ἡγεμών: Difference between revisions

From LSJ

τὸ τῶν νικητόρων στρατόπεδον → Victorious Legion

Source
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+), ([\w]+)<\/b>" to "$1, $2")
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1")
 
(57 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=igemon
|Transliteration C=igemon
|Beta Code=h(gemw/n
|Beta Code=h(gemw/n
|Definition=Dor. ἁγ-, Aeol. ἀγίμων <span class="title">IG</span>12(2).164 (Mytil.), al., όνος, ὁ; also ἡ, <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>8(7).22</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>722</span>, <span class="bibl">Aeschin.1.171</span>, X.<span class="title">Oec.</span> (infr. <span class="bibl">11</span>):— <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">one who leads</b>; and so, </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> in Od., [[guide]], <span class="bibl">10.505</span>, <span class="bibl">15.310</span>, <span class="bibl">Hdt.5.14</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1014</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Men.</span>97b</span>; ἡγεμόνες γενέσθαι τινὶ τῆς ὁδοῦ <span class="bibl">Hdt.8.31</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>281</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>1.3.4</span>; . ποδὸς τυφλοῦ <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1616</span>; ἡγεμόνες τοῦ πλοῦ <span class="bibl">Th.7.50</span>; of a charioteer, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>804</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">one who does a thing first, shows the way</b> to others, τοῖς νεωτέροις ἡ. ἠθῶν χρηστῶν γίγνεσθαι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>670e</span>; πατέρες τῆς σοφίας καὶ ἡ. <span class="bibl">Id.<span class="title">Ly.</span>214a</span>; πόνους τοῦ ζῆν ἡδέως ἡγεμόνας νομίζετε <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.5.12</span>; τῆς εἰρήνης ἡ. <span class="bibl">D.18.24</span>; [ἀχαριστία] ἐπὶ πάντα τὰ αἰσχρὰ ἡ. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.2.7</span>: abs., of choir-[[leaders]], [[Mnemos]].<span class="bibl">47.253</span> (Argos, ii/i B.C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> in Il., [[leader]], [[commander]], [[chief]], opp. <b class="b3">λαοί, πληθύς</b>, <span class="bibl">2.365</span>, <span class="bibl">11.304</span>: c. gen., <b class="b3">ἡγεμόνες Δαναῶν, φυλάκων</b>, etc., <span class="bibl">2.487</span>, <span class="bibl">9.85</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.6.43</span>, <span class="bibl">7.62</span>, al.; <b class="b3">στρατηγὸς καὶ ἡ. τῶν 'Ελλήνων πρὸς τὸν βάρβαρον</b> ib.<span class="bibl">158</span>; ἡ. τῶν πολέμων <span class="bibl">Id.9.33</span>; <b class="b3">ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν πάνυ [στρατηγῶν</b>] <span class="bibl">Th.8.89</span>; = [[λοχαγός]], <span class="bibl">Arr.<span class="title">Tact.</span> 5.6</span>; ἡ. τῶν ἐν προχειρισμῷ <span class="bibl"><span class="title">PAmh.</span>2.39</span> (ii B.C.); [[chief]], [[sovereign]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span> 8(7).22</span>, etc.; ἡ. γῆς τῆσδε <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>103</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">OC</span>289</span>; πάντων . . καὶ αὐτοῦ βασιλέως ἡ. <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>3.5.14</span>; ἡ. συμμορίας <span class="bibl">D.21.157</span>; of the [[queen]]-bee and [[queen]]-wasp, regarded by Arist. as males, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>553a25</span>, <span class="bibl">629a3</span> (but ἡ τῶν μελισσῶν ἡ. <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>7.32</span>, cf. <span class="bibl">38</span>); <b class="b3">ὁ ἡ. τῶν προβάτων</b>, of the bell-wether, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>573b24</span>; <b class="b3">τῶν βοῶν</b> ib.<span class="bibl">575b1</span>; νέμειν τὰ κρέα τοῦ ἡγεμόνος βοός <span class="title">SIG</span>144.36 (Piraeus, iv B.C.), cf. <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>6.4.29</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b3">ἡ. χοροῦ</b> [[leader]] of a chorus, <span class="bibl">Poll.4.106</span>; παῖδες ἡ. <span class="title">IG</span>7.3196 (Orchom. Boeot.); [[president]] of a gymnasium, ib.3.1086, al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">c</span> <b class="b2">a Roman Emperor</b>, <span class="bibl">Str.4.3.2</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cic.</span>2</span>, al.; as translation of [[princeps]], Mon.Anc.Gr.7.9; <b class="b3">ἡ. νεότητος</b>, = Lat. <b class="b2">princeps juventutis</b>, ib.18; <b class="b2">a provincial governor</b>, <span class="bibl">Str.17.3.25</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>27.2</span>, <span class="bibl"><span class="title">Act.Ap.</span>23.24</span>: freq. of the <b class="b2">praefectus Aegypti</b>, PRyl.119.4 (i A.D.), etc.; <b class="b3">ἡ. ἀμφοτέρων</b>, i.e. of Upper and Lower Egypt, <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>39.6</span> (i A.D.); ἡ. Κύπρου <b class="b2">Tab. Defix.Aud</b>. <span class="bibl">25.13</span> (iii A.D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> as Adj., ἀνήρ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>119a</span>; [<b class="b3">ναῦς</b>], of the flagship, <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>722</span>; ἡ. τῆς φυλῆς κορυφαῖος <span class="bibl">D.21.60</span> (s.v.l.); ἡ. πόδες <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>490b5</span>, <span class="bibl"><span class="title">IA</span>713b32</span>: as neut., ἡγεμόσι μέρεσι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span> 91e</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> in Prosody, = [[πυρρίχιος]], <span class="bibl">D.H.<span class="title">Comp.</span>17</span>, <span class="bibl"><span class="title">Dem.</span>47</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> <b class="b3">ἡγεμόνες</b>, Dor. <b class="b3">ἁγ-, αἱ</b>, in Architecture, <b class="b2">coping-tiles</b> of the roof, <span class="title">IG</span>22.463.70, 1627.303, 4.1484.100 (Epid.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">V</span> a kind of fish, = [[ἡγητήρ]] 2, Plu.2.980f.</span>
|Definition=Dor. [[ἁγεμών]], Aeol. [[ἀγίμων]] ''IG''12(2).164 (Mytil.), al., όνος, ὁ; also ἡ, Pi.''I.''8(7).22, A.''Supp.''722, Aeschin.1.171, X.''Oec.'' (infr. ''ΙΙ''):—<br><span class="bld">A</span> one who [[lead]]s; and so,<br><span class="bld">I</span> in Od., [[guide]], 10.505, 15.310, [[Herodotus|Hdt.]]5.14, [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''1014, Pl.''Men.''97b; ἡγεμόνες γενέσθαι τινὶ τῆς ὁδοῦ [[Herodotus|Hdt.]]8.31, cf. [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''281, [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''1.3.4; ἡγεμὼν ποδὸς τυφλοῦ E.''Ph.''1616; ἡγεμόνες τοῦ πλοῦ Th.7.50; of a charioteer, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''804.<br><span class="bld">2</span> one who [[do]]es a thing [[first]], [[show]]s the [[way]] to others, τοῖς νεωτέροις ἡγεμὼν ἠθῶν χρηστῶν [[γίγνεσθαι]] [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''670e; πατέρες τῆς σοφίας καὶ ἡ. Id.''Ly.''214a; πόνους τοῦ ζῆν ἡδέως ἡγεμόνας νομίζετε [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.5.12; τῆς [[εἰρήνη]]ς ἡγεμών D.18.24; [ἀχαριστία] ἐπὶ πάντα τὰ αἰσχρὰ ἡγεμών [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.2.7: abs., of [[choir]]-[[leader]]s, Mnemos.47.253 (Argos, ii/i B.C.).<br><span class="bld">II</span> in Il., [[leader]], [[commander]], [[chief]], opp. [[λαοί]], [[πληθύς]], 2.365, 11.304: c. gen., <b class="b3">ἡγεμόνες Δαναῶν, ἡγεμόνες φυλάκων</b>, etc., 2.487, 9.85, cf. [[Herodotus|Hdt.]]6.43, 7.62, al.; <b class="b3">στρατηγὸς καὶ ἡγεμὼν τῶν 'Ελλήνων πρὸς τὸν βάρβαρον</b> ib.158; ἡγεμὼν τῶν πολέμων Id.9.33; <b class="b3">ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν πάνυ [στρατηγῶν]</b> Th.8.89; = [[λοχαγός]], Arr.''Tact.'' 5.6; ἡγεμὼν τῶν ἐν προχειρισμῷ ''PAmh.''2.39 (ii B.C.); [[chief]], [[sovereign]], Pi.''I.'' 8(7).22, etc.; ἡγεμὼν γῆς τῆσδε [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''103, cf. ''OC''289; πάντων.. καὶ αὐτοῦ βασιλέως ἡ. X.''HG''3.5.14; ἡγεμὼν συμμορίας D.21.157; of the [[queen]]-[[bee]] and [[queen]]-[[wasp]], regarded by Arist. as males, [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''553a25, 629a3 (but ἡ τῶν μελισσῶν ἡ. X.''Oec.''7.32, cf. 38); <b class="b3">ὁ ἡγεμὼν τῶν προβάτων</b>, of the [[bellwether]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''573b24; <b class="b3">τῶν βοῶν</b> ib.575b1; νέμειν τὰ κρέα τοῦ ἡγεμόνος βοός ''SIG''144.36 (Piraeus, iv B.C.), cf. X.''HG''6.4.29.