βασιλικός
English (LSJ)
βασιλική, βασιλικόν,
A royal, kingly, ποιέεις οὐδαμῶς βασιλικά Hdt.2.173; βασιλικὸν γένος A.Pr.869; βασιλικὴ μοναρχία = royal monarchy Pl.Plt.291e; opp. τυραννικός, Arist.Pol.1285b3; βασιλικοὶ ἀπέβησαν = proved themselves truly kingly, Plb.8.10.10; βασιλικόν [ἐστι] πράττειν μὲν εὖ, κακῶς δ' ἀκούειν Arr.Epict.4.6.20; ἦθος βασιλικόν X. Oec.21.10; τὸ β. Id.Cyr.1.3.18: βασιλική (sc. τέχνη) = ἡ, art of ruling, Andronic.Rhod.p.574M.: Comp. βασιλικώτερος Herm. ap. Stob.1.49.45, Jul.Or.2.54d: Sup. βασιλικώτατος καὶ ἄρχειν ἀξιώτατος X.An.1.9.1, cf. Isoc.2.29; βασιλικωτάτη χάρις Plu.Alex.21. Adv. βασιλικῶς = royally, in kingly fashion, as a king, with kingly authority, pompously X.Cyr.1.4.14; βασιλικῶς ἄρχειν Arist.Pol.1259b1.
2 of a king or belonging to a king, οἱ βασιλικοί = the king's friends or officers, Plb.8.12.10; ἐγκλήματα βασιλικά = charges of high-treason, Id.25.3.1; ὀφειλήματα βασιλικά = debts to the king, ib.3; β. πρόσοδοι PPetr.3p.56; γραμματεύς (cf. II.1) Wilcken Chr.233.2 (ii B.C.), etc.; γεωργοί PTeb.5.200 (ii B.C.), etc.; ὁδὸς βασιλική = the king's highway, LXXNu.20.17, PPetr.3p.65(iii B.C.); μὴ εἶναι βασιλικὴν ἀτραπὸν ἐπὶ γεωμετρίαν = there was no royal road to geometry, Euc. ap.Procl.in Euc.p.68F.; βασιλικὸς νόμος OGI483.1, Ep.Jac.2.8; αἱ βασιλικαὶ βίβλοι = the Books of Kings, Ph.1.427.
3 choice (cf. βασίλειος 3), μίνδαξ Amphis27.
4 κάρυα βασιλικά = walnuts, Dsc.1.125; καρύαι PSI4.428.65(iii B.C.).
b βασιλικὸν κύμινον = ἄμι (ajowan), Dsc.3.62.
II as substantive,
1 βασιλικός, βασιλικὸς γραμματεύς =, ὁ, official in Egyptian νομοί, POxy.1219.15 (iii A. D.).
b βασιλικός, βασιλικὸς οἶκος = basilica, CIG2782.25 (Aphrodisias).
c βασιλικός, βασιλικὸς ὄρνις = ἀκαλανθίς (goldfinch, linnet), Sch.Ar.Pax1078.
d βασιλικός, βασιλικὸς ἀστήρ = βασιλίσκος V (the star α Leonis, Alpha Leonis, Alpha Leo, α Leo, Regulus), Cat.Cod.Astr.7.201.23.
2 βασιλική, βασιλικὴ στοά = hall divided into aisles by columns, IG12(3).326.18 (Thera), Str.5.3.8 (pl.); βασιλική alone, OGI511.15 (Aezani), Lat. basilica, Vitr.5.1.4,6.3.9, cf. Plu.Publ.15, Cat.Mi.5, App.BC2.26.
3 βασιλικόν (sc. ταμιεῖον =, τό, treasury, εἰς τὸ βασιλικὸν ἀπομετρῆσαι, τελεῖν, PSI4.344.17 (iii B.C.), D.S.2.40, etc.; ὀφείλειν PRev.Laws5.1, al.; royal bank, OGI90.29 (Rosetta), PRein.13.19, al., BGU830.18 (i A. D.).
b βασιλικόν, βασιλικὸν δῶμα = palace, D.C. 60.4.
c βασιλικόν, βασιλικὸν πρόσταγμα = royal decree, LXX Es.1.19.
d βασιλικόν, βασιλικὸν φάρμακον = name for various remedies = τετραφάρμακον, Gal.12.601; of other compounds, ibid.; a plaster, Id.13.184; an eyesalve, Id.12.782 (also βασιλικός, ὁ, a bandage, Id.18(1).777).
e βασιλικόν, βασιλικὸν φυτόν, λάχανον βασιλικόν = basil, Ocimum basilicum (Aristotle, On Plants, 819b 19), Suid.
f βασιλικά, τά, communications received from kings, SIG333.23 (Samos), 426.26 (Teos); also, interests or revenues of the crown, PRev.Laws 15.4 (iii B. C.), PTeb.5.256 (ii B. C.), LXX 1 Ma.10.43; prerogatives, ib.15.8.
