ἀνάγω
English (LSJ)
fut.
A ἀνάξω Hdt.7.10.θ, etc.: aor. 2 ἀνήγαγον, etc.: (v. ἄγω):—opp. κατάγω, I lead up from a lower place to a higher, ἐς Ολυμπον Thgn.1347, E.Ba.289; πρὸς τὸ ὄρος X.An.3.4.28; ἱερὸν ἀ. ξόανον, of the Trojan horse, E.Tr.525; ὁ πέπλος ἀνάγεται εἰς τὴν ἀκρόπολιν Pl Euthphr.6c. 2 lead up to the high sea, carry by sea, λαὸν ἀνήγαγεν ἐνθάδ' ἀείρας Il.9.338; γυναῖκ' εὐειδέ' ἀνῆγες ἐξ Ἀπίης γαίης 3.48, cf. 6.292; στρατὸν ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα Hdt.7.10.θ: but freq. = simple ἄγω, conduct, carry to a place, Il.8.203, Od.3.272; ἀ. ναῦν put a ship to sea, Hdt.6.12, 7.100, etc.; ἀνάγειν abs. in the same sense, Id.3.41, 8.76, cf. D.23.169:—but this is more common in Med., v. infr. B.I. 3 take up from the coast into the interior, Od.14.272; esp. from Asia Minor into Central Asia, ἀ. παρὰ or ὡς βασιλέα Hdt. 6.119, X.HG1.4.6, An.2.6.1, etc.; from Piraeus to Athens, Id.HG2.4.8. 4 bring up, esp. from the dead, ἀ. εἰς φάος Hes.Th. 626; εἰς φῶς Pl.R.521c, S.Fr.557 (Pass.); τῶν φθιμένων ἀ. A.Ag. 1023, cf. E.Alc.985; κλίνει κἀνάγει πάλιν lays low and brings up again, S.Aj.131; ἐκ λεχέων ἀ. φάμαν παλαιάν waken up, revive, renew, Pi.I.4(3).22. 5 ἀ. χορόν conduct the choir, Hes.Sc.280, E.Tr.326, Th.3.104; ἀ. θυσίαν, ὁρτήν celebrate... Hdt.2.48,60, al., cf. Act.Ap. 7.41; sacrifice, ταύρους OGI764.47 (ii B. C.). 6 lift up, raise, κάρα S.Ph.866; τὸ ὄμμα ἀ. ἄνω Pl.R.533d; ἀ. τὰς ὀφρῦς, = ἀνασπᾶν, Plu. 2.975c; ἂν πυκτεύοντες ἀνάγωσιν ἑαυτούς Id.2.541b. 7 ἀ. παιᾶνα lift up a paean, S.Tr.210; ἄναγε πολύδακρυν ἁδονάν, of a song of lamentation, E.El.126; κωκυτόν Ph.1350. 8 ἀ. εἰς τιμήν raise to honour, Plu.Num.16; τίμιον ἀ. τινά E.HF1333; elevate, οἱ εἰς φιλοσοφίαν ἀνάγοντες [ἀστρονομίαν] Pl.R.529a. 9 in various senses, φάρμακα ἀνάγοντα expectorants, Hp.Morb.3.15; ἀ. ὀδόντας cut teeth, Id.Aph.3.25; ἀ. πλῆθος αἵματος bring up blood, Plu.Cleom.30; ἀ. μηρυκισμόν chew the cud, LXX Le.11.3, al.; τὸν Νεῖλον ἀναγέτω bring the Nile up [over its banks], Luc.DDeor.3; ἀ. φάλαγγα deploy, Plu. Crass.23: Geom., draw a line, Arist.Metaph.1051a25; ἀ. τεταγμένως erect as an ordinate, Apollon.Perg.Con.2.49; in building, carry a line of works to a point, Plu.Nic.18: ἀ. ὕδωρ distil, Syn.Alch. p.66B. 10 μύρια τάλαντ' εἰς τὴν ἀκρόπολιν ἀνήγαγον, i.e. paid them into the treasury there, D.3.24. 11 bring up a prisoner for examination, X.HG3.3.11, OGI483.185 (Pergam.), Plb.40.4.2, Act.Ap.12.4. 12 train, rear, θετὸν υἱόν AP9.254 (Phil.):—Pass., εἰς μέτρα ἥβης ἀνηγόμην IG12(7).449 (Amorgos); of plants, ἀ. ἀμπελῶνας S.(?)Fr.1010. II bring back, ἀνήγαγον αὖθις Ἄργος ἐς ἱππόβοτον Il.15.29, cf. Od.24.401, Pi.P.5.3, etc. 2 τὸν λόγον ἐπ' ἀρχὴν ἀ. carry back, refer to its principles, Pl.Lg.626d; εἰς ἄλλας ἀρχάς Arist. EN1113b20; εἰς αὑτὸν τὴν ἀρχήν 1113a6, cf. GA778b1, al.; εἰς γνωριμώτερον Metaph.1040b20; generally, refer, πάντα τοῖς λογισμοῖς εἰς ἀσφάλειαν Plu.Brut.12; εἰς κοινὸν ὄνομα A.D.Synt.266.13; freq. in Pass., ἀνάγομαι εἴς τι Procl.Inst.21; ὑπό τι Olymp. in Mete.326.33; ἀπό, ἔκ τινος to be derived from, A.D.Adv.121.25, Synt.23.26; ἀ. ἀπό, ἐξ . . derive one's subsistence from... Vett.Val.10.15,73.11. 