ὑψηλός: Difference between revisions
Βουλὴν ἅπαντος πράγματος προλάμβανε → Nihil incohes, nisi inito consilio prius → Vor jedem Handeln fasse einen guten Plan
m (Text replacement - "<b class="num">(\d+)\)" to "<b class="num">$1") |
(CSV import) |
||
| (5 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=ypsilos | |Transliteration C=ypsilos | ||
|Beta Code=u(yhlo/s | |Beta Code=u(yhlo/s | ||
|Definition= | |Definition=ὑψηλή, ὑψηλόν (also [[ὑψηλός]], [[ὑψηλόν]] Demetr.Troezen.''1'' Diels): Comp. and Sup. [[ὑψηλότερος]], [[ὑψηλότατος]], and irreg.<br><span class="bld">A</span> [[ὑψηλέστατος]] Paus.5.13.9: ([[ὕψι]], [[ὕψος]]): —[[high]], [[lofty]], [[θάλαμος]] Od.1.426; πύργος Il.3.384, etc.; of a [[highland]] [[country]], χώρη ὀρεινὴ . . καὶ ὑψηλή [[Herodotus|Hdt.]] 1.110; ὑψλὰ χωρία Th.3.97; and [[ὑψηλά]] alone, Pl.Lg.732c; ἐφ' ὑψηλοῦ [[εἶναι]], [[καθῆσθαι]], X.HG4.5.4, Luc. Rh.Pr.6; ἐν ὑψηλῷ τινι καταστάς Plu.Eum. 17; ἀπὸ ὑψηλοῦ κρεμασθείς Pl.Tht.175d; ἀφ' ὑψηλοτέρου καθορῶντες X.HG6.2.29; ἐποικοδομήσαντες ὑψηλότερον [τὸ τεῖχος] Th.7.4. Adv., ὑψηλῶς καθήμενος Pherecr. 64.<br><span class="bld">II</span> metaph., [[high]], [[lofty]], [[stately]], [[proud]], [[ὄλβος]], [[ἀρεταί]], [[κλέος]], Pi.O.2.22, 5.1, P.3.111; τέχνη θεσπεσία τις καὶ ὑ. Pl.Euthd.289e; ὑ. καὶ χαύνη ἐλπίς Id.Ep.341e; ὑψηλὰ [[κομπεῖν]] = [[talk]] [[high]] and [[boastfully]], S.Aj.1230.<br><span class="bld">2</span> of persons, opp. [[δυσδαίμων]], E.Hel.418; ἀφ' ὑψηλῶν βραχὺν ᾤκισε Id.Heracl.613 (lyr.); ἐπὶ τοῖς ἐμοῖς κακοῖς ὑ. εἶναι Id.Hipp.730; ἐπὶ τούτοις ὑ. ἐξαρεῖν αὑτόν Pl.R.494d, cf. And.3.7, Aeschin.2.174; [δαίμονα] ὑ. [[αἴρειν]] E.Supp.555; τὸ νέον ἅπαν ὑ. καὶ θρασύ Metrod.Fr.57; αὑτὸν παρέχειν ὑψηλότερον λημμάτων Luc.Nigr. 25; ὑ. τῷ ἤθει Plu.Dio4.<br><span class="bld">3</span> [[upraised]], i.e. [[mighty]], ἐν βραχίονι ὑψηλῷ [[LXX]] Ex.6.1, al.<br><span class="bld">4</span> of poets, [[sublime]], Longin.40.2; [[τὰ ὑψηλότερα]] = the [[loftier]], [[sublimer]] thoughts or language, Id.43.3; ὑ. [[λέξις]], [[λόγος]], D.H.Lys. 13, Plu.Per.5. Adv. [[ὑψηλῶς]] Gal.10.12. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ή, όν :<br />haut, élevé : [[ἐν]] ὑψηλῷ [[εἶναι]] PLUT être sur une hauteur ; <i>fig.</i> :<br /><b>1</b> <i>en parl. du caractère, des pensées, du style</i>;<br /><b>2</b> <i>en mauv. part</i> hautain, fier, orgueilleux;<br /><i>Cp.</i> ὑψηλότερος.<br />'''Étymologie:''' [[ὕψος]]. | |btext=ή, όν :<br />haut, élevé : [[ἐν]] ὑψηλῷ [[εἶναι]] PLUT être sur une hauteur ; <i>fig.</i> :<br /><b>1</b> <i>en parl. du caractère, des pensées, du style</i>;<br /><b>2</b> <i>en mauv. part</i> hautain, fier, orgueilleux;<br /><i>Cp.</i> ὑψηλότερος.<br />'''Étymologie:''' [[ὕψος]]. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=<i>hoch, hoch [[gebaut]], [[gelegen]], [[erhaben]]</i>; [[θάλαμος]] <i>Od</i>. 1.426; [[πύργος]] <i>Il</i>. 3.384, und [[öfter]]; so von Gebäuden, wie [[Bergen]], Bäumen und vgl., von einem bergigen Hochlande, Her. 1.110 und [[sonst]] in [[Prosa]], in diesem eigtl. [[Sinne]]; [[ὄλβος]], [[κλέος]], Pind. <i>Ol</i>. 2.22, <i>P</i>. 3.111; ἀρεταί <i>Ol</i>. 5.1, <i>I</i>. 4.45; [[στέγη]] Aesch. <i>Ag</i>. 871, und A.; auch übertragen, ὑψήλ' ἐκόμπεις Soph. <i>Aj</i>. 1209; ἵν' εἰδῇ μὴ 'πὶ τοῖς ἐμοῖς κακοῖς ὑψηλὸς [[εἶναι]] Eur. <i>Hipp</i>. 730; ὁ ὄλβιός [[νιν]] ὑψηλὸν αἴρει <i>Suppl</i>. 555; ἡ [[εἰρήνη]] τὸν δῆμον ὑψηλὸν ἦρε Andoc. 3.7; Aesch. 2.174. | |||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
