μελέτη
English (LSJ)
ἡ,
A care, attention, Hes.Op.412, Epich. [284]: pl., Emp.110.2: c. gen. objecti, μ. πλεόνων care for many things, Hes.Op.380; μελέτην τινὸς ἐχέμεν, = μελετᾶν, ἐπιμελεῖσθαι, ib.457; ἔργων ἐκ πολλοῦ μ. long-continued attention to action, Th.5.69: c. gen. subjecti, care taken by one, θεῶν μελέτῃ S.Ph.196 (anap.); of a trainer, B.12.191: abs., μελέτῃ κατατρύχεσθαι E.Med.1099 (anap.): pl., Emp.131.2. 2 Medic., treatment, Hp.Fract.31, 35 (pl.), Art.50. II practice, exercise, ὀξεῖα μ. Pi.O.6.37; ἔχων μ. Id.N.6.54; ἡ δι' ὀλίγου μ. their short practice, Th.2.85; πόνων μ. painful exercises, of the Spartan discipline, ib.39; μάθησις καὶ μ. Pl.Tht.153b; μ. θανάτου Id.Phd.81a; ἡ ἐγκύκλιος τῶν προπαιδευμάτων μ. Ph.1.157. b in a military sense, exercise, drill, μετὰ κινδύνων τὰς μελέτας ποιεῖσθαι to go through one's exercises in actual war, Th.1.18; ταῖς τῶν πολεμικῶν μ. Id.2.39; μ. ἐν ὅπλοις ποιεῖσθαι IG22.1028.19, al. c freq. of orators, rehearsal, declamation, ταύτης τῆς μελέτης καὶ τῆς ἐπιμελείας D.18.309, al.; of actors, νήστεις ὄντες τὰς μ. ποιούμενοι making their rehearsals, Arist.Pr.901b3. d matter for discussion, μ. σοφισταῖς προσβαλεῖν Pi.I.5(4).28; branch or object of study, Pl.Grg.500d, al.; ὁ νόμος σου μ. μού ἐστιν LXX Ps.118(119).77. 2 later, theme, lecture, Str.1.2.2, Plu.2.41d, Luc.Rh.Pr.17; declamation, μελέτῃσί τ' ἄριστον IG3.625; τὰς μ. μισθοῦ ποιεῖσθαι Philostr.VS1.21.5. 3 pursuit, μία οὐχ ἅπαντας θρέψει μ. Pi.O.9.107, cf. Pl.Phd.82a. III practice, usage, ἃς οἱ πατέρες ἡμῖν παρέδοσαν μ. Th.1.85. 2 habit, Hp.Mul.1.17; ἢν ἐς μελέτην ἥκῃ τοῦ κακοῦ ὥνθρωπος Aret.CA1.5; ἐν μ. γίγνεσθαι ψόφων become accustomed to noises, Stob.App.p.22 G. IV threatening symptom or condition, of disease, μελέτη καὶ προοίμιον ἐπιληψίας Posidon. ap. Aët. 6.12; ὀδύνη… μ. λύσεως Aët.5.100, cf. Steph. in Hp.1.191 D.
German (Pape)
[Seite 122] ἡ, Sorge, Fürsorge, auch Wartung, Pflege, Hes. O. 414, πλεόνων, Sorge für Mehreres, ib. 382; μελέτην τινὸς ἔχειν, für Etwas sorgen, 459; u. absolut, Pind. N. 6, 56; μελέταν ἔργοις ὀπάζων, Sorge darauf verwendend, I. 5, 62; μελέταν σοφισταῖς πρόσβαλον, ib. 4, 31; Soph. Phil. 196; μελέτῃ κατατρυχόμενος, Eur. Med. 1099; – bes. sorgfältige Betreibung einer Sache, Uebung, Thuc. 2, 85; ἔργων ἐκ πολλοῦ μελέτη, 5, 69; μελέτη σώζει τὴν ἐπιστήμην, Plat. Conv. 208 a; mit ἔθος vrbdn, Phaed. 82 b; mit μάθησις, Theaet. 153 h u. öfter; κατὰ μελέτην τὴν πρὸς πόλεμον, Legg. IX, 865 a; Isocr. 1, 18; bei Xen. oft μελέτην ποιεῖσθαι, dem ἀσκεῖν entsprechend, wie Thuc. 1, 18; von Redeübungen, Disputationen, καὶ ἐπιμέλεια, Dem. 18, 308; μελέτην ποιεῖσθαι, Luc. Nigr. 6. Auch = Gewöhnung an Etwas, ἐν μελέτῃ γίγνεσθαι τῶν ψόφων, Stob. fl. app. 5, 16.