3 ἀ. τι εἰς τὸν δῆμον, Arist.Pol.1292a25; of persons, ἀ. τινὰ ἐπὶ τὴν συγγραφήν refer him to the contract, D.56.31. 4 reduce syllogism to another figure, Arist.APr.29b1; reduce an argument to syllogism, ib.46b40, al. 5 in Law, return a slave sold with an undisclosed defect, εἰς πρατῆρα Pl.Lg.915c, cf. Hyp.Ath.15. 6 refer a claimant, πράτορι ἢ εἰς πόλιν ἔνδικον Milet.3 No.140.42: abs., ὁ ἔχων ἀναγέτω Foed.Delph.Pell.2A15; ἀ. ὅθεν εἴληφας D.45.81. 7 rebuild, Plu.Publ.15, Cam.32. 8 restore to its original shape, Parth.Ep. Dedic.; τάφρον PHal.1.5. 9 reckon, calculate, ἀ. τὰς ἡμέρας πρὸς τὸ μαντεῖον Plu. Cim.18; χρόνον ἐκ τῶν Ὀλυμπιονικῶν Num.1. 10 intr. (sc. ἑαυτόν), withdraw, X.Cyr.7.1.45, etc.; ἐπὶ πόδα ἀ. retreat facing enemy, 3.3.69; ἀ. ἐπὶ σκέλος Ar.Av.383: metaph., ἄναγε εἰς τοὐπίσω, perh. nautical, put back again, Pl.R.528a. B Med. and Pass., put out to sea, set sail (v. supr. 1.2), Il.1.478, Hdt.3.137, etc.: fut. ἀνάξεσθαι Th.6.30, etc.; ἀναχθέντες Hdt.3.138, 4.152, cf. A.Ag.626. 2 metaph., put to sea, i. e. make ready, prepare oneself, ὡς ἐρωτήσων Pl.Chrm.155d, cf. Erx.392d. 3 in thought, ascend to higher unity, Dam.Pr.117.
German (Pape)
[Seite 184] (die tempora s. ἄγω), hinausführen, zurückführen. In einigen Homer. Stellen bedeutet jedoch dies composit. nichts Anderes als das simplex ἄγω, eine Erscheinung, welche Homer auch bei compp. mit andern praepp. mannichfach zeigt; Od. 18, 89 ἐς μέσσον δ' ἄναγον, sie führten ihn in die Mitte; 18, 115 τάχα γάρ μιν ἀνάξομεν ἤπειρόνδε εἰς Ἔχετον βασιλῆα. Dagegen hat ohne Zweifel ἀνά Bedeutung in den Homer. Stellen, wo ἀνάγειν die Fahrt von Hellas nach Troja bezeichnet, s. Lehrs Aristarch. p. 119; Iliad. 3, 48 γυναῖκ' εὐειδέ' ἀνῆγες ἐξ ἀπίης γαίης; 6, 292 ἔργα γυναικῶν Σιδονίων, τὰς' Ἀλέξανδρος ἤγαγε Σιδονίηθεν, τὴν ὁδὸν ἣν Ἑλένην περ ἀνήγαγεν εὐπατέρειαν; 9, 338 τί δὲ λαὸν ἀνήγαγεν ἐνθάδ' ἀγείρας Ἀτρείδης; 13, 627 οἵμευ κουριδίην ἄλοχον καὶ κτήματα πολλὰ μὰψ οἴχεσθ' ἀνάγοντες: Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ περιεστιγμένη, ὅτι Ζηνόδοτος γράφει μὰψ οἴχεσθονἄγοντες· καὶ τὸ δυικὸν συγχεῖται ἐπὶ πολλῶν τασσόμενον· καὶ ἠγνόηκεν ὅτι ἀναγωγὴν καλεῖ τὸν ἐκ Πελοποννήσου εἰς Τροίαν πλοῦν. Vom Lande aufs hohe Meer hinausfahren Od. 19, 202 τοὶ δ' ἀνάγοντο; an einigen Stellen kann >es s. v. a. »heimführen«, »mit nach Hause nehmen« sein, Od. 3, 272 τὴν δ' ἐθέλων ἐθέλουσαν ἀνήγαγεν ὅνδε δόμονδε; 4, 534 τὸν δ' οὐκ εἰδότ' ὄλεθρον ἀνήγαγε, καὶ κατέπεφνεν; vgl. 17, 441. Zweifelhaft z. B. Iliad. 8, 203. – Bei den Folgenden: 1) hinaufführen, ἀνάγει ἄνω, Plat. Rep. II, 533 d; εἰς φῶς, εἰς φιλοσοφίαν, 521 c 529 a; κάρα ἀνάγειν, den Kopf erheben, Soph. Phil. 866, u. im Ggstz von κλίνω, aufrichten, Ai. 131; beim Husten herausbringen, Medic.; so αἷμα, Blut auswerfen, Plut. Cleom. 