| Line 29: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=ὑψηλή, ὑψηλόν ([[ὕψι]] on [[high]], [[ὕψος]]) (from Homer down), [[high]]; [[lofty]];<br /><b class="num">a.</b> [[properly]], of [[place]]: [[ὄρος]], R G L brackets; [[τεῖχος]], τά ὑψηλά (the heights of [[heaven]]; the Sept. for מָרום, A. V. on [[high]]; cf. Buttmann, § 124,8d.), [[exalted]] on [[high]]: ὑψηλότερος | |txtha=ὑψηλή, ὑψηλόν ([[ὕψι]] on [[high]], [[ὕψος]]) (from Homer down), [[high]]; [[lofty]];<br /><b class="num">a.</b> [[properly]], of [[place]]: [[ὄρος]], R G L brackets; [[τεῖχος]], τά ὑψηλά (the heights of [[heaven]]; the Sept. for מָרום, A. V. on [[high]]; cf. Buttmann, § 124,8d.), [[exalted]] on [[high]]: ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν (made [[higher]] [[than]] the heavens), of Christ [[raised]] to the [[right]] [[hand]] of God, [[μετά]] βραχίονος ὑψηλοῦ, [[with]] a [[high]] (uplifted) [[arm]], i. e. [[with]] [[signal]] [[power]], Sept. [[often]] ἐν βραχίονι ὑψηλῷ for נְטוּיָה בִּזְרועַ, as in [[eminent]], exulted: in [[influence]] and honor, ὑψηλά φρονεῖν, to [[set]] the [[mind]] on, to [[seek]], [[high]] things (as honors and [[riches]]), to be aspiring, L marginal [[reading]] T Tr WH; T WH marginal [[reading]]; (Lucian, Icaromen. 11, Hermot. 5). | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-ή, -ό / [[ὑψηλός]], -ή, -όν, ΝΜΑ, και [[ψηλός]] και [[αψηλός]] Ν, θηλ. και -ός Α<br /><b>1.</b> (συν. σε [[σύγκριση]] με τον [[μέσο]] όρο) αυτός που έχει μεγάλο ύψος (α. «υψηλό [[ανάστημα]]» β. «τὴν δ' ἐκίχανεν πύργῳ ἐφ' ὑψηλῷ», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (με τοπ. σημ.) αυτός που βρίσκεται σε αρκετό από την [[θάλασσα]] ύψος, [[ορεινός]]<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> α) [[μεγάλος]], [[μεγαλειώδης]], [[εξαίρετος]], [[υπέροχος]], ηθικά και πνευματικά [[ανώτερος]] (α. «[[υψηλά]] φρονήματα» β. «[[τέχνη]] θεσπέσια τις καὶ ὑψηλή», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) (<b>για πρόσ.</b>) εξέχων (α. «[[είναι]] υψηλό [[πρόσωπο]]» β. «[[ὅταν]] δ' ἀνὴρ πράξῃ κακῶς [[ὑψηλός]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για [[αξίωμα]] ή κοινωνική [[θέση]]) [[ανώτερος]]<br /><b>2.</b> ο προερχόμενος από [[βασιλική]] [[γενιά]], [[βασιλικός]], [[πριγκιπικός]]<br /><b>3.</b> (για ήχο ή [[φωνή]]) [[οξύς]]<br /><b>4.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το υψηλό</i><br />(για νοήματα, θεωρίες ή πράξεις) η [[ηθική]] και πνευματική [[ανωτερότητα]]<br /><b>5.</b> (το ουδ. του τ. [[ψηλός]] στον πληθ. ως ουσ.) τα [[ψηλά]]<br /><b>ναυτ.