Greek (Liddell-Scott)
μελέτη: ἡ, ἄλλο ὄνομα τοῦ καὶ χαμαιλέοντος καλουμένου φυτοῦ, Apul. herb. 25.
ἡ, φροντίς, ἐπιμέλεια, μελέτη [δέ] τοι ἔργον ὀφέλει Ἡσ. Ἔργ. καὶ Ἡμ. 410· μετὰ γεν. τοῦ ἀντικειμένου, πλείων μὲν πλεόνων μελέτη, μείζων δ’ ἐπιθήκη, περισσότερα μὲν εἶναι ἡ φροντὶς καὶ ἡ δαπάνη περὶ πλειόνων (παίδων), μεῖζον δὲ τὸ ἐπιγιγνόμενον κέρδος ἐκ τῆς ἐργασίας αὐτῶν· λέγει δὲ περὶ γεωργικῶν παίδων, αὐτόθι 378· οὕτω, μελέτην τινὸς ἔχειν = μελετᾶν, ἐπιμελεῖσθαι, ὡς τὸ curam genere rei, αὐτόθι 455· εἰδότες ἔργων ἐκ πολλοῦ μελέτην πλείω σῴζουσαν ἢ λόγων δι’ ὀλίγου καλῶς ῥηθεῖσαν παραίνεσιν, γνωρίζοντες ὅτι ἡ ἐκ πολλοῦ χρόνου μελέτη τῶν ἔργων εἶναι μᾶλλον σωτήριος ἢ ἡ διὰ λόγων ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ μετ’ εὐγλωττίας ῥηθεῖσα παραίνεσις, Θουκ. 5. 69· - μετέπειτα ὡσαύτως, μ. περί τινος Πλάτ. Πολιτικ. 286Α· πρός τι ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 865Α· - ἀλλὰ μετὰ γεν. τοῦ ὑποκειμένου, φροντίς, πρόνοια, θεῶν του μελέτῃ, τῇ προνοίᾳ θεοῦ τινος, Σοφ. Φιλοκ. 196. 2) ἐπιμέλεια, ἄσκησις, Λατ. meditatio, Πινδ. Ο. 6. 63· μ. ἔχειν ὁ αὐτ. ἐν Ν. 6. 93· ἡ δ’ ὀλίγου μ., βραχεῖα, ὀλιγοχρόνιος ἄσκησις, Θουκ. 2. 85· πόνων μ., κοπώδεις ἀσκήσεις, ἐπὶ τῆς Σπαρτιατικῆς παιδείας, ὁ αὐτ. 2. 39· μάθησις καὶ μ. Πλάτ. Θεαίτ. 153Β· θανάτου μ., ὁ ὕπνος, ὁ αὐτ. ἐν Φαίδρῳ 81Α. β) ἐπὶ στρατιωτικῆς σημασίας, ἄσκησις, γύμνασις, «γυμνάσια», μετὰ κινδύνων τὰς μελέτας ποιοῦμαι, ἀσκοῦμαι, γυμνάζομαι ἐν τῷ πολέμῳ, Θουκ. 1. 18, πρβλ. μελετάω Ι. 2· ταῖς τῶν πολεμικῶν μ. 2. 39 ἐν ἀρχ. γ) παρ’ Ἀττ. συχν. ἐπὶ ῥήτορος, ἡ μελέτη ἢ ἀπαγγελία λόγου, Λατ. commentatio, ταύτης τῆς μελέτης καὶ τῆς ἐπιμελείας Δημ. 328. 15, κ. ἀλλ.· ἐπὶ ὑποκριτικῶν, νήστεις ὄντες τὰς μ. ποιοῦνται, ἀσκοῦνται, μελετῶσι, Ἀριστ. Προβλ. 11. 22· - ὡσαύτως, ὑπόθεσις ῥητορικῆς συζητήσεως, μ. σοφισταῖς προβάλλειν Πινδ. Ι. 5 (4). 