30. Bes. a) vom Lande ab aufs hohe Meer das Schiff hinausführen, u. ohne ναῦς, abfahren; νῆας, Her. 7, 100 und öfter; πρὸς τὴν ἤπειρον, aufs hohe Meer nach Asien hin, 9, 96; u. ohne νῆας, 8, 76; auch im med., 6, 96. 8, 84, welches bei den Att. die gewöhnliche Vrbdg ist; ὅθενπερ ἀνηγάγοντο Thuc. 3, 79 (Xen. Hell. 1, 2, 8 u. oft Plut. ἀνήχθην); ὡς ἐπὶ ναυμαχίαν Xen. Hell. 1, 1, 12; vgl. Ar. Lys. 607; ὁλκάδος ἀναγομένης ἐπ' Ἰωνίας τυχών Thuc. 1, 137; so noch oft bei Sp., auch von Landreisen; übertr., sich anschicken wozu, ἀνήγετο ὡς ἐρωτήσων Plat. Charm. 155 d; vgl. Eryx. 392 d. – b) vom Meeresufer landeinwärts hinaufziehen, Xen. Cyr. 8, 5, 3 An. 2, 3, 21 u. öfter; πρὸς τὸ ὄρος, den Berg hinauf, An. 3, 4, 28; ὁ πέπλος ἀνάγεται εἰς τὴν ἀκρόπολιν Plat. Euthyphr. 6 c; εἰς Ὄλυμπον Eur. Tr. 525. – c) von Gebäuden, aufführen, Plut. Caes. 24 u. öfter (s. unten 3). – 2) zurück-, heimführen, γυναῖκα; auch von Gefangenen, die man nach Hause bringt, wie Pol. bes. oft es braucht, z. B. δεδεμένον, gebunden wegschleppen, 40, 4, 2; so κακοῦργοι ἀνηγμένοι, aufgebrachte, ins Gefängniß gebrachte, Din. 2, 10; – εἰς φάος, ins Leben, zur Oberwelt zurückführen, Hes. Th. 626; κτέατα Τρωΐαθεν Pind. N. 7, 41. Dah. oft bei Geschichtsschreibern ἀνάγω ohne acc., wie etwa στράτευμα, sich zurückziehen, z. B. Xen. Cyr. 7, 1, 45; ἐπὶ πόδα ἀνάγειν, sich so zurückziehen, daß man dem Feinde nicht den Rücken zukehrt, 3, 3, 69, woraus Ar. Av. 383 ἐπὶ σκέλος ἀν. macht; ἀναχθείς, zurückgeführt, Aesch. Ag. 612, vgl. 994. – Dah. wie referre, ἐς ἄρχοντας, an die Archonten verweisen, ihrer Entscheidung anheimstellen; ἐς τὸν δῆμον πάντα, alles vor das Volk bringen und von dessen Entscheidung abhängig machen, Aristot., s. rhet. 1, 4; ἀνάγεσθαι εἰς τοὺς παρόντας Xen. Cyr. 6, 3, 12; vgl. unten εἰς; πρὸς τὴν ὑπόθεσιν, auf einen Grundsatz zurückführen, εἰς παρασπόνδημα, etwas als Bundbruch auslegen, Pol. 5, 67, 9; Harpocr., ἀνάγειν, τὸ μηνύειν τὸν πεπρακότα καὶ ἐπ' ἐκεῖνον ἰέναι, Λυσίας ἐν τῷ πρὸς Βοιωτόν, scheint sich auf den Fall des betrügerischen Verkaufs zu beziehen, wo der Käufer eines kranken Sklaven sich an den Verkäufer halten u. in 6 Monaten, nach Plat. Legg. XI, 916, eine Regreßklage anstellen kann, ἀναγέτω ὁ πριάμενος; λόγον ἀνάγειν ἐπ' ἀρχήν, auf den Anfang zurückführen, Legg. I, 626 d; – εἰς ἡμέραν καὶ ὥραν, auf Tag und Stunde berechnen, Plut. Rom. 12; vgl. Cim. 18 Num. 1. – 3) Von anderen Vrbdgn sind zu merken: ἑορτὴν ἀνάγειν (s. ἄγω), ein Fest mit feierlichen Aufzügen begehen, Her. 2, 61; θυσίας, 2, 60. 6, 111 u. öfter; χορόν, Hes. Sc. 280; Eur. Troad. 326; παιᾶνα ἀνάγετε, hebt den Päan an, Soph. Trach. 210; κωκυτόν, Eur. Phoen. 1359; φωνήν, die Stimme erheben, verstärken, Plut. Flamin. 11; – θυσίαισι τίμιον ἀνάξει Eur. Herc. Fur. 1333, vgl. Hel. 938; ἀνάγειν εἰς τιμάς, zu Ehrenstellen befördern, Plut. Num. 16; auch ohne Zusatz, ἀνάγειν τινά, jemand befördern. Bei Luc. τὸν Νεῖλον ἀναγέτω, sie soll das Steigen des Nils bewirken, Deor. D. 3, 1.
