Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

fugio

From LSJ
Revision as of 09:32, 13 August 2017 by Spiros (talk | contribs) (Text replacement - "]]>" to "]]")

Ubi idem et maximus et honestissimus amor est, aliquando praestat morte jungi, quam vita distrahi → Where indeed the greatest and most honourable love exists, it is much better to be joined by death, than separated by life.

Valerius Maximus, De Factis Dictisque

Latin > English (Lewis & Short)

fŭgĭo: fūgi, fŭgĭtum (
I gen. plur. part. sync. fugientum, Hor. C. 3, 18, 1; part. fut. fugiturus, Ov. H. 2, 47 al.), 3, v. n. and a. root FUG; Gr. ΦΥΓ, φεύγω; Sanscr. bhuj; syn.: flecto, curvo; v. fuga, to flee or fly, to take flight, run away.
I Neutr.
   A Lit.: propera igitur fugere hinc, si te di amant, Plaut. Ep. 3, 4, 78; cf.: a foro, id. Pers. 3, 3, 31: senex exit foras: ego fugio, I am off, Ter. Heaut. 5, 2, 47: cervam videre fugere, sectari canes, id. Phorm. prol. 7: qui fugisse cum magna pecunia dicitur ac se contulisse Tarquinios, Cic. Rep. 2, 19: Aeneas fugiens a Troja, id. Verr. 2, 4, 33, § 72: omnes hostes terga verterunt, nec prius fugere destiterunt, quam ad flumen Rhenum pervenerint, Caes. B. G. 1, 53, 1: oppido fugit, id. B. C. 3, 29, 1: ex ipsa caede, to flee, escape, id. B. G. 7, 38, 3; cf.: ex proelio Mutinensi, Cic. Fam. 10, 14, 1: e conspectu, Ter. Hec. 1, 2, 107: Uticam, Hor. Ep. 1, 20, 13: fenum habet in cornu; longe fuge, id. S. 1, 4, 34: nec furtum feci nec fugi, run away (of slaves), id. Ep. 1, 16, 46; cf.: formidare servos, Ne te compilent fugientes, id. S. 1, 1, 78; Sen. Tranq. 8.— Prov.: ita fugias ne praeter casam, i. e. in fleeing from one danger beware of falling into another, Ter. Phorm. 5, 2, 3 Ruhnk. —
   b In partic., like the Gr. φεύγειν, to become a fugitive, leave one's country, go into exile: fugiendum de civitate, cedendum bonis aut omnia perferenda, Quint. 6, 1, 19; so, ex patria, Nep. Att. 4, 4: a patria, Ov. Tr. 1, 5, 66: in exilium, Juv. 10, 160; cf. under II. A. b.—
   B Transf., in gen., to pass quickly, to speed, to hasten away, flee away; cf.: numquam Vergilius diem dicit ire, sed fugere, quod currendi genus concitatissimum est, Sen. Ep. 108 med. (mostly poet. and of inanim. and abstr. things): tenuis fugiens per gramina rivus, Verg. G. 4, 19: Tantalus a labris sitiens fugientia captat Flumina, Hor. S. 1, 1, 68: concidunt venti fugiuntque nubes, id. C. 1, 12, 30: spernit humum fugiente pennā, hasting away, rapidly soaring, id. ib. 3, 2, 24: nullum sine vulnere fugit Missile, Stat. Th. 9, 770: insequitur fugientem lumine pinum (i. e. navem), Ov. M. 11, 469: fugere ad puppim colles campique videntur, Lucr. 4, 389: fugiunt freno non remorante dies, Ov. F. 6, 772: sed fugit interea, fugit irreparabile tempus, Verg. G. 3, 284: annus, Hor. S. 2, 6, 40: hora, id. C. 3, 29, 48: aetas, id. ib. 1, 11, 7.—Of persons: evolat ante omnes rapidoque per aëra cursu Callaicus Lampon fugit, hastens away, Sil. 16, 335. Here perh. belongs: acer Gelonus, Cum fugit in Rhodopen atque in deserta Getarum, i. e. swiftly roves (as a nomade), Verg. G. 3, 462 (acc. to another explan., flees, driven from his abode).—
