ἐκκλησία

English (LSJ)

ἡ, (ἔκκλητος)
A assembly duly summoned, less general than σύλλογος, Th.2.22, Pl.Grg.456b, etc.; applied to the Homeric Assemblies, Arist.Pol.1285a11; to the Samian Assembly, Hdt.3.142; to the Spartan, Th.1.87; to the meeting of the Amphictyons at Delphi, Aeschin.3.124; at Athens, ἐκκλησίαι κύριαι, opp. σύγκλητοι, Arist.Ath.43.4; κυρία ἐκκλησία, at Amorgos, IG12(7).237.46; ἐκκλησίαν συναγείρειν, ἐκκλησίαν συνάγειν, ἐκκλησίαν συλλέγειν, ἐκκλησίαν ἀθροίζειν, call an assembly, Hdt.3.142, Th.2.60, 8.97, X.HG1.6.8; ἐκκλησία ποιεῖν Ar.Eq.746, Th.1.139,al.; ἐκκλησία ποιεῖν τινί Ar.Ach.169; διδόναι τινί Plb.4.34.6; ἐκκλησία γίγνεται = an assembly is held, Th.6.8; καταστάσης ἐκκλησία Id.1.31; ἦν ἐκκλησία τοῖς στρατηγοῖς And.1.2; ἐκκλησίαν διαλύειν, ἐκκλησίαν ἀναστῆσαι, dissolve it, Th.8.69 (Pass.),X.HG2.4.42; ἀφιέναι Plu.TG16; ἐκκλησία ἀνεβλήθη = was adjourned, Th.5.45; ἐκκλησία περί τινος Ar. Av.1030, etc.
2=Lat. Comitia, ἐκκλησία λοχῖτις, ἐκκλησία φρατρική = Comitia Centuriata, Comitia Curiata, D.H.4.20.
3 = ψήφισμα, ἀναγιγνωσκομένης ἐκκλησία Philostr.VS2.1.11.
II in LXX, the Jewish congregation, De. 31.30,al.
2 in NT, the Church, as a body of Christians, Ev.Matt. 16.18, 1 Ep.Cor.11.22; ἡ κατ' οἶκόν τινος ἐκκλησία Ep.Rom.16.5; as a building, Cod.Just.1.1.5 Intr., etc.

German (Pape)

[Seite 763] ἡ, die Volksversammlung (die durch den Herold heraus- und zusammengerufenen Bürger in Freistaaten); ποιεῖν, συλλέγειν, eine Volksversammlung veranstalten, halten, Thuc. 1, 139. 8, 97; ὅταν συλλεγῶμεν εἰς τὴν ἐκκλ. Plat. Prot. 319 b; ἀθροίζειν Xen. Hell. 1, 6, 8 u. A.; ἐκκλησίας γενομένης, oft Thuc.; καθίσταται ἐκκλησία 1, 31. 2, 36; Sp. auch ἄγειν, ἀποδιδόναι περί τινος, Plut. Rom. 27 Luc. Iup. Trag. 12; ποιεῖν od. δοῦναί τινι, concionem dare, Erlaubniß geben, zum Volke zu reden, Ar. Ach. 169; Pol. 4, 34, 6; ἀναστῆσαι, entlassen, Xen. Hell. 2, 4, 30, wie ἀφιέναι, Plut. Tib. Graech. 16. Auch von Soldaten, Xen. An. 1, 3, 2 u. öfter; vgl. Eur. Rhes. 139. – Von σύλλογος unterschieden, Thuc. 2, 22; ἐν ἐκκλησίᾳ ἢ ἐν ἄλλῳ τινὶ συλλόγῳ Plat. Gorg. 456 b. – Bei Luc. D. D. 24, 1 der Versammlungsort. – Bei den K. S. die Kirche.

French (Bailly abrégé)

ας (ἡ) :
I. assemblée par convocation ; particul.
1 assemblée des Amphictyons, à Delphes;
2 assemblée du peuple : ἐκκλησίαν συλλέγειν THC, ἁθροίζειν XÉN, συνάγειν THC, συναγείρειν HDT réunir une assemblée ; διαλύειν THC, ἀναστῆσαι XÉN, ἀφιέναι PLUT dissoudre, lever ou congédier une assemblée ; ἀναβάλλειν THC ajourner une assemblée ; ἐκκλησία γίγνεται THC, καθίσταται THC l'assemblée a lieu, se tient;
3 assemblée de soldats;
II. lieu de réunion pour une assemblée.
Étymologie: ἐκκαλέω.