Greek (Liddell-Scott)
ἀνάγω: μέλλ. ἀνάξω Αἰσχύλ. Χο. 131: ἀόρ. ἀνήγαγον, κτλ.: (ἴδε ἄγω): - ἀντιτίθεται τῷ κατάγω. 1) ἄγω ἄνω ἐκ τόπου χαμηλοτέρου εἰς ὑψηλότερον, ἐς Ὄλυμπον Θέογν. 1347, Εὐρ. Βάκχ. 289· πρὸς τὸ ὄρος Ξεν. Ἀν. 3. 4, 28· ἱερὸν ἀναγ. ξόανον, φέρω τὸν δούρειον ἵππον ἄνω πρὸς τὴν ἀκρόπολιν, Εὐρ. Τρῳ. 525 ὁ πέπλος ἀνάγεται εἰς τὴν ἀκρόπολιν Πλάτ. Εὐθύφρ. 6C. 2) ἄγω τὸ πλοῖον ἀπὸ τῆς παραλίας εἰς τὸ πέλαγος, «βγαίνω εἰς τἀνοικτά», ἐκπλέω, ἄγω διὰ θαλάσσης εἰς ἄλλην χώραν, λαὸν ἀνήγαγεν ἐνθάδ’ ἀείρας Ἰλ. Ι. 338· γυναῖκ’ εὐειδέ’ ἀνῆγες ἐξ ἀπίης γαίης Γ. 48, πρβλ. Ζ. 292· οὕτω παρ’ Ἡροδ. 7. 10, 8, κτλ.· ἀλλὰ συχνάκις = τῷ ἁπλῷ ἄγω, ὁδηγῶ, φέρω εἴς τινα τόπον, ὡς ἐν Ἰλ. Θ. 203, Ὀδ. Γ. 272: - ἡ φράσις ἀνάγ. ναῦν, ἀπαίρειν, ἐξορμίζειν τὴν ναῦν, πρῶτον παρ’ Ἡροδ. 6. 12., 7. 100· ὅστις ἐπίσης μεταχειρίζεται τὸ ἀνάγειν ἀπολ. ἐπὶ τῆς αὐτῆς σημασίας, 3. 41., 8. 76, πρβλ. Δημ. 677. 5· - ἀλλὰ τὸ τοιοῦτον εἶναι κοινότερον ἐν τῷ μέσ. τύπῳ. 3) ἄγω ἐκ τῆς παραλίας εἰς τὰ ἐνδότερα, Ὀδ. Ξ. 272, Ἡρόδ. 6. 30, 119· ἰδίως ἐκ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας εἰς τὴν κεντρικὴν Ἀσίαν, ἀνάγ. παρὰ ἢ ὡς βασιλέα Ξεν. Ἑλλ. 1. 4, 6, Ἀν. 2. 6, 1, κτλ. 4) ἀναβιβάζω, ἰδίως ἀπὸ τῶν νεκρῶν, ἀνάγ. εἰς φάος Ἡσ. Θ. 626· εἰς φῶς Πλάτ. Πολ. 521C· τῶν φθιμένων ἀνάγ. τινὰ Αἰσχύλ. Ἀγ. 1023· ὡσαύτως, κλίνει τε κἀνάγει πάλιν, καταβιβάζει καὶ πάλιν ἀναβιβάζει, Σοφ. Αἴ. 131, πρβλ. Εὐρ. Ἄλκ. 989· ἀνάγ. ἐκ λεχέων, ἀνάγει φάμαν, ἀνεγείρει, ἀφυπνίζει, Πινδ. Ι. 4. 37 (3. 40). 5) σύρω χορόν, ἄναγον χορὸν ἱμερόεντα, «ἔσυρναν τὸν χορόν» Ἡσ. Ἀσπ. 280, Εὐρ. Τρῳ. 325 (πρβλ. 332), Θουκ. 3. 104· ὡσαύτως, ἀνάγ. θυσίαν, ἑορτήν, θύειν, πανηγυρίζειν, Ἡρόδ. 2. 60, 61, καὶ ἀλλ. 6) ἐγείρω, σηκώνω, κάρα Σοφ. Φ. 866· τὸ ὄμμα ἀνάγ. ἄνω Πλάτ. Πολ. 533D· ἀν. τὰς ὀφρῦς = ἀνασπᾶν, Πλούτ. 2. 975C. 7) ἀναμέλπω, ὁμοῦ δὲ παιᾶνα παιᾶν’ ἀνάγετ’, ὦ παρθένοι, Σοφ. Τρ. 210, πρβλ. Αἰσχύλ. Χο. 963, Εὐρ. Ἠλ. 126. 8) ἀνάγ. εἰς τιμήν, ἀνυψῶ εἰς τιμήν, Πλουτ. Νουμᾶς 16· τίμιον ἀνάγ. τινὰ Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 1333· ἀνάγ. τινὰ εἰς φιλοσοφίαν Πλάτ. Πολ. 529Α· εἰς μέτρα θ’ ἥβης ὡς ἀνηγόμην, ἀνετρεφόμην.., Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 193. 9) μετὰ ποικίλων σημασιῶν, ἀνάγ. ὀδόντας, ὀδοντοφυῶ, κοινῶς «βγάζω ’δόντια» Ἱππ. Ἀφ. 1248· ἀνάγ. αἷμα, ἐμῶ, «ξερνῶ» αἷμα, Πλουτ. Κλεομ. 30· ἀνάγ. ποταμόν, ἀνυψῶ τὸ ὕδωρ ποταμοῦ, κάμνω αὐτὸν νὰ ὑπερχειλίσῃ, Λουκ. Θεῶν Διάλ. 3· ἀνάγ. φάλαγγα, = ἀναπτύσσειν, Πλουτ. Κράσσ. 