τυφλός

English (LSJ)

ή, όν,

   A blind, once in Hom., Il.6.139, cf. h.Ap.172, freq. in other writers; τυφλὸς ἐκ δεδορκότος S.OT454; τ. Ἄρης, Πλοῦτος, Id.Fr.838, Theoc.10.19; τ. ὄψις, ὀφθαλμοί, E.Cyc.697, Pl.R.518c, etc.: c. gen., τ. τινός blind to... X.Smp.4.12, Plu.Sol.12; but τ. τῆς προνοίας lacking vision of the future, Id.2.975c; τὰ τ. τοῦ σώματος, i. e. one's back, X.Cyr.3.3.45; καὶ τυφλῷ γε δῆλον even a blind man can see that, Pl.R.55od; for Cratin.6, v. κωφός 11.2.    2 of the limbs of the blind, τ. πούς E.Hec.1050, Ph.834, etc. (cf. τυφλόπους) ; χείρ ib. 1699; [βάκτρον], τοξεύματα, Id.Ion 744, HF199.    3 metaph. of the other senses and the mind, τ. ἦτορ Pi.N.7.23; τυφλὸς τά τ' ὦτα, τόν τε νοῦν, τά τ' ὄμματ' εἶ S.OT371; τὴν τέχνην ἔφυ τ. ib.389.    4 metaph., τ. ὄλβος E.Fr.776; ἡ φύσις ἄνευ μαθήσεως τυφλόν Plu.2.2b; τῇ τύχῃ... ἣν τυφλὴν λοιδοροῦμεν ib.98a; τ. ἔδραμε πᾶσα τρόπις AP9.289 (Bass.).    II of things, dark, dim, obscure, ἐλπίδες A.Pr.252; ἄτη S.Tr.1104; τὸ δ' ἐς αὔριον αἰεὶ τ. ἕρπει Id.Fr.593.6 (lyr.); τ. σπιλάδες blind rocks, AP7.275 (Gaet.); αἱ ἄνευ ἐπιστήμης δόξαι τυφλαί Pl.R.506c; δεσμῶν τ. ἀρχαί hidden, Plu.Alex.18; τ. ὑπόνοια Id.2.587c; τ. κίνημα, of revolution, Id.Galb.18.    2 of passages or apertures, blind, closed, with no outlet, τοῦ ἐντέρου τυφλόν τι, of the intestinum caecum (τὸ τυφλόν in Gal.UP4.18, al.), Arist.PA 675b7, cf. 676a5; τ. ἔντερον Ruf. ap. Orib.7.26.25; τ. τρῆμα the foramen caecum (stylo-mastoid), Ruf.Onom.144, Gal.UP9.10; τ. στενωποί Str.1.1.17; τ. ὁδοί Anon. ap. Suid.; τ. ῥύμη a blind alley, POxy. 99.9 (i A. D.); of rivers and harbours, choked with mud, Plu.Sull. 20 (v. sq.), cf. Caes.58; of the halcyon's nest, closed, tight, Id.2.983d; τυφλοὶ ὄζοι branches without buds or eyes, Thphr.HP1.8.4, cf. CP3.2.8; τ. κῦμα dark, trackless, AP7.400 (Serapio), 12.156; τ. μώλωψ a wound without an outlet, Plu.Aem.19; τὸ τ. ἅμμα καλούμενον the so-called unescapable knot, Gal.2.669; of a hook (cf. τυφλάγκιστρον), blunt, Orib.45.18.9.    III Adv., πρὸς τὸ ὠφέλιμον τυφλῶς ἔχειν to be blind to it, Pl.Grg.479b; τ. καὶ ἀσκέπτως Antip.Stoic. 3.256; τ. καὶ οὐ γνωρίμως διασαφεῖ Str.9.5.21. [ῠ by nature, S.OT 389, E.Hec.1050, etc., freq. ῡ by position: prob. not connected with τύφω [ῡ]: perh. cf. Goth. daufs, OE. déaf 'stupid', Olr. dub 'black'.]