<br><span class="bld">b</span> <b class="b3">ἡγεμὼν χοροῦ</b> [[leader]] of a [[chorus]], Poll.4.106; παῖδες ἡ. ''IG''7.3196 (Orchom. Boeot.); [[president]] of a [[gymnasium]], ib.3.1086, al.<br><span class="bld">c</span> a [[Roman]] [[emperor]], Str.4.3.2, Plu.''Cic.''2, al.; as translation of [[princeps]], Mon.Anc.Gr.7.9; [[ἡγεμὼν νεότητος]] = Lat. [[princeps juventutis]], ib.18; a [[provincial]] [[governor]], Str.17.3.25, ''Ev.Matt.''27.2, ''Act.Ap.''23.24: freq. of the [[praefectus Aegypti]], PRyl.119.4 (i A.D.), etc.; <b class="b3">ἡγεμὼν ἀμφοτέρων</b>, i.e. of Upper and Lower Egypt, ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''39.6 (i A.D.); ἡγεμὼν Κύπρου ''Tab. Defix.Aud''. 25.13 (iii A.D.).<br><span class="bld">2</span> as adjective, ἀνήρ Pl.''Criti.''119a; ([[ναῦς]]), of the [[flagship]], A.''Supp.''722; ἡγεμὼν τῆς φυλῆς κορυφαῖος D.21.60 ([[si vera lectio|s.v.l.]]); ἡ. πόδες [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''490b5, ''IA''713b32: as neut., ἡγεμόσι μέρεσι Pl.''Ti.'' 91e.<br><span class="bld">III</span> in Prosody = [[πυρρίχιος]], [[Dionysius of Halicarnassus|D.H.]]''[[De Compositione Verborum|Comp.]]''17, ''Dem.''47.<br><span class="bld">IV</span> [[ἡγεμόνες]], Dor. [[ἁγεμόνες]], αἱ, in [[architecture]], [[cope|coping]]-[[tile]]s of the [[roof]], ''IG''22.463.70, 1627.303, 4.1484.100 (Epid.).<br><span class="bld">V</span> a kind of fish, = [[ἡγητήρ]] 2, Plu.2.980f.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1150.png Seite 1150]] όνος, ὁ ([[ἡγέομαι]]), eigtl. der Vorangehende, der vorangeht u. dadurch den Weg zeigt u. die Anderen ihm zu folgen veranlaßt, Od. 10, 505; ἡγεμόν' ἐσθλὸν ὄπασσον, ὅς κέ με κεῖσ' ἀγάγῃ 15, 310; ἐμοὶ γὰρ [[οὗτος]] [[ἡγεμών]] Soph. Ant. 1001; ποδὸς τυφλοῦ Eur. Phoen. 1610; geradezu [[Wegweiser]], Her. 5, 14; Xen. An. 4, 2, 1; mit dem Zusatz τῆς ὁδοῦ, Eur. Hec. 281; ἡγεμόνες ἐγένοντο τῷ βαρβάρῳ Her. 8, 31; ὁδοῦ [[λαβεῖν]] ἡγεμόνα Xen. Mem. 1, 3, 4; τοῦ πλοῦ, der Lootse, Thuc. 7, 50. – Bes. der im Kriege vorangeht, der Führer, Heerführer, Feldherr, Il. 2, 476 u. öfter; Ggstz λαοί, 2, 365, u. [[πληθύς]], 11, 304; ἵππου μελαίνης ἡγεμὼν τρισμυρίας Aesch. Pers. 307; ἡγεμὼν ὁ [[πρέσβυς]] νεῶν Ἀχαϊκῶν Ag. 177; Λάϊός ποθ' ἡγεμὼν γῆς τῆσδε, der König, Soph. O. R. 103; auch von Wagenlenkern, ἐξ ὁδοῦ μ' ὅ θ' ἡγεμὼν [[αὐτός]] θ' ὁ [[πρέσβυς]] ἠλαυνέτην ihd. 804; in Prosa, στρατηγὸς καὶ ἡγεμὼν τῶν Ἑλλήνων πρὸς τὸν βάρβαρον Her. 7, 158, Heerführer, u. zwar der Oberanführer der gesammten Griechen; τῶν πολέμων 9, 33; ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν [[πάνυ]] στρατηγῶν Thuc. 8, 89; ὁ [[μέγας]] ἡγεμὼν ἐν οὐρανῷ [[Ζεύς]] Plat. Phaedr. 246 e; ὧν ὁ Ἔρως ἡμῖν ἡγ. καὶ [[στρατηγός]] Conv. 193 b; τῆς πόλεως Alc. 1, 120 a; allgemeiner, der zu Etwas anleitet, dadurch, daß er Etwas zuerst thut, zum Nachthun Veranlassung giebt, καὶ [[διδάσκαλος]] Menex. 240 d; Rep. X, 595 c; οὗτοι γὰρ ἡμῖν ὥςπερ πατέρες τῆς σοφίας εἰσὶ καὶ ἡγεμόνες Lys. 214 a; τοὺς ἐμπειρίᾳ τε καὶ ἡλικίᾳ ἱκανοὺς ἡγεμόνας τε καὶ παιδαγωγοὺς εἶναι Rep. V, 467 d; πόνους τοῦ ζῆν [[ἡδέως]] ἡγεμόνας νομίζετε Xen. Cyr. 1, 5, 12; [[ἀχαριστία]] πρὸς πάντα τὰ αἰσχρὰ ἡγ. 1, 2, 7; Sp. Auch von Thieren, ἡγεμόνες ἀνθρηνῶν, μελιττῶν, σφηκῶν, Arist. H. A. 8, 42, die Weiser. – Adjectivisch u. dah. auch im fem. gebraucht, [[ναῦς]] [[ἡγεμών]] Aesch. Suppl. 703; ἄνδρα ἡγεμόνα Plat. Critia. 118 e; τοῖς περὶ τὰ στήθη τῆς ψυχῆς ἡγεμόσιν ἕπεσθαι μέρεσιν Tim. 91 c; πρὸς πρώτην τὴν τῆς ξυμπάσης ἡγεμόνα ἀρετῆς Legg. III, 688 b; [[δόξα]] ἀληθὴς πρὸς ὀρθότητα πράξεως οὐδὲν [[χείρων]] ἡγ. φρονήσεως Men. 97 b; [[ἀχαριστία]] μεγίστη ἐπὶ πάντα τὰ αἰσχρὰ [[ἡγεμών]] Xen. Cyr. 1, 2, 7; Sp.; vgl. Lob. zu Phryn. 452. – Nach Poll. 4, 148 eine besondere Klasse der Sklaven, die vorangehen. – In der Metrik heißt so der Pyrrhichius, D. Hal., z. B. C. V. p. 218, Schäf.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1150.png Seite 1150]] όνος, ὁ ([[ἡγέομαι]]), eigtl. der Vorangehende, der vorangeht u. dadurch den Weg zeigt u. die Anderen ihm zu folgen veranlaßt, Od. 10, 505; ἡγεμόν' ἐσθλὸν ὄπασσον, ὅς κέ με κεῖσ' ἀγάγῃ 15, 310; ἐμοὶ γὰρ [[οὗτος]] [[ἡγεμών]] Soph. Ant. 1001; ποδὸς τυφλοῦ Eur. Phoen. 1610; geradezu [[Wegweiser]], Her. 5, 14; Xen. An. 4, 2, 1; mit dem Zusatz τῆς ὁδοῦ, Eur. Hec. 281; ἡγεμόνες ἐγένοντο τῷ βαρβάρῳ Her. 8, 31; ὁδοῦ [[λαβεῖν]] ἡγεμόνα Xen. Mem. 1, 3, 4; τοῦ πλοῦ, der Lootse, Thuc. 7, 50. – Bes. der im Kriege vorangeht, der Führer, Heerführer, Feldherr, Il. 2, 476 u. öfter; <span class="ggns">Gegensatz</span> λαοί, 2, 365, u. [[πληθύς]], 11, 304; ἵππου μελαίνης ἡγεμὼν τρισμυρίας Aesch. Pers. 307; ἡγεμὼν ὁ [[πρέσβυς]] νεῶν Ἀχαϊκῶν Ag. 177; Λάϊός ποθ' ἡγεμὼν γῆς τῆσδε, der König, Soph. O. R. 103; auch von Wagenlenkern, ἐξ ὁδοῦ μ' ὅ θ' ἡγεμὼν [[αὐτός]] θ' ὁ [[πρέσβυς]] ἠλαυνέτην ihd. 804; in Prosa, στρατηγὸς καὶ ἡγεμὼν τῶν Ἑλλήνων πρὸς τὸν βάρβαρον Her. 7, 158, Heerführer, u. zwar der Oberanführer der gesammten Griechen; τῶν πολέμων 9, 33; ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν [[πάνυ]] στρατηγῶν Thuc. 8, 89; ὁ [[μέγας]] ἡγεμὼν ἐν οὐρανῷ [[Ζεύς]] Plat. Phaedr. 246 e; ὧν ὁ Ἔρως ἡμῖν ἡγ. καὶ [[στρατηγός]] Conv. 193 b; τῆς πόλεως Alc. 1, 120 a; allgemeiner, der zu Etwas anleitet, dadurch, daß er Etwas zuerst thut, zum Nachthun Veranlassung giebt, καὶ [[διδάσκαλος]] Menex. 240 d; Rep. X, 595 c; οὗτοι γὰρ ἡμῖν ὥσπερ πατέρες τῆς σοφίας εἰσὶ καὶ ἡγεμόνες Lys. 214 a; τοὺς ἐμπειρίᾳ τε καὶ ἡλικίᾳ ἱκανοὺς ἡγεμόνας τε καὶ παιδαγωγοὺς εἶναι Rep. V, 467 d; πόνους τοῦ ζῆν [[ἡδέως]] ἡγεμόνας νομίζετε Xen. Cyr. 1, 5, 12; [[ἀχαριστία]] πρὸς πάντα τὰ αἰσχρὰ ἡγ. 1, 2, 7; Sp. Auch von Tieren, ἡγεμόνες ἀνθρηνῶν, μελιττῶν, σφηκῶν, Arist. H. A. 8, 42, die Weiser. – Adjectivisch u. dah. auch im fem. gebraucht, [[ναῦς]] [[ἡγεμών]] Aesch. Suppl. 703; ἄνδρα ἡγεμόνα Plat. Critia. 118 e; τοῖς περὶ τὰ στήθη τῆς ψυχῆς ἡγεμόσιν ἕπεσθαι μέρεσιν Tim. 91 c; πρὸς πρώτην τὴν τῆς ξυμπάσης ἡγεμόνα ἀρετῆς Legg. III, 688 b; [[δόξα]] ἀληθὴς πρὸς ὀρθότητα πράξεως οὐδὲν [[χείρων]] ἡγ. φρονήσεως Men. 97 b; [[ἀχαριστία]] μεγίστη ἐπὶ πάντα τὰ αἰσχρὰ [[ἡγεμών]] Xen. Cyr. 1, 2, 7; Sp.; vgl. Lob. zu Phryn. 452. – Nach Poll. 4, 148 eine besondere Klasse der Sklaven, die vorangehen. – In der Metrik heißt so der Pyrrhichius, D. Hal., z. B. C. V. p. 218, Schäf.
}}
{{bailly
|btext=όνος (ὁ, ἡ)<br /><b>A.</b> <i>subst.</i><br /><b>I.</b> [[qui conduit]] :<br /><b>1</b> [[guide]] : [[ἀχαριστία]] ἐπὶ πάντα τὰ αἰσχρὰ [[ἡγεμών]] XÉN l'ingratitude conduit à toutes les actions honteuses;<br /><b>2</b> [[conducteur d'un char]];<br /><b>3</b> <i>fig.</i> qui prend l'initiative de, qui donne l'exemple de;<br /><b>II.</b> [[qui commande]] :<br /><b>1</b> <i>en gén.</i> chef : ἡγεμὼν γῆς SOPH chef d'un pays;<br /><b>2</b> chef d'armée;<br /><b>3</b> <i>à Rome</i> empereur;<br /><b>B.</b> <i>adj.</i> chef, premier, principal : [[ναῦς]] [[ἡγεμών]] ESCHL vaisseau amiral.<br />'''Étymologie:''' [[ἡγέομαι]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἡγεμών:'''<br /><b class="num">I</b> дор. [[ἁγεμών]], όνος ὁ и ἡ<br /><b class="num">1</b> (тж. ὁδοῦ ἡ. Xen.) [[провожатый]], [[вожатый]], [[проводник]] (τοῦ πλοῦ Thuc.; ἡ. τινι Soph. и τινος Aesch.): ἡ. [[γενέσθαι]] τινὶ τῆς ὁδοῦ Her. указать кому-л. путь; ἡ. ποδὸς τυφλοῦ Eur. вожатый слепца (т. е. слепого Эдипа); ἡ [[ἀναισχυντία]] ἐπὶ πάντα τὰ αἰσχρὰ ἡ. (ἐστιν) Xen. бесстыдство ведет ко всем порокам; ἡ. παρὰ [[νηΐ]] Hom. водитель корабля, кормчий;<br /><b class="num">2</b> [[руководитель]], [[наставник]] (τοῦ [[ζῆν]] [[ἡδέως]] Xen.; ἠθῶν [[χρηστῶν]] τινι Plat.; τῆς εἰρήνης Dem.);<br /><b class="num">3</b> (''[[sc.]]'' τῆς ἀπήνης) [[возница]] Soph.;<br /><b class="num">4</b> [[предводитель]], [[глава]], [[вождь]] (Δαναῶν Hom.; τοῦ ἔθνους Arst.);<br /><b class="num">5</b> [[военачальник]], [[начальник]], [[командующий]] (φυλάκων Hom.; [[νεῶν]] Aesch.; στρατηγὸς καὶ ἡ. τῶν Ἑλλήνων πρὸς τὸν βάρβαρον Her.);<br /><b class="num">6</b> [[правитель]] (γῆς τῆσδε Soph.; πόλεως Plat.);<br /><b class="num">7</b> (лат. [[procurator]]) [[наместник]] (Πιλᾶτος ὁ ἡ. NT);<br /><b class="num">8</b> (лат. [[imperator]] или [[princeps]]) [[император]], [[цезарь]] (θύειν [[ὑπὲρ]] τοῦ ἡγεμόνος Plut.);<br /><b class="num">9</b> (у животных), [[вожак]] (τῶν προβάτων Arst.): ἡ ἐν τῷ σμήνει ἡ. Xen. или ὁ τοῦ τῶν μελιττῶν γένους ἡ. Arst. пчелиная матка;<br /><b class="num">10</b> стих. = [[πυρρίχιος]].<br />2, gen. όνος<br /><b class="num">1</b> [[главный]], [[руководящий]] ([[ἀνήρ]] Plat.);<br /><b class="num">2</b> [[ведущий]], [[направляющий]] (ψυχῆς μέρη Plat.; πόδες, ''[[sc.]]'' τῶν ζῷων Arst.): [[ναῦς]] ἡ. Aesch. корабль командующего, флагманское судно.