   b Pregn., to vanish, disappear, to pass away, perish: e pratis cana pruina fugit, Ov. F. 6, 730: fugiunt de corpore setae, id. M. 1, 739; cf.: jam fessae tandem fugiunt de corpore vires, Verg. Cir. 447; for which: calidusque e corpore sanguis Inducto pallore fugit, Ov. M. 14, 755: fugerat ore color, id. H. 11, 27: nisi causa morbi Fugerit venis, Hor. C. 2, 2, 15: fugiunt cum sanguine vires, Ov. M. 7, 859: amor, Prop. 1, 12, 12: memoriane fugerit in annalibus digerendis, an, etc., Liv. 9, 44, 4: gratissima sunt poma, cum fugiunt, i. e. when they wilt, become wilted, Sen. Ep. 12; cf.: vinum fugiens, under P. a.—
   C Trop. (rare but class.): nos naturam sequamur, et ab omni, quod abhorret ab oculorum auriumque approbatione, fugiamus, Cic. Off. 1, 35, 128; cf.: omne animal appetit quaedam et fugit a quibusdam; quod autem refugit, id contra naturam est, etc., id. N. D. 3, 13, 33; Quint. 11, 1, 54: ad verba, to have recourse to, Petr. 132.
II Act., to flee from, seek to avoid; to avoid, shun any thing.
   A Lit. (mostly poet.): erravi, post cognovi, et fugio cognitum, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 160 Vahl.): cum Domitius concilia conventusque hominum fugeret, Caes. B. C. 1, 19, 2: neminem neque populum neque privatum fugio, Liv. 9, 1, 7: vesanum fugiunt poëtam qui sapiunt, Hor. A. P. 455: percontatorem, id. Ep. 1, 18, 69: hostem, id. S. 1, 3, 10: lupus me fugit inermem, id. C. 1, 22, 12: nunc et ovis ultro fugiat lupus, Verg. E. 8, 52: (Peleus) Hippolyten dum fugit abstinens, Hor. C. 3, 7, 18: scriptorum chorus omnis amat nemus et fugit urbes, id. Ep. 2, 77; id. S. 1, 6, 126: data pocula, Ov. M. 14, 287; cf. vina, id. ib. 15, 323.—Pass.: sic litora vento Incipiente fremunt, fugitur cum portus, i. e. is left, Stat. Th. 7, 140. —
   b In partic. (cf. supra, I. A. b.), to leave one's country: nos patriam fugimus, Verg. E. 1, 4: Teucer Salamina patremque cum fugeret, Hor. C. 1, 7, 22.—Hence: quis exsul Se quoque fugit? Hor. C. 2, 16, 20.—
   2    Transf. (causa pro effectu), to flee away from, to escape, = effugio (poet.; but cf. infra, B. 2.): hac Quirinus Martis equis Acheronta fugit, Hor. C. 3, 3, 16: insidiatorem, id. S. 2, 5, 25: cuncta manus avidas fugient heredis, id. C. 4, 7, 19.—And in a poetically inverted mode of expression: nullum Saeva caput Proserpina fugit (= nemo tam gravis est, ad quem mors non accedat), none does cruel Proserpine flee away from, avoid (i. e. none escapes death), Hor. C. 1, 28, 20.—
   B Trop., to flee from, avoid, shun (very freq. and class.): conspectum multitudinis, Caes. B. G. 7, 30, 1: ignominiam ac dedecus, Cic. Rep. 5, 4: nullam molestiam, id. ib. 3, 5; cf. laborem, Ter. Heaut. 1, 1, 114; Verg. A. 3, 459 (opp. ferre): recordationes, Cic. Att. 12, 18: vituperationem tarditatis, id. de Or. 2, 24, 101; cf.: majoris opprobria culpae, Hor. Ep. 1, 9, 10: judicium senatus, Liv. 8, 33, 8: vitium, Quint. 2, 15, 16: hanc voluptatem (with reformidare), id. 8, 5, 32: disciplinas omnes (Epicurus), id. 2, 17, 15: nuptias, Ter. And. 4, 4, 27; cf.: usum conjugis, Ov. M. 10, 565: conubia, id. ib. 14, 69: amplexus senis, Tib. 1, 9, 74: nec sequar aut fugiam, quae diligit ipse vel odit, Hor. Ep. 1, 1, 72: spondeum et dactylum (opp. sequi), Quint. 9, 4, 87.—Pass.: simili inscitiā mors fugitur, quasi dissolutio naturae, Cic. Leg. 1, 11, 31: quemadmodum ratione in vivendo fugitur invidia, sic, etc., Auct. Her. 4, 38, 50: quod si curam fugimus, virtus fugienda est, Cic. Lael. 13, 47: fugiendas esse nimias amicitias, id. ib. 13, 45: fugienda semper injuria est, id. Off. 1, 8, 25; id. Verr. 2, 3, 43, § 103: vitiosum genus fugiendum, id. Or. 56, 189; cf. Quint. 11, 3, 128: petenda ac fugienda, id. 3, 6, 49.—