Spanish (DGE)
-ή, -όν
A I 1 propio del rey, real, regio γένος A.Pr.869, Str.14.1.3, γάμοι E.Med.18, θάλαμοι E.Io 486, ἦθος X.Oec.21.10, βίος Isoc.12.79, δεῖπνα IClaros 1.M.2.47 (II a.C.), Δημητρίου καὶ τὸ βάναυσον ἦν βασιλικόν = el trabajo artesanal de Demetrio llegó a tener rango real Plu.Demetr.20, ἅπαντες ... βασιλικοὶ ... ἀπέβησαν Plb.8.10.10., ἡ ἴλη ἡ βασιλική = guardia real, escuadrón real a caballo, en el ejército de Alejandro, Arr.An.3.11.8, en ejércitos helenísticos SB 12221.13, 18 (III a.C.), Polyaen.4.9.6, en los de otros reyes, Plb.5.84.1, Plu.Alex.33, βασιλικαὶ βίβλοι = los Libros de los Reyes de la Biblia, Ph.1.427, Βασιλικοὶ Σαρμάται = sármatas reales pueblo de Sarmacia asiática que habitaba junto al Volga, Ptol.Geog.5.8.10, βασιλικὸς ὅρκος = juramento en nombre del rey, PTeb.27.33, 53 (II a.C.), βασιλικὸς λόγος = encomio de un rey Men.Rh.368, βασιλικὸς νόμος = edicto real, SEG 13.521.1 (Pérgamo II a.C.)
• institucional real, monárquico γένος Arist.Pol.1288a18, ἀρχή Arist.Pol.1259b12, 1254b6, μοναρχίαι op. δεσποτικαί y τυραννικαί Arist.Pol.1420a15, πολιτεῖαι Arist.Pol.1297b26
• neutr. βασιλικόν c. inf. es propio de un rey βασιλικὸν εὖ μὲν πράττειν, κακῶς δ' ἀκούειν M.Ant.7.36, cf. Arr.Epict.4.6.20, D.L.6.3.
• neutr. plu. subst. ποιέεις οὐδαμῶς βασιλικά = en modo alguno actúas como un rey Hdt.2.173.
2 que atañe o tiene relación con el rey o con el reino:
a) en cuanto a la persona βασιλικὰ ἐγκλήματα = delitos contra los intereses reales, de lesa majestad Plb.25.3.1, D.S.1.54, βασιλικαὶ αἰτίαι = acusaciones de alta traición Plb.25.3.3
• subst. τὰ βασιλικά = cuestiones relacionadas con la propiedad real, PAmh.33.9 (II a.C.);
b) en cuanto a los bienes perteneciente al rey o perteneciente al reino, real τὸ βασιλικὸν χρυσίον = dinero procedente del rey de Persia Din.1.20, οἰκονομία βασιλική op. σατραπική, πολιτική, ἰδιωτική Arist.Oec.1345b13, 19-28, τὸ βασιλικὸν ἀργύριον LXX 3Ma.3.28, πλοῦτος Charito 1.11.7, αἱ βασιλικαὶ πρόσοδοι = ingresos reales, PPetr.3.26.15 (ptol.), βασιλικὴ τράπεζα = banco real, PTeb.27.70 (II a.C.)
• en rel. c. las finanzas βασιλικὸς γραμματεύς = administrador del tesoro funcionario público en Egipto PLille 3.52 (III a.C.), PTeb.27.27 (II a.C.), Wilcken Chr.233.2 (II a.C.), IPh.19.24 (II a.C.), Col.Memn.34.1 (II d.C.), βασιλικὴ ἐπισκοπεία = inspección fiscal, PTeb.5.189 (II a.C.);
c) calificando a la tierra γῆ βασιλική = la tierra real, de realengo, PLille 8.4 (III a.C.), PTeb.5.146 (II a.C.), tb. en el Egipto romano (cf. γῆ III 1) PTeb.577 (I d.C.), POxy.721.4 en BL 8.237 (I d.C.), PGiss.60.3.25 (II d.C.), PBremen 36.6 (II d.C.), βασιλικὸς γεωργός = labrador de una tierra real normalmente arrendatario o colono PPetr.3.31.2 (III a.C.), PTeb.51.4 (II a.C.), tb. en el Egipto romano PLond.1218.4 (I d.C.);
d) ἡ βασιλικὴ πόλις la ciudad imperial e.d. Constantinopla, Eus.Marcell.2.4.