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ἡγεμών''': Δωρ. ἁγεμ-, όνος, ὁ· [[ὡσαύτως]], ἡ, Πίνδ. Ι. 8 (7). 44, Αἰσχύλ. Ἱκ. 722, Αἰσχίν. 24. 24· - [[ὁδηγός]], Λατ. dux· καὶ [[οὕτως]], Ι. ἐν τῇ Ὀδ., [[ὁδηγός]], ὁ δεινύων τὴν ὁδόν, Κ. 505, Ο. 310· οὕτω Ἡρόδ. 5. 14, Σοφ. Ἀντ. 1017, κτλ.· ἡγ. γενέσθαι τινὶ τῆς ὁδοῦ Ἡρόδ. 8. 31, πρβλ. Εὐρ. Ἑκ. 281, Ξεν. Ἀπομν. 1. 3, 4· ἡγ. ποδὸς τυφλοῦ Εὐρ. Φοιν. 1616· ἡγεμόνες τοῦ πλοῦ Θουκ. 7. 50· ἐπὶ ἁρματηλάτου, ἡνιόχου, Σοφ. Ο. Τ. 804. 2) ὁ πρῶτος πράττων τι, ὁ χρησιμεύων ὡς κανὼν καὶ [[ὑπόδειγμα]] εἰς τοὺς ἄλλους, Λατ. princeps, dux, auctor, ἡγεμὼν γίγνομαί τινι, ὡς τὸ ἡγοῦμαί τινι, ὁδηγῶ τινα, δεικνύω τὴν ὁδὸν εἰς αὐτόν· τοῖς νεωτέροις ἡγ. χρηστῶν ἠθῶν γίγνεσθαι Πλάτ. Νόμ. 670D· [[ἡγεμών]] εἰμί τινος, δίδω ἀφορμὴν εἴς τι [[πρᾶγμα]], εἶμαι αἴτιός τινος, Ξεν. Κύρ. 1. 5, 12, πρβλ. Πλάτ. Λύσ. 214Α· πόνους τοῦ ζῆν [[ἡδέως]] ἡγεμόνας νομίζετε Ξεν. Κύρ. 1. 5, 12· τῆς εἰρήνης ἡγ. Δημ. 233, 15· [[ἀχαριστία]] πρὸς πάντα τὰ αἰσχρά ἡγ. Ξεν. Κύρ. 1. 2, 7, πρβλ. Πλάτ. Μένωνι 97Β· ἡγεμόνες, κορυφαῖοι χοροῦ, Συλλ. Ἐπιγρ. 1584, περὶ τὸ [[τέλος]], ἴδε Böckh ἐν τόπῳ· -ἡγεμὼν ἐκαλεῖτο [[ὡσαύτως]] εἷς τῶν παιδευτῶν ἐν τοῖς γυμνασίοις, Συλλ. Ἐπιγρ. 266, 270, 279-80 κ. ἀλλ. ΙΙ. ἐν τῇ Ἰλ., [[ἡγεμών]], [[ὁδηγός]], πρῶτος, [[ἀρχηγός]], λαοί, πληθὺς Β. 365, Λ. 304· [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] γεν., ἡγεμόνες Δαναῶν, φυλάκων, κτλ.· οὕτω καὶ βραδύτερον, Ἡρόδ. 6. 43., 7. 62, 96 κ. ἀλλ.· στρατηγὸς καὶ ἡγ. τῶν Ἑλλήνων πρὸς τὸν βάρβαρον ὁ αὐτ. 7. 158· ἡγ. τῶν πολέμων ὁ αὐτ. 9. 33· ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν [[πάνυ]] στρατηγῶν, ἔχοντές τινας τῶν ἀρίστων στρατηγῶν ὡς διοικητάς, Θουκ. 8. 89· [[διοικητής]], ἄρχων, κυρίαρχος, Πίνδ. Ι. 8 (7), 44, κτλ.· ἡγ. γῆς τῆσδε Σοφ. Ο. Τ. 103, πρβλ. Ο. Κ. 289· πάντων... καὶ [[αὐτοῦ]] βασιλέως ἡγ. Ξεν. Ἑλλ. 3. 5, 14· ἡγ. τῆς συμμορίας Δημ. 565. 12· ἐπὶ τῆς βασιλίσσης τῶν μελισσῶν καὶ τῆς τῶν σφηκῶν, αἵτινες παρὰ τοῖς Ἕλλησιν ἐθεωροῦντο ὡς ἄρρενες, Ἀριστ. Ἱστ. Ζ. 9. 42, 2· ἡγ. τοῦ σμήνους [[Πολυδ]]. Δ΄, 106, πρβλ. Ξεν. Οἰκ. 7, 38· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἄλλων ζῴων, ὁ ἡγ. τῶν προβάτων, ἐπὶ τοῦ κριοῦ τοῦ φέροντος τὸν κώδωνα, Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 6. 19, 2· τῶν βοῶν [[αὐτόθι]] 21, 4, κτλ. β) πρὸς μετάφρ. τοῦ π. Ρωμ. αὐτοκράτορος (imperatoris), Πλούτ. Κικ. 2 κ. ἀλλ.· ὡσαύτ., διοικητὴς ἐπαρχίας, Εὐαγγ. κ. Ματθ. κζ΄, 2, Πράξ. Ἀποστ. κγ΄, 24. 2) ὡς ἐπίθ., ὅμοιον τῷ Λατ. princeps, [[ἡγούμενος]], πρῶτος, ἀνὴρ Πλάτ. Κριτί. 119Α· ἡγ. [[ναῦς]], [[ναυαρχίς]], ἡ τὴν σημαίαν φέρουσα, Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 722· ἡγ. τῆς φυλῆς [[κορυφαῖος]] Δημ. 533. 25· ἡγεμόνες πόδες Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 1. 5, 17, Πορ. Ζ. 17, 2· [[ὡσαύτως]] ὡς οὐδ., ἡγεμόσι μέρεσι Πλάτ. Τιμ. 91Ε. ΙΙΙ. ἐν τῇ προσῳδίᾳ = [[πυρρίχιος]], Διον. Ἁλ. π. Συνθ. 17. IV. ἡγεμόνες, ἐν τῇ ἀρχιτεκτονικῇ, οἱ ἐπὶ τοῦ γείσου κείμενοι ὀρθοί κέραμοι (κεραμίδες) τῆς στέγης, καλοῦνται καὶ ὀρθοκέραμοι καὶ ἀνθεμωτοί.
|lstext='''ἡγεμών''': Δωρ. ἁγεμ-, όνος, ὁ· [[ὡσαύτως]], ἡ, Πίνδ. Ι. 8 (7). 44, Αἰσχύλ. Ἱκ. 722, Αἰσχίν. 24. 24· - [[ὁδηγός]], Λατ. [[dux]]· καὶ [[οὕτως]], Ι. ἐν τῇ Ὀδ., [[ὁδηγός]], ὁ δεινύων τὴν ὁδόν, Κ. 505, Ο. 310· οὕτω Ἡρόδ. 5. 14, Σοφ. Ἀντ. 1017, κτλ.· ἡγ. γενέσθαι τινὶ τῆς ὁδοῦ Ἡρόδ. 8. 31, πρβλ. Εὐρ. Ἑκ. 281, Ξεν. Ἀπομν. 1. 3, 4· ἡγ. ποδὸς τυφλοῦ Εὐρ. Φοιν. 1616· ἡγεμόνες τοῦ πλοῦ Θουκ. 7. 50· ἐπὶ ἁρματηλάτου, ἡνιόχου, Σοφ. Ο. Τ. 804. 2) ὁ πρῶτος πράττων τι, ὁ χρησιμεύων ὡς κανὼν καὶ [[ὑπόδειγμα]] εἰς τοὺς ἄλλους, Λατ. [[princeps]], [[dux]], [[auctor]], ἡγεμὼν γίγνομαί τινι, ὡς τὸ ἡγοῦμαί τινι, ὁδηγῶ τινα, δεικνύω τὴν ὁδὸν εἰς αὐτόν· τοῖς νεωτέροις ἡγ. χρηστῶν ἠθῶν γίγνεσθαι Πλάτ. Νόμ. 670D· [[ἡγεμών]] εἰμί τινος, δίδω ἀφορμὴν εἴς τι [[πρᾶγμα]], εἶμαι αἴτιός τινος, Ξεν. Κύρ. 1. 5, 12, πρβλ. Πλάτ. Λύσ. 214Α· πόνους τοῦ ζῆν [[ἡδέως]] ἡγεμόνας νομίζετε Ξεν. Κύρ. 1. 5, 12· τῆς εἰρήνης ἡγ. Δημ. 233, 15· [[ἀχαριστία]] πρὸς πάντα τὰ αἰσχρά ἡγ. Ξεν. Κύρ. 1. 2, 7, πρβλ. Πλάτ. Μένωνι 97Β· ἡγεμόνες, κορυφαῖοι χοροῦ, Συλλ. Ἐπιγρ. 1584, περὶ τὸ [[τέλος]], ἴδε Böckh ἐν τόπῳ· -ἡγεμὼν ἐκαλεῖτο [[ὡσαύτως]] εἷς τῶν παιδευτῶν ἐν τοῖς γυμνασίοις, Συλλ. Ἐπιγρ. 266, 270, 279-80 κ. ἀλλ. ΙΙ. ἐν τῇ Ἰλ., [[ἡγεμών]], [[ὁδηγός]], πρῶτος, [[ἀρχηγός]], λαοί, πληθὺς Β. 365, Λ. 304· [[ὡσαύτως]] μετὰ γεν., ἡγεμόνες Δαναῶν, φυλάκων, κτλ.· οὕτω καὶ βραδύτερον, Ἡρόδ. 6. 43., 7. 62, 96 κ. ἀλλ.· στρατηγὸς καὶ ἡγ. τῶν Ἑλλήνων πρὸς τὸν βάρβαρον ὁ αὐτ. 7. 158· ἡγ. τῶν πολέμων ὁ αὐτ. 9. 33· ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν [[πάνυ]] στρατηγῶν, ἔχοντές τινας τῶν ἀρίστων στρατηγῶν ὡς διοικητάς, Θουκ. 8. 89· [[διοικητής]], ἄρχων, κυρίαρχος, Πίνδ. Ι. 8 (7), 44, κτλ.· ἡγ. γῆς τῆσδε Σοφ. Ο. Τ. 103, πρβλ. Ο. Κ. 289· πάντων... καὶ [[αὐτοῦ]] βασιλέως ἡγ. Ξεν. Ἑλλ. 3. 5, 14· ἡγ. τῆς συμμορίας Δημ. 565. 12· ἐπὶ τῆς βασιλίσσης τῶν μελισσῶν καὶ τῆς τῶν σφηκῶν, αἵτινες παρὰ τοῖς Ἕλλησιν ἐθεωροῦντο ὡς ἄρρενες, Ἀριστ. Ἱστ. Ζ. 9. 42, 2· ἡγ. τοῦ σμήνους Πολυδ. Δ΄, 106, πρβλ. Ξεν. Οἰκ. 7, 38· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἄλλων ζῴων, ὁ ἡγ. τῶν προβάτων, ἐπὶ τοῦ κριοῦ τοῦ φέροντος τὸν κώδωνα, Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 6. 19, 2· τῶν βοῶν [[αὐτόθι]] 21, 4, κτλ. β) πρὸς μετάφρ. τοῦ π. Ρωμ. αὐτοκράτορος (imperatoris), Πλούτ. Κικ. 2 κ. ἀλλ.· ὡσαύτ., διοικητὴς ἐπαρχίας, Εὐαγγ. κ. Ματθ. κζ΄, 2, Πράξ. Ἀποστ. κγ΄, 24. 2) ὡς ἐπίθ., ὅμοιον τῷ Λατ. princeps, [[ἡγούμενος]], πρῶτος, ἀνὴρ Πλάτ. Κριτί. 119Α· ἡγ. [[ναῦς]], [[ναυαρχίς]], ἡ τὴν σημαίαν φέρουσα, Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 722· ἡγ. τῆς φυλῆς [[κορυφαῖος]] Δημ. 533. 25· ἡγεμόνες πόδες Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 1. 5, 17, Πορ. Ζ. 17, 2· [[ὡσαύτως]] ὡς οὐδ., ἡγεμόσι μέρεσι Πλάτ. Τιμ. 91Ε. ΙΙΙ. ἐν τῇ προσῳδίᾳ = [[πυρρίχιος]], Διον. Ἁλ. π. Συνθ. 17. IV. ἡγεμόνες, ἐν τῇ ἀρχιτεκτονικῇ, οἱ ἐπὶ τοῦ γείσου κείμενοι ὀρθοί κέραμοι (κεραμίδες) τῆς στέγης, καλοῦνται καὶ ὀρθοκέραμοι καὶ ἀνθεμωτοί.
}}
{{bailly
|btext=όνος (ὁ, ἡ)<br /><b>A.</b> <i>subst.</i><br /><b>I.</b> qui conduit :<br /><b>1</b> guide : [[ἀχαριστία]] ἐπὶ πάντα τὰ αἰσχρὰ [[ἡγεμών]] XÉN l’ingratitude conduit à toutes les actions honteuses;<br /><b>2</b> conducteur d’un char;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> qui prend l’initiative de, qui donne l’exemple de;<br /><b>II.</b> qui commande :<br /><b>1</b> <i>en gén.</i> chef : ἡγεμὼν γῆς SOPH chef d’un pays;<br /><b>2</b> chef d’armée;<br /><b>3</b> <i>à Rome</i> empereur;<br /><b>B.</b> <i>adj.</i> chef, premier, principal : [[ναῦς]] [[ἡγεμών]] ESCHL vaisseau amiral.<br />'''Étymologie:''' [[ἡγέομαι]].
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 29: Line 32:
}}
}}
{{Thayer
{{Thayer
|txtha=ἡγεμόνος, ὁ ([[ἡγέομαι]]), in classical Greek a [[word]] of [[very]] [[various]] [[signification]]: a [[leader]] of [[any]] [[kind]], a [[guide]], [[ruler]], [[prefect]], [[president]], [[chief]], [[general]], [[commander]], [[sovereign]]; in the N. T. [[specifically]]:<br /><b class="num">1.</b> "a 'legatus Caesaris,' an [[officer]] administering a [[province]] in the [[name]] and [[with]] the [[authority]] of the Roman [[emperor]]; the [[governor]] of a [[province]]": a procurator (Vulg. praeses; Luth. Landpfleger), an [[officer]] [[who]] [[was]] [[attached]] to a [[proconsul]] or a [[propraetor]] and had [[charge]] of the [[imperial]] revenues; in causes relating to these revenues he administered [[justice]], (called [[ἐπίτροπος]], [[διοικητής]], in [[secular]] authors). In the smaller provinces [[also]], [[which]] were so to [[speak]] appendages of the greater, he [[discharged]] the functions of [[governor]] of the [[province]]; and [[such]] [[was]] the [[relation]] of the procurator of [[Judaea]] to the [[proconsul]] of [[Syria]] (cf. Krebs, Observations, p. 61ff; Fischer, De vitiis lexamples etc., p. 432ff; Winer s RWB [[under]] the [[word]] Procuratoren; Sieffert in Herzog 2under the [[word]] Landpfleger; Krenkel in Schenkel 4:7; (BB. DD. [[under]] the [[word]] <TOPIC:Procurator>)); so of Pilate, Felix, Festus: R G L Tr marginal [[reading]]), [[Πιλᾶτος]] ὁ τῆς Ἰουδαίας [[ἡγεμών]], Josephus, Antiquities 18,3, 1; (Tacitus, ann. 15,44Christus Tiberio imperitante per procuratorem Pontium Pilatum supplicio adfectus erat).<br /><b class="num">3.</b> [[first]], [[leading]], [[chief]]: so of a [[principal]] [[town]] as the [[capital]] of the [[region]], Isaiah , 'Thou [[art]] by no [[means]] [[least]] [[among]] the [[chief]] cities of Judah;' others [[less]] [[aptly]] (Bleek [[also]] ([[where]]?); in his ([[posthumous]]) Synoptative Erklärung etc. 1:119 he repudiates [[this]] [[interpretation]] (ascribed by him to Hofmann, Weiss. u. Erfüll. 2:56))), 'Thou shalt by no [[means]] be regarded as [[least]] [[among]] i. e. by the princes, the nobles, of the [[state]].' The [[saying]] is taken from בְּאַלְפֵי ([[which]] the Sept. [[give]] [[correctly]], ἐν χιλιασι) seems to [[have]] been [[read]] בְּאַלֻּפֵי by the Evangelist (cf. Edersheim, Jesus the Messiah, i. 206).