Russian (Dvoretsky)

ἐκκλησία: ἡ ἐκκαλέω
1) общее собрание, преимущ. народное, сходка (ἐν ἐκκλησίᾳ ἢ ἐν ἄλλῳ τινὶ συλλόγῳ Plat.; τῶν στρατιωτῶν Xen.; συμβουλεύειν ἐν ταῖς ἐκκλησίαις Arst.): ἐκκλησίαν συναγείρειν Her., συλλέγειν и συνάγειν Thuc., ἀθροίζειν Xen., ἄγειν Xen., Plat. или ποιεῖν Arst. созывать собрание; ἐκκλησίαν διαλύειν Thuc., ἀναστῆσαι Xen. или ἀφιέναι Plut. распускать собрание;
2) (как законодат. орган - наряду с βουλή - в Афинах) экклесия, народное собрание Thuc. etc.: ἐκκλησίαν τινὶ ποιεῖν Arph. или δοῦναι Polyb. разрешить кому-л. выступить в народном собрании;
3) место или помещение для собраний (ἐν παλαίστραις καὶ ἐν ταῖς ἐκκλησίαις Luc.);
4) церковь NT.

Greek (Liddell-Scott)

ἐκκλησία: ἡ, (ἔκκλητος) συνέλευσις τῶν πολιτῶν τακτικῶς συγκαλουμένων, νομοθετικὴ συνέλευσις, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸν ἁπλοῦν σύλλογον, Θουκ. 2. 22, Πλάτ. Γοργ. 456Β, κτλ.· λέγεται καὶ ἐπὶ τῶν Ὁμηρικῶν συνελεύσεων, Ἀριστ. Πολιτικ. 3. 14, 4· περὶ τῆς ἐν Σάμῳ ἐκκλησίας, Ἡρόδ. 3. 142· περὶ τῆς ἐν Σπάρτῃ, Θουκ. 1. 87 (ἂν καὶ ἐν 1. 67 ὀνομάζει αὐτὴν ξύλλογον)· περὶ τῆς συνελεύσεως τῶν Ἀμφικτυόνων ἐν Δελφοῖς, Αἰσχίν. 71. 8. 2) ἐν Ἀθήναις ἡ συνέλευσις πάντων τῶν πολιτῶν νομοθετηθεῖσα ὑπὸ τοῦ Σόλωνος, ἥτις μετὰ τῆς βουλῆς εἶχε τὴν δύναμιν νὰ κάμνῃ ψηφίσματα, ἀλλ’ οὐχὶ καὶ νόμους (ἴδε ἐν λ. νόμος), καὶ νὰ ἐκλέγῃ τοὺς μὴ διὰ κλήρου ἐκλεγομένους ἄρχοντας: ― αἱ συνήθεις συνελεύσεις ἐκαλοῦντο κύριαι, τέσσαρες ἐν ἑκάστῃ πρυτανείᾳ, αἱ δὲ ἔκτακτοι ἐκαλοῦντο σύγκλητοι, ψήφισμα παρὰ Δημ. 238. 2, Ἀριστ. Ἀποσπ. 394 - 6· ἐκκλησίαν συναγείρειν, συνάγειν, συλλέγειν, ἀθροίζειν, συγκαλεῖν συνέλευσιν τοῦ λαοῦ, Ἡρόδ. 3. 142, Θουκ. 2. 60., 8. 97, Ξεν. Ἑλλ. 1. 6, 8· ἐκκλ. ποιεῖν, ποιεῖν συνέλευσιν, Ἀριστοφ. Ἱππ. 746, Θουκ. 1. 130, κ. ἀλλ.· ἐκκλ. ποιεῖν τινι Ἀριστοφ. Ἀχ. 169· δοῦναί τινι Πολύβ. 4. 34, 6· ἐκκλ. γίγνεται, καθίσταται, γίνεται συνέλευσις, Θουκ. 6. 8., 1. 31· ἦν ἐκκλ. τοῖς στατηγοῖς Ἀνδοκ. 2. 30: ― ἀντίθετον τῷ ἐκκλ. διαλύειν, ἀναστῆσαι, Θουκ. 8. 69, Ξεν. Ἑλλ. 2. 4, 42· ἀφιέναι Πλουτ. Τ. Γράκχ. 16· ἀναβάλλειν Θουκ. 5. 45· ἐκκλ. περί τινος Ἀριστοφ. Ὄρν. 1050, κτλ. ΙΙ. ἐν τῇ Καιν. Διαθ. καὶ παρὰ τοῖς Ἐκκλ. συγγραφεῦσιν, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ὁτὲ μὲν τὸ ἄθροισμα τῶν πιστῶν, ὁτὲ δὲ ὁ τόπος τῆς συναθροίσεως, ὁ εὐκτήριος οἶκος (ὁπόθεν τὸ Γαλλικὸν église, τὸ παρ’ Οὐαλλοῖς eglws, κλτ.).