</b> α) τα [[έξαλα]] του πλοίου<br />β) τα ανώτερα ή τα [[ελαφρά]] από τα τριγωνικά [[ιστία]]<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «αφ' υψηλού» — με [[υπεροψία]], ακατάδεκτα<br />β) «καθ' υψηλήν επιταγήν»<br />([[λόγια]] έκφρ.) [[κατά]] [[διαταγή]] ανώτατης αρχής<br />γ) «Υψηλή Πύλη»<br />(την [[εποχή]] τών σουλτάνων) i) τα ανάκτορα του σουλτάνου<br />ii) <b>συνεκδ.</b> η τουρκική [[κυβέρνηση]]<br />δ) «υψηλή [[τάση]]»<br /><b>(ηλεκτρολ.)</b> [[τάση]], [[δηλαδή]] [[διαφορά]] δυναμικού, η οποία ανέρχεται σε αρκετά κιλοβόλτ, από μερικές δεκάδες έως μερικές εκατοντάδες<br />ε) «υψηλή [[συχνότητα]]»<br /><b>(ραδιοηλ.)</b> [[συχνότητα]] που έχει [[πάνω]] από 3 μεγαχέρτς, [[δηλαδή]] 3 εκατομμύρια [[χερτς]], και φθάνει ώς τα 30 μεγαχέρτς, [[δηλαδή]] 30 εκατομμύρια [[χερτς]]<br />στ) «πολύ υψηλή [[συχνότητα]]»<br /><b>(ραδιοηλ.)</b> [[συχνότητα]] που έχει [[πάνω]] από 30 μεγαχέρτς, [[δηλαδή]] [[πάνω]] από 30 εκατομμύρια [[χερτς]], και φθάνει ώς τα 300 μεγαχέρτς ή 300 εκατομμύρια [[χερτς]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για συγγραφέα) αυτός που χαρακτηρίζεται από την [[μεγαλοπρέπεια]] του λόγου του, την [[ηθική]] και πνευματική [[ανωτερότητα]] τών εννοιών του<br /><b>2.</b> (με προθέσεις, όπως [[πρός]], <i>ἀπό</i>, <i>ἐν</i> <b>κ.λπ.</b>) σε αρκετό ύψος, [[ψηλά]] (α. «ἐν ὑψηλῷ [[εἶναι]]», <b>Πλούτ.</b><br />β. «ἰλιγγιῶν τε ἀφ' ὑψηλοῦ κρεμασθείς», <b>Πλάτ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[υψηλώς]]/ <i>ὑψηλῶς</i> ΝΜΑ, και [[υψηλά]] και [[ψηλά]] και <i>αψηλά</i> Ν<br /><b>1.</b> σε μεγάλο ύψος<br /><b>2.</b> [[προς]] τα [[πάνω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «με το [[μέτωπο]] [[ψηλά]]» — με [[θάρρος]] ή με [[περηφάνια]]<br />β) «οι [[υψηλά]] ιστάμενοι» — ανώτατοι αξιωματούχοι.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὕψι</i> «[[ψηλά]]» <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>ηλός</i> (<b>πρβλ.</b> | |mltxt=-ή, -ό / [[ὑψηλός]], -ή, -όν, ΝΜΑ, και [[ψηλός]] και [[αψηλός]] Ν, θηλ. και -ός Α<br /><b>1.</b> (συν. σε [[σύγκριση]] με τον [[μέσο]] όρο) αυτός που έχει μεγάλο ύψος (α. «υψηλό [[ανάστημα]]» β. «τὴν δ' ἐκίχανεν πύργῳ ἐφ' ὑψηλῷ», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (με τοπ. σημ.) αυτός που βρίσκεται σε αρκετό από την [[θάλασσα]] ύψος, [[ορεινός]]<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> α) [[μεγάλος]], [[μεγαλειώδης]], [[εξαίρετος]], [[υπέροχος]], ηθικά και πνευματικά [[ανώτερος]] (α. «[[υψηλά]] φρονήματα» β. «[[τέχνη]] θεσπέσια τις καὶ ὑψηλή», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) (<b>για πρόσ.</b>) εξέχων (α. «[[είναι]] υψηλό [[πρόσωπο]]» β. «[[ὅταν]] δ' ἀνὴρ πράξῃ κακῶς [[ὑψηλός]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για [[αξίωμα]] ή κοινωνική [[θέση]]) [[ανώτερος]]<br /><b>2.</b> ο προερχόμενος από [[βασιλική]] [[γενιά]], [[βασιλικός]], [[πριγκιπικός]]<br /><b>3.</b> (για ήχο ή [[φωνή]]) [[οξύς]]<br /><b>4.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το υψηλό</i><br />(για νοήματα, θεωρίες ή πράξεις) η [[ηθική]] και πνευματική [[ανωτερότητα]]<br /><b>5.</b> (το ουδ. του τ. [[ψηλός]] στον πληθ. ως ουσ.) τα [[ψηλά]]<br /><b>ναυτ.