II de otros reyes
1 del arconte rey en Atenas ἡ βασιλικὴ διαδρομή = la etapa del mandato del arconte rey Din.Fr.6.5.
2 del rey del banquete νόμοι βασιλικοί = normas que rigen el banquete y que impone el βασιλεὺς συμποσίου tít. de escritos atribuídos a Jenócrates, Espeusipo, Aristóteles, Ath.3f.
3 γάλλος βασιλικός = galo rey, e.d. sumo sacerdote de los galos, Bull.Epigr.1970.376 (Macedonia III/II a.C.).
III fig.
1 principal, capital, de lo que es más importante, real νόμος βασιλικός del resumen de los mandamientos de la ley divina mandamiento capital, Ep.Iac.2.8, ἐν ταῖς βασιλικαῖς φλέβαις = en las venas del brazo o venas basílicas sede de la ψυχή (prob. por nacer ambas venas en el cerebro), Ath.Al.M.28.1433C
• ὁδὸς βασιλική = camino real en el sistema de comunicaciones del reino persa, Arist.Oec.1348a24, 1353a25
• gener. vía principal ὁδῷ βασιλικῇ πορευσόμεθα, οὐκ ἐκκλινοῦμεν δεξιὰ οὐδὲ εὐώνυμα LXX Nu.20.17, cf. PPetr.3.31.6 (III a.C.), TAM 3.14.5 (Termeso), A.Paul.et Thecl.3
• de donde uso fig. camino recto, camino sin desviaciones μὴ εἶναι βασιλικὴν ἀτραπὸν ἐπὶ γεωμετρίαν Euc. en Procl.in Euc.68.16, πρὸς ἀλήθειαν Ph.1.458, εἰς ὁδὸν βασιλικὴν τὴν ἐλπίδα κατέστη = orientó sus expectativas en una dirección única Plu.Demetr.46, identificado c. ἡ μέση ὁδός Basil.M.31.1349B.
2 ref. a ciertos países que es de Persia o que procede de Persia quizá c. el sent. añadido de escogido, regio ἡ βασιλικὴ μίνδαξ n. de una planta o de algún tipo de incienso para sahumerios, Amphis 27.3, κάρυα βασιλικά n. de una clase de nueces tb. llamadas Περσικά Dsc.1.125, cf. 1.34
• que es de Etiopía βασιλικὸν κύμινον n. dado al comino tb. llamado etiópico Dsc.3.62, Ps.Dsc.3.62, leído en Hp.Hum.10 por Dsc.3.59, pero cf. τὸ παρὰ βασιλεῖ λεγόμενον κύμινον Hp.l.c.
• n. de un tipo de espárragos οἱ βασιλικοὶ ἀσπάραγοι Ruf.Fr.117.12.
3 arq. βασιλικὴ στοά pórtico imperial paseo cubierto en el foro romano, Str.5.3.8, τὴν ἐν τῇ πόλει βασιλικὴν στοάν IG 12(3).326.18 (Tera II d.C.).
B subst.
I ὁ βασιλικός
1 miembro de la casa real, príncipe, funcionario real o simpl. cortesano οἱ βασιλικοί Plb.31.29.3, τῶν ἐκ τοῦ Πόντου βαρβάρων β. τις ἄνθρωπος Luc.Salt.64, cf. App.Mith.117, c. carácter milit. Eu.Io.4.46.
2 administrador del fisco en los nomos egipcios POxy.1219.15 (III d.C.).
II ἡ βασιλική
1 la realeza como forma de gobierno monárquico, op. τυραννίς Pl.Plt.291e, Arist.Pol.1285b3, tb. (τὸ) βασιλικόν Arist.Pol.1288b2.
2 el arte de reinar o la ciencia de reinar como ἐπιστήμη Pl.Plt.259b, como τέχνη X.Mem.4.2.11, como ἐμπειρία Andronic.Rhod.574, ὁ τῆς βασιλικῆς ... λόγος M.Ant.4.12.