23. 10) μύρια τάλαντα εἰς τὴν ἀκρόπολιν ἀνήγαγεν, τὰ ἀνεβίβασεν εἰς τὴν ἀκρόπολιν, ὅ ἐ. τὰ ἐπλήρωσεν εἰς τὸ ἐκεῖ ταμεῖον, Δημ. 35. 7. 11) ἄγω τινὰ συλληφθέντα ὅπως δικασθῇ, Ξενοφ. Ἑλλ. 2. 4, 8., 3. 3, 11, Πολύβ., κτλ. ΙΙ. ἄγω ὀπίσω, ἐπανάγω, ἀνήγαγον αὖτις Ἄργος ἐς ἱππόβοτον Ἰλ. Ο. 29· οὕτως Ὀδ. Ω. 401, Πινδ. Π. 5, 4, καὶ Ἀττ. 2) τὸν λόγον ἐπ’ ἀρχὴν ἀν., φέρω αὐτὸν ὀπίσω ἐπὶ τὴν ἑαυτοῦ ἀρχήν, Πλάτ. Νόμ. 626D· εἰς ἄλλας ἀρχὰς Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 3. 5, 6, πρβλ. Γεν. Ζ. 5. 1, 4, καὶ ἀλλ., εἰς γνωριμώτερον ὁ αὐτ. Μεταφ. 6. 16, 3, καὶ ἀλλ. 3) ἀνάγ. τι εἰς τὸν δῆμον, Λατ. ad populum referre, Ἀριστ. Πολιτ. 4. 4, 29: ― οὕτως ἐπὶ προσώπων, ἀν. τινὰ ἐπὶ τὴν συγγραφήν, παραπέμπω αὐτὸν εἰς τοὺς ὅρους τοῦ συμβ., Δημ. 1292. 12· ἀνάγ. τι εἴς τινα, ἀναφέρω, ἀποδίδω πρᾶξίν τινα εἰς τὸν πράξαντα, ὁ αὐτ. 1126. 4· εἰς αὐτὸν τὴν ἀρχὴν [τῆς πράξεως] Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 3. 3, 17· 4) φέρω συλλογισμόν τινα εἰς τὸ πρῶτον σχῆμα, ὁ αὐτ. Ἀναλυτ. Πρ. 1. 32, 1, καὶ ἀλλ. 5) ἀναγωγὴν ποιοῦμαι, ἀναφέρομαι εἰς τοὺς ἄρχοντας ἀπαιτῶν νὰ δώσω ὀπίσω δοῦλον ὃν ἠγόρασα καὶ νὰ λάβω παρὰ τοῦ πωλήσαντος τὰ χρήματά μου, διότι ὁ δοῦλος εἶχε πάθος τι ἀνίατον, Λατ. redhibere, Πλάτ. Νομ. 916Α· ἀναγωγή, ἴδε Α. Β. σ. 214 ἐν λέξεσιν ἀνάγειν καὶ ἀναγωγή. 6) ἀνοικοδομῶ, Πλουτ. Ποπλικ. 15, Κάμιλλ. 32: ἁπλῶς οἰκοδομῶ, ὁ αὐτ. Νικ. 18. 7) ὑπολογίζω, λογαριάζω, ἀνάγ. τὰς ἡμέρας πρὸς τὸ μαντεῖον Πλουτ. Κίμ. 18· χρόνων ἐκ τῶν Ὀλυμπιονικῶν ὁ αὐτ. Νουμᾶς 1· ἀν. εἰς ἀσφάλειαν, βασίζομαι, στηρίζομαι ἐπὶ τῆς ἀσφαλείας.., ὁ αὐτ. Βροῦτ. 12. 8) ἀμετάβ. (ἐνν. ἑαυτόν), ἀνάγω ἐμαυτόν, ὑποχωρῶ, ὀπισθοχωρῶ, Λατ. referre pedem, Ξεν. Κύρ. 7. 1, 45, κτλ.· ἐπὶ πόδα ἀν., ὑποχωρῶ ἔχων τὸ πρόσωπον πρὸς τοὺς πολεμίους, χωρὶς νὰ στρέψω πρὸς αὐτοὺς τὰ νῶτα, «πηγαίνω ὀπίσω ὀπίσω», αὐτόθι 3. 3, 69· ἀνάγ. ἐπὶ σκέλος Ἀριστοφ. Ὄρν. 383: μεταγ. ἄναγε τοίνυν.. εἰς τοὐπίσω, ἴσως ναυτικὴ φράσις, «κάμε λοιπὸν πανιὰ πρὸς τὰ ὀπίσω», γύρισε λοιπὸν ὀπίσω, Πλάτ. Πολ. 528Α. β) φέρω ὀπίσω, περιορίζω εἰς μικρὸν μέτρον ἢ μέγεθος, συστέλλω· ἀνάγ. ὡς εἰς ἐλάχιστον Δημ. 783. 20. B. Μέσ. καὶ παθ. ἀποπλέω, «κάμνω πανιά» (ἴδε ἀνωτ. 1. 2.), Ἰλ. Α. 478, Ἡρόδ. 3. 37, Θουκ. 6. 30, κτλ.· ἀναχθῆναι Ἡρόδ. 3. 138., 4. 152· ἀναχθεὶς Αἰσχύλ. Ἀγ. 626. 2) μεταφ. «ἀνοίγω πανιά», ἑτοιμάζομαι, ὡς ἐρωτήσων Πλάτ. Χαρμ. 155D, πρβλ. Ἐρυξ. 392D.