</b> α) τα [[έξαλα]] του πλοίου<br />β) τα ανώτερα ή τα [[ελαφρά]] από τα τριγωνικά [[ιστία]]<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «αφ' υψηλού» — με [[υπεροψία]], ακατάδεκτα<br />β) «καθ' υψηλήν επιταγήν»<br />([[λόγια]] έκφρ.) [[κατά]] [[διαταγή]] ανώτατης αρχής<br />γ) «Υψηλή Πύλη»<br />(την [[εποχή]] τών σουλτάνων) i) τα ανάκτορα του σουλτάνου<br />ii) <b>συνεκδ.</b> η τουρκική [[κυβέρνηση]]<br />δ) «υψηλή [[τάση]]»<br /><b>(ηλεκτρολ.)</b> [[τάση]], [[δηλαδή]] [[διαφορά]] δυναμικού, η οποία ανέρχεται σε αρκετά κιλοβόλτ, από μερικές δεκάδες έως μερικές εκατοντάδες<br />ε) «υψηλή [[συχνότητα]]»<br /><b>(ραδιοηλ.)</b> [[συχνότητα]] που έχει [[πάνω]] από 3 μεγαχέρτς, [[δηλαδή]] 3 εκατομμύρια [[χερτς]], και φθάνει ώς τα 30 μεγαχέρτς, [[δηλαδή]] 30 εκατομμύρια [[χερτς]]<br />στ) «πολύ υψηλή [[συχνότητα]]»<br /><b>(ραδιοηλ.)</b> [[συχνότητα]] που έχει [[πάνω]] από 30 μεγαχέρτς, [[δηλαδή]] [[πάνω]] από 30 εκατομμύρια [[χερτς]], και φθάνει ώς τα 300 μεγαχέρτς ή 300 εκατομμύρια [[χερτς]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για συγγραφέα) αυτός που χαρακτηρίζεται από την [[μεγαλοπρέπεια]] του λόγου του, την [[ηθική]] και πνευματική [[ανωτερότητα]] τών εννοιών του<br /><b>2.</b> (με προθέσεις, όπως [[πρός]], <i>ἀπό</i>, <i>ἐν</i> <b>κ.λπ.</b>) σε αρκετό ύψος, [[ψηλά]] (α. «ἐν ὑψηλῷ [[εἶναι]]», <b>Πλούτ.</b><br />β. «ἰλιγγιῶν τε ἀφ' ὑψηλοῦ κρεμασθείς», <b>Πλάτ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[υψηλώς]]/ <i>ὑψηλῶς</i> ΝΜΑ, και [[υψηλά]] και [[ψηλά]] και <i>αψηλά</i> Ν<br /><b>1.</b> σε μεγάλο ύψος<br /><b>2.</b> [[προς]] τα [[πάνω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «με το [[μέτωπο]] [[ψηλά]]» — με [[θάρρος]] ή με [[περηφάνια]]<br />β) «οι [[υψηλά]] ιστάμενοι» — ανώτατοι αξιωματούχοι.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὕψι</i> «[[ψηλά]]» <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>ηλός</i> (<b>πρβλ.</b> [[σφριγηλός]], [[χαμηλός]])]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
| Line 46: | Line 49: | ||
|woodrun=[[boastful]], [[exalted]], [[majestic]], [[mountainous]], [[proud]], [[conceited]], [[high in air]], [[high sounding]], [[of horns]], [[puffed up]] | |woodrun=[[boastful]], [[exalted]], [[majestic]], [[mountainous]], [[proud]], [[conceited]], [[high in air]], [[high sounding]], [[of horns]], [[puffed up]] | ||
}} | }} | ||
{{ | {{lxth | ||
| | |lthtxt=''[[excelsus]]'', [[lofty]], [[elevated]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.34.8/ 2.34.8], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.75.5/ 2.75.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.97.2/ 3.97.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.112.1/ 3.112.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.109.2/ 4.109.2],<br>COMP. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.4.3/ 7.4.3]. | ||
}} | }} | ||
Latest revision as of 13:47, 16 November 2024
English (LSJ)
ὑψηλή, ὑψηλόν (also ὑψηλός, ὑψηλόν Demetr.Troezen.1 Diels): Comp. and Sup. ὑψηλότερος, ὑψηλότατος, and irreg.