III de constr. arq. y obras públicas
1 camino real o camino público ἔμπροσθεν κατὰ τὴν βασιλικήν TAM 3.714.6 (Termeso III d.C.).
2 basílica porticada o columnata porticada como edificio exento, en Roma Πορκία βασιλική Plu.Cat.Ma.19, Cat.Mi.5, τὴν Παύλου λεγομένην βασιλικήν App.BC 2.26, cf. Vitr.5.1.4, OGI 511.5 (Ezanos II d.C.), SEG 27.304 (Filipos IV d.C.)
• basílica de una nave o quizá de un edificio anejo al gimnasio CIG 2782.25 (Afrodisias II d.C.)
• de la basílica cristiana, Const. en Eus.VC 3.31, Hieron.Ep.77.4.
3 palacio, casa real τὰ ἑπτὰ κοράσια τὰ ἀποδεδειγμένα αὐτῇ ἐκ βασιλικοῦ LXX Es.2.9
• palacio imperial D.C.60.4.5, 78.21.1.
4 salón de gala o salón de ceremonias en un palacio εἰ μίαν εἶδεν ἐν οἰκίᾳ Δομετιανοῦ στοὰν ἢ βασιλικὴν ἢ βαλανεῖον Plu.Publ.15.
IV econ.
1 patrimonio real πᾶσαν τὴν Ἰνδικὴν βασιλικὴν εἶναι D.S.2.40
• esp. en pap. tierra pública, tierra del fisco τῶν γεωργουμένων ὑπ' ἐμοῦ βασιλικῶν POsl.26.7 (I a.C.), cf. PTeb.27.55 (II a.C.).
2 τὸ βασιλικόν = el tesoro real o fisco, PSI 488.17 (III a.C.), OGI 59.9 (III a.C.), PTeb.27.24 (II a.C.), BGU 1821.19 (I a.C.), D.S.2.40, 41, tb. en plu. ὅτι προσελήλυθα πρὸς τὰ βασιλικά PCair.Zen.636.11 (III a.C.), cf. SB 8008.32 (III a.C.), PTeb.787.21 (II a.C.)
• τὰ βασιλικά = ingresos de la corona, arcas reales del rey de Persia, Din.1.15
• tasas reales ὀφείλων βασιλικά LXX 1Ma.10.43, cf. 11.34
• exacciones imperiales, PCair.Isidor.56.4 (IV d.C.).
V administración notificaciones reales o comunicaciones reales D.15.6, SIG 333.23 (Samos IV/III a.C.), IIasos 608.26 (Teos III a.C.)
• edicto real εἰ οὖν δοκεῖ τῷ βασιλεῖ, προσταξάτω βασιλικόν LXX Es.1.19, cf. X.Cyr.1.3.18.
VI cien.
1 orn. jilguero Sch.Ar.Pax 1078
• tb. reyezuelo βασιλικός σαλπιγκτής Phot.s.u. ὀρχίλος.
2 medic. denominación de un vendaje Gal.18(1).777, cf. βασιλικῆς σημασίας ref. al vendaje llamado βασιλίσκος Sor.Fasc.8
• n. dado a distintos fármacos y ungüentos Gal.12.601, 782, 13.184.
3 bot. albahaca, Ocimum basilicum L., Cyran.1.24.4, Hsch.s.u. ὤκιμον, Sud.
4 astr. n. de una de las estrellas de Leo Régulo, Cat.Cod.Astr.7.201.
C adv. βασιλικῶς = a la manera de un rey, con autoridad de rey παρών X.Cyr.1.4.14, ἄρχειν Arist.Pol.1259b1, cf. Plu.2.181e, D.C.50.27.4.