   (b)    Like the Gr. φεύγειν, with inf. (mostly poet.), to avoid doing something, to omit, forbear, beware, = omittere, cavere: illud in his rebus longe fuge credere, etc., Lucr. 1, 1052: o fuge te tenerae puerorum credere turbae, Tib. 1, 4, 9: quid sit futurum cras, fuge quaerere, Hor. C. 1, 9, 13; cf. also: fuge suspicari, etc., id. ib. 2, 4, 22: mene igitur socium summis adjungere rebus, Nise, fugis? Verg. A. 9, 200; cf. Ov. H. 9, 75: fugeres radice vel herbā Proficiente nihil curarier, Hor. Ep. 2, 2, 150; cf.: neque illud fugerim dicere, ut Caelius, etc., Cic. de Or. 3, 38, 153: huic donis patris triumphum decorare fugiendum fuit? id. Mur. 5, 11.—
   2    Transf. (causa pro effectu; cf. supra, II. A. 2.), to escape (poet. also of things as subjects): tanta est animi tenuitas, ut fugiat aciem, Cic. Tusc. 1, 22, 50; Ov. F. 2, 80: sed tamen admiror, quo pacto judicium illud Fugerit, Hor. S. 1, 4, 100: quos viros vigilantia fugit, whom any vigilance escapes, Verg. G. 2, 265; cf. id. E. 9, 54.—
   b Esp. freq., res me fugit, it escapes me, escapes my notice; I do not observe it, do not know it (cf.: latet, praeterit): novus ille populus vidit tamen id, quod fugit Lacedaemonium Lycurgum, Cic. Rep. 2, 12; cf.: illos id fugerat, id. Fin. 4, 23, 63: hominem amentem hoc fugit, id. Verr. 2, 4, 12, § 27: quem res nulla fugeret, id. Rep. 2, 1: quae (ratio) neque Solonem Atheniensem fugerat, neque nostrum senatum, id. ib. 2, 34; 1, 16: non fugisset hoc Graecos homines, si, etc., id. de Or. 1, 59, 253: neminem haec utilitas fugit, Quint. 2, 5, 17: nisi quae me forte fugiunt, hae sunt fere de animo sententiae, Cic. Tusc. 1, 11, 22; Quint. 9, 2, 107; 7, 1, 40: nullam rem esse declarant in usu positam militari, quae hujus viri scientiam fugere possit, Cic. de Imp. Pomp. 10, 28: quae (partitio) fugiet memoriam judicis, Quint. 4, 5, 3; cf. Gell. 1, 18, 6.—With a subject-clause: de Dionysio, fugit me ad te antea scribere, Cic. Att. 7, 18, 3; 5, 12, 3: illud alterum quam sit difficile, te non fugit, id. ib. 12, 42, 2.—Hence, fŭgĭens, entis, P. a., fleeing, fleeting, vanishing.
   A Lit.: accipiter, Lucr. 3, 752: membra deficiunt, fugienti languida vitā, id. 5, 887: vinum, growing flat, spoiling, Cic. Off. 3, 23, 91: ocelli, dying, Ov. Am. 3, 9, 49: portus fugiens ad litora, running back, retreating, Prop. 4 (5), 6, 15.—
   2    Subst. in the later jurid. lang., like the Gr. ὁ φεύγων, the defendant: omnimodo hoc et ab actore et a fugiente exigi, Cod. Just. 2, 58, § 4 (for which, reus, § 7).—
   B Trop., with gen.: nemo erat adeo tardus aut fugiens laboris, quin, etc., averse to labor, indolent, Caes. B. C. 1, 69, 3: doloris, Lact. 3, 8, 13: solitudinis (with appeteus communionis ac societatis), id. 6, 10, 18.— Comp., sup., and adv. do not occur.