English (Abbott-Smith)

ἐκκλησία, -ας, ἡ (< ἐκ-καλέω), [in LXX chiefly for קָהָל, otherwise for one of its cogn. forms;]
1.prop., an assembly of citizens regularly convened (in Thuc., ii, 22, opp. to σύλλογος, a concourse): Ac 19:32, 39 41.
2.In LXX of the assembly, congregation, community of Israel (De 4:10 23:2, al.): Ac 7:38, He 2:12 (LXX).
3.NT, especially of an assembly or company of Christians, a (the) church;
(a)of gatherings for worship:I Co 11:18 14:19, 34 35;
(b)of local communities: Ac 8:3, I Co 4:17; with name added, Ac 8:1, Ro 16:1, I Th 1:1, al.; pl., Ac 15:41, I Co 7:17; τ. Χριστοῦ, Ro 16:16; τ. Ἀσίας, I Co 16:19; τ. ἁγίων, I Co 14:33; εἰπο]ν τ. ἐκκλησίᾳ, Mt 18:17 (but v. Hort, Ecclesia, 10); of a house-congregation (DB, i, 431a), Ro 16:5, I Co 16:19, Col 4:15, Phm 2;
(c)of the whole body of Christians: Mt 16:18, I Co 12:28, Eph 1:22, Phl 3:6, al.; τ. θεοῦ, Ac 20:28 (Κυρίου, T, R, mg.), I Co 15:9, Ga 1:13, I Ti 3:15; ἐ. προτοτόκων ἀπογεγραμμένων ἐν οὐρανοῖς, He 12:23. SYN.: συναγωγή, q.v. (v. Tr., Syn., §i; DB, i, 426; Hort, Ecclesia, esp. 4ff., 107ff.; Hamilton, People of God, ii, 37ff.; reff. s.vv. "Church," "Congregation," in DB and DCG; Cremer, 332).

English (Strong)

from a compound of ἐκ and a derivative of καλέω; a calling out, i.e. (concretely) a popular meeting, especially a religious congregation (Jewish synagogue, or Christian community of members on earth or saints in heaven or both): assembly, church.

English (Thayer)

ἐκκλεσιας, ἡ (from ἔκκλητος called out or forth, and this from ἐκκαλέω); properly, a gathering of citizens called out from their homes into some public place; an assembly; so used
1. among the Greeks from Thucydides (cf. Herodotus 3,142) down, an assembly of the people convened at the public place of council for the purpose of deliberating: Sept. often equivalent to קָהָל, the assembly of the Israelites, any gathering or throng of men assembled by chance or tumultuously: an assembly of Christians gathered for worship: ἐν ἐκκλησία, in the religious meeting, ἐν ταῖς ἐκκλησίαις, συνέρχεσθαι ἐν ἐκκλησία, Winer's Grammar, § 50,4a.
b. a company of Christians, or of those who, hoping for eternal Salvation through Jesus Christ, observe their own religious rites, hold their own religious meetings, and manage their own affairs according to regulations prescribed for the body for order's sake; aa. those who anywhere, in city or village, constitute such a company and are united into one body: Winer's Grammar, 122 (116)); with specification of place, Θεσσαλονικέων, Λαοδικέων, τοῦ Θεοῦ (equivalent to יְהוָה קֲהַל, αἱ ἐκκλησίαι: τοῦ Θεοῦ added, τοῦ Χριστοῦ, τῆς Ἀσίας, Γαλατίας, etc.: τῆς Ἰουδαίας ταῖς ἐν Χριστῷ, joined to Christ (see ἐν, I:6b.), i. e. Christian assemblies, in contrast with those of the Jews, ἐκκλησίαι τῶν ἐθνῶν, gathered from the Gentiles, τῶν ἁγίων, composed of the saints, ἡ ἐκκλησία κατ' οἶκον τίνος, the church in one's house, i. e. the company of Christians belonging to a person's family; others less aptly understand the phrase of the Christians accustomed to meet for worship in the house of someone (for as appears from Lightfoot on ἡ ἐκκλησία is used even by Christ while on earth of the company of his adherents in any city or village: τήν ἐκκλησίαν although Christ may have said τήν βασιλείαν μου); τοῦ κυρίου, R Tr marginal reading WH τοῦ Θεοῦ); τοῦ Θεοῦ, ἀπογράφω, b. and πρωτότοκος, at the end). (In general, see Trench, § 1, and B. D. under the word Smith's Bible Dictionary, Church, especially American edition; and for patristic usage Sophocles Lexicon, under the word.)