German (Pape)
[Seite 437] 1) königlich, fürstlich, γένος Aesch. Prom. 871; Plat. Polit. 279 a; ἡ βασιλική, sc. τέχνη, die Kunst König zu sein, zu regieren als König, der τυραννική entgeggstzt, 291 e u. öfter; Xen. Mem. 4, 2, 11; οἱ βασιλικοί, Hofleute, Plut. Sol. 27. – 2) würdig, König zu sein, βασιλικώτατος καὶ ἄρχειν ἀξιώτατος Xen. An. 1, 9, 1; übh. eines Königs würdig, βασιλικώτερον, -ώτατόν τι ἡγεῖσθαι Isocr. 2, 29; Plut. Alex. 21; prächtig, z. B. βασιλικῶς παρεῖναι Xen. Cyr. 1, 4, 14. Bei Pol. 26, 5 sind βασιλικὰ ἐγκλήματα, αἰτίαι Anklagen auf Hochverrath, maiestatis crimina; – ἡ βασιλική, als subst., sc. στοά, eine Säulenhalle in Athen, = βασίλειος, Plat. Charm. 153 a. In Rom öffentliche Gebäude mit Säulengängen zum Rechts- u. Handelsverkehr, Vitruv. 5, 1; Sp. auch die seit Constantin nach diesem Muster gebaueten christlichen Kirchen; τὸ βασιλικόν, theils Palast, D. Cass., theils aber, sc. ταμιεῖον, königlicher, kaiserlicher Schatz, Fiscus, D. Sic. 2, 40; D. L. 7, 181. – Bei den Aerzten eine Salbe.
French (Bailly abrégé)
ή, όν :
1 qui concerne un roi, du roi, royal : οἱ βασιλικοί PLUT ceux qui sont attachés à la personne ou au service du roi (officiers de la maison du roi, courtisans, ambassadeurs, etc.);
2 qui convient à un roi, digne d'un roi;
Cp. βασιλικώτερος, Sp. βασιλικώτατος.
Étymologie: βασιλεύς.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
βασιλικός -ή -όν
1. adj. koninklijk:; βασιλικόν... γένος koninklijk nageslacht Aeschl. PV 869; βασιλικωτάτη χάρις de meest koninklijke gunst Plut. Alex. 21.5; wat bij een koning hoort, als van een koning:; νῦν δὲ ποιέεις οὐδαμῶς βασιλικά nu handel jij allesbehalve koninklijk Hdt. 2.173.2; adv.. τέκνων δὲ βασιλικῶς (ἄρχει) over zijn kinderen heeft de vader het gezag van een koning Aristot. Pol. 1259b1.
2. subst. ὁ βασιλικός hoveling; NT Io. 4.46; ἡ βασιλική basilica (openbaar gebouw). Plut. Publ. 15.5.
Russian (Dvoretsky)
βᾰσῐλικός: II ὁ (преимущ. pl.) приближенный царя, придворный, царедворец Polyb., Plut.
царский, царственный Aesch., Her., Xen., Plat., Arst., Plut.: ἐγκλήματα βασιλικά Polyb. обвинения в государственной измене; ὀφειλήματα βασιλικά Polyb. долги царю.
Middle Liddell
like βασίλειος
I. royal, kingly, Hdt., Attic
2. like a king, kingly, princely, βασιλικώτατος Xen.:—adv., βασιλικῶς as a king, with kingly authority, Hdt.
II. as substantive,
1. βασιλική (sub. στοά), a colonnade at Athens, Plat.; v. στοά.
2. βασιλικός, ὁ, king's officer, NTest.
English (Abbott-Smith)
βασιλικός, -ή, -όν (< βασιλεύς), [in LXX for מֶלֶךְ and its cognates;]
royal, belonging to a king: χώρα, Act 12:20; ἐσθής, Ac 12:21; νόμος β., a supreme law, "a law which governs other laws and so has a specially regal character" (Hort), or because made by a king (LAE, p. 3673), Ja 2:8; τις, one in the service of a king, a courtier, Jo 4:46, 49 (WH, mg., βασιλίσκος).†
English (Strong)
from βασιλεύς; regal (in relation), i.e. (literally) belonging to (or befitting) the sovereign (as land, dress, or a courtier), or (figuratively) preeminent: king's, nobleman, royal.
English (Thayer)
(βασιλίσκος) βασιλισκου, ὁ (diminutive of βασιλεύς), a petty king; a reading noted by WH in their (rejected) margin of Polybius, others.)]
