- latte’ (Ar. Fr. 72, hell. u. sp.) mit -ήριον, -ηρίδιον ib. (EM, H., Suid.); στρώτης m. ‘der das Bett-, Tischlager zurechtlegt’ (mittl. Kom., Plu.). 5. Für sich steht στορεύς m. der untere, flache Teil des Reibzeugs zum Feuermachen (H., Sch.). = γαληνοποιός (H.); von *στόρος od. -ά?; vgl. Bosshardt 80. 6. Mit ο-Vokal noch στόρνη f. = ζώνη (Kall., Lyk.), wohl zu στόρνυμι; dazu myk. api tonijo (Taillardat REGr. 73, 5ff.)?? Ebenso στορνυτέα· καταστρωτέα, περιοικοδομητέα H.
Etymology: Die ursprüngliche Triade στόρνυμι: στορέσαι: στρωτός, ἔστρωμαι ist z.T. durch Neubildungen ausgeglichen worden: στρώννυμι (nach ζώννυμι für ζωσ-), στρῶσαι nach στρωτός, ἔστρωμαι; στορέννυμι nach στορέσαι. Wie in κορέσαι, κορέννυμι, ὀλέσαι, ὄλλυμι u.a. macht der ο-Vokal Schwierigkeiten und hat eine lebhafte Diskussion hervorgerufen (s. Lit. s. vv.). Zu στόρνυμι (für *στάρνυμι?) stimmt sonst formal aind. str̥nóti niederstrecken, hinwerfen; wegen germ., z.B. got. straujan, nhd.streuen läßt sich dafür ein idg. *streu- mit n-Infix ansetzen. Andere Nasalpräsentia sind aind. str̥ṇā́ti ib., lat. sternō = air. sernim ausbreiten, alb. shtrinj ib. (idg. *str̥ni̯ō). Zur semantischen Differenzierung Narten Münch. Stud. 22, 57 ff., Sprache 14, 131 f. Dem langvokalischen tiefstufigen στρωτός entsprechen mit anderer Vokalfarbe lat. strātus, lit. stìrta f. ‘(Heu)schober, aufgeschichteter Haufen, Trockengerüst’ und aind.stĩrṇá- ausgebreitet. Daneben das zweisilbige hochstufige στορέσαι wie aind. a-starĩ-ṣ (2. sg.; Med. 3. sg. a-stari-ṣṭa, Inf. stari-tavai; unabhängige Parallelentwicklungen nach Schwyzer 752). Auch στρῶμα hat ein genaues Gegenstück, u. zw. in lat. strāmen, strāmentum Streu (neben aind. stárĩ-man- n. Ausbreitung; vgl. noch Schwyzer 520 m. A. 5). Ebenso stimmen zueinander στόρνη = ζώνη und slav., z.B. russ. storoná Landstrich, Seite, Gegend, beide gewiß als Neubildungen. Das isolierte στορεύς (von *στόρος, -ά oder Neubildung zu στορέσαι, -νυμι?) repräsentiert gleichfalls dieselbe Vokalstufe wie russ. pro-stór m. Raum, Geräumigkeit und aind. pra-stará- m. Streu, Polster, Fläche. Weitere Formen m. Lit. bei Bq, WP. 2, 638ff., Pok. 1029ff., W.-Hofmann s. sternō, Fraenkel s. stìrta, Vasmer s. prosterétь und storoná. Zur Stammbildung bes. Strunk Nassalpräs. u. Aor. (1967) 113 f. Vgl. noch στέρνον und στρατός.
Page 2,802-803

Mantoulidis Etymological

(στρωννύω = στρώνω τό κρεββάτι, ξαπλώνω, καταβάλλω). Ἀπό ἀρχική ρίζα στρακαί μέ μετάθεση σταρ-. Θέματα: α) στορ + πρόσφυμα νυ + μι → στόρνυμι. β) στορ + πρόσφ. ε + σ + νυ +μι → στορέσνυμι → στορέννυμι. γ) στρω + σ + νυ + μι → στρώσνυμι → στρώννυμι. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: στρατός, στρατεύω, στρατιά, στρατιώτης, στρατιωτικός, στρατηγός, στρατηλάτης, στρατόπεδον, στρῶμα, στρωματεύς, στρωματόδεσμον (=δερμάτινος σάκος ὅπου οἱ δοῦλοι τύλιγαν τά στρώματα), κατάστρωμα, στρωματεῖς (=ἔργο συναρμολογημένο ἀπό πολλούς), στρῶσις, στρωτήρ, στρώτης, κατάστρωσις, στρωτός, ἄστρωτος, λιθόστρωτος, στρωμνή.

Translations

Azerbaijani: yaymaq; Bulgarian: простирам се; Catalan: estendre; Chechen: даржа; Danish: fordele; Dutch: verspreiden, spreiden, uitbreiden, verbreiden, uitstrekken; Finnish: levittää, tasoittaa; French: étaler; Friulian: stierni; Galician: estender; Georgian: ავრცელებს; German: verteilen; Ancient Greek: στρώννυμι; Hebrew: פָּרַשׂ‎; Ingush: даржа; Irish: scaoil; Italian: spartire; Japanese: 開く, 裂く; Latin: sterno, pando; Macedonian: поделува; Malay: hampar; Maori: tahora, māroha, māroharoha; Middle English: spreden, breden; Polish: podzielić; Portuguese: estender; Romanian: așterne, întinde; Russian: распространять, распространить; Sanskrit: तनोति; Spanish: extender; Swahili: enea; Swedish: sprida, vidga; Tagalog: kumalat; Turkish: yaymak; Ukrainian: розповсюджувати, поширювати