Greek (Liddell-Scott)

τυφλός: ή, ον, (ἴδε ἐν τέλει), παρ’ Ὁμήρ. μόνον ἐν Ἰλ. Ζ. 136, Ὕμν. εἰς Ἀπόλλ. 172, ἀλλὰ σύνηθες παρὰ πᾶσι τοῖς λοιποῖς συγγραφεῦσι· τυφλὸς ἐκ δεδορκότος Σοφ. Ο. Τ. 454· τ. Ἄρης, Πλοῦτος, Ἔρως ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 729, Θεόκρ. 10. 19 κἑξ.· τ. ὄψις, ὀφθαλμοὶ Εὐρ. Κύκλ. 697, Πλάτ., κλπ.· μετὰ γενικ., τ. τινος, τυφλὸς πρός τι πρᾶγμα, Ξεν. Συμπ. 4. 12 (πρβλ. τυφλόω Ι)· - τὰ τυφλὰ τοῦ σώματος, δηλ. τὰ νῶτα ἢ ὀπίσθιά τινος, ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 3. 3, 45. - Παροιμ., οὐ μέν τοι παρὰ κωφὸν ὁ τυφλὸς ἔοικε λαλῆσαι Κρατῖνος ἐν «Ἀρχιλόχοις», 3· καὶ τυφλῷ γε δῆλον, ἀκόμη καὶ τυφλὸς δύναται νὰ ἴδῃ τοῦτο, Πλάτ. Πολ. 550D. 2) ἐπὶ τῶν μελῶν τοῦ σώματος τοῦ τυφλοῦ, τ. ποὺς Εὐρ. Ἑκάβ. 1050, Φοίν. 834, κλπ.· (πρβλ. τυφλόπους)· χεὶρ αὐτόθι 1699· οὕτω, βάκτρον, τοξεύματα ὁ αὐτ. ἐν Ἴωνι 744, Ἡρ. Μαιν. 199. 3) μεταφορ. ἐπὶ τῶν ἄλλων αἰσθητηρίων καὶ τῆς διανοίας, τ. ἦτορ Πινδ. Ν. 7, 34· τυφλὸς τά τ’ ὦτα, τόν τε νοῦν, τά τ’ ὄμματ’ εἶ Σοφ. Ο. Τ. 371· τὴν τέχην ἔφυ τ. αὐτόθι 389. 4) μεταφορ., τ. ὄλβος Εὐρ. Ἀποσπ. 773· φύσις ἄνευ μαθήσεως τυφλὸν Πλούτ. 2. 2Β· τῇ τύχῃ... ἣν τυφλὴν λοιδοροῦμεν αὐτόθι 98Α· τ. ἔδραμε πᾶσα τρόπις Ἀνθ. Π. 9. 289. ΙΙ. ἐπὶ πραγμάτων, σκοτεινός, ἀόρατος, ἀσαφής, ἄγνωστος, ἄδηλος, ἐλπίδες Αἰσχύλ. Πρ. 250· ἄτη Σοφ. Τρ. 1104· τὸ δ’ αὔριον τυφλὸν αἰὲν ἕρπει ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 685· τ. σπιλάδες Ἀνθ. Π. 7. 275· αἱ ἄνευ ἐπιστήμης τυφλαὶ δόξαι Πλάτ. Πολ. 506C· δεσμῶν τ. ἀρχαί, κεκρυμμέναι, Πλουτ. Ἀλέξ. 18· τ. πάνυ καὶ κρύφιον ὁ αὐτ. 2. 983D· ἀσαφὴς καὶ τ. ὑπόνοια αὐτόθι 587C, κλπ. 2) κεκλεισμένος, ἄνευ ἐξόδου, τοῦ ἐντέρου τυφλόν τι, τὸ intestinum coecum (τὸ τυφλὸν παρὰ Γαληνῷ), Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 3. 14, 20, πρβλ. 26· τ. ὁδοὶ Αἰλ. παρὰ Σουΐδ.· ἐπὶ ποταμῶν καὶ λιμένων πεφραγμένων δι’ ἰλύος ἢ πηλοῦ, Πλουτ. Σύλλ. 20 (ἴδε τὸ ἑπόμ.), πρβλ. τὸν αὐτ. ἐν Καίσ. 58· - τυφλὸς ὄζος, κλάδος ἄνευ ὀφθαλμῶν ἢ «μπουμπουκίων», εἰσί δὲ τῶν ὄζων οἱ μὲν τυφλοὶ οἱ δὲ γόνιμοι Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 1. 8, 4. π. Φυτ. Αἰτ. 3. 2, 8· τ. κῦμα, σκοτεινόν, μαῦρον, Ἀνθ. Π. 7, 400., 12. 156· (οὕτω. caecis in undis Οὐεργ.)· τ. μώλωψ, κεκρυμμένον τραῦμα, Πλουτ. Αἰμίλ. 19. ΙΙΙ. Ἐπίρρ., τυφλῶς ἔχειν πρός τι Πλάτ. Γοργ. 479Η· τ. καὶ ἀσκέπτως Ἀντιφ. παρὰ Στοβ. 418· τ. καὶ οὐ γνωρίμως Στράβ. 442. (Τὸ τυφλὸς εἶναι ἴσως συγγενὲς τῷ τύφῳ, ἐπὶ τῆς σημασίας ὁμιχλώδης, σκοτεινός, πρβλ. τῦφος ΙΙ. τυφεδανός).