Greek Monolingual
-ή, -ό (AM βασιλικός, -ή, -όν)
1. αυτός που ανήκει στον βασιλιά ή προέρχεται απ' αυτόν (α. «γιατρός βασιλικός» β. «βασιλικό παλάτι» γ. «βασιλική διαταγή και τα σκυλιά δεμένα» — για διαταγή η οποία εκτελείται απόλυτα)
2. εκείνος που αρμόζει, που ταιριάζει σε βασιλιά («τρόπος βασιλικός», «τα λόγια τα βασιλικά»)
3. το αρσ. ως ουσ. ο βασιλικός (νεοελλ. και βασιλική, η και βασιλικό, το)
το αρωματικό φυτό ώκιμον το βασιλικόν (ocimum basilicum) της τάξης των Χειλανθών
(παροιμ. α. «βασιλικός κι αν μαραθεί, τη μυρωδιά την έχει» — η φυσική ευγένεια δεν χάνεται ακόμη και μέσα στην ανέχεια ή τη δυστυχία
β. «για χάρη του βασιλικού ποτίζεται κι η γλάστρα» — για κάποιον που έχει ευνοϊκή μεταχείριση χωρίς να την αξίζει αλλά προς χάριν κάποιου άλλου)
4. το θηλ. ως ουσ. αρχιτ. α) ρωμαϊκό οικοδόμημα που έχει το σχήμα μεγάλης ορθογώνιας αίθουσας και καταλήγει σε ημικυκλική ασπίδα
β) χριστιανική εκκλησία ορθογώνιου σχήματος που χωρίζεται σε κλίτη είτε με κίονες είτε με κίονες και πεσσούς εναλλάξ
μσν.- νεοελλ.
1. δημόσιος («βασιλική στράτα», «βασιλική όδός»)
2. (για εχθρό) θανάσιμος, μισητός
3. εξαιρετικός, λαμπρός
4. πολύς, υπερβολικός («βασιλικά έξοδα», «βασιλικόν το πάθος»)
5. φρ. «βασιλική πύλη» — η βασιλόθυρα, η ωραία πύλη του χριστιανικού ναού
νεοελλ.
1. βασιλόφρονας, οπαδός της βασιλείας ή του βασιλιά
2. αυτός που εξέχει, που ξεχωρίζει (α. «βασιλικό ξίγγι» — το λίπος γύρω από τα νεφρά των ζώων
β. «βασιλικιά φλέβα» — η αρτηρία
γ. «βασιλικό άντερο» — το παχύ έντερο, το απευθυσμένο
δ. «βασιλικό δάχτυλο» — το μεγάλο δάχτυλο, ο αντίχειρας
ε. «βασιλικό σίδερο» — ο άξονας της αντένας του ανεμόμυλου
στ. «βασιλικός καιρός» — ένας απ' τους τέσσερεις κύριους ανέμους
ζ. «βασιλικό δόντι» — ο τραπεζίτης, ο γομφίος
η. «βασιλικό κερί» — η κερήθρα που περιέχει τα αβγά της βασίλισσας)
3. λαμπρός ή εξαιρετικής ποιότητας («βασιλική μέρα», «βασιλικά σύκα»)
4. γόνιμος, εύφορος («βασιλικό περιβόλι»)
5. (σε προσαγορεύσεις) (για τον βασιλιά) «η Αυτού Βασιλική Μεγαλειότης», (για πρίγκιπες) «η Αυτού Βασιλική Υψηλότης»
6. φρ. «βασιλικός πολτός» — πυκνή, λευκή, θρεπτική ουσία με την οποία τρέφονται οι νύμφες των μελισσών
7. φρ. «βασιλική φλέβα» — υποδόρια φλέβα που ξεκινά από το ωλένιο χείλος του πήχεως και κατευθύνεται προς τον ώμο, όπου ενώνεται με τη βραχιόνια φλέβα
αρχ.-μσν.
φρ. οἱ βασιλικοὶ ή «βασιλικοὶ ἄνθρωποι» — πρόσωπα της υπηρεσίας του βασιλιά
αρχ.
1. αυτός που ανήκει στον «ἄρχοντα βασιλέα» της αρχαίας Αθήνας ή σχετίζεται μ' αυτόν
2. βασιλικός (γραμματεύς)
υπάλληλος αιγυπτιακού νομού
3. φρ. «βασιλικά ἐγκλήματα» — κατηγορίες εσχάτης προδοσίας
4. φρ. «ὀφειλήματα βασιλικά» — οφειλές προς το βασιλικό ταμείο
5. το ουδ. ως ουσ. το βασιλικόν
α) το βασιλικό ταμείο
β) η τράπεζα που ανήκει στον βασιλιά
γ) βασιλική διαταγή.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. βασιλικός, που υποκατέστησε στη χρήση το βασίλειος, προήλθε < βασιλεύς με αναλογικό σχηματισμό κατά το πρότυπο του τυραννικός κ.ά.].