Greek Monolingual

και εκκλησιά και κλησιά, η (AM ἐκκλησία)
1. το σύνολο τών χριστιανών («η Εκκλησία του Χριστού», «το σώμα της Εκκλησίας»)
2. η επίσημη αυτοκέφαλη εκκλησιαστική εξουσία μιάς περιοχής («η Εκκλησία της Αντιοχείας, της Κύπρου κ.λπ.»)
3. το σύνολο τών χριστιανών μιας περιοχής με αυτοκέφαλη εκκλησιαστική εξουσία
4. χριστιανικός ναός («τα σήμαντρα της εκκλησίας»)
5. η Θεία Λειτουργία κυρίως ή οποιαδήποτε άλλη ιεροτελεστία
μσν.- νεοελλ.
φρ.
1. «η μεγάλη εκκλησία» — ο ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη
2. «η μεγάλη του Χριστού Εκκλησία» — το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως»
νεοελλ.
το σύνολο τών χριστιανών που ακολουθούν το ίδιο δόγμα και την ίδια παράδοση («Ορθόδοξη, Καθολική, Αρμενική κ.λπ. Εκκλησία»)
αρχ.-μσν.
το σύνολο τών νόμων οι οποίοι διέπουν την εκκλησία
αρχ.
1. συνέλευση τών πολιτών ή του στρατού για σύσκεψη, ανακοινώσεις κ.λπ.
2. ο τόπος όπου γίνονταν συνελεύσεις
3. το ψήφισμα που εξέδιδε η εκκλησία
4. η συναγωγή τών Εβραίων
5. φρ. α) «ἐκκλησίαν συναγείρειν, συνάγειν, συλλέγειν, ἀθροίζειν, ποιεῖν» — συγκαλώ συνέλευση του λαού
β) «ἐκκλησίαν διαλύειν, ἀναστῆσαι» — κηρύσσω τη λήξη της συνελεύσεως του λαού
γ) «ἐκκλησίαν ἀφιέναι» — αναβάλλω την εκκλησία
δ) «διδόναι τὴν ἐκκλησίαν» — συγκαλώ συνέλευση του λαού καί μιλώ
ε) «μικρὰ ἐκκλησία» — συνέλευση αριστοκρατών ή τών γεροντότερων της Σπάρτης που αντικατέστησε τον 7ο π.Χ. αιώνα την απέλλα
στ) «ἐκκλησία λοχῑτις» — συνέλευση λόχου ρωμαίων πολιτών.

Greek Monotonic

ἐκκλησία: ἡ (ἔκκλητος),·
I. συνάθροιση πολιτών που συγκαλείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, νομοθετική συνέλευση, σε Θουκ. κ.λπ.· στην Αθήνα οι τακτικές Συνελεύσεις ονομάζονταν κύριαι, οι έκτακτες καλούνταν σύγκλητοι, παρά Δημ.· ἐκκλ. συναγείρειν, συνάγειν, συλλέγειν, ἀθροίζειν, συγκαλώ συνέλευση, σε Ηρόδ. κ.λπ.· ἐκκλ. ποιεῖν, «κάνω συνέλευση», σε Αριστοφ.· ἐκκλ. γίγνεται, καθίσταται, πραγματοποιείται συνέλευση, σε Θουκ.· ἐκκλ. διαλύειν, ἀναστῆσαι, διαλύω τη συνέλευση, στον ίδ. κ.λπ.· ἀναβάλλειν, αναβάλλω τη συνέλευση, στον ίδ.
II. στην Κ.Δ., η Εκκλησία του Χριστού, είτε σώμα των πιστών είτε τόπος συνάθροισης, χριστιανικός ναός.