A ὑψηλέστατος Paus.5.13.9: (ὕψι, ὕψος): —high, lofty, θάλαμος Od.1.426; πύργος Il.3.384, etc.; of a highland country, χώρη ὀρεινὴ . . καὶ ὑψηλή Hdt. 1.110; ὑψλὰ χωρία Th.3.97; and ὑψηλά alone, Pl.Lg.732c; ἐφ' ὑψηλοῦ εἶναι, καθῆσθαι, X.HG4.5.4, Luc. Rh.Pr.6; ἐν ὑψηλῷ τινι καταστάς Plu.Eum. 17; ἀπὸ ὑψηλοῦ κρεμασθείς Pl.Tht.175d; ἀφ' ὑψηλοτέρου καθορῶντες X.HG6.2.29; ἐποικοδομήσαντες ὑψηλότερον [τὸ τεῖχος] Th.7.4. Adv., ὑψηλῶς καθήμενος Pherecr. 64.
II metaph., high, lofty, stately, proud, ὄλβος, ἀρεταί, κλέος, Pi.O.2.22, 5.1, P.3.111; τέχνη θεσπεσία τις καὶ ὑ. Pl.Euthd.289e; ὑ. καὶ χαύνη ἐλπίς Id.Ep.341e; ὑψηλὰ κομπεῖν = talk high and boastfully, S.Aj.1230.
2 of persons, opp. δυσδαίμων, E.Hel.418; ἀφ' ὑψηλῶν βραχὺν ᾤκισε Id.Heracl.613 (lyr.); ἐπὶ τοῖς ἐμοῖς κακοῖς ὑ. εἶναι Id.Hipp.730; ἐπὶ τούτοις ὑ. ἐξαρεῖν αὑτόν Pl.R.494d, cf. And.3.7, Aeschin.2.174; [δαίμονα] ὑ. αἴρειν E.Supp.555; τὸ νέον ἅπαν ὑ. καὶ θρασύ Metrod.Fr.57; αὑτὸν παρέχειν ὑψηλότερον λημμάτων Luc.Nigr. 25; ὑ. τῷ ἤθει Plu.Dio4.
3 upraised, i.e. mighty, ἐν βραχίονι ὑψηλῷ LXX Ex.6.1, al.
4 of poets, sublime, Longin.40.2; τὰ ὑψηλότερα = the loftier, sublimer thoughts or language, Id.43.3; ὑ. λέξις, λόγος, D.H.Lys. 13, Plu.Per.5. Adv. ὑψηλῶς Gal.10.12.
French (Bailly abrégé)
ή, όν :
haut, élevé : ἐν ὑψηλῷ εἶναι PLUT être sur une hauteur ; fig. :
1 en parl. du caractère, des pensées, du style;
2 en mauv. part hautain, fier, orgueilleux;
Cp. ὑψηλότερος.
Étymologie: ὕψος.
German (Pape)
hoch, hoch gebaut, gelegen, erhaben; θάλαμος Od. 1.426; πύργος Il. 3.384, und öfter; so von Gebäuden, wie Bergen, Bäumen und vgl., von einem bergigen Hochlande, Her. 1.110 und sonst in Prosa, in diesem eigtl. Sinne; ὄλβος, κλέος, Pind. Ol. 2.22, P. 3.111; ἀρεταί Ol. 5.1, I. 4.45; στέγη Aesch. Ag. 871, und A.; auch übertragen, ὑψήλ' ἐκόμπεις Soph. Aj. 1209; ἵν' εἰδῇ μὴ 'πὶ τοῖς ἐμοῖς κακοῖς ὑψηλὸς εἶναι Eur. Hipp. 730; ὁ ὄλβιός νιν ὑψηλὸν αἴρει Suppl. 555; ἡ εἰρήνη τὸν δῆμον ὑψηλὸν ἦρε Andoc. 3.7; Aesch. 2.174.