|txtha=ἡγεμόνος, ὁ ([[ἡγέομαι]]), in classical Greek a [[word]] of [[very]] [[various]] [[signification]]: a [[leader]] of [[any]] [[kind]], a [[guide]], [[ruler]], [[prefect]], [[president]], [[chief]], [[general]], [[commander]], [[sovereign]]; in the [[NT|N.T.]] [[specifically]]:<br /><b class="num">1.</b> "a 'legatus Caesaris,' an [[officer]] administering a [[province]] in the [[name]] and [[with]] the [[authority]] of the Roman [[emperor]]; the [[governor]] of a [[province]]": a procurator (Vulg. praeses; Luth. Landpfleger), an [[officer]] [[who]] [[was]] [[attached]] to a [[proconsul]] or a [[propraetor]] and had [[charge]] of the [[imperial]] revenues; in causes relating to these revenues he administered [[justice]], (called [[ἐπίτροπος]], [[διοικητής]], in [[secular]] authors). In the smaller provinces [[also]], [[which]] were so to [[speak]] appendages of the greater, he [[discharged]] the functions of [[governor]] of the [[province]]; and [[such]] [[was]] the [[relation]] of the procurator of [[Judaea]] to the [[proconsul]] of [[Syria]] (cf. Krebs, Observations, p. 61ff; Fischer, De vitiis lexamples etc., p. 432ff; Winer s RWB [[under]] the [[word]] Procuratoren; Sieffert in Herzog 2under the [[word]] Landpfleger; Krenkel in Schenkel 4:7; (BB. DD. [[under]] the [[word]] Procurator>)); so of Pilate, Felix, Festus: R G L Tr marginal [[reading]]), [[Πιλᾶτος]] ὁ τῆς Ἰουδαίας [[ἡγεμών]], Josephus, Antiquities 18,3, 1; (Tacitus, ann. 15,44Christus Tiberio imperitante per procuratorem Pontium Pilatum supplicio adfectus erat).<br /><b class="num">3.</b> [[first]], [[leading]], [[chief]]: so of a [[principal]] [[town]] as the [[capital]] of the [[region]], Isaiah, 'Thou [[art]] by no [[means]] [[least]] [[among]] the [[chief]] cities of Judah;' others [[less]] [[aptly]] (Bleek [[also]] ([[where]]?); in his ([[posthumous]]) Synoptative Erklärung etc. 1:119 he repudiates [[this]] [[interpretation]] (ascribed by him to Hofmann, Weiss. u. Erfüll. 2:56))), 'Thou shalt by no [[means]] be regarded as [[least]] [[among]] i. e. by the princes, the nobles, of the [[state]].' The [[saying]] is taken from בְּאַלְפֵי ([[which]] the Sept. [[give]] [[correctly]], ἐν χιλιασι) seems to [[have]] been [[read]] בְּאַלֻּפֵי by the Evangelist (cf. Edersheim, Jesus the Messiah, i. 206).
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἡγεμών:''' Δωρ. ἁγεμ-, <i>-όνος</i>, ὁ, επίσης ἡ, αυτός που ηγείται, ο [[οδηγός]], Λατ. [[dux]], ομοίως·<br /><b class="num">I. 1.</b> σε Ομήρ. Οδ., [[οδηγός]], αυτός που δείχνει το δρόμο· με παρόμοια [[σημασία]] σε Ηρόδ. κ.λπ.· ἡγεμὼν [[γενέσθαι]] τινὶ τῆς ὁδοῦ, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> αυτός που ασκεί [[εξουσία]] σε άλλους, Λατ. [[dux]], [[auctor]]· τοῖς νεωτέροις ἡγεμὼν ἠθῶν [[χρηστῶν]] [[γίγνεσθαι]], σε Πλάτ.· <i>ἡγεμόνα εἶναί τινος</i>, είμαι ο [[αίτιος]] κάποιου πράγματος, σε Ξεν. κ.λπ. <b>II. α)</b> σε Ομήρ. Ιλ., [[αρχηγός]], [[στρατηγός]]· <i>ἡγεμόνες Δαναῶν</i>, <i>φυλάκων</i>, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· ἔχοντες ἡγεμόνας [[τῶν]] [[πάνυ]] στρατηγῶν, έχοντας μερικούς από τους καλύτερους στρατηγούς σαν αρχηγούς-διοικητές, σε Θουκ.· [[αρχηγός]], [[διοικητής]], [[άρχων]], [[κυρίαρχος]], σε Πίνδ., Σοφ. κ.λπ. <b>β)</b> χρησιμ. ως [[μετάφραση]] του Ρωμ. Emperor, Λατ. imperatoris, σε Πλούτ.· επίσης, [[διοικητής]] επαρχίας, [[έπαρχος]], σε Καινή Διαθήκη
|lsmtext='''ἡγεμών:''' Δωρ. ἁγεμ-, <i>-όνος</i>, ὁ, επίσης ἡ, αυτός που ηγείται, ο [[οδηγός]], Λατ. [[dux]], ομοίως·<br /><b class="num">I. 1.</b> σε Ομήρ. Οδ., [[οδηγός]], αυτός που δείχνει το δρόμο· με παρόμοια [[σημασία]] σε Ηρόδ. κ.λπ.· ἡγεμὼν [[γενέσθαι]] τινὶ τῆς ὁδοῦ, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> αυτός που ασκεί [[εξουσία]] σε άλλους, Λατ. [[dux]], [[auctor]]· τοῖς νεωτέροις ἡγεμὼν ἠθῶν [[χρηστῶν]] [[γίγνεσθαι]], σε Πλάτ.· <i>ἡγεμόνα εἶναί τινος</i>, είμαι ο [[αίτιος]] κάποιου πράγματος, σε Ξεν. κ.λπ. <b>II. α)</b> σε Ομήρ. Ιλ., [[αρχηγός]], [[στρατηγός]]· <i>ἡγεμόνες Δαναῶν</i>, <i>φυλάκων</i>, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν [[πάνυ]] στρατηγῶν, έχοντας μερικούς από τους καλύτερους στρατηγούς σαν αρχηγούς-διοικητές, σε Θουκ.· [[αρχηγός]], [[διοικητής]], [[άρχων]], [[κυρίαρχος]], σε Πίνδ., Σοφ. κ.λπ. <b>β)</b> χρησιμ. ως [[μετάφραση]] του Ρωμ. Emperor, Λατ. imperatoris, σε Πλούτ.· επίσης, [[διοικητής]] επαρχίας, [[έπαρχος]], σε Καινή Διαθήκη
}}
{{elru
|elrutext='''ἡγεμών:'''<br /><b class="num">I</b> дор. [[ἁγεμών]], όνος ὁ и ἡ<br /><b class="num">1)</b> (тж. ὁδοῦ ἡ. Xen.) (про)вожатый, проводник (τοῦ πλοῦ Thuc.; ἡ. τινι Soph. и τινος Aesch.): ἡ. [[γενέσθαι]] τινὶ τῆς ὁδοῦ Her. указать кому-л. путь; ἡ. ποδὸς τυφλοῦ Eur. вожатый слепца (т. е. слепого Эдипа); ἡ [[ἀναισχυντία]] ἐπὶ πάντα τὰ αἰσχρὰ ἡ. (ἐστιν) Xen. бесстыдство ведет ко всем порокам; ἡ. παρὰ [[νηΐ]] Hom. водитель корабля, кормчий;<br /><b class="num">2)</b> руководитель, наставник (τοῦ [[ζῆν]] [[ἡδέως]] Xen.; ἠθῶν [[χρηστῶν]] τινι Plat.; τῆς εἰρήνης Dem.);<br /><b class="num">3)</b> (sc. τῆς ἀπήνης) возница Soph.;<br /><b class="num">4)</b> предводитель, глава, вождь (Δαναῶν Hom.; τοῦ ἔθνους Arst.);<br /><b class="num">5)</b> (вое)начальник, командующий (φυλάκων Hom.; [[νεῶν]] Aesch.; στρατηγὸς καὶ ἡ. τῶν Ἑλλήνων πρὸς τὸν βάρβαρον Her.);<br /><b class="num">6)</b> правитель (γῆς τῆσδε Soph.; πόλεως Plat.);<br /><b class="num">7)</b> (лат. [[procurator]]) наместник (Πιλᾶτος ὁ ἡ. NT);<br /><b class="num">8)</b> (лат. [[imperator]] или [[princeps]]) император, цезарь (θύειν [[ὑπὲρ]] τοῦ ἡγεμόνος Plut.);<br /><b class="num">9)</b> (у животных) вожак (τῶν προβάτων Arst.): ἡ ἐν τῷ σμήνει ἡ. Xen. или ὁ τοῦ τῶν μελιττῶν γένους ἡ. Arst. пчелиная матка;<br /><b class="num">10)</b> стих. = [[πυρρίχιος]].<br />2, gen. όνος<br /><b class="num">1)</b> главный, руководящий ([[ἀνήρ]] Plat.);<br /><b class="num">2)</b> ведущий, направляющий (ψυχῆς μέρη Plat.; πόδες, sc. τῶν ζῷων Arst.): [[ναῦς]] ἡ. Aesch. корабль командующего, флагманское судно.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />one who leads, Lat. dux: and so,<br /><b class="num">I.</b> in Od., a [[guide]] to [[shew]] the way, so Hdt., etc.; ἡγ. [[γενέσθαι]] τινὶ τῆς ὁδοῦ Hdt.<br /><b class="num">2.</b> one who is an [[authority]] to others, Lat. dux, [[auctor]], τοῖς νεωτέροις ἡγ. ἠθῶν γίγνεσθαι Plat.; ἡγεμόνα εἶναί τινος to be the [[cause]] of a [[thing]], Xen., etc.<br /><b class="num">II.</b> in Il., a [[leader]], [[commander]], [[chief]], ἡγεμόνες Δαναῶν, φυλάκων, Il., etc.; ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν [[πάνυ]] στρατηγῶν having [[some]] of the [[best]] generals as commanders, Thuc.: a [[chief]], [[sovereign]], Pind., Soph., etc.<br />b. = Rom. Emperor, Plut.: also a [[provincial]] [[governor]], NTest.
|mdlsjtxt=one who leads, Lat. [[dux]]: and so,<br /><b class="num">I.</b> in Od., a [[guide]] to [[show]] the way, so Hdt., etc.; ἡγ. [[γενέσθαι]] τινὶ τῆς ὁδοῦ Hdt.<br /><b class="num">2.</b> one who is an [[authority]] to others, Lat. [[dux]], [[auctor]], τοῖς νεωτέροις ἡγ. ἠθῶν γίγνεσθαι Plat.; ἡγεμόνα εἶναί τινος to be the [[cause]] of a [[thing]], Xen., etc.<br /><b class="num">II.</b> in Il., a [[leader]], [[commander]], [[chief]], ἡγεμόνες Δαναῶν, φυλάκων, Il., etc.; ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν [[πάνυ]] στρατηγῶν having [[some]] of the [[best]] generals as commanders, Thuc.: a [[chief]], [[sovereign]], Pind., Soph., etc.<br />b. = Rom. Emperor, Plut.: also a [[provincial]] [[governor]], NTest.
}}
}}
{{Chinese
{{Chinese
|sngr='''原文音譯''':¹gemèn 赫給蒙<br />'''詞類次數''':名詞(22)<br />'''原文字根''':帶領(者) 相當於: ([[אַלּוּף]]&#x200E;)  ([[סָרַר]]&#x200E; / [[שַׂר]]&#x200E;)<br />'''字義溯源''':領導者,統治者,諸侯,巡撫,臣宰,城;源自([[ἐπιτροπεύω]] / [[ἡγέομαι]])=引領);而 ([[ἐπιτροπεύω]] / [[ἡγέομαι]])出自([[ἄγω]])*=帶領)<br />'''同源字''':1) ([[ἄγω]])帶領 2) ([[ἡγεμονεύω]])作首領 3) ([[ἡγεμονία]])統治 4) ([[ἡγεμών]])統治者,巡撫<br />'''同義字''':1) ([[ἄρχω]])著手 2) ([[ἡγεμών]])領導者,巡撫<br />'''出現次數''':總共(20);太(10);可(1);路(2);徒(6);彼前(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 巡撫(16) 太10:18; 太27:2; 太27:11; 太27:11; 太27:14; 太27:15; 太27:21; 太27:27; 太28:14; 路20:20; 徒23:24; 徒23:26; 徒23:33; 徒24:1; 徒24:10; 徒26:30;<br />2) 諸侯(2) 可13:9; 路21:12;<br />3) 臣宰(1) 彼前2:14;<br />4) 諸城(1) 太2:6