French (Bailly abrégé)
impf. ἀνῆγον, etc.
A. (ἀνά, de bas en haut);
I. conduire en haut :
1 faire monter;
2 conduire par mer, mener un vaisseau en mer, gagner le large;
3 conduire de la côte dans l’intérieur d’un pays, particul. dans l’Asie centrale;
4 amener, acc.;
5 amener en haut ; rejeter par en haut, vomir ou cracher;
6 déployer (une troupe de combattants) : ἐπὶ κέρας τὰς νέας HDT déployer la flotte en demi-cercle;
II. lever, élever : κάρα SOPH lever la tête ; παιᾶνα SOPH entonner le péan ; fig. τινα εἰς τιμήν PLUT élever qqn à une dignité;
III. élever, construire ; p. ext. diriger : χορόν un chœur, une danse ; θυσίαν, ἑορτήν célébrer un sacrifice, une fête;
B. (ἀνά, en arrière, ou de nouveau);
I. emmener : γυναῖκ’ ἐξ ἀπίης γαίης IL emmener une femme d’une terre lointaine ; Λυσίμαχον ἐκέλευον ἀναγαγόντα παραδοῦναι αὐτοὺς τοῖς Ἕνδεκα XÉN ils ordonnaient à Lysimaque de les emmener et de les livrer aux Onze;
II. ramener : ἀνήγαγον αὖτις Ἄργος ἐς ἱπποβότον IL je le ramenai dans Argos, nourricière des coursiers ; intr. en apparence (s.e. ἑαυτόν ou πόδα) : revenir sur ses pas, faire retraite ; ἐπὶ πόδα ἀν. battre en retraite pas à pas, ou en faisant face à l’ennemi ; fig. ramener, renouveler (un souvenir);
III. calculer en remontant à une époque antérieure;
IV. relever : ἡμέρα κλίνει τε κἀνάγει πάλιν τἀνθρώπεια SOPH un jour abaisse et relève les affaires humaines ; particul. reconstruire;
Moy. ἀνάγομαι, gagner le large ; p. anal. se mettre en mouvement, se préparer.
Étymologie: ἀνά, ἄγω.
English (Autenrieth)
fut. ἀνάξω, aor. 3 ἀνήγαγον: lead or bring up or back (Il. 15.29); from the coast to the interior, Od. 4.534, etc.; of ‘carrying away’ in general, esp. over the sea, γυναῖκ' εὐειδἔ ἀνῆγες | ἐξ ἀπίης γαίης, Il. 3.48, or of ‘carrying home,’ Od. 3.272; mid., put to sea (opp. κατάγεσθαι), Il. 1.478, Od. 19.202.
English (Slater)
ἀνᾰγω
a bring up, raise, awaken ἐκ λεχέων ἀνάγει φάμαν παλαιὰν εὐκλέων ἔργων sc. Poseidon (I. 4.22) ἀνὰ δ' γαγον ἐς φάος οἵαν μοῖραν ὕμνων sc. the sons of Lampon (I. 6.62) cf. ὅταν τις βροτήσιος ἀνὴρ πότμου παραδόντος αὐτὸν (= πλοῦτον) ἀνάγῃ πολύφιλον ἑπέταν (P. 5.3)
b put to sea with Ἀμύκλαθεν γὰρ ἔβα σὺν Ὀρέστᾳ, Αἰολέων στρατιὰν χαλκεντέα δεῦρ' ἀνάγων i. e. to Tenedos (N. 11.35)
Spanish (DGE)
• Prosodia: [-ᾰ-]
A indic. mov. hacia arriba
I c. idea de desplazamiento
1 llevar, subir c. ac. o abs. ἐς Ὄλυμπον a Ganimedes, Thgn.1347, a Dioniso, E.Ba.289, πελταστὰς πρὸς τὸ ὄρος X.An.3.4.28, τάλαντ' εἰς τὴν ἀκρόπολιν ἀνήγαγον D.3.24, cf. en v. pas. ὁ πέπλος ... ἀνάγεται Pl.Euthphr.6c, τὴν μὲν ἀνήγετ' ἄκοιτιν ἐπὶ κραναὴν Φιγάλειαν Rhian.51, αὐτὸν εἰς Ἱεροσόλυμα Eu.Luc.2.22, ἀνήγαγον ἐς φάος sacaron a la luz (a los Titanes desde el otro mundo), Hes.Th.626, cf. S.Fr.557.7, Pl.R.521C, E.Alc.985
•c. gen. separat. τῶν φθιμένων ἀ. sacar del mundo de los muertos A.A.1023
•fig. σφ' ἀρετὴ ... ἀ. δώματος ἐξ Ἀίδεω Simon.121.4D., cf. Pl.R.533d.
2 llevar por alta mar, conducir cruzando el mar γυναῖκ' εὐειδέ' ... ἐξ ἀπίης γαίης Il.3.48, cf. 6.292, στράτευμα ... ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα Hdt.7.10θ, χορούς τε ἀνῆγον αἱ πόλεις las ciudades enviaban coros (a Delos), Th.3.104
•ἀ. ... τὰς νέας hacerse a la mar Hdt.6.12, cf. 7.100.