Middle Liddell

ἐκκλησία, ἡ, ἔκκλητος
I. an assembly of the citizens regularly summoned, the legislative assembly, Thuc., etc.:—at Athens, the ordinary Assemblies were called κύριαι, the extraordinary being σύγκλητοι, ap. Dem.; ἐκκλ. συναγείρειν, συνάγειν, συλλέγειν, ἀθροίζειν to call an assembly, Hdt., etc.; ἐκκλ. ποιεῖν "to make a house, " Ar.; ἐκκλ. γίγνεται, καθίσταται an assembly is held, Thuc.; ἐκκλ. διαλύειν, ἀναστῆσαι to dissolve it, Thuc., etc.; ἀναβάλλειν to adjourn it, Thuc.
II. in NTest. the Church, either the body, or the place.

Chinese

原文音譯：™kklhs⋯a 誒克-克累西阿
詞類次數：名詞（115）
原文字根：出-召（的） 相當於： （קָהָל‎）
字義溯源：召出來的，聚會，聚集，聚眾，會眾，教會，聚集的人；由（ἐκ / ἐκπερισσῶς / ἐκφωνέω）*=出）與（καλέω）=召）組成；其中 （καλέω）出自（κελεύω）=邀請），而 （κελεύω）又出自（κελεύω）X*=力言）。這字的字義：召出來的；除了（ 徒19:32,39,41）那三次外，其餘110次大都譯為：教會。七十士將舊約的希伯來文繙為希臘文時，就將部分（קָהַל‎）=聚集），譯為（ἐκκλησία）=教會，聚集）。主耶穌對彼得說，他要將他的教會建造在這磐石上（ 太16:18），這是新約第一次提說教會。可是在彼得的講論和他的書信中，卻沒有一次提說教會。保羅講論教會最多，最詳盡。約翰也在的書信中多次提說教會（ 約叄6, 9, 10）；此外，也在啓示錄二，三章記載聖靈提說的七個教會
出現次數：總共（115）；太（3）；徒（23）；羅（5）；林前（22）；林後（9）；加（3）；弗（9）；腓（2）；西（4）；帖前（2）；帖後（2）；提前（3）；提後（1）；門（1）；來（2）；雅（1）；約叄（3）；啓（20）
譯字彙編：
1） 教會（105）數量太多，不能盡錄；
2） 聚會（4） 徒7:38； 羅16:5； 門1:2； 來12:23；
3） 是教會的（1） 林後8:23；
4） 眾教會的（1） 帖前2:14；
5） 聚眾（1） 徒19:41；
6） 聚集的人（1） 徒19:32；
7） 會眾（1） 徒14:27；
8） 聚集（1） 徒19:39

English (Woodhouse)

popular assembly

Spanish (DGE)