Greek Monotonic
βᾰσῐλικός: -ή, -όν, όπως το βασίλειος,
I. 1. μεγαλοπρεπής, δεσποτικός, σε Ηρόδ., Αττ.
2. όμοιος με βασιλιά, πριγκηπικός· βασιλικώτατος καὶ ἄρχειν ἀξιώτατος, σε Ξεν.· επίρρ., βασιλικῶς, ως βασιλιάς, με βασιλική εξουσία, στον ίδ.
II. ως ουσ.,
1. βασιλικὴ (ενν. στοά), ἡ, περιστύλιο στην Αθήνα, σε Πλάτ.· βλ. στοά.
2. βασιλικός, ὁ, αξιωματούχος του βασιλιά, σε Καινή Διαθήκη
Greek (Liddell-Scott)
βᾰσῐλικός: -ή, -όν, ὅμοιον τῷ βασίλειος, βασιλικός, ἐμπρέπων εἰς βασιλέα, Ἡροδ. 2. 173, Αίσχυλ. Πρ. 869, Πλάτ., κ.ἀλλ.· μοναρχίαι β., ἀντίθ. τῷ τυραννικαί, Ἀριστ. Πολ. 3. 14, 11· αἱ β. βίβλοι, τὰ βιβλία τῶν βασιλέων ἢ βασιλειῶν (τῆς Π. Δ.), Φίλων 1. 427. 2) ὅμοιος βασιλεῖ, βασιλικός, ἡγεμονικός, βασιλικώτατος καὶ ἄρχειν ἀξιώτατος Ξεν. Ἀν.1. 9, 1, πρβλ. Ἰσοκρ. 20D· ἦθος β. Ξεν. Οἰκ. 21, 10· οὕτω, τὸ βασ. ὁ αὐτ. Κύρ. 1. 3, 18.-- Ἐπίρρ., βασιλικῶς παρών, ὡς βασιλεύς, μετὰ βασιλικῆς έξουσίας, Ξεν. Κύρ. 1. 4., 14· β. ἄρχειν Ἀριστ. Πολ. 1. 12, 1. 3) ἐκ τοῦ βασιλέως ἢ εἰς τὸν βασιλέα ἀνήκων, οἱ βασιλικοί, οἱ τοῦ βασιλέως φίλοι ἢ ἀξιωματικοί, Πολύβ. 8. 12, 10· ἐγκλήματα βασ., κατηγορίαι ἐσχάτης προδοσίας, ὁ αὐτ. 26. 5, 1· ὁφειλήματα βασ., χρέη πρὸς τὸν βασιλέα, ὁ αὐτ. 26. 5, 3· τά β., τὰ δικαιώματα τοῦ βασιλέως, εἰσοδήματα, φόροι, Ἑβδ. (1 Μακκ. ιε΄, 8, κ. ἀλλ.) ὁδὸς β., ἡ δημοσία ὁδός, αὐτόθι (Ἀριθμ. κ΄, 17)· μὴ εἶναι βασιλικὴν ἀτραπὸν ἐπὶ γεωμετρίαν, οὐδεμία βασιλικὴ ὁδός, Εὐκλ. ἐν Πρόκλ. Διαδ. Προβλ. 2. 19. ΙΙ. ὡς οὐσιαστ., 1) βασιλική, ἡ α) (ἐξυπακουομ. τοῦ τέχνη), κληρονομικὴ μοναρχία (πρβλ. βασιλείᾱ, Πλάτ. Πολιτ. 219Ε). β) (ἐξυπακ. τοῦ στοά, ὅπερ καὶ παρατίθεται παρὰ Στράβ. 236), στοά τις ἐν Ἀθήναις ὁμοίως καλουμένη ἡ βασίλειος στοὰ Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 685)· ἴδε στοὰ ΙΙ. 2. γ) ἐν Ρώμῃ, δημόσιόν τι οἰκοδόμημα ἔχον πτέρυγας μετὰ κιόνων, ἐν τῇ ἀγορᾷ, ἔνθα ἔμποροι συνηθροίζοντο, δίκαι ἐγίνοντο, κτλ., Βιτρούβ. 5. 1, πρβλ. Ποπλ. 15· κατὰ τὸ αὐτὸ σχέδιον ὁ Κωνσταντῖνος ᾠκοδόμησε τὰς χριστιανικὰς ἐκκλησίας, αἵτινες ἐντεῦθεν ὠνομάσθησαν βασιλικαί. 2) βασιλικόν, τό, α) (ἐξυπακ. ταμιεῖον) = τὸ βασιλικὸν ταμεῖον, Διόδ. 2. 40, Συλλ. Ἐπιγρ. 3137. 107., 4697. 29. β) (ἐξυπακ. δῶμα) = τὸ ἀνάκτορον, Δίων Κ. 60. 4. γ) (ἐξυπακ. τοῦ πρόσταγμα) = τὸ βασιλικὸν διάταγμα, ἡ βασιλικὴ ἀπόφασις, Ἑβδ. (Ἐσθ. α΄, 19). δ) (ἐξυπακ. φάρμακον) εἶδος ἐμπλάστρου, καλούμενον basilicon, ὡσαύτως, τετραφάρμακον Ἀλεξ. Τραλλ. ε) (ἐξυπακ. τοῦ λάχανον) τὸ φυτὸν ὁ βασιλικός, ocimum basilicum, Ἀριστ. Φυτ. 1.4, 10. 3) βασιλικός, ὁ, (ἐξυπακ. τοῦ οἶκος), ἀνάκτορον, παλάτιον, Συλλ. Ἐπιγρ. 2782. 25.