French (Bailly abrégé)

ή, όν :
I. aveugle :
1 au propre τυφλὸς ἐκ δεδορκότος SOPH de voyant devenu aveugle ; καὶ τυφλῷ δῆλον PLAT un aveugle même verrait cela ; qui concerne un aveugle : τυφλὸς πούς EUR pied d’un aveugle ; fig. aveugle, obtus, borné, qui a la vue courte : τυφλὸς τά τ’ ὦτα τον τε νοῦν τά τ’ ὄμματα SOPH qui n’entend, ni ne comprend, ni ne voit ; avec le gén. : τυφλὸς τοῦ μέλλοντος PLUT qui ne voit pas l’avenir ; p. anal. qui n’a pas d’organe pour voir : τὰ τυφλὰ τοῦ σώματος XÉN le côté aveugle du corps, càd le côté de derrière;
2 sans ouverture, sans issue, fermé, bouché : χωρία δύσορμα καὶ τυφλά PLUT parties du littoral inabordables et obstruées par la vase ; χωρία τυφλὰ πρὸς γένεσιν ὑδάτων PLUT endroits où l’eau ne trouve pas d’issue pour sourdre;
II. qu’on ne voit pas :
1 à travers quoi l’on ne peut voir;
2 qu’on ne voit pas bien, peu clair, indistinct, obscur : τυφλαὶ λίμναι PLUT étangs cachés ; τυφλὰ ἴχνεα PLUT traces effacées ; fig. τυφλὸν μήνυμα PLUT indication obscure ; ἀσαφὴς καὶ τυφλὴ ὑπόνοια PLUT soupçon vague et obscur.
Étymologie: τύφω.
Syn. ἄδερκτος.

English (Autenrieth)

blind, Il. 6.139†.

English (Slater)

τῠφλός
   1 blind met. τυφλὸν δ' ἔχει ἦτορ ὅμιλος ἀνδρῶν ὁ πλεῖστος (N. 7.23) τυφλα[ὶ γὰρ] ἀνδρῶν φρένες Πα. 7B. 18.

English (Strong)

from, τυφόω; opaque (as if smoky), i.e. (by analogy) blind (physically or mentally): blind.

English (Thayer)

τυφλοῦ, ὁ (τύφω, to raise a smoke; hence, properly, 'darkened by smoke'), from Homer down, the Sept. for עִוֵּר, blind;
a. properly: Pindar down, mentally blind: Revelation 3:17.