Russian (Dvoretsky)
ὑψηλός:
1 высокий (πύργος Hom.; στέγη Aesch.; τεῖχος Thuc.; ὄρος NT);
2 высокогорный, возвышенный (ἡ Μηδικὴ χώρη Her.; τὰ χωρία Thuc.);
3 перен. высокий, возвышенный (ἀρεταί, κλέος Pind.; λόγος Plut.): ὑ. τῷ ἤθει Plut. с возвышенной душой; ὑψηλόν τινα αἴρειν Eur., Aeschin. возвеличивать кого-л.; ἑαυτὸν ὑψηλότερόν τινος παρέχειν Luc. возвышаться над чем-л.;
4 высокомерный, надменный: ὑφηλὰ κομπεῖν Soph. держать надменные речи; τὰ ὑψηλὰ φρονεῖν NT = ὑψηλοφρονεῖν.
Greek (Liddell-Scott)
ὑψηλός: ή, όν· συγκρ. καὶ ὑπερθ. -ότερος, -ότατος, καὶ ἀνωμάλως, -έστατος διάφ. γραφ. ἐν Παυσ. 5. 13, 9· (ὕψι, ὕψος)· ― ὡς καὶ νῦν, ὑψηλός, Λατιν. altus, sublimis, Ὅμηρ., Ἡρόδ., Τραγ., κλπ.· θάλαμος Ὀδ. Α. 426· πύργος Ἰλ. Γ. 384, κλπ.· ἐπὶ χώρας, χώρα ὀρεινή… καὶ ὑψηλὴ Ἡρόδ. 1. 110· ὑψηλὰ χωρία Θουκ. 3. 97· καὶ μόνον ὑψηλά, Πλάτ. Νόμ. 732C· ἐφ’ ὑψηλοῦ εἶναι Ξεν., Λουκ., κλπ.· ἐν ὑψηλῷ εἶναι Πλουτ. Εὐμεν. 17· ἀφ’ ὑψηλοῦ κρεμασθῆναι Πλάτ. Θεαίτ. 175D· ἀφ’ ὑψηλοτέρου καθορᾶν Ξεν. Ἑλλ. 6. 2, 29· ὑψηλότερον οἰκοδομεῖν [τὸ τεῖχος] Θουκ. 7. 4. ― Ἐπίρρ., καθήμενον ὑψηλῶς ὑπὸ σκιαδείῳ Φερεκράτης ἐν «Ἱπνῷ» 1. ΙΙ. μεταφορ., ὑψηλός, μέγας, λαμπρός, ὄλβος, ἀρεταί, κλέος Πινδ. Ο. 2. 38., 5. 1, Π. 3. 196, κλπ.· τέχνη θεσπεσία τις καὶ ὑψ. Πλάτ. Εὐθύδ. 289Ε· ὑψ. καὶ χαύνη ἐλπὶς ὁ αὐτ. ἐν Ἐπιστ. 341Ε· ὑψηλὰ κομπεῖν Σοφ. Αἴ. 1230. 2) ἐπὶ προσώπων, ἀντίθετ. τῷ δυσδαίμων, Εὐρ. Ἑλ. 418· ἀφ’ ὑψηλῶν βραχὺν ᾤκισε ὁ αὐτ. ἐν Ἡρακλ. 613· ἐπὶ τοῖς ἐμοῖς κακοῖς ὑψ. εἶναι ὁ αὐτ. ἐν Ἱππ. 730· ἐπὶ τούτοις ὑψ. ἐξαίρειν αὑτὸν Πλάτ. Πολ. 494D· πρβλ. Ἀνδοκ. 24. 18, Αἰσχίν. 51. 24· οὕτω, πνεῦμα ὑψηλὸν αἴρειν Εὐρ. Ἱκ. 555· ἑαυτὸν ὑψηλότερον λημμάτων παρέχειν Λουκ. Νιγρ. 25· ὑψ. τῷ ἤθει Πλουτ. Δίων 4. 3) ἐπὶ ποιητῶν, ἔχων ὕψος λόγου ἢ ἐννοιῶν, Λογγῖν. 40. 2· τὰ ὑψηλότερα, αἱ ὑψηλότεραι ἔννοιαι ἢ φράσεις, ὁ αὐτ. 43. 3· ὑψ. λέξις, λόγος Διον. Ἁλ. π. Λυσ. 13, Πλουτ. Περικλ. 5.