-ας, ἡ
• Alolema(s): jón. ἐκκλησίη Hdt.3.142; cret. ἐσκκλησία ICr.2.12.21.5 (Eleuterna III a.C.), 4.168.17, 18 (Gortina III a.C.); tes. ἐκκλεισσία ISE 99.21 (Cranón II a.C.).
A I institucional, en el marco de la polis griega
1 asamblea popular a la que se convocaba a los ciudadanos varones:
a) en Atenas ποιήσαντες ἐκκλησίαν ... γνώμας σφίσιν αὐτοῖς προυτίθεσαν = habiendo convocado una asamblea popular, expusieron sus opiniones entre ellos Th.1.139, cf. 6.8, Lys.12.72, ἐκκλησίαν ξυνάγειν Th.2.60, ἐκκλησίαν ξυνέλεγον Th.8.97, καταστάσης δὲ ἐκκλησίας ἐς ἀντιλογίαν ἦλθον los embajadores corcirenses y corintios, Th.1.31, ἐκκλησίας γενομένης = habiéndose celebrado la asamblea Isoc.7.68, cf. Is.5.38, οὐ πρότερον εἴασε τὴν ἐκκλησίαν γενέσθαι ἕως ... Lys.12.71, ἡ ἐ. ... κυρώσασα ταῦτα διελύθη = la asamblea se disolvió tras ratificar estas propuestas Th.8.69, ἀνέστησε τὴν ἐκκλησίαν = levantó la asamblea X.HG 2.4.42, τὴν ἐκκλησίαν ἀφῆκαν Plu.TG 16, ἀνεβλήθη = la asamblea fue aplazada Th.5.45, εἰς τὴν πρώτην ἐκκλησίαν Ath.Decr.182.14 (III a.C.), εἰς τὴν ἐπιοῦσαν = en la próxima asamblea, Ath.Decr.187.23 (III a.C.), ἕδρα ἐκκλησίας = sesión de la asamblea Arist.Ath.4.3, ἡ ἐ. ἡ ἐν Διονύσου = la asamblea celebrada en el teatro de Dioniso, Ath.Decr.79.6 (IV a.C.), 181.19 (III a.C.), para elegir cargos ἐν ᾗ δεῖ τὰς ἀρχὰς ἐπιχειροτονεῖν εἰ δοκοῦσι καλῶς ἄρχειν Arist.Ath.43.4, οἱ ... ζῶντες ... τῶν ἐκκλησιῶν = los que viven de las asambleas e.e. de lo que cobran por su asistencia a ellas, Isoc.8.130
• gener. dicho de la asamblea ordinaria, cuyo orden del día era fijado por el consejo Ath.Decr.181.6 (III a.C.)
• frente a la ἐ. κυρία asamblea principal en la Pnix, con orden del día fijo y convocándose una por cada pritanía, e.e., diez por año οὔσης κυρίας ἐκκλησίας ἑωθινῆς Ar.Ach.19, cf. Arist.Ath.43.3, 4, τῶν δ' ἐκκλησιῶν ἡ μὲν κυρία, ἐν ᾗ τὰς ἀρχὰς ἐπιχειροτονοῦσιν ... ἢ ἀποχειροτονοῦσιν ... ἡ δὲ δευτέρα ἐ. ἀνεῖται τοῖς βουλομένοις ... λέγειν ἀδεῶς περὶ τε τῶν ἰδίων καὶ τῶν δημοσίων Arist.Fr.434, cf. Ath.Decr.187.6 (III a.C.), ἐ. κυρία ἐν Πειραιεῖ Ath.Decr.261.4 (II a.C.), de asambleas regulares pero convocadas con un plazo de urgencia ἐ. κατὰ φήφισμα βουλῆς Ath.Decr.102.6 (IV a.C.), esp. ἐ. σύγκλητος: συγκλήτου ἐκκλησίας ὑπὸ στρατηγῶν καὶ πρυτάνεως καὶ βουλῆς γνώμῃ = asamblea de urgencia convocada por los estrategos por indicación de los prítanes y del consejo Decr. en D.18.37, cf. 73 ἐ. σύγκλητος ἐν τῷ θεάτρῳ κατὰ ψήφισμα IG 2².945.5 (II a.C.);
b) en otras ciu. y regiones, en convocatoria no siempre democrática ἐκκλησίην συναγεῖραι πάντων τῶν ἀστῶν en Samos, por el tirano Meandrio, Hdt.l.c., διαγνώμη τῆς ἐκκλησίας = decisión de la asamblea de los lacedemonios, prob. para designar la ἀπέλλα Th.1.87, ἐκκλησίαν ἁθροίσας τῶν Μιλησίων X.HG 1.6.8