36. 3) ἐπιτήδευμα, μία δ’ οὐχ ἅπαντας ἄμμε θρέψει μελέτα, «οὐ γάρ... ἓν ἐπιτήδευμα πάντας ἡμᾶς δύναται τρέφειν» (Σχόλ.), ὁ αὐτ. ἐν Ο. 9. 161. ΙΙ. φροντίς, μέριμνα, ἀνησυχία, μελέτῃ κατατρύχεσθαι Εὐρ. Μήδ. 1099. ΙΙΙ. ἄσκησις, συνήθεια, Θουκ. 1. 85· ἐν μ. γίγνεσθαί τινος Στοβ. παράρτ. σ. 22 Gaisf.
French (Bailly abrégé)
ης (ἡ) :
I. soin, càd :
1 souci, inquiétude;
2 sollicitude;
II. action de s’occuper de, d’où
1 pratique, exercice : πόνων μελέτη THC la pratique des fatigues en parl. de la discipline Spartiate ; θανάτου μελέτη PLAT la pratique de la mort, càd du sommeil, l’habitude du sommeil ; αἱ μελέται exercices ou manœuvres militaires;
2 exercice oratoire, déclamation.
Étymologie: μέλει.
Greek Monolingual
(I)
η (ΑM μελέτη, Α δωρ. τ. μελέτα)
η ενέργεια του μελετώ, επισταμένη έρευνα, ανάλυση και σπουδή για εκμάθηση ή κατανόηση (α. «η μελέτη τών ηθών και τών εθίμων του λαού» β. «μελέτη δὲ πάλιν καινὴν ἐμποιοῡσα ἀντὶ τῆς άπιούσης μνήμην σώζει τὴν επιστήμην», Πλάτ.)
νεοελλ.
1. μεθοδική διαπραγμάτευση και έκθεση, ιδίως γραπτή, ενός ειδικού θέματος, πραγματεία («μελέτη για το θέατρο της Επιδαύρου»)
2. συστηματικός επιστημονικός σχεδιασμός και προγραμματισμός της κατασκευής ενός έργου («η μελέτη για το μετρό θα ολοκληρωθεί σύντομα»)
3. διάβασμα, ανάγνωση μαθημάτων («απόψε έχω πολλή μελέτη»)
μσν.
1. σκοπός, σχέδιο, πρόθεση
2. σκέψη, ενθύμηση
μσν.-αρχ.
φροντίδα, πρόνοια, επιμέλεια, μέλημα, μέριμνα («μελέτη δὲ τοι ἔργον ὀφέλλει», Ησίοδ.)
αρχ.
1. (σχετικά με στράτευμα) εκγύμναση, άσκηση, γυμνάσια («καὶ ἐμπειρότεροι ἐγένοντο μετὰ κινδύνων τὰς μελέτας ποιούμενοι», Θουκ.)
2. (σχετικά με ρήτορα) δημηγορία, απαγγελία λόγου
3. (σχετικά με υποκριτή) άσκηση, δοκιμή, πρόβα
4. θέμα, υπόθεση συζήτησης, ιδίως ρητορικής («μελέταν δὲ σοφισταῑς Διὸς ἕκατι πρόσβαλον σεβιζόμενοι», Πίνδ.)