Chinese
原文音譯：basilikÒj 巴西利可士
詞類次數：形容詞（5）
原文字根：（作）君王（的） 相當於： （מֶלֶךְ）
字義溯源：王朝的，屬王的，王的，大臣，至尊的；源自（βασιλεύς）*=君主，王）
出現次數：總共（5）；約（2）；徒（2）；雅（1）
譯字彙編：
1） 大臣（2） 約4:46； 約4:49；
2） 至尊的（1） 雅2:8；
3） 王（1） 徒12:20；
4） 王的（1） 徒12:21
Léxico de magia
-όν real del laurel λαβὼν καὶ ἕτερον φύλλον δάφνης βασιλικῆς ἐπίγραψον κινναβάρει θεοῦ ζῶντος ὄνομα τοῦτο toma también otra hoja de laurel real y escribe con cinabrio este nombre del dios viviente P VII 822
Translations
royal
Albanian: mbretëror; Arabic: مَلَكِيّ, قَيْصَرِيّ; Aragonese: reyal; Armenian: արքայական, թագավորական; Aromanian: vãsilchescu; Azerbaijani: kral; Basque: erregeren, errege-; Belarusian: каралеўскі, царскі; Bulgarian: кралски, царски; Catalan: reial; Chinese Mandarin: 王室的, 王的; Czech: královský; Danish: royal, kongelig; Dutch: koninklijk; Esperanto: reĝa; Estonian: kuninglik; Extremaduran: rial; Faroese: kongligur, kongaligur, konguligur; Finnish: kuninkaallinen; French: royal, royale; Georgian: მეფის, მეფური, სამეფო; German: königlich; Gothic: 𐍂𐌴𐌹𐌺𐌴𐌹𐍃; Greek: βασιλικός; Ancient Greek: βασιλικός; Hebrew: מַלְכוּתִי; Hungarian: királyi; Icelandic: konunglegur; Ido: rejala; Indonesian: diraja; Irish: ríoga; Italian: reale, regale; Japanese: 王の, 王室の; Kazakh: корольдық; Khmer: រាជ; Korean: 왕실의, 왕의; Latin: regius, regalis; Latvian: karalisks, ķēnišķīgs; Leonese: reyal; Lithuanian: karališkas; Macedonian: кралски, царски; Malay: diraja; Malayalam: രാജകീയ; Middle English: royal; Norman: rouoya; Norwegian Bokmål: kongelig; Nynorsk: kongeleg; Old English: cyne-, cynelīċ; Old French: roial; Old Occitan: reial; Persian: شایگان, شاهانه, سلطنتی; Polish: królewski; Portuguese: real; Romanian: regal, regală; Russian: королевский, царский; Sanskrit: राज्य; Scottish Gaelic: rìoghail; Serbo-Croatian Cyrillic: краљевскӣ, ца̑рскӣ; Roman: králjevskī, cȃrskī; Slovak: kráľovský; Slovene: kraljev, knežji; Spanish: real; Swedish: kunglig; Tajik: шоҳӣ, подшоҳӣ, шоҳона; Thai: ราช; Turkish: kraliyet; Ukrainian: королі́вський, царський; Uzbek: qirol, podsho; Vietnamese: hoàng gia, quí tộc; Volapük: regik, hiregik, jiregik; Welsh: brenhinol; Yiddish: קעניגלעך