English (Autenrieth)
(ὕψος): high, lofty, highlying.
English (Slater)
ὑψηλός (-οῖο, -όν; -ᾶς, -άν, -ᾶν, -αῖς; -όν acc.: superl. -οτάτων.)
1 lofty
a lit. ἵκοντο δ' ὑψηλοῖο πέτραν ἀλίβατον Κρονίου (O. 6.64) Παρνασσίαις πέτραις ὑψηλαῖς (Pae. 2.98) ὑψηλὰν πόλιν ἀμφινέμονται (Akragas) fr. 119. 2.
b met. ὅταν θεοῦ μοῖρα πέμπῃ ἀνεκὰς ὄλβον ὑψηλόν pr. (O. 2.22) ὑψηλοτάτων ἀέθλων (O. 4.3) ὑψηλᾶν ἀρετᾶν (O. 5.1) κλέος εὑρέσθαι ὑψηλὸν (P. 3.111) τετείχισται δὲ πάλαι πύργος ὑψηλαῖς ἀρεταῖς ἀναβαίνειν (I. 5.45) ὑψηλαῖς πραπίδεσσι (of Kadmos) Δ. 2. 2. ψαλμὸν ἀντίφθογγον ὑψηλᾶς ἀκούων πακτίδος fr. 125. 3.
English (Strong)
from ὕψος; lofty (in place or character): high(-er, -ly) (esteemed).
English (Thayer)
ὑψηλή, ὑψηλόν (ὕψι on high, ὕψος) (from Homer down), high; lofty;
a. properly, of place: ὄρος, R G L brackets; τεῖχος, τά ὑψηλά (the heights of heaven; the Sept. for מָרום, A. V. on high; cf. Buttmann, § 124,8d.), exalted on high: ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν (made higher than the heavens), of Christ raised to the right hand of God, μετά βραχίονος ὑψηλοῦ, with a high (uplifted) arm, i. e. with signal power, Sept. often ἐν βραχίονι ὑψηλῷ for נְטוּיָה בִּזְרועַ, as in eminent, exulted: in influence and honor, ὑψηλά φρονεῖν, to set the mind on, to seek, high things (as honors and riches), to be aspiring, L marginal reading T Tr WH; T WH marginal reading; (Lucian, Icaromen. 11, Hermot. 5).
Greek Monolingual
-ή, -ό / ὑψηλός, -ή, -όν, ΝΜΑ, και ψηλός και αψηλός Ν, θηλ. και -ός Α
1. (συν. σε σύγκριση με τον μέσο όρο) αυτός που έχει μεγάλο ύψος (α. «υψηλό ανάστημα» β. «τὴν δ' ἐκίχανεν πύργῳ ἐφ' ὑψηλῷ», Ομ. Ιλ.)
2. (με τοπ. σημ.) αυτός που βρίσκεται σε αρκετό από την θάλασσα ύψος, ορεινός
3. μτφ. α) μεγάλος, μεγαλειώδης, εξαίρετος, υπέροχος, ηθικά και πνευματικά ανώτερος (α. «υψηλά φρονήματα» β. «τέχνη θεσπέσια τις καὶ ὑψηλή», Πλάτ.)
β) (για πρόσ.) εξέχων (α. «είναι υψηλό πρόσωπο» β. «ὅταν δ' ἀνὴρ πράξῃ κακῶς ὑψηλός», Ευρ.)
νεοελλ.