• en las ciu. heleníst.: en Creta ἔδοξε τᾷ βουλᾷ καὶ τᾷ ἐκκλησίᾳ ICr.3.4.4.7 (Itano III a.C.), ἐκκλησίας κυρίας γενομένης ICr.3.6.9.4 (Preso III a.C.), en Siracusa, Arist.Oec.1349^a15, en Tebas ἁθροισθέντες εἰς ἐκκλησίαν = constituyéndose en asamblea (el pueblo), Plb.27.1.12, en Tesalia ISE l.c., ἐν νομαίᾳ ἐκκλησίᾳ = en asamblea constituida legalmente, SEG 44.934.4 (Magnesia del Meandro III/II a.C.), en Delfos ἐ. κυρία ἐν τῷ ἐκκλησιαστηρίῳ ID 1498.3 (II a.C.), ἐν ἐννόμῳ ἐκκλησίᾳ = en asamblea legal, Nouveau Choix 13.3, 14.3 (ambas Delfos I d.C.), en Adramitio (Misia) ἡ ἱερὰ ἐ. IAdramytteion 16.53 (II a.C.), ἐν κυρίᾳ ἐκκλησίᾳ IG 12(7).237.46 (Amorgos I a.C.), ἐν τῇ ἐννόμῳ ἐκκλησίᾳ ἔδοξε τῷ δήμῳ TAM 3(1).4.2 (Termeso II d.C.), en Éfeso IEphesos 27.460 (II d.C.), κατ' ἐκκλησίαν IEphesos 29.20 (II d.C.), cf. Act.Ap.19.39, 40, (pero irregular y convocada espontáneamente en Act.Ap.19.32), ἀρχαιρετικὴ ἐ. = asamblea electoral, para elegir magistrados al final del año IGR 4.293a.2.70 (Pérgamo II a.C.), Sardis 8.76 (I a.C.), IPE 1².34.29 (Olbia I a.C.), SEG 27.938.14 (Tlos II d.C.), 38.1450.7 (Balbura III d.C.), <τὴν> ταχίστην ἐκκλησίαν συναγαγεῖν = convocar una asamblea de urgencia Aen.Tact.11.8 (en Argos, IV a.C.), δημαγωγὸς ἐν ἐκκλησίᾳ κατηγορηθείς en Cime, Hierocl.Facet.179
• en Jerusalén, por emergencias políticas ὁ Ἰώσηπος καὶ συγκαλέσας τὸ πλῆθος εἰς ἐκκλησίαν I.AI 12.164.
2 asamblea federal ἡ καθήκουσα ἐ. = la asamblea regular de la confederación de los etolios, Plb.4.15.8, cf. 28.4.1, de la liga aquea συνελθόντες δ' εἰς τὴν ἐκκλησίαν Plb.4.7.2, συναχθείσης τῆς τῶν Ἀχαιῶν ἐκκλησίας Plb.27.3.7, de la confederación de los Magnetes (Magnesia de Tesalia) ἔδοξεν καὶ τῇ ἐκκλησίᾳ SEG 23.447.32 (Demetriade II a.C.), en un koinón epirota ποθόδωμα γραψαμένου ποτὶ τὰν ἐκκλησίαν Δαμάρχου IEpir.App.32.6 (II a.C.).
3 en Roma: como trad. del lat. comitia λοχῖτις ἐ. = asamblea por centurias op. φυλέτις ‘por tribus’, App.BC 3.30, τὴν λοχῖτιν ἀντὶ τῆς φρατρικῆς συνῆγεν ἐκκλησίαν = convocaba en asamblea a las centurias en lugar de a las curias D.H.4.20, οἱ δὲ δήμαρχοι συνεκάλουν τὸ πλῆθος ἐπὶ τὴν φυλέτιν ἐκκλησίαν = los tribunos convocaron al pueblo a una asamblea por tribus D.H.7.59, ἡ κατὰ λόχον ἀθροιζομένη ἐ. D.C.37.28.3
• como trad. de concilium plebis τὰ τῶν δημάρχων ἀρχαιρέσια ... αἱ φυλετικαὶ ψηφοφοροῦσιν ἐκκλησίαι = la elección de los tribunos la hacen las asambleas de tribus D.H.9.49.5.
4 por meton. decreto, determinación de la asamblea ἀναγιγνωσκομένης δὲ αὐτῷ καὶ Ἀθηναίων ἐκκλησίας ἐν ᾗ ... = pero cuando le leyeron el documento de la asamblea en el que ... Philostr.VS 561.
II fuera del marco de la polis