|sngr='''原文音譯''':¹gemèn 赫給蒙<br />'''詞類次數''':名詞(22)<br />'''原文字根''':帶領(者) 相當於: ([[אַלּוּף]]&#x200E;)  ([[סָרַר]]&#x200E; / [[שַׂר]]&#x200E;)<br />'''字義溯源''':領導者,統治者,諸侯,巡撫,臣宰,城;源自([[ἐπιτροπεύω]] / [[ἡγέομαι]])=引領);而 ([[ἐπιτροπεύω]] / [[ἡγέομαι]])出自([[ἄγω]])*=帶領)<br />'''同源字''':1) ([[ἄγω]])帶領 2) ([[ἡγεμονεύω]])作首領 3) ([[ἡγεμονία]])統治 4) ([[ἡγεμών]])統治者,巡撫<br />'''同義字''':1) ([[ἄρχω]])著手 2) ([[ἡγεμών]])領導者,巡撫<br />'''出現次數''':總共(20);太(10);可(1);路(2);徒(6);彼前(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 巡撫(16) 太10:18; 太27:2; 太27:11; 太27:11; 太27:14; 太27:15; 太27:21; 太27:27; 太28:14; 路20:20; 徒23:24; 徒23:26; 徒23:33; 徒24:1; 徒24:10; 徒26:30;<br />2) 諸侯(2) 可13:9; 路21:12;<br />3) 臣宰(1) 彼前2:14;<br />4) 諸城(1) 太2:6
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[chief]], [[guide]], [[head]], [[instigator]], [[leader]], [[ringleader]], [[moving spirit in any enterprise]], [[prime mover]], [[prime-mover in]], [[prime mover]], [[prime-mover]], [[ring-leader]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[ὁδηγός]], [[ἀρχηγός]]). Ἀπό τό ἡγοῦμαι, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}
{{elmes
|esmgtx=ὁ [[el que dirige]], [[guía]] c. gen. obj. ref. a la divinidad suprema κύριε, χαῖρε, ... ὁ βασιλεὺς τῶν οὐρανίων θεῶν, ... ὁ τῆς φύσεως ἡ. <b class="b3">señor, te saludo a ti, el rey de los dioses celestiales, el que dirige la naturaleza</b> P XII 185 a Apolo-Helios κλῦθι, μάκαρ, κλῄζω σε, τὸν οὐρανοῦ ἡγεμονῆα καὶ γαίης <b class="b3">escucha, bienaventurado, te invoco a ti, que diriges el cielo y la tierra</b> P I 315 P IV 442 P IV 1963 a seres indefinidos ἐπικαλοῦμαι ὑμᾶς, ... καταχθονίων ἡγεμόνας, ἀπειροδιοικητάς <b class="b3">os invoco a vosotros, guías de los seres subterráneos, administradores del infinito</b> P IV 1354 P VII 352
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[dux]] (viae)'', [[guide]] (of the route), [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.98.1/ 3.98.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.50.2/ 7.50.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.80.6/ 7.80.6].<br>''[[ductor]], [[praeses]]'', [[leader]], [[commander]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.95.3/ 2.95.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.89.2/ 8.89.2],<br>''[[dux]] (exercitus)'', [[general]] (of an army), ''[[imperator]]'', [[commander]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.128.7/ 1.128.7], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.11.3/ 2.11.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.87.9/ 2.87.9]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.105.3/ 3.105.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.107.2/ 3.107.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.15.1/ 7.15.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.58.3/ 7.58.3].<br>''[[princeps]]'', [[chief]], [[leader]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.25.1/ 1.25.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.38.2/ 1.38.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.95.1/ 1.95.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.120.1/ 1.120.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.10.6/ 3.10.6], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.67.7/ 3.67.7]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.76.3/ 6.76.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.82.3/ 6.82.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.56.3/ 7.56.3].<br>''[[princeps]] (reipublicae)'', [[leader]] (of the state), [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.4.1/ 1.4.1].
}}
{{trml
|trtx====[[leader]]===
Aghwan: 𐔰𐕀𐔰𐔺𐔱𐕒𐕄𐔰𐔾; Albanian: prijës, prijëse, udhëheqës, udhëheqëse; Amharic: መሪ; Arabic: قَائِد‎, زَعِيم‎, رَئِيس‎, عَقِيد‎, عِرْنِين‎; Armenian: առաջնորդ; Azerbaijani: rəhbər, öndər, lider, başçı; Belarusian: кіраўні́к, лі́дар, правадыр, водца; Bengali: নেতা; Bulgarian: водач, вожд, лидер; Burmese: ခေါင်းဆောင်; Catalan: líder, dirigent; Cherokee: ᏗᏓᏘᏂᏙᎯ; Chickasaw: minko'; Chinese Mandarin: 領導, 领导, 領袖, 领袖, 首領, 首领, 頭子, 头子; Czech: vedoucí, velitel, vůdce, šéf; Danish: leder, fører; Dutch: [[leider]], [[leidster]], [[aanvoerder]], [[aanvoerster]]; Esperanto: gvidanto,estro; Estonian: juht, liider; Finnish: johtaja, vetäjä; French: [[chef]], [[leader]], [[dirigeant]]; Friulian: dûs, cjâf; Galician: líder, coudel, cabedel, adail, bren, dirixente, xefe; Georgian: წინამძღოლი, ლიდერი, ხელმძღვანელი, ბელადი, მეთაური, გამძღოლი; German: [[Anführer]], [[Anführerin]], [[Leiter]], [[Hauptmann]], [[Kopf]], [[Führer]], [[Führerin]], [[Chef]]; Greek: [[αρχηγός]], [[ηγέτης]]; Ancient Greek: [[ἡγεμών]]; ἡγήτωρ, ὄρχαμος; Guaraní: mburuvicha; Haitian Creole: dirijan, chèf; Hebrew: מַנְהִיג‎, מנהיגה‎; Hindi: नेता, लीडर, रईस, सरदार; Hungarian: vezető, vezér, parancsnok, pártvezér; Icelandic: leiðsögumaður; Ido: chefo; Irish: ceannaire, treoraí, ceann; Italian: [[capo]], [[duce]]; Japanese: 指導者, 統率者, 長, 頭, リーダー, 元締め, 首領; Kazakh: көшбасшы, лидер; Khmer: ប្រធាន, មេការ, មេ; Kikuyu: mũtongoria Korean: 지도자(指導者), 리더, 수령(首領), 통솔자(統率者); Kurdish Central Kurdish: سەرۆک‎; Kyrgyz: жетекчи, лидер; Lao: ຜູ້ນຳ; Latgalian: vaduojs; Latin: [[princeps]], [[dux]], [[ductor]], [[ductrix]]; caput, praefectus, praepositus; Latvian: vadonis, vadītājs, līderis; Lithuanian: vadovas, lyderis; Low German: Anföhrer; Lü: ᦂᦸᧃᧈᦀᦸᧃ, ᦕᦴᧉᦂᦸᧃᧈᦀᦸᧃ; Macedonian: водач, лидер; Malay: ketua, pemimpin; Maore Comorian: mukizi mbeli; Maori: tātāriki, poutoko, hautū, kaihautū, kaitaki, kaitakitaki, manukura, kaitātaki, kaingārahu, ihorei, poutoko, kaiarataki, pā whakawairua, manukura; Mongolian Cyrillic: удирдагч, толгойлогч; Navajo: naatʼáanii; Ngazidja Comorian: mtawalifu, mhuu; Norwegian Bokmål: leder, fører; Ojibwe: ogimaa; Old Church Slavonic Cyrillic: вождь; Old East Slavic: вожь; Oromo: geggeessaa; Ossetian: фӕтӕг; Pashto: رهبر‎, قايد‎, زعيم‎, ليډر‎, پېشوا‎; Persian: رهبر‎, لیدر‎, پیشوا‎; Polish: przywódca, lider, szef, wódz; Portuguese: [[líder]], [[chefe]]; Quechua: uma; Romanian: conducător, lider, şef; Russian: [[руководитель]], [[вождь]], [[лидер]], [[шеф]], [[глава]], [[главарь]], [[начальник]], [[главный]]; Sanskrit: नेतृ, नेत्री, शिरस्; Scottish Gaelic: ceannard; Serbo-Croatian Cyrillic: во̏ђа, лидер; Roman: vȍđa, líder; Slovak: vodca; Slovene: vodja; Spanish: [[líder]], [[dirigente]], [[jefe]], [[caudillo]]; Swahili: kiongozi; Swedish: ledare, anförare; Tagalog: pamuno; Tajik: роҳбар, лидер, пишво; Tamil: தலைவர்; Tatar: юлбашчы; Telugu: నాయకుడు; Thai: พระยา, ผู้นำ, หัวหน้า; Tigrinya: መራሒ; Tok Pisin: bigman; Tongan: taki; Turkish: rehber, önder, lider, yolbaşçı, öncü; Turkmen: ýolbaşçy, serdar, lider, baştutan; Ukrainian: керівник, вождь, лі́дер; Uyghur: رەھبەر‎; Uzbek: rahbar, yetakchi, sardor, lider; Vietnamese: lãnh đạo; Volapük: dugan; Yiddish: פֿירער‎, פֿירערין‎, אָנפֿירער‎, אָנפֿירערין‎, הויפּט‎; Zulu: umholi, inhloko
===[[ruler]]===
Afrikaans: heerser; Albanian: sundimtar; Arabic: حَاكِم‎; Egyptian Arabic: حاكم‎; Armenian: տիրակալ; Azerbaijani: hökmdar, hakim, hökmran; Bashkir: батша, хаким; Belarusian: праві́цель; Bengali: শাসক; Bulgarian: властелин, господар, владетел; Burmese: အုပ်ချုပ်သောသူ; Catalan: líder, governant; Cherokee: ᎤᎬᏫᏳᎯ; Chinese Mandarin: 統治者, 统治者; Czech: vládce; Danish: hersker; Dutch: [[heerser]]; Esperanto: regnestro; Estonian: riigivalitseja; Finnish: hallitsija; French: [[dirigeant]], [[chef]]; Georgian: მმართველი; German: [[Herrscher]]; Gothic: 𐍂𐌴𐌹𐌺𐍃; Greek: [[κυβερνήτης]]; Ancient Greek: [[ἄρχων]], [[ἡγεμών]], [[ἀρχός]]; Haitian Creole: chèf; Hebrew: מַנְהִיג‎, שַׁלִּיט‎; Hindi: शासक; Hungarian: uralkodó; Indonesian: penguasa; Irish: rialtóir; Italian: [[sovrano]]; Japanese: 支配者, 知事, 統治者; Javanese: ratu; Kikuyu: mũthamaki Korean: 통치자(統治者); Kyrgyz: бий; Latgalian: vaļdinīks; Latin: [[tyrannus]]; Latvian: valdnieks; Lithuanian: valdovas; Macedonian: владетел; Malay: penguasa, pemerintah; Middle English: reuler, senyour; Mongolian Cyrillic: захирагч; Nahuatl: tecutli; Norwegian Bokmål: hersker, makthaver; Nynorsk: herskar, makthavar; Old Prussian: rikīs; Old Turkic: 𐰴𐰍𐰣‎; Persian: حاکم‎, حکمران‎; Polish: władca; Portuguese: [[governante]]; Romanian: guvernant, domnitor; Russian: [[правитель]], [[властелин]], [[властитель]], [[государь]]; Sanskrit: अधिप; Serbo-Croatian Cyrillic: вла̀да̄р, во̏ђа; Roman: vlàdār, vȍđa; Slovak: vládca; Spanish: [[gobernante]]; Swedish: härskare, ledare; Tagalog: naghahari; Tajik: ҳоким; Telugu: అధికారి; Tocharian B: kamartīke; Turkish: hükümdar; Ukrainian: правитель
}}
}}