3 llevar tierra adentro τοὺς δ' ἄναγον ζωούς Od.14.272, de la costa de Asia Menor hacia Persia ἐς Σοῦσα Hdt.6.119, παρὰ βασιλέα X.HG 1.4.6, ὡς βασιλέα X.An.2.6.1, del Pireo a Atenas, X.HG 2.4.8, de las tierras bajas de Egipto, LXX Nu.14.13, 16.13.
II c. idea de elevación
1 levantar, alzar κάρα S.Ph.866, τὰς ὁφρῦς Plu.2.975c, ἂν δὲ πυκτεύοντες ἢ μαχόμενοι ... ἀνάγωσιν ἑαυτούς Plu.2.541b, βάρη ... εἰς ὕψος Papp.1024.16
•fig. elevar, hacer prosperar, exaltar τἀνθρώπεια S.Ai.131, ἐκ λεχέων ... φάμαν παλαιάν Pi.I.3.40, τίμιον ἀνάξει πᾶσ' Ἀθηναίων πόλις (le) glorificará toda Atenas E.HF 1333, αὐτὴν (ἀστρονομίαν) εἰς φιλοσοφίαν ἀ. elevarla (la astronomía) al nivel de la filosofía Pl.R.529a, εἰς τιμὰς ... ἀ. elevar a posiciones de honor Plu.Num.16.
2 del canto y gritos rituales elevar, gritar παιᾶν' S.Tr.211, κωκυτόν E.Ph.1350, πολύδακρυν ἁδονάν E.El.126, ὕμνους Synes.Hymn.8.27.
3 hacer subir, expulsar, medic. expectorar τὸ πύον Hp.Morb.3.15, τὰ ἐγκέρχνοντα Hp.Acut.58
•abs. φάρμακα ἀνάγοντα expectorantes Hp.Morb.3.15
•ἀ. τοὺς κυνόδοντας echar los dientes caninos Hp.Aph.3.25
•vomitar πλῆθος αἵματος Plu.Cleom.30
•ἀ. τὸ μηρυκισμόν rumiar LXX Le.11.3.
4 hacer subir τὸν Νεῖλον Luc.DDeor.3, ἀ. ὕδωρ destilar Syn.Alch.p.66
•fig. abs. elevar τὸ ὕψος εἰς ὃ ἀνάγει ἡ ἀγάπη 1Ep.Clem.49.4.
5 hacer crecer ἀμπελῶνας S.Fr.1010
•de una tierra plantar γῆν ... ἀμπέλῳ POxy.707.23 (II a.C.), cf. τῆς ἀναχθεί[σης] ἀμπέλου PPetaus 127.8 (II a.C.).
6 fig. criar, educar θετὸν υἱόν AP 9.254 (Phil.).
B indicando ‘de nuevo’ o ‘hacia atrás’
I 1devolver un esclavo defectuoso, Hyp.Ath.15, de otras cosas εἰς πρατῆρα Pl.Lg.915d, cf. 916b, ἄμ μὲν ἀνάγῃ ὁ ἔχων πράτορι ... ἢ εἰς πόλιν ἔνδικον Milet 1(3).140.42 (III a.C.), ὁ ἔχων ἀναγέτω τῷ ἐφαπτομένῷ FD 1.486.2 A.15 (III a.C.), ἀνάγειν ὅθεν εἴληφας D.45.81.
2 restaurar, reconstruir (ναόν) ἐξ ἀρχῆς ἄχρι τέλους Plu.Publ.15, τὴν πόλιν Plu.Cam.32, εἰς ἔπη καὶ ἐλεγείας Parth.proem.p.42.
II hacer volver, volver a traer a los que habían sido vendidos como esclavos πολλοὺς δ' Ἀθήνας πατρίδ' εἰς θεόκτιτον ἀνήγαγον πραθέντας Sol.24.9, a un desertor LXX 1Ma.9.58, τοὺς ἀσθενοῦντας ἀ. περὶ τὸ ἀγαθόν hacer volver a los que han flaqueado respecto al bien 2Ep.Clem.17.2.
C indicando mov. sin elevación, a veces fig.
I en gener.
1 conducir, llevar τὴν δ' ... ἀνήγαγεν ὅνδε δόμονδε Od.3.272, εἰς τὴν δέουσαν ἡμᾶς ὁδόν Corn.ND 16 (p.24.3), de ofrendas a dioses εἰς Ἑλίκην ... δῶρ' Il.8.203, τόδ' ἱερὸν ... ξόανον E.Tr.525, al sacrificio ταύρους δύο OGI 764.47 (Pérgamo II a.C.)
•de la cárcel al tribunal, X.HG 3.3.11, a alguien como prisionero ἐπὶ τοὺς ἀστυνόμους SEG 13.521.198 (Pérgamo II a.C.), πρὸς τὸν Ἀντίοχον Plb.8.20.7, cf. 8.24.5, ἄναγε σεαυτὸν ἐκποδών Ar.Ra.853
•de asuntos presentar εἰς τὸν δῆμον Arist.Pol.1292a25.