1. (για αξίωμα ή κοινωνική θέση) ανώτερος
2. ο προερχόμενος από βασιλική γενιά, βασιλικός, πριγκιπικός
3. (για ήχο ή φωνή) οξύς
4. το ουδ. ως ουσ. το υψηλό
(για νοήματα, θεωρίες ή πράξεις) η ηθική και πνευματική ανωτερότητα
5. (το ουδ. του τ. ψηλός στον πληθ. ως ουσ.) τα ψηλά
ναυτ. α) τα έξαλα του πλοίου
β) τα ανώτερα ή τα ελαφρά από τα τριγωνικά ιστία
6. φρ. α) «αφ' υψηλού» — με υπεροψία, ακατάδεκτα
β) «καθ' υψηλήν επιταγήν»
(λόγια έκφρ.) κατά διαταγή ανώτατης αρχής
γ) «Υψηλή Πύλη»
(την εποχή τών σουλτάνων) i) τα ανάκτορα του σουλτάνου
ii) συνεκδ. η τουρκική κυβέρνηση
δ) «υψηλή τάση»
(ηλεκτρολ.) τάση, δηλαδή διαφορά δυναμικού, η οποία ανέρχεται σε αρκετά κιλοβόλτ, από μερικές δεκάδες έως μερικές εκατοντάδες
ε) «υψηλή συχνότητα»
(ραδιοηλ.) συχνότητα που έχει πάνω από 3 μεγαχέρτς, δηλαδή 3 εκατομμύρια χερτς, και φθάνει ώς τα 30 μεγαχέρτς, δηλαδή 30 εκατομμύρια χερτς
στ) «πολύ υψηλή συχνότητα»
(ραδιοηλ.) συχνότητα που έχει πάνω από 30 μεγαχέρτς, δηλαδή πάνω από 30 εκατομμύρια χερτς, και φθάνει ώς τα 300 μεγαχέρτς ή 300 εκατομμύρια χερτς
αρχ.
1. (για συγγραφέα) αυτός που χαρακτηρίζεται από την μεγαλοπρέπεια του λόγου του, την ηθική και πνευματική ανωτερότητα τών εννοιών του
2. (με προθέσεις, όπως πρός, ἀπό, ἐν κ.λπ.) σε αρκετό ύψος, ψηλά (α. «ἐν ὑψηλῷ εἶναι», Πλούτ.
β. «ἰλιγγιῶν τε ἀφ' ὑψηλοῦ κρεμασθείς», Πλάτ.).
επίρρ...
υψηλώς/ ὑψηλῶς ΝΜΑ, και υψηλά και ψηλά και αψηλά Ν
1. σε μεγάλο ύψος
2. προς τα πάνω
νεοελλ.
φρ. α) «με το μέτωπο ψηλά» — με θάρρος ή με περηφάνια
β) «οι υψηλά ιστάμενοι» — ανώτατοι αξιωματούχοι.
[ΕΤΥΜΟΛ. < ὕψι «ψηλά» + κατάλ. -ηλός (πρβλ. σφριγηλός, χαμηλός)].
Greek Monotonic
ὑψηλός: -ή, -όν (ὕψι),
I. ψηλός, υψηλός, ανυψωμένος, Λατ. altus, sublimis, σε Όμηρ., Ηρόδ., Τραγ. κ.λπ.· λέγεται για ορεινή χώρα, χώρη ὀρεινὴ καὶ ὑψηλή, σε Ηρόδ.· ὑψηλὰ χωρία, σε Θουκ.
II. μεταφ., υψηλός, μέγας, λαμπρός, σε Πίνδ., Πλάτ.· ὑψηλὰ κομπεῖν, μιλώ με αγέρωχο τρόπο, σε Σοφ.· πνεῦμα ὑψηλὸν αἴρειν, σε Ευρ.
Middle Liddell
ὑψηλός, ή, όν [ὕψι]
I. high, lofty, high-raised, Lat. altus, sublimis, Hom., Hdt., Trag., etc.; of a highland country, χώρη ὀρεινὴ καὶ ὑψηλή Hdt.; ὑψηλὰ χωρία Thuc.
II. metaph. high, lofty, stately, Pind., Plat.; ὑψηλὰ κομπεῖν to talk loftily, Soph.; πνεῦμα ὑψηλὸν αἴρειν Eur.
Chinese
原文音譯：ØyhlÒj 虛普些羅士
詞類次數：形容詞（11）
原文字根：高的
字義溯源：高的，高，尊貴的，大能的，高天，高過，高大的事物；源自（ὕψος）=高超），而 （ὕψος）出自（ὑπέρ / ὑπερεγώ）*=在上，過於）
出現次數：總共（11）；太（2）；可（1）；路（2）；徒（1）；羅（1）；來（2）；啓（2）
譯字彙編：
1） 高的（3） 太4:8； 啓21:10； 啓21:12；
2） 高（3） 太17:1； 可9:2； 路4:5；
3） 高天（1） 來1:3；
4） 高過（1） 來7:26；
5） 大能的（1） 徒13:17；
6） 所尊貴的（1） 路16:15；
7） 高大的事（1） 羅12:16
English (Woodhouse)
boastful, exalted, majestic, mountainous, proud, conceited, high in air, high sounding, of horns, puffed up
Lexicon Thucydideum
excelsus, lofty, elevated, 2.34.8, 2.75.5, 3.97.2, 3.112.1, 4.109.2,
COMP. 7.4.3.