5. διάλεξη, μάθημα, διδασκαλία
6. ανησυχία, έγνοια, σκοτούρα («μελέτη κατατρύχεσθαι», Ευρ.)
7. επιτήδευμα, ασχολία
8. εθισμός, συνήθεια
9. έθος, έθιμο («ἅς oἱ πατέρες ἡμῑν παρέδοσαν μελέτας», Θουκ.)
10. ιατρ. επιμελής χρήση, καλή μεταχείρηση
11. (σχετικά με αρρώστια) απειλητικό σύμπτωμα ή ανησυχητική κατάσταση
12. φρ. «μελέτην ἔχω τινός» — φροντίζω για κάτι, επιμελούμαι κάτι.
[ΕΤΥΜΟΛ. Πιθ. υποχωρητ. σχηματισμός από το ρ. μελετῶ (πρβλ. ἀγάπη < ἀγαπῶ)].
(II)
μελέτη, ἡ (Α)
άλλη ονομασία του φυτού χαμαιλέων.
Greek Monotonic
μελέτη: ἡ (μέλω),·
I. 1. φροντίδα, προσοχή, σε Ησίοδ.· μελέτη πλεόνων, φροντίδα για πολλά πράγματα, στον ίδ.· ἔργων μελέτη, προσοχή κατά την ανάληψη δράσης, σε Θουκ.· αλλά με γεν. υποκ., φροντίδα που προσφέρεται από κάποιον, θεῶν του μελέτῃ, σε Σοφ. 2. α) πρακτική, εξάσκηση, Λατ. meditatio, σε Πίνδ.· ἡ δι' ὀλίγου μελέτη, η σύντομη εξάσκησή τους, σε Θουκ.· πόνων μελέται, κοπιαστικές ασκήσεις, λέγεται για στρατιωτική εκπαίδευση της Σπάρτης, στον ίδ. β) με στρατιωτική έννοια, εξάσκηση, άσκηση, γυμνάσια, στον ίδ. γ) λέγεται για ρήτορα, δοκιμή, πρόβα του λόγου, σε Δημ.
3. επιδίωξη, σε Πίνδ.
II. έγνοια, ανησυχία, μελέτῃ κατατρύχεσθαι, σε Ευρ.
Russian (Dvoretsky)
μελέτη: дор. μελέτα ἡ
1) забота, попечение (τινός Hes., περί τινος и πρός τι Plut.): θεῶν του μελέτῃ Soph. по воле кого-л. из богов;
2) забота, тревога, беспокойство (μελέτῃ κατατρυχόμενος Eur.);
3) упражнение, обучение (μ. καὶ μύησις Plat.): πόνων μ. Thuc. приучение (себя) к перенесению трудностей; μετὰ κινδύνων τὰς μελέτας ποιεῖσθαι Thuc. закаляться в опасностях;
4) наставление или учение, завет (μελέται, ἃς οἱ πατέρες τε ἡμῖν παρέδοσαν Thuc.);
5) ораторское упражнение, публичное выступление (μ. καὶ ἐπιμέλεια Dem.);
6) предмет, тема (μελέται ἀείδων Pind.).
Middle Liddell
μελέτη, ἡ, μέλω
I. care, attention, Hes.; μ. πλεόνων care for many things, Hes.; ἔργων μ. attention to action, Thuc.:—but c. gen. subjecti, care paid by one, θεῶν του μελέτῃ Soph.
2. practice, exercise, Lat. meditatio, Pind.; ἡ δι' ὀλίγου μ. their short practice, Thuc.; πόνων μελέται painful exercises, of the Spartan discipline, Thuc.
b. in a military sense, exercise, practice, drill, Thuc.
c. of an orator, rehearsal, Dem.
3. a pursuit, Pind.
II. care, anxiety, μελέτῃ κατατρύχεσθαι Eur.