Latest revision as of 15:38, 16 November 2024

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: ἡγεμών Medium diacritics: ἡγεμών Low diacritics: ηγεμών Capitals: ΗΓΕΜΩΝ
Transliteration A: hēgemṓn Transliteration B: hēgemōn Transliteration C: igemon Beta Code: h(gemw/n

English (LSJ)

Dor. ἁγεμών, Aeol. ἀγίμων IG12(2).164 (Mytil.), al., όνος, ὁ; also ἡ, Pi.I.8(7).22, A.Supp.722, Aeschin.1.171, X.Oec. (infr. ΙΙ):—
A one who leads; and so,
I in Od., guide, 10.505, 15.310, Hdt.5.14, S.Ant.1014, Pl.Men.97b; ἡγεμόνες γενέσθαι τινὶ τῆς ὁδοῦ Hdt.8.31, cf. E.Hec.281, X.Mem.1.3.4; ἡγεμὼν ποδὸς τυφλοῦ E.Ph.1616; ἡγεμόνες τοῦ πλοῦ Th.7.50; of a charioteer, S.OT804.
2 one who does a thing first, shows the way to others, τοῖς νεωτέροις ἡγεμὼν ἠθῶν χρηστῶν γίγνεσθαι Pl.Lg.670e; πατέρες τῆς σοφίας καὶ ἡ. Id.Ly.214a; πόνους τοῦ ζῆν ἡδέως ἡγεμόνας νομίζετε X.Cyr.1.5.12; τῆς εἰρήνης ἡγεμών D.18.24; [ἀχαριστία] ἐπὶ πάντα τὰ αἰσχρὰ ἡγεμών X.Cyr.1.2.7: abs., of choir-leaders, Mnemos.47.253 (Argos, ii/i B.C.).
II in Il., leader, commander, chief, opp. λαοί, πληθύς, 2.365, 11.304: c. gen., ἡγεμόνες Δαναῶν, ἡγεμόνες φυλάκων, etc., 2.487, 9.85, cf. Hdt.6.43, 7.62, al.; στρατηγὸς καὶ ἡγεμὼν τῶν 'Ελλήνων πρὸς τὸν βάρβαρον ib.158; ἡγεμὼν τῶν πολέμων Id.9.33; ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν πάνυ [στρατηγῶν] Th.8.89; = λοχαγός, Arr.Tact. 5.6; ἡγεμὼν τῶν ἐν προχειρισμῷ PAmh.2.39 (ii B.C.); chief, sovereign, Pi.I. 8(7).22, etc.; ἡγεμὼν γῆς τῆσδε S.OT103, cf. OC289; πάντων.. καὶ αὐτοῦ βασιλέως ἡ. X.HG3.5.14; ἡγεμὼν συμμορίας D.21.157; of the queen-bee and queen-wasp, regarded by Arist. as males, Arist.HA553a25, 629a3 (but ἡ τῶν μελισσῶν ἡ. X.Oec.7.32, cf. 38); ὁ ἡγεμὼν τῶν προβάτων, of the bellwether, Arist.HA573b24; τῶν βοῶν ib.575b1; νέμειν τὰ κρέα τοῦ ἡγεμόνος βοός SIG144.36 (Piraeus, iv B.C.), cf. X.HG6.4.29.
b ἡγεμὼν χοροῦ leader of a chorus, Poll.4.106; παῖδες ἡ. IG7.3196 (Orchom. Boeot.); president of a gymnasium, ib.3.1086, al.
c a Roman emperor, Str.4.3.2, Plu.Cic.2, al.; as translation of princeps, Mon.Anc.Gr.7.9; ἡγεμὼν νεότητος = Lat. princeps juventutis, ib.18; a provincial governor, Str.17.3.25, Ev.Matt.27.2, Act.Ap.23.24: freq. of the praefectus Aegypti, PRyl.119.4 (i A.D.), etc.; ἡγεμὼν ἀμφοτέρων, i.e. of Upper and Lower Egypt, POxy.39.6 (i A.D.); ἡγεμὼν Κύπρου Tab. Defix.Aud. 25.13 (iii A.D.).
2 as adjective, ἀνήρ Pl.Criti.119a; (ναῦς), of the flagship, A.Supp.722; ἡγεμὼν τῆς φυλῆς κορυφαῖος D.21.60 (s.v.l.); ἡ. πόδες Arist.HA490b5, IA713b32: as neut., ἡγεμόσι μέρεσι Pl.Ti. 91e.
III in Prosody = πυρρίχιος, D.H.Comp.17, Dem.47.
IV ἡγεμόνες, Dor. ἁγεμόνες, αἱ, in architecture, coping-tiles of the roof, IG22.463.70, 1627.303, 4.1484.100 (Epid.).
V a kind of fish, = ἡγητήρ 2, Plu.2.980f.

German (Pape)

[Seite 1150] όνος, ὁ (ἡγέομαι), eigtl. der Vorangehende, der vorangeht u. dadurch den Weg zeigt u. die Anderen ihm zu folgen veranlaßt, Od. 10, 505; ἡγεμόν' ἐσθλὸν ὄπασσον, ὅς κέ με κεῖσ' ἀγάγῃ 15, 310; ἐμοὶ γὰρ οὗτος ἡγεμών Soph. Ant. 1001; ποδὸς τυφλοῦ Eur. Phoen. 1610; geradezu Wegweiser, Her. 5, 14; Xen. An. 4, 2, 1; mit dem Zusatz τῆς ὁδοῦ, Eur. Hec. 281; ἡγεμόνες ἐγένοντο τῷ βαρβάρῳ Her. 8, 31; ὁδοῦ λαβεῖν ἡγεμόνα Xen. Mem. 1, 3, 4; τοῦ πλοῦ, der Lootse, Thuc. 7, 50. – Bes. der im Kriege vorangeht, der Führer, Heerführer, Feldherr, Il. 2, 476 u. öfter; Gegensatz λαοί, 2, 365, u. πληθύς, 11, 304; ἵππου μελαίνης ἡγεμὼν τρισμυρίας Aesch. Pers. 307; ἡγεμὼν ὁ πρέσβυς νεῶν Ἀχαϊκῶν Ag. 177; Λάϊός ποθ' ἡγεμὼν γῆς τῆσδε, der König, Soph. O. R. 103; auch von Wagenlenkern, ἐξ ὁδοῦ μ' ὅ θ' ἡγεμὼν αὐτός θ' ὁ πρέσβυς ἠλαυνέτην ihd. 804; in Prosa, στρατηγὸς καὶ ἡγεμὼν τῶν Ἑλλήνων πρὸς τὸν βάρβαρον Her. 7, 158, Heerführer, u. zwar der Oberanführer der gesammten Griechen; τῶν πολέμων 9, 33; ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν πάνυ στρατηγῶν Thuc. 8, 89; ὁ μέγας ἡγεμὼν ἐν οὐρανῷ Ζεύς Plat. Phaedr. 246 e; ὧν ὁ Ἔρως ἡμῖν ἡγ. καὶ στρατηγός Conv. 193 b; τῆς πόλεως Alc. 1, 120 a; allgemeiner, der zu Etwas anleitet, dadurch, daß er Etwas zuerst thut, zum Nachthun Veranlassung giebt, καὶ διδάσκαλος Menex. 240 d; Rep. X, 595 c; οὗτοι γὰρ ἡμῖν ὥσπερ πατέρες τῆς σοφίας εἰσὶ καὶ ἡγεμόνες Lys. 214 a; τοὺς ἐμπειρίᾳ τε καὶ ἡλικίᾳ ἱκανοὺς ἡγεμόνας τε καὶ παιδαγωγοὺς εἶναι Rep. V, 467 d; πόνους τοῦ ζῆν ἡδέως ἡγεμόνας νομίζετε Xen. Cyr. 1, 5, 12; ἀχαριστία πρὸς πάντα τὰ αἰσχρὰ ἡγ. 1, 2, 7; Sp. Auch von Tieren, ἡγεμόνες ἀνθρηνῶν, μελιττῶν, σφηκῶν, Arist. H. A. 8, 42, die Weiser. – Adjectivisch u. dah. auch im fem. gebraucht, ναῦς ἡγεμών Aesch. Suppl. 703; ἄνδρα ἡγεμόνα Plat. Critia. 118 e; τοῖς περὶ τὰ στήθη τῆς ψυχῆς ἡγεμόσιν ἕπεσθαι μέρεσιν Tim. 91 c; πρὸς πρώτην τὴν τῆς ξυμπάσης ἡγεμόνα ἀρετῆς Legg. III, 688 b; δόξα ἀληθὴς πρὸς ὀρθότητα πράξεως οὐδὲν χείρων ἡγ. φρονήσεως Men. 97 b; ἀχαριστία μεγίστη ἐπὶ πάντα τὰ αἰσχρὰ ἡγεμών Xen. Cyr. 1, 2, 7; Sp.; vgl. Lob. zu Phryn. 452. – Nach Poll. 4, 148 eine besondere Klasse der Sklaven, die vorangehen. – In der Metrik heißt so der Pyrrhichius, D. Hal., z. B. C. V. p. 218, Schäf.