Greek Monolingual

-ή, -ό / τυφλός, -ή, -όν, ΝΜΑ
1. αυτός που δεν βλέπει, που δεν έχει όραση, αόμματος (α. «είναι εκ γενετής τυφλός» β. «καί μιν τυφλὸν ἔθηκε Κρόνου παῑς», Ομ. Ιλ.)
2. (γενικά για τις αισθήσεις, τα αισθητήρια όργανα, αλλά και τη διάνοια, το πνεύμα) αμβλύς, αμαθής, περιορισμένος («τυφλὸς τά τ' ὤτα, τον τε νοῡν, τά τ' ὄμματ' εἰ» — κουφός, κουτός και τυφλός είσαι, Σοφ.)
3. αυτός που έχει μια μόνον είσοδο και καμιά διέξοδο, αδιέξοδος (α. «τυφλός δρόμος» β. «τυφλὴ ὁδός», λεξ. Σούδα
γ. «τοῡ εντέρου τυφλόν τι», Αριστοτ.)
4. το αρσ. ως ουσ. ο τυφλός
άνθρωπος που δεν βλέπει, αόμματος (α. «στην γωνιά του δρόμου στεκόταν ένας τυφλός» β. «τυφλός τις ἐκάθητο παρὰ τὴν ὁδὸν προσαιτῶν», ΚΔ)
5. φρ. «και τυφλῴ... δήλον» — ολοφάνερο (ΠΔ)
νεοελλ.
1. ο αναίσθητος στο φως, αυτός που δεν αντιδρά στο φως (α. «τυφλή κηλίδα» β. «τυφλό σημείο»)
2. μτφ. α) υβριστ. στραβός
β) παράλογος, παράφορος, άκριτος («τυφλό πάθος»)
γ) απεριόριστος («του δείχνει τυφλή εμπιστοσύνη»)
3. το ουδ. ως ουσ. το τυφλό(ν)
(ενν. έντερο) ανατ. το ευρύ σακοειδές αρχικό τμήμα του παχέος εντέρου, το οποίο βρίσκεται στον δεξιό λαγόνιο βόθρο της κοιλιάς και περιβάλλεται από παντού από περιτόναιο και από το οποίο εκπορεύεται η σκωληκοειδής απόφυση
4. φρ. α) «τυφλοίς όμμασι»
(λόγια έκφραση) i) με πλήρη εμπιστοσύνη
ii) με κλειστά τα μάτια, ανεξέταστα
β) «στα τυφλά» — χωρίς επίγνωση, στα κουτουρού
γ) «Κυριακή του τυφλού» — η πέμπτη Κυριακή μετά το Πάσχα, κατά την οποία ψάλλεται το Ευαγγέλιο για την θεραπεία του εκ γενετής τυφλού από τον Χριστό
δ) «τυφλό σημείο»
(ανατ.-φυσιολ.) η περιοχή του αμφιβληστροειδούς από την οποία εκπορεύεται το οπτικό νεύρο και η οποία, επειδή δεν έχει αισθητήρια κύτταρα, δεν είναι ευαίσθητη στο φως
ε) «τυφλή κηλίδα»
ανατ. παλαιότερη ονομασία του τυφλού σημείου
5. παροιμ. «τυφλός τυφλόν οδήγαε κι ηύραν κι οι δυό τον λάκκο» — δηλώνει ότι η αμάθεια και η απειρία είναι κακοί σύμβουλοι και οδηγούν, συνήθως, σε αρνητικό αποτέλεσμα
αρχ.
1. (για μέλος του σώματος) αυτός που ανήκει σε αόμματο, σε τυφλό («ὡς τυφλῷ ποδὶ ὀφθαλμὸς εἶ σύ» (Ευρ.)
2. (για εξάρτημα) αυτός που χρησιμοποιείται από τυφλό
3. αυτός που βρίσκεται στο πίσω μέρος του σώματος όπου δεν υπάρχουν οφθαλμοί
4. κρυμμένος, κρυφός («τυφλὸς μώλωψ» — κρυφό τραύμα, Πλούτ.)
5. σκοτεινός, μαύρος
6. κλειστός, χωρίς έξοδο («τοῡ ἐντέρου τυφλόν τι», Αριστοτ.)
7. (για ποταμό ή λιμένα) αυτός του οποίου το στόμιο είναι φραγμένο, ιδίως από ιλύ («εἰς λίμνας τυφλὰς καὶ ἑλώδεις ἀφανίζεται», Πλούτ.)
8. (για πράγμ.) α) ασαφής, αφανής, άδηλος («ἀσαφὴς καὶ τυφλὴ ὑπόνοια», Πλούτ.)
β) μτφ. ο χωρίς αξία, χωρίς σημασία («τυφλὸς ὄλβος» Ευρ.)
9. φρ. α) «τὰ τυφλὰ τοῡ σώματος» — τα νώτα του σώματος (Ξεν.)
β) «τυφλὸς ὄζος» — κλαδί χωρίς οφθαλμούς (Θεόφρ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. < θ. τυφ- του ρ. τύφω «περιβάλλω με καπνό» + επίθημα -λός (πρβλ. τραυ-λός, χω-λός). Για τη σημ. του επιθ. βλ. λ. τύφω.