1 reunión, junta, asamblea Θεῶν ἐ. = La asamblea de los dioses Luc.Deor.Con.tít., en el ejército τάχ' ἂν στρατὸς κινοῖτ' ἀκούσας νυκτέρους ἐκκλησίας = el ejército se inquietaría al punto si oyese hablar de reuniones nocturnas en Troya, E.Rh.139, ὁ ... Ἀγαμέμνων κακῶς ... ἀκούων ἠνείχετο ἐν ταῖς ἐκκλησίαις Arist.Pol.1285^a11, ἦν μὲν γὰρ ἐ. τοῖς στρατηγοῖς de los tres generales nombrados para la expedición a Sicilia, And.Myst.11, ἐ. τοῦ στρατοπέδου Plb.6.39.2.
2 de tipo fil. o rel. grupo de adeptos, congregación de pitagóricos, Hermipp.Hist.20, τῶν ἀκροασομένων αὐτῷ θηρίων ἡ ἐ. de animales ante Orfeo, Him.39.5
• entre los judíos asamblea, congregación convocada esp. para exposición de la Ley ἐλάλησεν Μωυσῆς εἰς τὰ ὦτα πάσης ἐκκλησίας Ισραηλ LXX De.31.30, ἤνεγκεν Εσδρας ... τὸν νόμον ἐνώπιον τῆς ἐκκλησίας LXX 2Es.18.2, cf. 1Re.17.47, Ps.21.23, I.AI 4.309, tb. llamada ἡ ἐ. κυρίου LXX De.23.2, cf. Ph.1.683.
3 crist. comunidad o congregación cristiana, iglesia constituida en diferentes localidades: en Galilea Eu.Matt.18.17, en Corinto 2Ep.Clem.44.3, ἡ ἐ. τοῦ θεοῦ ἡ οὖσα ἐν Κορίνθῳ 1Ep.Cor.1.2, en Judea Ep.Gal.1.22, en Macedonia, 2Ep.Cor.8.1, en Cesarea, Gr.Nyss.V.Macr.385.17, κατ' ἐκκλησίαν = en cada iglesia particular, Act.Ap.14.23, ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦμα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις = el que tenga oidos, oiga lo que el espíritu dice a las iglesias, Apoc.2.11, cf. Amph.Seleuc.300, αἱ ἐκκλησίαι πᾶσαι τοῦ Χριστοῦ Ep.Rom.16.16, πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι τῶν ἐθνῶν Ep.Rom.16.4, gener. ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν Eu.Matt.16.18, cf. 1Ep.Cor.6.4, IKyzikos 2.135 (IV/V d.C.), ἡ ἁγία τοῦ θεοῦ καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ ἐ. Cod.Iust.1.1.5, ἡ τῶν αἱρετικῶν ἐ. Thdt.H.Rel.2.21, ἡ ἐ. ἡ πρώτη ἡ πνευματική = la primera iglesia, la espiritual o preexistente, anterior a la creación 2Ep.Clem.14.1
• en plu. αἱ ἐκκλησίαι las comunidades eclesiales o provincias eclesiásticas Luc.Al.Fr.Pasch.
B como n. de lugar
1 lugar donde se reúne la asamblea, asamblea εἰς τὴν ἐκκλησίαν ἀναβῆναι Isoc.8.52.
2 iglesia, edificio para el culto cristiano (a veces difícil de distinguir de A II 2) ἐπὶ δὲ τὴν ἐκκλησίαν ἀκτέον τὴν γυναῖκα καὶ τὸν ἄνδρα ἐστολισμένους κοσμίως Clem.Al.Paed.3.11.79, en fundaciones monacales ὁ ... χορὸς ... κατὰ τὴν ἐκκλησίαν ... ἀνέμενεν Gr.Nyss.V.Macr.388.12, χρὴ ... ἐν ἐκκλησίᾳ ἐπιστημόνως καὶ νηφαλέως καὶ ἐγρηγορότως ἑστάναι Const.App.2.57.13, ἡ τῆς ἐκκλησίας αὐλή = el atrio de la iglesia Anon.V.Thecl.24.26, cf. Mirac.Thecl.9.51, 12.25, ἐψηφώθη ἡ ἁγιωτάτη ἐ. SEG 33.1272 (Palestina VI d.C.), cf. PMerton 97.9 (VI d.C.), MAMA 3.778 (Córico), ἐ. μεγάλη = catedral de Constantinopla, e.e., Santa Sofía, Procop.Aed.1.1.66, τὰς ... ἁγιωτάτας ἐκκλησίας συνεχέσι βαρβάρων ἐπιδρομαῖς καταβλαπτομένας Cod.Iust.1.3.35.2.
• Etimología: De *ek-kleH^u̯1-, cf. gr. καλέω < *k°le^u̯1-, ags. hlētan ‘gruñir’.