French (Bailly abrégé)

όνος (ὁ, ἡ)
A. subst.
I. qui conduit :
1 guide : ἀχαριστία ἐπὶ πάντα τὰ αἰσχρὰ ἡγεμών XÉN l'ingratitude conduit à toutes les actions honteuses;
2 conducteur d'un char;
3 fig. qui prend l'initiative de, qui donne l'exemple de;
II. qui commande :
1 en gén. chef : ἡγεμὼν γῆς SOPH chef d'un pays;
2 chef d'armée;
3 à Rome empereur;
B. adj. chef, premier, principal : ναῦς ἡγεμών ESCHL vaisseau amiral.
Étymologie: ἡγέομαι.

Russian (Dvoretsky)

ἡγεμών:
I дор. ἁγεμών, όνος ὁ и ἡ
1 (тж. ὁδοῦ ἡ. Xen.) провожатый, вожатый, проводник (τοῦ πλοῦ Thuc.; ἡ. τινι Soph. и τινος Aesch.): ἡ. γενέσθαι τινὶ τῆς ὁδοῦ Her. указать кому-л. путь; ἡ. ποδὸς τυφλοῦ Eur. вожатый слепца (т. е. слепого Эдипа); ἡ ἀναισχυντία ἐπὶ πάντα τὰ αἰσχρὰ ἡ. (ἐστιν) Xen. бесстыдство ведет ко всем порокам; ἡ. παρὰ νηΐ Hom. водитель корабля, кормчий;
2 руководитель, наставник (τοῦ ζῆν ἡδέως Xen.; ἠθῶν χρηστῶν τινι Plat.; τῆς εἰρήνης Dem.);
3 (sc. τῆς ἀπήνης) возница Soph.;
4 предводитель, глава, вождь (Δαναῶν Hom.; τοῦ ἔθνους Arst.);
5 военачальник, начальник, командующий (φυλάκων Hom.; νεῶν Aesch.; στρατηγὸς καὶ ἡ. τῶν Ἑλλήνων πρὸς τὸν βάρβαρον Her.);
6 правитель (γῆς τῆσδε Soph.; πόλεως Plat.);
7 (лат. procurator) наместник (Πιλᾶτος ὁ ἡ. NT);
8 (лат. imperator или princeps) император, цезарь (θύειν ὑπὲρ τοῦ ἡγεμόνος Plut.);
9 (у животных), вожак (τῶν προβάτων Arst.): ἡ ἐν τῷ σμήνει ἡ. Xen. или ὁ τοῦ τῶν μελιττῶν γένους ἡ. Arst. пчелиная матка;
10 стих. = πυρρίχιος.
2, gen. όνος
1 главный, руководящий (ἀνήρ Plat.);
2 ведущий, направляющий (ψυχῆς μέρη Plat.; πόδες, sc. τῶν ζῷων Arst.): ναῦς ἡ. Aesch. корабль командующего, флагманское судно.

Greek (Liddell-Scott)

ἡγεμών: Δωρ. ἁγεμ-, όνος, ὁ· ὡσαύτως, ἡ, Πίνδ. Ι. 8 (7). 44, Αἰσχύλ. Ἱκ. 722, Αἰσχίν. 24. 24· - ὁδηγός, Λατ. dux· καὶ οὕτως, Ι. ἐν τῇ Ὀδ., ὁδηγός, ὁ δεινύων τὴν ὁδόν, Κ. 505, Ο. 310· οὕτω Ἡρόδ. 5. 14, Σοφ. Ἀντ. 1017, κτλ.· ἡγ. γενέσθαι τινὶ τῆς ὁδοῦ Ἡρόδ. 8. 31, πρβλ. Εὐρ. Ἑκ. 281, Ξεν. Ἀπομν. 1. 3, 4· ἡγ. ποδὸς τυφλοῦ Εὐρ. Φοιν. 1616· ἡγεμόνες τοῦ πλοῦ Θουκ. 7. 50· ἐπὶ ἁρματηλάτου, ἡνιόχου, Σοφ. Ο. Τ. 804. 2) ὁ πρῶτος πράττων τι, ὁ χρησιμεύων ὡς κανὼν καὶ ὑπόδειγμα εἰς τοὺς ἄλλους, Λατ. princeps, dux, auctor, ἡγεμὼν γίγνομαί τινι, ὡς τὸ ἡγοῦμαί τινι, ὁδηγῶ τινα, δεικνύω τὴν ὁδὸν εἰς αὐτόν· τοῖς νεωτέροις ἡγ. χρηστῶν ἠθῶν γίγνεσθαι Πλάτ. Νόμ. 670D· ἡγεμών εἰμί τινος, δίδω ἀφορμὴν εἴς τι πρᾶγμα, εἶμαι αἴτιός τινος, Ξεν. Κύρ. 1. 5, 12, πρβλ. Πλάτ. Λύσ. 214Α· πόνους τοῦ ζῆν ἡδέως ἡγεμόνας νομίζετε Ξεν. Κύρ. 1. 5, 12· τῆς εἰρήνης ἡγ. Δημ. 233, 15· ἀχαριστία πρὸς πάντα τὰ αἰσχρά ἡγ. Ξεν. Κύρ. 1. 2, 7, πρβλ. Πλάτ. Μένωνι 97Β· ἡγεμόνες, κορυφαῖοι χοροῦ, Συλλ. Ἐπιγρ. 1584, περὶ τὸ τέλος, ἴδε Böckh ἐν τόπῳ· -ἡγεμὼν ἐκαλεῖτο ὡσαύτως εἷς τῶν παιδευτῶν ἐν τοῖς γυμνασίοις, Συλλ. Ἐπιγρ. 266, 270, 279-80 κ. ἀλλ. ΙΙ. ἐν τῇ Ἰλ., ἡγεμών, ὁδηγός, πρῶτος, ἀρχηγός, λαοί, πληθὺς Β. 365, Λ. 304· ὡσαύτως μετὰ γεν., ἡγεμόνες Δαναῶν, φυλάκων, κτλ.· οὕτω καὶ βραδύτερον, Ἡρόδ. 6. 43., 7. 62, 96 κ. ἀλλ.· στρατηγὸς καὶ ἡγ. τῶν Ἑλλήνων πρὸς τὸν βάρβαρον ὁ αὐτ. 7. 158· ἡγ. τῶν πολέμων ὁ αὐτ. 9. 33· ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν πάνυ στρατηγῶν, ἔχοντές τινας τῶν ἀρίστων στρατηγῶν ὡς διοικητάς, Θουκ. 8. 89· διοικητής, ἄρχων, κυρίαρχος, Πίνδ. Ι. 8 (7), 44, κτλ.· ἡγ. γῆς τῆσδε Σοφ. Ο. Τ. 103, πρβλ. Ο. Κ. 289· πάντων... καὶ αὐτοῦ βασιλέως ἡγ. Ξεν. Ἑλλ. 3. 5, 14· ἡγ. τῆς συμμορίας Δημ. 565. 12· ἐπὶ τῆς βασιλίσσης τῶν μελισσῶν καὶ τῆς τῶν σφηκῶν, αἵτινες παρὰ τοῖς Ἕλλησιν ἐθεωροῦντο ὡς ἄρρενες, Ἀριστ. Ἱστ. Ζ. 9. 42, 2· ἡγ. τοῦ σμήνους Πολυδ. Δ΄, 106, πρβλ. Ξεν. Οἰκ. 7, 38· ὡσαύτως ἐπὶ ἄλλων ζῴων, ὁ ἡγ. τῶν προβάτων, ἐπὶ τοῦ κριοῦ τοῦ φέροντος τὸν κώδωνα, Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 6. 19, 2· τῶν βοῶν αὐτόθι 21, 4, κτλ. β) πρὸς μετάφρ. τοῦ π. Ρωμ. αὐτοκράτορος (imperatoris), Πλούτ. Κικ. 2 κ. ἀλλ.· ὡσαύτ., διοικητὴς ἐπαρχίας, Εὐαγγ. κ. Ματθ. κζ΄, 2, Πράξ. Ἀποστ. κγ΄, 24. 2) ὡς ἐπίθ., ὅμοιον τῷ Λατ. princeps, ἡγούμενος, πρῶτος, ἀνὴρ Πλάτ. Κριτί. 119Α· ἡγ. ναῦς, ναυαρχίς, ἡ τὴν σημαίαν φέρουσα, Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 722· ἡγ. τῆς φυλῆς κορυφαῖος Δημ. 533. 25· ἡγεμόνες πόδες Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 1. 5, 17, Πορ. Ζ. 17, 2· ὡσαύτως ὡς οὐδ., ἡγεμόσι μέρεσι Πλάτ. Τιμ. 91Ε. ΙΙΙ. ἐν τῇ προσῳδίᾳ = πυρρίχιος, Διον. Ἁλ. π. Συνθ. 17. IV. ἡγεμόνες, ἐν τῇ ἀρχιτεκτονικῇ, οἱ ἐπὶ τοῦ γείσου κείμενοι ὀρθοί κέραμοι (κεραμίδες) τῆς στέγης, καλοῦνται καὶ ὀρθοκέραμοι καὶ ἀνθεμωτοί.

English (Autenrieth)

όνος: guide, leader, commander. (Il. and Od. 10.505, Od. 15.310.)

Spanish

el que dirige, guía

English (Strong)

from ἡγέομαι; a leader, i.e. chief person (or figuratively, place) of a province: governor, prince, ruler.

English (Thayer)

ἡγεμόνος, ὁ (ἡγέομαι), in classical Greek a word of very various signification: a leader of any kind, a guide, ruler, prefect, president, chief, general, commander, sovereign; in the N.T. specifically:
1. "a 'legatus Caesaris,' an officer administering a province in the name and with the authority of the Roman emperor; the governor of a province": a procurator (Vulg. praeses; Luth. Landpfleger), an officer who was attached to a proconsul or a propraetor and had charge of the imperial revenues; in causes relating to these revenues he administered justice, (called ἐπίτροπος, διοικητής, in secular authors). In the smaller provinces also, which were so to speak appendages of the greater, he discharged the functions of governor of the province; and such was the relation of the procurator of Judaea to the proconsul of Syria (cf. Krebs, Observations, p. 61ff; Fischer, De vitiis lexamples etc., p. 432ff; Winer s RWB under the word Procuratoren; Sieffert in Herzog 2under the word Landpfleger; Krenkel in Schenkel 4:7; (BB. DD. under the word Procurator>)); so of Pilate, Felix, Festus: R G L Tr marginal reading), Πιλᾶτος ὁ τῆς Ἰουδαίας ἡγεμών, Josephus, Antiquities 18,3, 1; (Tacitus, ann. 15,44Christus Tiberio imperitante per procuratorem Pontium Pilatum supplicio adfectus erat).
3. first, leading, chief: so of a principal town as the capital of the region, Isaiah, 'Thou art by no means least among the chief cities of Judah;' others less aptly (Bleek also (where?); in his (posthumous) Synoptative Erklärung etc. 1:119 he repudiates this interpretation (ascribed by him to Hofmann, Weiss. u. Erfüll. 2:56))), 'Thou shalt by no means be regarded as least among i. e. by the princes, the nobles, of the state.' The saying is taken from בְּאַלְפֵי (which the Sept. give correctly, ἐν χιλιασι) seems to have been read בְּאַלֻּפֵי by the Evangelist (cf. Edersheim, Jesus the Messiah, i. 206).