2 traer λαὸν ... ἐνθάδ' Il.9.338, cf. 15.29, μέγα κῶας ... ἐξ Αἴης Mimn.11.1, cf. Pi.P.5.3, ὧν (πραγμάτων) τὴν νομὴν ἐξεζήτησεν ἀναγα[γε] ῖν ὑπ' αὐ[τή] ν bienes cuya administración trató de traer a sí, PMasp.295.1.25 (V a.C.).
3 poner en movimiento, hacer danzar χορόν Hes.Sc.280, E.Tr.326
•desplegar φάλαγγα Plu.Crass.23.
4 celebrar ὁρτήν Hdt.2.48, θυσίας Hdt.2.60, Act.Ap.7.41.
5 trazar una línea, Arist.Metaph.1051a25, Cleom.1.10.54
•trazar, representar una figura, Papp.1070.13, esp. una perpendicular a otra línea, Archim.Fluit.2.10 (p.49), Eratosth.14, Papp.66.2, 712.33, en las líneas cónicas ἀνῆκται ἡ ΖΑ τεταγμένως Apollon.Perg.Con.2.49.
6 tender, alargar de fosos y obras ἐκ τῆς πόλεως τεῖχος Plu.Nic.18, τάφρον παλαιάν PHal.1.107, 110 (III a.C.).
7 imponer una multa τῆς διαστροφῆς καὶ ζημίας τῆς ἀνηχθείσης PMasp.32.92 (VI a.C.).
II fig.
1 llevar atrás, referir τὸν ... λόγον ἐπ' ἀρχήν Pl.Lg.626d, εἰς ἄλλας ἀρχάς Arist.EN 1113b20, cf. 1113a6, εἰς γνωριμώτερον Arist.Metaph.1040b20, εἰς ταῦτα (τὰ ὑποτεταγμένα τοῖς φθόγγοις) ἀναγαγόντες haciendo referencia a esto (a los significados de los nombres) Epicur.Ep.[2] 37.8, πάντα ... τοῖς λογισμοῖς εἰς ἄκραν ἀσφάλειαν Plu.Brut.12, ἀ. ταῦτα ἐπὶ (Χριστόν) referir esto (una profecía) a Cristo, ZPE 16.196
•frec. en v. med.-pas. c. igual sent. εἰς κοινὸν ὄνομα A.D.Synt.266.13, cf. Procl.Inst.21, Olymp.in Mete.326.33
•derivar ἀπὸ διαθέσεως ῥηματικῆς A.D.Adu.121.25, cf. Synt.23.26, Vett.Val.10.15, 73.11.
2 lóg. reducir de silogismos, Arist.APr.29b1, un argumento a silogismo, Arist.APr.46b40, cf. 47a21
•geom. reducir un problema a teoremas ya establecidos, Procl.in Euc.211.20, cf. 68.10.
3 interpretar analógicamente, místicamente la Sagrada Escritura, Origenes Io.1.26.
4 contar, hacer el recuento o cómputo τὰς ἡμέρας πρὸς τὸ μαντεῖον Plu.Cim.18, χρόνους ... τοὺς ἐκ τῶν Ὀλυμπιονικῶν ἀναγομένους Plu.Num.1.
5 c. ἐκ, ἀπό y gen. proceder, provenir ἀπὸ τῶν αὐτῶν ἀναγόμενος ἡμῖν Plu.2.592f, ἐκ τῆς παλαιᾶς φιλοσοφίας ἀνηγμένοι procedentes de la filosofía antigua Porph.Plot.16.2, cf. S.E.P.2.6, M.1.176, 7.165.
D usos intr.
I hacerse a la mar πρὸς τὴν Σαλαμῖνα Hdt.8.76, cf. 3.41
•esp. v. med.-pas. Il.1.478, Hdt.3.137, 138, A.A.626, Th.6.30, Hanno 2.6, Men.Fr.15, Heraclit.All.16, Eu.Luc.8.22, Act.Ap.28.11, Arr.Epict.3.21.12, Ael.VH 1.15.
2 elevarse en imperat. como una interj. ἄναγε μὰν δόμος ¡arriba la casa! A.Ch.963
•en v. med. πνεῦμα ἀνηγάγετο Call.Epigr.43.2
•fig. llegar, alcanzar εἰς μέτρα θ' ἥβης ὡς ἀνηγόμην cuando llegué a joven, IG 12(7).449 (Amorgos)
•elevarse con el pensamiento, Dam.Pr.117.
II 1retirarse ἄναγε ¡atrás! Ar.Au.1720, Carm.Pop.5a.1, εἰς τάξιν Ar.Au.400, ὁ Κῦρος ἤδη σκοταῖος ἀναγαγών X.Cyr.7.1.45, ἐπὶ σκέλος retirarse cara al enemigo Ar.Au.383, igual sentido ἐπὶ πόδα X.Cyr.3.3.69.
2 concernir οὐκ ἀνάγει μοι τοῦτο Ephr.Syr.2.84C.
III usos esp. de v. med. disponerse, prepararse ὡς ἐρωτήσων Pl.Chrm.155d, cf. Erx.392d. • DMic.: a-na-ke-e.
English (Strong)
from ἀνά and ἄγω; to lead up; by extension to bring out; specially, to sail away: bring (again, forth, up again), depart, launch (forth), lead (up), loose, offer, sail, set forth, take up.