Greek Monotonic

ἡγεμών: Δωρ. ἁγεμ-, -όνος, ὁ, επίσης ἡ, αυτός που ηγείται, ο οδηγός, Λατ. dux, ομοίως·
I. 1. σε Ομήρ. Οδ., οδηγός, αυτός που δείχνει το δρόμο· με παρόμοια σημασία σε Ηρόδ. κ.λπ.· ἡγεμὼν γενέσθαι τινὶ τῆς ὁδοῦ, στον ίδ.
2. αυτός που ασκεί εξουσία σε άλλους, Λατ. dux, auctor· τοῖς νεωτέροις ἡγεμὼν ἠθῶν χρηστῶν γίγνεσθαι, σε Πλάτ.· ἡγεμόνα εἶναί τινος, είμαι ο αίτιος κάποιου πράγματος, σε Ξεν. κ.λπ. II. α) σε Ομήρ. Ιλ., αρχηγός, στρατηγός· ἡγεμόνες Δαναῶν, φυλάκων, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν πάνυ στρατηγῶν, έχοντας μερικούς από τους καλύτερους στρατηγούς σαν αρχηγούς-διοικητές, σε Θουκ.· αρχηγός, διοικητής, άρχων, κυρίαρχος, σε Πίνδ., Σοφ. κ.λπ. β) χρησιμ. ως μετάφραση του Ρωμ. Emperor, Λατ. imperatoris, σε Πλούτ.· επίσης, διοικητής επαρχίας, έπαρχος, σε Καινή Διαθήκη

Middle Liddell

one who leads, Lat. dux: and so,
I. in Od., a guide to show the way, so Hdt., etc.; ἡγ. γενέσθαι τινὶ τῆς ὁδοῦ Hdt.
2. one who is an authority to others, Lat. dux, auctor, τοῖς νεωτέροις ἡγ. ἠθῶν γίγνεσθαι Plat.; ἡγεμόνα εἶναί τινος to be the cause of a thing, Xen., etc.
II. in Il., a leader, commander, chief, ἡγεμόνες Δαναῶν, φυλάκων, Il., etc.; ἔχοντες ἡγεμόνας τῶν πάνυ στρατηγῶν having some of the best generals as commanders, Thuc.: a chief, sovereign, Pind., Soph., etc.
b. = Rom. Emperor, Plut.: also a provincial governor, NTest.

Chinese

原文音譯:¹gemèn 赫給蒙
詞類次數:名詞(22)
原文字根:帶領(者) 相當於: (אַלּוּף‎) (סָרַר‎ / שַׂר‎)
字義溯源:領導者,統治者,諸侯,巡撫,臣宰,城;源自(ἐπιτροπεύω / ἡγέομαι)=引領);而 (ἐπιτροπεύω / ἡγέομαι)出自(ἄγω)*=帶領)
同源字:1) (ἄγω)帶領 2) (ἡγεμονεύω)作首領 3) (ἡγεμονία)統治 4) (ἡγεμών)統治者,巡撫
同義字:1) (ἄρχω)著手 2) (ἡγεμών)領導者,巡撫
出現次數:總共(20);太(10);可(1);路(2);徒(6);彼前(1)
譯字彙編
1) 巡撫(16) 太10:18; 太27:2; 太27:11; 太27:11; 太27:14; 太27:15; 太27:21; 太27:27; 太28:14; 路20:20; 徒23:24; 徒23:26; 徒23:33; 徒24:1; 徒24:10; 徒26:30;
2) 諸侯(2) 可13:9; 路21:12;
3) 臣宰(1) 彼前2:14;
4) 諸城(1) 太2:6

English (Woodhouse)

chief, guide, head, instigator, leader, ringleader, moving spirit in any enterprise, prime mover, prime-mover in, prime mover, prime-mover, ring-leader

⇢ Look up on Google | Wiktionary | LSJ full text search (Translation based on the reversal of Woodhouse's English to Ancient Greek dictionary)

Mantoulidis Etymological

(=ὁδηγός, ἀρχηγός). Ἀπό τό ἡγοῦμαι, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.

Léxico de magia

el que dirige, guía c. gen. obj. ref. a la divinidad suprema κύριε, χαῖρε, ... ὁ βασιλεὺς τῶν οὐρανίων θεῶν, ... ὁ τῆς φύσεως ἡ. señor, te saludo a ti, el rey de los dioses celestiales, el que dirige la naturaleza P XII 185 a Apolo-Helios κλῦθι, μάκαρ, κλῄζω σε, τὸν οὐρανοῦ ἡγεμονῆα καὶ γαίης escucha, bienaventurado, te invoco a ti, que diriges el cielo y la tierra P I 315 P IV 442 P IV 1963 a seres indefinidos ἐπικαλοῦμαι ὑμᾶς, ... καταχθονίων ἡγεμόνας, ἀπειροδιοικητάς os invoco a vosotros, guías de los seres subterráneos, administradores del infinito P IV 1354 P VII 352

Lexicon Thucydideum

dux (viae), guide (of the route), 3.98.1, 7.50.2, 7.80.6.
ductor, praeses, leader, commander, 2.95.3, 8.89.2,
dux (exercitus), general (of an army), imperator, commander, 1.128.7, 2.11.3, 2.87.9. 3.105.3, 3.107.2, 7.15.1, 7.58.3.
princeps, chief, leader, 1.25.1, 1.38.2. 1.95.1, 1.120.1. 3.10.6, 3.67.7. 6.76.3, 6.82.3, 7.56.3.
princeps (reipublicae), leader (of the state), 1.4.1.

Translations

leader

Aghwan: 𐔰𐕀𐔰𐔺𐔱𐕒𐕄𐔰𐔾; Albanian: prijës, prijëse, udhëheqës, udhëheqëse; Amharic: መሪ; Arabic: قَائِد‎, زَعِيم‎, رَئِيس‎, عَقِيد‎, عِرْنِين‎; Armenian: առաջնորդ; Azerbaijani: rəhbər, öndər, lider, başçı; Belarusian: кіраўні́к, лі́дар, правадыр, водца; Bengali: নেতা; Bulgarian: водач, вожд, лидер; Burmese: ခေါင်းဆောင်; Catalan: líder, dirigent; Cherokee: ᏗᏓᏘᏂᏙᎯ; Chickasaw: minko'; Chinese Mandarin: 領導, 领导, 領袖, 领袖, 首領, 首领, 頭子, 头子; Czech: vedoucí, velitel, vůdce, šéf; Danish: leder, fører; Dutch: leider, leidster, aanvoerder, aanvoerster; Esperanto: gvidanto,estro; Estonian: juht, liider; Finnish: johtaja, vetäjä; French: chef, leader, dirigeant; Friulian: dûs, cjâf; Galician: líder, coudel, cabedel, adail, bren, dirixente, xefe; Georgian: წინამძღოლი, ლიდერი, ხელმძღვანელი, ბელადი, მეთაური, გამძღოლი; German: Anführer, Anführerin, Leiter, Hauptmann, Kopf, Führer, Führerin, Chef; Greek: αρχηγός, ηγέτης; Ancient Greek: ἡγεμών; ἡγήτωρ, ὄρχαμος; Guaraní: mburuvicha; Haitian Creole: dirijan, chèf; Hebrew: מַנְהִיג‎, מנהיגה‎; Hindi: नेता, लीडर, रईस, सरदार; Hungarian: vezető, vezér, parancsnok, pártvezér; Icelandic: leiðsögumaður; Ido: chefo; Irish: ceannaire, treoraí, ceann; Italian: capo, duce; Japanese: 指導者, 統率者, 長, 頭, リーダー, 元締め, 首領; Kazakh: көшбасшы, лидер; Khmer: ប្រធាន, មេការ, មេ; Kikuyu: mũtongoria Korean: 지도자(指導者), 리더, 수령(首領), 통솔자(統率者); Kurdish Central Kurdish: سەرۆک‎; Kyrgyz: жетекчи, лидер; Lao: ຜູ້ນຳ; Latgalian: vaduojs; Latin: princeps, dux, ductor, ductrix; caput, praefectus, praepositus; Latvian: vadonis, vadītājs, līderis; Lithuanian: vadovas, lyderis; Low German: Anföhrer; Lü: ᦂᦸᧃᧈᦀᦸᧃ, ᦕᦴᧉᦂᦸᧃᧈᦀᦸᧃ; Macedonian: водач, лидер; Malay: ketua, pemimpin; Maore Comorian: mukizi mbeli; Maori: tātāriki, poutoko, hautū, kaihautū, kaitaki, kaitakitaki, manukura, kaitātaki, kaingārahu, ihorei, poutoko, kaiarataki, pā whakawairua, manukura; Mongolian Cyrillic: удирдагч, толгойлогч; Navajo: naatʼáanii; Ngazidja Comorian: mtawalifu, mhuu; Norwegian Bokmål: leder, fører; Ojibwe: ogimaa; Old Church Slavonic Cyrillic: вождь; Old East Slavic: вожь; Oromo: geggeessaa; Ossetian: фӕтӕг; Pashto: رهبر‎, قايد‎, زعيم‎, ليډر‎, پېشوا‎; Persian: رهبر‎, لیدر‎, پیشوا‎; Polish: przywódca, lider, szef, wódz; Portuguese: líder, chefe; Quechua: uma; Romanian: conducător, lider, şef; Russian: руководитель, вождь, лидер, шеф, глава, главарь, начальник, главный; Sanskrit: नेतृ, नेत्री, शिरस्; Scottish Gaelic: ceannard; Serbo-Croatian Cyrillic: во̏ђа, лидер; Roman: vȍđa, líder; Slovak: vodca; Slovene: vodja; Spanish: líder, dirigente, jefe, caudillo; Swahili: kiongozi; Swedish: ledare, anförare; Tagalog: pamuno; Tajik: роҳбар, лидер, пишво; Tamil: தலைவர்; Tatar: юлбашчы; Telugu: నాయకుడు; Thai: พระยา, ผู้นำ, หัวหน้า; Tigrinya: መራሒ; Tok Pisin: bigman; Tongan: taki; Turkish: rehber, önder, lider, yolbaşçı, öncü; Turkmen: ýolbaşçy, serdar, lider, baştutan; Ukrainian: керівник, вождь, лі́дер; Uyghur: رەھبەر‎; Uzbek: rahbar, yetakchi, sardor, lider; Vietnamese: lãnh đạo; Volapük: dugan; Yiddish: פֿירער‎, פֿירערין‎, אָנפֿירער‎, אָנפֿירערין‎, הויפּט‎; Zulu: umholi, inhloko

ruler

Afrikaans: heerser; Albanian: sundimtar; Arabic: حَاكِم‎; Egyptian Arabic: حاكم‎; Armenian: տիրակալ; Azerbaijani: hökmdar, hakim, hökmran; Bashkir: батша, хаким; Belarusian: праві́цель; Bengali: শাসক; Bulgarian: властелин, господар, владетел; Burmese: အုပ်ချုပ်သောသူ; Catalan: líder, governant; Cherokee: ᎤᎬᏫᏳᎯ; Chinese Mandarin: 統治者, 统治者; Czech: vládce; Danish: hersker; Dutch: heerser; Esperanto: regnestro; Estonian: riigivalitseja; Finnish: hallitsija; French: dirigeant, chef; Georgian: მმართველი; German: Herrscher; Gothic: 𐍂𐌴𐌹𐌺𐍃; Greek: κυβερνήτης; Ancient Greek: ἄρχων, ἡγεμών, ἀρχός; Haitian Creole: chèf; Hebrew: מַנְהִיג‎, שַׁלִּיט‎; Hindi: शासक; Hungarian: uralkodó; Indonesian: penguasa; Irish: rialtóir; Italian: sovrano; Japanese: 支配者, 知事, 統治者; Javanese: ratu; Kikuyu: mũthamaki Korean: 통치자(統治者); Kyrgyz: бий; Latgalian: vaļdinīks; Latin: tyrannus; Latvian: valdnieks; Lithuanian: valdovas; Macedonian: владетел; Malay: penguasa, pemerintah; Middle English: reuler, senyour; Mongolian Cyrillic: захирагч; Nahuatl: tecutli; Norwegian Bokmål: hersker, makthaver; Nynorsk: herskar, makthavar; Old Prussian: rikīs; Old Turkic: 𐰴𐰍𐰣‎; Persian: حاکم‎, حکمران‎; Polish: władca; Portuguese: governante; Romanian: guvernant, domnitor; Russian: правитель, властелин, властитель, государь; Sanskrit: अधिप; Serbo-Croatian Cyrillic: вла̀да̄р, во̏ђа; Roman: vlàdār, vȍđa; Slovak: vládca; Spanish: gobernante; Swedish: härskare, ledare; Tagalog: naghahari; Tajik: ҳоким; Telugu: అధికారి; Tocharian B: kamartīke; Turkish: hükümdar; Ukrainian: правитель